Instalacje zasilające urządzenia bezpieczeństwa pożarowego. Tom 1: Układy połączeń i urządzenia zasilające

Radosław Lenartowicz, Jadwiga Fangrat

Niniejsza monografia stanowi tom 1 publikacji pt. Instalacje elektryczne zasilające urządzenia bezpieczeństwa pożarowego. Praca zawiera podstawowe dane niezbędne do prawidłowego projektowania i montażu instalacji bezpieczeństwa w obiektach budowlanych. W tomie 1 przedstawiono opisowo i rysunkowo właściwe układy zasilania instalacji bezpieczeństwa, podtrzymujące pracę zasadniczych urządzeń funkcjonujących w budynku lub obiekcie budowlanym w czasie pożaru. Opisano źródła zasilania podstawowego i rezerwowego. Przedstawiono także wyniki wieloletnich badań statystycznych prowadzonych przez R. Lenartowicza, oraz danych z GUS, PIP, KGPSP w zakresie porażenia prądem ludzi oraz występujących pożarów w Polsce. Tom 1 publikacji zawiera również niezbędną bibliografię i terminologię dotyczącą rozpatrywanego tematu.

Ochrona zabudowy w sąsiedztwie głębokich wykopów

Walery Kotlicki, Stanisław Łukasik, Tomasz Godlewski, Witold Bogusz

Dynamiczny rozwój budownictwa na terenach miejskich zwiększa zapotrzebowanie na wykorzystanie przestrzeni podziemnej. Posadowienie budynków z wielokondygnacyjnymi częściami podziemnymi związane jest z realizacja głębokich wykopów, często do głębokości 25 – 30 m poniżej powierzchni terenu. Roboty te są najczęściej realizowane w centrach miast, w bliskim sąsiedztwie istniejącej zabudowy. Wymusza to konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania projektowanych prac na sąsiadujące obiekty. Wytyczne zawierają zalecenia dotyczące ochrony istniejącej zabudowy przed niekorzystnym wpływem przemieszczeń podłoża wywołanych realizacja głębokich wykopów. Zakres wytycznych obejmuje wykopy zabezpieczone pionowymi ścianami oporowymi zagłębionymi w gruncie. Ich celem jest sformalizowanie procedury oceny oddziaływania, jako elementu procesu projektowania i zarzadzania ryzykiem. Wytyczne obejmują następujące elementy: zasięg oddziaływania, przewidywane i dopuszczalne wartości przemieszczeń, minimalne wymagania związane z ocena stanu technicznego istniejących obiektów oraz ich monitoringiem, identyfikacje i zarzadzanie ryzykiem.

Instalacje elektryczne, piorunochronne i telekomunikacyjne w obiektach przemysłowych

Radosław Lenartowicz, Michał Świerżewski

W niniejszym opracowaniu podano warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji elektrycznych zewnętrznych i wewnętrznych (w tym piorunochronnych) w typowych obiektach przemysłowych oraz w budowlach, pomieszczeniach i budynkach o charakterze przemysłowym. W rozdziale 9 niniejszego zeszytu opracowano dodatkowe wymagania dotyczące instalacji telekomunikacyjnych, będące uzupełnieniem rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie - w rozdziale 8a „Instalacja telekomunikacyjna” działu IV „Wyposażenie techniczne budynków”. W rozporządzeniu tym określono szereg ogólnych uwarunkowań dotyczących poszczególnych typów budynków, ale brakuje wymagań szczegółowych odnośnie do instalacji telekomunikacyjnych w budynkach przemysłowych, niezbędnych do ich prawidłowego funkcjonowania. W przedstawianym zeszycie WTWiORB szczegółowo są opracowane wymagania dotyczące elektrycznych sieci i urządzeń zasilających, rozdzielczych oraz instalacji na napięcie średnie do 20 kV oraz niskie do 1 kV. Instalacje i urządzenia elektryczne w obiektach przemysłowych powinny zapewniać: ciągłą dostawę energii elektrycznej o odpowiednich parametrach technicznych, stosownie do potrzeb użytkowych, bezpieczeństwo użytkowania, a przede wszystkim ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym, przepięciami łączeniowymi i atmosferycznymi, powstaniem pożaru, wybuchem i innymi szkodami, ochronę środowiska przed skażeniem i emitowaniem niedopuszczalnego poziomu drgań, hałasu oraz oddziaływaniem pola elektromagnetycznego, a także spełnienie wymagań przepisów dotyczących projektowania i budowy instalacji i urządzeń elektrycznych oraz norm i wiedzy technicznej. Niniejszy zeszyt ma charakter wytycznych i zawiera szczegółowe warunki techniczne wykonywania i odbioru instalacji elektrycznych (piorunochronnych) i telekomunikacyjnych w obiektach przemysłowych, uwzględniające specyficzny charakter budownictwa przemysłowego, i obejmuje swoim zakresem wymagania dotyczące: dokumentacji technicznej, niezbędnej do wykonania i odbioru instalacji elektrycznych i urządzeń piorunochronnych, podstawowych wyrobów stosowanych przy wykonywaniu instalacji elektrycznych i urządzeń piorunochronnych, wykonania instalacji elektrycznych, telekomunikacyjnych i urządzeń piorunochronnych, technologii montażu instalacji elektrycznych, telekomunikacyjnych, odbioru instalacji elektrycznych i urządzeń piorunochronnych oraz telekomunikacyjnych w obiektach i budynkach przemysłowych (w tym wymagania dotyczące odbiorów częściowych, wymagania dotyczące odbioru końcowego oraz zakres badań i sprawdzeń odbiorczych), a także wykazu istniejących przepisów technicznych i dokumentów związanych, dotyczących wykonania i odbioru instalacji (elektrycznych, piorunochronnych, telekomunikacyjnych) w obiektach budowlanych, szczególnie przemysłowych. Opracowanie nie zawiera warunków wykonania i odbioru robót realizowanych z zastosowaniem metodologii BIM (Building Information Modeling).

Pomiary zapachów i odczuwalnej jakości powietrza w pomieszczeniach

Krystyna Kostyrko, Paweł Wargocki

Monografia stanowi podsumowanie stanu wiedzy o sensorycznych pomiarach zapachów, chemicznych pomiarach stężeń odorantów w pomieszczeniach, metodach oceny jakości powietrza wewnętrznego odczuwanej przez ludzi i o metodach ograniczania stężeń odorantów. Opisano specyfikę pomiaru śladowych stężeń odorantów stanowiących źródło zapachów odczuwalnych w pomieszczeniach, z uwzględnieniem metod znormalizowanych (referencyjnych) oraz metod stosowanych w pomiarach w warunkach rzeczywistych, przyrządami przenośnymi (nosy elektroniczne). Przedstawiono główne źródła zanieczyszczeń zapachowych w budynkach, metody ich diagnozowania oraz metody badań emisji zanieczyszczeń (zapachowych) z powierzchni materiałów budowlanych. Omówiono przykładowe wyniki analizy kosztów pogorszonej jakości powietrza oraz występowania złych zapachów w budynkach. W monografii wykorzystano wyniki z najnowszych badań przeprowadzonych w Europie i na świecie oraz wyniki badań własnych.

Budynki z obudową z płyt warstwowych. Diagnostyka stanu technicznego obudowy

Ołeksij Kopyłow, Jan Sieczkowski

Płyty warstwowe są obecnie szeroko stosowane w budynkach o różnym przeznaczeniu (przemysłowych, rolniczych, magazynowych, handlowych itp.). Mają one istotny wpływ na bezpieczeństwo użytkowania tych budynków, ich szczelność, a także na właściwości termoizolacyjne, akustyczne (izolacyjność akustyczna, pochłanianie dźwięków) oraz ogniowe. Ściany zewnętrzne i dachy z płyt warstwowych nie wymagają skomplikowanych i drogich zabiegów konserwacyjnych, ale ich zaniedbywanie może doprowadzić do negatywnych skutków, takich jak: zmniejszenie efektywności energetycznej budynków, degradacji płyt warstwowych, a niekiedy do poważnych uszkodzeń konstrukcji nośnych. W poradniku zaproponowano zasady przeprowadzania okresowych badań i ocen stanu technicznego ścian zewnętrznych i dachów budynków z obudową z płyt warstwowych. Na podstawie wieloletniego doświadczenia eksperckiego, a także analiz protokołów kontroli budynków wskazano niezbędną aparaturę oraz tryb przeprowadzania kontroli okresowych, umożliwiających wiarygodne oceny stanu technicznego tego typu budynków. W opracowaniu opisano także najczęściej występujące uszkodzenia obudów z płyt warstwowych oraz przedstawiono przyczyny ich powstawania.

Zakładowa kontrola produkcji wyrobów budowlanych

Jan Bobrowicz, Patryk Lis

W pracy przedstawiono wymagania, jakie powinna spełniać dokumentacja zakładowej kontroli produkcji. Intencją Autorów jest pomóc producentom wyrobów budowlanych w stworzeniu systemu zakładowej kontroli produkcji w ich zakładach produkcyjnych przy zachowaniu odpowiednich wymagań wynikających z norm, ocen technicznych czy przepisów prawa. Opisano wymagania, jakie producent musi spełnić w zakresie infrastruktury i kwalifikacji personelu. Wszystkie działania producenta powinny być prowadzone w taki sposób, aby był w stanie udokumentować i potwierdzić zgodność produkowanych wyrobów. Dokumentacja zakładowej kontroli produkcji powinna zagwarantować utrzymanie wymagań wobec wyrobów oraz ich stałości produkcji. Analiza gromadzonych zapisów dokumentujących proces produkcji oraz badań i oceny zgodności powinna także pozwalać na doskonalenie i umożliwiać zidentyfikowanie przyczyn potencjalnych niezgodności oraz słabych stron procesu produkcyjnego. Wdrożony i utrzymywany system zakładowej kontroli produkcji powinien być dostosowany do wielkości i struktury producenta oraz opisywać jego faktyczne działania. Struktura oraz zakresy uprawnień i obowiązków powinny być ustalone w taki sposób, aby pozwolić na podejmowanie kluczowych decyzji w zakresie dotyczącym stabilności procesów i jakości produkowanych wyrobów.

Azbest w budynkach

Andrzej Obmiński

Praca składa się z trzech części, w których omówiono miejsca występowania wyrobów zawierających azbest w obiektach budowlanych, ocenę zagrożeń, jakie one powodują w przypadku eksploatacji i usuwania oraz praktyczne zalecenia dotyczące usuwania wyrobów zewnętrznych. Autor postawił następujące tezy w swej pracy: • Wyroby i budynki z azbestem powinny być charakteryzowane przez wielkość mierzalnego zanieczyszczenia powietrza w postaci pyłów respirabilnych azbestu, uwalnianych do wnętrza budynku. • Wyroby zwierające azbest użyte w budownictwie ogólnym są bardziej rozpowszechnione i zróżnicowane niż wynika to z raportów gromadzonych w bazie azbestowej, w której uwzględniono głównie wyroby najbardziej typowe, łatwo rozpoznawalne, znajdujące się na zewnątrz budynków (w elewacji i pokryciach dachowych). • Ocena wyrobów z azbestem, przedstawiana w formularzach „Oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest” (w skrócie „Ocena”), przygotowywana bez wiedzy eksperckiej, jest mało przydatna do realnego kwalifikowania zagrożenia użytkowników (punktacje „Oceny” i stopień pilności działań naprawczych często nie odzwierciedlają realnego zagrożenia). Wpływa to na zbyt pochopne decyzje o usunięciu wyrobów, które nierzadko prowadzone są w sposób pobieżny, bez należytego przygotowania budynku i wykonawców. • W odniesieniu do wyrobów widocznych kwalifikacje „Oceny” są uznaniowe, ich poprawność zależna jest od kompetencji wykonującego oględziny i przygotowującego formularz. W odniesieniu do wyrobów zasłoniętych, niedostępnych do oględzin, takich jak płyty azbestowo-cementowe wewnątrz ścian warstwowych, nie są one wiarygodne i wymagałyby weryfikacji przez wykonanie odkrywek lub/i badań powietrza do stwierdzenia wykluczenia obecności pyłu azbestu w powietrzu wewnętrznym. • Wyniki „Oceny” mogą znacząco odbiegać od stwierdzanego w badaniach stężenia pyłów azbestu w powietrzu, stanowiącego realne zagrożenie zdrowotne dla użytkowników obiektów. Istnieje więc potrzeba weryfikacji „Oceny” i wdrażania do stosowania wynikających z nich zaleceń – o ile są one poprawnie przygotowane i potwierdzone wynikami badań powietrza. • Zachodzi potrzeba prawidłowej oceny zagrożenia i dopasowania do niego planów eliminacji azbestu oraz zasad kontroli specjalistycznych prac usuwania azbestu z budynków.

Diagnozowanie budynków zlokalizowanych na terenach górniczych

Marian Kawulok

W poradniku przedstawiono procedurę diagnozowania istniejących budynków, które podlegały wpływom ciągłych deformacji powierzchni terenu, spowodowanych podziemną eksploatacją górniczą. W tym zakresie omówiono w szczególności następujące zagadnienia: wymaganą charakterystykę faktycznego stanu diagnozowanych budynków (wraz z opisem skutków w ich konstrukcji) w postaci stanu uszkodzeń i deformacji, wywołanych działającymi oddziaływaniami; określenie wszystkich oddziaływań, jakim dotychczas obiekt podlegał (w tym w szczególności oddziaływań górniczych); metody analizy konstrukcji obiektu, mogące mieć zastosowanie w procesie diagnozowania; metody sprawdzania stanów granicznych nośności i użytkowalności konstrukcji. Poradnik zakończono przykładami diagnozowania obiektów.