"Kłopotliwe" ciała. Strategie przedstawiania fizycznej "anormalności" we współczesnym filmie fikcji

Adam Cybulski

Filmowe wizerunki ciała "anormalnego" budzą ciekawość, wstyd, niepokój, fascynację i wiele innych emocji. Spoglądamy na nie w kontekście wartości społecznych, ideologii, lęku przed innością, polityki socjalnej, systemów etycznych, zadań pedagogicznych, nader rzadko jednak łączymy je ze specyfiką filmowego medium. Adam Cybulski skupił swoją uwagę właśnie na tej ostatniej zależności. Celem jego badań było "przygotowanie szczegółowego studium narracyjnych strategii oraz technik opowiadania o jednostkach, których ciała nie mieszczą się w utrwalonych kulturowo definicjach zdrowia czy normy". Ten cel udało mu się zrealizować z nawiązką, ponieważ nie tylko oferuje czytelnikowi przekonywające i inspirujące analizy tekstualne, osadzone w różnych koncepcjach i teoriach, ale wielokrotnie poza nie wykracza, dzięki czemu jego książka zyskuje również wymiar antropologiczny i etyczny. Z recenzji prof. dr. hab. Piotra Zwierzchowskiego

Pedagogika przedszkolna z metodyką

Wiesława Leżańska, Elżbieta Płóciennik

Publikacja stanowi wieloaspektowe kompendium wiedzy z zakresu pedagogiki przedszkolnej. Obszar dociekań naukowych i praktycznych związany jest z takimi kategoriami, jak: dziecko, nauczyciel, środowisko uczenia się oraz wzajemne relacje między nimi. Za punkt wyjścia służy Autorkom przedstawienie genezy i rozwoju pedagogiki przedszkolnej w Polsce, tkwiących w źródłach historycznych, które stały się podstawą współczesnej koncepcji wychowania przedszkolnego oraz osoby nauczyciela przedszkolnego. Wyeksponowane zostały także rozwijane przez lata najważniejsze teorie i strategie, które pozwoliły na sprecyzowanie przedmiotu badań oraz podstawowych celów i zadań pedagogiki przedszkolnej jako subdyscypliny pedagogicznej. W monografii omówiono też udział polskich pedagogów i psychologów w budowaniu naukowości pedagogiki przedszkolnej. * Przekaz treści został przeprowadzony w kolejnych częściach i rozdziałach z niezwykłą starannością i rzetelnością, a jego rezultaty doprowadziły do refleksji nad możliwymi i niemożliwymi obszarami tworzenia wiedzy profesjonalnej nauczycieli. Wartość dydaktyczną książki podnosi fakt, że każda z jej sześciu części podzielona jest na rozdziały, a każdy z nich wzbogaca literatura przedmiotowa. Przyswojenie treści ułatwiają pytania utrwalające materiał oraz tematy do refleksji. Autorki prezentują tłumaczenia na język angielski najistotniejszych pojęć omawianych w książce, co stanowi cenny walor związany z potrzebą przyswajania przez polskich studentów i nauczycieli pedagogicznych terminów anglojęzycznych. W literaturze specjalistycznej z zakresu pedagogiki przedszkolnej brakuje pozycji ukazujących w tak całościowy sposób teorię i metodykę wychowania przedszkolnego, dlatego publikacja będzie szczególnie przydatna w kształceniu przyszłych nauczycieli przedszkoli. Z recenzji prof. dr hab. Bożeny Muchackiej

Wybrane zagadnienia hydrogeologiczne oraz różne aspekty związane z eksploatacją wód podziemnych

Ewa Krogulec

Publikacja zawiera aktualnie podejmowaną problematykę badawczą zarówno w zakresie prac naukowych, jak i ich praktycznych zastosowań. Prezentowane zagadnienia stanowią kompendium wiedzy na temat badań nad jakością i ilością wód podziemnych (obejmują także ich poszukiwania i charakterystykę filtracyjną wodonośca), optymalnych technologii ujmowania wód w odniesieniu do wodociągów, odwodnień oraz prawa dotyczącego gospodarowania wodą. [...] Bez wątpienia można uznać, że niniejsza monografia stanie się cenną, interdyscyplinarną publikacją z zakresu hydrogeologii stosowanej. Ukazuje bogate doświadczenia środowisk współpracujących hydrogeologów i hydrotechników na różnym stopniu kariery zawodowej. dr hab. Dorota Porowska, prof. ucz. Książka zakorzeniona jest w unikalnym czterdziestoczteroletnim cyklu konferencji Problemy wykorzystania wód podziemnych w gospodarce komunalnej dedykowanym środowiskom hydrogeologicznym i wodociągowym. Monografia stanowi ważny element w dzieleniu się doświadczeniem umożliwiającym rozpowszechnienie specjalistycznej i aktualnej wiedzy, co pozwala na coraz bardziej optymalną, to znaczy ekologiczną i ekonomiczną, gospodarkę wodną. [...] Publikacja stanowi bardzo wartościowy zbiór opracowań specjalistycznych (badawczych, inżynierskich oraz prawnych) zawierających doświadczenia szczegółowych analiz oraz innowacyjne rozwiązania, z których wiele stanowi przełomowe projekty w gospodarce wodnej. dr hab. inż. Paweł Popielski, prof. ucz.

Niezależni producenci. Studio Filmowe im. Karola Irzykowskiego w latach 1981-2005

Emil Sowiński

Książka poświęcona jest działalności producenckiej Studia Filmowego im. Karola Irzykowskiego w latach 1981-2005. Autor podjął się zadania przeanalizowania polityki programowej i kultury produkcji Studia oraz warunkujących je kontekstów społeczno-politycznych (np. przemiany instytucjonalne polskiej kinematografii). Przedmiotem analizy był zatem proces, który odbywa się w instytucjonalnych ramach rozpiętych pomiędzy zarządczą kontrolą i swobodą twórczą. * Na tle literatury z zakresu historii instytucjonalnej podmiotów odpowiedzialnych za produkcję (zespołów filmowych czy wytwórni) jest to, w moim mniemaniu, publikacja najlepsza. Po pierwsze dlatego, że powstała z wykorzystaniem wszelkich dostępnych źródeł (w tym obszernej kwerendy archiwalnej) [...]. Po drugie - ze względu na wiarygodny wywód, w którym wnioski formułowane są na podstawie dużej liczby przesłanek, a jednocześnie ostrożne w przypadku braku przekonujących dowodów. Po trzecie - z powodu bardzo wysokiej sprawności prowadzonej narracji i jakości języka, które sprawiają, że wiele partii książki czyta się niemal jak powieść sensacyjną (w formule "Studio Filmowe im. Karola Irzykowskiego przeciw światu"). Dr hab. Krzysztof Kornacki, prof. UG Publikacja w znacznej mierze uzupełnia wiedzę o historii polskiego kina. Historia i działalność Studia Filmowego im. Karola Irzykowskiego zostały opisane bardzo kompetentnie, wiedza i świadomość metodologiczna Autora są godne podziwu. Prezentowanej książki z całą pewnością nie będzie można zignorować w kolejnych badaniach. Ponadto jej lektura sprawia dużą przyjemność - zarówno poznawczą, jak i stricte czytelniczą. Prof. Piotr Zwierzchowski

Kultura i twórczość w czasach zarazy. Doświadczenie pandemii a aktywność artystyczna z punktu widzenia twórcy i odbiorcy

Magdalena Sasin

Inicjatywa cyklicznego publikowania prac w ramach serii "Twórczość i Edukacja" wyrosła z potrzeby stworzenia miejsca spotkania badaczy i praktyków zainteresowanych rozwijaniem oraz wspieraniem zdolności twórczych dzieci, młodzieży i osób dorosłych. W serii publikowane są prace poruszające problematykę edukacyjnych oraz społeczno-kulturowych uwarunkowań rozwoju szeroko pojętej aktywności twórczej w różnych dziedzinach. Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 wpłynęła na wszystkie dziedziny ludzkiego życia. Zmiany, jakie zaszły w życiu kulturalnym i twórczości artystycznej, stały się przedmiotem refleksji autorów tej książki - naukowców uniwersyteckich, czynnych artystów, pracowników instytucji kultury. Dzielą się oni swoimi doświadczeniami i spostrzeżeniami związanymi z brakiem możliwości uprawiania sztuki w dotychczasowym kształcie oraz poszukiwaniami innych środków wyrazu, nowych sposobów kontaktu z publicznością i edukacji artystycznej. Mamy nadzieję, że ta pozycja okaże się ciekawa i wartościowa dla czytelników, a w przyszłości, być może, stanie się jednym ze świadectw tych dziwnych i trudnych czasów, jakie stały się naszym udziałem. Jesteśmy przekonani, że mimo wszelkich trudności kultura i sztuka wyjdą z tej próby obronną ręką - bo bez nich świat i człowiek nie mogliby istnieć. * Książka jest niezwykle wartościową monografią naukową na temat ważnej dla człowieka funkcji sztuki i roli twórczości artystycznej w czasach niesprzyjających tradycyjnej relacji twórca-odbiorca. To bardzo interesujące opracowanie naukowe na temat różnorakich uwarunkowań kreatywności jest tym cenniejsze, że autorzy poszczególnych rozdziałów próbują opisać podjęty temat in statu nascendi, w czasach pandemii i kwarantanny. Brak dystansu czasowego do opisywanych zjawisk - ponieważ epidemia jeszcze się nie zakończyła, a zatem przedstawione warunki twórczości nie uległy zmianie - sprawia, że publikacja ma niezwykle aktualny, "gorący" charakter. Z lektury wszystkich tekstów wyłania się ponadto refleksja dotycząca głębszego znaczenia i rangi opracowania, a mianowicie, że ich autorzy, analizując sytuację w warunkach trwającej pandemii, znajdują się jednocześnie w samym środku potężnej zmiany kulturowej i rejestrują wczesny etap tego procesu. Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Pankowskiej

Więź mieszkańców z miastem. Studium socjologiczne poprzemysłowej Łodzi

Kamil Brzeziński

To ważna i wartościowa pozycja skierowana przede wszystkim do osób zainteresowanych szerokim nurtem studiów miejskich, ale również bezpośrednio do łodzian. Autor prezentuje interesujący temat, jakim jest funkcjonowanie więzi z miastem. Dla socjologów publikacja może stanowić inspirację i punkt wyjścia do własnych badań nad miastem, a łodzianom ułatwi spojrzenie na siebie z innej perspektywy. Takie odbicie w socjologicznym lustrze może być pretekstem do namysłu nad własną obecnością w mieście i relacjami, jakie łączą mieszkańców z tym miastem. Z recenzji dr. hab. Krzysztofa Bierwiaczonka, prof. UŚ Autor trafnie wskazuje, że miasta zbudowane na monokulturze przemysłu ucierpiały w wyniku transformacji, co spowodowało nie tylko problemy ekonomiczne, lecz także zagrożenia rozpadu więzi z zamieszkiwaną przestrzenią. Odnoszące się do tej tezy badania umożliwiły określenie poziomu przywiązania mieszkańców Łodzi do swojego miasta oraz czynników wpływających na to przywiązanie, ze szczególnym uwzględnieniem wymiaru obiektywno-instrumentalnego oraz subiektywno-emocjonalnego. Książka jest dobrze skonstruowana i zawiera jasną prezentację celu oraz wyników analiz. Z recenzji dr. hab. Macieja Kowalewskiego, prof. US

Underground za drutami. Nieformalne ruchy młodzieżowe w PRL i wybranych krajach bloku wschodniego (1980-1989)

Andrzej Kobus

Książka jest poświęcona nieformalnym ruchom młodzieżowym w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w latach 80. XX wieku. Autor skoncentrował się na takich państwach, jak: Polska, Czechosłowacja, Niemiecka Republika Demokratyczna i Związek Radziecki. Ukazał powstanie i rozwój subkultur muzycznych oraz młodzieżowych środowisk proekologicznych i pacyfistycznych w tych państwach. Opisał także progres nieformalnych młodzieżowych ruchów religijnych – zarówno powiązanych z wyznaniami chrześcijańskimi, jak i religiami Wschodu. Szczególny akcent położył na kwestie kontaktów i współpracy między wspomnianymi środowiskami podczas kryzysu i erozji systemu komunistycznego w krajach bloku wschodniego. Naświetlił też sytuację subkultur młodzieżowych w okresie transformacji ustrojowej w państwach Europy Środkowo-Wschodniej w latach 90. XX wieku. * Podejście autora jest oryginalne, a badania nad zagadnieniami poruszanymi w książce są dopiero zapoczątkowane. Ambitna jest próba ujęcia kwestii nieformalnych środowisk młodzieżowych nie tylko w perspektywie jednego państwa narodowego, lecz także w szerszym kontekście – krajów bloku sowieckiego. Z recenzji Juraja Marušiaka

Warsztaty z Geografii Turyzmu. Tom 14. Komu potrzebna jest turystyka?

Marzena Makowska-Iskierka, Jolanta Wojciechowska

Na tytułowe pytanie publikacji: "Komu potrzebna jest turystyka?" odpowiedź została zawarta w interesującym sprawozdaniu z dyskusji na ten temat przeprowadzonej podczas ogólnopolskiej konferencji naukowej pod nazwą XXXIX Seminarium terenowe "Warsztaty z geografii turyzmu", która odbyła się w Łodzi w dniach 22-23 września 2023 roku. Uważna lektura poszczególnych artykułów prowadzi do uzyskania odpowiedzi w kontekście takich zagadnień, jak: rekreacja, przestrzeń turystyczna, narzędzia komunikacji w turystyce i atrakcje turystyczne. Publikacja przedstawia zatem różne perspektywy naukowego oraz pragmatycznego spojrzenia na problematykę turystyki.

Apokryficzność i ekfrastyczność jako komplementarne poetyki intertekstualne

Julia Dynkowska

We wszystkich przywołanych w książce tekstach da się zaobserwował podstawową łączącą je kwestię (można ją dostrzec także w innych utworach mierzących się z kanonem): każdy z nich dotyczy szeroko pojmowanej utraty "niewinnego spojrzenia" na wizualne pre-teksty, sposoby myślenia, których są wytworami, kanoniczne interpretacje, a także na idealizowanie i fetyszyzowanie samych obrazów, ich twórców oraz bohaterów. Apokryficzne prze-pisywanie dzieł sztuki - co jedynie pozornie oczywiste - ułatwia postrzeganie ich jako przedmiotów nie tylko estetycznych, ale także (a może nawet przede wszystkim) jako przedmiotów nacechowanych etycznie. Z Zakończenia

W stronę interpretacji. Dwie odmienne propozycje dydaktyczne dla nauczycieli młodzieży szkolnej i akademickiej

Maciej Szargot, Małgorzata Kaczmarek

Jednym z najważniejszych zadań, jakie stoją przed nauczycielem języka polskiego na każdym poziomie nauczania, a także przed nauczycielem przedmiotów literaturoznawczych w szkole wyższej, jest przygotowanie ucznia lub studenta do samodzielnego, kompetentnego i wiarygodnego interpretowania tekstów literackich. Tymczasem współczesna szkoła ma wciąż na sumieniu rozmaite grzechy uniemożliwiające realizację tego celu. Jest wśród nich między innymi wciąż pokutujące, choć tyle razy wyśmiewane założenie, że uczeń powinien odgadnąć, "co autor miał na myśli". Nowszym grzechem jest ukierunkowanie lekcji języka polskiego na nauczanie przede wszystkim wypełniania testów zamiast czytania tekstów. Zdajemy sobie sprawę, że wynika to ze szczególnego, "testowego" zorientowania procesu edukacji, ale nie można usprawiedliwiać wymuszonych w ten sposób działań do tego stopnia, by przestać uczyć rozumienia tekstu. Ze Wstępu Małgorzata Kaczmarek wyrywa szkolny utwór z marazmu powtarzalnych odczytań. Przedstawia bardzo ciekawą propozycję metodyczną skierowaną nie tylko do świata akademickiego, kształtującego kadry, lecz także do praktykujących nauczycieli. Znajdziemy tu bowiem interesujące propozycje lektur komparatystycznych i nieszablonowe nawiązania ikonografie, które mogą zainspirować doświadczonych nauczycieli. Co warte podkreślenia, autorka pokazuje przebieg procesu tworzenia interpretacji. [...] Maciej Szargot odnosi się wpierw do samej metody, wyjaśniając zasady postępowania, a następnie pokazuje na kilku wybranych przykładach jej użycie. Jako specjalista od literatury romantycznej buduje eksplikacje w sposób interesujący, błyskotliwy, pełny. Czyta się je z niezwykłą satysfakcją. Z recenzji prof. dr. hab. Adama Regiewicza

L\'art de vivre, de survivre, de revivre. Approches linguistiques. Le 50e anniversaire des études romanes à l\'Université de Łódź / El arte de vivir de sobrevivir de revivir. 50º aniversario de los estudios románicos en la Universidad de Łódź / L\'arte di vivere di sopravvivere di rivivere. 50º anniversario degli studi di romanistica all\'Università di Łódź

Magdalena Lipińska, Magdalena Szeflińska-Baran

Le volume que voici a été conçu pour commémorer le 50e anniver-saire de la réactivation des études romanes à l’Université de Łódź, menées aujourd’hui au sein de l’Institut d’Études Romanes. Fondée en 1945, la première unité de recherche dans le domaine de la langue et de la littérature françaises dans notre université a été suspendue en 1951 à l’époque de la guerre froide, par les instances communistes. Si la recherche dans le domaine de la littérature française a été autorisée et poursuivie dans le cadre administratif du Département de Théorie de la Littérature, la formation de futurs enseignants de français (et plus tard d’italien et d’espagnol) n’a repris que vingt ans plus tard, en 1971. Signalons que l’année 2021 offre encore une autre occasion de célébrer, car c’est également le 10e anniversaire de la création, au sein de l’Institut d’Études Romanes, du Département de Philologie Italienne.   Notre dessin de fêter ce double anniversaire par l’organisation d’un colloque scientifique, réunissant nos collègues et amis, a été, on le sait, brutalement freiné par la pandémie de Covid-19 qui a profondément bouleversé non seulement nos projets, mais qui a eu un impact significatif sur l’ensemble de la planète.   La rupture opérée par cet événement sans précédent dans notre monde globalisé du 21e siècle, avec le confinement en tant que mode de fonctionnement obligatoire pendant de longues semaines, voire des mois, a sans doute entraîné une nouvelle perception de la vie et de ce que représente le fait de vivre. Pour plus d’un, ce tracé épais qui sépare notre existence d’avant et d’après le Covid-19 constitue un memento incitant à se demander comment vivre la pandémie et pendant la pandémie, comment y survivre et s’il sera possible de (re)vivre « normalement » quand elle aura pris sa fin.  

Matematyka stosowana. Krótkie Wprowadzenie 46

Alain Goriely

Autor wprowadza Czytelnika w tajniki matematyki stosowanej oraz bada jej związki z matematyką czystą, nauką i inżynierią. Wyjaśnia naturę matematyki stosowanej, omawia jej wczesne osiągnięcia w fizyce i inżynierii oraz jej rozwój jako odrębnej dziedziny po II wojnie światowej. Korzystając z przykładów historycznych, bieżących zastosowań i wyzwań, prezentuje szczególną rolę, jaką matematyka odgrywa we współczesnym świecie, a także odkrywa jej dalekosiężny potencjał. Celem książki jest ukazanie problemów, z którymi na co dzień borykają się matematycy stosowani oraz sposobu, w jaki kształtują swoje poglądy na świat. W większości przypadków autor wykorzystuje perspektywę historyczną, aby opowiedzieć o tym, jak pewne problemy naukowe lub matematyczne przekształcają się w nowoczesne teorie matematyczne i jak teorie te są nadal aktywnymi obszarami badań, w których pojawiają się nowe wyzwania. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. - od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

Japonia wobec kryzysu humanitarnego w Ukrainie: raport Ośrodka Spraw Azjatyckich UŁ i Centrum Studiów Migracyjnych UŁ

Marcin Socha, Marcin Gońda

Celem raportu jest analiza dotychczasowych działań administracji premiera Kishidy Fumio dotyczących wsparcia dla uciekinierów wojennych z Ukrainy oraz zestawienie tych aktywności z sytuacją Ukraińców na terenie Polski, czyli kraju, który przyjął największą ich grupę. Raport obejmuje aktywność badanych podmiotów od rozpoczęcia konfliktu w Ukrainie do końca lutego 2023 roku. Dzięki identyfikacji najważniejszych potrzeb uciekinierów, organizacji pomocowych i podmiotów przyjmujących, w raporcie zostaną zawarte rekomendacje dla japońskich instytucji politycznych i humanitarnych. Jego zamierzeniem jest przedstawienie rekomendacji, dzięki którym możliwe będzie bardziej precyzyjne kierowanie pomocy humanitarnej do miejsc i organizacji w regionie EŚW, które najbardziej jej potrzebują. Raport został sporządzony na podstawie analizy informacji płynących ze strony podmiotów zaangażowanych w pomoc osobom uciekającym z Ukrainy na terenie Polski i Japonii, deklaracji pomocowych płynących ze strony organów rządowych, kręgów biznesowych i organizacji pozarządowych. Znaczną uwagę poświęcono również aktywności japońskich placówek dyplomatycznych działających na terenie państw przyjmujących największą liczbę migrantów przymusowych. Ze Wstępu

Obecna. Proza i inne pisma pozostałe

Irit Amiel

Książka stanowi pierwsze krytyczne opracowanie pism izraelsko-polskiej pisarki Irit Amiel (1931-2021). Na tom składają się opowiadania z dwóch zbiorów wydanych za życia autorki Osmaleni (1998) i Podwójny krajobraz (2008) oraz teksty archiwalne znalezione po jej śmierci, rozproszone w czasopismach i nigdy nie publikowane. Są wśród nich utwory, które wedle autorki miały zaginąć, napisane, kiedy jako kilkunastolatka uciekała nielegalnie z Polski do Izraela, czyli na wiele lat przed jej właściwym późnym debiutem w 1994 roku. W książce znalazły się również opowiadania powstałe w okresie największej literackiej aktywności Amiel, w tym teksty nieukończone, a także wypowiedzi publicystyczne, wiersze oraz brulionowe notatki - warsztatowe wprawki, pierwsze przymiarki do nigdy niepowstałych utworów. Książka została opatrzona wstępem, w którym pokrótce przedstawiono biografię autorki, omówiono kształt jej prywatnego archiwum, zawierającego nie tylko teksty, ale też rozmaitego rodzaju materialne nośniki pamięci, istotne dla zrozumienia autobiograficznego wymiaru jej twórczości, oraz wyłożono zasady wydania, metody pracy z umieszczonymi w tomie tekstami. Na ostatnią część publikacji składają się wybrane głosy - zarówno nowe szkice, jak i przedruki - badaczy, krytyków oraz przyjaciół Amiel, którzy na przestrzeni kilku dekad towarzyszyli jej drodze literackiej, wnikliwie komentowali twórczość, przyczyniając się do jej popularyzacji.

Łódź. Historia wielokulturowego miasta przemysłowego w XX wieku

Hans-Jürgen Bömelburg

Hans-JUrgen BOmelburg prezentuje nowatorskie, całościowe i bogato udokumentowane ujęcie historii Łodzi, snując pasjonującą opowieść o tym drugim co do wielkości przez cały wiek XX polskim mieście z perspektywy wielokulturowości i wielojęzyczności. Rozkwit tej miejscowości był zasługą niemieckich, żydowskich i polskich fabrykantów tekstylnych, kupców, a także robotników, zwłaszcza robotnic, żyjących często w warunkach ubóstwa i niepewności. Ta społeczność kształtowała wizerunek Łodzi jako "miasta wielu kultur". Autor pokazuje również jej rozpad na grupy narodowe w latach trzydziestych oraz rozsadzenie jej od środka i zagładę w czasie drugiej wojny światowej (poprzez eksterminację ludności żydowskiej i wymordowanie polskich elit), kiedy okupowana przez Niemców Łódź nosiła nazwę Litzmannstadt. Po 1945 roku wysiedlenia i dyskryminacje (głównie na fali antysemityzmu w 1968 roku) dopełniły dzieła zniszczenia wielokulturowego dziedzictwa metropolii. Łódzki przemysł włókienniczy, niedoinwestowany w Polsce Ludowej, w okresie transformacji nie mógł zaś liczyć na wsparcie ze strony kolejnych rządów, co przy utracie większości rynków zbytu doprowadziło do jego upadku, a w konsekwencji do deklasacji miasta. Dzisiejsza Łódź usiłuje zachować swoją spuściznę historyczną, jednak w obliczu zaniku dawnej wielojęzyczności i wielokulturowości jest to ogromnym wyzwaniem.

Model oczekiwanych strat kredytowych w sprawozdawczości finansowej. Koncepcja i zastosowanie

Maciej Frendzel

Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej 9 "Instrumenty finansowe" wprowadził nowy model określania odpisów aktualizujących wartość aktywów oraz ujmowania rezerw na gwarancje finansowe i zobowiązania do udzielenia pożyczek, znany jako model oczekiwanych strat kredytowych (model ECL). Nowe rozwiązanie uwzględnia nie tylko wystąpienie niewykonania zobowiązania i zidentyfikowane straty kredytowe, lecz także oczekiwania jednostki dotyczące przyszłych strat tego rodzaju oraz zmiany sytuacji finansowej kontrahentów i wpływających na nią czynników makroekonomicznych. W publikacji omówiono m.in. koncepcyjne założenia modelu oczekiwanej straty kredytowej, jej zgodności z koncepcją ryzyka w tej dziedzinie oraz zastosowania do różnych pozycji i transakcji. Przedstawiono również wyniki badań dotyczące wpływu modelu ECL na spółki notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w 2018 roku.

Życie prywatne Polaków w XIX wieku. Śmiech, humor, satyra. Tom 12

Jarosław Kita, Maria Korybut-Marciniak

W pierwszym odruchu dziewiętnaste stulecie zdaje się być pozbawione poczucia humoru. Emocjonalny odbiór epoki przywodzi skojarzenia z obrazami cierpienia, niezgody, buntu, smutku, tęsknoty. Wyobrażenie o stanie psychiki społeczeństwa polskiego pod zaborami najczęściej wiążemy z melancholią - wynikającą z poczucia utraty wolności, mienia, bliskich osób, emigracji, będącą konsekwencją braku ojczyzny. A jednak Polacy w okresie budowania swojej tożsamości narodowej, walk narodowowyzwoleńczych, represji popowstaniowych, dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości pod wpływem przemian społecznych, cywilizacyjnych, modernizacyjnych, gospodarczych i demograficznych nie byli pozbawieni poczucia humoru. Przeciwnie, humor, umiejętność prowadzenia dowcipnych konwersacji i zabawnych ripost były wysoko cenioną cechą mieszkańców ziem polskich. Humor i satyra pozwalały na oswojenie trudnej rzeczywistości i nierzadko stawały się formą oporu wobec autorytarnych systemów zaborczych. Śmiech stanowił narzędzie wyrażające cały wachlarz emocji: od radości i akceptacji po ironię, kpinę, szyderstwo, negację. Był to ważny i ceniony komponent "towarzyskości". Przez szkiełko ironii obserwowano zmieniającą się rzeczywistość: wynalazki, innowacje techniczne, rozwój kolei, przenikające z Zachodu trendy kulturowe, modę, emancypację kobiet, ruchy polityczne i społeczne. W satyrze przedstawiano również trudne warunki egzystencjalne. Śmiech niwelował strach, krzepił Polaków w obliczu trudnych sytuacji, jednoczył. W prezentowanym tomie zachęcamy do spojrzenia na życie prywatne dziewiętnastowiecznych Polaków "cum humor". Książka ukazuje, co w dziewiętnastym stuleciu Polaków bawiło, z czego żartowano, jakie były formy i rodzaje żartu, jakie zdarzenia prezentowano w obiektywie satyry, wreszcie jaką rolę odgrywały żart, dowcip, anegdota, satyra w życiu codziennym, prywatnym i publicznym.

Eufemizmy i hiperbole jako środki perswazyjno-manipulacyjne (na materiale cyfrowych wersji polskich tygodników opinii)

Aleksandra Kujawiak

Język stanowi potężne narzędzie wywierania wpływu na odbiorcę. Za pomocą umiejętnie dobranych określeń można wyeksponować lub zakamuflować informacje o konkretnych wydarzeniach. środkami pełniącymi takie funkcje w dyskursie medialnym są eufemizmy i hiperbole będące przedmiotem niniejszego opracowania. Autorka omawia ich funkcjonowanie w dwu odmiennych typach dyskursu prasowego: liberalnym (reprezentowanym przez tygodniki "Newsweek" i "Politykę") oraz konserwatywnym (reprezentowanym przez pisma "Sieci" i "Do Rzeczy"). Publikacja zawiera odpowiedzi na pytania dotyczące: zakresu tematycznego stosowanych w prasie eufemizmów i hiperboli; językowych i tekstowych sposobów eufemizacji i hiperbolizacji; funkcji pełnionych przez oba środki w tekstach, a także cech wspólnych i różnicujących eufemizmy i hiperbole. Książka składa się z części teoretycznej i analitycznej. Pierwsza z nich stanowi omówienie zagadnień kluczowych dla analizy eufemizmów i hiperboli jako środków perswazyjno-manipulacyjnych. Druga zawiera klasyfikację tematyczną eufemizmów i hiperboli stosowanych w tygodnikach opinii, omówienie językowych i tekstowych wykładników eufemizacji i hiperbolizacji, a także analizę użycia eufemizmów i hiperboli w tekstach dotyczących strajku nauczycieli w kwietniu 2019 roku oraz sporu wokół tzw. ustaw sądowych w latach 2017-2020. Publikację zamyka aneks - Słownik tematyczny eufemizmów i hiperboli w tygodnikach opinii.

Komunikacja marketingowa w środowisku omnikanałowym. Potrzeby i zachowania konsumentów na rynku centrów nauki

Beata Gotwald

Publikacja dotyczy komunikacji marketingowej w środowisku omnikanałowym, szczególnie w odniesieniu do rynku centrów nauki. Model ścieżek zakupowych konsumentów został dostosowany do swoistości centrów nauki oraz rozbudowany na podstawie wyników badań empirycznych przeprowadzonych na próbie ponad ośmiu tysięcy respondentów. W celu uchwycenia pełnego obrazu środowiska omnikanałowego wykorzystano autorski model Omnikanałowej Komunikacji Marketingowej (OKM) oraz odzwierciedlono opisane w nim mechanizmy we wspomnianym modelu ścieżek zakupowych konsumentów. Przedmiotem analiz uczyniono zachowania konsumentów w zakresie spędzania wolnego czasu, korzystania z narzędzi komunikacji marketingowej oraz percepcji centrów nauki jako instytucji kulturalno-edukacyjnych. Książka może zainteresować nie tylko badaczy komunikacji marketingowej, zachowań konsumentów i rynku instytucji kultury, lecz także menedżerów centrów nauki.

Metodologiczna rekonstrukcja warunków tworzenia wiedzy - wybrane zagadnienia

Danuta Urbaniak-Zając, Jacek Piekarski

Publikacja mieści się w tradycji badań metodologicznych o charakterze krytyczno­konstruktywnym, z nastawieniem na rekonstruowanie praktyk badawczych. [...] Wybrane jej rozdziały są nasycone oryginalnością stawianych tez o charakterze innowacji metodologicznych, w szczególności w odniesieniu do relacji między metodologią normatywną i opisową. [...] Trudno doszukiwać się analogicznych, tak rozbudowanych konstruktów w polskiej i zagranicznej literaturze metodologicznej. Są one wynikiem wielu pomysłów autorskich i wspólnych namysłów, dyskusji i kontrowersji, uwolnienia myślenia metodologicznego od klasycznych ram naukowości. Szczegółowe zagadnienia rzadko są podejmowane w literaturze metodologicznej, tym bardziej zasługują na wyeksponowanie i rozwijanie. [...] Mimo że książka stanowi zestawienie tekstów w większości wcześniej publikowanych, to charakteryzuje je spójność podejścia analityczno-interpretacyjnego, co czyni zeń swoisty „podręcznik” metodologii badań pedagogicznych utrzymanych w paradygmacie konstruktywistycznym. Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Kubinowskiego

Perswazja i manipulacja w komunikacji. Wybrane zagadnienia

Grażyna Habrajska

W książce Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej [Awdiejew, Habrajska 2004] zaproponowany został schemat komunikacji między nadawcą i odbiorcą, który pokazuje proces tworzenia i interpretacji komunikatów zarówno na poziomie ideacyjnym, jak i interakcyjnym. W schemacie tym reprezentacje kognitywne nadawcy i odbiorcy odpowiadają ich wiedzy doświadczeniowej (którą posiedli wskutek wizualizacji powtarzających się bodźców perceptywnych), umożliwiającej uogólnienie pojedynczych działań.

Bezpieczeństwo państwa a bezpieczeństwo narodowe Federacji Rosyjskiej. Przykład Republiki Czeczeńskiej

Natasza Duraj

Zasadniczym celem monografii jest przedstawienie problematyki dotyczącej miejsca bezpieczeństwa państwa w systemie bezpieczeństwa narodowego Federacji Rosyjskiej. W publikacji szczególna uwaga została zwrócona na rozwiązania prawno-organizacyjne wprowadzone w autonomicznym podmiocie Federacji Rosyjskiej - Republice Czeczeńskiej. Książka składa się z trzech zasadniczych rozdziałów, które powstały na podstawie krytycznej analizy literatury przedmiotu odnoszącej się do kwestii szeroko rozumianego bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. Materiałem źródłowym była także Konstytucja Federacji Rosyjskiej znowelizowana w 2020 roku oraz Konstytucja Republiki Czeczeńskiej przyjęta w 2003 roku. Ponadto w pracy korzystano z materiałów Prokuratury Generalnej Federacji Rosyjskiej, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Federacji Rosyjskiej oraz Federalnej Służby Wykonywania Kar.

ItaliAMO. Upowszechnianie wiedzy italianistycznej w środowisku akademickim i pozaakademickim / ItaliAMO. Promozione degli studi italiani nell\'ambiente accademico e non accademico

Justyna Groblińska, Dominika Kobylska, Katarzyna Kowalik

Recenzowanym tomem mogą być zainteresowani badacze zajmujący się zagadnieniami z zakresu italianistyki, studenci i doktoranci filologii włoskiej, a także wszyscy pasjonaci języka włoskiego. Il volume recensito puo interessare sia studiosi italianisti, sia studenti e dottorandi d'italianistica, come anche tutti gli appassionati della lingua italiana. DR HAB. PROF. UMK KAROL KARP Obszar badań italianistycznych jest dość skromnie prezentowany i promowany w Polsce [...], dlatego też należy podkreślić znaczenie serii ItaliAMO, dzięki której mogą wypowiedzieć się zarówno młodzi italianiści, jak i badacze bardziej doświadczeni. Il campo delle ricerche italianistiche e rappresentato e promosso in Polonia piuttosto modestamente [...], percio bisogna sottolineare il significato della serie ItaliAMO, che da voce sia agli italianisti giovani sia agli studiosi con gia piu esperienza. DR HAB. PROF. UMK MARTA KALISKA Teksty są niezwykle ciekawe, bogate w treść, oparte na badaniach i odkryciach autorów, których celem było pogłębienie i promowanie wiedzy o wy branych aspektach włoskiej kultury, począwszy od tradycji artystycznych po twórczość wielkich pisarzy z przeszłości. I testi sono estremamente interessanti, ricchi di contenuto, basati sulle ricerche e scoperte degli autori, il cui obiettivo era quello di approfondire e diffondere il sapere su determinati aspetti della cultura italiana, dalle tradizioni artistiche alla pro duzione dei grandi scrittori del passato. DR HAB. PROF. UG DOROTA KARWACKA-PASTOR Zaprezentowane w monografii artykuły, zarówno językoznawcze, literaturoznawcze jak i kulturoznawcze, ukazują niewątpliwie naukową i osobistą pasję związaną z odkrywaniem zjawisk w języku i kulturze włoskiej w kontekście akademickim, a także pozaakademickim. Gli articoli presentati nel volume, che si estendono da argomenti di linguistica a temi di letteratura, mostrano senza dubbio una passione scientifica e personale per la scoperta dei fenomeni legati alla lingua e alla cultura italiana, nel contesto accademico e non accademico. DR DOMINIKA DYKTA

A frequency dictionary of Old English prose for learners of Old English and historical linguists

Anna Cichosz, Piotr Pęzik, Maciej Grabski, Michał Adamczyk, ...

A Frequency Dictionary of Old English Prose is a list of Old English words arranged according to their frequency, covering the whole York–Toronto–Helsinki Parsed Corpus of Old English Prose (Taylor et al. 2003), i.e. an electronic collection of all prose texts written in Old English. Thus, if you want to get a quick insight into a prose text written in Old English, you should start your study with the first entries. The dictionary includes all the words which occur at least 25 times in the corpus (over 2,700 entries altogether). Each lexical item is accompanied by its part of speech classification, translation into Modem English, an authentic example from the corpus (carefully handpicked to include the most basic words and thus be understandable even to beginners), the absolute frequency of the word in the corpus and the number of texts where it appears at least once. * The dictionary will prove an invaluable aid to learners of Old English. In addition to the basic list of lemmas in order of frequency, it highlights the distribution of lemmas within a number of exemplar texts, demonstrating in a striking way the value of learning lemmas in order of frequency. The frequency list is also interspersed with useful tables listing the most frequent lemmas within the major grammatical categories (pronouns, adjectives, verbs, etc.), but also quite a number of semantic categories, such as animals, body parts, temporal expressions, etc., which could potentially reveal insights into the Anglo-Saxon world. While primarily aimed at learners, the dictionary, particularly in conjunction with the online morphological and collocation dictionaries produced by the same team (https://varioe.pelcra.pl), will add to the growing number of excellent resources now available to support research by scholars of Old English prose. Ann Taylor, co-creator of the YCOE corpus, University of York (UK) A Frequency Dictionary of Old English Prose and its online sister tools, the morphological dictionary and the collocation dictionary, are much welcome resources for research and teaching. The frequency dictionary is a very useful guide for students of Old English who want to increase their vocabulary in a targeted way, and it provides an excellent overview of the Old English lexicon in general. Students can also have fun writing papers and theses on the basis of the resources, for example by identifying items of interest in the frequency dictionary and then searching for patterns in the collocation dictionary. The dictionary may also serve as an inspiration and a time-saving point of departure for research projects. It is very encouraging for the field that new resources are being created ta serve the community of Old English scholars. Kristin Bech, professor of English linguistics, University of Oslo (Norway)