Więź mieszkańców z miastem. Studium socjologiczne poprzemysłowej Łodzi

Kamil Brzeziński

To ważna i wartościowa pozycja skierowana przede wszystkim do osób zainteresowanych szerokim nurtem studiów miejskich, ale również bezpośrednio do łodzian. Autor prezentuje interesujący temat, jakim jest funkcjonowanie więzi z miastem. Dla socjologów publikacja może stanowić inspirację i punkt wyjścia do własnych badań nad miastem, a łodzianom ułatwi spojrzenie na siebie z innej perspektywy. Takie odbicie w socjologicznym lustrze może być pretekstem do namysłu nad własną obecnością w mieście i relacjami, jakie łączą mieszkańców z tym miastem. Z recenzji dr. hab. Krzysztofa Bierwiaczonka, prof. UŚ Autor trafnie wskazuje, że miasta zbudowane na monokulturze przemysłu ucierpiały w wyniku transformacji, co spowodowało nie tylko problemy ekonomiczne, lecz także zagrożenia rozpadu więzi z zamieszkiwaną przestrzenią. Odnoszące się do tej tezy badania umożliwiły określenie poziomu przywiązania mieszkańców Łodzi do swojego miasta oraz czynników wpływających na to przywiązanie, ze szczególnym uwzględnieniem wymiaru obiektywno-instrumentalnego oraz subiektywno-emocjonalnego. Książka jest dobrze skonstruowana i zawiera jasną prezentację celu oraz wyników analiz. Z recenzji dr. hab. Macieja Kowalewskiego, prof. US

Piętno w procesie demokratyzacji. Przykład bezdomności

Małgorzata Kostrzyńska

Autorka monografii podjęła nowatorską, na gruncie pedagogiki, próbę badania bezdomności jako sytuacji „innego”, który – będąc aktywnym podmiotem – uczestniczy w życiu społecznym, a jednocześnie jest uwikłany w procesy demokratyzacji, wsparcia oraz społecznej integracji [...]. Publikacja odsłania wady demokratyzacji, ukryte mechanizmy naznaczania społecznego i utrwalania procesu wykluczania nosicieli piętna, dostarczając danych do konstrukcji bardziej przyjaznych programów wieloaspektowego wsparcia społecznego i aktywizacji osób bezdomnych. Przedstawione przykłady działań pomocowych ujawniają wadliwe mechanizmy utrwalania bezdomności, odsłaniają bezsilność systemu pomocy osobom doświadczającym bezdomności, ukazują problemy w przezwyciężaniu sytuacji trudnych, ale też współodpowiedzialność za trwanie w bezdomności. Z recenzji dr hab. Ewy Kantowicz, prof. UWM Publikacja jest efektem kilkuletniej pracy naukowo-badawczej autorki oraz jej wieloletniego działania na rzecz osób doświadczających bezdomności. Badaczka podjęła się ukazania przeszkód w procesie włączania społecznego bezdomnych mężczyzn i stowarzyszania się w kontekście mieszanych sytuacji społecznych, odsłaniając przejawy piętna podczas demokratyzacji oraz mechanizmy zniewalające jednostkę dążącą do upełnomocnienia. W sposób zdecydowany i odważny ujawnia słabości oferowanej pomocy, która zamiast wspierać, wydaje się podtrzymywać piętno. Nie pozostawia to złudzeń, że systemowo projektowana pomoc jest nie tylko nieskuteczna, lecz także krzywdząca dla osób, które potrzebują wsparcia. Opisane mechanizmy i strategie podtrzymywania stygmatyzacji oraz pozornej pomocy ukazują raczej próbę zarządzania bezdomnością, nie zaś jej rozwiązywania. Z recenzji dr hab. Małgorzaty Ciczkowskiej-Giedziun, prof. UWM

Komentowana bibliografia polskich przekładów piśmiennictwa kręgu Slavia Orthodoxa

Agata Kawecka, Izabela Lis-Wielgosz, Ivan N. Petrov, Małgorzata Skowronek, ...

Jednym z podstawowych składników historii recepcji piśmiennictwa kręgu Slavia Orthodoxa w Polsce jest rozwijana na przestrzeni wieków - z różną dynamiką - twórczość przekładowa. Jej całościowy opis oraz szczegółowa analiza wymaga zebrania, zaprezentowania i skomentowania danych bibliograficznych na temat istniejących tłumaczeń przedmiotowego piśmiennictwa. Temu właśnie poświęcony jest kolejny tom "Series Ceranea". Bibliografia uwzględnia teksty powstałe i/lub funkcjonujące w kręgu Słowiańszczyzny obrządku wschodniego między schyłkiem IX a XXI wiekiem, które zostały przełożone na język polski z języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, oraz redakcji (odmian lokalnych) języka cerkiewnosłowiańskiego. Opisem objęto zarówno utwory, których autorstwo jest możliwe do określenia, jak i piśmiennictwo anonimowe. Bibliografii towarzyszy kilkanaście analityczno-opisowych studiów szczegółowych.

Edukacja i wychowanie dzieci i młodzieży w czasopiśmiennictwie społeczno-kulturalnym Królestwa Polskiego w latach 1905-1918. Bibliografia adnotowana. Część 2

Renata Bednarz-Grzybek, Aneta Bołdyrew, Marta M. Kacprzak

To bardzo interesujące i potrzebne opracowanie, oparte na bogatym zbiorze materiałów źródłowych. Stanowi ważne kompendium wiedzy na temat roli prasy w życiu społecznym i polskiej kulturze na początku XX wieku. Ukazano w nim problematykę oświaty i wychowania, rolę młodego pokolenia, koncepcje polityki oświatowej oraz wizje szkolnictwa w warunkach braku państwowości. Formułowane w prasie postulaty dotyczyły budowania nowoczesnego systemu edukacji w realiach zaborów, a w końcowym okresie I wojny światowej służyły wypracowaniu podstaw tego systemu w niepodległym państwie. [...] W książce przedstawiono zatem ważne dla polskiego dziedzictwa kulturowego źródła i problemy badawcze. [...] Odpowiada też ona aktualnym wytycznym metodycznym i metodologicznym. [...] Z pewnością zainteresuje [...] historyków, pedagogów, literaturoznawców, kulturoznawców, medioznawców, specjalistów z zakresu informacji naukowej. Z recenzji dr. hab. Janusza R. Budzińskiego, prof. AP

Terminologia prawa rodzinnego w dwóch przekładach Kodeksu Napoleona z pierwszej połowy XIX wieku

Magdalena Wismont

W opracowaniu podjęto temat kształtowania polskiej terminologii prawnej w XIX wieku, które przypadło na przełomowy moment w historii prawodawstwa. Analizą objęto tłumaczenia Kodeksu Napoleona na język polski wykonane przez dwóch tłumaczy. W części teoretycznej omówione zostały między innymi kwestie związane z historią Kodeksu Napoleona, przekładami kodyfikacji na język polski, zakresem pojęcia terminologii rodzinnej, specyfiką języka prawnego i języka prawniczego, tłumaczeniem tekstów prawnych oraz teorią tłumaczenia w XIX wieku. Publikacja składa się z sześciu rozdziałów analitycznych, które dotyczą terminologii związanej z relacjami rodzinnymi, małżeństwem, rozwodem, opieką, przysposobieniem i nazwami dokumentów. Starano się w niej dowieść, że tłumaczenia francuskiej kodyfikacji stymulowały rozwój prawodawstwa i terminologii prawnej na gruncie polskim.

Psychologia mózgu nastolatka

John Coleman

Dlaczego nastolatkowie chodzą późno spać i mają problem z porannym wstawaniem? Czy rzeczywiście częściej ryzykują? Co się dzieje z ich hormonami? Psychologia mózgu nastolatka to pozycja dla wszystkich osób zaangażowanych w życie nastolatków, umożliwiająca wgląd w to, co dzieje się w nastoletnich umysłach i wyjaśniająca, w jaki sposób zrozumienie owych procesów może poprawić relacje i komunikację na tym kluczowym etapie życia. Zawiera omówienie najistotniejszych zagadnień dotyczących między innymi sposobu, w jaki mózg zmienia się w okresie dojrzewania, roli hormonów oraz tego, co wiemy na temat stresu i odporności, a także snu i presji rówieśniczej. Autor publikacji podaje w wątpliwość stereotyp "pokolenia płatków śniegu" i stara się lepiej poznać zdrowie psychiczne młodych ludzi. Książka ta, dedykowana wszystkim rodzicom i opiekunom, stanowi pomoc w pokonywaniu wyzwań związanych z codziennym życiem z nastolatkiem. Jest ona również źródłem istotnej wiedzy dla studentów i praktykujących specjalistów, takich jak pracownicy socjalni, psychologowie czy osoby zatrudnione w służbie zdrowia i placówkach edukacyjnych, którzy na co dzień stykają się z nastolatkami. John Coleman zdobył wykształcenie jako psycholog kliniczny i był starszym pracownikiem naukowym na Uniwersytecie Oksfordzkim. Jest założycielem ośrodka badawczego zajmującego się nastolatkami i ich rodzinami. Prowadził również szkołę dla nastolatków doświadczających trudności oraz pracował dla rządu jako doradca polityczny. W 2001 roku za swoją służbę młodym ludziom został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego.

Łódź. Miasto modernistyczne

Katarzyna Badowska, Tomasz Cieślak, Krystyna Pietrych, Krystyna Radziszewska

Łódź modernistyczna to wyzwanie estetyczne i polityczne , miasto paradoksów: brudne, biedne i zaniedbane - i jednocześnie ostentacyjnie bogate; zacofane społecznie - i nowoczesne jako ośrodek przemysłowy; stanowiące ikoniczny przykład modernizmu peryferyjnego, przez kolejne dziesięciolecia XIX wieku coraz dynamiczniej rozwijającego się ośrodka rozbudowującego swój potencjał wytwórczy i pomnażającego kapitał, ale ciągle niemogącego stać się nowoczesnym ośrodkiem miejskim. O nowoczesności Łodzi świadczyła przede wszystkim gwałtowna industrializacja wiążąca się z postępem technicznym i mechanizacją produkcji. Dlatego często nazywano miasto "polskim Manchesterem" w analogii do ośrodka rewolucji przemysłowej w Anglii - cywilizacyjnego centrum dziewiętnastowiecznego świata, głównie ze względu na podobną włókienniczą monokulturę przemysłową i równie brutalne w obu przypadkach oblicze kapitalizmu. Zamieszczone w niniejszej publikacji studia i szkice podejmują na nowo - a często po raz pierwszy - ważne kwestie związane z Łodzią jako prowincjonalnym miastem modernistycznym, analizując je w wielu aspektach. Istotna okazuje się tu wieloaspektowo rozumiana nowoczesność , zjawisko o charakterze globalnym, lecz w swym łódzkim, lokalnym i historycznym wymiarze zachowujące odrębność i specyfikę, która pozwalała ujmować dokonujące się przemiany współczesnego świata na różnych poziomach i w wielu porządkach. Rozpisana na głosy opowieść o modernistycznej Łodzi, którą proponujemy czytelnikom, daje szansę przyjrzenia się źródłom europejskiej nowoczesności w jej rozmaitych, również naszych rodzimych wymiarach. Jest opowieścią o świecie minionym , jednak nie do końca, bowiem - jesteśmy o tym przekonani - otwiera pole do refleksji nad naszą obecną kondycją. Odkrywanie fenomenu Łodzi trwa.

Łódź. Szkice o literaturze, przestrzeni i historii

Tomasz Cieślak

Książka jest zbiorem studiów ukazujących specyfikę łódzkiego doświadczenia nowoczesności na tle innych miast - centrów wytwórczych doby drugiej rewolucji przemysłowej w Europie. Autor analizuje reprezentację przestrzeni Łodzi w literaturze, począwszy od lat 80. XIX wieku po rok 1939, w utworach napisanych po polsku, w jidysz, po niemiecku i rosyjsku, co wynika z wielokulturowości miasta. Uwzględnia też, w mniejszym stopniu, wybraną twórczość najnowszą. Korzysta zarówno z tekstów najwybitniejszych, jak i zapomnianych, sięga także po publicystykę i literaturę popularną. Głównym celem jest rekonstrukcja składowych "tekstu łódzkiego" (na wzór "tekstu petersburskiego" Władimira Toporowa), którego rozwój wiąże się z przedstawionymi chronologicznie najistotniejszymi wydarzeniami z historii miasta - takimi jak rewolucja 1905-1907, I wojna światowa, Wielki Kryzys - mającymi decydujący wpływ na budowanie tożsamości lokalnej. Jak się okazuje w świetle analiz, ukształtowany na przełomie XIX i XX wieku "tekst łódzki" jest nadal obecny i produktywny dla kolejnych generacji twórców.