Literatura i żywioły

red. Lucyna Nawarecka, Maria Janoszka

Książka zawiera teksty, które w różnorodny sposób podejmują temat żywiołów: począwszy od tradycyjnie pojmowanych żywiołów naturalnych (wody, ognia, światła), przez ujęcia metaforyczne podkreślające żywiołowość danego zjawiska (np. bachiczności, poliglotyzmu, barokowości, pamięci), aż do odrębnej problematyki żywiołu słowa. Większość artykułów i szkiców dotyczy literatury romantycznej, ale znajdują się tu również takie, w których w kategoriach żywiołów interpretowana jest literatura współczesna.

Uniwersytet w Oksfordzie. Socjalizacja, selekcja i sukces społeczny. Studium teoretyczno-empiryczne

Marcin Gierczyk

Z przedmowy Pauliny Kewes: Książka naświetla historię uniwersytetu kolegialnego jako instytucji i jako społeczności - a może wielu instytucji i społeczności. Stanowi przegląd zmian zachodzących na Uniwersytecie Oksfordzkim na przestrzeni wieków oraz wyjaśnia jego dość bizantyjską strukturę i sposób działania, po czym skupia się na jego obecnej sytuacji po Brexicie. Autor umiejętnie ocenia wyzwania, przed którymi stoi Oksford [...]. Książka będzie szczególnie interesująca dla polskich czytelników nie tylko dlatego, że opierając się na szeroko zakrojonych badaniach, autor pokazuje funkcjonowanie uniwersytetu, o którym wszyscy słyszeli, choć niewielu o nim zbyt wiele wie, ale także dlatego, że jego argumentacja wynika na osobistej, zakulisowej wiedzy o tym miejscu i wywiadów z tymi, którzy tu studiowali. Nie ma lepszego wglądu w Oksford niż przez pryzmat ludzi, nawet jeśli to, co mówią, musi być krytycznie analizowane i oceniane.

Intellectual Property Rights and Scientific Authorship: Legal and Ethical Considerations Case Study in Hard Sciences and Natural Sciences

Anna Chorążewska, Adam Proń

Autorzy książki podejmują problematykę ochrony dzieła naukowego z punktu widzenia prawa i etyki badań, wykazując w jej pierwszej części, że do katalogu praw człowieka zalicza się podmiotowe prawo twórców dóbr niematerialnych, jakimi są twórcy nauki, do ochrony ich interesów moralnych i materialnych związanych z wkładem w prace badawcze. Autorzy zrekonstruowali treść tego prawa w oparciu o przepisy prawa i kodeksy etyki dla naukowców. W drugiej części książki regulacje prawne i etyczne są konfrontowane z rzeczywistością prowadzenia działalności badawczej w naukach ścisłych i przyrodniczych z perspektywy pracy zespołowej oraz ubiegania się o stopnie i tytuły nadawane w polskim systemie szkolnictwa wyższego i nauki.

Marvels of Reading. Essays in Honour of Professor Andrzej Wicher

red. Rafał Borysławski, Łukasz Neubauer, Anna Czarnowus

Marvels of Reading. Essays in Honour of Profesor Andrzej Wicher jest tomem esejów napisanych w większości w języku angielskim i honorującym sześćdziesięciolecie urodzin profesora Andrzeja Wichra, jednego z czołowych mediewistów i szekspirologów polskich. Tom składa się z jedenastu tekstów autorstwa uznanych polskich badaczy literatury, kultury i filozofii krajów anglojęzycznych, przyjaciół i dawnych uczniów Profesora, a tematyka tekstów obraca się wokół zainteresowań badawczych jubilata: studiów nad literaturą starogermańską, staroangielską, średnioangielską, Rajem utraconym J. Miltona, poezją G. M. Hopkinsa, filozofią melancholii, strukturą baśni, a także tłumaczeniem średnioangielskiego romansu rycerskiego.  Tom zawiera w sobie następujące artykuły: “Margery Kempe’s Roman (Purgatorial) Holiday, or on Penance and Pleasure in Medieval Journeys” (Liliana Sikorska); “Magic and Religion in the Prose Merlin” (Bartłomiej Błaszkiewicz); “All That is Wrought is not Gold: Locating Wealth in Old English Gnomic Texts” (Rafał Borysławski); “The Character of Iêsu Krist in the Old Saxon Gospel Harmony The Hêliand as a Dramatic Cultural Synthesis Combining Elements of Deep Christian Piety and the Germanic Code of Heroic Honour” (Łukasz Neubauer); “’Margaret, are you grieving over Goldengrove unleaving?’: ‘Spring and Fall’ in the Poetic Thoughts of Gerard Manley Hopkins (and Charles Taylor’s Philosophy)” (Ewa Borkowska); “Ethnically Different Mothers-in-law in Chaucer’s Man of Law’s Tale and Its 2003 BBC Adaptation” (Anna Czarnowus); “Jacques and the Politics of Melancholia” (Tadeusz Sławek); “Death and the Hero – Paradise Lost and the Problem of Theomachia” (Maria Błaszkiewicz); “A Fairy Tale in Focus: Ecstatic Focalisations in A Christmas Carol” (Jacek Mydla); „Czytanie cudów w Panu Gawenie i Zielonym Rycerzu i Opowieści Franklina” (Barbara Kowalik); “More Motivated Malignity? The Ominous Agenda of the Green Knight in Andrzej Wicher’s Translation of Sir Gawain and the Green Knight” (Piotr Spyra). Praca jest adresowana do filologów angielskich, badaczy literackiej kultury krajów anglosaskich, a także studentów filologii angielskiej.

Rycerstwo opolskie do połowy XV wieku

Maciej Woźny

Monografia stanowi refleksję o charakterze syntetycznym, dotyczącą m.in. pochodzenia rycerstwa opolskiego, jego miejsca na dworach książęcych, stanu majątkowego, sfer aktywności politycznej i społecznej. Poprzez pryzmat rycerstwa autor analizuje podziały księstw, formowanie się lokalnych elit oraz sposób prowadzenia polityki zewnętrznej w późnośredniowiecznym księstwie. Zasadniczy trzon pracy stanowi ponad 300 biogramów rycerzy lub rodzin osiadłych na terenie ziemi opolskiej w okresie od 1301 r. do połowy XV wieku. Był to czas największych podziałów terytorialnych, zakończonych ponownym zjednoczeniem tych ziem pod rządami Mikołaja I. Praca oparta jest w dużej mierze na źródłach archiwalnych, niektórych dotąd nieznanych. Do monografii załączono 14 map pozwalających śledzić rozwój, bądź kurczenie się majątków poszczególnych rodzin, wykaz urzędników opolskich, a także zdjęcia kilku niepublikowanych wcześniej pieczęci rycerzy.

Compound nouns and phrasal nouns in English and Polish

Bożena Cetnarowska

W monografii przedstawiono rezultaty badań nad rzeczownikami złożonymi oraz zestawieniami (tj. wielowyrazowymi połączeniami o charakterze leksemów frazowych, czyli leksemów nieciągłych) w języku angielskim oraz polskim. Szczególną uwagę poświęcono połączeniom przymiotnikowo-rzeczownikowym zawierającym przymiotniki klasyfikujące. Zbadano wewnętrzną spójność zestawień oraz stopień widoczności ich składników dla operacji składniowych. Ukazano nieostrość granicy pomiędzy złożeniami właściwymi i wielowyrazowymi jednostkami leksykalnymi. Podkreślono interakcję pomiędzy procesami słowotwórczymi oraz składniowymi. Przedstawiono analizę omawianych zjawisk w ramach teorii morfologii konstrukcji (Construction Morphology), stanowiącej zastosowanie założeń gramatyki konstrukcji do badania wewnętrznej struktury wyrazów. Praca skierowana jest głównie do badaczy zajmujących się słowotwórstwem, morfoskładnią, frazeologią i leksyką języka angielskiego i polskiego, językoznawstwem teoretycznym oraz kontrastywnym. Zainteresuje również studentów kierunków neofilologicznych.

Nauczyciele - nauczycielom. Przestrzenie edukacji

red. Marta Mamet-Michalkiewicz

Seria: Nowa Edukacja (3), ISSN 2720‑1112   Autorzy tekstów zamieszczonych w monografii Nauczyciele – nauczycielom. Przestrzenie edukacji podejmują różne wątki w ramie pojęciowej wyznaczanej kategorią szeroko pojętej edukacji. Przyglądają się edukacji, szkole i nauczaniu z różnych perspektyw, przyjmując spojrzenie w skali makro lub mikro. Treść książki ukazuje wielowymiarową specyfikę współczesnej szkoły, przywództwa edukacyjnego i różnych aspektów nauczania. Ten przekaz, skierowany do środowiska akademickiego i studentów, ale też dyrektorów szkół, nauczycieli, uczniów i osób związanych z szeroko rozumianą edukacją, obejmuje wskazania dotyczące większej troski o współczesny wymiar edukacji. W zbiorze znajdują się artykuły poświęcone współczesnej szkole i edukacji, a także teksty koncentrujące się na poszczególnych zagadnieniach związanych z nauczaniem przedmiotowym, takich jak neuronauki w edukacji, sztuczna inteligencja, nauczanie matematyczne.  

Granice wyobraźni politologicznej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Sylwestrowi Wróblowi

red. Rafał Glajcar, Zbigniew Kantyka, Marta Obrębska

Tom zawierający kilkadziesiąt opracowań z zakresu nauki o polityce napisanych przez współpracowników i przyjaciół Jubilata z różnych ośrodków akademickich w kraju, stanowiących wyraz uznania dla jego dorobku naukowego i dydaktycznego.

Contemporary Family - Comparative Perspective

red. Katarzyna Juszczyk-Frelkiewicz, Grzegorz Libor

Głównym celem książki jest przedstawienie przemian, jakie zachodzą w różnych formach rodziny w perspektywie porównawczej. Zainteresowanie rodziną jest obecnie niezwykle żywe i powszechne. W dobie intensywnych przemian rodzina jako podstawowa cząstka społeczna podlega różnym zmianom od preferowanych i zaimplementowanych modeli życia rodzinnego do relacji w rodzinie. Dlatego redaktorzy książki postanowili zaprosić naukowców z różnych części Europy, aby mogli przedstawić wyniki swoich badań. Od ogólnych tendencji po analizę poszczególnych przypadków książka jest odpowiedzią na potrzebę szerszego spojrzenia na zmiany zachodzące w życiu rodzinnym.

Dziecko w świecie innowacyjnej edukacji, współdziałania i wartości. T. 1

red. Urszula Szuścik, Beata Oelszlaeger-Kosturek

Przedstawiona w dwóch tomach monografia pt. Dziecko w świecie innowacyjnej edukacji, współdziałania i wartości stanowi oryginalne opracowanie w zakresie szeroko rozumianej twórczości dziecka i twórczej pracy nauczyciela. Publikacja skupiła Autorów, którzy współpracowali z Doktor Bronisławą Dymarą i inspirowali się jej twórczością pedagogiczną. Teksty prezentują odkrywcze i twórcze podejścia w pracy z dzieckiem. W opracowaniach jest położony nacisk na niekonwencjonalność w pracy pedagogicznej w odniesieniu do teorii i praktyki. Publikacja jest adresowana do szerokiej rzeszy nauczycieli, badaczy, którym drogie jest dobro dziecka i jego twórczość. Stanowi ona kompendium wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu działań innowacyjnych w pracy z dzieckiem. Zwrócono w niej uwagę na oryginalność metod w kształtowaniu postaw dziecka do twórczości i szeroko rozumianych wartości. Monografia może stanowić źródło inspiracji do ciekawych propozycji dydaktycznych z dzieckiem dla studentów, nauczycieli czy rodziców.

Czytaj po polsku. T. 16: Władysław Stanisław Reymont:

Zaadapt. i oprac. Magdalena Nowak-Kaczmarek, Paulina Stasiak

Seria: Czytaj po polsku (16), ISSN 2720-5800 Powieść Chłopi, za którą Władysław Stanisław Reymont otrzymał Nagrodę Nobla, składa się z czterech części, odpowiadających porom roku w kolejności: jesień, zima, wiosna, lato. Autor uwzględnił wszystkie pory, jednak akcja powieści obejmuje dziesięć, a nie dwanaście, miesięcy. Początkowo wydawana w odcinkach w "Tygodniku Ilustrowanym", doczekała się także pełnej publikacji książkowej. Była wielokrotnie wznawiana. Miejscem akcji jest wymyślona przez autora wieś Lipce. Utwór ukazuje zainteresowanie Reymonta życiem zbiorowości chłopskiej, a także podporządkowanie się ludności wiejskiej siłom natury. Język utworu, często potoczny, obfituje w elementy dialektalne, niejednokrotnie autor czerpie również z ludowych piosenek i przyśpiewek. Reymont umiejętnie stosuje, niezbyt intensywną, aby nie zniechęcić czytelnika, stylizację gwarową. Pierwszy tom w znacznej mierze przedstawia relację oraz drogę do małżeństwa Macieja Boryny i o wiele od niego młodszej Jagny Dominikówny (Paczesiówny). Powieść zawiera wiele wątków związanych z wiejskimi obrzędami i życiem chłopów. Fragmenty odnoszące się do natury można odczytywać w nowy sposób. Mogą być inspiracją do rozmów o ekologii i zmianach, które zaszły od momentu publikacji utworu do czasów współczesnych.

Lektury w czasie

Paweł Majerski

Czas pojęty fizycznie i filozoficznie (metafizycznie) nie jest głównym bohaterem zebranych tutaj tekstów, właściwie „jest-i-nie jest”. Żywiołowość czasu to zjawisko budujące, radujące dojrzewaniem i mądrością, ale też nadwątlające naszą obecność – cielesną, intelektualną, „tekstualną”; wpisuje się w egzystencję niepokojem i niepewnością, oczywistym prymatem w hierarchii losu. (fragment wstępu)

Czytaj po polsku. T. 5: Andrzej Sapkowski: "Wiedźmin". Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Edycja dla zaawansowanych (poziom C2). Wyd. 2

oprac. Jagna Malejka

Prezentowane publikacje zapoczątkowują w popularnej wśród czytelników serii „Czytaj po polsku” nowy etap – książek przeznaczonych dla osób znających język polski na poziomie zaawansowanym, pragnących sprawdzić oraz doskonalić dotychczasową wiedzę. Zawierają nie, jak dotąd, tylko streszczenie utworu, ale pełną, autorską jego wersję wraz z przypisami objaśniającymi trudniejsze wyrazy – neologizmy stworzone przez autora, słowa rzadko używane, czy archaizmy. Za pomocą obszernego zestawu ćwiczeń czytelnik utrwala nowo poznane słownictwo, poznaje kontekst kulturowy i poszerza swą wiedzę językoznawczą. Podział ćwiczeń na grupy tematyczne pozwala skupić się na odpowiednich zagadnieniach: sprawdzeniu stopnia zrozumienia przeczytanego tekstu, gramatyce, ćwiczeniach w mówieniu i pisaniu. Nowością wydanych pozycji dla osób znających język polski na poziomie zaawansowanym jest także możliwość zapoznania się z twórczością autorów współczesnych (A. Sapkowski, R. Kapuściński, N. Goerke) oraz zetknięcia się z różnymi gatunkami literackimi (opowiadanie fantasy, reportaż).

Between History and the Theory of Education. Methodology, Traditions, Quest

red. Agnieszka Stopińska-Pająk

Publikacja Between History and the Theory of Education. Methodology, Traditions, Quest jest zbiorem tekstów pracowników Zakładu Podstaw Pedagogiki i Historii Wychowania Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, podejmuje rozważania nad potrzebą obecności w refleksji pedagogicznej dorobku historii myśli pedagogicznej. W pierwszej części zawiera analizy metodologicznych aspektów omawianych zagadnień, których Autorzy sytuują pedagogikę i historię wychowania wśród nauk o kulturze. W drugiej części znajdują się teksty ukazujące różne sposoby prezentowania i narracji problematyki pedagogicznej w perspektywie historycznych analiz, będące ilustracją odmiennego doświadczania przez Badaczki przeszłych rzeczywistości. W części trzeciej, Autorki poszukują odpowiedzi na nurtujące współczesnych pedagogów pytania dotyczące istotnych kategorii pedagogicznych: kompetencji i autorytetu, które wręcz nie są możliwe do odnalezienia bez dialogu toczącego się w szerszej perspektywie kulturowej, humanistycznej, historycznej. Praca kierowana jest do szerokiego kręgu odbiorców zainteresowanych historycznymi aspektami pedagogiki.

Communicating with Generation Z. The Development of Pragmatic Competence of Advanced Polish Users of English

Iwona Dronia

Niniejsza publikacja ma na celu przybliżenie aspektów związanych z komunikacją międzykulturową i międzypokoleniową. Szczególna uwaga poświęcona jest jednak generacji Z i to ona została uwzględniona w przeprowadzonym badaniu, opisanym w części praktycznej. Głównym celem badania było zebranie informacji umożliwiających ocenę sposobu komunikowania się pokolenia Z w języku angielskim i czynników na to wpływających. Ocena efektywności komunikacyjnej oparta jest tu przede wszystkim na stopniu rozwoju kompetencji pragmatycznej i językowej respondentów. Zbadane zostały kompetencje socjopragmatyczne, a także strategie pragmalingwistyczne najczęściej używane przez przedstawicieli pokolenia Z podczas wykonywania trzech aktów mowy: proszenia, reagowania na komplement i przepraszania. Wskazanie obszarów problematycznych i zaproponowanie pewnych implikacji natury pedagogicznej pozwala na wprowadzenie sugestii zmian i form pracy nad dalszym rozwijaniem języka angielskiego.

Polskie wybory 2014-2015. Kontekst krajowy i międzynarodowy - przebieg rywalizacji - konsekwencje polityczne. T. 2

red. Mariusz Kolczyński

W niniejszym tomie zawarto opracowania odnoszące się do kilku kluczowych kwestii problemowych związanych z rywalizacją wyborczą w Polsce: uwarunkowań formalno-prawnych i finansowych kampanii wyborczych, jakości oferty wyborczej w kampaniach oraz znaczenia zewnętrznych, międzynarodowych czynników determinujących przebieg kampanii wyborczych lat 2014–2015. Fundamentalne znaczenie dla oceny przebiegu rywalizacji w cyklu wyborczym 2014–2015 powinno mieć rozstrzygnięcie, czy w danym układzie czynników determinujących (niewątpliwe sprzyjających wzrostowi zainteresowania społecznego toczącą się rywalizacją polityczną) partie polityczne (zarówno rynkowe, jak i pozarynkowe) / komitety wyborcze były w stanie przygotować ofertę polityczną odnoszącą się do kluczowych problemów społecznych i politycznych (w tym także do dylematów międzynarodowych), czy też ograniczyły się do (niezwykle sprawnego) wykorzystania kluczowych kwestii dla sformatowania kontekstowego, efektywnego marketingowo przekazu kampanijnego. Książka jest adresowana dla  badaczy (politologów, socjologów) obszaru rywalizacji politycznej w Polsce.

Aktywność zawodowa pokolenia 55+. Polska na tle Czech i Węgier. Analiza porównawcza

Urszula Swadźba, Stanisław Swadźba

Książka jest interdyscyplinarnym studium z ekonomii i socjologii, opartym na materiałach zastanych oraz badaniach własnych. Analiza została przeprowadzona na podstawie badań w ramach międzynarodowego projektu "Social and cultural mechanisms of in- and exclusion: A comparative perspective. Life and work strategies of the generation 55 to 65: Their position on the labour market, obstacles and wishes", zorganizowanego przez Uniwersytet Ostrawski, którego współautorka była uczestnikiem. Na podstawie materiałów zastanych scharakteryzowane zostało pokolenie 55+ Polski, Czech i Węgier oraz czynniki wpływające na jego aktywność zawodową. W badaniach własnych omówiono status respondentów na rynku pracy. Przeanalizowano także potrzeby, które zaspokaja aktualna praca zawodowa. Podjęto również problemy aktywności badanych osób poza pracą zawodową.

Relaksacje migracyjne w ciałach stałych

Grzegorz Haneczok

W pracy szczegółowo przedstawiono ogólne podejście do procesów relaksacyjnych, jako metody badawczej stosowanej zarówno w fizyce ciała stałego jak i inżynierii materiałowej. Szczególną uwagę poświęcono relaksacjom migracyjnym, dla których mechanizm zjawiska kontrolowany jest przez dyfuzję. W kolejnych rozdziałach omówiono ideę równań materiałowych, procesy dyfuzyjne, formalny opis stanów nierównowagowych w podejściu równań kinetycznych, tzw. uniwersalną funkcję odpowiedzi (model Coupling), oraz techniki eksperymentalne stosowane w praktyce badawczej uzupełnione o stosowne przykłady. W obszernym rozdziale 7-mym (ponad połowa całego opracowania) przedstawiono szczegółowe problemy badawcze: dyfuzja atomów roztworu międzywęzłowego w metalach bcc (relaksacja Snoeka), dyfuzja atomów roztworu substytucyjnego (relaksacja Zenera), relaksacje w układzie silnie oddziałujących dipoli (tlenki o strukturze fluorytu), relaksację wiskosprężystą (model fraktalny) oraz relaksację strukturalną w stopach amorficznych na bazie żelaza.

Uwarunkowania czynów karalnych młodzieży w świetle teorii napięcia Roberta Agnew. Studium empiryczne z zakresu pedagogiki resocjalizacyjnej

Marcin Jurczyk

Przedmiotem rozważań teoretycznych oraz analizy empirycznej niniejszej dysertacji uczyniono czynniki środowiskowe i podmiotowe mające udział w podejmowaniu zachowań naruszających normy prawne i społeczne przez młodzież w okresie adolescencji. Ujawniona skłonność do zachowań agresywnych pełni kluczową rolę w diagnozowaniu zależności między odczuwanym napięciem, reprezentowanym poziomem lęku i agresji a zachowaniem przestępczym. Jako podstawę teoretyczną podjętych badań przyjęto założenia ogólnej teorii napięcia Roberta Agnew (1992). Głównym celem pracy jest zbadanie istniejącego związku między zmiennymi z zakresu poczucia napięcia (jego rodzajów), czynników ograniczających (kontroli społecznej, kontaktów w środowisku przestępczym) oraz zmiennych podmiotowych (agresywność i lęk) a podejmowaniem zachowań naruszających normy prawne i społeczne przez badaną młodzież z zakładów resocjalizacyjnych oraz zachowań naruszających normy społeczne wśród uczniów ze szkół ogólnokształcących.

Węgiel. Natura i kultura

Ralph Crane

Choć w ciągu ostatnich lat, wraz z narastaniem obaw dotyczących zmian klimatycznych, branża węglowa postrzegana jest negatywnie, to jako spadkobiercy rewolucji przemysłowej wszyscy skorzystaliśmy na wydobyciu "czarnego złota". Węgiel w znaczącym stopniu wpłynął na bieg historii i na środowisko, w którym żyjemy - zarówno społeczne, jak i naturalne. Książka Ralpha Crane'a bada znaczenie węgla z punktu widzenia historii przemysłu, lecz także ukazuje, w jaki sposób węgiel odzwierciedlał się w dziełach licznych pisarzy, takich jak Zola, Lawrence czy Orwell; inspirował malarzy takich jak Turner, Monet i van Gogh; wskazuje też na obecność węgla jako tematu w filmach, piosence i folklorze oraz zaskakującą atrakcyjność związanej z węglem turystyki. Ta bogato ilustrowana książka to pouczająca i pasjonująca opowieść o niezliczonych sposobach, w jakie węgiel wpłynął na nasze życia.

Intensyfikacja i dezintensyfikacja w języku polskim i słowackim

Sylwia Sojda

Kategoria intensywności jest interesującą kategorią semantyczną, która odzwierciedla się w języku na wielu poziomach. Przedmiotem opisu w publikacji jest szeroko ujęta kategoria intensywności w aspekcie konfrontatywnym polsko-słowackim (która obejmuje dynamiczne procesy intensyfikacji i dezintensyfikacji), przedstawiona na przykładzie formalnych wykładników morfologicznych przez pryzmat części mowy: przymiotnika i czasownika. Badania nad czasownikami przeprowadzono z perspektywy kategorii rodzaju akcji. Z porównania tych procesów wynika, że polszczyzna dysponuje większym zasobem wykładników morfologicznych wskazujących na proces intensyfikacji, zaś język słowacki ma bogatszy repertuar środków oznaczających dezintensyfikację.

Wirpsza. Po słowie

Dariusz Pawelec

Książka przynosi refleksję wokół pośmiertnych losów dzieł Witolda Wirpszy (1918-1985) oraz ich recepcji. Autora przez dekady, wskutek działań cenzury, wykluczonego z krajowego obiegu wydawniczego i czytelniczego. Z uwagi na eksperymentalny, hermetyczny charakter swojej twórczości, nieposzukującej aktualnych zaangażowań politycznych, nie dość dobrze, jak na swój potencjał, obecnego także w obiegu emigracyjnym. W związku z problemami ze znalezieniem wydawcy oraz czytelników pisarz pozostawił po sobie ogromny korpus utworów czekających na odkrycie w archiwach. Sukcesywne edycje i reedycje kolejnych tytułów, poezji, powieści, dramatów, eseistyki i korespondencji, realizowane dopiero w XXI wieku, spotkały się z niezwykle żywym odbiorem czytelniczym oraz krytycznym, wywierając nawet udokumentowany wpływ na bieżące życie literackie, a nawet na artystyczne wybory, szczególnie poetów i przemiany modeli języka poetyckiego. Książka opisuje, jak proces twórczy, w nieoczekiwany sposób trwa i przebiega po śmierci autora, rzecz jasna mającego za wspólnika-pośrednika edytora. W kolejnych rozdziałach analizowane są konkretne przypadki powstawania dzieła sztuki w tym nowym układzie nadawczo-odbiorczym. Książka demonstruje, jak rodzi się ono nie tylko przez proste wydobycie z archiwum gotowego tekstu, przewidzianego w danej postaci do druku przez pisarza, ale także jak powstaje w rozmaitych gestach rekonstrukcji, scalania, komponowania jakiejś nowej struktury i nadawania jej rangi dzieła przez edytora zastępującego autora w części tych czynności. Doświadczenie wprowadzania do obiegu czytelniczego edycji nieznanych dotąd utworów Witolda Wirpszy, ale także i reedycji jego dzieł z różnych racji niedostępnych na rynku, "źle obecnych" lub zapomnianych, pokazuje, w jaki sposób edytorstwo może stać się działaniem z zakresu krytyki literackiej.

Masculinity and femininity in everyday life

Eugenia Mandal

Książka pod naukową redakcją Eugenii Mandal złożona jest z ośmiu rozdziałów dotyczących różnych kontekstów kobiecości i męskości. W rozdziale 1. autorstwa Eugenii Mandal, Agnieszki Gawor i Jacka Bucznego na podstawie autorskich badań przedstawione zostały treść i struktura czynnikowa stereotypów mężczyzny i kobiety w Polsce. Małgorzata E. Szarzyńska i Paul A. Toro opisują z kolei w rozdziale 2. męski proces socjalizacji oraz jego negatywne skutki dla zdrowia fizycznego i psychicznego mężczyzn (depresja, nadużywanie substancji psychoaktywnych, wyższy poziom lęku oraz niższy poziom satysfakcji życiowej). Rozdział 3. Eugenii Mandal poświęcony jest natomiast strategiom wywierania wpływu w kontekście różnych rodzajów władzy posiadanej przez osoby pozostające w związkach małżeńskich. Danuta Rode, Autorka rozdziału 4., prezentuje charakterystykę sprawców przemocy domowej, wyróżniając cztery grupy sprawców: reaktywnie agresywnych, posiadających niskie kompetencje zaradcze, psychopatyczno-odwetowych oraz sprawców z dużym potencjałem przystosowawczym. W rozdziale 5. Eugenia Mandal i Karolina Zalewska przedstawiły badania własne, dotyczące związku podejmowania prób samobójczych przez kobiety ze stereotypem kobiecej bezradności. Rozdziały 6. i 7. autorstwa Anny Brytek-Matery zawierają odpowiednio: badania własne Autorki dotyczące wyobrażeń kobiet z zaburzeniami odżywiania (anoreksja i bulimia) na temat własnego ciała oraz (rozdział 7.) męskie dążenie do muskularności i społeczno-kulturowe czynniki wpływające na męskie wyobrażenie o ciele. W zamykającym monografię rozdziale 8. autorstwa Elżbiety Turskiej zanalizowano związek między percepcją postaw rodzicielskich a określonymi predyspozycjami kobiet i mężczyzn kształtowanymi w środowisku rodzinnym. [10.08.2012]

Pochwała lekkości? Leśmian - Przyboś - Karpowicz

Magdalena Kokoszka

Książka zawiera szkice poświęcone pisarzom, którym nieobca jest ambiwalencja lekkości i ciężaru. Twórcy ci chwytają za pióro, by szukać remedium na życiowy bezwład, przede wszystkim zaś wymknąć się inercji, która udziela się słowu. Próby przezwyciężania tego, co ciąży i stawia opór, podejmowane (z różnym skutkiem) przez prezentowanych autorów – Bolesława Leśmiana, Juliana Przybosia i Tymoteusza Karpowicza, są wyrazem otwartości na to, co wielorakie i zmienne, swoistą apologią wyzwalającego od napięć ruchu, który pozwala wciąż na nowo podrywać się do życia.