Varia Mediaevalia. Studia nad średniowieczem w 1050. rocznicę Chrztu Polski

Kirił Marinow, Kamil Szadkowski, Katarzyna Węgrzyńska

Książka jest zbiorem tekstów prezentujących szeroki wachlarz zagadnień dotyczących historii średniowiecznej Polski i Europy. W czterech działach – na wybranych, konkretnych przykładach – podjęto tematykę dotyczącą monarchów i ich rodzin, społeczeństwa i jego poczynań, sztuki, architektury i artefaktów życia codziennego, jak również światopoglądu ludzi wieków, średnich. Tak różnorodne problemy badawcze zaciekawią wszystkich, którzy interesują się historią średniowiecza, w tym heraldyką, genealogią, archeologią czy historią sztuki.

Wokół rządu w polskim i litewskim prawie konstytucyjnym

Dariusz Górecki

Prezentowana książka poświęcona jest problematyce rządu w Polsce i na Litwie. We współczesnej polskiej literaturze prawnokonstytucyjnej badania porównawcze dotyczące tej tematyki w obu państwach poruszane są sporadycznie. Publikacja jest owocem współpracy nawiązanej przez pracowników Katedry Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Łódzkiego z pracownikami Katedry Prawa Publicznego Uniwersytetu Wileńskiego. W wyniku tego współdziałania ukazały się dotąd trzy monografie: Aktualne problemy polskiego i litewskiego prawa konstytucyjnego, Łódź 2015; Lietuvos ir Lenkijos konstitucinės teisės aktualijos: Parlamentas (Aktualia litewskiego i polskiego prawa konstytucyjnego: parlament), Vilnius 2016 oraz Instytucja prezydenta w polskim i litewskim prawie konstytucyjnym, Łódź 2017. Prof. zw. dr hab. Dariusz Górecki

Kulturowe uwarunkowania postaw kobiet i mężczyzn w różnym wieku wobec swego wyglądu i zdrowia

Ewa Malinowska, Krystyna Dzwonkowska-Godula, Emilia Garncarek, Julita Czernecka, ...

W książce ukazano wpływ czynników kulturowych na postawy ludzi wobec własnego zdrowia i wyglądu. Koncepcja hierarchicznego uporządkowania relacji między płcią kulturową a kulturowo definiowanym wiekiem oraz ich oddziaływania na siebie pozwoliła na wprowadzenie i zastosowanie w badaniach nowej kategorii socjologicznej, tj. upłciowionego wieku (gendered age). Dało to możliwość pogłębionej analizy przekonań, ocen i zachowań kobiet oraz mężczyzn w różnym wieku w odniesieniu do własnego wyglądu i zdrowia. W części empirycznej zaprezentowano definicje kobiecości i męskości funkcjonujące u ludzi będących w różnych fazach życia. Scharakteryzowano także stan świadomości badanych na temat wpływu kulturowych koncepcji płci, wieku i upłciowionego wieku na ich postrzeganie swego wyglądu i zdrowia. Wykorzystano ponadto koncepcję zakładającą definiowanie wyglądu i zdrowia jako indywidualnych zasobów kapitału ludzkiego zyskujących współcześnie na znaczeniu. Publikacja poszerza ogólną wiedzę o genderowych uwarunkowaniach zjawisk społecznych. Mieści się w obszarze takich dziedzin, jak gender studies, socjologia płci, socjologia ciała i zdrowia. Jest adresowana nie tylko do naukowców - socjologów, antropologów, kulturoznawców, psychologów czy lekarzy, lecz także do osób zainteresowanych podjętą problematyką.

Stowarzyszanie się "wykluczonych". Przykład bezdomności

Małgorzata Kostrzyńska

Podstawę do napisania książki stanowi trwające kilka lat badanie partycypacyjne, prowadzone wśród bezdomnych mężczyzn próbujących „Wziąć sprawy w swoje ręce” i samodzielnie powołać organizację, która miała temu sprzyjać. Efektem badania stała się rekonstrukcja procesu ich stowarzyszania się, w który wpisane są mechanizmy stygmatyzacji ujawniające się na styku światów osób bez domu oraz „domnych”.Wygenerowana w badaniu teoria ciągłości biograficznej stowarzyszenia, ujawniająca cykliczność przemian władzy i powtarzalność towarzyszących jej mechanizmów, może mieć zastosowanie w różnych stowarzyszeniach, które są specyficzne, lecz nie ze względu na kwestię społeczną, ale działanie społeczne, komunikację - bezdomność stanowi tu jedynie przykład służący dalszemu uogólnieniu. Publikacja skierowana jest zarówno do środowiska akademickiego (badacze, studenci), jak i środowiska organizacji pozarządowych i profesjonalistów zajmujących się na co dzień pomocą oraz integracją społeczną. „Opis zawarty w pracy jest uchwyceniem procesu stowarzyszania się, równoznacznego z kondycją demokracji, która „istoczy się” między innymi w takim właśnie - ludzkim działaniu. W tym przypadku, dzięki wybranej metodologii i ogromnej wrażliwości badawczej Autorki - działaniu znakomicie wiążącym zróżnicowane światy Badanych i Badaczki, przekraczającym społeczne podziały, łamiącym stereotypy oraz zdejmującym (przemieszczającym) piętna [...]. Autorka zadbała o każdy szczegół i - ogromnie celnie - określiła go jako badanie społecznie zaangażowane, wiążące się ze społeczną zmianą [...]. Arcyciekawe są wyniki analizy strategii i taktyk rozgrywających się w przestrzeni hostelu i obecnych w analizowanym procesie stowarzyszania się. Zachowując świadomość ograniczeń wynikających z metody, skłaniają one do refleksji o uniwersalnym charakterze. Praca jest fascynująca. Z recenzji prof. zw. dr hab. Marii Mendel

Dysproporcje społeczne i gospodarcze w przestrzeni Łodzi. Czynniki, mechanizmy, skutki

Marcin Wójcik, Andrzej Suliborski

Przejawem dyskusji na temat nierówności w rozwoju poszczególnych części miasta jest m.in. model „dualnego miasta”, który ma swoje rozmaite interpretacje na gruncie badań społeczności izolowanych (grodzenie przestrzeni) czy odnowy miast (gentryfikacja, rewitalizacja). W związku z tym Łódź jest ciekawym przedmiotem badań nad zmianami w okresie socjalistycznym i w czasach współczesnych. Całość tych żywiołowych zmian doprowadziła do chaosu w zagospodarowaniu przestrzeni, zwłaszcza w centrum miasta. Łódź poszukuje dzisiaj nowej tożsamości, której podstawą staje się także jej przeszłość kulturowa. Otwarcie miasta na wpływy procesów globalizacji i modernizacji zmienia w sposób żywiołowy jego przestrzeń społeczną i materialną w kierunku narastania dysproporcji i różnic, które istnieją zarówno między bliskimi sąsiadami, jak i między sąsiednimi budynkami, ulicami czy całymi kwartałami miasta. Książka jest interesującym studium zjawisk miejskich początku XXI w. Postawiono w niej pytanie o kierunek i zakres (uwarunkowania, procesy tempo, efekty) różnicowania się przestrzeni miejskiej w okresie transformacji w kontekście oddziaływania procesów globalizacji i lokalnych. Chodzi tutaj o identyfikację różnych przestrzeni rozwoju, takich jak miejsca stojące na uboczu czy też obszary dynamicznego wzrostu i dobrobytu w mieście. Podstawowym celem jest wyjaśnienie, jakie czynniki wywołują powstawanie nowych lub utrwalanie dotychczasowych dysproporcji w przestrzeni miasta. 

ErotoSlavia. O miłości i erotyce w literaturach słowiańskich

Dejan Ajdačić

Publikacja zawiera zbiór szkiców na temat miłości serbskiego slawisty Dejana Ajdačicia. teoretyka i krytyka literatury, folklorysty i etnolingwisty, badacza kontrastywnej kulturologii słowiańskiej, tłumacza i redaktora, łączącego znajomość trzech słowiańskich tradycji kulturowych: południowej, wschodniej i zachodniej. W zamieszczonych tekstach autor przedstawia interpretacje dzieł renesansu, romantyzmu, realizmu, nadrealizmu - aż po najnowsze utwory literatury chorwackiej, serbskiej, bułgarskiej, czeskiej, polskiej, ukraińskiej i rosyjskiej. "Niezwykle ważnym walorem książki jest, z jednej strony, jej aletheiczny wymiar, przypominający Czytelnikowi doby ponowoczesnej, kiedy umarły wielkie narracje, kulturowy namysł nad tajemnicą miłości eros, w którym to, co filozoficzne, przenika się z tym, co literackie, a to, co teologiczne - z tym, co ludowe. [...] Tak jak sama miłość jest zagadką, tak formy jej literackiego obrazowania są z całą pewnością w tym konkretnym wypadku próbą przejścia przez labirynt form i ukazania tego, co najistotniejsze w miłości. Całość z pewnością tworzy dla polskiego Czytelnika, niekoniecznie zainteresowanego literaturami słowiańskimi, bardzo ciekawy projekt badaczy w perspektywie antropologicznej, komparatystycznej i filologicznej". Ze wstępu prof. UZ dr. hab. Bogdana Trochy

Od Boga do terroru. Rola religii w ideologii dżihadyzmu na przykładzie organizacji Al-Kaida

Stanisław Kosmynka

Autor porusza szereg ważnych kwestii związanych ze zjawiskiem terroryzmu, jego definiowalnością i współczesnymi formami jego manifestowania. Koncentruje się na ukazaniu religijnej motywacji, stojącej za zamachami terrorystycznymi dokonywanymi przez islamistów w rożnych częściach świata. Istotę rozważań stanowi refleksja nad tym, dlaczego i w jaki sposób stosowany jest terror w imię Boga, jakie przesłanki towarzyszą jego wyrazicielom i jakie formy on przybiera. Towarzyszy temu omówienie poglądów głównych myślicieli, którzy są przywoływani przez współczesnych islamistów. Autor wielokrotnie zwraca uwagę na to, że mechanizmy identyfikacji i tożsamości oparte na pojęciu sacrum generują tak sprzeczne z jego istotą treści interpretacyjne, co niejednokrotnie prowadzi do podejmowanej w imię wiary przemocy. Podkreśla fundamentalne różnice między zasadami islamu a terroryzmem, wykrzywiającym jego przesłanie. W bardzo interesujący sposób charakteryzuje postawy i działania terrorystów oraz społeczno-psychologiczne uwarunkowania kształtujące ich motywację i tożsamość. Socjologiczna, analiza, diagnoza i interpretacja oświadczeń liderów Al-Kaidy pozwoliła Autorowi publikacji przedstawić w sposób niezwykle pogłębiony sposoby prezentowania antagonizmów i obowiązków adresowanych do wiernych przez islamistycznych terrorystów. W swojej pracy Stanisław Kosmynka dotyka również takich kwestii, jak męczeństwo czy wymiary percepcji „świętej wojny” i jej orędowników. 

Działalność instytucji wydawniczych na rzecz oświaty i edukacji w XIX i początkach XX wieku

Iwonna Michalska, Grzegorz Michalski

Książka poświęcona jest instytucjom wydawniczym, których działalność w znaczący sposób wspierała funkcjonowanie rodzimej oświaty i edukacji w XIX i pierwszych latach XX w. Zawiera ona treści dotyczące inicjatyw edytorskich w tej dziedzinie podejmowanych na ziemiach polskich. W części zatytułowanej „Wkład w realizację idei oświatowych” znalazły się zagadnienia dotyczące: wydawców profesjonalnych w Królestwie Polskim i ich stanowiska wobec programów upowszechniania i popularyzacji wiedzy, kontekstów edukacyjnych działalności wydawniczej polskiej socjalnej demokracji w Galicji, udziału oficyny wydawniczej Karola Miarki (młodszego) w rozwoju ruchu polskiego na Górnym Śląsku, aktywności wydawnictwa M. Arcta. W drugiej części, „Wspomaganie kształcenia i udział w doskonaleniu pracy szkoły”, skoncentrowano się na kwestiach: wkładu krakowskich oficyn wydawniczych w rozwój staropolskiej literatury pedagogicznej, problematyki pedagogicznej jako obszaru zainteresowań wydawców rosyjskich przełomu XVIII i XIX w. i wielu innych. Trzecia część poświęcona jest „Udziałowi w dziele samokształcenia”. Redaktorzy monografii podjęli poszukiwania historyczno-pedagogiczne zmierzające do przedstawienia dorobku stanowiącego ofertę wydawniczą dla pracowników systemu oświaty, uczniów i ich rodziców, a także opiekunów. Nie ograniczono się tylko do wydawnictw powszechnie znanych, ale również do dokonań tych mniejszych, lokalnych, o których nikt lub prawie nikt dzisiaj już nie pamięta.