Flagrante bello. Wielka wojna wschodnia w relacjach prasy warszawskiej (1787-1792)

Małgorzata Karkocha

Publikacja dotyczy dziejów wojny rosyjsko-tureckiej (1787–1792), do której w lutym 1788 roku przystąpiła Austria jako sojuszniczka Rosji. Jest to pierwsze na gruncie polskim monograficzne opracowanie tego zagadnienia. Autorka, opierając się na relacjach prasowych z opisywanej epoki, w sposób barwny i szczegółowy omówiła kolejne kampanie militarne, akcentując wydarzenia i bitwy o znaczeniu przełomowym dla losów tej wojny. Przybliżyła także przebieg rozmów dyplomatycznych i negocjacji zmierzających do przywrócenia upragnionego pokoju w Europie Południowo-Wschodniej. * Pomysł skonstruowania tego rodzaju narracji jest oryginalny. Do tej pory ani wojna wschodnia nie cieszyła się dużym zainteresowaniem historyków, ani tym bardziej ukazanie tej wojny z punktu widzenia Warszawy. Wysoki poziom zaprezentowanych analiz utwierdza w przekonaniu o zasadności podejmowania dalszych wysiłków w zakresie badań nad różnymi aspektami polityki międzynarodowej u schyłku XVIII wieku. Prof. dr hab. Tadeusz Srogosz (UJD)

Śmierć krytyka. Kultura uczestnictwa a przemiany krytyki XX i XXI wieku

Alicja Górska, Edyta Janiak, Kamil Jędrasiak

Teza o zmierzchu krytyki powraca od końca lat 90., czyli od zmiany paradygmatu kultury z analogowego na cyfrowy, która doprowadziła też do zmian w obiegu krytycznym na rzecz elektronicznego i amatorskiego, co odbyło się kosztem obiegu tradycyjnego (prasowego) i elitarności zawodu krytyka. Początek XXI wieku zaowocował diagnozami stanu krytyki literackiej, filmowej, teatralnej, ale nie znajduję żadnej publikacji, która ukazałaby to zjawisko w tak szerokiej gamie: od ujęcia językoznawczego, przez krytykę literacką i filmową, kuratorsko-artystyczną i krytyki instytucji, po krytykę gier planszowych. Z recenzji prof. dr hab. Moniki Talarczyk

Odkrywanie tajemnic polszczyzny biblijnej. Wybór łódzkich prac językoznawczych (1981-2021)

Elżbieta Umińska-Tytoń

Antologia prezentuje dokonania łódzkich językoznawców na polu (wieloaspektowego) poznania polszczyzny biblijnej – zarówno dawnej, jak i współczesnej, a także „dialogu” współczesnej z dawną. Widać w niej zamysł pokazania rozległej panoramy zainteresowań, podejść metodologicznych oraz uzyskanych wyników, co w sumie pozwala poznać warsztat i dorobek łódzkich badaczy, a zarazem czyni z książki cenne, bogate poznawczo kompendium wiedzy o rozwoju polszczyzny biblijnej (jak również polszczyzny w ogóle) i sposobach jej badania, a przy okazji o historii kultury nie ty polskiej, lecz także starożytnej (gdyż takie są konteksty języków Biblii). Z recenzji prof. dr hab. Marzeny Makuchowskiej

Senior Policy in Hungary, Poland and Russia

Bogusława Urbaniak, Yaroslava Evseeva, Laszlo Patyan

The monograph considers the notion and scope of senior policy vis-a-vis similar policies, such as social policy on ageing, social policy on old age, and social policy on the elderly. Although retirement policy is unrelated to senior policy, it is also covered in the monograph because of its influence on the financial situation and well-being of the elderly and older adults. A brief review of the demographic situation and main population trends in EU-28 countries is followed by a presentation of senior policies in Hungary, Poland and Russia, and the impact of their retirement policies on the economic situation of older people.

Kłopoty z niedźwiedziem. Rosja w niemieckim, austriackim i szwajcarskim dyskursie medialnym od XIX do XXI wieku

Magdalena Żakowska

W książce omówiono dawne i współczesne niemieckojęzyczne dyskursy medialne o Rosji, argumentując, że warto je studiować ze względu na kluczową rolę odgrywaną przez Niemcy i Rosję w stosunkach międzynarodowych. Przekaz niemieckich polityków i ludzi mediów jest słyszany i często traktowany jako głos Unii Europejskiej – stąd wypływa odpowiedzialność Niemców za współkształtowanie europejskich dyskursów, stereotypów, narracji dotyczących największego państwa świata. Język i kultura niemiecka nie ograniczają się jednak do terytorium Niemiec. Do grupy krajów niemieckiego obszaru językowego należą także Austria i Szwajcaria. Państwa te z kolei odgrywają już bardziej specyficzną rolę na naszym kontynencie –Austria jako swoisty obstruktor, Szwajcaria zaś – outsider procesów integracji europejskiej. Znaczenie ich dyskursów medialnych w kształtowaniu postaw społecznych Europejczyków nie jest więc tak doniosłe, jak Niemiec. Wieloaspektowa analiza różnych dyskursów niemieckojęzycznych pozwala jednak na dokonanie porównań i umożliwia pogłębione zbadanie roli i specyfiki właśnie narracji niemieckich.

New Media Behind the Iron Curtain. Cultural History of Video Microcomputers and Satellite Television in Communist Poland

Piotr Sitarski, Maria B. Garda, Krzysztof Jajko

During the years of the Polish People’s Republic, Poles were cut off from the western world. Travel was restricted, as was access to out- side culture and goods. This unique situation led to a period of great ingenuity in the realm of new media. Not only were media adapted to suit Poles’ needs, but new technology was fashioned to gain access to western television, film and video games. Bringing people together, VCRs, computers and satellite television were thus a window to the outside world and contemporary to the mobilisation of Solidarity and the end of communism. As such, their diffusion is an important but largely overlooked aspect of Poland’s history. Acutely aware of this, the authors of this book recount new media behind the Iron Curtain in a way that will appeal to scholars and non-academic readers alike. Coupling archival research with in depth interviews, they bring to life the talent and determination of the PPR’s new media pioneers, compelling others to dig further.   “One of the strengths of this book, which makes it such a delightful read, is the feeling of chaotic technical experimentation with objects and practices whose meaning has not yet been settled, in a context where the authorities tried to be controlling and restrictive but were mostly incapable of understanding what they should do in order to achieve this.” – from the Foreword by Graeme Kirkpatrick

Pod wiatr... Czytanie życia Józefy Śmigielskiej-Dobieszewskiej

Maria Berkan-Jabłońska

Książka Marii Berkan-Jabłońskiej wpisuje się w dwa ważne nurty współczesnej humanistyki – łączy tradycję szczegółowych badań historycznoliterackich w typie case study z szerszą refleksją metakrytyczną zogniskowaną wokół problemu adekwatności dzisiejszych rozpoznań kultury epok minionych. Autorka z dużą świadomością metodologiczną (zarówno na poziomie pracy z archiwaliami, jak i problemowego układu zebranego materiału) prezentuje zapoznaną historię życia i działalności publicznej Józefy Śmigielskiej-Dobieszewskiej. Los kobiety, pisarki, dziś powiedzielibyśmy także aktywistki społecznej, staje się dla Autorki swoistym wyzwaniem do „odzyskiwania” pamięci o faktycznej genealogii polskiego ruchu emancypacyjnego. Z recenzji dr hab. Iwony Węgrzyn, prof. UJ * Czytać cudze życie (jak czyta się, ot tak – znaki, jakimi do nas mówi, jak czyta się tekst, książkę, list, dokument, prywatną korespondencję z najwyższymi standardami podejścia do niej) to zadanie ogromnie odpowiedzialne, mozolne, ale dające satysfakcję. A Autorka nie czyta tylko „biografii intelektualnej”, tym bardziej dzieł i twórczości Dobieszewskiej. Ale czyta właśnie życie, czyta „tekst” życia w jego wielobarwności, wielokształtności, perspektywiczności, w jego zmienności, w jego czarnych i białych plamach, w jego meandryczności i ślepych zaułkach. Z recenzji dr. hab. Dawida Marii Osińskiego

Jednostka, zło, historia w myśli Rousseau. Perspektywa nowoczesności: między eksperymentem a marzeniem

Paweł Pieniążek

Książka poświęcona jest myśli Rousseau – myśliciela znanego, a jednak niedocenianego. Przedstawia kluczowe wątki jego myśli ześrodkowane wokół kwestii zła, historii i miejsca w niej jednostki, zarówno w odniesieniu do apokaliptycznej diagnozy kryzysu świata oświeceniowo-nowoczesnego, jak i rozwiązań emancypacyjnych. Wątki te zostały zaprezentowane w dwóch przenikających się planach. W planie ewolucji myśli Rousseau publikacja analizuje jej sprzeczności i trudności, by ukazać przejście od pism teoretycznych do pism autobiograficznych. W tym względzie stawia kilka tez. Po pierwsze przejście to ukazuje jako wyraz załamania się teoretycznej myśli Rousseau. Po drugie naznaczone obłędem Rousseau pisma autobiograficzne stanowią integralną część jego myśli filozoficznej w tej mierze, w jakiej wyciąga on w nich dramatyczne konsekwencje ze swej myśli teoretycznej i rozpoznaje jej porażkę: widzi w nich dzieło zależności i zniewolenia, które w projektach emancypacyjnych usiłował znieść na rzecz nowoczesnej zasady autonomii. Po trzecie pisma teoretyczne jawią się jako eksperymenty, świadome swych kruchych, hipotetycznych założeń. Po czwarte pisma autobiograficzne określają nową postawę wobec świata: samotniczy zwrot ku naturze. Rousseau przechodzi w nich od porządku eksperymentu do porządku marzenia. W drugim planie Rousseau zostaje ukazany jako myśliciel wykraczający poza ograniczenia epoki oświecenia i otwierający ją na świat nowoczesny. Rozpoznaje on dialektykę oświecenia, opisując zasadnicze problemy i bolączki nowoczesności, na które udziela nowoczesnej już odpowiedzi.