Średniowiecze Polskie i Powszechne. T. 8 (12)

red. Bożena Czwojdrak, red. Jerzy Sperka

Tom 8 (12) „Średniowiecza Polskiego i Powszechnego” prezentuje na swoich łamach prace historyków polskich, czeskich, ukraińskich, islandzkich i argentyńskich. Tym razem, chociaż rozpiętość tekstów jest znaczna, dominują poświęcone okresowi wczesnego średniowiecza i historii powszechnej, chociaż nie brak też artykułów poświęconych wiekowi XV oraz dziejom Polski. Uwagę zwraca bardzo szeroka część recenzyjna, gdzie swoje opinie o ostatnich publikacjach wyrazili czołowi historycy z kraju i zagranicy. Część ostatnia to zapiski, z których czytelnik dowie się o nowościach historiografii czeskiej, a szczególnie rumuńskiej, rzadko pojawiającej się w naszych księgarniach. Z dwóch sprawozdań archeologicznych można dowiedzieć się także o najnowszych odkryciach w Krakowie oraz na Wzgórzu Zamkowym w Cieszynie.

The Meaning of Constructions. The Cognitive Denial of the Lexicon-Syntax Division

Konrad Szcześniak

Książka dotyczy tradycyjnego podziału na leksykon i składnię zastąpionego w ostatnich dekadach modelem kontinuum (Lexicon-syntax continuum), w którym nie ma ostrej granicy między komponentami. Opracowanie rewiduje przesłanki (takie jak rozmycie granic między leksykonem i składnią), którymi kierują się obecnie językoznawcy odrzucający podział na leksykon i składnię. Celem opracowania jest wykazanie, że chociaż podział jest nieostry, jest nadal prawdziwy i ma konsekwencje dla elementów języka znajdujących się po obu jego stronach. Jedną z tych konsekwencji jest zróżnicowanie potencjału semantycznego form składniowych w porównaniu do form leksykalnych. Książka adresowana jest do językoznawców pracujących nad konstrukcjami gramatycznymi w ramach językoznawstwa kognitywnego, a w szczególności modelu gramatyki konstrukcji.

Geografia fizyczna Wyżyny Śląskiej

Renata Dulias

Geografia fizyczna Wyżyny Śląskiej stanowi kompendium wiedzy o jednym z najciekawszych regionów fizycznogeograficznych w Polsce. Przedstawia obszar, gdzie z jednej strony wszystkie elementy środowiska noszą piętno antropogenicznych przeobrażeń, a z drugiej strony zachowały się tereny o wyjątkowych walorach przyrodniczych i krajobrazowych w skali kraju i Europy. Książka jest bogato ilustrowana poglądowymi mapami, szkicami i przekrojami. Sto fotografii przybliża różnorodność i piękno krajobrazu oraz charakterystyczne obiekty przyrody ożywionej i nieożywionej regionu śląskiego. Praca jest skierowana do studentów geografii, ale niektóre treści mogą być wykorzystane przez nauczycieli realizujących programy edukacji regionalnej w szkołach średnich.

Relecturas y nuevos horizontes en los estudios hispánicos. Vol. 2: Teatro

red. Joanna Wilk-Racięska, Katarzyna Gutkowska-Ociepa, Marta Kobiela-Kwaśniewska

Prezentowany tom jest zbiorem artykułów poświęconych zagadnieniom dramatu z kręgu hiszpańskojęzycznego. Nawiązując do przewodniego motywu całości publikacji, jakim są ponowne odczytania i  reinterpretacje, badacze wnikliwie analizują utwory zarówno najbardziej znanych autorów (Lopego de Vegi, Witolda Gombrowicza, Julia Cortázara, Francisca Nievy czy Luisa Riaza), jak i tych młodszych, którzy wciąż jeszcze szukają swojej estetyki i miejsca w teatrach Hiszpanii i Ameryki Południowej (np. Flavia Gonzáleza Mello). Każdy z tekstów stanowi autonomiczną całość, a jednocześnie – w kontekście pozostałych – pozwala dostrzec gatunkowo-tematyczną ewolucję, której podlega dramat hiszpańskojęzyczny. Niewątpliwą zaletą zbioru jest różnorodność metodologicznych perspektyw – od tematologicznie ukierunkowanych badań motywiki, przez perspektywę historycznoliteracką i filozoficzną, po ujęcie komparatystyczne i antropologiczno-socjologiczne.

Ruiny istnienia. Szkice o poetach mniej obecnych

Marian Kisiel

Ruiny istnienia gromadzą artykuły o siedmiu poetach polskich XX wieku (Józef Wittlin, Emil Zegadłowicz, Julian Przyboś, Tadeusz Sułkowski, Wilhelm Szewczyk, Bogdan Czaykowski, Andrzej K. Waśkiewicz). Autor pokazuje ich historycznoliterackie miejsce, a interpretując znane i mniej znane wiersze, odkrywa osobnicze piękno poezji ekspresjonistycznej, klasycystycznej, awangardowej i formulistycznej. Obecna w liryce twórców różnych generacji formuła „istnienia” pokazana została w egzystencjalnym i społecznym wymiarze. Podtytuł książki Szkice o poetach mniej obecnych wskazuje na słabiej rozpoznane lub zgoła pominięte przez krytykę fragmenty twórczości autorów o ustalonym prestiżu w polskiej literaturze przeszłego stulecia.

"Neophilologica" 2017. Vol. 29: Études sémantico-syntaxiques des langues romanes

red. Wiesław Banyś, red. Beata Śmigielska

W prezentowanym tomie zebrano dwadzieścia cztery artykuły napisane przez językoznawców wywodzących się z polskich i francuskich ośrodków naukowych. Wśród przedstawionych różnorodnych tematów badań językoznawczych znalazły się takie zagadnienia, jak: frazeologizmy jako źródło błędów językowych, stereotypy zwierzęce w przysłowiach, wrażliwość fonemiczna w nauce języka francuskiego, model odmiany jednostek polileksykalnych w języku polskim, tekst pisany jako input językowy w dydaktyce języka włoskiego, trudności związane z tłumaczeniem automatycznym, percepcja aspektu w języku francuskim.

Demokratyczny reżim polityczny. Relacje między legislatywą i egzekutywą w III Rzeczypospolitej

Rafał Glajcar

Książka jest poświęcona problematyce relacji między legislatywą i egzekutywą, rozumianych jako reżim polityczny sensu stricto. Autor nie ogranicza się do analizy konstytucyjnych reguł, w oparciu o które funkcjonują organy państwowe zaliczane do obydwu gałęzi władzy. Zaproponowany sposób analizy mieści się w ramach podejścia neoinstytucjonalnego. Łączy ono w sobie dwa istotne elementy: instytucje i kontekst działających ludzi. Są one z sobą powiązane i oddziałują na siebie, w wyniku czego wykreowany zostaje określony porządek, stanowiący instytucjonalną podstawę działania określonych podmiotów. Takie ujęcie pozwala wykazać, że faktyczny obraz reżimu politycznego sensu stricto zależy nie tylko od formalnych rozwiązań instytucjonalnych, ale także kontekstu sytuacyjnego, interesów aktorów politycznych, behawioralnych aspektów przywództwa politycznego, czy dominującego stylu uprawiania polityki. Ich uwzględnienie pozwala określić rzeczywisty, a nie postulowany, charakter relacji między parlamentem, prezydentem i rządem. Cel monografii jest ściśle powiązany z potrzebami poznawczymi, odnoszącymi się do konieczności pogłębiania dotychczasowych analiz i kontynuacji osiągnięć badawczych w obszarze obejmującym relacje między legislatywą i egzekutywą. Ważne jest jednak, że książka została napisana również z myślą o wyzwaniach praktycznych. Po przeszło ćwierćwieczu od rozpoczęcia demokratycznej zmiany w Polsce problematyka poszukiwania najwłaściwszego wzorca relacji pomiędzy parlamentem, prezydentem i rządem jest nadal żywa. Co pewien czas, z większą bądź mniejszą intensywnością pojawiają się różnorodne propozycje dotyczące modyfikacji obowiązujących reguł. Stanowią one swego rodzaju odpowiedzi na wyzwania praktyki politycznej, która zarówno obnaża niedostatki reguł formalnych jak i stanowi doskonałe pole powstawania, testowania, a w końcu także obowiązywania niezliczonej ilości reguł nieformalnych. Zasadniczy problem badawczy został sformułowany wokół pytania o kierunek ewolucji reżimu politycznego sensu stricto w Polsce w latach 1989–2015. W celu udzielenia odpowiedzi na nie Autor skonstruował siedmioelementowy indeks przesunięcia reżimu politycznego sensu stricto, konsekwentnie stosowany do analizy poszczególnych faz rozwoju politycznego III RP. Dzięki niemu ukazana została dynamika rodzimego reżimu politycznego sensu stricto oraz nielinearność jego przekształceń.

Uwarunkowania rozwoju lokalnego na obszarach przygranicznych

Sławomir Sitek

Monografia przeznaczona jest dla specjalistów zajmujących się rozwojem lokalnym  ze szczególnym uwzględnieniem obszarów przygranicznych. Praca ma charakter interdyscyplinarny i korzysta z dorobku wielu nauk tj. geografia, ekonomia czy socjologia. Wypełnia lukę wiedzy w zakresie specyfiki uwarunkowań rozwoju lokalnego polskich obszarów przygranicznych, szczególnie w kontekście przemian granicy, które nastąpiły w ostaniem ćwierćwieczu. Wnioski z pracy mogą być interesującą wskazówka w zakresie kształtowania rozwoju lokalnego na obszarach peryferyjnych. Książka oprócz wymiaru naukowego i teoretycznego, może być pomocna w praktyce zarządzania procesami rozwoju terytorialnego, w tym w procesie budowania strategii rozwoju. Z tego powodu oprócz naukowców, studentów i pasjonatów tematów lokalnych, dedykowana jest osobom reprezentującym samorząd terytorialny oraz euroregiony.