Text Matters: A Journal of Literature, Theory and Culture, No. 9 (2019)

Aritha van Herk, Vanja Polić

Issue 9 (2019) of Text Matters, titled Roguery and (Sub)Versions, edited by Aritha van Herk (University of Calgary) and Vanja Polić (University of Zagreb), focuses on the figure of the new rogue as a personification of subversion in literature and film. Roguery is understood here both as a feature of characters who break up societal conformity through their creativity, and of texts which embrace liminality and defy discursive boundaries. These visions of roguery are addressed by the volume's first section, "New Versions of Roguery," which contains papers dealing with Bruce Chatwin's rogue appropriation of the concept of songlines, the representation of women manipulating others through wealth, the rogue protagonist of the film Monster, mobility in the road movies Scorpio Rising and Duel as well as fiction by Guy Vanderhaeghe, the self-fashioning rogue in a short story by Aleksandar Hemon and in Ned Buntline's fiction, rogue textuality in comics, a subversion of roguery in Patrick deWitt's novel, and roguery understood as disappearance. The second section, "(Sub)Versions and (Re)Visions," builds on the rogue's subversive potential, and includes papers on the figure of Mary Magdalene in Michele Roberts's book, the figure of the heretic in the secular age, life writing by Joe Brainard, the Irish noir by Lisa McInerney, and the hardboiled fiction of Ross Macdonald. The following section called "Negotiating Traumas" contains essays that discuss the ability of performance art to heal trauma, the figure of the trickster in Leslie Marmon Silko's novel, as well as trauma in hag horror. Finally, "Liminal Spaces" includes papers focusing on the environmental disaster in the poetry of Robert Minhinnick, spatial representations in J. G. Ballard's novel, a Virilian reading of Don DeLillo, and the development of American improvisational theatre. The volume ends with reviews of works by Sam Solnick and Bret Easton Ellis.

Leszek Aleksander Moczulski. Zachwyt

Zbigniew Chojnowski

Czyż oprócz zachwytu spotkać nas mogą rzeczy naprawdę wielkie? Leszek Aleksander Moczulski, "Oddech" 1979 Bohater niniejszej książki wniósł do poezji polskiej drugiej połowy XX i pierwszych dwóch dekad XXI wieku zachwyt nad dobrem; to ono zasiewa w człowieku tęsknotę za pięknem moralnym i umożliwia zarówno indywidualny, jak i wspólnotowy wysiłek duchowy. Bunt w imię dobra oddala pokusę wzgardy, szyderstwa oraz zbaczania z biblijnie rozumianych prostych ścieżek. W "człowieku wewnętrznym" wzbudza stany cichej radości i pokorny zachwyt nad istnieniem, który umożliwia człowiekowi akceptację siebie oraz swojego miejsca w świecie. Należy "trzymać się rozumu, zachwytu, / nawet gdy się jest w rozpaczy" (Piosenka na koniec świata. Wołamy). Ze Wstępu Zbigniew Chojnowski, kreśląc autorskie wprowadzenie do twórczości Leszka Aleksandra Moczulskiego (1938-2017), czyni jego ośrodkiem pojęcie zachwytu, nawiązujące do idei Cypriana Kamila Norwida. Przełamuje też stereotyp recepcyjny Moczulskiego jako autora tekstów popularnych piosenek, wskazując na głębię, inspiracje i motywy jego poezji. Czytelnik może śledzić ewolucję poetyki Moczulskiego od Nowej Fali ku liryce chrześcijańskiej i poetyckiemu personalizmowi - propozycji duchowego antidotum na aksjologiczne zagubienie współczesnych ludzi. Semantyka słów, obrazów, rytmów i brzmień służy w nim zawiązywaniu i wzmacnianiu relacji międzyosobowych, a także pomaga w otwieraniu się na obecność Boga. W eseistyczną podróż tropem sugestywnych interpretacji tej twórczości autor zaprasza każdego miłośnika poezji i piosenkowej liryki.

Participatory urban adaptation to climate change. A guide for the effective collaboration of local governments and city residents

Ewa Boryczka, Agata Burlińska, Kamil Brzeziński, Tomasz Jurczak, ...

Participatory urban adaptation to climate change, as was shown in the Guide, is a complex endeavour whose success relies on openness to change, and the cooperation of many entities, both in developing an attitude toward adapting cities to climate change and using deliberative techniques for this purpose. In this process, it is equally important to exchange experiences and share knowledge on successes and challenges in using participatory techniques, along with their potential and limitations. As the authors, we hope that the Guide will draw you to participatory urban adaptation to climate change and encourage and motivate you to implement the techniques and methods presented for creating an urban climate policy. This, in turn, will make it possible to master this process in practice, modify and update it, and implement new solutions. At this point, we would like to extend our heartfelt acknowledgements and gratitude to the local governments and members of the Town Halls in Poland, Hungary and Slovakia, members of non-governmental organisations and academic centres in Banska Bystrica, Trnava, Miskolc and Budapest for their time, valuable comments, suggestions and endless discussions on how to better solve their cities' problems by engaging the potential of their residents.

Text Matters: A Journal of Literature, Theory and Culture, No. 10 (2020)

Dorota Filipczak

Issue 10 (2020), entitled "Literature Goes Pop" and edited by the journal's editor-in-chief, Dorota Filipczak, revolves around the encounters between literary intertexts/conventions/genres and the visual/digital modes. Although the volume opens with a critical essay on Pamela Sue Anderson's philosophy, the next sixteen scholarly texts explore a wide range of topics demonstrating close ties between literature and widely understood pop culture: film, music videos, the blogosphere, biographies of iconic poets, the realm of cyberpunk, video games, and even memes, as demonstrated by the article on online humor responding to the global crisis caused by the COVID-19 pandemic. The next section, playfully named "Literar(t)y Matters," deals with the following subjects: sensorial aesthetics in modernist fiction, Hart Crane's and Yvor Winters's interactions with Emily Dickinson's poetic legacy, the cosmic sublime in Tracy K. Smith's Life on Mars, the depiction of racial issues in contemporary US in Claudia Rankine's Citizen. An American Lyric, the portrayal of 19th-century America in Frances Wright's works, Wallace Stevens's ties to philosophy, a morphogenetic perspective on intertextuality, Thomas William Robertson's well-made plays, and wartime propaganda and gender in Ahmad Mahmoud's The Scorched Earth.

Sytuacje trudne w biografii

Elżbieta Dubas, Justyna Sztobryn-Bochomulska

Dziewiąty tom serii wydawniczej Biografia i Badanie Biografii pod tytułem Sytuacje trudne w biografii uznać należy za duży sukces naukowy i wydawniczy. [...] Autorki i Autorzy zainteresowali się wieloma grupami społecznymi szczególnie silnie i/lub długo doświadczającymi trudnych sytuacji. W pracy zastosowali innowacyjne podejścia, interesujące procedury badawcze i strategie opracowania wyników badań. Oddali głos chorym, samotnym, starszym, matkom, rodzicom, opiekunom rodzinnym, osobom przeżywającym stratę. Ze zrozumieniem i empatią pytali o istotę ich doświadczenia, towarzyszące im emocje, próby oswojenia i pokonania trudności. [...] Jestem przekonana, ze publikacja stanie się inspiracją dla osób zajmujących się badaniami biograficznymi oraz dopiero rozpoczynających tego typu analizy. Da wszystkich czytelników będzie ponadto interesująca poznawczo, motywująca do uzupełnienia i poszerzenia wiedzy o badaniach biograficznych i biograficzności. Z recenzji dr hab. Ewy Marii Skibińskiej, em. prof. UW Publikacja wpisuje się w budowanie przestrzeni refleksji nad źródłem pozyskiwania nowej wiedzy, jakim jest biografia. Wykorzystywanie biografii w badaniach społecznych wzbudza coraz większe zainteresowanie. Można założyć, że prezentowane artykuły, choć mają charakter naukowy, to proces ich tworzenia posiada walor terapeutyczny dla autorów i narratorów, a można przypuszczać, że również dla czytelników. [...] Recenzowana pozycja zasługuje na opublikowanie, bo niewiele tego typu książek ukazuje się na rynku wydawniczym. Warto prezentować potencjał biograficzny, zwłaszcza w zakresie sytuacji trudnych egzystencjalnie wydarzeń. [...] godne uwagi jest zgromadzenie w jednym miejscu tylu opracowań badań inspirowanych biografią. Już samo zauważenie tak wielu obszarów świadczy o oryginalności podjętej problematyki i potrzebie eksploracji prezentowanych zagadnień. Z recenzji dr hab. Anny Walulik, prof. UIK

Ochrona klimatu. Dlaczego tak trudno o sukces?

Małgorzata Burchard-Dziubińska

Książka jest poświęcona problematyce zmiany klimatu oraz współpracy międzynarodowej na rzecz jego ochrony. Rozważania obejmują szerokie spektrum uwarunkowań związanych z rozwojem wiedzy, kształtowaniem polityki i postaw społecznych. Osadzone zostały na gruncie ekonomii, zwłaszcza ekologicznej i instytucjonalnej, ale nawiązują także do wyników badań nauk przyrodniczych i humanistycznych. Celem dociekań było zdiagnozowanie, dlaczego pomimo ponad trzech dekad współpracy na rzecz ochrony klimatu nadal rosną emisje gazów cieplarnianych, a destabilizacja ziemskiego ekosystemu staje się coraz bardziej zauważalna. Zidentyfikowane przyczyny są natury ekonomicznej, społecznej, instytucjonalnej i politycznej. Na rynku instytucji ochrony klimatu strona popytowa i podażowa tego rynku "nie widzą się" wzajemnie. Popyt na stosowne instytucje zarówno ze strony aktywistów klimatycznych, jak i progresywnego biznesu w niewielkim stopniu przekłada się na podaż instytucji formalnych skrojonych na miarę potrzeb wynikających z długofalowych uwarunkowań przyrodniczych. Istniejące rozwiązania są za słabe, by skutecznie walczyć z globalnym ociepleniem, ale wystarczająco dobre, aby poprawić samopoczucie ich twórców.

Interferencja - błąd - akcent. Wybrane zagadnienia fonodydaktyczne w perspektywie badań empirycznych

Michalina Biernacka

Jest to pierwsza publikacja tak dogłębnie analizująca wybrane zagadnienia fonodydaktyczne z perspektywy naukowej i aplikacyjnej. Nie tylko wypełnia lukę w obszarze opracowań poświęconych nauczaniu fonetyki, ale przede wszystkim zawiera innowacyjne rozwiązania o charakterze metodologicznym, pokazując jak można skutecznie badać i porządkować terminologię oraz związane z nią zjawiska w wielu obszarach dyscypliny. [...] to wartościowe naukowo opracowanie, które będzie miało znaczący wkład w konstytuowanie się glottodydaktyki polonistycznej jako nauki. Jego Autorka - badaczka świadomie i w sposób zdyscyplinowany posługująca się warsztatem współczesnej dydaktyki języków obcych i sięgająca w sposób zrównoważony do dyscyplin pokrewnych - pokazuje jak mądrze podejść do zagadnień teoretycznych, jak zgłębiać i porządkować terminologiczne obszary glottodydaktyki polonistycznej, dyscypliny jeszcze stosunkowo młodej i dlatego wymagającej intensywnych działań badawczych o charakterze teoriotwórczym. Zaprezentowany w monografii autorski projekt badawczy to przykład doskonale zaprojektowanego studium empirycznego, które umożliwiło uzyskanie konkretnych wyników i doprowadziło do merytorycznych ustaleń naukowych. Z recenzji dr hab. Iwony Janowskiej, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego Takich badań dotąd nie prowadzono. Praca jest nowatorska i bardzo potrzebna. Posłuży zweryfikowaniu podejścia glottodydaktyków do kwestii postrzegania celów nauczania i metod ich osiągania. [...] Nienagannie zbudowane rozważania o glottodydaktyce, w tym polonistycznej, o fonodydaktyce, błędzie i jego relacji z normą. Autorka pisze naukowym językiem pełnej obiektywności, nie dyskredytuje żadnych koncepcji, nawet gdy uważa je za mniej istotne. [...] To książka, którą powinni przeczytać glottodydaktycy praktycy i teoretycy, ale też dydaktycy języka polskiego jako rodzimego, logopedzi, studenci polonistyk. Z recenzji prof. dr hab. Jolanty Tambor, Uniwersytet Śląski

Błędy poznawcze w Content Marketingu

Michał Moneta

Książka stanowi pierwsze opracowanie na gruncie literatury naukowej, w którym kompleksowo przeanalizowano związek między wykorzystywaniem złudzeń poznawczych a skutecznością działań marketingu treści. Autor, łącząc perspektywę ekonomii behawioralnej, psychologii poznawczej i marketingu, przedstawia wyniki badań empirycznych oraz klasyfikację ponad sześćdziesięciu błędów poznawczych odbiorców, eksploatowanych (często nieświadomie) przez marki. Zamieszcza także rekomendacje dla praktyków marketingu. Publikacja może być cennym źródłem wiedzy dla badaczy zainteresowanych marketingiem cyfrowym oraz zastosowaniami ekonomii behawioralnej w działaniach rynkowych. Stanowi też wartościową lekturę dla praktyków, którzy poszukują sposobów tworzenia treści zarówno skutecznych, perswazyjnych, jak i zgodnych z zasadami etyki komunikacyjnej.