Prawo interpretacyjne

Paulina Konca

Choć interpretacja przepisów prawa ma bezpośrednie przełożenie na treść orzeczeń sądowych,  prawo interpretacyjne nie było do tej pory przedmiotem monograficznego opracowania w polskiej teorii prawa. Autorka opisuje status dyrektyw interpretacyjnych w różnych kulturach prawnych (m.in. Polsce, Hiszpanii, Australii, USA, Wielkiej Brytanii, Irlandii i Ameryce Łacińskiej) i analizuje problemy, jakie rodzi ujęcie dyrektyw wykładni w formę przepisów. Wysuwa propozycje w zakresie stanowienia prawa interpretacyjnego oraz poddaje analizie charakter dyrektyw interpretacyjnych. Ważną zaletą pracy jest odwołanie do bogatego materiału literatury i orzecznictwa pochodzących z wielu jurysdykcji.

Prawo zamówień publicznych w praktyce. Wzory, instrukcje, przykłady

Marta Kozyra

Autorka - praktyk z wieloletnim doświadczeniem - wyjaśnia na przykładach, jak sprawnie, szybko i co najmniej bezbłędnie przeprowadzić cały proces zamówienia: od sporządzenia analizy zapotrzebowania, przez przygotowanie prawidłowej dokumentacji przetargowej, ogłoszenie przetargu, jego rozstrzygnięcie, aż po postępowanie odwoławcze. W książce Czytelnik znajdzie m.in.: ● przykład dokładnej analizy zapotrzebowania zamawiającego, ● sposób umieszczania ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej - krok po kroku, ● formę planu postępowania, ● wyjaśnienie, jak sporządzić regulamin przeprowadzenia wstępnych konsultacji rynkowych, ● wskazówki, jak prawidłowo określić datę rozpoczęcia i rozstrzygnięcia przetargu, ● instrukcję wypełnienia ogłoszenia o przetargu, ● przykład pełnej dokumentacji przetargowej, ● tryby, w jakich można prowadzić zamówienia publiczne, ● limity, dla których stosuje się poszczególne tryby zamówień, ● wyjaśnienie, jak kształtuje się wielkość wadium, ● wzór i tryb odwołania od wyniku przetargu. ATUTY PUBLIKACJI: Zwięzłość, kompleksowość, prosty język, wiele praktycznych wzorów dokumentów.

"Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego" 2015. T. 17

Red. Maksymilian Pazdan

Siedemnasty tom Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego otwiera omówienie haskich Reguł wyboru prawa w międzynarodowych umowach handlowych. Swoje miejsce znalazło także pogłębione opracowanie dotyczące stosowania prawa prywatnego międzynarodowego w praktyce urzędów stanu cywilnego na podstawie ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego z 2014 r., jak również artykuł poświęcony roli i funkcji zaświadczenia o stanie cywilnym w prawie kolizyjnym. Poza tym w tomie siedemnastym czasopisma czytelnik znajdzie opracowanie podejmujące ważkie z praktycznego punktu widzenia zagadnienie odgraniczenia statutu stosunków majątkowych małżeńskich od innych statutów, jak i omówienie instytucji zapisu windykacyjnego w prawie włoskim. Godny polecenia jest także artykuł poświęcony kwestii stwierdzenia treści oraz zastosowania prawa obcego przez notariusza wykonującego zawód w Polsce. Siedemnasty tom Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego zamyka recenzja monografii Die Anerkennung ausländischer Gesellschaften im französischen und deutschen Rechtskreis: Die historische Entwicklung der Sitztheorie und ihr gegenwärtiger Stand.

"Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego" 2016. T. 18

Maksymilian Pazdan

Osiemnasty tom Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego otwiera nakierunkowany na kwestie praktyczne artykuł poświęcony kolizyjnym zagadnieniom umów przedwstępnych. Kolejne opracowanie dotyczy z kolei podstaw i uzasadnienia do stosowania przez sąd krajowy obcych norm kolizyjnych. Poza tym w bieżącym tomie czytelnik znajdzie publikację poświęconą aspektom kolizyjnym styku prawa prywatnego i publicznego. Warty uwagi jest także artykuł przedstawiający wybrane, szczególnie nurtujące teoretyków i praktyków prawa, kwestie związane z przepisami wymuszającymi swoje zastosowanie. Warto poza tym zapoznać się z teoretycznym opracowaniem omawiającym zasadę najściślejszego związku, stanowiącą regułę kierunkową prawa prywatnego międzynarodowego. Osiemnasty tom Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego zamyka Sprawozdanie z II Zjazdu Katedr Prawa Prywatnego Międzynarodowego („O stanowieniu, pojmowaniu i stosowaniu norm kolizyjnych europejskiego i krajowego prawa prywatnego międzynarodowego”), który odbył się w Katowicach w dniach 23–24 października 2015 roku.

"Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego" 2016. T. 19

Maksymilian Pazdan

W dziewiętnastym tomie Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego, we wprowadzającym artykule, czytelnik znajdzie teoretyczne omówienie wybranych zagadnień odnoszących się do najczęściej stosowanych w normach kolizyjnych łączników personalnych osób fizycznych. W kolejnym opracowaniu – już bardziej praktycznym – wskazano sposoby wyznaczania statutu personalnego osób prawnych i wskazano wady oraz zalety każdej z proponowanych metod. Godna polecenia jest także publikacja poświęcona problematyce spadkowej na tle rozporządzenia UE 650/2012, odnosząca się do zasady jednolitości statutu spadkowego. Oprócz tego, w bieżącym tomie czasopisma, swoje miejsce znalazło poza tym opracowanie dotyczące obecnej sytuacji arbitrażu korporacyjnego w prawie polskim.  Dopełnienie tomu stanowi studium poświęcone prawu małżeńskiemu oraz spadkowemu w świecie orientalnym oraz publikacja postanowienia Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z 8 marca 2016 r. (sygn.: V Cz 664/15) o skierowaniu pytania prejudycjalnego do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie skuteczności zapisu windykacyjnego w odniesieniu do nieruchomości położonej w państwie, którego prawo nie zna tej instytucji prawnej.

"Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego" 2017. T. 20

Maksymilian Pazdan

Dwudziesty tom Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego otwiera artykuł poświęcony cywilnoprawnym aspektom przedsięwzięć kosmicznych, w tym w szczególności problematyce odpowiedzialności za szkody związane z tego rodzaju działalnością. Poza tym czytelnik znajdzie także odpowiedź na pytanie o prawo właściwe dla zbiegu roszczeń odszkodowawczych w odniesieniu do szkód spowodowanych przez zabieg medyczny, jak również o prawo właściwe dla testamentów wspólnych. W bieżącym tomie Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego swoje miejsce znalazło także pogłębione opracowanie dotyczące roli prawa publicznego w międzynarodowym arbitrażu handlowym z udziałem państwa. Godne polecenia są także dwa artykuły poświęcone obcym regulacjom prawa prywatnego międzynarodowego – Wspólnoty Niepodległych Państw oraz Dominikany. Dwudziesty tom Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego zamyka przekład dominikańskiej ustawy kolizyjnej z 2014 roku.

"Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego" 2017. T. 21

Maksymilian Pazdan

W dwudziestym pierwszym tomie Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego czytelnik znajdzie dwa artykuły poświęcone problematyce spadkowej na tle rozporządzenia UE 650/2012, jak również opracowanie dotyczące wskazania prawa właściwego dla zaskarżania czynności prawnych upadłego dokonanych z pokrzywdzeniem wierzycieli na gruncie rozporządzenia upadłościowego. Godne polecenia są także artykuły z zakresu prawa autorskiego, omawiające zagadnienie osierocenia utworu w kontekście poszukiwania podmiotów uprawnionych z tytułu majątkowych praw autorskich, jak również opisujące zjawisko trademark trollingu po zmianie procedury uzyskiwania prawa ochronnego na znak towarowy. Oprócz tego, w bieżącym tomie czasopisma swoje miejsce znalazło także opracowanie poświęcone unormowaniu spraw małżeńskich i spraw spadkowych w Kodeksie prawa prywatnego międzynarodowego Monako z 2017 r. Dopełnienie tomu stanowi omówienie postanowień konwencji haskiej o prawie właściwym dla trustów i ich uznawaniu z 1985 r. wraz z jej tłumaczeniem.

Problemy teorii kryminalizacji. Studium z zakresu prawa karnego i konstytucyjnego

Jan Kulesza

Książka zawiera pierwsze w polskiej doktrynie opracowanie monograficzne poświęcone teorii kryminalizacji, uwzględniającej całościowo element uzgadniania kontekstu konstytucyjnego stanowienia norm prawnokarnych. W pracy wykazano, że kryminalizacja stanowi ingerencję w sferę konstytucyjnie chronionych praw i wolności jednostki, a w związku z tym podlega rygorom klauzuli limitacyjnej art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Teoria kryminalizacji musi zatem uwzględniać przede wszystkim wymogi zasady proporcjonalności sensu largo oraz innych składowych wspomnianej klauzuli, w szczególności ograniczenia wynikające z zasady państwa demokratycznego. W związku z koniecznością uzgadniania kontekstu konstytucyjnego odniesiono funkcjonujące w doktrynie karnistycznej zasady i pojęcia związane z pojęciem przestępstwa i procesem kryminalizacji do elementów warunkujących proces kryminalizacji wynikających z Konstytucji. Rozważania zostały przeprowadzone na gruncie polskiego prawa karnego i konstytucyjnego oraz uzupełnione o punkt widzenia doktryn niemieckiej, szwajcarskiej i austriackiej w zakresie wpływu zasady proporcjonalności sensu largo na proces kryminalizacji. Odwołano się także do orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz Bundesverfassungsgerichtu.

Procedury specjalne rady Praw Człowieka ONZ

Anna Hernandez-Połczyńska

Rada Praw Człowieka określana jest jako filar ONZ-owskiego systemu ochrony praw człowieka. Celem rozważań w tej książce jest określenie zdolności procedur specjalnych Rady Praw Człowieka do wywierania wpływu na przestrzegania praw człowieka, zarówno w wymiarze indywidualnym jak i instytucjonalnym. Przeprowadzona analiza posłużyła do weryfikacji dwóch głównych hipotez badawczych: -  procedury specjalne są, poprzez sposób ich ukształtowania i działania, zdolne do wywierania wpływu na stan przestrzegania praw człowieka. Wpływ wywierany jest poprzez działania o różnym charakterze polegające m.in. na: monitorowaniu stanu przestrzegania praw człowieka, ich promocji, prowadzeniu badań nad przedmiotem mandatu, interweniowaniu w sprawach indywidualnych, formułowaniu zaleceń kierowanych do państw lub innych podmiotów, czy udziale w kształtowaniu standardów. - zdolność procedur specjalnych do wywierania wpływu na realizację praw człowieka zależy od czynników o zróżnicowanej naturze, niezależnych lub zależnych od piastunów mandatów, które ponadto cechuje daleko idąca dynamika. W pracy podjęta została próba zidentyfikowania i oceny tych czynników. W pracy przedstawiono również postulaty zmian, których wprowadzenie pozwoliłoby na wzmocnienie wpływu procedur specjalnych. Potrzebne zmiany w niewielkim stopniu zależą od samych ekspertów procedur specjalnych. Odpowiedź na główne wyzwania dla funkcjonowania procedur specjalnych zależy przede wszystkim od państw: jako członków Rady Praw Człowieka, jako członków ONZ oraz jako adresatów działań ekspertów.

Profesor Stanisław Kasznica - skazany na zapomnienie i odkrywany na nowo dla polskiej nauki

Mateusz Błachucki, Lucyna Staniszewska

Stanisław Kasznica (1874-1958) - polski prawnik, urzędnik, parlamentarzysta. Jako profesor prawa administracyjnego był pierwszym kierownikiem Katedry Prawa Administracyjnego na odrodzonym Uniwersytecie Poznańskim, a później także jego rektorem. Stanisław Kasznica to jeden z najwybitniejszych polskich administratywistów Polski międzywojennej, a Jego dorobek pozostaje wciąż aktualny i rezonuje w badaniach kolejnych pokoleń polskich naukowców i to nie tylko przedstawicieli nauki prawa. Książka jest pokłosiem projektu zrealizowanego wspólnie przez Zakład Prawa Administracyjnego Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk oraz Zakład Prawa Administracyjnego i Nauki Administracji Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza poświęconym dorobkowi prof. Stanisława W. Kasznicy i jego współczesnej recepcji w prawie administracyjnym. Książka obejmuje pełne spektrum zagadnień badawczych prawa administracyjnego i oddaje wszechstronność zainteresowań naukowych Profesora Stanisława Kasznicy. Wspólnym celem redaktorów i autorów publikacji jest przedstawienie wszystkim zainteresowanym współczesnych zagadnieniach prawa administracyjnego z wykorzystaniem bogatej spuścizny naukowej Profesora Kasznicy. Książka ta ułatwi również samodzielne prowadzenie badań nad dorobkiem Profesora Stanisława Kasznicy.

Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej jako instytucjonalny zastępca prawno-procesowy Skarbu Państwa

Joanna Mucha-Kujawa

Problematyka ochrony dobra publicznego (własności publicznej), a zwłaszcza ochrony interesów majątkowych państwa oraz zastępstwa prawnego (procesowego) państwa (Skarbu Państwa) należy do zagadnień doniosłych pod względem społeczno-gospodarczym, złożonych pod względem jurydycznym, a przy tym budzących kontrowersje w doktrynie, gdyż znajdują się one na styku dwóch metod regulacyjnych: metody prywatnoprawnej i metody publicznoprawnej. W książce poddano analizie – z uwzględnieniem tła prawno-porównawczego – regulację prawną ochrony dobra publicznego (własności publicznej). W płaszczyznach gospodarczej i prawnej współistnieją w tej sferze w Europie różne i o różnym natężeniu metody regulacyjne (o charakterze publicznoprawnym i prywatnoprawnym) zarządu majątkiem państwa i reprezentacji interesów państwa (Skarbu Państwa) na gruncie prawnoprocesowym. Głównym celem rozważań prezentowanych w książce jest ocena pod kątem teoretycznoprawnym Prokuratorii Generalnej RP jako przedstawiciela ustawowego (instytucjonalnego) państwa (Skarbu Państwa) w sferze prawnoprocesowej, w tym ustalenie, czy w czasach europeizacji krajowy model reprezentacji i ochrony majątku państwa odpowiada wymogom efektywnego działania.

Prywatnoprawne instrumenty oddziaływania Skarbu Państwa na przedsiębiorców

red. Rafał Blicharz, Michał Kania

Przedmiotem niniejszej pracy zbiorowej są relacje sektora publicznego z sektorem prywatnym, oparte na niepublicznych formach oddziaływania Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego na przedsiębiorców. Przykładem takich form są przede wszystkim umowy, mediacja, regulaminy czy tzw. złoty sprzeciw Skarbu Państwa. Praca zawiera także informacje o szczególnych prywatnoprawnych uprawnieniach organów kontrolnych i nadzorczych wobec podmiotów funkcjonujących na rynku finansowym. Na wybranych przykładach (zwłaszcza w zakresie: prawa zamówień publicznych, prawa partnerstwa publicznoprywatnego, prawa energetycznego, prawa rynku finansowego, prawa autorskiego, prawa pomocy publicznej, prawa przekształceń własnościowych Skarbu Państwa) zaprezentowano specyfikę tego typu relacji, analizując poszczególne rozwiązania, w tym zwłaszcza dotyczące procedur oraz zasad odpowiedzialności.

Publiczne formy wspierania opiekunów osób z niepełnosprawnościami

Maciej Borski

Zasadniczym celem opracowania jest próba ukazania poszczególnych form wsparcia, jakiego państwo udziela osobom z niepełnosprawnościami. Już sam jego tytuł „Publiczne formy wspierania opiekunów osób z niepełnosprawnościami” świadczy o uniwersalnym i holistycznym charakterze pracy. Wydaje się także, że jest to opracowanie, które po raz pierwszy w sposób kompleksowy podejmuje problematykę wsparcia dokonywanego przez organy władzy publicznej na rzecz opiekunów osób z niepełnosprawnościami. Do tej pory przedmiotem badań doktryny prawa były bowiem wyłącznie kwestie związane ze wspieraniem osób z niepełnosprawnościami. Problem pogorszenia sytuacji osób im bliskich, które „skazane są” na koegzystencję z nimi i ich wspieranie, jest praktycznie nieobecny w literaturze prawniczej. Ma on przy tym wyraźnie interdyscyplinarny charakter. O ile bowiem nauka prawa praktycznie nie odnosi się do społecznych uwarunkowań funkcjonowania opiekunów osób z niepełnosprawnościami, o tyle kwestia ta, w różnych oczywiście aspektach, jest przedmiotem zainteresowania pedagogiki, psychologii, socjologii, polityki społecznej czy ekonomii. Nie można zatem, dokonując analizy istniejących rozwiązań normatywnych, abstrahować od dokonań innych nauk.

Realizacja zadań publicznych przez organizacje pozarządowe. Studium administracyjnoprawne

Dorota Fleszer

Jednym z motywów pracy było poszukiwanie odpowiedzi na pytanie czy obowiązujące ramy prawne zapewniają zadowalającą i efektywną współpracę pomiędzy administracją publiczną a organizacjami tzw. trzeciego sektora. Chodzi tu nie tylko o przepisy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie – chociaż niewątpliwe mają one tutaj pozycję dominującą, ale w ogóle o przygotowanie administracji pod względem prawnym ustrojowym i czynnościowym (funkcjonalnym) do realizacji zadań publicznych w sposób uwzględniający w nim udział podmiotów spoza administracji.

Refleksyjna regulacja ryzyka w ochronie danych osobowych. Podstawy teoretyczne i praktyka działalności Prezesa UODO

Maciej Pichlak, Klaudia Gaczoł

Ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych wprowadziło stosunkowo mało dotąd w Polsce znaną strategię refleksyjnej, opartej na ryzyku regulacji. Ta normatywna nowość stanowi istotne wyzwanie poznawcze i praktyczne. Niniejsza książka odpowiada na pytanie, na czym polega refleksyjna i oparta na ryzyku regulacja. W części teoretycznej analizowane są różne sposoby pojmowania refleksyjności i ryzyka w regulacji. Część praktyczna stanowi prezentację wyników badań, których celem było ustalenie, w jakim stopniu te teoretyczne konstrukcje znajdują swoje odbicie w działalności Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. * Książka stanowi bardzo udaną próbę połączenia perspektywy filozofii społecznej, dogmatycznoprawnej oraz empirycznej w badaniu niezwykle istotnej praktyki, jaką jest ochrona danych osobowych. Zasługą autorów jest zwłaszcza przeprowadzenie badań empirycznych, co w polskiej nauce prawa jest dość rzadkie. Publikacja z pewnością będzie stanowić wartościowy wkład do dyskusji na temat tworzenia prawa oraz ochrony danych osobowych. Jest także ważnym potwierdzeniem prawd w innych dyscyplinach oczywistych, że teoretyczne modele i koncepcje zaczynają „błyszczeć”, gdy znajdują empiryczne ugruntowanie. Dr hab. Maciej Wojciechowski, Uniwersytet Gdański Monografia proponuje bardzo trafny, czytelny i filozoficznie owocny sposób omówienia tematu. Trudne intelektualnie treści prezentuje czytelnikowi w sposób maksymalnie przejrzysty, przystępny, bez „wysilania się” na komplikowanie narracji zbędnymi wypowiedziami specjalistycznymi czy nadmiernie wyszukanym naukowym żargonem. Część empiryczna przedstawiona w formie wykresów i grafów daje czytelnikowi wizualne możliwości uchwycenia wyników badań. Dr hab. Martyna Łaszewska-Hellriegel, prof. Uniwersytetu Zielonogórskiego

Republika Rzymska i Wielka Brytania - kilka uwag na temat konstytucji niepisanej

Tomasz Tulejski, Tomasz Banach

Autorzy proponują nowe spojrzenie na temat niepisanej konstytucji. Analizując historyczne przykłady Republiki Rzymskiej i Anglii (Wielkiej Brytanii) wskazują, że konstytucja niepisana charakteryzuje się trzema istotnymi cechami. Po pierwsze ma charakter konstytucji historycznej. Oznacza to, że głównym sposobem jej legitymizacji jest starożytne pochodzenie. Po drugie, konstytucja niepisana ma charakter polityczny, a zatem wywodzi się z praktyki danego systemu politycznego. Zmiany konstytucyjne wymuszane są przez wystąpienie kryzysu politycznego lub społecznego lub istotne zmiany społeczne, których nie da się rozwiązać w ramach obecnego konstytucyjnego status quo. Po trzecie konsekwencją wspomnianych cech jest niepowtarzalność źródeł niepisanej konstytucji, na którą składają się normy o różnym charakterze, zwykle niejednolite ontologicznie.