Perfumy

Hoffmann Beata

Zapach jest elementem doświadczenia prawie wszystkich ludzi. Proces uspołecznienia, któremu człowiek podlega jest również procesem socjalizacji zapachowej. Coraz więcej badań naukowych przemawia za faktem, że zapachy wpływają na ludzkie myślenie i zachowanie. Wiele jest też przykładów ukazujących jak ważnym nośnikiem społecznych informacji jest zapach. Można śmiało powiedzieć, że woń wpisana jest we współczesne zjawiska społeczne, jak i, co oczywiste, w życie poszczególnych jednostek. Mimo, że współczesna socjologia jest w coraz większym stopniu dyscypliną wielowymiarową, niewiele jest w niej badań nad zmysłowymi aspektami życia społecznego. Lukę tę stara się wypełnić ta książka. Składają się na nią dwie podstawowe części: pierwsza poświęcona jest zapachowi i jego społecznym aspektom, druga perfumom. W części pierwszej omówione zostały takie zagadnienia jak: fizjologia zmysłów człowieka, wpływ woni na zachowania ludzi, funkcjonowanie zapachu w przestrzeni społecznej, indywidualne i społeczne funkcje zapachu, a także miejsce doznań zmysłowych w nauce i kulturze. Część druga książki poświęcona jest perfumom. Ukazuję ich obecność w różnych obszarach życia kulturowo-społecznego, a w szczególności w muzyce, literaturze, historii i mitologii, sztukach plastycznych, przestrzeni miejskiej, polityce, religii i sztuce kulinarnej. Przyjmując perspektywę historyczną dokonuję analizy wzornictwa flakonów perfumeryjnych i nazw perfum. Omawiam też komponowanie pachnideł jak i jego silne powiązanie z kulturowo-ekonomicznymi procesami. Przestawiam wybrane aspekty promocji pachnideł, regulacji prawnej, analizę wonnych kompozycji w kontekście kultury indywidualizmu, jak i prezentuję perfumeryjne upodobania w różnych krajach świata. Najobszerniejszą część, poświęconą społeczno-kulturowej historii pachnideł poświęcam przedstawieniu i uzasadnienie historycznych przemian konwencji zapachowych, zachodzących pod wpływem zmian w kulturze i społeczeństwach różnych epok, ale i różnych szerokości geograficznych. Część ta nie tylko ukazuje kierunki owych przemian, ale też przedstawia ich społeczno- obyczajowo-kulturowe tło. Sensoryczne aspekty życia codziennego i codziennych praktyk, obecność pachnideł w otaczającym nas świecie jednoznacznie wskazują, że historia rozwoju sztuki perfumeryjnej jest swoistą historią tradycji i obyczajów człowieka, a rola pachnideł wykracza poza walory doceniane jedynie zmysłem powonienia. Książkę rozpoczynają rozważania nad rolą zmysłu powonienia w życiu człowieka, a kończą spostrzeżenia dotyczące znaczenia pachnideł w życiu jednostek, grup społecznych i w kulturze. Tym samym uświadamiają, że niewielki szklany flakon wypełniony płynem to nie tylko buteleczka perfum, ale też ważny element kultury.

Dydaktyka

Kupisiewicz Czesław

Przekazujemy czytelnikom podręcznik wybitnego pedagoga - dydaktyka, komparatysty i badacza dziejów oświaty, członka rzeczywistego Polskiej Akademii Nauk PAN profesora Czesława Kupisiewicza. W dobie płynnej ponowoczesności wydawałoby się, że nie ma już miejsca na klasykę, tradycję, na tę wiedzę, która trwała przez wieki, służąc wielu pokoleniom przygotowującym się do jednego z najpiękniejszych zawodów ludzkości, ja kim jest szeroko pojmowane nauczycielstwo.  Humaniści, a zwłaszcza pedagodzy, szukając współczesnych ujęć modeli kształcenia i wychowania, odmiennego klimatu czy jakiegoś szczególnego sposobu podejścia do dziecka, jego rodziców czy nauczycieli, zdają sobie sprawę z konieczności zachowania tych idei i rozwiązań praktycznych, które są ponadczasowe, aktualne, niezmienne w swej istocie. Dydaktyka Czesława Kupisiewicza, która prezentuje wiedzę generującą otwartość sytuacji i procesów uczenia się, a więc wytwarzającą miejsce w naszej przestrzeni dla drugiego człowieka. Jest to zarazem swoistego rodzaju gest zaproszenia do uczenia się, który pokazuje, że autorowi zależy na otwarciu przed uczącymi się własnego serca, umysłu i woli, by mieli oni szansę do konać introcepcji wartości Dobra, Prawdy i Piękna, bogactwa mądrości, cennych doświadczeń i wzruszeń. Dydaktyka jest nauką humanistyczno-społeczną. W tej też konwencji napisany został ten podręcznik. Tymczasem rewolucyjne wręcz zdobycze nauki, techniki i technologii, zwłaszcza w zakresie elektroniki, sprawiają, że do dydaktyki coraz szybciej i w coraz szerszym zakresie zaczynają przenikać niektóre z tych zdobyczy, podobnie jak do medycyny i innych nauk. Wskutek tego istotnym zmianom już podlegają i nadal będą podlegać niemal wszystkie z opisywanych w tym podręczniku składników dydaktyki, poczynając od celów nauczania, uczenia i uczenia się, poprzez kryteria doboru treści kształcenia do programów szkolnych i akademickich, a kończąc najsilniej na metodach, formach organizacyjnych i środkach dydaktycznych. Wspomniane zmiany zostały zaznaczone w tym podręczniku przede wszystkim, gdy chodzi o ich rodzaje i kierunki ale nie na tyle, aby ten istotny problem można było uznać za wyczerpany. Byłoby to zresztą mało realne ze względu na ilość i dynamikę owych zmian. Jeśli chodzi o strukturę i treść niniejszego podręcznika, to zachowuję ujęcie eksponowane już w jego poprzednich wydaniach. Jego wyznacznikami są poszczególne składniki przedmiotu dydaktyki, poczynając od celów i treści nauczania uczenia się, a kończąc na zasadach, metodach, formach organizacyjnych oraz środkach służących realizacji tego procesu. Silniej jednak niż w poprzednich wydaniach eksponuję historyczne uwarunkowania omawianych zagadnień, a także zmiany wynikające z postępu badań w zakresie dydaktyki oraz osiągnięć elektroniki. Odnosi się to głównie do trzech wielkich systemów dydaktycznych, jakie powstały w drugiej połowie XIX i w XX wieku, to znaczy tradycyjnego, progresywistycznego i współczesnego, a także do koncepcji e-learningu, która pojawiła się na przełomie wieków XX i XXI, czyli w naszych już czasach. Dzięki wspomnianym badaniom i osiągnięciom dydaktyka nie koncentruje się już wyłącznie na kształceniu realizowanym w szkole i przez szkołę, lecz rozszerza swoje zainteresowania na pozaszkolne czynności kształceniowe, w tym na wspomniane wyżej nauczanie uczenie się z udziałem środków elektronicznych. Podręcznik Czesława Kupisiewicza jest o ty le wyjątkowy, że jego aktualizacji dokonał on sam, mając świadomość przemian, do jakich dochodzi w ponowoczesnym i zglobalizowanym świecie, i podejmując decyzję o niewprowadzaniu nas w tajniki tego, co znacznie wykracza po za wspomnianą klasykę.

Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych

Łobocki Mieczysław

Metodologiczne problemy badań pedagogicznych aktualnie preferują nade wszystko badania jakościowe. Nie znaczy to jednak, że ignoruje się problemy podejmowane przez pedagogikę jako dyscyplinę teoretyczną. Docenia się również przy tym traktowanie pedagogiki jako dziedziny opartej na konstruktach filozoficznych. Istniejąca różnorodność pedagogicznych rozważań wymaga różnych podejść przy ich rozwiązywaniu, w związku z tym pluralizm metodologiczny, zwłaszcza na obecnym etapie rozwoju naukowego pedagogiki jest jak najbardziej zasadny. Niemniej jednak, istnieje nadal silne zapotrzebowanie na praktykowanie pedagogiki w sposób empiryczny i prakseologiczny. Z powyższymi dylematami z powodzeniem mierzy się wybitny polski pedagog Mieczysław Łobocki w publikacji pt. Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Książka składa się z dziesięciu rozdziałów, które w wyczerpujący sposób wyjaśniają poszczególne podejścia metodologiczne. W pierwszym rozdziale omawia się w sposób syntetyczny niektóre wymagania metodologiczne stawiane badaniom pedagogicznym łącznie z postulatem wystrzegania się niektórych popełnianych w nich błędów. Rozdział II dotyczy teoretycznych problemów badań pedagogicznych, a rozdziały III i IV są kolejno opisem badań ilościowych z uwzględnieniem stosownego w nich pomiaru i badań jakościowych. Rozdział V poświęcony jest sformułowaniu problemów badawczych i hipotez roboczych. W rozdziale VI omawia się zmienne, wskaźniki i typy badań pedagogicznych, w rozdziale VII losowy i celowy dobór osób badanych, zaś w rozdziale VIII etapy badań pedagogicznych. Rozdział IX ukazuje moralne aspekty tego rodzaju badań. Rozdział X natomiast jest przeglądem różnych metod i technik badawczych. Prezentowana publikacja przeznaczona jest dla studentów pedagogiki. Ułatwi im ona przygotowanie prac dyplomowych i magisterskich. Stanowi też dobre wyjście do rozumienia i oceniania wartości poznawczej opracowań naukowo-badawczych, z którymi można się spotkać w literaturze pedagogicznej, psychologicznej i socjologicznej. Książka może stanowić też pomoc dla doktorantów i habilitantów, którzy piszą prace z zakresu pedagogiki, jak również dla wszystkich innych osób bliżej zainteresowanych metodologicznymi problemami badań pedagogicznych.

Współczesna psychologia mediów

Ogonowska Agnieszka, Ptaszek Grzegorz

Nie potrzebujemy już tylko dostępu do informacji i wiedzy, nowe media i technologie przestały nam służyć jedynie do komunikowania się z innymi, lecz stały się ważnym elementem naszego życiowego doświadczenia, którego istotą jest stworzenie silnej, emocjonalnej więzi człowieka z różnymi produktami kultury masowej, w tym przekazami medialnymi czy urządzeniami. Współczesna psychologia mediów. Nowe problemy i perspektywy badawcze, to publikacja w której zaprezentowano wyraźną cezurę pomiędzy okresem, kiedy psycholodzy zajmowali się wyłącznie efektem bądź wpływem mediów i prowadzili badania nad klasycznymi mediami, takimi jak film, radio i telewizja, a okresem, w którym niebagatelne znaczenie w naszym życiu coraz bardziej mają nowe media i technologie, wdzierające się ekspansywnie w przestrzeń prywatną, społeczną i publiczną. Zaproponowano Czytelnikom refleksję nad rolą psychologii w kontekście kontaktu człowieka z mediami (głównie telewizją i internetem) oraz nowymi technologiami. W tomie znajdują się zarówno artykuły teoretyczne, wprowadzające w problematykę, jak i odnoszące się do zagadnień szczegółowych, analizujące określone zjawiska i problemy. Autorami tekstów są głównie psycholodzy, reprezentujący różne ośrodki naukowe z całej Polski.

Od edukacji sportowej do olimpijskiej

Błajet Piotr

Niniejsze opracowanie traktuje o człowieku zmagającym się z wyzwaniami w aktywności cielesnej, jaką jest sport. Przy tym sport w przeciwieństwie do pracy fizycznej, mającej zazwyczaj charakter rutyny przez zawartą w nim niepewność i nieustanną konieczność podejmowania wyzwań jak żadna inna forma aktywności cielesnej otwiera człowieka na jego ciało, uczy go ciała. Sport jest więc formą wychowania do ciała, ale też wychowania człowieka cielesnego. Nie chodzi tu oczywiście o redukcję bytu ludzkiego do poziomu cielesnego, ale o pełny rozwój potencjału cielesnego człowieka i kształtowanie zdolności wykorzystywania go. Celem prezentowanej monografii nie jest opis rozwiązań wszystkich problemów, które pedagogika i pedagogika sportu mogłyby stawiać przed edukacją sportową i olimpijską. Stanowi ona jedynie próbę antropologicznego uzasadnienia sensu edukacji sportowej i olimpijskiej, próbę integralnego ujęcia problematyki przez pokazanie jedności doświadczenia (którego podział zarysowany w książce ma charakter czysto teoretyczny, porządkujący) i wyeksponowanie znaczenia aktywności sportowej dla integralnego rozwoju człowieka. Nawet jeśli sportowiec doznaje różnych stanów podczas aktywności sportowej: cielesnych, psychicznych, duchowych, to każde to skoncentrowane doświadczenie promieniuje na pozostałe sfery przeżywania. Sportowiec, wykonując jakąś trudną próbę, doznaje cielesnej radości z pokonania kolejnego progu technicznego, czuje również psychiczną satysfakcję z dobrze wykonanego zadania, a także jakąś formę duchowego spełnienia w związku z przekroczeniem samego siebie, bo dokonał tego, co wydawało się niewykonalne.Celem prezentowanej monografii nie jest opis rozwiązań wszystkich problemów, które pedagogika i pedagogika sportu mogłyby stawiać przed edukacją sportową i olimpijską. Stanowi ona jedynie próbę antropologicznego uzasadnienia sensu edukacji sportowej i olimpijskiej, próbę integralnego ujęcia problematyki przez pokazanie jedności doświadczenia (którego podział zarysowany w książce ma charakter czysto teoretyczny, porządkujący) i wyeksponowanie znaczenia aktywności sportowej dla integralnego rozwoju człowieka. Nawet jeśli sportowiec doznaje różnych stanów podczas aktywności sportowej: cielesnych, psychicznych, duchowych, to każde to skoncentrowane doświadczenie promieniuje na pozostałe sfery przeżywania. Sportowiec, wykonując jakąś trudną próbę, doznaje cielesnej radości z pokonania kolejnego progu technicznego, czuje również psychiczną satysfakcję z dobrze wykonanego zadania, a także jakąś formę duchowego spełnienia w związku z przekroczeniem samego siebie, bo dokonał tego, co wydawało się niewykonalne. Założeniem zastosowanej metody jest nie systematyczny ogląd sportu, ale raczej próba refleksji w głąb fenomenów sportu. Intencję, która mi przyświecała, trafnie wyjaśnia cytat z pracy Michała Hellera Wszechświat jest tylko drogą. Kosmiczne rekolekcje: Nie chcę przez to twierdzić, że moje myśli są rzeczywiście głębokie. W głąb jest kierunkiem moich intencji, a niekoniecznie wykonania. I z podobnymi intencjami Czytelnik powinien nachylać się nad tymi stronicami. Bo jedno jest pewne błądząc po powierzchni, niczego nie da się usprawiedliwić. Taki wysiłek spojrzenia w głąb w celu lepszego i głębszego rozumienia sportu, czyli jego usprawiedliwienia, powinien być udziałem każdego, kto zajmuje się sportem: nauczycieli, trenerów, zawodników, menedżerów, psychologów, dziennikarzy, kibiców i wreszcie badaczy, którzy chcieliby wyjść poza empiryzm i wąski pragmatyzm. I to przede wszystkim do nich adresowana jest ta monografia.

Fabryka dyplomów czy universitas?

Czerepaniak-Walczak Maria

Oficyna wydawnicza IMPULS prezentuje drugi tytuł z nowej serii: "Palące Problemy Edukacji i Pedagogiki", pod red. nauk. Marii Czerepaniak-Walczak pt. "Fabryki dyplomów czy universitas. 0 "nadwiślańskiej" wersji przemian w edukacji akademickiej". Problematyka kolejnych tekstów wskazujących na najbardziej, z naszego punktu widzenia, palące zjawiska i procesy dziejące się w uniwersytecie i wokół niego, nie wyczerpuje spektrum współczesnych spraw dotyczących uczelni. W centrum uwagi poszczególnych tekstów znalazły się warunki rozwoju osoby i zmiany społecznej, jakie tworzy współczesna szkoła wyższa. Uczelnia nie jest wyspą; jest uwikłana w zdarzenia i procesy znacznie wykraczające poza tej terytorium, a o jej funkcjonowaniu decydują kwestie ekonomiczne oraz sposoby zarządzania na poszczególnych szczeblach jej organizacji. Należy pamiętać, że uczelnia zobowiązana jest w pierwszej kolejności do kształcenia studentów, wychowywania ich w poczuciu odpowiedzialności za państwo polskie, za umacnianie zasad demokracji i poszanowanie praw człowieka oraz kształcenie i promowanie kadr naukowych... Fragment recenzji: Przeniesienie zasad gospodarki rynkowej do obszaru szkolnictwa wyższego jest zjawiskiem rodzącym wiele napięć i problemów. Ich rozwiązanie wymaga namysłu nad współczesną koncepcją kształcenia uniwersyteckiego uwzględniającą techniczne i technologiczne możliwości środków masowego przekazu, w tym przede wszystkim Internetu [...]. Zakres publikacji wykracza poza treści, które możemy znaleźć w pracach pedagogicznych. Jest to udana próba przedstawienia złożonego problemu z pogranicza pedagogiki, ekonomii, polityki społecznej i socjologii. Tego typu książek brakuje na rynku wydawniczym. Może ona być wykorzystywana przez studentów i pracowników wyższych uczelni, a także pracowników administracji rządowej i samorządowej tworzących podstawy legislacyjne funkcjonowania szkolnictwa wyższego w Polsce (z recenzji Prof. dr hab. Stefan M. Kwiatkowski).

Matematyka w szkołach waldorfskich

Schuberth Ernst

Książka jest pierwszą polskojęzyczną prezentacją metod wczesnoszkolnego nauczania matematyki w szkołach waldorfskich. Skuteczność tych metod potwierdziła się w ciągu niemal stu lat waldorfskiej praktyki szkolnej. Do niezwykle charakterystycznych form waldorfskiego nauczania matematyki w młodszych klasach szkoły podstawowej należy uczenie się poprzez działanie, to znaczy w ruchu. Podczas liczenia i rachowania wszystkie dzieci razem lub indywidualnie rytmicznie klaszczą, tupią, chodzą, skaczą i odliczają na głos, w rytmicznych odstępach czasu rzucają i łapią piłeczki lub na przykład woreczki napełnione fasolą. Ruch ciała wprowadza dziecko w stan aktywności wewnętrznej. Taka wewnętrzna ruchliwość jest, zdaniem pedagogów waldorfskich, niezwykle pomocna przy tworzeniu i utrwalaniu w pamięci pojęć. Słuszność tego rodzaju metody (wskazanej przez R. Steinera już w 1919 roku!) potwierdzają między innymi wyniki badań Jeana Piageta, dotyczące rozwoju inteligencji w tak zwanej fazie operacji konkretnych, to znaczy u dzieci w wieku do 1213 lat. Punktem wyjścia w sposobie przedstawiania materiału na lekcjach w szkołach waldorfskich jest jedność. Jedność, która z kolei w najrozmaitszych postaciach objawia się jako wielość. Do właściwego rozwiązania wiodą różne drogi. Ważne jest, aby myślenie ucznia stało się giętkie i mobilne, aby wykształcił umiejętność samodzielnego poszukiwania własnych sposobów. Lekcje matematyki mogą i powinny być źródłem przyjemności, zdumienia, podziwu. Przyjemności, która nagradza każde twórcze dokonanie. Zdumienia, bo oto dokonaliśmy odkrycia. Podziwu, bo w rezultatach odkrywamy piękno. Jeśli wyniki czynności obliczania (rachowania) są poprawne, są one również obiektywne. Dzięki temu lekcje matematyki mogą się przyczynić do rozbudzenia samoświadomości, wzmocnienia ufności we własne siły.

Mikrokosmos wiersza

Michałowski Piotr

Mikrokosmos wiersza. Interpretacje poezji współczesnej to książka o polskiej poezji XX i XXI wieku. Jej bohaterami nie są poeci ani style i prądy, ale poszczególne wiersze. Warto sobie uświadomić, że literatura to nie tylko panoramiczny krajobraz, czyli zbiór streszczeń milionów dzieł, ani też ich długie serie, zwane epokami, gatunkami i dorobkami pisarzy. Literatura to także portrety pojedynczych utworów, które warto kontemplować, by umożliwić im zaistnienie w pełni w naszym czasie lektury i w naszej wrażliwości. Poezja nie lubi pośpiechu w odbiorze ani czytania powierzchownego, bo każdy utwór otwiera w sobie osobny świat, zawierający niepowtarzalne obrazy, postacie i idee. Oferuje przygodę dla intelektu i emocji, zaklętą w niecodziennie zbudowanej wypowiedzi. Myśląc o poezji jako sztuce słowa, warto zdobyć się na to, by ilość poświęcić dla jakości, a mówiąc metaforycznie by odłożyć lunetę i sięgnąć po mikroskop. Do dwudziestu trzech podróży w mikrokosmos wiersza zapraszam nauczycieli, zwłaszcza polonistów, licealistów, studentów i wszystkich miłośników poezji.