Wokół teoretycznych i praktycznych aspektów stosunków międzynarodowych. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Mieczysławowi Stolarczykowi

red. Tomasz Kubin, Justyna Łapaj-Kucharska, Tomasz Okraska

Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Mieczysławowi Stolarczykowi

Karol Szajnocha. Codzienność - kobiety - historiografia

Dorota Malczewska-Pawelec, Tomasz Pawelec

Praca poświęcona jest życiu oraz wybranym aspektom twórczości wybitnego XIX-wiecznego polskiego historyka Karola Szajnochy. Autorzy proponują w niej nowe podejście: dążą do pokazania jak jego pisarstwo historyczne oraz egzystencja przenikały się i warunkowały nawzajem.  Materia rozważań podzielona jest na trzy części: „Codzienność”, „Kobiety” oraz „Historiozofia”. Twórcy książki dociekają, jak fakt stania się badaczem przeszłości wyznaczał formy i przestrzenie dla poczynań Szajnochy na innych polach (tak w sferze publicznej, jak i w obszarze prywatności). Jak uobecniał się w meandrach codzienności oraz relacjach rodzinnych, przyjacielskich oraz zawodowych, jak się miał do życia wewnętrznego i dominujących rysów osobowości? Rozprawa może zainteresować badaczy dziejów historiografii, kultury polskiej, historyków XIX stulecia, socjologów, studentów historii i wszystkich zainteresowanych przeszłością Polski oraz jej kulturą w dobie zaborów.

Literatura i żywioły

red. Lucyna Nawarecka, Maria Janoszka

Książka zawiera teksty, które w różnorodny sposób podejmują temat żywiołów: począwszy od tradycyjnie pojmowanych żywiołów naturalnych (wody, ognia, światła), przez ujęcia metaforyczne podkreślające żywiołowość danego zjawiska (np. bachiczności, poliglotyzmu, barokowości, pamięci), aż do odrębnej problematyki żywiołu słowa. Większość artykułów i szkiców dotyczy literatury romantycznej, ale znajdują się tu również takie, w których w kategoriach żywiołów interpretowana jest literatura współczesna.

Wieki Stare i Nowe. T. 8 (13)

red. Sylwester Fertacz, Agata Aleksandra Kluczek

Kolejny – 8 (13) – tom czasopisma Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego „Wieki Stare i Nowe” zawiera sześć artykułów dotyczących głównie historii Polski okresu nowożytnego, jedno opracowanie z zakresu historii starożytnej i trzy artykuły recenzyjne, autorstwa badaczy z różnych ośrodków krajowych – Częstochowy, Lublina, Opola, Poznania, Siedlec i Katowic. Czytelnika szczególnie może zainteresować Gajusz Juliusz Cezar jako „polityk religijny” czy też „nowator”  religii rzymskiej (Henryk Kowalski), szeroko pojęta obyczajowość tak w sferze publicznej jak i prywatnej polskich elit polityczno-społecznych w XVIII wieku (Tomasz Ciesielski, Agata Muszyńska, Paweł Gad), brandenburskie rozgrywki dyplomatyczne wokół elekcji 1674 roku w Polsce (Andrzej Kamieński), czy powody i skutki tzw. rozdwojenia sejmiku podolskiego w 1786 roku (Andrzej Stroynowski). Do miłośników historii lokalnej – ale nie tylko – skierowane jest opracowanie Agaty Bryłki na temat tablic epitafijnych w Kościele pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Mysłowicach. Zamieszczone w tomie artykuły recenzyjne dotyczą pierwszej polskiej biografii Lucjusza Korneliusza Sulli autorstwa Łukasza Schreibera (Norbert Rogosz), jednych z niewielu w literaturze światowej przejmujących wspomnień z okresu kolektywizacji i Wielkiego Głodu na Ukrainie (1929–1933) Mirona Dolota (Sylwester Fertacz) i opracowania Mariusza Bechty o akcji zbrojnej Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” w Parczewie dnia 5 lutego 1946 roku (Wiesław Charczuk). Czasopismo skierowane jest do badaczy, studentów, nauczycieli i wykładowców historii oraz szerokiego grona miłośników przeszłości.

Moment osobisty. Stempowski, Czapski, Miłosz

Dorota Sieroń-Galusek

Kwestia formacji kulturalnej i intelektualnej jest podstawowym pytaniem w pracy. Autorka śledzi kluczowe momenty i składowe tego procesu – zarówno te będące rezultatem oddziaływania otoczenia: rodziny, szkoły, kręgu przyjaciół, jak i dokonywane na własny rachunek wybory. Przede wszystkim zaś świadome i dobrowolne dążenie do doskonalenia się. Autorka wybrała Jerzego Stempowskiego, Józefa Czapskiego i Czesława Miłosza nie tylko jako ludzi działających wspólnie, współtworzących emigracyjny krąg „kultury”. Nade wszystko jako osoby ukształtowane wedle pewnych wzorców i przez całe życie kroczące konsekwentnie drogą myślenia osobnego. Recenzje książki ukazały się w czasopismach: -  „Nowe Książki” nr 6/2014, s. 28; -  „Przegląd Polityczny” 2014, nr 125, s. 204.

Uži si slovenčinu! Čítanka s cvičeniami pre stredne pokročilých

Miroslava Kyseľová, Sylwia Sojda

Podręcznik do nauczania języka słowackiego jako obcego Uži si slovenčinu! Čítanka s cvičeniami pre stredne pokročilých stanowi bardzo aktualny i potrzebny wkład do materiałów dydaktycznych dla cudzoziemców uczących się języka słowackiego, którzy opanowali umiejętności rozumienia tekstu czytanego na średniozaawansowanym poziomie B2-C1, a sprawności produktywne  na poziomie B1 według ESOKJ. Pozycja powstała przede wszystkim z myślą o Słowianach, ale książka może posłużyć do nauki również studentom spoza tego kręgu kulturowego, których kontakt z językiem słowackim jest długotrwały, i którzy posiadają już odpowiednią kompetencję gramatyczną, a chcieliby udoskonalić swoje kompetencje, przede wszystkim w ramach umijętności komunikacyjnych. Ponadto, mogą po nią sięgnąć nie tylko filolodzy, ale wszyscy zainteresowani samodzielną nauką języka słowackiego na poziomie średniozaawansowanym (i wyższym). Publikacja składa się z 15 lekcji o takiej samej strukturze: blok lekcyjny złożony jest z trzech tekstów, dotyczących przewodniego tematu, do których dołączono ciekawe ćwiczenia komunikacyjne, ćwiczenia leksykalne, ćwiczenia gramatyczne oraz słowniczek, a wszystko odpowiednio dopasowane do założonego poziomu.Lekcje mogą składać się zarówno na odrębny kurs nauki języka słowackiego jako obcego, jak i stanowić uzupełnienie materiałów dydaktycznych w trakcie procesu nauczania. Atutem podręcznika są autentyczne, aktualne i oryginalne teksty zaczerpnięte ze słowackich portali internetowych. Stanowi to doskonałe źródło leksyki, której student często nie ma możliwości przyswoić podczas tradycyjnego kursu.

Przepakować dziedzictwo. Przeszłość jako projekcja rzeczywistości - przypadki śląskie

Kinga Czerwińska

Dziedzictwo jest obecnie jednym z najbardziej eksploatowanych terminów w dyskursie o relacjach przeszłości z teraźniejszością. O dziedzictwie można mówić w kategoriach: wartości, ciężaru albo towaru, a każde z tych wyobrażeń wywołuje odmienne postawy wobec zastanej rzeczywistości – próbę jej zachowania, ucieczkę ku nowoczesności czy konsumpcjonizm skupiony na tu i teraz. Książka stanowi próbę uchwycenia tych wielu, różnorodnych płaszczyzn. Celem pracy jest analiza procesu eksploatacji dziedzictwa kulturowego regionu, rozumianego jako rodzaj kapitału, który jest wykorzystywany w obszarach polityki kulturalnej, ekonomii czy strategii budowania tożsamości. Jako materiał do interpretacji wybrano działania szczególnie związane ze strojem ludowym, dizajnem oraz turystyką kulturową. Praktyki te przybierają różne formy, a ich adresatami są zarówno „tutejsi”, jak i „przyjezdni”. Można postrzegać je jako współczesny przejaw kultury regionalnej, czy aktywność służącą kształtowaniu tożsamości mieszkańców, które pozwalają stworzyć spójny obraz regionu, wyróżniający go wśród innych. W szerszej perspektywie to analiza mechanizmów kultury współczesnej. W opinii autorki książka kierowana jest dla wszystkich, którzy chcą się dowiedzieć, jak wiele w kulturze współczesnej jest przeszłości, i jak intensywnie, w brew pozorom, kieruje ona naszym zachowaniem.

Literatura i filozofia w poszukiwaniu sztuki życia: Nietzsche, Wilde, Shusterman

Alina Mitek-Dziemba

Tematem książki jest problematyka estetycznej egzystencji, życia ujętego w ramy szeroko pojętej sztuki, tak jak rozważać i praktykować je może nowoczesna filozoficzna świadomość, pomna swoich wewnątrz- i pozatekstowych uwikłań, podejmująca zadanie doskonalenia i formowania siebie oraz innych przy użyciu środków (retorycznych, literackich), które niosą istotne konsekwencje dla treści filozoficznego przekazu. W charakterystyce zasady samokształtującego się twórczo podmiotu praca wykorzystuje modernistyczną dialektykę racjonalności i estetyczności, rozumu i artystycznej dekadencji, by wykroczyć poza jej ramy (m.in. problematyzując konwencjonalne ujęcia XIX-wiecznego estetyzmu); stawia pytanie o istotę estetyzacji jako zasady indywidualnego życia i społecznej organizacji w dobie samoświadomej nowoczesności; wskazuje na estetyczną autokreację jako na sposób, w jaki urzeczywistnia się antyczna sztuka dobrej egzystencji, troska o siebie i wspólnotę, we współczesnym pisarstwie filozoficznym, za przykład biorąc dzieło Sørena Kierkegaarda, Fryderyka Nietzschego, Michela Foucaulta, Charlesa Taylora, Richarda Rorty’ego, Richarda Shustermana i innych.