Aleksander Wat - (re)lektury. Nowe konteksty, inne perspektywy

Krystyna Pietrych

Na książkę składa się z osiem części. Trzy pierwsze ukazują w innym świetle początki twórczej drogi Wata, poczynając poematu Ja z jednej i Ja z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka, poprzez nowe odczytania manifestów w perspektywie intermedialnej, po rozdział określający Wata jako twórcę nie futurystycznego, lecz dadaistycznego. Kolejne trzy teksty przynoszą rewizjonistyczne sposoby odczytania związków z tradycją. Po pierwsze, śródziemnomorską, interesuje mnie nie tyle podejmowanie przez Wata zdeponowanych w kulturze kodów, lecz, jak można by powiedzieć, Śródziemnomorze "ucieleśnione" w osobistym doświadczeniu. Drugi niezwykle ważny obszar tradycji stanowi dla mnie romantyzm. Najpierw rozpoznaję Watowską podmiotowość jako (po)romantyczną. Wyszedłszy od kwestii dotyczących ukształtowania "ja", przechodzę do najważniejszej dykcji tak modelowanego podmiotu - do elegijności i rozpatruję ją jako specyficzną jakość Watowskiej wrażliwości i sposobu odczuwania świata. Oba "romantyczne" rozdziały prowadzą w efekcie do propozycji przesunięcia granic literatury modernistycznej. Zgodnie z moimi rozpoznaniami należałoby bowiem postrzegać formację romantyczno-modernistyczną jako nieprzerwane continuum, jako jeden obszar nowoczesności. W części ostatniej zajmuję się Notatnikami Wata. Czytam je zgodnie z postulatami krytyki genetycznej, która nie tyle zwraca uwagę na rezultat końcowy pisania, co na sam proces. Wydobyte z archiwum rękopisy Wata są czystym procesem nieustannego pisania, cechującym się nieukierunkowaną potencjalnością i ciągle odraczaną finalnością. Usytuowanie twórczości Wata w nowych kontekstach pozwala w efekcie odkryć ukryte dotąd aspekty i znaczenia jego twórczości.

Zielone miejsca pracy. Uwarunkowania - identyfikacja - oddziaływanie na lokalny rynek pracy

Łukasz Jarosław Kozar

Monografia wpisuje się w nurt rozważań na temat aktualnych procesów i zjawisk związanych z wdrażaniem w praktykę gospodarczą idei zrównoważonego rozwoju. Jej celem jest ukazanie, iż przechodzenie z brązowej gospodarki na zieloną przyczynia się do jakościowej zmiany charakteru miejsc pracy. Powstają tzw. zielone miejsca pracy, które w myśl wieloaspektowych analiz odzwierciedlają założenia zielonej gospodarki. Transformacja obecnego sposobu gospodarowania na bardziej zrównoważony, czyli na zieloną gospodarkę i powstawanie zielonych miejsc pracy, daje szansę rozwoju lokalnego rynku pracy. Korzyści te zostały opisane w prezentowanej publikacji zarówno z perspektywy zmian ilościowych, jak i jakościowych zachodzących na lokalnym rynku pracy.

Ekspresja seksualna małego dziecka. Norma kliniczna a przekonania rodziców i nauczycieli

Justyna Ratkowska-Pasikowska

Przedmiotem prezentowanej książki jest ekspresja seksualna małego dziecka. Zachowania seksualne dziecka szczególnie interesują mnie ze względu na ich, z jednej strony, wymiar rozwojowy (biologiczny), z drugiej - restrykcyjność, której podlegają. Mitologizowanie i tabuizowanie tego obszaru rozwojowego (wiek przedszkolny) skutkuje w przyszłości właśnie takim rozumieniem kreowanego przez siebie świata społecznego (interpretacją świata). Jest on z góry skazany na demonizowanie i wyłączanie go z obiegu codziennego procesu wychowania. Postawiony w ten sposób problem jest interesujący dla pedagogiki, szczególnie kiedy wiąże się z kwestiami wychowania i socjalizacji (zwłaszcza tej pierwotnej). Skłoniło mnie to do postawienia następujących pytań: Czy postawy nauczycieli i rodziców różnią się ze względu na podejście do zachowań seksualnych dziecka? A może atmosfera wokół seksualności w rodzinie generacyjnej determinuje postawy wobec takich zachowań? Udzielenie odpowiedzi na te i wiele innych pytań stało się celem tej publikacji. Ze Wstępu

Obraz, obiekt, narracja. Doświadczenie wizualne Zofii Rydet

Mariusz Gołąb, Stefan Czyżewski

Za podstawę rozważań nad kulturowym znaczeniem twórczości Zofii Rydet autorzy przyjęli "analizę etymologiczną" pojęcia fotografii. Dostrzegają oni w tym rodzaju przekazu istotny czynnik modyfikujący zachowane w tradycji pojęcia tekstu i opowieści oraz związany z nimi przykład szerzej rozumianego myślenia przy pomocy obrazów. Zastosowane ujęcie metodologiczne prowadzi do przedstawienia Zapisu socjologicznego jako aktualizacji znaczeń doświadczenia i rytuału zawartych w tradycji pojęcia fotografii, a odzwierciedlonych w fotograficznym cyklu Zofii Rydet. Autorzy stawiają pytanie o przyczyny rosnącej dziś popularności odkrywanych w nim obrazów świata, podejmując jednocześnie próbę rekonstrukcji fotograficznej poetyki Zofii Rydet. W rozważaniach tych gatunkowe pojęcie cyklu jest rozpatrywane m.in. jako zagadnienie z pogranicza narratologii oraz artystycznych praktyk performance'u. Twórczość polskiej fotografki pełni w książce także funkcję poznawczej inspiracji do szerszych rozważań teoretycznych nad miejscem obrazów fotograficznych we współczesnej kulturze. Aspekt teoretyczny publikacji prowadzi ku propozycji pojęcia "zwrotu fotograficznego", którego przykładem są prace Zofii Rydet. Teoretyczny kontekst kulturowy nakreślony wraz z podjętą w książce próbą omówienia immanentnej poetyki fotograficznej Zofii Rydet znajdują wspólny punkt w powrocie do korzeni fotografii, prezentując proces kształtowania się ostatecznego pomysłu cyklu fotograficznego jako splotu wartości estetycznej z towarzyszącą jej obserwacją antropologiczną.

Polityka rodzinna w Polsce. Lata 1918-2020

Lucyna Prorok

Publikacja jest skierowana do szerokiego grona odbiorców zainteresowanych kwestią rodziny i polityką na rzecz wspomagania jej rozwoju, trwałości oraz realizacji ważnych z punktu widzenia społeczeństwa funkcji wychowawczych, opiekuńczych, prokreacyjnych. Po książkę mogą sięgnąć akademicy, studenci, samorządowcy oraz osoby zainteresowane poprawą warunków życia społeczeństwa polskiego, którego podstawą jest dobrobyt rodzin i dzieci.

Batutą i skalpelem. Ciało w zawodach wysokospecjalistycznych

Dominika Byczkowska-Owczarek

Kim jest ufalny pacjent? Jaka część mózgu jest nazywana kochanką neurochirurgów? Czym różni się dyrygowanie w filharmonii od dyrygowania w operze? W jakich utworach frak dyrygenta się nie marszczy? Dominika Byczkowska-Owczarek analizuje rolę ciała w zawodach wysokospecjalistycznych - neurochirurga i dyrygenta orkiestrowego, które zazwyczaj kojarzą się z rozległą wiedzą teoretyczną. Jak się jednak okazuje, za sukcesem w tych dziedzinach stoją tysiące godzin pracy, w tym fizycznej, polegającej na kontroli własnych ruchów i mimiki twarzy, a także umiejętnej współpracy z innymi bez użycia słów. W publikacji został przedstawiony proces pracy poprzez ciało w obu badanych profesjach, ze szczególnym uwzględnieniem takich jego aspektów, jak: przywództwo, tożsamość zawodowa, technologia, praca w zespole, komunikowanie, sytuacja kobiet wykonujących te zawody czy samotność. Pokazano także, jak w profesjach o kilkusetletniej historii i unikalnej kulturze pracy tworzeni są indywidualiści. Na podstawie prowadzonych przez sześć lat jakościowych badań socjologicznych autorka proponuje koncepcję społecznego konstruowania cielesności w obszarze roli zawodowej. Stawia ciało w centrum socjologicznego zainteresowania oraz omawia sposoby jego przekształcania i używania podczas pracy. * Autorka od wielu lat zajmuje się badaniem ciała i cielesności oraz jest bez wątpienia ekspertką w tym obszarze. Jej książka zdecydowanie wykracza poza ramy socjologii ciała/ucieleśnienia. Sytuuje się na styku różnych subdyscyplin: socjologii ciała, socjologii pracy oraz workplace studies, co wskazuje na jej interdyscyplinarny charakter, ale również na umiejętność łączenia przez autorkę perspektyw wywodzących się z różnych studiów. Publikacja dostarcza wielu informacji, począwszy od historii zawodów po funkcjonowanie środowiska, męską dominację i rozwój kariery. Można zatem powiedzieć, że praca poprzez ciało jest tylko jednym z elementów opisywanych w niej światów społecznych. Z recenzji dr hab. Honoraty Jakubowskiej, prof. UAM

Przełomowe dwudziestolecie. Lata 1918-1939 w dziejach języka polskiego

Ewa Woźniak

W opisach dziejów polszczyzny na ogół przedstawia się lata międzywojenne jako okres wygasających tendencji dziewiętnastowiecznych, a nowe zjawiska w języku łączy z przeobrażeniami społeczno-politycznymi po II wojnie światowej. Ewa Woźniak ukazuje dwie dekady pomiędzy wojnami jako czasy przełomowe dla polszczyzny. Odzyskanie niepodległości, demokracja parlamentarna, rozwój kultury masowej, a nawet amerykanizacja i globalizacja tworzą splot nowych uwarunkowań rozwoju języka. Stanowią również pomost pomiędzy dwudziestoleciem a polszczyzną przełomu XX i XXI wieku. Autorka udowadnia. że wiele zjawisk uobecniających się w języku po roku 1989 daje się interpretować w kategoriach powrotu do tego, co zaczęło się już w międzywojniu.

Czy mamy wolną wolę?

Mark Balaguer

Czy naukowe i filozoficzne argumenty przeciwko wolnej woli są wystarczające, by porzucić wiarę w jej istnienie? Przeważnie wydaje nam się, że kontrolujemy nasze działania i decyzje. A jednak najnowsze odkrycia naukowe sugerują, że wolna wola to złudzenie i jesteśmy całkowicie zdeterminowani przez zdarzenia z przeszłości. W tej książce Balaguer wciąga czytelnika w intrygujące polemiki z przeciwnikami teorii o wolnej woli, analizuje rozmaite odkrycia naukowe, przypatruje się problemowi z różnych perspektyw: neuronaukowej, filozoficznej, religijnej i psychologicznej. "W ciągu ostatnich kilku lat wiele osób twierdziło, że nauka pokazała nam, iż istoty ludzkie nie mają wolnej woli. Gdyby to była prawda, nie byłoby to takie wspaniałe. I byłoby również zaskakujące, ponieważ rzeczywiście wydaje się, że mamy wolną wolę. Załóżmy na przykład, że leżę na kanapie, oglądając telewizję, i nagle postanawiam wstać i pójść na spacer. Wydaje się, że powodem, dla którego wstałem i poszedłem na spacer jest to, że podjąłem świadomą decyzję, aby to zrobić. Mogłem dalej oglądać telewizję albo zrobić coś zupełnie innego. Do diabła, mogłem się pomalować na zielono i udawać, że jestem Niewiarygodnym Hulkiem, toczącym walkę na śmierć i życie z grupą litewskich artystów cyrkowych. Ale nie zrobiłem tego; poszedłem na spacer. A kiedy to zrobiłem, skorzystałem z wolnej woli. Albo tak nam się wydaje". Fragment książki Czy mamy wolną wolę? Serię zapoczątkowało wydanie książki Kim jest człowiek? Abrahama J. Heschela (2014) w tłumaczeniu Katarzyny Wojtkowskiej, inicjatorki serii. Od 2017 roku ukazały się m.in.: Moje poszukiwania absolutów Paula Tillicha, Dlaczego kochamy? Harry'ego Frankfurta, Sens życia i jego znaczenie Susan Wolf, Lustereczko, powiedz przecie... Simona Blackburna, Status moralny. Obowiązki wobec osób i innych istot żywych Mary Anne Warren, Śmierć i życie po śmierci. Kiedy umrę, ludzkość będzie trwać Samuela Schefflera, Prawda i życie. Dlaczego prawda jest ważna Michaela Patricka Lyncha, Godny pożądania stan świadomości. O przyjemności jako wartości ostatecznej Katarzyny de Lazari-Radek, Zależne zwierzęta rozumne. Dlaczego ludzie potrzebują cnót Alasdaira MacIntyre'a, To, co naturalne Roberta Spaemanna, Nie(do)rzeczy Byung-Chul Hana." * Seria Kim Jest Człowiek? jest płaszczyzną rozmowy, do której zapraszamy uczonych i myślicieli, przedstawicieli różnych środowisk, a także wszystkich, dla których kluczowe jest pytanie o człowieka". Katarzyna Wojtkowska