Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku

red. Przemysław Czapliński, Renata Makarska, Marta Tomczok

Tom „Poetyka migracji” poświęcony jest zjawisku końca emigracji i skupia się na ostatniej polskiej fali emigranckiej – lat 80. XX wieku. Kolejne rozdziały dokumentują teoretyczne dyskusje nad pojęciami emigracji, postemigracji, migracji i pamięci. Do badanych zagadnień należą polemika z tradycją emigracji oraz kondycja (e)migranta. Literatura ostatniej fali emigracji prezentuje różne typy nowego bohatera: to m.in. wysiedlony, azylant i gastarbeiter. Jednym z centralnych zjawisk opisywanych w książce jest twórczość polskich (i pochodzących z Polski) autorów żyjących w Niemczech. Obok takich nazwisk jak Janusz Rudnicki, Dariusz Muszer, Natasza Goerke, Krzysztof Niewrzęda i Artur Becker mowa tu również o przedstawicielach tzw. pokolenia Podolskiego (Magdalena Felixa, Paulina Schulz). „Poetyka migracji” jest wspólnym polsko-niemieckim projektem naukowym i wydawniczym, to pierwsza tak szeroka publikacja na temat literatury „emigracji solidarnościowej”. W wersji niemieckiej ukazała się jako „Polnische Literatur in Bewegung. Die Exilwelle der 1980er Jahre” w 2013 roku w wydawnictwie transcript. Publikacja adresowana jest głównie do polonistów i germanistów, ale również do szerokiego grona czytelników zainteresowanych tematem (e)migracji.

Utrata i żałoba. Teoria i praktyka

red. Anita Gałuszka, Renata Kleszcz-Szczyrba

„Umieranie, śmierć, żałoba i osierocenie to zagadnienia o charakterze uniwersalnym, poruszane w  obrębie wielu dyscyplin naukowych, wśród których psychologia,  antropologia,  filozofia,  a  także  kultura  i sztuka  poświęcają  im szczególną uwagę. Silna tendencja do tabuizacji tematyki śmierci, umierania i żałoby obliguje środowiska naukowe do bardziej uważnego zajmowania się nią, wbrew obowiązującym trendom i modom. Dysocjowanie się od tematów wywołujących trudne emocje, które jest domeną współczesnego człowieka, każe nauce, zupełnie paradoksalnie, asocjować się z nimi, poznawać i zgłębiać. Współczesny człowiek zdaje się żyć tak, jak gdyby śmierci nie było, jakby go nie dotyczyła, a przynajmniej stanowiła zjawisko tak odległe, że niezasługujące na głębszą uwagę. Równocześnie, zupełnie przewrotnie, jest ona (śmierć) wszechobecna w przekazach medialnych,  stanowiąc  gwarancję  wzrostu  poczytności  czy  oglądalności.  To zastanawiające, że potrzeba dzisiaj „debatować” o żałobie (na forum społecznym i     naukowym), zamiast pozwalać jej „wybrzmieć” (w psychice jednostki). Każda strata, jeśli stanowiła wartość dla tego, który traci, wymaga okresu adaptacji do niej. Proces żałoby wyznacza rytm tej adaptacji. Każda śmierć osoby bliskiej i każda żałoba po śmierci osoby bliskiej rozgrywają się jednocześnie na kilku płaszczyznach: wewnątrzpsychicznej, związanej z przeżywaniem żalu po  stracie;  interpersonalnej,  związanej  z dynamiką  wsparcia  i pomocy;  kulturowej, związanej z rozumieniem śmierci, rytuałami pożegnania, miejscami pamięci, itp. W monografii każda z tych płaszczyzn zostaje w mniejszym lub większym stopniu wypełniona. Pierwsza część monografii nawiązuje do psychologii i filozofii śmierci, druga traktuje o śmierci w kulturze i sztuce, w trzeciej poruszane są zagadnienia diagnozy i pomocy psychologicznej w sytuacji straty, a  czwarta skupia się na bardzo specyficznej stracie (prenatalnej i perinatalnej), którą społeczeństwo dopiero uczy się konstruktywnie przeżywać. Autorzy  poszczególnych  rozdziałów  reprezentują  różne  dziedziny  nauki i  praktyki, dzięki czemu monografia prezentuje obraz utraty i żałoby niezwykle bogaty i zróżnicowany. Oddając do Państwa rąk niniejsze opracowanie, żywimy nadzieję, że stanie się ono źródłem pogłębionej refleksji na temat umierania, śmierci i żałoby. Mamy nadzieję, że będzie to refleksja daleka od współczesnych tendencji, które zapraszają do „psychologicznej ucieczki” od tematyki śmierci. Wszak śmierć od zawsze była i na zawsze pozostanie częścią życia...” (Wstęp)

Linguarum Silva. T. 2: Słowo - znaczenie - relacja w języku i w tekście

red. Barbara Mitrenga

Oddany do rąk Czytelnika drugi tom Linguarum Silva zatytułowany Słowo – znaczenie – relacja w języku i w tekście zawiera jedenaście artykułów zgrupowanych w dwóch częściach, całość dopełniają Varia. W części pierwszej (Słowo – znaczenie – relacja w języku) znalazły się artykuły poświęcone rozważaniom z zakresu semantyki i leksyki współczesnej oraz historycznej, natomiast w części drugiej (Słowo – znaczenie – relacja w tekście) – artykuły oparte na analizie tekstów i wypowiedzi charakteryzujących dyskurs prawicowy, prasowy i społeczny w Polsce oraz podejmujące szeroko rozumianą tematykę gatunków. Część Varia zawiera m.in. omówienia książek: A Study in the Linguistics-Philosophy Interface A. Bogusławskiego oraz Humanizm w języku polskim. Wartości humanistyczne w polskiej leksyce i refleksji o języku pod red. A. Janowskiej, M. Pastuchowej i R. Pawelca. Opublikowane w Linguarum Silva teksty są świadectwem wielorakich zainteresowań naukowych młodego pokolenia badaczy w zakresie języka i tekstu. Artykuły, mimo że opierają się na różnorodnym materiale badawczym, dotyczą synchronii i diachronii w języku, odwołują się do różnych metodologii, metod i teorii językoznawczych oraz genologicznych, w sposób jednoznaczny odwołują się do zaproponowanych w podtytule tomu pojęć. Mowa w nich m.in. o słowie dziś i w przeszłości; słowie i jego znaczeniu podstawowym i wtórnym (przenośnym, potocznym); o nacechowaniu aksjologicznym słowa; słowie jako składniku konstrukcji, zdania, wypowiedzi, dyskursu; znaczeniu wybranych gatunków w przestrzeni komunikacyjnej, relacjach międzygatunkowych, relacjach między kanonicznymi i niekanonicznymi aktualizacjami gatunków, relacjach między terminami temat, motyw, topos. Linguarum Silva adresowane jest do Czytelników z kręgu szeroko rozumianej humanistyki oraz wszystkich osób zainteresowanych zaproponowaną tematyką tomu i poszczególnych artykułów.

Scales of Banach Spaces, Theory of Interpolation and their Applications

Łukasz Dawidowski

Celem niniejszej monografii jest omówienie teorii skal przestrzeni Banacha oraz teorii interpolacji wraz z podaniem przykładów ich zastosowań. W pierwszej kolejności opisano teoretyczne podstawy teorii interpolacji. Podano  definicje oraz podstawowe twierdzenia dotyczące konstrukcji przestrzeni interpolacyjnych (interpolacja rzeczywista i zespolona). Druga, główna, część monografii przedstawia definicję potęg ułamkowych operatorów, w szczególności dodatnich operatorów sektorialnych. Zaprezentowano także ich zastosowanie do konstrukcji skal przestrzeni Banacha, które jako główny obiekt badań są przykładem przestrzeni interpolacyjnych. W pracy zamieszczono również charakteryzację skal przestrzeni Banacha, która służy jako podstawa teoretyczna do opisu zastosowań tej teorii. W trzeciej części pokazano wykorzystanie podanej wcześniej teorii do badania „zachowań” operatorów na różnych poziomach skali. Udowodniono twierdzenia dotyczące operatorów domkniętych oraz operatorów sektorialnych. Następnie opisano konkretne równania cząstkowe, w rozwiązywaniu których można zastosować wspomnianą teorię.

Legendy Ajnów z czwartej ręki

oprac. Aleksandra Dębińska, Sviatlana Rohach, red. Agnieszka Tambor, Jolanta Tambor

Seria: Świat po polsku (1), ISSN 2956-4468   Głównym celem publikacji jest przedstawienie legend Ajnów, grupy etnicznej zamieszkującej obecnie japońską wyspę Hokkaido. Legendy zostały przetłumaczone z języka rosyjskiego na język polski przez Sviatłanę Rohach. Aby odpowiednio przekazać ich sens, niezwykle istotnym elementem publikacji stał się kontekst etniczny oraz społeczny Ajnów. Zbiór stanowi kolejną próbę przybliżenia czytelnikowi nadzwyczaj atrakcyjnej, egzotycznej kultury dalekowschodniej, a zarazem postaci wybitnego polskiego badacza i odkrywcy – Bronisława Piłsudskiego, zasłużonego dla światowych badań etnicznych i etnograficznych.

Wyjść poza tekst. Literatura wobec tradycji i rzeczywistości

red. Szymon Piotr Kukulak, Józef Olejniczak

Zamysłem niniejszego tomu jest przedstawienie kilku możliwych perspektyw na uchwycenie zagadnienia związków, jakie – w bardzo szerokim sensie – łączą literaturę i rzeczywistość. Książka zbiera teksty doktorantów czterech uniwersytetów: Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, dla których bazę stanowiły pomysły zaprezentowane i dyskutowane wspólnie na dwóch konferencjach literaturoznawczych – Rozrachunki, porachunki, obrachunki (w Krakowie w 2014 roku) i Wstyd za literaturę (w Katowicach w 2015 roku). Spotkania w takim formacie organizowane są rokrocznie od kilkunastu lat i wcześniej już owocowały publikacjami, z których ostatnią, jaka poprzedza tę książkę, był tom Mapy świata, mapy ciała. Geografia i cielesność w literaturze pod redakcją Aleksandry Jastrzębskiej z 2014 roku (z kolei będący pokłosiem spotkań w Warszawie i Poznaniu w latach 2012 i 2013). Tematem, który łączył ze sobą dwie przywołane powyżej konferencje – tj. krakowską i katowicką – były właśnie związki (choć odmiennego typu) literatury z rzeczywistością. Tak ukierunkowanym badaniom poświęcono zatem niniejszą książkę. (Fragment Wprowadenia)

Zielona inkluzja, czyli o relacji człowieka z przyrodą, outdoor education i leśnej bajce

Joanna Godawa

Zielona inkluzja… powstała z potrzeby zwrócenia uwagi na relację współczesnego człowieka ze światem natury. To książka o  konieczności włączenia się do natury/ wyjścia z deficytu natury, gdzie mowa jest o relacji, miejscu, dziecku i rozwoju osobistym każdego z nas. To słowa o przygodzie, bajce, zrównoważonym rozwoju i ekologii, w których mamy szansę zobaczyć siebie. Autorka zaproponowała trójfazowy model inkluzji/ powrotu człowieka do natury oparty na trójfazowej koncepcji antropologicznej Arnolda von Gennepa oraz autorski model leśnej bajki przygotowującej i pogłębiającej kontakt dzieci z przyrodą, wierząc, że jedną z dróg prowadzących do  inkluzji człowieka z naturą są działania ukierunkowane na pracę i rozwój dzieci w przestrzeni natury oraz ukazanie środowiska naturalnego jako miejsca wspólnego, w którym możemy i powinniśmy podejmować działania o charakterze badawczym, innowacyjnym i twórczym.

W poszukiwaniu "dobrego życia". U filozoficznych podstaw głównych orientacji politycznego myślenia. Wyd. 2

Wojciech Kaute

Książka Wojciecha Kautego pod tytułem W poszukiwaniu „dobrego życia”. U filozoficznych podstaw głównych orientacji politycznego myślenia jest pracą z zakresu historii idei politycznych. Autor podejmuje w niej, wykorzystując termin wprowadzony przez Arystotelesa, fundamentalne dla humanistyki zagadnienie: czym jest „dobre życie” i jak rzutuje ono na kształt państwa. To kluczowe zagadnienie poddane jest analizom, prowadzonym od greckich narodzin namysłu nad człowiekiem i polityką aż po refleksję doby współczesnej. Analizy te, ugruntowane w ontyczno-epistemicznych podstawach zachodniego myślenia, ukazują czytelnikowi całą głębię ewolucji poglądów na temat człowieka i jego miejsca w strukturze świata, roli jednostki oraz koncepcji państwa i prawa. Ogromną zaletą książki Wojciecha Kautego jest oryginalne, autorskie, ujęcie całokształtu analiz. Autor prowadzi czytelnika tropem własnych interpretacji. Dzięki temu praca staje się niezwykle intrygującą i inspirującą próbą syntetycznego ujęcia europejskiej historii idei politycznych. Książka adresowana jest przede wszystkim do filozofów polityki oraz do historyków doktryn politycznych i myśli politycznej. Nie ulega jednak wątpliwości, że fundamentalność podjętego zagadnienia czyni ją niezwykle wartościową dla każdego humanisty.