Artystyczne światy Anny Szpakowskiej-Kujawskiej. Zbliżenia

Karolina Tomczak

Artystyczne światy Anny Szpakowskiej-Kujawskiej. Zbliżenia to książka poświęcona najmniej opisanemu zakresowi wszechstronnej twórczości tej ważnej wrocławskiej artystki, m.in. tendencjom malarskim, udziałowi w Sympozjum Wrocław'70, pracom ceramiczno-rzeźbiarskim, twórczości nigeryjskiej (egzotycznym kalabaszom) i sztuce powstałej w Lasówce (malarstwu kolażowemu i przestrzennym Skrzydlakom). Studium w sześciu rozdziałach prezentuje niesprecyzowane dotąd aspekty kreacji Szpakowskiej, co pozwala na wyróżnienie szczególnej specyfiki tej wielomedialnej sztuki. Ujmuje ją w aktualny dyskurs naświetlający jej nadal niewystarczająco określone wartości formalno-tematyczne oraz przynależność do paradygmatu sztuki współczesnej.

"Historiej starych" czytanie. Człowiek i świat w "Chronografii albo Dziejopisie żywieckim" Andrzeja Komonieckiego

Beata Stuchlik-Surowiak

Książka przybliża treść mało znanej kroniki napisanej przez żywieckiego wójta Andrzeja Komonieckiego (1659-1729), obejmującej wydarzenia, które rozegrały się w latach 1400-1728, głównie w Żywcu i okolicach, ale także w dalszych rejonach Rzeczpospolitej i poza jej granicami. Na kartach Chronografii uwiecznieni zostali zarówno wielcy tego świata – władcy, biskupi, dziedziczni panowie, jak i pospolici obywatele, a nawet ludzie z marginesu społecznego. Autor ukazał ich życie w wielu różnych aspektach. Podobny klucz został wykorzystany w tej książce. Zasadniczym celem podjętych w niej rozważań było odtworzenie realiów życia mieszkańca małej miejscowości (przede wszystkim Żywca, ale również okolicznych wsi oraz miasteczek) w dobie pierwszej Rzeczpospolitej. Jako centralny obiekt badawczego zainteresowania jawi się w niej człowiek, którego los zdeterminowany jest przez cztery potężne siły: przyrodę, chorobę (i śmierć), religię oraz prawo. W obrębie każdej z tych sfer zarejestrowane zostały przede wszystkim wydarzenia spektakularne i ekstremalne, odbiegające od rutyny dnia powszedniego i burzące przewidywalną codzienność. Treść żywieckiej Chronografii ukazano w kontekście innych tekstów źródłowych z badanego okresu, osadzono na tle staropolskiej tradycji kronikarskiej, a także skonfrontowano z wynikami współczesnych badań naukowych.

Diverse concettualizzazioni delle relazioni attraverso preposizioni neutre in italiano. Un approccio cognitivo

Katarzyna Kwapisz-Osadnik

Monografia zawiera spójny opis funkcjonowania czterech włoskich przyimków di, da, a oraz in, które zaliczane są do grupy przyimków neutralnych, tj. na tyle polisemicznych, że dotarcie do znaczenia rozpatruje się w oparciu o funkcję relacyjną w kontekście. Przyimki te konkurują ze sobą i z innymi przyimkami w wyrażaniu tych samych relacji między tymi samymi obiektami, np. andare in Francia/a Roma, stare al bar/nel bar/dentro il bar; interessarsi a/di; parlare a/di/con; di più/al più/per lo più. Problematyczne jest również ich funkcjonowanie w formie prostej lub ściągniętej, co związane jest z obecnością rodzajnika, np. andare in/nel Portogallo; saltare di felicità/dalla gioia.

Kulturalne i literackie konteksty relacji chorwacko‑węgierskich w XIX i XX wieku

Antonina Kurtok

Monografia Kulturalne i literackie konteksty relacji chorwacko-węgierskich w XIX i XX wieku stanowi próbę analizy i opisu zagadnień wybranych z bogatego katalogu problemów kulturalnych i literackich relacji chorwacko-węgierskich. Wykształcona w okresie współdzielenia przestrzeni terytorialno-cywilizacyjnej (1102-1918) sieć wzajemnych powiązań sprawiła, że relacje chorwacko-węgierskie mają charakter wysoce złożony. Sfery przenikania się elementów rodzimych i obcych objęły w istocie wszelkie aspekty życia polityczno-społecznego, warunkując kształt oraz specyfikę egzystencji obu narodów. Punkt wyjścia dla rozważań stanowią wybrane chorwackie teksty kultury powstałe przede wszystkim w XIX i XX wieku (autorstwa m.in. Ivana Mažuranicia, Ljudevita Vukotinovicia Farkaša, Ksavera Šandora Gjalskiego, Živko Berticia, Mariji Jurić Zagorki, Miroslava Krležy), w których swe odzwierciedlenie znalazły interakcje zachodzące pomiędzy oboma narodami. W toku badań prześledzony został zarówno wieloaspektowy wpływ relacji chorwacko-węgierskich na twórczość literacką, jak i projekcja w niej obrazu tychże relacji. Uwzględniono ponadto niezwykle ważną rolę autorów analizowanych dzieł – ich życiorysów, osobistych doświadczeń i wyborów światopoglądowych odbijających się (w mniej lub bardziej bezpośredniej formie) w warstwie ideowej tekstów. Immanentną część wywodu tworzy szeroka prezentacja istotnych kontekstów badanego materiału źródłowego – historycznego, politycznego, społecznego i kulturalnego.

Tropes of Tauromachy: Representations of Bullfighting in Selected Texts of Anglophone Literature

Ewa Wylężek

Książka jest poświęcona rozważaniom teoretycznym na temat zjawiska korridy. W publikacji przedstawiono najnowsze teksty anglojęzyczne wykorzystujące motyw walki z bykami oraz porównano je z teoriami zachowań ludycznych i tematami tabu, takimi jak przemoc, erotyzm i śmierć.

Złożony układ osadniczy - tradycyjny region ekonomiczny - przestrzeń społeczno‐kulturowa

Jerzy Runge

Celem publikacji jest po pierwsze - przybliżenie dotychczasowego stanu wiedzy na temat przeobrażeń funkcjonalno-przestrzennych oraz społeczno-kulturowych złożonych układów osadniczych, w tym zwłaszcza tradycyjnych regionów społeczno-gospodarczych, zaś po drugie zaproponowanie kilku modelowych ujęć uzupełniających (cyrkulacyjne modele przemian gospodarczych oraz procesu urbanizacji). Punktem wyjścia rozważań Autora jest próba modelowego ujęcia genezy i kształtowania się w czasie bazy ekonomicznej, jako decydującego elementu generującego pozostałe zmiany w przestrzeni społeczno-gospodarczej. złożony układ osadniczy, Model zmian gospodarczych, jak urbanizacyjnych dopełniają się wzajemnie, będąc zarazem odzwierciedleniem dośrodkowych i odśrodkowych sił warunkujących przemiany całego układu osadniczego.

Corps de la femme maghrébine. Étude de la corporéité et de la sexualité féminines dans l'oeuvre romanesque de Leïla Marouane

Magdalena Malinowska

Przedmiotem niniejszej publikacji jest analiza przedstawień kobiecego ciała w powieściach współczesnej algierskiej pisarki, Leïli Marouane. Przez okres kolonizacji, ciało kobiety, uznawane za symbol algierskości, było przedmiotem rozgrywek politycznych pomiędzy kolonizatorem a Algierczykami, w konsekwencji czego stawała się ona ofiarą podwójnej opresji. Wychodząc z tego założenia, autorka stawia sobie za cel zbadanie, w jaki sposób współczesna maghrebska kobieta pozycjonuje się w stosunku do tego podwójnego dziedzictwa kulturowego, zaś w centrum zainteresowania znajdują się kwestie związane z cielesnością i seksualnością kobiecą. Praca składa się z dwóch części, z których pierwsza stanowi swoiste wprowadzenie w badany krąg kulturowy i poświęcona jest historii społeczno-politycznej Algierii oraz historii maghrebskiej literatury kobiecej. W drugiej części, zasadniczej, autorka skupia się na wybranej pisarce oraz jej dziele powieściowym, a następnie poddaje analizie zagadnienia cielesności i seksualności kobiecej.

(Od)pamiętywanie - gry z przeszłością w literaturze dla dzieci i młodzieży

red. Bernadeta Niesporek-Szamburska, Małgorzata Wójcik-Dudek

Teksty zamieszczone w tomie (Od)pamiętywanie – gry z przeszłością w literaturze dla dzieci i młodzieży skupiają się na problematyce związanej z niezwykle popularnym we współczesnej kulturze zjawiskiem postpamięci. Mówiąc o szeroko zakrojonym projekcie „Postpamięć”, warto przyjrzeć się jego realizacjom obecnym we współczesnej literatury dla dzieci i młodzieży. Ogląd obejmuje reprezentacje przeszłości w literaturze nie tylko XIX i XX wieku, ale również tej najnowszej, refleksję nad gatunkami literackimi (np. powieść historyczna, saga, dziennik, pamiętnik), kategorią wspomnienia, instrumentalizacją i ideologizacją historii w edukacji oraz refleksję nad ponowoczesnymi grami z kanonami (toposami) typowymi dla poszczególnych obrazów przeszłości.