Linguarum Silva. T. 2: Słowo - znaczenie - relacja w języku i w tekście

red. Barbara Mitrenga

Oddany do rąk Czytelnika drugi tom Linguarum Silva zatytułowany Słowo – znaczenie – relacja w języku i w tekście zawiera jedenaście artykułów zgrupowanych w dwóch częściach, całość dopełniają Varia. W części pierwszej (Słowo – znaczenie – relacja w języku) znalazły się artykuły poświęcone rozważaniom z zakresu semantyki i leksyki współczesnej oraz historycznej, natomiast w części drugiej (Słowo – znaczenie – relacja w tekście) – artykuły oparte na analizie tekstów i wypowiedzi charakteryzujących dyskurs prawicowy, prasowy i społeczny w Polsce oraz podejmujące szeroko rozumianą tematykę gatunków. Część Varia zawiera m.in. omówienia książek: A Study in the Linguistics-Philosophy Interface A. Bogusławskiego oraz Humanizm w języku polskim. Wartości humanistyczne w polskiej leksyce i refleksji o języku pod red. A. Janowskiej, M. Pastuchowej i R. Pawelca. Opublikowane w Linguarum Silva teksty są świadectwem wielorakich zainteresowań naukowych młodego pokolenia badaczy w zakresie języka i tekstu. Artykuły, mimo że opierają się na różnorodnym materiale badawczym, dotyczą synchronii i diachronii w języku, odwołują się do różnych metodologii, metod i teorii językoznawczych oraz genologicznych, w sposób jednoznaczny odwołują się do zaproponowanych w podtytule tomu pojęć. Mowa w nich m.in. o słowie dziś i w przeszłości; słowie i jego znaczeniu podstawowym i wtórnym (przenośnym, potocznym); o nacechowaniu aksjologicznym słowa; słowie jako składniku konstrukcji, zdania, wypowiedzi, dyskursu; znaczeniu wybranych gatunków w przestrzeni komunikacyjnej, relacjach międzygatunkowych, relacjach między kanonicznymi i niekanonicznymi aktualizacjami gatunków, relacjach między terminami temat, motyw, topos. Linguarum Silva adresowane jest do Czytelników z kręgu szeroko rozumianej humanistyki oraz wszystkich osób zainteresowanych zaproponowaną tematyką tomu i poszczególnych artykułów.

Gaston Bachelard. Konteksty i interpretacje

red. Marta Ples-Bęben

Celem książki jest zaprezentowanie wyboru studiów nad filozofią Bachelarda opublikowanych przez badaczy z różnych krajów w ramach żywo rozwijającego się bachelardowskiego i postbachelardowskiego nurtu refleksji oraz wpisanie w ten nurt artykułów polskich badaczy twórczości Bachelarda. Choć nie można powiedzieć, że Bachelard pozostaje w Polsce nieznany, to wciąż wiele ważnych prac - tak autorstwa samego Bachelarda, jak i innych badaczy bądź komentujących jego filozofię, bądź ją kontynuujących, jest znana jedynie specjalistom. Książka Gaston Bachelard. Konteksty i interpretacje chce wypełnić tę lukę, wskazując jednocześnie na obecność polskich badań nad bachelardyzmem. Zamierzeniem niniejszego tomu jest zestawienie artykułów potwierdzających wieloaspektowość filozofii Gastona Bachelarda oraz jej aktualność. Wielość nowych odczytań Bachelardowskiej myśli, ukazujących się w Polsce i za granicą potwierdza, że zarówno filozofia nauki, wraz z wprowadzonymi przez Bachelarda pojęciami nowego umysłu naukowego, nowej racjonalności czy przeszkód epistemologicznych, jak i filozofia wyobraźni poszukująca metody adekwatnie uchwytującej istotę marzenia i obrazu, nieustająco stanowią ważny punkt odniesienia dla filozofów, a także przedstawicieli innych dyscyplin naukowych.

Wprowadzenie do teologii katolickiej. Podręcznik

Jan Słomka

Teologia chrześcijańska jest uprawiana wewnątrz wiary, a więc zakłada przyjęcie Objawienia. Ta specyfika wymaga dzisiaj szczególnego podkreślenia. Teologia katolicka wyróżnia się pośród innych nurtów teologii chrześcijańskiej oparciem na Tradycji, czyli Magisterium. Dlatego wskazane tematy, wraz z omówieniem relacji Objawienia do natchnienia Pisma Świętego, tworzą pierwszą część Wprowadzenia do teologii katolickiej. W kolejnych rozdziałach zostały przedstawione kwestie metodologiczne, relacja teologii do filozofii oraz do nauki nowożytnej. Ostatnia część Wprowadzania... poświęcona jest najważniejszym dyscyplinom teologii katolickiej.

Intertekst, historia i (auto)ironia. Szkice o twórczości Tadeusza Różewicza

Katarzyna Gutkowska

Niniejsza książka to zbiór szkiców łączących interpretacyjno-analityczne rozważania na temat poszczególnych utworów Tadeusza Różewicza z próbą określenia specyfiki jego gry w nawiązania i oceny modi operandi otaczającego go świata. To również refleksja na temat stosunku poety do najważniejszych kategorii humanistyki: podmiotowości i poetyckiego „ja”, historii i wagi doświadczenia, przystawalności poetyckiego słowa do materii życia, ironii i autoironii, tożsamości budowanej na pamięci i refleksyjnym odbiorze rzeczywistości w jej najpoważniejszych i najbardziej trywialnych przejawach, a także do dzieł i słów cudzych, włączanych w poetycką tkankę jego własnych utworów. Intertekstualność dzieła Różewicza pojmuje się przy tym bardzo szeroko: intertekst to zarówno inne dzieło literackie (również inny tekst samego Różewicza), jak i formacja kulturowa danej epoki, szczególny moment dziejowy, obejmujący różne formy przekazu, język mediów czy język krytyki wycelowanej w wiersze poety, dzięki któremu badacze, znawcy i tłumacze usiłują dociec Różewiczowskiej „tajemnicy wiersza”. I choć poszczególne szkice traktują o różnych aspektach twórczości poety (związkach jego wierszy z poezją Norwida, Staffa, kwestiach metapoetyckich czy światopoglądowo-historiozoficznych), niektóre z nich swym zasięgiem obejmują także punkty wspólne, co świadczy o kompaktowości i spójności poetyckiej twórczości Różewicza, od lat konsekwentnie budującego charakterystyczny nurt motywiki i sieć punktów wyjścia wokół zespołu podstawowych pojęć i kulturowych filarów. Książka przeznaczona jest dla wszystkich zainteresowanych poezją polską XX i XXI wieku, a w szczególności dla krytyków literackich, nauczycieli, studentów filologii i innych kierunków, w które wpisuje się nurt rozważań o kondycji współczesnej kultury, a także roli literatury w postindustrialnym, zmediatyzowanym świecie.

Przestrzenie przekładu T. 4

red. Jolanta Lubocha-Kruglik, Oksana Małysa, Gabriela Wilk

Autorzy artykułów, które znalazły się w 4  tomie Przestrzeni przekładu, poruszają wiele bardzo zagadnień sfery przekładu. Przedmiotem refleksji były zarówno kwestie o charakterze ogólnym, jak i szczegółowe zjawiska analizowane na podstawie przekładów tekstów literackich i specjalistycznych. W części pierwszej poświęconej przekładowi artystycznemu autorzy omawiali m.in. tematykę związaną z wielojęzycznością i jej implikacjami dla przekładu, analizowali możliwość adaptacji kontekstu kulturowego w przekładzie i problemy z tego wynikające. Część druga zawiera teksty ukazujące specyfikę przekładu filmowego i scenicznego. Badacze zwracają tu uwagę na mnogość kodów kulturowych, których oddanie staje się dla tłumacza prawdziwym wyzwaniem. Osobną część poświęcono zagadnieniom stojącym na pograniczu badań konfrontatywnych i przekładowych. Przedmiotem opisu były tu zjawiska szczegółowe dotyczące m.in. przekazu ram modalnych, aliteracji czy realizacji semantyki perswazyjności. W części poświęconej przekładowi specjalistycznemu omówiono problemy związane z przekładem terminów, wskazano na konieczność konfrontowania ustaleń z badaczami reprezentującymi różne języki. Ponadto zaprezentowano aspekty prawne odpowiedzialności zawodowej tłumaczy. Tom zamyka część, w której przedstawiono wyniki ustaleń związanych z warsztatem tłumacza i dydaktyką przekładu. Wskazano w niej na praktyczne możliwości wykorzystania nowych narzędzi i nowych programów w pracy tłumacza oraz na konieczność opanowania nowych technologii.

Tajemni wspólnicy: czytelnik, widz i tłumacz. Opowiadania Josepha Conrada w nowych interpretacjach

red. Agnieszka Adamowicz-Pośpiech, Jacek Mydla

Książka jest zbiorem artykułów poświęconych opowiadaniom Josepha Conrada. Autorami są polscy i zagraniczni badacze twórczości pisarza oraz angliści literaturoznawcy. Proponują oni reinterpretacje krótkich utworów prozatorskich, w większości będących tekstami, którymi conradystyka się dogłębniej nie zajmowała. Celem publikacji jest demarginalizacja form krótkich i zwrócenie uwagi na ich bogactwo treściowe i formalne. Oprócz analiz literackich publikacja zawiera również artykuły poświęcone zagadnieniom związanym z filmowym adaptacjom oraz przekładom i przekładoznawstwu – zagadnienia te omawiane są oczywiście na przykładzie nowel Conrada. Książka adresowana jest do szerokiego odbiorcy, zarówno tego, który interesuje się literaturą zawodowo jak i pasjonującego się prozą literacką z zamiłowania. Będzie szczególnie cenna dla czytelnika, który dopiero przystępuje do poważniejszych studiów nad Conradem jako pisarzem, którego kunszt znalazł w gatunku opowiadania podatną formułę wypowiedzi artystycznej. Książka zawiera indeksy: osobowy, postaci fikcyjnych i utworów literackich.

Czy Kirgiz zszedł z konia? Obyczaje, język i kultura Kirgistanu oczami kirgiskiej polonistki

Akylai Abylkadyr kyzy, red. i oprac. Jolanta Tambor, Agnieszka Tambor, Tomasz Gęsina

Publikacja jest drugim tomem serii "Świat po polsku". To cykl adresowany do studentów różnych kierunków humanistycznych i społecznych, szczególnie takich, które związane są z wielokulturowością i wieloetnicznością, kontaktami języków i kultur, etnografią i antropologią itp., a także do uczniów i nauczycieli. Celem książki Czy Kirgiz zszedł z konia? Obyczaje, język i kultura Kirgistanu oczami kirgiskiej polonistki jest przybliżenie czytelnikom niezwykle atrakcyjnej, egzotycznej kultury, która jest bardzo słabo znana w Polsce, choć jej korzenie tkwią w dalekiej przeszłości. Tytuł publikacji odnosi się do popularnego reportażu Ryszarda Kapuścińskiego i w jednym z rozdziałów do niego nawiązuje, starając się rzucić światło na faktyczne pochodzenie etniczne tytułowego jeźdźca. Autorka tekstu głównego i autorzy-redaktorzy tekstów dodatkowych przedstawiają Kirgistan z perspektywy jego skomplikowanej historii, realiów kulturowych, onomastyki, topografii itp. Książka jest ważną pozycją, prezentującą kolejny obszar działań badawczych i dydaktycznych UŚ.

The Discourse of M: Managing British Intelligence in James Bond Movies

Anna Majer, Piotr Mamet

The Discourse of M różni się od książek, które do tej pory napisano na temat serii filmów o agencie 007. To nie główny bohater – James Bond – jest przedmiotem zainteresowania autorów, lecz M – osoba będąca szefem brytyjskiego wywiadu (MI6) i zwierzchnikiem Bonda. W postać M wciela się trzech aktorów (Bernard Lee, Robert Brown i Ralph Fiennes) i jedna aktorka (Judith Dench), a każda z tych osób stwarza wyjątkową kreację szefa MI6, reprezentując różne style zarządzania, co ma odzwierciedlenie w języku. To właśnie stało się przedmiotem dociekań badaczy – dyskurs M. Książka ma charakter pracy naukowej. Socjolingwistyczną i pragmatyczną analizę materiału badawczego (wypowiedzi M) poprzedza teoretyczna podbudowa dotyczącą dyskursu instytucjonalnego, krytycznej analizy dyskursu, koncepcji władzy i aspektów pragmatycznych – aktów mowy i uprzejmości. Część badawczą rozpoczyna analiza pozycji M jako szefa wywiadu na przestrzeni lat, na podstawie wypowiedzi bohaterów w różnych konfiguracjach – M-Bond, M-zwierzchnicy czy M o sobie. Dalej obserwujemy, jak zmienia się dyskurs M w poszczególnych odcinkach serii. Jako manager, M wydaje rozkazy, dokonuje oceny i dba o zachowanie najwyższych standardów i swych podwładnych. Książka przedstawia, w jaki sposób każdy z czterech M realizuje swoje managerskie zadania, jaka jest specyfika języka każdego z nich i w jaki sposób za pomocą języka realizują oni swoje cele, a tym samym cele MI6.