Instytut Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej UŁ (1991-2021)

Tadeusz Marszał

W publikowanym w trzydziestolecie działalności Instytutu Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej (wcześniej Zakładu/Katedry) opracowaniu przedstawiono genezę oraz kolejne etapy rozwoju tej uniwersyteckiej jednostki naukowo-dydaktycznej. Główna część monografii poświęcona jest omówieniu badań naukowych i dorobku pracowników Instytutu w zakresie geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej. W pracy zarysowano również rozwój działalności dydaktycznej, w którą zaangażowana była jednostka, ze szczególnym uwzględnieniem jej kluczowej roli w realizacji kształcenia na kierunku gospodarka przestrzenna. Ostatnią część książki stanowią biogramy naukowe pracowników wraz z zestawieniem najważniejszych prac badawczych.

Bezpieczeństwo publiczne Federacji Rosyjskiej. Analiza wybranych kategorii przestępstw unormowanych w Kodeksie karnym Federacji Rosyjskiej

Natasza Duraj

Zapewnienie bezpieczeństwa publicznego stanowi warunek konieczny utrzymania pożądanego stanu w państwie, który przejawia się w zapobieganiu czynom wymierzonym w dobro kraju, porządek publiczny oraz życie, zdrowie i mienie jego obywateli. Jest to jedno z najważniejszych zadań każdego państwa, a jego ochrona stanowi jedno z najstarszych zadań publicznych, związanych z podstawową funkcją władzy publicznej. W publikacji zaprezentowano szereg istotnych zagadnień związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa publicznego w Rosji. Monografia zawiera analizę postanowień Konstytucji Federacji Rosyjskiej, Koncepcji bezpieczeństwa publicznego w Federacji Rosyjskiej oraz rosyjskiego Kodeksu karnego, a część empiryczna pracy oparta została na analizie materiałów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Federacji Rosyjskiej oraz rosyjskiej Prokuratury Generalnej. Książka adresowana jest do szerokiego grona odbiorców zainteresowanych problematyką kształtowania szeroko rozumianego bezpieczeństwa publicznego, jak również do studentów i słuchaczy studiów podyplomowych na kierunkach bezpieczeństwo publiczne, zarządzanie oraz ekonomia.

L'art de vivre, de survivre, de revivre. Approches littéraires. 50e anniversaire des études romanes à l\'Université de Łódź / L\'arte di vivere di sopravvivere di rivivere. 50º anniversario degli studi di romanistica all\'Università di Łódź / El arte de vivir de sobrevivir de revivir. 50º aniversario de los estudios románicos en la Universidad de Łódź

Magdalena Koźluk, Anita Staroń

L'art de vivre / de survivre / de revivre : tel est le theme conducteur de ce volume que nous remettons aujourd'hui dans les mains du lecteur. Sa valeur principale est de combiner l'histoire de la Philologie Romane de Łódź, inscrite dans une serie d'evenements historiques tumultueux, avec celle des experiences penibles du mo!=ment present, marque par la pandemie et la guerre : dans les deux cas, nous observons le phenomene de rupture qui, d'un trace epais, separe ce qui a ete de ce qui est et de ce qui sera. La rupture chasse nos habitudes confortables ou neutralise les sources anterieures de nos maux et chagrins, et nous contraint incessamment a reflechir sur les formes de vie de l'individu dans une nouvelle realite et, par la force des choses, a reevaluer son actuel modus vivendi. Bien sur, nous n'apprendrons pas a bien vivre du jour au lendemain ; pour le faire, nous avons besoin de distance temporelle et de sa fonction cognitive dont Marcel Proust parlait d'une maniere si suggestive. Cependant, on peut dire avec certitude que l'art de vivre / de survivre / de revivre suppose une reflexion ancree dans un axe temporel. Mais qu'est-ce que le temps ? Ce qui n'est plus et ce qui n'est pas encore, mais aussi ce qui est a la frontiere entre le passe et l'avenir, ce moment insaisissable qui meurt aussitot qu'il nait. Ce nihilisme philosophique peut certes etre attenue par la conception bergsonienne de la duree, la seule forme reelle de l'experience du temps. Mais l'humaniste ne manquera pas de trouver, dans ces considerations, l'horizon intellectuel de ses propres reflexions et de s'interroger sur le quoi, le comment et le pourquoi. Il se penchera sur ce qui est et ce qui dure et sur les formes que la duree peut revetir. Enfin, il donnera libre cours a son imagination pour modeler la vision de son propre avenir et celui de la communaute dont il fait partie.

Nazwy geograficzne w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku. Analiza i słownik

Rafał Zarębski

Książka Rafała Zarębskiego to studium na wysokim poziomie refleksji naukowej, wpisujące się w serię monografii dotyczących polszczyzny przekładów biblijnych XVI i XVII wieku, które w ostatnich latach ukazały się na rynku krajowym i zagranicznym. Uzupełnia wiedzę na temat polszczyzny renesansowej, a w szczególności polszczyzny biblijnej, zwłaszcza w jej planie onomastycznym. Autor ukazał przejęte do polszczyzny nowotestamentowe nazwy geograficzne zarówno w aspekcie formalnym, jak i stylistycznym oraz semantycznym. Na podstawie pozyskanych danych sporządził też Słownik nazw geograficznych i ich ekwiwalentów w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku, będący niezwykle wartościowym naukowo dopełnieniem monografii. Publikacja wraz ze słownikiem to pozycja w pełni oryginalna zarówno na polskim, jak i zagranicznym rynku wydawniczym. Stanowi studium pionierskie, jeśli chodzi o materiał empiryczny, który został poddany analizie lingwistycznej, a także nowatorskie, jeśli chodzi o założenia metodologiczne, splatające w jedno zagadnienia z onomastyki, semantyki, diachronicznych studiów filologicznych, filologii biblijnej, teolingwistyki, lingwistyki antropologicznej, translatologii, teorii wariantywności i historii języka polskiego. Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Lisowskiego

Kierunki rozwoju mobilności niskoemisyjnej

Urszula Motowidlak

Książka jest rezultatem analiz teoretyczno-empirycznych dotyczących istotnych rozwiązań technologicznych, organizacyjnych i społecznych, które charakteryzują się dużym potencjałem w kształtowaniu mobilności niskoemisyjnej, zgodnie z założeniami - konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu - zrównoważonej gospodarki o obiegu zamkniętym. Wobec wymogów polityki klimatycznej Unii Europejskiej oraz celów Agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 zauważalne jest wzmożenie dyskusji naukowej na temat kierunków rozwoju transportu niskoemisyjnego w Europie, co jest następstwem większej presji politycznej i społecznej oraz słabszej, niż oczekiwano, reakcji rynku na efekty równoważenia mobilności. W tej sytuacji niezwykle istotne są przedstawione w publikacji wyniki badań identyfikujące działania na rzecz kształtowania koncepcji mobilności niskoemisyjnej oraz implementacji wybranych rozwiązań zgodnych z założeniami zrównoważonego rozwoju i ładu klimatycznego, a także efekty tych przedsięwzięć.

Twórczość dramatopisarska Jana Bielskiego SJ (1714-1768)

Małgorzata Mieszek

W tragediach Jana Bielskiego uwidaczniają się nieliczne elementy świadczące o zakorzenieniu w tradycji i sięganiu po rozwiązania stosowane przez wcześniejszych dramaturgów. Bielski był przecież przedstawicielem zakonu z dwóchsetletnim doświadczeniem pedagogicznym, literackim i teatralnym. Ścieranie się dwóch tendencji ujawnia się w jego tragediach na wielu płaszczyznach. Dowodzi to raz jeszcze owej "przełomowości", "stania na granicy", a równolegle odzwierciedla ówczesne przemiany, jakim podlegała jezuicka dramaturgia. Bez uprzedzeń, jakie obecne były w dawniejszej literaturze przedmiotu, ale też nadmiernie nie przeceniając teatralnego dorobku Bielskiego, w książce starano się ukazać, że jego tragedie wystawiane w kolegiach w ciągu ponad dwudziestu lat w znacznym stopniu przyczyniły się do ugruntowania nowej dramaturgii. Stała się ona w efekcie podglebiem dla późniejszej działalności teatrów oświeceniowych. Z Zakończenia Książka jest ważną publikacją naukową [...] przedstawiając zjawisko kulturowe sprzed stuleci, buduje poczucie łączności z przeszłością, poprzez wskazanie programu edukacji obywatelskiej, opartej na wzorach zaczerpniętych z historii, poprzez omówienie edukowania przez dramat, teatr i retorykę. Z tego powodu należy także do zbioru trwałych wartości dziedziczonych przez współczesność. Z recenzji prof. dr hab. Ireny Kadulskiej

Czerwono-biało-czerwona Łódź. Lokalne wymiary polityki pamięci historycznej w PRL

Andrzej Czyżewski

"Kto kontroluje przeszłość, kontroluje przyszłość. Kto kontroluje teraźniejszość, kontroluje przeszłość" - napisał swego czasu George Orwell. Im silniejsza, im bardziej opresyjna jest władza, tym łatwiej wprowadzać tę zasadę w życie. Co nie znaczy zarazem, że od tego rodzaju pokus wolne są rządy demokratyczne. Nawet jednak skrajnie autorytarne reżymy wiedzą, że implementowana odgórnie wizja przeszłości - szczególnie niedalekiej - nie może wisieć w próżni. Uprawiana przez nie polityka pamięci historycznej musi zatem - choćby częściowo - korespondować z autentycznymi odczuciami tych, do których jest adresowana. W czasach PRL odpowiednio sformatowany przekaz na temat II wojny światowej miał kluczowe znaczenie w procesie uwiarygodniania nowego systemu rządów. Równocześnie wydarzenia z lat 1939-1945 były silnie obecne w pamięci biograficznej obywateli powojennej Polski i w naturalny sposób współtworzyły fundamenty rodzimej "wspólnoty wyobrażonej". Czerwono-biało-czerwona Łódź to zarówno opowieść o budowaniu wizerunku miasta "walki i pracy", jak i analiza napięć między ustalanymi odgórnie wzorami interpretowania przeszłości a oddolnymi wyobrażeniami na jej temat. Waga poczynionych w pracy ustaleń wynika również z ich chwilami zaskakującej aktualności. Okazuje się bowiem, że mijają dekady, a pewne schematy narracyjne dotyczące okupacyjnych losów Łodzi - a w szerszym planie Polski - pozostają niezmienne. Warto zatem krytycznie spojrzeć na okoliczności ich powstania. Ku przestrodze.

"Ojczulek Puściwiatr" Paula Ransona. Satyra na klerykalizm we Francji

Tomasz Kaczmarek

Z prezentowanego w niniejszej publikacji utworu scenicznego Paula Ransona wyłania się obraz sztuki, która swym ciętym językiem i hiperbolizacją wpisuje się bezsprzecznie w estetykę teatru sprzeciwu społecznego z przełomu XIX i XX wieku. Jako artysta ściśle związany z poetyką malarską nabistów, Ranson wykazuje szczególne zainteresowanie karykaturą i w tym kontekście nie tylko oddaje się sztuce malarskiej, lecz także rozważa zarówno plastyczną, jak i sceniczną realizację swoich artystycznych konceptów. Pragnie dotrzeć do widza poprzez spektakl mający na celu wyszydzenie oprawców i zilustrowanie negatywnych konsekwencji klerykalizacji życia społecznego we Francji. Wraz z innymi nabistami, którzy też zajmują się prężnie teatrem, twórca Ojczulka Puściwiatra marzy o kukiełkowej scenie pozwalającej, jego zdaniem, na tyleż rubaszną, co bezwzględną krytykę każdego przejawu władzy. Ponad wszelką wątpliwość Ranson inspiruje się Królem Ubu Alfreda Jarry'ego, z którym blisko współpracował, ale nietrudno odnaleźć w tym tekście również ducha kontestatorskiego teatru z wieków średnich, kiedy wielmożowie postrzegali komediantów jako realne zagrożenie dla zachowania porządku społecznego, bowiem "karnawałowe farsy mogły stać się wyrazem niezadowolenia i buntu". Tomasz Kaczmarek