"Roztopiona we wszystkim". Nienasycenie. Wiersze

Anna Świrszczyńska

Zaczęła od miniatur cienkim pędzelkiem, skończyła jako użytkowniczka najdrapieżniejszego w poezji polskiej pazura. Jak z tego wynika, Anna Świrszczyńska (1909‒1984), której pierwotny styl unicestwiła wojna, doznała jednego z najosobliwszych literackich wskrzeszeń. Godna jest studium o przemianach osobowości, a poznanie jej biografii przemianę tę tłumaczy. Czytelnik/czytelniczka tego wyboru jej wierszy musi się więc przygotować na niezłą emocjonalną huśtawkę. I zadać sobie pytanie, w którym wcieleniu Świrszczyńska wywarła większy wpływ na kształt poezji polskiej. Zresztą, co tam, odpowiem: w obu. Eliza Kącka

Obrazy mimo wszystko

Georges Didi-Huberman

W styczniu 1944 roku więźniom z oddziału Sonderkommando udało się sfotografować proces zagłady w Auschwitz. Do dziś zachowały się cztery fotografie, których historię i fenomenologię stara się opisać Didi-Huberman. Jednocześnie podejmuje kwestię tego, jak historia jako nauka może wykorzystywać źródła wizualne, oraz prowadzi do filozoficznej krytyki tego, co niewyobrażalne, jako pojęcia, z pomocą którego często definiuje się Shoah. Didi-Huberman jest przekonany, że cztery zachowane fotografie umożliwiają nam jednak wyobrażenie sobie doświadczenia obozów śmierci. Jego stanowisko stało się przedmiotem ostrej polemiki. Odpowiadając w drugiej części na padające w niej zarzuty, Didi-Huberman uściśla znaczenie podwójnego porządku obrazu w kontekście jego wartości użytkowej. Przekonująco pokazuje też, jak obraz może mimo wszystko dotknąć rzeczywistości, analizując między innymi Shoah Claude'a Lanzmanna i Historie(s) du cinema Jean-Luca Godarda oraz pojęcie "odkupienia przez obraz" Waltera Benjamina i Siegfrieda Kracauera. Georges Didi-Huberman(ur. 1953) - francuski filozof i historyk sztuki, wykłada w Ecole des hautes etudes en sciences sociales w Paryżu. Główny przedmiot jego badań stanowi historia i teoria obrazów, w ostatnich latach zaś coś, co sam określa mianem polityki wyobraźni. Jego najważniejsze prace to: Invention de l'hysterie. Charcot et l'Iconographie photographique de la Salpetriere (1982); Devant l'image. Questions posees aux fins d'une histoire de l'art (1990); Phasmes. Essais sur l'apparition (1998); Ninfa moderna. Essai sur le drape tombe (2002);L'Image ouverte. Motifs de l'incarnation dans les arts visuels (2007).

Odsłonięcie. Epistemologiczne podstawy filozofii języka religijnego w poglądach Iana T. Ramseya

Zbigniew Bomert

„Odsłonięcie” jest systematyczną rekonstrukcją koncepcji doświadczenia zawartej w pismach Iana T. Ramseya, oxfordzkiego myśliciela, który w środowisku filozofii analitycznej bronił poznawczej wartości języka religijnego. Tytułowe „odsłonięcie” jest kluczowym pojęciem tej koncepcji, określającym składnik każdego, nie tylko religijnego, doświadczenia. Jest on źródłem rozróżnienia wrażeń i pojęć, i jednocześnie świadectwem tego, że pojęcia są strukturami wywodzącymi się z treści doświadczenia, a za pośrednictwem zjawisk poznajemy rzeczy. Na gruncie tej koncepcji język religijny, choć niepozbawiony tajemnicy, jest zakorzeniony w doświadczeniu w analogiczny sposób jak język potoczny i naukowy.

(P)o zaborach, (p)o wojnie, (p)o PRL. Polski dyskurs postzależnościowy dawniej i dziś

Hanna Gosk, Ewa Kraskowska

W trzeciej edycji rozważań poświęconych polskiemu dyskursowi postzależnościowemu, której podsumowaniem jest niniejszy tom, przyglądaliśmy się jego diachronii, dialektyce i dynamice. Diachronii – gdyż pragnęliśmy wydobyć i opisać historyczne zmienności i ciągłości PDP; dialektyce gdyż PDP jawi się nam jako nieustanny ruch między tożsamością „zależną” i wyemancypowaną; dynamice – gdyż głęboko ugruntowany w naszej kulturze PDP sięga swoim oddziaływaniem nie tylko w jej teraźniejszość, ale również modeluje przyszłość. Te trzy dominanty zadecydowały o przyjęciu porządku chronologicznego w układzie zgromadzonych w naszej książce tekstów. Formuła „(p)o zaborach, (p)o wojnie, (p)o PRL”, z owym inkluzywnym i dwuznacznym zapisem przyimka, ma zarazem wskazywać, iż pisząc o każdym „po”, nie sposób nie pisać „o” – czyli o źródłowych, historycznych uwarunkowaniach każdej polskiej zależności. Skonstruowane za pomocą tej formuły kontinuum zależnościowe pozwala przy tym uwydatnić fakt, że w naszych studiach nie chodzi wyłącznie – jak to niekiedy bywa odbierane – o postsowiecki i postkomunistyczny wymiar stanu polskiej świadomości zbiorowej i kultury, ale że na stan ten składały się i nadal składają również inne doświadczenia zależności i podporządkowania, zwłaszcza te związane z rozbiorami, i których szczególnie dramatyczny akcent w wieku XX przypadł na II wojnę światową. Porządek chronologiczny nie jest zresztą tożsamy z perspektywą linearną, gdyż problematyka postzależnościowa ma to do siebie, iż poszczególne epizody historyczne i doświadczenia zbiorowe nieustannie się w jej obrębie splatają, wzajem oświetlają i determinują, stąd konieczność retrospektywnych powrotów, porównań i interpretacji.

Neopragmatyzm Roberta B. Brandoma

Tomasz Zarębski

Filozofia analityczna w początkowej fazie rozwoju wyznaczała sobie dość skromne cele. Odżegnując się od metafizycznych uwikłań i rezygnując z tradycyjnych filozoficznych pytań o ostateczną naturę rzeczywistości, „programowo” koncentrowała się na badaniu właściwości naszych wypowiedzi jako niezbędnego warunku wstępnego do dalszych, już naukowych i pełnoprawnych twierdzeń o świecie. Stawiała sobie wtedy skromne pytania o źródła i determinanty znaczenia, o to, w jaki sposób używamy języka, kiedy i jak sensownie posługujemy się słowami, co gwarantuje sensowność i sukces naszej komunikacji. Późniejsze losy filozofii analitycznej pokazały, że takie pytania doprowadziły do poszerzenia perspektywy badawczej, a w rezultacie do przeformułowania naszego podejścia również do tradycyjnych pytań filozoficznych: o naturę wiedzy, umysłu, działania i racjonalności, o naturę człowieka i jego aktywności, naturę wspólnoty, a wreszcie i samej filozofii. Wychodząc więc od refleksji nad kwestiami ściśle językowymi, można z powrotem dojść do pytań filozoficznie ważkich. Wydaje się też, że filozofia Roberta B. Brandoma to znakomity przykład tego, jak wychodząc od ściśle analityczno-filozoficznego pytania o istotę i genezę treści pojęciowej, można w nowy sposób podejść do najistotniejszych kwestii filozoficznych.

Mathematical Transgressions 2015

praca zbiorowa

During the last decades of the 20th century, we have entered the Digital Era. The Third Technological Revolution has an enormous socioeconomic impact. It affects modern science, including mathematics. It also determines the reforms of national education systems. Mathematicians seek to focus on the so-called concrete mathematics. They explore finite and discrete structures, rather than infinite and continuous ones. They prefer to develop combinatorics and algorithmic thinking, rather than contribute to Bourbaki’s edifice. Mathematics itself is expanding its boundaries by merging with computer science, while symbolic computations as well as computer-assisted and automated proofs are transforming it into a quasi-empirical science. We should agree that mathematics is no longer the Queen of the Sciences; while it is still believed to be the basis of modern education, its role needs to be re-defined. It is necessary to address this challenge. The first step in this direction consists of the adoption of a new perspective. The Latin word transgressio means an act that goes beyond generally accepted boundaries. This monograph draws together papers written by mathematicians, educators, pedagogues, psychologists, and philosophers. Their aim is to identify a new role of mathematics and mathematics education in the modern world.   P.B.

Rodzina żydowska 1939-1945. Wybrane zagadnienia

Martyna Grądzka-Rejak, Konrad Zieliński

Małżeństwo i rodzina, zajmujące tak ważne miejsce w judaizmie, w latach 1939-1945 stanęły przed niewyobrażalnymi wyzwaniami, z których najważniejszym było zapewnienie biologicznego przetrwania. Jednym z następstw polityki Niemiec wobec Żydów okazał się także rozpad więzi rodzinnych. Niezależnie od pozycji społecznej i zamożności, wykształcenia i poglądów politycznych, religijności i stopnia laicyzacji lata wojny i okupacji prowadziły do zachwiania dotychczasowych norm i wartości, przemian w modelu funkcjonowania rodziny, zamiany ról i upadku hierarchii, wreszcie do pojawienia się nowych związków, formalnych i nieformalnych. Autorów artykułów zamieszczonych w książce interesowały zarówno zmieniające się w czasie warunki życia w dużych miastach oraz na prowincji, jak i wszystkie czynniki społeczno-psychologiczne konstytuujące "świat rodziny żydowskiej" w niecodziennych, nienormalnych warunkach niemieckiej okupacji, funkcjonowania w gettach czy w ukryciu po tak zwanej aryjskiej stronie.

Książka polska w ogłoszeniach prasowych XVIII wieku. Źródła. Tom 7. Prasa prowincjonalna, Część 1. Wielkie Księstwo Litewskie

Danuta Hombek

Publikacja stanowiąca pierwszą część siódmego tomu edycji tekstów źródłowych ukazuje się w ramach wydawnictwa pt. Książka polska w ogłoszeniach prasowych XVIII wieku. Źródła. Obejmuje ona ogłoszenia prasowe, które reklamują ówczesne piśmiennictwo (druki zwarte, ulotki i periodyki), a także zawierają różnorodne informacje bezpośrednio związane z rynkiem polskiej książki i prasy. Wspomniane teksty pochodzą z czterech litewskich gazet: „Kuriera Litewskiego” Franciszka Paprockiego i jego trzech dodatków wychodzących w latach 1760–1763, „Gazet Wileńskich” (1764–1792), „Gazety Grodzieńskiej (1778–1780) i „Kuriera Litewskiego” Tadeusza Włodka (1796–1800). W tomie znalazły się doniesienia informujące zarówno o produkcji, jak obiegu ówczesnego piśmiennictwa w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Danuta Hombek – profesor nauk humanistycznych, jest zatrudniona w Katedrze Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Jej zainteresowania badawcze skupiają się głównie wokół problemów historii, reklamy polskich mediów oraz edytorstwa źródeł bibliologicznych i prasowych.

W poszukiwaniu Nowej Medyny. Muzułmańskie wizje niepodległych Indii u schyłku panowania brytyjskiego

Maciej Lang

Książka W poszukiwaniu Nowej Medyny. Muzułmańskie wizje niepodległych Indii u schyłku panowania brytyjskiego prezentuje poglądy muzułmańskich uczonych, którzy zabierali głos w burzliwych debatach na temat przyszłości społeczności muzułmańskiej w Indiach toczących się w ostatnich dekadach panowania brytyjskiego i odwołując się do nauczania islamu, formułowali zupełnie odmienne odpowiedzi na pytanie „razem czy osobno?” Kwestia tożsamości społeczności muzułmańskiej w Indiach zaczęła się krystalizować jako pochodna refleksji nad przyczynami upadku imperium Wielkich Mogołów i poszukiwania dróg wyjścia z zaistniałej sytuacji. Osią zainicjowanego wówczas dyskursu było pytanie o możliwość odzyskania przez muzułmanów utraconej na rzecz Brytyjczyków pozycji i minionej chwały, a głównym wyznacznikiem tożsamości zbiorowej wyznawców islamu był fakt wyznawania określonej religii, co implikowało zarazem przynależność do kręgu kulturowo-cywilizacyjnego odmiennego od hinduskiego otoczenia. Autor książki osadza prezentowane koncepcje w szerszym kontekście myśli politycznej klasycznego islamu i w ten sposób przybliża doktrynalny wymiar dylematów, jakie absorbowały społeczność muzułmańską w Indiach Brytyjskich w przededniu ich podziału w 1947 roku na Republikę Indii i Islamską Republikę Pakistanu. Dr nauk hum. Maciej Lang „Rozprawa składa się z sześciu rozdziałów podzielonych na podrozdziały, pozwalające wyłącznie na podstawie spisu treści prześledzić tok myśli Autora – tytuły poszczególnych fragmentów pracy dokładnie odpowiadają treści zawartej w rozdziałach i podrozdziałach, co wskazuje na godną podziwu dyscyplinę badawczą. Praca nie zawiera właściwie żadnych zbędnych elementów treściowych, żadnych rozpraszających czytelnika dygresji [...]”. Prof. zw. dr hab. Marek Dziekan Katedra Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki Uniwersytet Łódzki „Rozprawę charakteryzuje precyzja, logika rozumowania oraz prezentacji materiału i godna podziwu zwięzłość, niezubażająca wszakże argumentacji. W mojej opinii Autor zrealizował w pełni, z dużą fachowością, elokwencją i elegancją językową postawione przed sobą zadanie.” Dr hab. Krzysztof Dębnicki Wydział Orientalistyczny UW Maciej Lang w 1993 ukończył studia na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. W 2016 roku uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na Wydziale Orientalistycznym UW. Autor artykułów i opracowań analitycznych poświęconych Azji Centralnej i Bliskiemu Wschodowi (m.in. problemom etnicznym i demograficznym, procesom pokojowym i konfliktom). Współpracował m.in. z Ośrodkiem Studiów Wschodnich. Jest współautorem publikacji z serii naukowej „Współczesna Azja Centralna” przygotowywanej przez Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.  

Literatura świadomości. Samuel Beckett - podmiot - negatywność

Jakub Momro

Samuel Beckett jest w tej książce postacią centralną, ale nie jedyną. Jego dramaty, utwory prozą i poezja pozwalają zrozumieć, że pytania, które w języku własnej twórczości, trudnym do przełożenia na inny „zewnętrzny” język, stawia pisarz, są centralnymi kwestiami podejmowanymi przez najwybitniejszych myślicieli nowoczesności. Tak właśnie powstał pomysł, ażeby potraktować autora Molloya jako jednego z najważniejszych uczestników modernistycznej debaty o możliwościach istnienia, statusie i kształcie podmiotu, jednostkowej świadomości, która próbuje odnaleźć własne miejsce w świecie radykalnej alienacji – w rzeczywistości, w której sztuka stała się ostatnim sposobem na odzyskanie utraconego czasu i doświadczenia. Bardziej więc niż ściśle literaturoznawcze analizy autora zajmowało śledzenie przemian form podmiotowości i praca analityczna polegająca na ich konceptualizacji; bardziej niż uniwersalizm problemów wielorakie napięcia, jakie rodzą się w wyniku starcia świadomości i świata, które składałyby się na historię zmagania się nowoczesnego podmiotu z tym, co negatywne: śmiercią, nicością, nieobecnością sensu i pozorem życia. Utwory Becketta, układające się w nadzwyczaj spójny projekt literatury jako formy myślenia, im bardziej pozostają  – by  sparafrazować słynną maksymę Paula Klee – „nieuchwytne we własnej immanencji”, tym bardziej domagają się lektury, która – jak się wydaje – nie może mieć końca. Książka ta jest próbą sprostania wyzwaniu, jakim jest egzystencjalny, artystyczny i filozoficzny projekt autora Nienazywalnego.

Co raz wejdzie do głowy - już z niej nie wyleci, czyli frazeologia prosta i przyjemna. Podręcznik dla uczniów, pomoc dla nauczycieli (B1-C1)

Anna Pięcińska

Niniejsza książka jest przeznaczona przede wszystkim dla uczniów, którzy znają już nieco język polski i chcieliby powiększyć zasób posiadanych wyrażeń lub sprawdzić swoją wiedzę. Ów zbiór materiałów językowych chciałby także stać się inspiracją dla nauczycieli i stanowić pomoc w procesie nauczania języka polskiego jako obcego... Poszczególne rozdziały podręcznika omawiają grupy frazeologizmów powiązanych ze soba tematycznie ("ciało człowieka","świat wokół nas", "Biblia i mity")... Książka zawiera wiele kolorowych ilustracji i ćwiczeń, które jednocześnie bawia i uczą. Uczeń znajdzie tu zarówno zadania, które mają wspomóc jego pamięć, jak też i takie, które wymagają twórczego wysiłku i pozwalają zastosować poznany materiał w praktyce. Do książki dołączono również płytę CD oraz plansze do gier. MATERIAŁ DŹWIĘKOWY DO POBRANIA na universitas.com.pl

Płeć, ciało, seksualność. Od feminizmu do teorii queer

Joanna Mizielińska

Myśl feministyczna w Polsce jest nadal niedoceniana, a znajomość teorii queer niewielka – taką tezę formułuje we wstępie autorka. Jej monografia stawia sobie za cel choćby częściowe uzupełnienie tej luki. Mizielińska zaczyna swe rozważania od wskazania na fakt, że centralna kategoria dotychczasowej myśli feministycznej, kategoria kobiety, stała się dzisiaj bardzo problematyczna w ramach tego nurtu. Tym samym stało się problematyczne rozróżnienie na płeć biologiczną i kulturową. Proces ten autorka śledzi omawiając współczesny dyskurs feministyczny. Następnie ukazuje sposób, w jaki feminizm oraz teorie queer są odbierane i przyswajane na polskim gruncie. Omawia także sytuację środowisk gejów i lesbijek w świetle prawa konstytucyjnego w Polsce oraz opresyjny stosunek do nich władz państwowych i dużej części społeczeństwa. Wreszcie monografia Mizielińskiej próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy możliwy jest nowy rodzaj etyki uwzględniającej wszelkie formy doświadczenia seksualnej inności spod znaku queer.  

Przygoda kina. Prace dedykowane Profesorowi Tadeuszowi Lubelskiemu

Sebastian Jagielski, Magdalena Podsiadło

Twórczość Tadeusza Lubelskiego ‒ głównego architekta historiografii kina polskiego ‒ stała się spoiwem zbioru esejów i artykułów dedykowanych krakowskiemu historykowi kina z okazji Jego 70. urodzin. Zgromadzone prace ‒ podobnie jak kręgi rozchodzące się na wodzie ‒ oscylują wokół tematów podejmowanych przez Jubilata, jednocześnie je rozwijając i reinterpretując. Ta twórcza kontynuacja zaowocowała ponownym odczytaniem filmów Tadeusza Konwickiego oraz Andrzeja Wajdy, a przede wszystkim ‒ wskazaniem kryjących się w dziełach kina polskiego różnorodnych, często niełatwych do pogodzenia narracji historycznych. Idąc tym tropem, Autorzy szukają głosów komplikujących dominującą opowieść, omawiając przykładowo lokalną górnośląską geografię filmową, gatunkową kontrkulturowość, polifoniczność kina z epoki Solidarności czy kolejne odsłony „historii nie-byłej”. Wspomniana wielowariantowość zawsze znajduje jednak co najmniej jeden punkt wspólny – odwołanie do refleksji na temat kina polskiego pióra Profesora Tadeusza Lubelskiego.   „Jeśli miałabym (…) powiedzieć od razu nazwisko kogoś, kto wie wszystko o filmie, to – oczywiście – Tadeusz Lubelski!” Krystyna Zachwatowicz-Wajda   „Szczerze zazdroszczę Andrzejowi Wajdzie tego, że jego twórczość stała się przedmiotem krytycznego zainteresowania Jubilata. Ta moja zazdrość to najwyższy komplement, jaki składam (…)”. Krzysztof Zanussi   „(…) ten przeuroczy chłopiec, ten absolutny gigant inteligencji (...) miał w sobie przestrzeń, w którą nikt nie właził, (…) pielęgnował ją i strzegł jak oka w głowie, bo wiedział, że tam źródło jego siły”. Jerzy Pilch     „Tomy jubileuszowe (...) mają określoną poetykę, balansującą pomiędzy formą czysto naukową, reprezentowaną przez część artykułów, oraz formułą tekstów bezpośrednio odnoszących się do postaci Jubilata, jego twórczości czy działalności naukowej, organizacyjnej i pozauniwersyteckiej. Warto jednak podkreślić, że tom Przygoda kina jest świetnie wyważony w proporcjach, ma charakter niemalże monograficzny, jest koherentny, a w dodatku intrygujący naukowo i poznawczo, i nawet teksty pozbawione aparatu naukowego czy eseistyczne są interesujące i nie są jedynie rytualnym «oddawaniem czci», ale ciekawym portretem zarówno Profesora Tadeusza Lubelskiego, jak i współczesnego kina i życia kulturalnego”.                                                                        Z recenzji dr. hab. Arkadiusza Lewickiego, prof. UWr

Mroczny Rycerz Gotham - szkice z kultury popularnej

Michał Chudoliński

Mroczny Rycerz Gotham to zbiór esejów, z których dowiecie się o genezie powstania ikony amerykańskiej popkultury – Batmana, a także o najważniejszych tekstach związanych z obszarem mitologii DC Comics. W książce zarówno komiksy, jak i filmy poddane zostały dogłębnej analizie, prowadzonej zwłaszcza przez pryzmat aparatu poznawczego socjologii dewiacji. To również spojrzenie na postać Batmana w dobie politycznej poprawności, pozwalające na odkrycie, w jaki sposób progresywizm zmienia wymowę jednego z najbardziej znanych bohaterów literackich i transmedialnych.   [Książka] wzbogaciła niepomiernie moją wiedzę na temat postaci symbolicznej nie tylko dla świata komiksu, popkultury, czy kultury w ogóle. (…) studium poświęcone nie tyle Batmanowi, a – w swej istocie – współczesnemu człowiekowi, który, niczym zakapturzony mściciel, ukrywa swą wielowymiarową tożsamość pod maską tajemnicy czekającej na odkrycie. dr hab. Piotr Kletowski, prof. UJ, Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu Pan Michał Chudoliński jest znakomitym znawcą kultury popularnej, w tym komiksu. Ujął mnie swoją pracowitością i wiedzą na ten temat. Media związane z kulturą i uczelnie powinny to wykorzystać. prof. Jacek Dąbała, medioznawca, Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej na Uniwersytecie Jagiellońskim Michał Chudoliński (ur. 1988) – krytyk komiksowy i filmowy. Prowadzi w Collegium Civitas zajęcia z zakresu amerykańskiej kultury masowej, ze szczególnym uwzględnieniem komiksów. Pomysłodawca i redaktor prowadzący bloga „Gotham w deszczu”. Polski korespondent ogólnoświatowego magazynu „The Comics Journal”. Współzałożyciel i członek rady nadzorczej Polskiej Fundacji Fantastyki Naukowej. Pisał dla pism naukowych takich jak „Kultura popularna”, „Literatura i Kultura Popularna” oraz „International Journal of Comic Art”.  

Leksykon konwergencji mediów

Katarzyna Kopecka-Piech

Konwergencja jest wciąż – w sposób coraz bardziej intensywny – obecna w praktyce medialnej i życiu użytkowników mediów. Niniejsza publikacja ma za zadanie zebrać i wyjaśnić najważniejsze pojęcia i terminy oraz relacje między nimi, naświetlić znaczenie powiązanych z konwergencją zagadnień, a także zilustrować (dosłownie i w przenośni) złożoną naturę konwergencji. Wyłaniające się z analizy dotychczasowych badań bogactwo znaczeń wymusza uporządkowanie, przypisanie poszczególnych kategorii określonym porządkom i określenie łączących je związków. Konwergencja jest koncepcją teoretyczną, lecz zarazem i biznesowo-administracyjną, co powoduje namnożenie różnych ujęć. Konwergencja jest niejednoznaczna, według niektórych – dyskusyjna. Dlatego w leksykonie obok haseł zamieszczono ilustracje. To właśnie artystyczne ujęcia i interpretacje pozwalają jeszcze lepiej zilustrować tak złożoną, niekiedy sprzeczną naturę konwergencji. Leksykon został podzielony na trzy rozdziały porządkujące obszary badań nad konwergencją; omówione tu zostały kwestie technologiczne, problematyka zawartości i jej odbioru oraz związki organizacyjno-prawno-polityczne. Częściowo odpowiadają im perspektywy badawcze, choć trzeba podkreślić, że źródła o proweniencji medioznawczej, literaturoznawczej, kulturoznawczej, socjologicznej, politologicznej oraz ekonomicznej i zarządczej są tu (celowo) wymieszane. Ostatni rozdział stanowią „przypadki” – opis przykładowych produkcji medialnych z zastosowaniem strategii konwergencyjnych. Publikacja, którą oddajemy do rąk czytelnika, stanowi zatem ramę terminologiczną i interpretacyjną, punkt wyjścia do dalszych badań, a jednocześnie podsumowanie pewnego etapu rozwoju zjawiska. Katarzyna Kopecka-Piech – doktor nauk humanistycznych, medioznawca. Specjalizuje się w badaniach nad nowymi mediami, w tym ich innowacyjnością. Jej dotychczasowe projekty dotyczyły przede wszystkim konwergencji mediów, rozwoju przemysłów kreatywnych, innowacji medialnych i mediów mobilnych. Autorka m.in. monografii Media Convergence Strategies. Polish Examples (2011), redaktorka prac zbiorowych, poświęconych medialnym transformacjom kultury i społeczeństwa – m.in. dwóch tomów Zmian medialnych i komunikacyjnych (2015). Stypendystka Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Norweskiej Rady ds. Badań Naukowych, Instytutu Szwedzkiego oraz wielu innych instytucji krajowych i zagranicznych. Jest pracownikiem Zakładu Komunikacji Społecznej i Mediów Akademii Wychowania Fizycznego, a także członkiem Akademii Młodych Uczonych i Artystów.

Życie we własnym rytmie. Socjologiczne studium slow life w dobie społecznego przyspieszenia

Justyna Kramarczyk

Jaką rolę pełni czas w codzienności jednostki? W jakim stopniu (od)zyskanie poczucia sprawczości w „grze” o czas wpływa na indywidualną tożsamość? Czy trafne są tezy mówiące, że slow life jest prostą odpowiedzią na zintensyfikowane tempo życia? Co tak naprawdę kryje się pod często powtarzanym hasłem „żyj we własnym rytmie”?             Autorka prezentowanej książki podejmuje próbę znalezienia odpowiedzi na te i inne pytania, dając pierwszą na polskim rynku wydawniczym propozycję analitycznego ujęcia zjawiska slow life z perspektywy socjologii czasu. Treść publikacji wpisuje się w liczne rozważania nad wartością czasu we współczesnych społeczeństwach. Stanowi ona nawiązanie do podejmowanych w Polsce – głównie w latach 70. i 80. – socjologicznych badań nad temporalnością, a także do studiów międzynarodowych realizowanych obecnie w ramach nurtu time use studies. Dzięki zastosowaniu zasady kontrastu (przyspieszenie – spowolnienie), przedstawiona analiza obejmuje też zagadnienia związane z funkcjonowaniem imperatywu akceleracyjnego, który nakazuje jednostce podporządkować się regule „robić więcej w tym samym czasie = robić szybciej”.             Książka przeznaczona jest dla przedstawicieli szerokiego nurtu nauk społecznych, badaczy i studentów oraz osób zainteresowanych temporalnymi aspektami życia społecznego, w tym metodami badania czasu.

Leśmian międzynarodowy - relacje kontekstowe. Studia komparatystyczne

Żaneta Nalewajk-Turecka

Rozprawa dr Żanety Nalewajk poświęcona jest komparatystycznej lekturze dzieła Bolesława Leśmiana, co bez wątpienia stanowi bardzo istotne dopełnienie dotychczasowych rozpoznań, ponieważ zarysowuje ona zarówno obszerny kontekst tej twórczości, jak i przyczynia się do usytuowania tego pisarstwa nie tylko w przestrzeni literatury rodzimej, lecz także w obszarze dwudziestowiecznego piśmiennictwa europejskiego. Przy okazji rozprawa ta ukazuje znaczenie analizy kontekstowej jako metody badawczej pozwalającej ignorować a nawet unieważniać utrwalone przeświadczenia dzielące literatury narodowe na te, które rozwijają się w „głównym nurcie” i te, które uznaje się za „peryferyjne”. Już choćby z tego względu pracę tę uznać należy za dzieło o wybitnych walorach innowacyjnych. (…) Rzecz dotyczy, oczywiście, nie tylko kwestii „umiędzynarodowienia” Leśmiana – ma także olbrzymie znaczenie dla badań podejmujących zagadnienia związane z wielokulturowością i wielojęzycznością całej przestrzeni literatury światowej. Zarazem jest to praca stawiająca przed badaczem wyjątkowo wysokie wymagania, którym autorka potrafiła sprostać w sposób imponujący, dokumentując swą godną podziwu erudycję oraz swobodę poruszania się w wielojęzycznej przestrzeni literackiej. prof. dr hab. Aleksander Wirpsza Wydział Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego W przypadku książki Żanety Nalewajk mamy do czynienia z prawdziwą monografią komparatystyczną, z cennym, starannie przygotowanym opracowaniem, które do stale rozwijających się badań nad Leśmianem wnosi nowe, istotne elementy. Świetnie napisana, w sposób konsekwentny i zdyscyplinowany prezentuje wybrane problemy komparatystyczne związane z twórczością Leśmiana. Wstępne rozważania w sposób jasny ukazują założenia metodologiczne rozprawy i mogą stanowić wzór czytelnego zaprezentowania wybranej metody badań oraz struktury książki. W kolejnych rozdziałach badaczka śledzi poszczególne przykłady międzynarodowych powiązań, na przykład filiacje literackie Poe – Baudelaire – Balmont – Leśmian. To jeden z najbardziej erudycyjnych fragmentów książki, wymagający kompetencji związanych z literaturą amerykańską, francuską, rosyjską i oczywiście polską. Kunszt interpretacyjny autorki i jej możliwości jako komparatystki ujawniają się szczególnie tam, gdzie bada ona równocześnie rozmaite wątki nie tracąc z oczu głównego bohatera rozprawy. Osobny krąg porównań tworzy literatura rosyjska, ukazany zostaje więc Leśmian wobec Puszkina i Gogola, Jesienina i Gorodieckiego. (…). Rozprawa będzie stanowiła ważną i trudną do pominięcia pozycję zarówno dla badaczy Leśmiana, jak i dla zainteresowanych komparatystyką literacką. prof. dr hab. Anna Czabanowska-Wróbel   Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego   Żaneta Nalewajk-Turecka, adiunkt w Zakładzie Komparatystyki na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Współzałożycielka i redaktor naczelny (od 2005 roku) kwartalnika „Tekstualia”. Od 2009 zajmuje się koordynacją wymiany przekładów literackich i naukowych w ramach projektu „Review within Review” („Czasopismo w czasopiśmie”). Jest autorką monografii W stronę perspektywizmu. Problematyka cielesności w prozie Brunona Schulza i Witolda Gombrowicza (Gdańsk 2010). Współredagowała (razem z Edwardem Kasperskim) monografie Edgar Allan Poe. Klasyk grozy i perwersji (i nie tylko) (2009), Edgar Allan Poe – niedoceniony nowator (2010). Jest redaktorką naukową tomów Podmiot w literaturze polskiej po 1989 roku. Antropologiczne aspekty konstrukcji (2011), Romantyzm Drugiej Wielkiej Emigracji (2012, przy współpracy Magdy Nabiałek, Magdaleny Mips i Joanny Jastrzębskiej), Sekundy (i) epoki. Czas w literaturze polskiej po 1989 roku (przy współpracy Magdaleny Mips, Warszawa 2013), a także współredaktorką i edytorką książki Rytm twórczego życia. Jubileuszowe rozmowy o literaturze (wspólnie z Iwoną Smolką i zespołem redakcyjnym kwartalnika „Tekstualia”, Gdańsk 2013). Publikowała liczne artykuły w tomach zbiorowych oraz w czasopismach. Jej teksty tłumaczone były na języki angielski, ukraiński, bułgarski, czeski, słoweński i serbski. Od 2013 roku jest członkiem Stowarrzyszenia Pisarzy Polskich oraz Polskiego Stowarzyszenia Komparatystyki Literackiej.  

Bądź na B1. Zbiór zadań z języka polskiego oraz przykładowe testy certyfikatowe dla poziomu B1

praca zbiorowa

Publikacja Bądź na B1 składa się z dwóch części i jest przeznaczona dla osób przygotowujących się do zdawania egzaminu certyfikatowego z języka polskiego jako obcego na poziomie B1. Może ona także stanowić zbiór materiałów pomocniczych dla nauczycieli i studentów języka polskiego jako obcego. Książka składa się z ćwiczeń doskonalących poszczególne sprawności, przykładowych testów, klucza do zadań oraz transkrypcji nagrań do części Rozumienie ze słuchu. Nagrania zamieszczone są na dwóch dołączonych płytach CD. W zbiorze znajdują się wszystkie typy zadań obowiązujące w testach certyfikatowych. Treść i forma ćwiczeń zostały podporządkowane wykazowi funkcji i pojęć językowych, wykazowi tematycznemu i zagadnieniom gramatycznym, które zawarte są w Standardach wymagań egzaminacyjnych dla poziomu B1. Pierwsza część publikacji to ćwiczenia powtórzeniowe z poszczególnych sprawności językowych testowanych podczas egzaminu. Cześć drugą stanowią trzy przykładowe testy egzaminacyjne. Pozwalają one na zweryfikowanie swoich umiejętności poprzez zapoznanie się ze stopniem trudności egzaminu na poziomie B1. Prezentowany zbiór: pozwala na zapoznanie się z typami zadań, które przewidziane są dla poziomu B1 umożliwia przyswojenie technik wykonywania poszczególnych typów zadań uczy zarządzania czasem podczas egzaminu, a także pozwala na opanowanie strategii zdawania testu uzmysławia braki w zakresie poszczególnych sprawności MATERIAŁ DŹWIĘKOWY DO POBRANIA na www.universitas.com.pl

Kulturalny barbarzyńca. Fenomenologia radykalna Michela Henry'ego jako filozofia sztuki życia

Sabina Kruszyńska

Michel Henry (1922–2002) znany jest jako twórca swoistej wersji fenomenologii radykalnej, w której podmiotowość –cielesna żyjąca sobość – góruje nad wszystkim co przedmiotowe i wszystkiemu co przedmiotowe nadaje wartość. Wersja ta zasługuje na uwagę ze względu na interesujące rozwiązanie ważnego dla myśli współczesnej problemu ludzkiej konstytucji świata. Rozwiązanie zaproponowane przez francuskiego filozofa daje możliwość sformułowania satysfakcjonującej odpowiedzi na pytanie o kondycję współczesnej kultury io kondycję człowieka, który dążąc do swoiście pojmowanej doskonałości oraz korzystając z najlepszych umysłów swoich czasów, ogołaca się z tego, co przez wieki uznawał za swą chlubę– z człowieczeństwa. Ten antropologiczny wątek fenomenologii radykalnej jest w książce wyeksponowany i zinterpretowany tak, aby można było z niego wydobyć filozofię mądrościową. Czytelnik znajdzie syntetyczne przedstawienie najważniejszych poglądów myśliciela, odniesienie ich do modnych dziś filozofii transgresji i filozofii „śmierci podmiotu”, rozważania o tym, na czym polega barbarzyństwo współczesnej kultury oraz czym jest sztuka, a szczególnie na czym polega sztuka życia. Fenomenolog Michel Henryjest znakomitym teoretykiem, ale także mędrcem, który namawia nas, byśmy się stali tytułowymi „kulturalnymi barbarzyńcami” – artystami tworzącymi dzieła życia.

Nostalgia, solidarność, (im)potencja. Obrazy polskiej migracji w kinie europejskim (od niepodległości do współczesności)

Kris Van Heuckelom

Przedstawiając wieloaspektową analizę około 200 europejskich filmów fabularnych, w których pojawiają się polscy imigranci w rolach pierwszo- i drugoplanowych, autor książki Nostalgia, solidarność, (im)potencja śledzi zawiłe losy polskiej migracji na srebrnym ekranie na przestrzeni ponad stu lat. Krisa Van Heuckeloma interesują powiązania aspektów lokalnych i globalnych, zmienność wizerunku emigrantów w czasie oraz możliwości usytuowania produkcji filmowej w perspektywie transnarodowej. Wśród kluczowych koncepcji wyznaczających główną oś tematyczną książki najważniejsze są europejskość i modernizacja. W wielu filmach postacie polskich migrantów są portretowane jako „bliscy Inni” – podobni ze względu na wspólne dziedzictwo kulturowe czy kolor skóry, ale jednocześnie różni, ponieważ zamieszkują obszar peryferyjny kojarzony z zacofaniem.   Kris Van Heuckelom – prof. dr, pracownik Katedry Kulturoznawstwa Katolickiego Uniwersytetu w Leuven, prodziekan Wydziału Humanistycznego ds. współpracy międzynarodowej; polonista i kulturoznawca; jego dorobek naukowy obejmuje książki takie jak: „Patrzeć w promień od ziemi odbity”. Wizualność w poezji Czesława Miłosza (2004), (Un)masking Bruno Schulz. New Combinations, Further Fragmentations, Ultimate Reintegrations (2009, współred. Dieter De Bruyn), Polish Literature in Transformation (2013, red. Ursula Phillips przy współpracy z Knutem Andreasem Grimstadem i Krisem Van Heuckelomem), European Cinema after the Wall. Screening East–West Mobility (2014, współred. Leen Engelen), Polish Migrants in European Film 1918–2017 (2019).

Feministyczna krytyka literatury w Polsce po 1989 roku. Tekst, dyskurs, poznanie z odmiennej perspektywy

Katarzyna Majbroda

Książka podejmuję próbę zarysowania mapy intelektualnej myśli feministycznej w przestrzeni rodzimego literaturoznawstwa. Jej historię w badaniach literackich autorka rekonstruuje retrospektywnie poprzez próbę zestawień, nawiązań i filiacji pomiędzy zawodowymi biografiami krytyczek ją uprawiających, fragmentami debat dotyczących literatury oraz kulturowo-społecznych kontekstów jej rozumienia i interpretacji. Feministyczna krytyka literatury przedstawiona została w tej książce jako krytyczna refleksja o szeroko pojętej kulturze, wedle której rzekoma kulturowa autentyczność, której kultura literacka miałaby być nośnikiem i stabilizatorem, w rzeczywistości jest fundowana na silnych tradycjach, które utrzymują kulturowy konsens poprzez mechanizmy wyparcia, odsunięcia, kosztem zawłaszczenia, uzurpacji różnych wartości, symboli, perspektyw, teorii oraz dyskursów.  

Litwo, Ojczyzno nie moja

Jan Widacki

Zbiór esejów na temat Litwy i jej mieszkańców. Autor - wieloletni Ambasador Rzeczpospolitej na Litwie - konfrontuje legendę Kresów, w której się wychował, z rzeczywistością, demaskując mity narosłe od wieków wokół stosunków polsko-litewskich i włączając w swą opowieść dziesiątki rozmów z Polakami żyjącymi na Litwie, Białorusi i Ukrainie.

Między fizyką a filozofią. Filozofia przyrody i filozofia fizyki w pismach Mariana Smoluchowskiego

Jan Grzanka

Marian Smoluchowski jest jednym z najczęściej cytowanych polskich naukowców – Web of Science określa liczbę cytowań jego prac w okresie od 1894 do 2014 roku na 7235 (Maria Curie-Skłodowska była w tym czasie cytowana 1582 razy). Regularnie przywoływane są równania dotyczące teorii procesów stochastycznych, a równanie ciągłości Smoluchowskiego stosowane jest w opisach procesów sedymentacji i koagulacji. Jego badania dotyczące ruchów Browna przyczyniły się do triumfu teorii atomistycznej w fizyce. Dzięki ich wykorzystaniu Richard Zsigmondy, Jean Perrin i Theodor Svedberg otrzymali w latach 1925–1926 Nagrody Nobla. Książka przedstawia wkład polskiego fizyka w naukę oraz filozofię, zwłaszcza w filozofię przyrody. Badania Smoluchowskiego dotyczące przyczyny i przypadku doprowadziły do wprowadzenia rachunku prawdopodobieństwa do fizyki. Jego teoria kryterium użyteczności odpowiada na pytania, jak rozwija się nauka i jak weryfikujemy hipotezy oraz teorie. Udowadnia, że użyteczność jest kategorią uniwersalną i odnosi się do wszystkich aspektów funkcjonowania człowieka w świecie przyrody. Jan Grzanka – uzyskał tytuł doktora na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Absolwent Wydziału Hydrotechniki Politechniki Gdańskiej i Wydziału Nauk Społecznych (na kierunku filozofia) Uniwersytetu Gdańskiego, a także Studiów Podyplomowych w Szkole Filozofii Tadeusza Gadacza Collegium Civitas. Członek Pomorskiego Towarzystwa Filozoficzno-Teologicznego i Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Szekspirowskiego, redaktor naczelny Universitas Gedanensis.

Amazoński Inny. Wizerunek rdzennych mieszkańców Amazonii we współczesnych tekstach kultury

Aleksandra Wierucka

  W kulturze euroamerykańskiej Indianie przedstawiani byli albo jako prymitywni, brudni, dzicy, albo jako „szlachetne dzikusy”, żyjący w zgodzie z naturą. Taki ich obraz został utrwalony już w pierwszych dekadach kolonizacji. Współcześnie – wydawałoby się – wiedza na temat mieszkańców Amazonii radykalnie się zmieniła, a co za tym idzie – zmienił się także ich wizerunek. Jednak analiza tekstów kultury powstałych w XXI wieku (książek, filmów, komiksów, wystaw zdjęć, gier planszowych i gier wideo) pokazuje inną tendencję: w świadomości społecznej wciąż funkcjonuje obraz rdzennych mieszkańców, który znacznie odbiega od prawdy i pełen jest egzotyzacji. W książce omówiona została historia Amazonii, historia ukazywania mieszkańców tego terenu, proces tworzenia się stereotypowego o nich wyobrażenia. Przeprowadzono także analizę i interpretację współczesnych tekstów kultury, które ten stereotyp wykorzystują. Recenzowana praca podejmuje aktualny i istotny społecznie temat, zdając relację z oryginalnych analiz autorki. Napisana została żywym, komunikatywny językiem przez dobrze poinformowaną i zaangażowaną ekspertkę. Przedmiotem zainteresowania Aleksandry Wieruckiej jest wizerunek mieszkańców Amazonii w „tekstach kultury XXI wieku”. W sumie udało się jej wyodrębnić i poddać analizie ponad 60 różnych tekstów. Analizy te wymagały rozmaitych kompetencji – z pól analiz wizualnych, tekstualnych, game studies, a także stricte językowych. Autorka z powodzeniem wyławia kluczowe wątki badanego wizerunku, przypisywane tubylcom amazońskim od początku XVI wieku. prof. dr hab. Waldemar Kuligowski Aleksandra Wierucka – pracuje w Instytucie Badań nad Kulturą w Uniwersytecie Gdańskim. Zajmuje się antropologią społeczeństw tradycyjnych, w tym  ich funkcjonowaniem we współczesnym świecie. Od 2007 roku prowadzi badania antropologiczne w Ekwadorze – ich rezultatem jest między innymi książka Huaorani of the Western Snippet (Palgrave Macmillan, New York 2015), a także artykuły w czasopismach polskich i zagranicznych. Członkini American Anthropological Association, Society for Anthropology of Lowland South America, Association for Cultural Studies oraz Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego.