Powszechny system ochrony praw człowieka. Podsumowanie dekad

red. Magdalena Półtorak, red. Ilona Topa

Opracowanie poświęconej jest zaprezentowaniu osiągnięć i aktualnych wyzwań, jakie są udziałem oenzetowskiego systemu ochrony praw człowieka, w tym zwłaszcza roli ONZ w kształtowaniu systemowej ochrony praw jednostki. Publikacja stanowi próbę refleksji nad ochroną traktatową, a zwłaszcza międzynarodowo chronionym substratem poszczególnych praw, podlegającym wpływom zmieniającej się rzeczywistości oraz skutecznością mechanizmów kontrolnych, jak również prezentuje rolę Rady Praw Człowieka. Zasadniczym celem Autorów jest  przede wszystkim zbadanie aktualnego stanu ochrony praw człowieka w wymiarze powszechnym oraz jej skuteczności w kontekście współczesnych wyzwań i zagrożeń. Publikacja skierowana jest do wszystkich osób zainteresowanych problematyką ochrony praw człowieka.   Magdalena Półtorak, doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się przede wszystkim wokół problematyki ochrony praw człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem równości płci w sferze publicznej oraz sytuacji uchodźczyń. Jest m.in. autorką ponad czterdziestu publikacji naukowych (w tym monografii Kobiety – kwoty – polityka. Gwarancje równości płci w Unii Europejskiej, Warszawa 2015), członkinią Grupy Polskiej ILA  oraz EuroGender Network, a także uczestniczką międzynarodowych projektów badawczych (Close the Deal-Fill the Gap, OMNIA). [sierpień 2019] Ilona Topa, doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół międzynarodowego prawa praw człowieka, międzynarodowego prawa karnego i zagadnień sprawiedliwości okresu przejściowego, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji ofiar przestępstw. Jest autorką kilkudziesięciu publikacji naukowych, w tym monografii Międzynarodowa administracja terytorialna. Prawo – praktyka – dylematy  (Katowice-Bydgoszcz 2012). [sierpień 2019]

Spotkanie kultur. Komunikacja i edukacja międzykulturowa w glottodydaktyce

Urszula Żydek-Bednarczuk

Książka Spotkanie kultur. Komunikacja i edukacja międzykulturowa w glottodydaktyce odpowiada na potrzeby dzisiejszych czasów, procesu globalizacji i społeczeństwa informacyjnego. Wskazuje na umiejętności skutecznego komunikowania się z ludźmi pochodzącymi z innych kultur. Pokazuje, jak budować kompetencję międzykulturową, uczy zachowań komunikacyjnych, którym towarzyszy dialog. Inny, Obcy, Drugi są obecni w naszym świecie, a porozumiewanie ma być spotkaniem, a nie zderzeniem kultur. Książka przeznaczona jest dla lektorów, studentów uczących się języka obcego, biznesmenów, Polaków pracujących i przebywających w innych krajach oraz zwykłych turystów.

Czytaj po polsku. T. 11: Sławomir Mrożek: "Nocny ekspres". Wyd. 2. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Edycja dla zaawansowanych (poziom C1-C2)

oprac. Małgorzata Smereczniak

Książka z opowiadaniem Nocny ekspres Sławomira Mrożka kontynuuje serię "Czytaj po polsku. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego" i jest przeznaczona dla osób znających język polski w stopniu zaawansowanym (C1 - C2). Zawiera krótką notkę biograficzną o Sławomirze Mrożku, zarys tematyki utworu (w języku polskim, angielskim i niemieckim) oraz oryginalny tekst opowiadania pt. Nocny ekspres, który uzupełniony został przypisami objaśniającymi trudniejsze słownictwo. Tekst opowiadania obudowany jest propozycjami różnorodnych ćwiczeń rozwijających kompetencje językowe, literackie i kulturowe. Opracowanie doskonale sprawdzi się zarówno podczas zajęć prowadzonych w grupie (klasie), jak i w samodzielnej nauce (zawiera klucz do ćwiczeń).

Poznawcze i temperamentalne wyznaczniki kryminogenezy nieletnich

Magdalena Rode

Podstawowym problemem badawczym niniejszej publikacji jest weryfikacja poznawczych i temperamentalnych korelatów demoralizacji nieletnich. Autorka próbuje przybliżyć wzorce wchodzenia w interakcje społeczne młodzieży oraz nakreślić obraz ich przekonań osobistych, który odzwierciedla sposób postrzegania przez nich świata, relacji międzyludzkich oraz postawę wobec własnej osoby. Nieletnich cechuje specyficzny sposób przetwarzania informacji społecznych, który sprzyja uruchamianiu i podtrzymywaniu zachowań przestępczych. Przetwarzanie informacji społecznych przez nieletnich zostanie uchwycone pod względem uruchamianych stylów myślenia przestępczego i skonfrontowane z potencjalnymi temperamentalnymi i intelektualnymi czynnikami ryzyka.

Nauczyć Polski i polskiego. Rzecz o dorobku i przyszłości Szkoły Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego na jej 35-lecie

red. Jolanta Tambor, Romuald Cudak

Książka stanowi zebranie doświadczeń glottodydaktycznych Szkoły Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu Śląskiego. Poszczególne teksty tomu, poprzedzone artykułem wstępnym opisującym historię Szkoły i jej rozwój, dotyczą najważniejszych obszarów działalności jednostki i zainteresowań jej pracowników i bliskich współpracowników. Publikacja jest nie tylko zapisem aktywności konkretnej instytucji, jednej z kilkunastu współtworzących w latach 90. XX wieku glottodydaktykę polonistyczną, ale też odbiciem tendencji i przemian tej stosunkowo młodej dyscypliny, która swój rozkwit przeżywała właśnie w latach powstania i krzepnięcia Szkoły. Rozdziały książki ułożono tak, by owe trendy i przemiany ukazać.

Wykłady z romantyzmu

Jacek Lyszczyna

Książka adresowana jest do studentów filologii polskiej i wszystkich miłośników literatury. Jest ona swoistym podsumowaniem prawie trzydziestoletniej pracy uniwersyteckiej autora, Porusza m. in. omawiane na wykładach i cieszące się największym zainteresowaniem zagadnienia polskiej literatury epoki romantyzmu, m. in twórczości. Mickiewicza i Słowackiego, poczynając od otwierającego romantyzm w Polsce I tomu Poezji Mickiewicza aż po poezję genezyjską Słowackiego w kontekście ówczesnych przemian kulturowych.

"Odra" (1945-1950) Monografia czasopisma

Paweł Sarna

Główne zamierzenie naukowe autora książki koncentruje się na historii, roli czasopisma społeczno–kulturalnego „Odra” ukazującego się  w latach 1945–1950. Periodyk, założony przez publicystów i literatów skupionych wokół Wilhelma Szewczyka, ukazywał się w Katowicach najpierw jako dwutygodnik, a od 1946 r. jako tygodnik. „Odra” w ciągu kilku lat zdobyła pozycję jednego z największych pism społeczno–kulturalnych w powojennej Polsce. Przedstawiona publikacja niewątpliwie dotyczy spuścizny o szczególnym znaczeniu. Według autora dużą wartością czasopisma są jego aspekty programowe, dlatego też zostały obszernie przedstawione i zanalizowane. „Odra sięgała do myśli narodowej międzywojnia.  Publicyści pisma sformułowali także program kulturalny dla – posługując się ówczesną nomenklaturą – Ziem Odzyskanych. Ze szczególnym zaangażowaniem „Odra” nawiązywała polemiki między innymi z „Kuźnicą”, będącą ofensywnym organem myśli marksistowskiej. Autor przedstawił również sylwetki założycieli czasopisma, przede wszystkim Wilhelma Szewczyka, wybitnego pisarza oraz niemcoznawcy. W „Odrze” publikowali cenieni powszechnie twórcy, przede wszystkim ci, którzy z biegiem czasu coraz mocniej wpływali na kształt literatury i kultury polskiej: Tadeusz Różewicz, Tymoteusz Karpowicz czy Stanisław Lem. Ważną częścią publikacji są zatem również analizy tekstów literackich.

Kontynenty. T. 1: Studia i szkice o twórczości Andrzeja Buszy

Twórczość Andrzeja Buszy należy z pewnością do najbardziej zadziwiających zjawisk we współczesnej literaturze polskiej. Wynika to przede wszystkim z oryginalności i odrębności jego uniwersalnej wizji świata, rozpoznawalnej dykcji poetyckiej czy charakterystycznego układu problemów i zagadnień, ale również ze szczególnego statusu tego twórcy, który jest pisarzem dwujęzycznym i literacko usytuowanym pomiędzy co najmniej dwoma tradycjami kulturowymi (dobrze to ilustruje pojęcie „inbetweenness”), a także z jego złożonej biografii, rozpisanej na wiele etapów wychodźczej, a później emigracyjnej drogi życia. Poeta, prozaik, tłumacz, krytyk, historyk literatury angielskiej, conradysta – pozostaje jednym z ostatnich a zarazem najciekawszych twórców powrześniowej emigracji niepodległościowej. Urodzony w Krakowie w 1938 roku, opuścił z rodzicami Polskę 17 września następnego roku, czas wojny spędził na Bliskim Wschodzie, a w latach 1947–1965 przebywał w Anglii, gdzie ukończył filologię angielską (University College w Londynie). W roku 1965 osiedlił się w Kanadzie i został wykładowcą, a później profesorem literatury angielskiej w University of British Columbia w Vancouver. W latach 1958–1962 był członkiem zespołu redakcyjnego londyńskich pism literackich: „Merkuriusz Polski – Życie Akademickie”, „Kontynenty – Nowy Merkuriusz” i „Kontynenty”, oraz grupy poetyckiej skupionej wokół tego środowiska. Jest laureatem Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1962), Fundacji im. Władysława i Nelli Turzańskich (2005) oraz Stowarzyszenia Pisarzy Polskich za Granicą (2013). Opublikował między innymi osiem tomów poetyckich, kilkanaście opowiadań, wiele przekładów poezji polskiej na język angielski (we współpracy z Bogdanem Czaykowskim – w tym utwory Białoszewskiego, Iwaszkiewicza, Jastruna, Miłosza, Wierzyńskiego), monografię o tak zwanym polskim zapleczu Josepha Conrada i wpływie literatury polskiej na jego pisarstwo oraz sporo artykułów poświęconych twórczości autora Jądra ciemności. (...)

Ryszard Gabryś. Utwory chóralne

red. Danuta Zoń-Ciuk

Seria: Musica-Score (1), ISSN 2719-8103   Ryszard Gabryś. Utwory chóralne to publikacja, której trzon tworzy wybór dwunastu partytur utworów wraz z trzynastą – stanowiącą muzyczne ,,Motto”. Ich autorem jest Ryszard Gabryś – znany śląski kompozytor, teoretyk muzyki, pedagog, działacz kultury. Nigdy dotychczas nieedytowane kompozycje – przygotowane w oparciu o rękopisy artysty – powstały w latach 1969-2020. Innowacyjnym elementem wydania są informacje od artysty  dotyczące charakterystyki utworów oraz wskazówki interpretacyjne dla odtwórców.

Od wzniosłości do dowolności. Malarstwo w czasie tragicznym

Lech Kołodziejczyk

Pisana na przełomie 2021/2022 monografia Od wzniosłości do dowolności. Malarstwo w czasie tragicznym stanowi podsumowanie licznych refleksji oraz komentarzy zawartych w dwóch poprzednich książkach: Pamięć czasu - malarstwo w czasie bankructwa duchowego oraz Malarstwo jako egzystencja - tożsamość osobista a postawa twórcza. Nowa publikacja, pisana w kontekście trwającej pandemii COVID-19 a przede wszystkim barbarzyńskiej wojny na terenie Ukrainy, podejmuje podstawowe wyzwanie czasu obecnego, dotyczące fundamentów załamania kondycji duchowej człowieka przełomu XX i XXI wieku. Porażający zanik treści moralnych i etycznych doby obecnej skutkuje wyjątkowo odrażającą manifestacją licznych postaw, gdzie pogoń za dobrami materialnymi skutecznie niweluje z naszego życia wszystko to, co związane jest z pogłębioną refleksją na temat sensu człowieczej egzystencji, jej uniwersalnych wartości, rygorów, zasad bez których nasze życie bezpowrotnie traci ludzki wymiar, zamieniając się w nieprzyjazną przestrzeń licznych zagrożeń, lęków, frustracji, traumatycznych doznań i przeżyć. Wszystko to powoduje narastającą lawinę przygnębiających dowolności oraz dążenia do tzw. wolności od wszystkiego co pogłębia jedynie odczucie aktualnego chaosu i entropii w relacjach międzyludzkich, gdzie możliwość skomunikowania się z drugim człowiekiem staje się zasadniczym problemem.

Wykluczenie społeczne osób z niepełnosprawnością w środowisku lokalnym

Ilona Fajfer-Kruczek

Publikacja stanowi próbę ukazania wybranych aspektów wykluczenia społecznego osób z niepełnosprawnością w środowisku lokalnym, które stanowi jednostka terytorialna. Zaprezentowane zagadnienia dotyczą kwestii dotyczących niepełnosprawności, jej istoty, modeli i definicji, jak i prawnego statystycznego podejścia. Ponadto zaprezentowano najważniejsze ujęcia wykluczenia społecznego oraz koncepcje kapitału społecznego, które to kategorie dopełniają społeczny kontekst rozważań o niepełnosprawności w ujęciu eklektycznym. Problematyka została zobrazowana wynikami badań własnych autorki na przykładzie wybranej jednostki terytorialnej – powiatu, ukazując wybrane aspekty i konteksty społecznego funkcjonowania osób z niepełnosprawnością w zorganizowanej i dynamicznej przestrzeni prawa, organizacji i postaw społecznych. Publikacja skierowana jest do profesjonalnie pomagających, pracowników socjalnych, przedstawicieli samorządów terytorialnych i organizacji pozarządowych, pedagogów specjalnych i nauczycieli, socjologów, asystentów osób niepełnosprawnych oraz studentów pedagogiki, pracy socjalnej, pedagogiki specjalnej, polityki społecznej i innych pokrewnych.

Namysł i emocje. Studia i szkice o doświadczeniu poetyckim Haliny Poświatowskiej

Jan Piotrowiak

Prezentowana publikacja to zbiór szkiców i studiów dotyczących doświadczenia poetyckiego Haliny Poświatowskiej, w którym nadrzędne miejsce zajmują kategorie namysłu i emocji jako przejawów reakcji na świat człowieka próbującego ów świat uporządkować. To ich połączenie na gruncie poetyckim pozwala wejrzeć podmiotowi, a zarazem odbiorcy, w delikatną i złożoną materię granicznych egzystencjalnych sytuacji człowieka: miłości i śmierci. Ich zwornikiem jest ciało cierpiące w chorobie zwiastującej koniec i cierpiące po kolejnych zawodach miłosnych. Ciało będące areną zmagania się pierwiastka erotycznego i mortalnego. Kategorią równie ważną jak namysł i emocje jest kategoria doświadczenia stającego się tu miarą wrażliwości człowieka w kontakcie ze światem. Wszystko to wymagało od poetki wysiłku intelektualnego i zwyczajnego fizycznego, a znalazło odbicie w swoistym notatniku poetyckim ilustrującym próby poszukiwania słowa adekwatnego do udźwignięcia ciężaru doświadczenia. Liryka Haliny Poświatowskiej próbuje wszystkie te dramatyczne doświadczenia z własną, i nie tylko, skończonością zidentyfikować.

Pułapki epistemologiczne i metodologiczne w badaniach nad edukacją. Jak sobie z nimi radzić?

red. Maria Dudzikowa, Stanisław Juszczyk

"Monografia Pułapki epistemologiczne i metodologiczne w badaniach nad edukacją. Jak sobie z nimi radzić? powstała jako rezultat, pod takim właśnie tytułem, intelektualnego spotkania młodych, twórczych pedagogów z ich starszymi, bogatszymi w doświadczenia badawcze koleżankami i kolegami w ramach XXX jubileuszowej Letniej Szkoły Młodych Pedagogów (LSMP) przy Komitecie Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk kierowanej przez prof. Marię Dudzikową. Gospodarzem spotkania odbywającego się w Katowicach i Wiśle od 12 do 17 września 2016 roku był Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego na czele z Dziekanem prof. Stanisławem Juszczykiem." (fragment Wstępu)

Od epistemologii do krytycznej analizy dziejów. Studium filozofii Léona Brunschvicga

Marta Ples-Bęben

Książka jest próbą syntetycznego ujęcia filozofii Léona Brunschvicga (1869–1944), niegdyś wpływowej, a dziś zapomnianej postaci francuskiej sceny filozoficznej. System Brunschvicga stanowi połączenie namysłu epistemologicznego z refleksją historiozoficzną, co znajduje odzwierciedlenie w układzie niniejszej pracy. W jej kolejnych rozdziałach analizowane są leżące u podstaw badanej koncepcji założenia teoriopoznawcze, rozwiązania metodologiczne wynikające z ich przyjęcia oraz sposoby zastosowania tych rozwiązań do badań nad dziejami zachodniej kultury. Ważnym celem pracy jest odniesienie koncepcji filozoficznej Brunschvicga do kontekstu historycznofilozoficznego i ukazanie jej powiązań między innymi z filozofią krytyczną Immanuela Kanta i z Heglowskim idealizmem. Głównym zamierzeniem książki jest pokazanie związku między poszczególnymi elementami składającymi się na koncepcję filozoficzną Léona Brunschvicga. Prace pochodzące z różnych okresów twórczości francuskiego filozofa, pozornie dotyczące odległych od siebie obszarów problemowych (teorii poznania, form życia duchowego ludzkości, dziejów poszczególnych form ducha), są kolejnymi etapami realizacji jednego projektu, którego punkt wyjścia został określony przez Brunschvicga na samym początku jego drogi filozoficznej. Projekt ten, ufundowany na założeniach wypracowanych w rozprawie La modalité du jugement, to krytyczna refleksja nad historią ludzkiej myśli, mająca umożliwić namysł nad poznaniem i przejawiającym się w dziejach wiedzy rozumem. W ten sposób, w filozofii Brunschvicga transcendentalizm, rozumiany jako krytyczna refleksja nad poznaniem, łączy się z badaniem dziejów rozumu, przejawiającego się we wszelkiej ludzkiej działalności.

Komunikowanie lokalno-regionalne w dobie społeczeństwa medialnego. T. 2: Aspekty polityczne, społeczne i technologiczne

red. Monika Kornacka-Grzonka, red. Marek Mazur

Przedmiotem studiów zaprezentowanych w publikacji są teoretyczne oraz praktyczne aspekty komunikowania lokalno-regionalnego. Szkice oraz opracowania prezentujące wyniki badań empirycznych dotyczą głównie problematyki komunikowania wyborczego w warunkach rywalizacji samorządowej, polityki informacyjnej samorządów oraz aktywności mediów lokalno-regionalnych. Autorzy kładą nacisk na empirię, ilustrując w wielowymiarowej analizie złożoność i wielość funkcji komunikowania, które w najwyższym stopniu wpływa na proces kształtowania się lokalnej i regionalnej wspólnoty. Książka łączy naukowe perspektywy badawcze medioznastwa i politologii, adresowana jest zwłaszcza do osób zainteresowanych lokalnymi i regionalnymi relacjami mediów i polityki.   Monika Kornacka-Grzonka, doktor, adiunkt w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UŚ. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół komunikowania lokalnego i mediów lokalnych (ze szczególnym uwzględnieniem lokalnych mediów internetowych), tożsamości i podmiotowości społeczności lokalnych oraz nowych mediów. W 2014 wyróżniona przez JM Rektora UŚ za osiągnięcia naukowe i działalność popularnonaukową. Zwyciężczyni dziewiątej edycji konkursu Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej na Najlepszą Pracę Doktorską z zakresu Nauk o Mediach i Komunikacji Społecznej DOKTORAT ’16.   Marek Mazur, doktor nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce, dr hab., adiunkt w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego. Zainteresowania badawcze: problematyka komunikowania politycznego, zwłaszcza profesjonalizacja i mediatyzacja kampanii wyborczych.

Studia bibliologiczne. T. 20: Z życia książki. Ochrona i konserwacja zbiorów bibliotecznych oraz konteksty. Prace dedykowane Profesorowi Leonardowi Ogiermanowi

red. Anna Tokarska

Jubileuszowy, 20. tom Studiów bibliologicznych, dedykowany Profesorowi Leonardowi Ogiermanowi, dotyczy rzadkiej w opracowaniach bibliotekoznawczych tematyki konserwacji książki. Zaawansowanie prac i znaczący dorobek naukowy w tym zakresie jest wyróżnikiem charakterystycznym dla Instytutu BIN UŚ na tle ogólnopolskim i międzynarodowym, a zaprezentowany materiał, zgodny z zainteresowaniami Profesora, jest interdyscyplinarny. Omawiane zagadnienia dotyczą badań z pogranicza chemii i mikrobiologii, a także bibliologii, czytelnictwa i bibliofilstwa. Opracowanie, zawierające 22 wieloaspektowe artykuły reprezentantów ogólnopolskiego środowiska naukowego, z przewagą badaczy z Uniwersytetu Śląskiego, jest prezentacją artykułów ważnych dla realizacji procesu naukowo- dydaktycznego ze względu na treść i zaproponowaną metodologię. 20. tom Studiów bibliologicznych jest interdyscyplinarny i aktualny zwłaszcza obecnie, kiedy przechowanie i udostępnienie dziedzictwa piśmiennictwa narodowego należy do zadań priorytetowych w polityce kulturalnej i informacyjnej w Polsce.

Nauka jako obiekt kultu. Wprowadzenie do koncepcji scjentoteizmu

Łukasz Jach

Książka podejmuje problematykę wysokiego poziomu zainteresowania oraz szacunku, jakimi we współczesnym świecie cieszą się przekazy o tematyce naukowej. W poszczególnych rozdziałach kwestia ta poddawana jest interdyscyplinarnym analizom, uwzględniającym m.in. kontekst popkulturowy, metodologiczny, społeczny i psychologiczny. Punkt kulminacyjny rozprawy stanowi prezentacja koncepcji silnie scjentystycznego światopoglądu (określonego mianem scjentoteizmu) oraz jego psychologicznych podstaw i korelatów. Książka adresowana jest do psychologów i przedstawicieli innych dyscyplin społecznych, a także wszystkich osób zainteresowanych tematyką wpływu nauki, naukowców i najnowszych odkryć naukowych na funkcjonowanie jednostki i społeczeństwa.   Recenzja książki ukazała się: na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 3 (208) marzec 2016; w czasopiśmie „Forum Akademickie” nr 3/2016, s. 69 (Mariusz Karwowski: Wiedza na ołtarze!). Artykuł o książce ukazał się w czasopiśmie „Gazeta Uniwersytecka UŚ” nr 10 (240) lipiec–wrzesień 2016, s. 14–15 (Maria Sztuka: Dlaczego jedni ufają naukowcom, a inni mają ich za kuglarzy?, artykuł dostępny pod adresem: https://gazeta.us.edu.pl/node/283913).

Cyberprzestrzeń jako nowy wymiar rywalizacji i współpracy państw

Miron Lakomy

Prezentowana praca stanowi próbę omówienia skuteczności środków teleinformatycznych jako instrumentów polityki zagranicznej państw. W przeprowadzonej analizie, biorącej pod uwagę zarówno aspekty rywalizacji, jak i współpracy rządów w cyberprzestrzeni, wykorzystano elementy teorii polityki zagranicznej. W rozprawie omówiono przede wszystkim istotę i etapy rewolucji cyfrowej, która doprowadziła do wykształcenia się przestrzeni teleinformatycznej. Następnie scharakteryzowano jej najważniejsze cechy, zarówno w ujęciu technicznym, jak i politologicznym. Na tej podstawie, podjęto próbę stworzenia uproszczonej typologii zagrożeń teleinformatycznych dla bezpieczeństwa państw, obejmującej takie zjawiska jak haking, haktywizm czy cyberterroryzm. Wreszcie, dokonano analizy najbardziej doniosłych przykładów rywalizacji i współpracy państw w cyberprzestrzeni. Z jednej strony, omówiono m.in. wydarzenia w Estonii w kwietniu i maju 2007 roku, w Gruzji w sierpniu 2008 roku czy w Iranie od 2010 roku (Stuxnet). Z drugiej strony, scharakteryzowano także przejawy kooperacji państw w tej dziedzinie, na przykładzie m.in. Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unii Europejskiej, NATO czy Unii Afrykańskiej. Praca ta jest skierowana przede wszystkim do przedstawicieli nauk o polityce i nauk o bezpieczeństwie, decydentów polityki zagranicznej, przedstawicieli służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo teleinformatyczne RP, dziennikarzy, a także studentów politologii, bezpieczeństwa narodowego, stosunków międzynarodowych bądź kierunków pokrewnych. Artykuł o książce ukazał się w czasopiśmie „Gazeta Uniwersytecka UŚ” nr 2 (232) listopad 2015. Recenzja książki ukazała się: na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 1 (206) styczeń 2016, w czasopiśmie „Nowe Książki” 6/2016, s. 74–75 (Michał Baranowski: Cyfrowa wojna i pokój).  

Romanica Silesiana. No 7: Controverses littéraires

Zuzanna Szatanik

Rédacteur en chef Krzysztof Jarosz, textes réunis et établis par Aneta Chmiel, Zuzanna Szatanik, Ewelina Szymoniak, Andrzej Rabsztyn Prezentowany tom Romanica Silesiana zawiera 29 artykułów badaczy literatury francuskiej, włoskiej i hiszpańskiej. Tematem łączącym wszystkie teksty jest kwestia sporów literackich, toczących się na przestrzeni wieków w literaturach romańskich. Zdecydowana większość szkiców dotyczy literatury okresu XIX-XXI wieku. Wśród analizowanych zagadnień znalazły się takie tematy, jak: konflikt pokoleniowy pomiędzy grupą argentyńskich pisarzy związanych z czasopismem „Sur” w połowie lat 50. XX wieku a młodą generacją twórców, związaną z czasopismem „Contorno”; kontrowersyjny stosunek do afrykańskiego komunitaryzmu w twórczości dwu pochodzących z Afryki pisarzy – Leonory Miano oraz Alaina Mabanckou; rola debat literackich w powstawaniu i rozwoju mikroliteratur  na przykładzie literatury akadyjskiej; zacieranie międzygatunkowych granic w tekście L'Autofictif Érica Chevillarda; problem plagiatu  na przykładzie konfliktu współczesnych francuskich pisarek Marie Ndiaye oraz Camille Laurens z oskarżoną o plagiat Marie Durrieusecq; negatywny stosunek Julio Cortázara do tradycyjnej powieści dziewiętnastowiecznej.

Tożsamość Słowian zachodnich i południowych w świetle XX-wiecznych dyskusji i polemik. T. 2 Język

red. Maria Cichońska, red. Iliana Genew-Puhalewa

Zagadnienia związane z tożsamością stanowią w dziedzinie nauk humanistycznych – zatem także w obrębie badań slawistycznych – jedno z centralnych pól problemowych. Kwestie narodowych odmian tożsamości należą do najbardziej złożonych i przyciągają uwagę badaczy reprezentujących różne dyscypliny wiedzy. Korzystając ze zróżnicowanych podejść i metodologii, uzyskujemy pełniejszy obraz problematyki tożsamościowej i lepiej rozumiemy jej specyfikę rozwojową, determinowaną uwarunkowaniami historycznymi, społecznymi, podmiotowymi, czyli kulturowymi. Świadomość takiego stanu rzeczy stanowiła inspirację dla kolejnych badań z tej dziedziny – także w aspektach lingwistycznych, czego rezultatem jest niniejsza publikacja. Zaprezentowane zagadnienia podjęli – przy okazji jubileuszu czterdziestolecia Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego – lingwiści z różnych ośrodków naukowych z Polski i z zagranicy – Bośni, Chorwacji, Czarnogóry, Czech, Macedonii, Słowenii i Ukrainy. Odpowiedzieli oni na zaproszenie placówki legitymującej się kilkudziesięcioletnią tradycją naukową, świadomi wagi proponowanej problematyki, ujawniającej ciągle nowe aspekty i wartości realizowane i kreowane w języku podlegającym nieustannym przeobrażeniom. (fragment Przedmowy)

Karol Szajnocha. Codzienność - kobiety - historiografia

Dorota Malczewska-Pawelec, Tomasz Pawelec

Praca poświęcona jest życiu oraz wybranym aspektom twórczości wybitnego XIX-wiecznego polskiego historyka Karola Szajnochy. Autorzy proponują w niej nowe podejście: dążą do pokazania jak jego pisarstwo historyczne oraz egzystencja przenikały się i warunkowały nawzajem.  Materia rozważań podzielona jest na trzy części: „Codzienność”, „Kobiety” oraz „Historiozofia”. Twórcy książki dociekają, jak fakt stania się badaczem przeszłości wyznaczał formy i przestrzenie dla poczynań Szajnochy na innych polach (tak w sferze publicznej, jak i w obszarze prywatności). Jak uobecniał się w meandrach codzienności oraz relacjach rodzinnych, przyjacielskich oraz zawodowych, jak się miał do życia wewnętrznego i dominujących rysów osobowości? Rozprawa może zainteresować badaczy dziejów historiografii, kultury polskiej, historyków XIX stulecia, socjologów, studentów historii i wszystkich zainteresowanych przeszłością Polski oraz jej kulturą w dobie zaborów.

Formy perswazji

Jacek Warchala

Książka próbuje ustalić dystynkcje między dowodzeniem, argumentacją, manipulacją, informacją a perswazją sensu stricto. Perswazja została określona jako wywieranie wpływu drogą racjonalną lub emocjonalną, a precyzyjniej, jako forsowanie znaczeń i sensów, co ma na celu zmianę pierwotnego stanowiska. Zostały także określone i scharakteryzowane warunki w jakich odbywa się argumentacja, dowodzenie, manipulacja, informowanie oraz tzw. coercive persuasion i  czym różnią się te techniki od perswazji sensu stricto. W książce omówione zostały niektóre pragmatyczne warunki konieczne, aby perswazja mogła zaistnieć jako akt mowy: warunek wolności, warunek polaryzacji sądów, równoważności racji, wspólnoty świata i języka, warunek wystąpienia sytuacji dialogowej, afirmatywnego stanowiska uczestników działania perswazyjnego, wspólnoty kodu, emocjonalizacji przekazu werbalnego i pozawerbalnego, właściwego statusu nadawcy, zachowania procedury wywodu, technologizacji perswazji, wreszcie warunek przyjemności estetycznej. Omówione zostały szczegółowe zagadnienia perswazyjnej natury języka, prawdy, postprawdy i kłamstwa, emocjonalizacji przekazu dziennikarskiego jako przykładu dominacji w dyskursie publicznym perswazyjnych zabiegów zmierzających do pozyskiwania czytelników i wyborców nad obiektywną informacją; omówiono zagadnienie metafory i jej funkcji perswazyjnej w polityce i praktyce dziennikarskiej; omówione zostało zagadnienie wizualności w perswazji i roli argumentów wizualnych we współczesnej kulturze multimedialności; szczegółowo omówiono językowe wyznaczniki perswazyjnego przekazu oraz redefiniowanie znaczeń jako zabieg na pograniczu perswazji i manipulacji. Zaproponowane zostało także rozdzielenie faktu i wydarzenia i omówiono problem faktów jako zinterpretowanych wydarzeń i problem tzw. faktów medialnych. Całość osadzona jest w tradycji retoryki jako teorii perswazji i przynosi bogaty materiał definicyjny. Książka przeznaczona jest dla badaczy języka i komunikacji, studentów, dziennikarzy, marketingowców, wszystkich zainteresowanych komunikowaniem, manipulowaniem informacją, technikami perswazji.

Współpraca środowisk: szkolnego i rodzinnego z perspektywy rodziców i nauczycieli

Patrycja Młynek

Szkoła jest miejscem, w którym współpraca ma szczególne znaczenie. Osiągnięcie głównego celu, jakim jest edukacja i wychowanie dzieci i młodzieży, zależy od współdziałania nauczycieli, uczniów, rodziców oraz środowiska lokalnego. Niniejsze opracowanie poświęcone jest współpracy środowisk szkolnego i rodzinnego. Wypełniające je studium teoretyczno-empiryczne przybliża główne zagadnienia związane z wdrażaniem idei współpracy rodziców i nauczycieli w polskiej szkole, jak również ukazuje problemy i perspektywy jej rozwoju. Książka jest adresowana do nauczycieli, rodziców i tych, którym zależy na budowaniu szkoły opartej na dialogu.

Uži si slovenčinu! Čítanka s cvičeniami pre stredne pokročilých

Podręcznik do nauczania języka słowackiego jako obcego Uži si slovenčinu! Čítanka s cvičeniami pre stredne pokročilých stanowi bardzo aktualny i potrzebny wkład do materiałów dydaktycznych dla cudzoziemców uczących się języka słowackiego, którzy opanowali umiejętności rozumienia tekstu czytanego na średniozaawansowanym poziomie B2-C1, a sprawności produktywne  na poziomie B1 według ESOKJ. Pozycja powstała przede wszystkim z myślą o Słowianach, ale książka może posłużyć do nauki również studentom spoza tego kręgu kulturowego, których kontakt z językiem słowackim jest długotrwały, i którzy posiadają już odpowiednią kompetencję gramatyczną, a chcieliby udoskonalić swoje kompetencje, przede wszystkim w ramach umijętności komunikacyjnych. Ponadto, mogą po nią sięgnąć nie tylko filolodzy, ale wszyscy zainteresowani samodzielną nauką języka słowackiego na poziomie średniozaawansowanym (i wyższym). Publikacja składa się z 15 lekcji o takiej samej strukturze: blok lekcyjny złożony jest z trzech tekstów, dotyczących przewodniego tematu, do których dołączono ciekawe ćwiczenia komunikacyjne, ćwiczenia leksykalne, ćwiczenia gramatyczne oraz słowniczek, a wszystko odpowiednio dopasowane do założonego poziomu.Lekcje mogą składać się zarówno na odrębny kurs nauki języka słowackiego jako obcego, jak i stanowić uzupełnienie materiałów dydaktycznych w trakcie procesu nauczania. Atutem podręcznika są autentyczne, aktualne i oryginalne teksty zaczerpnięte ze słowackich portali internetowych. Stanowi to doskonałe źródło leksyki, której student często nie ma możliwości przyswoić podczas tradycyjnego kursu.