Współczesne badania w naukach ekonomicznych (red.) Waldemar Aspadarec, Ireneusz Miciuła

Łukasz Chaba, Dawid Chaba, Grzegorz Lesiak, Dorota Okseniuk, ...

 Monografia „Współczesne badania w naukach ekonomicznych” jest efektem badań wielu autorów z różnych ośrodków akademickich, których głównym celem w przedstawionych  rozdziałach jest dostarczenie wiedzy, metod i rekomendacji dla rozwiązywania aktualnych wyzwań w naukach ekonomicznych, od analizy wieloparadygmatyczności ekonomii jako  nauki i jej roli do efektywności w zarządzaniu organizacjami publicznymi i prywatnymi.  Celem nauki jest gromadzenie wiedzy w celu zrozumienia świata. Przez lata wypracowano standardy posługiwania się nauką w postaci określonych procedur i reguł zmierzających do zobiektywizowania sposobu tworzenia teorii.  Okazuje się, że współcześnie prowadzone badania naukowe w naukach ekonomicznych pozwalają na zapamiętanie podstawowych wzorców, aspiracji i określonych działań najlepszego, najefektywniejszego wykorzystania wszystkich zasobów. W wielu przypadkach badania te pozwalają odnieść się do sfery biznesowej. Już dzisiaj biznesowe spojrzenie na świat poparte badaniami jest bardzo wskazane, co umożliwia przedsiębiorstwom i administracji publicznej wykorzystywać, a w zasadzie bazować na wiedzy naukowców. W ramach koncepcji nowoczesnego zarządzania z jednej strony zaleca się wdrażanie takich instrumentów zarządzania organizacjami publicznymi, aby eliminować nieefektywną alokację publicznych zasobów i dostarczać dobra lub usługi publiczne w bardziej efektywny sposób, a z drugiej strony zaleca się, aby korzyści płynące z optymalnego zarządzania zasobami były dostępne w sferze publicznej. Hybrydowe połączenie głównych zalet z zarządzania, zarówno w formie publicznej, jak i prywatnej spowodowało konieczność zmiany zasad funkcjonowania i zarządzania tymi organizacjami w kierunku poprawy jakości i dostępności usług oraz optymalnego wykorzystania zasobów. Takie połączenie w swoiste partnerstwo publiczno-prywatne, dwóch odmiennych pod wieloma względami sektorów, umożliwia lepsze wykonywanie zadań,  a dodatkowo dostarcza wiedzy, umiejętności i narzędzi do efektywnego zarządzania organizacją. Jednak współcześnie rozwijająca się forma zarządzania organizacjami w przestrzeni publiczno-prywatnej wymaga rozwiązywania wielu skomplikowanych problemów.  W niniejszej monografii autorzy w poszczególnych rozdziałach przedstawili zarówno teoretyczne, jak i praktyczne odniesienie do współczesnej problematyki nauk ekonomicznych, gdzie wspólnym obszarem zainteresowań jest efektywne zarządzanie zasobami. Współczesne organizacje stanęły w obliczu nowych realiów gospodarowania, co zmodyfikowało  sposób zarządzania i podejście menedżera, zarówno do dynamicznie zmieniającego się otoczenia, jak i do coraz bardziej zmieniających się struktur wewnętrznych, dlatego dobór tematyki nawiązuje także do przyszłych problemów społeczno-gospodarczych. Globalizacja zmusza podmioty gospodarcze do modyfikacji dotychczas wykorzystywanych koncepcji zarządzania lub utworzenie jej na nowo, według obowiązujących norm, zasad, a nawet trendów na rynku. W ramach interdyscyplinarnych badań naukowych ukazanych w monografii szczególną uwagę zwrócono na problematykę paradygmatu i roli ekonomii we współczesnym świecie, efektywnego zarządzania w ramach organizacji publicznych i prywatnych oraz perspektyw rozwoju w systemie społeczno-gospodarczym.  Jako redaktorzy niniejszej monografii mamy nadzieję, że wiele przedstawionych zagadnień będzie motywowało czytelnika do zainteresowania się poruszaną tematyką, co przełoży się na podjęcie własnych dociekań i nowych rozwiązań omówionych problemów badawczych w naukach ekonomicznych.

Człowiek w społeczeństwie wybrane aspekty badawcze Bezpieczeństwo Zdrowie Edukacja

Sławomir Wierzbicki ⋅ Adam Krampichowski ⋅ Piotr Błasiak ⋅ Karolina Karbownik ⋅ Alicja Łaska-Formejster ⋅ Renata Paliga ⋅ Robert Dec ⋅ Jolanta Bujak-Lechowicz ⋅ Wojciech Lewicki ⋅ Bogusław Stankiewicz ⋅ Wojciech Biel ⋅ Piotr Dzieduszyński ⋅ Irena Basaj ⋅ Joanna A. Pawłowicz ⋅ Waldemar Jagodziński ⋅ Błażej Kmieciak

 Badania prowadzone nad funkcjonowaniem człowieka we współczesnym świecie z natury rzeczy muszą obejmować szerokie spektrum tematów, co wynika z co najmniej dwóch  powodów: po pierwsze, człowiek jako istota społeczna stanowi skomplikowany przedmiot  eksploracji naukowej, gdyż liczne związki przyczynowo-skutkowe warunkujące istnienie  jednostki w społeczeństwie często niełatwo dostrzec. Nie dziwi zatem konieczność prowadzenia badań poświęconych jedynie wybranym aspektom funkcjonowania człowieka,  aby w ten sposób, kosztem uzyskania szerszej perspektywy, osiągnąć bardziej szczegółowy wgląd w wybrane obszary. Po drugie, zmieniające się na skutek postępu naukowego, w tym przede wszystkim, choć nie jedynie, technologicznego, w zawrotnym tempie otoczenie skutkuje nie tylko koniecznością prowadzenia badań nad zagadnieniami eksplorowanymi w innej rzeczywistości, ale także wymaga podejmowania nowych, pojawiających się na bieżąco  tematów badawczych.   Z powyższych względów niniejszy tom poświęcony został jedynie wybranym aspektom funkcjonowania człowieka, które obejmują kwestie bezpieczeństwa, zdrowia oraz edukacji. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż między wymienionymi obszarami zachodzić mogą  sprzężenia zwrotne, dlatego też niektóre prace trudno przypisać do jednego tylko zagadnienia tematycznego. Zebrane tu artykuły przygotowane zostały przez badaczy pochodzących  z całej Polski, dzięki czemu czytelnik może zapoznać się z aktualną tematyką badawczą podejmowaną w różnych ośrodkach akademickich (m. in. w Akademii  Marynarki Wojennej  w Gdyni, Politechnice Częstochowskiej, Uniwersytecie Warszawskim).  Aspekt bezpieczeństwa stanowi przedmiot rozważań pierwszych czterech opracowań.  S. Wierzbicki dokonuje analizy bezpieczeństwa wewnętrznego Rzeczypospolitej po likwidacji Wojskowych Służb Informacyjne. Rozważania koncentrują się na działalności Służby Wywiadu Wojskowego oraz Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Choć problematyka badawcza związana z funkcjonowaniem służb specjalnych wiąże się nierozerwalnie z problemami wynikającymi z niedostępnością źródeł, jak wynika z opracowania S. Wierzbickiego, warto dokonywać analiz na podstawie dostępnych materiałów, nawet jeżeli nie wszystkie postawione hipotezy dadzą się zweryfikować.  A. Krampichowski omawia problematykę bezpieczeństwa morskiego państwa, wskazując m. in. na jego znaczenie dla konkurencyjności gospodarki polskiej oraz na konieczność  zapewnienia światowej konkurencyjności polskiego przemysłu okrętowego.  P. Błasiak przybliża kwestie bezpieczeństwa informacji w systemie informatycznym klasy CRM, a prowadzone rozważania dotyczą bezpieczeństwa w wymiarze technicznym. Wskazując na różne niebezpieczeństwa czyhające w wirtualnej rzeczywistości, autor słusznie podkreśla, iż w polskim systemie prawnych brakuje regulacji prawnych gwarantujących  zapewnienie bezpieczeństwa w sieci.  Jednym z interdyscyplinarnych opracowań  jest artykuł K. Karbownik, która przybliża znaczenie telepracy jako formy wykonywania pracy zawodowej przez osoby z niepełnosprawnością. Choć expressis verbis autorka nie odnosi się do bezpieczeństwa, nie ulega wątpliwości, iż możliwość wykonywania pracy stanowi jedną z najważniejszych czynności w życiu człowieka, a wynagrodzenie stanowiące efekt tej działalności jest gwarantem zabezpieczenia egzystencji i poczucia stabilności życiowej. Choć telepraca pełni dla osób niepełnosprawnych różne pozytywne funkcje (oprócz podstawowej – dochodowej, również socjalizacyjną, rehabilitacyjną oraz rozwojową), w polskich przedsiębiorstwach nie jest to chętnie stosowana praktyka zatrudniania.  Kolejne artykuły związane są ze zdrowiem człowieka. A. Łaska Formejster i Ł. Kutyło,  w oparciu o dane z Polski i wybranych krajów, dokonują analizy porównawczej stanu zdrowia i zadowolenia z systemu opieki zdrowotnej i pracy lekarzy, a w konkluzji rozważań wskazują na istnienie ciekawych stereotypów rozpowszechnionych w świadomości polskich pacjentów.    

Wyzwania innowacyjnej medycyny Aspekty historyczne, prawne i kliniczne

Błażej Kmieciak, Renata Paliga, Jadwiga Korzeniowska

 Zagadnienia dotyczące ochrony zdrowia psychicznego spotykają się ze szczególnym, społecznym zainteresowaniem. Choroba psychiczna, zaburzenia psychiczne, niepełnosprawność intelektualna, to terminy, które z jednej strony coraz lepiej rozumiemy,  z drugiej natomiast pojęcia te odnoszą się do w istocie nadal tajemniczej rzeczywistości. Omawiana problematyka wprost kieruje nas w stronę zagadnień odnoszących się do praw osób poddawanych hospitalizacji psychiatrycznej. W wielu bowiem wypadkach, z racji na objawy doświadczane przez damą osobę podobne leczenie może odbywać się w sposób przymusowy (Walewski, Heitzman 2015, s. 53-55). Choć zdarzenia te stanowią jedynie część sytuacji związanych z leczeniem zaburzeń psychicznych, to nie ulega jednak wątpliwości, iż poddanie danej osoby przymusowej terapii to zdarzenie, które wymaga szczególnej wnikliwości oraz kontroli. W polskim porządku prawnym nieuchronnie podejmowana jest debata dotycząca praw osób leczonych na terenie szpitala psychiatrycznego. M.in. polski Sąd Najwyższy oraz Trybunał Konstytucyjny, w ramach swoich kompetencji analizują formy przyjętej kontroli oraz zakres osób do jakiego odnosi się możliwość zgodnego  z prawem leczenia bez zgody (Janicszewska, Wnukiewicz-Kozłowska 2016, s. 33-34). Zapoznając się z rzeczywistością jaka istnieje na terenie omawianych placówek dostrzec można, iż z perspektywy prawnej, społecznej oraz etycznej posiadają one szczególny charakter. Na ich terenie podejmowane są bowiem działania w stosunku do osób, które nadal postrzegane są w społeczeństwie w sposób znacznie odmienny niż inne grupy pacjentów. Warto także dostrzec, że tylko w szpitalach psychiatrycznych stałą analizę dotyczącą przestrzegania praw człowieka podejmuje sędzia sądu opiekuńczego oraz rzecznik praw  pacjenta szpitala psychiatrycznego (Ciechorski 2015, s. 133-134). Podejmując refleksję nad problemem poszanowania praw pacjenta szpitala wato zastanowić się nad kilkoma kluczowymi obecnie problemami. W jaki bowiem sposób odbierane są obecnie osoby  doświadczające szeroko rozumianych zaburzeń psychicznych? Jak skonstruowane są przepisy dotyczące takich zagadnień, jak leczenie bez zgody czy też ubezwłasnowolnienie? Czy aktualnie dostrzec można instytucje prawne, które wzbudzają szczególne emocje? Być może podobne emocje wzbudza, już sam oddział psychiatryczny, jako swoisty „fakt społeczny"? Jaką rolę w tym kontekście pełnią w podobnych placówkach ww. obrońcy praw człowieka.

Wybrane aspekty w zarządzaniu organizacją XXI wieku Innowacje - Gospodarka - Społeczeństwo (red.) Joanna Nowakowska-Grunt, Ireneusz Miciuła

Jacek Chmielewski, Aneta Pawłowska

Słowem redaktorów Monografia „Wybrane aspekty w zarządzaniu organizacją XXI wieku” jest efektem teoretycznych i praktycznych badań wielu autorów z różnych ośrodków akademickich, których głównym celem w przedstawionych rozdziałach jest dostarczenie metod i porad dla rozwiązywania nowych wyzwań w zarządzaniu współczesnymi organizacjami. Zarządzanie to zestaw działań wykorzystujących posiadane zasoby dla osiągania zamierzonych rezultatów. Istotą funkcji zarządzania jako specyficznego rodzaju regulacji wykonywanych zbiorowo przez jednostki organizacyjne, jest w szczególności formułowanie celu działania, planowanie, organizowanie struktur i określanie procedur funkcjonowania oraz kontrolowanie realizacji zamierzonych celów. Poszczególne rozdziały stanowią zarówno teoretyczne, jak i praktyczne odniesienie do problematyki zarządzania, gdzie wspólnym obszarem zainteresowań jest współczesne zarządzanie organizacją XXI wieku.Współczesne organizacje stanęły w obliczu nowych realiów gospodarowania, które zmodyfikowały sposób zarządzania i podejście menedżera, zarówno do dynamicznie zmieniającego się otoczenia, jak i do coraz bardziej wymagających pracowników. Wraz z pojawieniem się na rynku pracy przedstawicieli młodej generacji, kadra menedżerska stanęła przed wyzwaniem międzypokoleniowego zarządzania, polegającego na stworzeniu efektywnego klimatu współpracy, w którym wszyscy wspólnie dążą do wyznaczonego celu bez względu na występujące różnice. W ten sposób dobór problematyki stanowi też nawiązanie do przyszłych problemów społeczno–gospodarczych. Obecna globalizacja zmusza podmioty gospodarcze do modyfikacji dotychczas wykorzystywanych koncepcji zarządzania lub utworzenie jej na nowo według obowiązujących norm, zasad, a nawet trendów na rynku. W ramach interdyscyplinarnych badań naukowych ukazanych w monografii szczególną uwagę zwrócono na problematykę współczesnego zarządzania zasobami ludzkimi, sytuacji małych i średnich przedsiębiorstw z perspektywy pracodawców oraz kreatywne i innowacyjne elementy zarządzania w systemie społeczno – gospodarczym. Jako redaktorzy niniejszej monografii mamy nadzieję, że wiele przedstawionych zagadnień będzie motywowało czytelnika do zainteresowania się tą problematyką, co przełoży się na podjęcie własnych dociekań i nowych rozwiązań omówionych problemów badawczych. redaktorzy naukowy Prof. Pcz Joanna Nowakowska Grunt Dr inż. Ireneusz Miciuła

Czynniki Produkcji a uwarunkowania prawne UE- znaczenie i analiza dla wybranych produktów

Miciuła Ireneusz, Porowski Kamil, Habryka Celina

CZYNNIKI PRODUKCJI WSPÓŁCZESNYCH PRZEDSIEBIORSTW Podstawowym problemem badawczym w ekonomii jest zjawisko rzadkości, czyli jak ludzie (jednostka i społeczeństwo) radzą sobie z ograniczonością zasobów, tzn. jak dzielą zasoby na różne cele, aby zaspokajać potrzeby przy pomocy wytwarzanych dóbr i usług. Ekonomia jest zatem nauką o gospodarowaniu, która zmierza do wyznaczenia postępowania oszczędnego i racjonalnego. W literaturze przedmiotu uważa się, że można to robić w dwojaki sposób, a mianowicie uzyskiwać z posiadanego zasobu jak największe korzyści lub postępować tak, aby zużyć jak najmniej zasobów do osiągnięcia danego celu. Niewątpliwie wyborów dokonuje się na różnych płaszczyznach i podczas różnych procesów, m.in.: • produkcji – co i w jaki sposób produkować, • podziału – jak dzielić rezultaty produkcji pomiędzy członków społeczeństwa, czy czynniki produkcji (renta dla ziemi, płace dla pracy i zyski dla kapitału), • wymiany – od kogo kupować, komu sprzedawać oraz jak ustalić cenę, • konsumpcji – jakie potrzeby zaspokajać i w jakiej kolejności. U podstaw wszystkich tych wyborów leżą procesy produkcyjne i usługowe realizowane za pomocą potencjału produkcyjnego jako siły wytwórczej, co jest tematem niniejszej monografii. Współcześnie występująca w większości państw ekonomia rynkowa podporządkowuje dokonywanie wyborów siłą popytu i podaży. Problemy ekonomiczne można rozpatrywać z różnych punktów widzenia: z poziomu pojedynczych podmiotów gospodarczych lub z poziomu całego społeczeństwa, gospodarki. W celu zaspokojenia swoich potrzeb na dobra (tak konsumpcyjne jak i produkcyjne), człowiek przekształca w procesie produkcyjnym na nie dostępne mu zasoby. Z ekonomicznego punktu widzenia wyróżniamy cztery podstawowe grupy zasobów: • zasoby naturalne (dobra dane przez naturę, a nie wytworzone przez człowieka), • zasoby rzeczowe (majątek trwały i obrotowy wytworzony przez człowieka), • zasoby ludzkie (ludzie wraz z ich umiejętnościami i doświadczeniem), • zasoby finansowe. Zasoby te nie są jednak w prostym przełożeniu czynnikami produkcji. Takowymi są bowiem usługi tych zasobów. Najczęściej spotykanym ujęciem wyróżnienia czynników produkcji jest ich klasyczny podział na trzy grupy usług: pracę, kapitał (rzeczowy i finansowy) i ziemię. W praktyce ceny czynników produkcji są zróżnicowane, co ma charakter dynamiczny lub równowagowy. Oba te rodzaje zróżnicowań są ściśle ze sobą powiązane. Dynamiczne zróżnicowanie ma miejsce wówczas, gdy niektóre różnice w cenach odzwierciedlają czasowy stan nierównowagi i charakteryzują się samolikwidacją. Jest to spowodowane przede wszystkim wzrostem jednych przemysłów, a zmniejszaniem się innych. Różnice te ujawniając się wywołują jednocześnie procesy prowadzące do realokacji czynników i eliminacji zróżnicowań. Natomiast równowagowe zróżnicowanie występuje w sytuacji, gdy zróżnicowanie cen pewnych czynników utrzymuje się bez generowania sił, które je eliminują. Różnice te są powiązane z różnicami w samych czynnikach ze względów jakościowych (różne kwalifikacje, różna urodzajność gruntów) i niepieniężnymi korzyściami. Ceny czynników produkcji, podobnie jak ceny towarów konsumpcyjnych, są wyznaczane przez siły popytu i podaży. Natomiast popyt na czynniki produkcji zależy od istnienia popytu na dobra, które ten czynnik pozwala produkować. Wynika to z faktu ich specyfiki, gdyż są towarem nabywanym nie dla nich samych, lecz dla przekształcenia ich w nakłady dające nowy produkt, który przynosi zysk. Oznacza to jednocześnie, że popyt na czynniki produkcji jest pochodny popytowi na dobra finalne. W ślad za tym trzeba zauważyć, że popyt całkowity na dany czynnik jest sumą popytów na niego we wszystkich dziedzinach produkcji w których jest używany. Wzajemne powiązania i zależności pomiędzy podmiotami powstają za pośrednictwem rynku dóbr oraz rynku czynników produkcji. Każdy z podmiotów na rynku czynników produkcji poszukuje pozycji optymalnej tzn. dąży do optymalizacji korzyści z podjętych działalności. Powstające na rynku czynników produkcji relacje między popytem, podażą i ceną uzależnione są od tego w jakich warunkach i pod wpływem jakiej konkurencji działają podmioty gospodarcze. Producenci konkurują między sobą o jak najkorzystniejsze warunki zakupu czynników produkcji, zaś gospodarstwa domowe konkurują między sobą o jak najkorzystniejszą ich sprzedaż. W niniejszym rozdziale zostanie przedstawiona istota problemu rynków czynników produkcji, która wymaga przeanalizowania i określenia: • relacji pomiędzy zasobami gospodarczymi, a czynnikami produkcji, • istoty rynku czynników produkcji i jego roli w gospodarce rynkowej, • wpływu czynników produkcji na kształtowanie konkurencyjności przedsiębiorstwa, • kształtowania się cen czynników produkcji pod wpływem sił popytu i podaży, • możliwości produkcyjnych pod wpływem zwiększania potencjału produkcyjnego jako siły wytwórczej, • wpływu czynników produkcji na efektywność gospodarowania i wartość przedsiębiorstwa. PERSPEKTYWY ROZWOJU HODOWLI BYDŁA MLECZNEGO W POLSCE Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2014r Pogłowie bydła mlecznego kształtowało się na poziomie 5659,5tyś. sztuk, notując nie znaczny wzrost w skali całego roku o 1,2%. Zwiększona liczebność stada ogółem wynikała ze wzrostu pogłowia cieląt o 1,8% i bydła młodego w przedziale wiekowym 12-22 miesięcy (o 3,8%). Liczebność pogłowia bydła w ostatnich miesiącach ubiegłego roku była wyższa o 69,6 tyś. sztuk, czyli o 1,1% niż w roku ubiegłym, a w porównaniu z wielkością stad w maju 2014r. , niższa o 262,2 tyś. sztuk (o 13%) do poziomu 2414,7 tyś sztuk. Ograniczenie wielkości stada krów wynika ze zwiększonego brakowania krów, co było podyktowane redukcją produkcji przez rolników, którym zagrażało przekroczenie kwoty mlecznej. W strukturze bydła ogółem udział poszczególnych grup wiekowych w grudniu 2014 roku wynosił : - młode bydło rzeźne i hodowlane w wieku 12-22 miesięcy – 25,0%, - cielęta w wieku poniżej 12 miesięcy 25,4% ,- krowy - 42,5% , - pozostałe dorosłe bydło rzeźne i hodowlane w wieku 23 miesięcy i więcej 7,1% W porównaniu ze wielkością pogłowia bydła w ubiegłym roku wzrosło pogłowie cieląt, a także bydła młodego w przedziale wiekowym 12-24 miesięcy oraz pozostałego dorosłego bydła w wieku powyżej 24 miesięcy, natomiast zmalało pogłowie krów. Wyniki przeprowadzonego w grudniu badania pogłowia bydła wskazały na stale utrzymujące się zainteresowanie hodowlą bydła zarówno mlecznego jak i mięsnego, co wynika z wzrostu pogłowia bydła młodego oraz cieląt. Rok 2015 może przynieść znaczący wzrost pogłowia bydła, jak wynikać może z wzrostu produkcji mleka nieograniczonej kwotami mlecznymi.  Okres udamawiania bydła przypadł na erę neolitu (ok 5-9 tyś. lat p. n. e.). Na przestrzeni tysięcy lat hodowli wykształciły się tysiące ras dostosowanych różnych warunków oraz potrzeb. Obecnie z prowadzonej przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) z ewidencji ras bydła wynika, że zidentyfikowano ok 1600 ras. Lepiej znanych jest tylko ok 350 a globalne znaczenie gospodarcze ma tylko kilkadziesiąt wybranych. W przeszłości bydło głównie było wykorzystywane jako siła pociągowa. Dziś bydło hodowane jest dla produkcji mięsa o mleka, a w zależności jaki kierunek użytkowy dominuje można sklasyfikować je jako typy użytkowe przedstawiane poniżej : mięsny, mleczny, kombinowany (mleczno-mięsny). W dzisiejszych czasach rolnicy zajmujący się hodowlą bydła mlecznego i produkcją mleka zwracają większą uwagę na opłacalność produkcji mleka, obecnie jest to możliwe poprzez zniesienie kwot mlecznych ograniczających produkcje mleka. Hodowla bydła mlecznego, będącego rezultatem długotrwałej selekcji w kierunku wyższej mleczności i lepszej jakości głównie na bazie pasz objętościowych z dodatkiem wysoko białkowych pasz treściwych. CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH EUROPEJSKICH POŻYTKÓW PSZCZELICH Pszczoły są niewielkimi owadami nie tylko produkującymi miód i inne produktów o udowodnionym działaniu prozdrowotnym, ale również zapylaczami roślin. W ostatnim czasie obserwuje się zwiększone wymieranie pszczół, szczególnie w Europie Zachodniej. Do przyczyn wymierania pszczół zalicza się: pestycydy stosowane w czasie kwitnięcia roślin, organizmy modyfikowane genetycznie oraz zanikanie naturalnych pożytków. Aby zapobiec sytuacji, w której zabraknie tych pożytecznych owadów powinno się sadzić rośliny miododajne, które stanowią dla nich źródło pożywienia. Albert Einstein napisał: „Kiedy pszczoła zniknie z powierzchni ziemi, to człowiekowi pozostaną już najwyżej cztery lata życia. Nie będzie pszczół, to nie będzie zapylania, nie będzie zapylania, nie będzie roślin, nie będzie roślin, to nie będzie zwierząt…”, a bez pszczół ludzkości zostanie mniej niż 10 lat. Pszczoły mogą się należycie rozwijać i przynosić pszczelarzowi korzyści w postaci zbiorów miodu tylko w warunkach odpowiedniej bazy pożytkowej. Bazę tą zwaną również pastwiskiem pszczelim stanowi zasób surowców pochodzenia roślinnego służących pszczołom jako pokarm, występujących w najbliższej okolicy pasieki. Na wartość bazy pokarmowej wpływa nie tylko wystarczająca ilość dostępnego pożytku na pastwisku pszczelim będąca w zasięgu lotu pszczół, lecz także jego równomierne rozłożenie w czasie. Nieodpowiednie rozłożenie pożytków przyczynia się do występowania okresów, w których pszczoły nie są w stanie wykorzystać obfitego pożytku, jak również takich, w których pszczoły zjadają nagromadzone zapasy lub nawet głodują. Idealna sytuacja pożytkowa jest wtedy, gdy zasoby pastwiska pszczelego są w stanie zaspokajać potrzeby bytowe wszystkich rodzin pszczelich na tym pastwisku przez cały rok, a ponadto w niektórych okresach dać nadwyżkę surowca, którą pszczelarz może odwirować w postaci miodu. Celem rozdziału jest przedstawienie roślin i krzewów miododajnych występujących w krajach Unii Europejskiej. Praca powstała w oparciu o analizę dostępnej literatury i artykułów naukowych na temat popularnych pożytków pszczelich.  

Teoria popytu a prawne i marketingowe aspekty dystrybucji w Unii Europejskiej

JANIK Wojciech, MICIUŁA Ireneusz, KOWALCZYK Anna

ISTOTA I CZYNNIKI DETERMINUJĄCE POPYT Z perspektywy ekonomii rynek jest procesem polegającym na konfrontacji popytu i podaży, czyli kupujący i sprzedający określają, co mają zamiar kupować i sprzedawać oraz na jakich warunkach [Kamerschen, McKenzie i Nardinelli 1993, s. 47]. Powyższa definicja przedstawia rynek jako pewien mechanizm, który posiada umiejętności autoregulacji i dochodzenia do równowagi samoistnie między przeciwnymi siłami rynkowymi. W teorii ekonomii istnieje wiara w rynek, który doprowadza gospodarkę samoistnie w stan równowagi. Poglądy te zainicjował Adam Smith w teorii klasycznej, traktując rynek jako „niewidzialną rękę gospodarki” [Smith 2013]. Kupujący i sprzedający określają ilości dóbr, które mają być kupione i sprzedane. Istotnym elementem procesu rynkowego jest konkurencja, która jest procesem przy pomocy którego uczestnicy rynku, dążąc do realizacji swych interesów, próbują przedstawić korzystniejsze od innych oferty pod względem ceny lub innych cech, np. jakości, co wpływa na decyzję o zawarciu transakcji. W wyniku tego ustalana jest cena rynkowa. Kupujący konkurują o ograniczoną ilość dóbr znajdujących się na rynku, a sprzedający o środki finansowe będące w posiadaniu konsumentów. W wyniku tego rynek funkcjonuje jako nieprzerwanie działający system informacji i wymiany [Kirzner 1973,s.10]. W pełni konkurencyjny rynek składa się z licznych sprzedawców i kupujących identyczny produkt tak,że żaden pojedynczy sprzedawca, ani nabywca nie jest w stanie wpłynąć na cenę rynkową przez zmianę wielkości produkcji (podaży) lub wielkości zakupu (popytu) [Hall i Taylor 2004, s. 38]. Dodatkowo wejście lub opuszczenie doskonale konkurencyjnego rynku nie jest niczym ograniczone. Wzajemne powiązania i zależności pomiędzy podmiotami powstają za pośrednictwem rynku towarów i usług. Każdy z podmiotów dąży do optymalizacji korzyści z podjętych działalności. Dlatego w literaturze przedmiotu uważa się, że kształtowanie się cen rynkowych produktów i usług wynika z relacji pomiędzy siłami popytu i podaży. Powstające na rynku relacje między popytem, a podażą i wynikającą z tego ceną uzależnione są od tego w jakich warunkach i pod wpływem jakiej konkurencji działają podmioty gospodarcze. W niniejszym rozdziale zostanie zaprezentowana istota i czynniki determinujące popyt oraz jego wpływ na stan gospodarki i bogactwo narodowe. MARKETINGOWE ASPEKTY LOGISTYCZNE DYSTRYBUCJI W UNII EUROPEJSKIEJ W Polsce w ciągu ostatnich kilku lat nastąpił bardzo dynamiczny rozwój logistyki, powstało wiele publikacji na ten temat. Coraz więcej firm zaczęło zwracać uwagę na to w jaki sposób wykorzystywane są środki transportu, czy bardziej opłacalne jest posiadanie magazynów własnych czy ich dzierżawienie, czy klient obsługiwany jest efektywnie i w sposób gwarantujący jego zadowolenie. Powszechne stało się kalkulowanie kosztów dystrybucji towarów i porównywanie ich z osiąganym zyskiem ze sprzedaży. Niejednokrotnie wiele firm zaczęło zlecać całą obsługę logistyczną począwszy od obsługi magazynów, na dostarczaniu do klientów finalnych kończąc, wyspecjalizowanym firmom logistycznym. Okazało się bowiem, że małe firmy miały tak wysokie koszty utrzymania zapasów, obsługi magazynów, koszty pracy i związanych z tym składek, że zlecenie tych czynności jednej firmie jest korzystniejsze pod względem finansowym. A biorąc pod uwagę to, że klient jest obsłużony szybciej i kompleksowo, firma może skoncentrować się na pozyskiwaniu nowych odbiorców. Dystrybucja jest procesem przemieszczania towarów od ich wytwórcy do miejsc, gdzie zostaną dostarczone nabywcom finalnym. Ważne jest aby wyrób był dostarczony odpowiedniej jakości, w odpowiedniej ilości, w ściśle określonym czasie i do wyznaczonego miejsca. Każda firma aby wykonać te operacje musi określić jaki kanałami będzie to robić, jaka będzie lokalizacja miejsc sprzedaży, czy będzie korzystać z maksymalnie długich kanałów dystrybucji tzn. wielu różnych pośredników, czy też sama będzie pozyskiwała klientów i docierała do indywidualnych odbiorców. Celem rozdziału było zbadanie marketingowych i logistycznych aspektów dystrybucji sprzętu rehabilitacyjno-leczniczego. WYBRANE ASPEKTY PRAWNE WYKORZYSTANIA BEZZAŁOGOWYCH APARAT ÓW LATAJĄCYCH W OPERACJACH PRZECIWDZIAŁANIA WSPÓŁCZESNEMU TERRORYZMOWI NA TERYTORIUM UNII EUROPEJSKIEJ ZE SZCZEGÓLNYM UWZGL ĘDNIENIEM UŻYCIA ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO Bezzałogowe Aparaty Latające (BAL, z ang. Unmanned Air Vehicles – UAV lub w wersji bojowej – Unmanned Combat Air Vehice – UCAV) wykorzystywane są głównie przez siły zbrojne w procesie wsparcia szeroko rozumianego bezpieczeństwa narodowego. Ich przeznaczeniem jest przede wszystkim zbieranie informacji o charakterze nadzorczym i obserwacyjnym, rozpoznawczym lub wywiadowczym/zwiadowczym, monitoring i kontrola granic państwowych. Do innych równie istotnych zadań należy ochrona kontrwywiadowcza; walka radioelektroniczna; transport; ochrona baz wojskowych; akcje poszukiwawcze i ratownicze oraz działania psychologiczne; wsparcie statków załogowych, w tym śmigłowców; wskazywanie celów (przy dużym nasileniu środków przeciwlotniczych – tak by uniknąć niepotrzebnych strat w ludziach); rozpoznanie meteorologiczne; nadzór szlaków komunikacyjnych, w tym morskich; komunikacja i transport; obrazowanie powierzchni (mapping); nadzorowanie natężenia ruchu oraz monitoring sytuacji kryzysowych. W zależności od parametrów technicznych mogą być również wykorzystane do prowadzenia działań stricte bojowych, takich, jak: obserwacja-namierzanie-likwidacja pojedynczego celu lub grupy celów; korekta ognia artylerii; organizacja łączności radiowej w centrum działań zbrojnych/wojennych oraz wspomaganie operacji odzyskiwania izolowanego personelu (z ang. Personel Recovery – PR). Skuteczne użytkowanie BAL w przestrzeni powietrznej Unii Europejskiej (UE), w tym Polski, obarczone jest całym szeregiem przepisów prawnych. Przepisy prawne krajów europejskich w tym zakresie różnią się znacznie między sobą. Dodatkowym problemem są sytuacje kryzysowe wynikające z zagrożenia terrorystycznego. Charakteryzują się one przede wszystkim zaskoczeniem, nieprzewidywalnością oraz deficytem czasu potrzebnego na przygotowanie się do nich oraz ich skuteczne przeciwdziałanie (działania antyterrorystyczne) oraz zwalczanie (działania kontrterrorystyczne). Autor w niniejszym rozdziale stara się przybliżyć czytelnikowi wybrane modele bezzałogowców oraz możliwości ich skutecznego wykorzystania. Kolejnym omawianym zagadnieniem jest użycie BAL w przestrzeni powietrznej wybranych krajów UE, w tym Polski. W dalszej części omówiony został problem współczesnego terroryzmu. Rozważania zaś kończy analiza wybranych aspektów prawnych związanych z możliwością przeciwdziałania zamachom terrorystycznym, w tym możliwością użycia przez bezzałogowce środków przymusu bezpośredniego.

Wybrane aspekty zarządzania a jakość życia

Wojtaszek henryk, Kowalczyk Anna, Turoń Katarzyna, Cieśla Marta, ...

Słowem redaktora naukowego: Niniejsza monografia jest efektem teoretycznych i praktycznych badań wielu autorów z różnych ośrodków akademickich w obszarze zarządzania, którego głównym celem w przedstawionych rozdziałach jest poprawa jakości życia. Zarządzanie to zestaw działań wykorzystujących posiadane zasoby dla osiągania zamierzonych rezultatów. Istotą funkcji zarządzania jako specyficznego rodzaju regulacji wykonywanych zbiorowo przez jednostki organizacyjne, jest w szczególności formułowanie celu działania, planowanie, organizowanie struktur i określanie procedur funkcjonowania oraz kontrolowanie realizacji zamierzonych celów. Zarządzanie jako istotna dyscyplina nauki, ale jednocześnie jakże szeroka, spowodowała konieczność skupienia się na wybranych jej aspektach. W przedstawionej Państwu monografii postawiono nacisk na poprawę jakości życia. Istotą zrównoważonego rozwoju jest trwała poprawa jakości życia współczesnych i przyszłych pokoleń osiągana przez kształtowanie właściwych proporcji w gospodarowaniu trzema rodzajami kapitału: ekonomicznym, społecznym oraz naturalnym. Jakość życia w aspekcie pojęciowym występuje pod różnymi postaciami w naukach ekonomicznych. W ramach szeroko rozumianych warunków życia brane są pod uwagę m.in. takie obszary tematyczne (zwane inaczej domenami) jak: materialne warunki życia, zdrowie, edukacja, aktywność ekonomiczna, czas wolny i relacje społeczne, osobiste bezpieczeństwo, jakość państwa i podstawowe prawa, a także jakość środowiska naturalnego w miejscu zamieszkania. Pomiar dobrobytu subiektywnego obejmuje natomiast postrzeganą jakość życia, tzn. satysfakcję, jaką ludzie czerpią z różnych jego aspektów oraz z życia jako całości, a także elementy dotyczące odczuwanych stanów emocjonalnych oraz systemu wartości. Poszczególne rozdziały stanowią zarówno teoretyczne, jak i praktyczne odniesienie do problematyki zarządzania, gdzie wspólnym obszarem zainteresowań jest jakość życia i wpływ na jej poprawę. W pierwszych rozdziałach przedstawiono pogłębioną analizę jakości życia w aspekcie zrównoważonego rozwoju. W ramach praktycznych rozwiązań ukazano przykład wykorzystania benchmarkingu, który powinien służyć poprawie zarządzania dla podnoszenia jakości życia. W ramach interdyscyplinarnych badań ukazanych w monografii przedstawiono wyniki analiz ankietowych dotyczących jakości życia emerytów. Oczywiście nie mogło zabraknąć analiz dotyczących aspektów publicznego zarządzania. Bowiem działania publiczne na rzecz Państwa z pewnością wpływają na jakość życia mieszkańców i całego społeczeństwa. Cennym uzupełnieniem opisywanej problematyki jest studium przypadku z zakresu Social Media Marketingu, który jest wskazany przez pryzmat jakości życia w ramach kampanii społecznej. Współczesne organizacje stanęły w obliczu nowych realiów gospodarowania, które zmodyfikowały sposób zarządzania i podejście menedżera, zarówno do dynamicznie zmieniającego się otoczenia, jak i do coraz bardziej wymagających pracowników. Wraz z pojawieniem się na rynku pracy przedstawicieli młodej generacji Y, kadra menedżerska stanęła przed wyzwaniem międzypokoleniowego zarządzania, polegającego na stworzeniu efektywnego klimatu współpracy, w którym wszyscy wspólnie dążą do wyznaczonego celu bez względu na występujące różnice. W ten sposób dobór problematyki stanowi też nawiązanie do przyszłych problemów społeczno – gospodarczych. W celu uniknięcia problemów pojęciowych przedstawiono definicję jakości oraz jakości życia przyjętej w Unii Europejskiej. W ramach rozważań związanych z pojęciem jakości życia odniesiono się również do społecznej odpowiedzialności biznesu na przykładzie miernika odpowiedzialności (Respect Index) spółek giełdowych oraz do wybranych zagadnień w branży kurierskiej. Obecna globalizacja zmusza podmioty gospodarcze do modyfikacji dotychczas wykorzystywanych koncepcji zarządzania lub utworzenie jej na nowo według obowiązujących norm, zasad, a nawet trendów na rynku. Mając na uwadze, że obecna konkurencja jest spostrzegawcza i dynamicznie się rozwija to regiony, jako konkretne rozpoznawalne miejsca (gminy, powiaty, województwa) nieustannie poszukują nowych możliwości, które idealnie wpisywać się będą w strategie rozwoju. Jednym z nowatorskich rozwiązań, które mogą promować dany region, a jednocześnie przynosić zyski nie tylko finansowe, ale i społeczne jest stosowanie w strategii rozwoju zasad koncepcji zrównoważonego rozwoju. Jej głównym efektem będzie podniesienie jakości życia lokalnego społeczeństwa, co ukazuje zależność między zrównoważonym rozwojem, a promocją danego miejsca. W ramach tego obszaru zainteresowań w następnym rozdziale przedstawiono metody służące optymalnemu rozmieszczeniu przedsiębiorstwa energetycznego na przykładzie województwa zachodniopomorskiego. W ramach ostatnich dwóch rozdziałów zwrócono uwagę na zarządzanie organizmem człowieka podczas wysiłku fizycznego dla poprawy możliwości wysiłkowych w sportach wytrzymałościowych. Proces ten badano w ramach obciążenia treningowego i dostarczania suplementów w zgodzie z koncepcją zrównoważonego rozwoju, która w długim horyzoncie czasowym sprzyja poprawie jakości życia. Problematyka szeroko rozumianej jakości życia w ramach wybranych aspektów zarządzania stanowi przedmiot zainteresowania niniejszej monografii. Wyrażamy nadzieję, że wiele przedstawionych zagadnień będzie motywowało do zainteresowania się tą problematyką, co przełoży się na podjęcie własnych dociekań i nowych rozwiązań omówionych problemów badawczych.     Redaktor Naukowy dr inż. Ireneusz Miciuła

Problemy zrównoważonego rozowju w Unii Europejskiej (red.) Jarosław Czaja

Miciuła Ireneusz, NowaczykPiotr, Mazur Rafał, Sawicki Artur, ...

Słowem Redaktora Naukowego Przedstawiona monografia stanowi efekt szczególnego zainteresowania i intensywnie prowadzonych prac badawczych kilkunastu autorów z różnych ośrodków akademickich. Różni ich wiele, jednak skupiają się oni na istotnych kwestiach, dotyczących problemów zrównoważonego rozwoju w krajach Unii Europejskiej. Wyraża się to dokonaniem pogłębionych analiz w wymiarze teoretycznym oraz empirycznym, uwzględniającym nie tylko ujęcia w przeszłych okresach, ale też odnoszących się do teraźniejszości i przyszłości. Zawarte są tu wątki szczególnie ważne w ramach szeroko rozumianego rozwoju z punktu widzenia sektora publicznego, jak i prywatnego. Akcentowane są głównie te kwestie, które mają ścisły związek z prawidłowym funkcjonowaniem systemu społeczno-gospodarczego w Unii Europejskiej. Autorzy wykazują, że prowadzenie właściwych działań, które zapewnią prawidłowe funkcjonowanie systemu społeczno-gospodarczego sprowadza się do dokonywania wyboru właściwych narzędzi. Tylko w ten sposób możliwe jest zbliżanie się do osiągnięcia długoterminowych celów, mieszczących się w tych obszarach zainteresowań, które są szczególnie ważne z co najmniej kilku punktów widzenia. W ten sposób bardziej skupiono się na indywidualnych problemach wynikających ze szczególnej pozycji Polski w relacjach z innymi krajami Unii Europejskiej, akcentując zagadnienia silnych powiązań i dynamicznych oddziaływań. Dlatego też zwrócenie uwagi na inne problemy stało się ważne, gdyż z czasem aspekt kryzysu gospodarczego stał się mniej akcentowany. Obecne trudności, które ograniczają działania sprzyjające zrównoważonemu rozwojowi, mają swe źródło w coraz większych dysproporcjach rozwojowych. Jeśli utrzymują się one zbyt długo w jednych obszarach, to z czasem zaczynają być widoczne w innych, ponieważ różne siły polityczne, gospodarcze i społeczne zbyt szybko lub zbyt wolno dążą do wprowadzenia odpowiednich dostosowań. Ważne jest by w nadchodzących latach, charakteryzujących się nasileniem wpływów zewnętrznych, mechanizm integracji europejskiej był czynnikiem korzystnym dla zrównoważonego wzrostu bez pogłębiania ciągle tych samych problemów. Dlatego też ciągle jaskrawym zjawiskiem jest tzw. Europa wielu prędkości, dotycząca trudności w zmniejszeniu dystansu cywilizacyjnego w różnych strukturach międzynarodowych i krajowych w sferze społecznej oraz gospodarczej (w wymiarze makroekonomicznym i mikroekonomicznym). Istniejące dysproporcje nie poddają się oddziaływaniom wywodzącym się wyłącznie ze strony władz centralnych, dlatego też w poszczególnych rozdziałach wskazano obszary, w który jest miejsce dla działań ze strony niższego szczebla i to nie tylko dla organów samorządu. Ważnym wkładem niniejszej monografii jest to, że nie stanowi on wąsko pozumianego ujęcia gospodarczego. W rzeczywistości, którą stworzył kryzys finansowy, są to kwestie szczególnego znaczenia. Dlatego też autorzy starają się wykazać, że w wielu obszarach pozafinansowych konieczne jest prowadzenie stałych działań, które uzupełniają politykę społeczno-gospodarczą. Chodzi o postępowanie, zapewniające wypełnienie tych sfer, w których wolny rynek nie wywołuje oczekiwanych efektów, a nawet może przyczyniać się do spotęgowania negatywnych skutków. Wartością dodaną zaprezentowanych opracowań jest też podkreślenie zwiększonej roli państwa w reakcji na słabości wolnego rynku w przywracaniu równowagi i na dyskryminowaniu tych podmiotów, które słabiej radziły sobie w dotychczasowych warunkach. Poszczególne rozdziały ściśle nawiązują do takich kwestii, jak pomoc publiczna, endogeniczne czynniki rozwoju oraz polityka klimatyczno–energetyczna. Wiadomo, że trudności dotyczące stabilnych dostaw energii będą coraz częściej dotykały gospodarki w wymiarze makro i mikroekonomicznym. Według autorów, to właśnie dlatego rośnie znaczenie szeroko rozumianego bezpieczeństwa i zarządzania w warunkach, w których żadne rozwiązanie nie może być uznane za wystarczająco dobre. Cennym uzupełnieniem dobranej problematyki jest z studium przypadku zarządzania w ujęciu regionalnym. W ten sposób dobór problematyki stanowi też nawiązanie do przyszłych problemów społeczno-gospodarczych. Jako redaktor niniejszej monografii mam nadzieję, że czytelnicy znajdą w niej dla siebie tak przedstawione problemy  i ich analizy, aby zyskać motywację do rozwijania i pogłębiania zainteresowań wyrażonych przez autorów zamieszczonych w niej rozdziałów. Redaktor Naukowy dr Jarosław Czaja