Literatura popularna. T. 3: Kryminał

red. Ewa Bartos, Katarzyna Niesporek

Monografia zbiorowa Literatura popularna T.3: Kryminał jest trzecim tomem z serii zapoczątkowanej przez publikację książki Literatura popularna T.1: Dyskursy wielorakie. Nie zapominając o ważnych pracach na temat kryminału Stanisława Barańczaka, Jerzego Siewierskiego, Bernadetty Darskiej, Mariusza Kraski, Mariusza Czubaja, Tadeusza Cegielskiego, Rogera Cailloisa, Stanko Lesica, a także o – w całości poświęconych kryminałowi – „Tekstach” z 1973 roku czy „Czasie Kultury” z 2010, trzeci tom badań nad literaturą popularną chcemy poświęcić właśnie temu gatunkowi. Kryminał stanowił i stanowi intelektualną zagadkę dla czytelnika oraz stawia wyzwania jego badaczom. Mimo niesłabnącej jego popularności i zwiększonego zainteresowania nim krytyków, wciąż sytuuje się na peryferiach współczesnego literaturoznawstwa. Artykuły umieszczone w tej książce są próbą refleksji nad tym zjawiskiem kultury.

Metafizyka dla neurotyka. Czym jest i czym mógłby być coaching filozoficzny?

Marcin Fabjański

Seria: Studia Philosophica Silesiensia (3), ISSN 2720-1120   Książka  dotyczy założeń, praktyki i wyzwań stojących przed nową dziedziną jaką jest coaching filozoficzny. Autor proponuje w niej między innymi definicję coachingu filozoficznego, jako coachingu zaangażowanego etycznie i metafizycznie, co odróżnia go  od wszystkich innych odmian coachingu. Od filozofii, zwłaszcza żywej, takiej, jaką uprawiano w greckim i rzymskim antyku oraz – w tym samym czasie – w Indiach i Chinach, przejął odwagę pytania o rzeczy fundamentalne: sens życia, ludzką skończoność, nasze miejsce w Kosmosie, źródła dobrego życia.

Jednostki języka w systemie i w mowie

red. Andrzej Charciarek, Henryk Fontański, Jolanta Lubocha-Kruglik

Wyzwaniem teoretycznym i praktycznym dla językoznawców jest opis funkcjonowania języka w warunkach komunikacji międzykulturowej – w tym wypadku polsko-rosyjskiej – w której dużą rolę, obok językowych różnic systemowych, odgrywa specyficzny uzus stosowania środków językowych właściwy danej nacji, odzwierciedlający specyficzny językowy obraz świata i obraz ten kształtujący. W artykułach zgromadzonych w prezentowanym zbiorze analizowane są i opisywane jednostki języka – głównie rosyjskiego i polskiego – różnych poziomów: morfologicznego, leksykalno-frazeologicznego i składniowego, zarówno w ich potencjach systemowych, jak i w zastosowaniach komunikacyjnych. W zbiorze znalazły się też teksty poświęcone współczesnym narzędziom i metodom badania języka, w szczególności językoznawstwu korpusowemu.

Cyberprzestrzeń jako nowy wymiar rywalizacji i współpracy państw

Miron Lakomy

Prezentowana praca stanowi próbę omówienia skuteczności środków teleinformatycznych jako instrumentów polityki zagranicznej państw. W przeprowadzonej analizie, biorącej pod uwagę zarówno aspekty rywalizacji, jak i współpracy rządów w cyberprzestrzeni, wykorzystano elementy teorii polityki zagranicznej. W rozprawie omówiono przede wszystkim istotę i etapy rewolucji cyfrowej, która doprowadziła do wykształcenia się przestrzeni teleinformatycznej. Następnie scharakteryzowano jej najważniejsze cechy, zarówno w ujęciu technicznym, jak i politologicznym. Na tej podstawie, podjęto próbę stworzenia uproszczonej typologii zagrożeń teleinformatycznych dla bezpieczeństwa państw, obejmującej takie zjawiska jak haking, haktywizm czy cyberterroryzm. Wreszcie, dokonano analizy najbardziej doniosłych przykładów rywalizacji i współpracy państw w cyberprzestrzeni. Z jednej strony, omówiono m.in. wydarzenia w Estonii w kwietniu i maju 2007 roku, w Gruzji w sierpniu 2008 roku czy w Iranie od 2010 roku (Stuxnet). Z drugiej strony, scharakteryzowano także przejawy kooperacji państw w tej dziedzinie, na przykładzie m.in. Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unii Europejskiej, NATO czy Unii Afrykańskiej. Praca ta jest skierowana przede wszystkim do przedstawicieli nauk o polityce i nauk o bezpieczeństwie, decydentów polityki zagranicznej, przedstawicieli służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo teleinformatyczne RP, dziennikarzy, a także studentów politologii, bezpieczeństwa narodowego, stosunków międzynarodowych bądź kierunków pokrewnych. Artykuł o książce ukazał się w czasopiśmie „Gazeta Uniwersytecka UŚ” nr 2 (232) listopad 2015. Recenzja książki ukazała się: na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 1 (206) styczeń 2016, w czasopiśmie „Nowe Książki” 6/2016, s. 74–75 (Michał Baranowski: Cyfrowa wojna i pokój).  

Grając przeszłością i przyszłością. Rosyjska fantastyka alternatywna i socjologiczna

Andrzej Polak

Książka, poświęcona dwóm popularnym ostatnimi czasy odmianom fantastyki (historia alternatywna i fantastyka socjologiczna), skierowana jest do badaczy i miłośników tego rodzaju pisarstwa. W poszczególnych rozdziałach autor przypomina historię wspomnianych gatunków, określa ich pole znaczeniowe, wskazuje na najbardziej reprezentatywne przykłady. Fantastyka alternatywna i socjologiczna rozpatrywane są w połączeniu z innymi gatunkami oraz przemianami zachodzącymi w fantastyce i literaturze w ogóle. Sporo miejsca poświęca się zjawiskom wyróżniającym fantastykę rosyjską – liberpunkowi, fantastyce imperialnej, prawosławnej, dystopii. Wszystkie omawiane gatunki i odmiany tematyczne zestawiane są z dziedzinami wykraczającymi poza ramy literatury, dotyczącymi funkcjonowania społeczeństw – polityką, gospodarką (globalizacja), ideologią. W tym celu autor, oprócz ustaleń badaczy i krytyków literackich, korzysta z prac socjologów, politologów, filozofów i polityków (ideologów). Zabieg ten umożliwia obserwację współczesnej fantastyki rosyjskiej w szerszej perspektywie i przydaje książce atrakcyjności.

Innowacyjność w praktyce pedagogicznej. T. 2: Refleksje pedagogiczne w teorii i praktyce

red. Urszula Szuścik, Renata Raszka

Drugi tom, pt. Innowacyjność w praktyce pedagogicznej. Refleksje pedagogiczne w teorii i praktyce, który oddajemy do rąk Czytelników, prezentuje w swoich treściach spojrzenie na temat innowacyjności z pozycji budowania doświadczenia dziecka poprzez pryzmat sztuki, wychowania estetycznego, otwartych i odważnych metod kształcenia, stymulacji rozwoju twórczego rozumianego szeroko. Nauczyciele i uczniowie działają na siebie inspirująco, wymuszają sytuacje edukacyjne, które stwarzają sytuacje do pytań i refleksji, samodzielnego szukania jednoznacznych czy wielu odpowiedzi. Mówi się powszechnie, że innowacyjność powinna cechować współczesnego człowieka w zglobalizowanym świecie, a jest to właśnie umiejętność odkrywczego i odważnego szukania rozwiązań, często niekonwencjonalnych, co przyczynia się do zmiany i tym samym do rozwoju. Warto się zatrzymać, aby umieć dostrzec piękno i harmonię w przyrodzie, działaniu, drugim człowieku, sztuce i każdym nowym zdarzeniu, które inspirują do aktywności, odkrywania i zadawania nowych pytań oraz szukania rozwiązań. (fragment wstępu)

Romanica Silesiana. No 7: Controverses littéraires

Zuzanna Szatanik

Rédacteur en chef Krzysztof Jarosz, textes réunis et établis par Aneta Chmiel, Zuzanna Szatanik, Ewelina Szymoniak, Andrzej Rabsztyn Prezentowany tom Romanica Silesiana zawiera 29 artykułów badaczy literatury francuskiej, włoskiej i hiszpańskiej. Tematem łączącym wszystkie teksty jest kwestia sporów literackich, toczących się na przestrzeni wieków w literaturach romańskich. Zdecydowana większość szkiców dotyczy literatury okresu XIX-XXI wieku. Wśród analizowanych zagadnień znalazły się takie tematy, jak: konflikt pokoleniowy pomiędzy grupą argentyńskich pisarzy związanych z czasopismem „Sur” w połowie lat 50. XX wieku a młodą generacją twórców, związaną z czasopismem „Contorno”; kontrowersyjny stosunek do afrykańskiego komunitaryzmu w twórczości dwu pochodzących z Afryki pisarzy – Leonory Miano oraz Alaina Mabanckou; rola debat literackich w powstawaniu i rozwoju mikroliteratur  na przykładzie literatury akadyjskiej; zacieranie międzygatunkowych granic w tekście L'Autofictif Érica Chevillarda; problem plagiatu  na przykładzie konfliktu współczesnych francuskich pisarek Marie Ndiaye oraz Camille Laurens z oskarżoną o plagiat Marie Durrieusecq; negatywny stosunek Julio Cortázara do tradycyjnej powieści dziewiętnastowiecznej.

Tożsamość Słowian zachodnich i południowych w świetle XX-wiecznych dyskusji i polemik. T. 2 Język

red. Maria Cichońska, red. Iliana Genew-Puhalewa

Zagadnienia związane z tożsamością stanowią w dziedzinie nauk humanistycznych – zatem także w obrębie badań slawistycznych – jedno z centralnych pól problemowych. Kwestie narodowych odmian tożsamości należą do najbardziej złożonych i przyciągają uwagę badaczy reprezentujących różne dyscypliny wiedzy. Korzystając ze zróżnicowanych podejść i metodologii, uzyskujemy pełniejszy obraz problematyki tożsamościowej i lepiej rozumiemy jej specyfikę rozwojową, determinowaną uwarunkowaniami historycznymi, społecznymi, podmiotowymi, czyli kulturowymi. Świadomość takiego stanu rzeczy stanowiła inspirację dla kolejnych badań z tej dziedziny – także w aspektach lingwistycznych, czego rezultatem jest niniejsza publikacja. Zaprezentowane zagadnienia podjęli – przy okazji jubileuszu czterdziestolecia Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego – lingwiści z różnych ośrodków naukowych z Polski i z zagranicy – Bośni, Chorwacji, Czarnogóry, Czech, Macedonii, Słowenii i Ukrainy. Odpowiedzieli oni na zaproszenie placówki legitymującej się kilkudziesięcioletnią tradycją naukową, świadomi wagi proponowanej problematyki, ujawniającej ciągle nowe aspekty i wartości realizowane i kreowane w języku podlegającym nieustannym przeobrażeniom. (fragment Przedmowy)