Współczesne problemy prognozowania w elektroenergetyce. Zagadnienia wybrane

Mirosław Parol, Dariusz Baczyński, Paweł Piotrowski

Monografia dotyczy współczesnych problemów prognozowania w elektroenergetyce. Opracowanie zawiera: wstęp; opis stosowanych kryteriów jakości prognoz; opisy wybranych zagadnień prognostycznych dotyczących zapotrzebowania na moc i energię elektryczną: prognozowania krótko- i ultrakrótkoterminowego, prognozowania średnioterminowego, prognozowania długoterminowego, prognozowania przestrzennego; opis prognozowania wytwarzania energii elektrycznej w jednostkach wytwórczych; a także podsumowanie i spis źródeł literaturowych. Dla wszystkich analizowanych zagadnień prognostycznych przedstawiono przykładowe prognozy.

Projektowanie systemów i urządzeń kierowania i sterowania ruchem kolejowym. Projekt budowlany urządzeń stacyjnych. Publikacja z załącznikami

Krzysztof Grochowski, Kamil Jóźwik, Juliusz Karolak, Paweł Wontorski

Brak nowych publikacji z zakresu teorii i praktyki projektowania systemów oraz urządzeń kierowania i sterowania ruchem kolejowym (ksr) utrudnia w Polsce kształcenie młodej kadry i podnoszenie kwalifikacji pracującym zawodowo projektantom. Zauważalny jest również brak szczegółowych przepisów i norm dotyczących tak specyficznego działania, jakim jest projektowanie urządzeń ksr. Dotyczy to również przepisów zarządców infrastruktury działających w kolejnictwie polskim, ponieważ istniejące dokumenty są często ogólnikowe, nie zawierają wielu istotnych elementów, a w ich treści znajduje się niepoprawna terminologia. W projektach wykonywanych przez różne jednostki projektowania oraz w dokumentacjach różnych producentów stosowana jest odmienna terminologia i symbolika. Konieczne jest jej uaktualnienie, ujednolicenie i przedstawienie w dostępnych powszechnie publikacjach. Propozycje mogą oczywiście podlegać dyskusji i dalszym uzasadnionym zmianom, ale tym bardziej muszą być przedstawione. Między innymi taką rolę ma spełnić niniejsze opracowanie, w którym stosowana jest terminologia i symbolika zgodna z formalnymi zasadami i zwyczajami, o ile jest obecnie poprawna i zrozumiała. Opracowanie uwzględnia podejście prezentowane w innych publikacjach.   W publikacji dokonano próby omówienia zasad projektowania mających zastosowanie przy opracowywaniu projektu budowlanego elektrycznych urządzeń sterowania ruchem kolejowym (srk) dla określonego obiektu (posterunku ruchu). Przedstawione zostały podstawowe zagadnienia dotyczące tworzenia (projektowania) nowych i przebudowy (modernizacji lub odnowienia) istniejących urządzeń.   Opracowanie zostało przygotowane dla potrzeb dydaktycznych, dlatego przedstawia również rozwiązania starsze, dające możliwość wprowadzenia czytelników w zasady obowiązujące we współczesnej technice ksr, będące często pochodną tych rozwiązań. Schematy, rysunki i przykłady dobrano tak, aby przedstawić (tam, gdzie jest to wskazane) przypadki odbiegające od sytuacji podstawowych, ale spotykane w praktyce. Ze względu na objętość opracowania pominięto rozwiązania nietypowe (jednostkowe), występujące sporadycznie, oraz rozwiązania wycofywane z eksploatacji w bliskim horyzoncie czasowym.

Bezpieczeństwo transmisji informacji w sieci cyfrowej radiołączności kolejowej

Mirosław Siergiejczyk

W kolejnych rozdziałach przedstawiono: problematykę Europejskiego System Zarządzania Ruchem Kolejowym – ERTMS; ogólną charakterystykę systemu GSM-R (jego architekturę i strukturę, analizę usług i funkcji możliwych do realizacji, zwłaszcza tych, które mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo prowadzenia ruchu w transporcie kolejowym, źródła ruchu telekomunikacyjnego w GSM-R); analizę zagrożeń dla transmisji informacji w systemie GSM-R (w tym czynniki techniczne, ludzkie i organizacyjne); wybrane zagadnienia analizy i szacowania ryzyka w systemie zarządzania bezpieczeństwem informacji (m.in. metody identyfikacji zagrożeń i podatności w systemie cyfrowej radiołączności kolejowej, opis wykorzystania sztucznych sieci neuronowych do szacowania ryzyka w systemie zarządzania bezpieczeństwem informacji); mechanizmy zapewniania bezpieczeństwa w sieciach komórkowych, analizę mechanizmów zabezpieczenia dostępu do sieci oraz charakterystykę sposobu zabezpieczenia sieci szkieletowej i domeny aplikacji; metody zapewnienia bezpieczeństwa transmisji informacji w sieci GSM-R (analityczną metodę szacowania dostępności sieci GSM-R na podstawie odpowiedniego modelu matematycznego, obliczanie dostępności systemu dla wybranej linii kolejowej i stochastyczny model szacowania dostępności systemu cyfrowej radiołączności kolejowej); autorską analizę wymagań dotyczących bezpieczeństwa działania systemu (propozycja stosowania konkretnymi zmianami w ocenie dostępności systemu ERTMS, usługa transmisji danych dla potrzeb systemu ETCS; wdrażanie i eksploatację systemu cyfrowej radiołączności kolejowej w aspekcie wpływu na bezpieczeństwo transmisji informacji, jakimi są zagadnienia bezpieczeństwa fizycznego i środowiskowego (m.in. zagadnienia zakłócania poprawnej pracy terminali dotyczące części odbiorczej, identyfikację głównych przyczyn zakłóceń poprawnej pracy odbiorników terminali systemu cyfrowej radiołączności kolejowej i inne niepożądane zjawiska, które mogą prowadzić do blokowania odbiornika terminala); metodę administracyjno-organizacyjną zapewnienia bezpieczeństwa transmisji informacji w sieci GSM-R.

Metody eksperymentalne w mechanice i budowie maszyn

Paweł Pyrzanowski

Opracowanie przybliża ogólne zagadnienia związane z zastosowaniem metod eksperymentalnych w praktyce inżyniera i naukowca zajmującego się problemami mechaniki oraz budowy i eksploatacji maszyn. W szczególny sposób przedstawiono współczesne metody pomiaru przemieszczeń i odkształceń – zarówno punktowe, jak i polowe, kładąc nacisk na możliwe źródła błędów i sposoby ich eliminacji lub zmniejszania ich wpływu na wyniki badań. Autor kierował się przy tym swoimi wieloletnimi doświadczeniami pracy na uczelni, w tym w realizacji projektów badawczych, oraz współpracy z przemysłem. W kolejnych rozdziałach opisano ogólne zagadnienia związane z przygotowaniem i prowadzeniem badań eksperymentalnych; zaprezentowano podstawowe metody badawcze w zagadnieniach związanych z mechaniką i budową maszyn, ze szczególnym uwzględnieniem pomiarów przemieszczeń i odkształceń, które należą do najczęściej wykonywanych badań eksperymentalnych; omówiono bardzo istotne w obecnych czasach zagadnienia związane z cyfrowymi technikami obróbki sygnału, w tym podstawy przetwarzania analogowo-cyfrowego i filtrom cyfrowym, a także zagadnienia związane z kartami pomiarowymi, wyjaśniając główne ich parametry i pozwalając na ich optymalny wybór i użytkowanie.

Zarządzanie bezpieczeństwem infrastruktury krytycznej i ciągłością usług kluczowych państwa

Marek Kisilowski, Witold Skomra, Justyna Smagowicz, Krzysztof Szwarc, ...

Sprawność infrastruktury krytycznej państwa i dostępność usług kluczowych warunkują poczucie bezpieczeństwa obywateli, zadowolenie społeczne, suwerenność państwa oraz sprawność działania podmiotów administracji publicznej. Bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej i dostępność usług kluczowych w Polsce zapewniane są przy istotnym wparciu administracji publicznej, m.in. w ramach procesów Planowania Cywilnego i Zarządzania Kryzysowego. Warunkiem koniecznym skuteczności podejmowanych działań jest sprawny mechanizm wymiany informacji dotyczących zagrożeń, na które podatne są obiekty infrastruktury krytycznej zapewniające dostępność usług kluczowych dla społeczeństwa. Obecnie obserwuje się:  – brak wspólnego sytemu pojęciowego umożliwiającego efektywną wymianę informacji między podmiotami odpowiedzialnymi za ochronę infrastruktury krytycznej i dostępność usług kluczowych,  – brak metodyki zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury krytycznej umożliwiającej określenie charakterystyki dowolnego obiektu infrastruktury krytycznej i podejmowanie działań eliminujących lub łagodzących skutki zdarzeń niekorzystnych,  – brak metodyki modelowania dostępności usług kluczowych,  – brak modelu umożliwiającego ocenę stopnia przygotowania organizacji do realizacji zadań narzuconych przepisami prawnymi,  – mnogość dokumentów, w których określa się wymagania w zakresie ochrony infrastruktury krytycznej.  Autorzy, dostrzegając wymienione problemy oraz uwzględniając dotychczasowy dorobek publikacyjny w tym obszarze, przedstawiają w prezentowanej monografii wyniki prac badawczych prowadzonych w ramach przygotowania rozpraw habilitacyjnych, doktorskich i realizowanych projektów badawczo-rozwojowych, które składają się na nowy obraz metodycznego i pragmatycznego podejścia do zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury krytycznej oraz modelowania ciągłości działania usług kluczowych.

Metodyka kształtowania systemów dystrybucji ładunków w aspekcie oceny efektywności procesów przewozowych

Emilian Szczepański

Przedmiotem rozważań zawartych w niniejszej monografii jest metodyka kształtowania systemów dystrybucji ładunków w aspekcie oceny efektywności procesów przewozowych, a w szerszym sensie – procesów realizowanych w systemach dystrybucji celem realizacji dostawy do odbiorcy. Poza wskazanymi relacjami efektywność będzie rozumiana jako miara oceny systemu dystrybucji ładunków w ujęciu kosztowym, technicznym i środowiskowym.   Rozważając systemy dystrybucji ładunków należy mieć na uwadze wiele aspektów tej działalności. System dystrybucji ładunków to układ elementów, którego celem jest przemieszczanie ładunków w sposób odpowiednio zorganizowany i efektywny. Na efektywność przewozu ma wpływ wiele czynników – to nie tylko pojazdy, kierowcy i ładunki, ale także infrastruktura czy regulacje prawne. Realizacja usługi musi być oceniana, a ocena ta powinna uwzględniać zależności wszystkich elementów i wieloaspektowość problemu. Jedne aspekty oceny dotyczą zasobochłonności, inne wydajności, a jeszcze inne oceny jakości. Dotyczy to również zagadnień negatywnego oddziaływania transportu na otoczenie.

Analiza procesu hamowania w rekonstrukcji zdarzeń drogowych

Piotr Fundowicz

Autor opracowania od wielu lat zajmuje się rekonstrukcją zdarzeń drogowych. Jako czynny rzeczoznawca samochodowy i biegły sądowy wydał kilkaset opinii technicznych, w znacznej części dla organów wymiaru sprawiedliwości. Większość ekspertyz związanych ze zdarzeniami drogowymi (wypadkami, kolizjami, potrąceniami pieszych itp.) pojawia się problem hamowania. Zwykle w opiniach technicznych dotyczących zdarzeń drogowych nie analizuje się szczegółowo procesu hamowania, przyjmując szacowaną wartość maksymalnego opóźnienia pojazdu odpowiednią dla warunków drogowych z tabel, opracowań czy nawet na podstawie własnego doświadczenia rzeczoznawcy. W wielu przypadkach nie można odmówić racji autorom takich opinii - lepiej przyjąć przybliżoną wartość opóźnienia, zamiast prowadzić szczegółowe obliczenia z zastosowaniem niepewnych danych. Istnieją jednak przypadki, kiedy obliczenie opóźnienia pojazdu jest kluczowym elementem analizy i nie można poprzestać na prostym modelu uwzględniającym jedynie tarcie pomiędzy oponą a nawierzchnią.