Michaił Gorbaczow a idea i praktyka pieriestrojki

Alicja Stępień-Kuczyńska

Monografia jest poświęcona ostatniemu okresowi istnienia ZSRR (1985–1991), związanemu z Michaiłem Gorbaczowem i jego pieriestrojką. Autorka ukazuje czasy radzieckiego przełomu, wybrane obszary sytuacji wewnętrznej tego państwa oraz polityki zagranicznej. Przedstawia kulisy bezwzględnej walki o władzę; zmaganie Gorbaczowa na rzecz utrzymania jedności państwa, przerwane puczem sierpniowym, którego skutkiem był upadek imperium. Autorka opisuje sylwetkę Gorbaczowa, człowieka i polityka nietuzinkowego, otwartego, odmiennego od tych, którzy dotąd stali na czele państwa. Miał on w swoich rękach władzę niemal absolutną, chciał reformować system, który pozostawał w stanie kryzysu Pieriestrojka miała być powszechną zmianą myślenia (nowogo myszlenija), systemu politycznego, programu gospodarczego przyspieszenia (uskorienija). Gorbaczowowska jawność (głasnost’) stała się impulsem do wyzwolenia aktywności obywateli, powstawały organizacje społeczne i polityczne, zwiększyła się rola religii, zniesiono cenzurę, rozwijały się media. Gorbaczow doprowadził do zmian w polityce zagranicznej; wycofano wojska z Afganistanu, zacieśniono stosunki ze Stanami Zjednoczonymi i państwami europejskimi (idea wspólnego europejskiego domu). Nie ulega wątpliwości, że jego działania przyczyniły się do rozpadu systemu zimnowojennego, zjednoczenia Niemiec, uzyskania niezależności przez państwa bloku socjalistycznego, a także zwiększenia bezpieczeństwa nuklearnego i rozbrojenia (plan Gorbaczowa). Książka z pewnością zainteresuje wszystkich. 

Autokreacja małżonków bezdzietnych do wielowymiarowego rodzicielstwa adopcyjnego. Perspektywa pedagogiczno-antropologiczna

Arkadiusz Wąsiński

Autor publikacji podjął tematykę rodzicielstwa adopcyjnego małżeństw doświadczających niepowodzenia prokreacyjnego i związanej z tym niezamierzonej bezdzietności. Zaprezentował własną koncepcję autokreacji małżonków do wielowymiarowego rodzicielstwa. Proces autokreacji ujmowany całościowo obejmuje świadomą pracę nad sobą małżonków, transformatywne uczenie się biograficzne, autoformacyjne kierowanie własnym rozwojem osobowym oraz samokształtowanie ja rodzica adopcyjnego w horyzoncie agatologicznym i aksjologicznym. Złożony, wielowymiarowy charakter autokreacji został ujęty na gruncie integralnej koncepcji człowieka, a problematykę usytuowano także w kontekście antropologicznym, aksjologicznym i egzystencjalnym.

Zachować dla przyszłości. Sprawy szkolnictwa, oświaty i opieki w przekazie prasowym XIX i początków XX wieku

Iwonna Michalska, Grzegorz Michalski

W publikacji zaprezentowano wyniki badań dotyczących czasopiśmiennictwa XIX i początków XX wieku. Autorzy – historycy wychowania, historycy, prasoznawcy, literaturoznawcy, bibliolodzy – na podstawie kwerend wydawnictw periodycznych omawiają różne problemy związane ze szkolnictwem, opieką i oświatą, które wówczas ukazywano opinii publicznej, oraz analizują, jaki kreowano stosunek społeczeństwa do tych zagadnień. Czytelnik znajdzie tu wybór tematów z historii szkolnictwa, opieki, wychowania, funkcjonowania towarzystw oświatowych i społeczno-kulturalnych, historii zabawek, zdrowia i higieny czy projektów wychowania dziewcząt. Książka stanowi pierwszą z dwóch monografii. W kolejnym tomie przedstawiono tę tematykę w odniesieniu do XX i początku XXI wieku.

Współdziałanie w obszarze profesji społecznych i medycznych

Dorota Wolska-Prylińska

Publikacja dotyczy kategorii współdziałania w obrębie profesji społecznych i medycznych, także w kontekście kształcenia do tych zawodów. Autorka, dysponująca obszerną wiedzą teoretyczną oraz bogatym doświadczeniem praktycznym, stawia tezę, że współdziałanie w praktyce społecznej i medycznej jest realizowane w ograniczonym zakresie. Rozumiane jest bowiem bardziej jako sporadyczna współpraca niż aktywność równoprawnych partnerów. W toku analizy autorka wskazuje na znaczenie i możliwości współdziałania, podkreśla walory jego uczestników, omawia warunki przygotowania do współdziałania reprezentantów profesji społecznych i medycznych, a także wskazuje na przeszkody w realizacji tego zadania. Książka jest adresowana do wszystkich, którzy twierdzą. że współdziałają albo chcieliby profesjonalnie współdziałać. „Język monografii jest na tyle komunikatywny, że praca będzie czytelna dla osób spoza środowiska akademickiego, a działających w profesjach społecznych i medycznych oraz innych służbach ukierunkowanych na pomoc człowiekowi […]. Publikacja z pewnością zainteresuje nie tylko środowiska akademickie - nauczycieli kształcących pedagogów, pracowników socjalnych i nauczycieli kształcących w zawodach medycznych - lecz także studentów kierunków humanistyczno-społecznych. Może być wykorzystywana w procesie kształcenia na studiach podyplomowych i kursach podnoszących kwalifikacje zawodowe w zawodach społecznych i medycznych. Z pewnością będzie służyć wszystkim, którzy decydują o treściach kształcenia przyszłych specjalistów działających w tych dwóch obszarach.” Z recenzji prof. dr hab. Ewy Syrek

Investing in Children. Innovative Solutions to Improve Children's Well-Being

Paulina Bunio-Mroczek, Jolanta Grotowska-Leder

The book contains inspiring work on multiple innovative solutions focused on improving well-being of children and youth in the childrenfocused perspective with reflection in academic theory, research and publications, and social policy documents and tools. lt presents papers prepared by authors representing international academic institutions (i.e. Department of Applied Sociology and Social Work, University of Łódź), public policy entities (i.e. the European Commission, the Ministry of Family, Labour and Social Policy of the Republic of Poland) and non-governmental organizations (i.e. Eurochild, European Social Network). The book presents the discussion of such problems like: children's rights, child poverty and social exclusion, early years care and education, children in alternative care, children's health and family, parental and children support.

Jurysprudencja 6. Transcendentalna filozofia prawa. O zewnętrznym obowiązywaniu i uzasadnieniu istnienia prawa

Tomasz Bekrycht

Skomplikowany charakter rzeczywistości „wymusza” normy działania, które zawarte są zwłaszcza w treści pojęcia prawa. Również jego powstawanie, istnienie, status ontologiczny i ważnościowy (odpowiednio deontologiczny) są intelektualnym wyzwaniem, które wprawia we frustrację poznawczą. Problematyka poznania zasadności prawa zawiera się w pytaniach o istnienie uniwersalnych struktur kategorii bytu, jaką jest prawo, a także o możliwość jego obiektywnego poznania (jako kategorii ontologicznej i deontologicznej – czyli bytu, który w osobliwy sposób określa powinność) w zakresie satysfakcjonującym o tyle, o ile poznanie takie odsłania uzasadnienie jego istnienia. Tym samym problem ten staje zagadnieniem transcendentalnym, opisującym warunki możliwości istnienia prawa. Nie pozwala ono zrezygnować z poszukiwania czegoś uniwersalnego, niezmiennego, być może tylko formalnie uchwytnego, co uzasadnia i warunkuje istnienie prawa niezależnie od przyjęcia tego uzasadnienia jako faktycznego i w jakikolwiek praktyczny sposób nośnego argumentu za istnieniem porządku społecznego bądź jako podstawy do budowy kolejnej czy wzmacniania którejś z istniejących już teorii normatywnych. Poszukiwanie to jest wyrazem transcendentalnej i transcendującej zastany porządek fenomenalny dążności intelektu. Tego rodzaju poznanie mogłoby dostarczyć koronnego, ale także powszechnie zrozumiałego i dlatego też wiążącego argumentu, przemawiającego za tym, by prawa po prostu przestrzegać. 

Transfer technologii w procesach innowacyjnych przedsiębiorstwa

Jerzy Różański, Nataliya Voytovych

Jednym z istotnych czynników wpływających na procesy innowacyjne zachodzące w przedsiębiorstwach jest transfer technologii, który może mieć charakter nie tylko krajowy, lecz także międzynarodowy. W publikacji podjęto problematykę krajowego i międzynarodowego transferu technologii na tle innowacji dokonywanych w Polsce i w państwach Unii Europejskiej, zwracając uwagę na rolę jednostek otoczenia biznesu w dyfuzji innowacji w tych krajach. Sformułowano też rekomendacje mające na celu usprawnienie procesu transferu technologii.

Praktyki pedagogiczne w szkole. Projekt i porady metodyczne

Bohdan Cyrański, Jacek Piekarski, Ewa Cyrańska

Książka zawiera rozważania na temat pedagogicznego znaczenia praktyk, sposobu pojmowania wiedzy, procesu kształcenia w trakcie praktyk oraz zasad budowania programu, który traktować można jako proces przyczyniający się do konstruowania wiedzy. Kształcenie to polega na tworzeniu warunków, w których doświadczenia wszystkich uczestników mogą być wykorzystane jako podstawa do kreowania nowej jakości wiedzy i jej twórczego konstruowania. Sposób, w jaki wiedza odnoszona jest do doświadczenia, ma też uzasadnienie w procesie kształcenia osób dorosłych. Uczenie staje się używaniem wiedzy (praktykowaniem) – ugruntowanym w całokształcie doświadczenia. Wśród zasad budowania programu praktyk należy wymienić: zasadę doskonalenia jakości wiedzy i doświadczeń. Zaangażowanie traktuje się jako podstawę i warunek spełnienia innej zasady – atrakcyjności praktyk pedagogicznych. Jakość i atrakcyjność stanowią ważkie reguły o tyle, o ile znajdują one swe potwierdzenie w sposobie organizacji praktyk. Jego celowość – jako regułę uporządkowania czasowego i tematycznego, a także przesłankę włączenia w strukturę treściową całości programu studiów – traktować należy jako kolejną ważną zasadę. Wiąże się ona częściowo z charakterem uporządkowania tematycznego, na którym opierają się aktualna konstrukcja programów studiów, a także rozwiązania formalno-organizacyjne. Praktyki studenckie mogą być pojmowane jako dziedzina wspólnego, twórczego używania wiedzy w jej sensownym, pozytywnym kształtowaniu.  

Prawne instrumenty zachowania równowagi finansowej państwa i ich skuteczność

Witold Grygorowicz

Skuteczność instrumentów prawnych służących zachowaniu równowagi finansów publicznych utożsamiana jest z przeciwdziałaniem realnemu zagrożeniu przekroczenia określonego progu. Równie istotne jest stworzenie instrumentarium prawnego, które pozwoli na długofalowe ograniczenie deficytu budżetu państwa, deficytu sektora finansów publicznych, a co za tym idzie – długu publicznego. Tym samym musi nastąpić przywrócenie właściwej funkcji tych restrykcji, tj. ich uprzedniości i prewencyjności. Główną kwestią wymagającą rozstrzygnięcia jest więc to, czy i w jakim zakresie restrykcje fiskalne zawarte w Konstytucji RP wymagają dopełnienia ustawowego w aktach prawnych przesądzających o kształcie ustroju finansów publicznych, tj. przede wszystkim w ustawie o finansach publicznych. Te i inne tematy kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania finansów publicznych zostały poruszone w niniejszej publikacji. Ogólnie rzecz ujmując, przedstawiono w niej proces normatywizacji instrumentów zarządzania państwem, mających na celu zachowanie równowagi finansowej. Autor pokazał, że za pomocą reguł fiskalnych zawartych w ustawach zwykłych nie jest możliwe stworzenie gwarancji prawnych przestrzegania norm konstytucyjnych dla zapewnienie równowagi finansów publicznych. Określił jednocześnie, jakie warunki muszą zajść, aby wspomnianą równowagę osiągnąć. 

Partycypacja społeczna na poziomie lokalnym jako wymiar decentralizacji administracji publicznej w Polsce

Magdalena Kalisiak-Mędelska

Publikacja niniejsza dotyczy partycypacji społecznej – trzeciego możliwego wymiaru decentralizacji administracji publicznej. Współcześnie bowiem coraz większego znaczenia nabierają aktywne wspólnoty samorządowe, potrafiące skutecznie wykorzystać mechanizm zbiorowego podejmowania decyzji w drodze konsultacji, negocjacji, kompromisu i konsensusu. Obok zobrazowania stanu partycypacji społecznej w polskich gminach przedstawiono także teoretyczne scenariusze zmian, które w konfrontacji ze zidentyfikowanym jej stanem posłużyły do nakreślenia możliwych kierunków reorientacji. Rozważania osadzono w środowisku lokalnej administracji samorządowej. Jest ona niezaprzeczalnym potwierdzeniem zbliżenia administracji publicznej do obywateli, a tym samym – płaszczyzną rozwoju partycypacji społecznej oraz fundamentem budowania społeczeństwa obywatelskiego. Wnioski wynikają z obszernych badań ankietowych, służących ocenie stanu partycypacji społecznej z perspektywy władz lokalnych. Wzbogacają wiedzę na temat samej partycypacji społecznej oraz postaw – zarówno władz lokalnych, jak i obywateli – prezentowanych w procesie podejmowania decyzji na poziomie lokalnym. Książka jest adresowana do szerokiego grona odbiorców, zwłaszcza studentów, pracowników naukowych, pracowników administracji samorządowej, a także wszystkich czytelników zainteresowanych problematyką decentralizacji administracji publicznej, samorządu terytorialnego oraz partycypacji społecznej na poziomie lokalnym. 

Wprowadzenie do filozofii matematyki

Adam Nowaczyk

Treść tej niedużej książki pokrywa się w zasadzie z treścią wykładów, które od kilku lat prowadzę dla doktorantów Wydziału Matematyki Uniwersytetu Łódzkiego, wybierających w swoim przewodzie doktorskim jako dodatkowy, egzamin z filozofii. Nie są to wykłady z filozofii matematyki w pełnym tego słowa znaczeniu. Zgodnie z tytułem, stanowią one właśnie rodzaj takiego wprowadzenia do filozofii matematyki, które mogłoby ułatwić lekturę pozycji obszerniejszych, poważniejszych i źródłowych. Adam Nowaczyk

Wizerunek felietonisty i sposoby jego werbalnego komunikowania

Anna Barańska-Szmitko

Jaki efekt wizerunkowy można osiągnąć za pomocą jakich działań werbalnych? Odpowiedź na to kluczowe w prezentowanej książce pytanie sformułowano na podstawie badań, w ramach których ponad pół tysiąca respondentów czytało teksty czterech różniących się w opiniach felietonistów (Krzysztofa Vargi, Piotra Zaremby, Magdaleny Środy, Szymona Hołowni), a następnie określało ich cechy wizerunkowe oraz wypisywało te fragmenty, które stały się podstawą do przypisania wskazanych epitetów. Analiza odpowiedzi pozwoliła zdefiniować cechy wizerunku komunikowanego językowo i utworzyć katalog wykładników tych cech. To pierwszy, a zarazem jedyny taki katalog powstały na bazie empirycznych danych, przydatnych nie tylko do działań badawczych, lecz także do praktycznego projektowania komunikacji wizerunkowej. "Publikacja jest nowatorska ima charakter pionierski. [...] Konstruktywistyczna koncepcja trzech rzeczywistości, która stanowi inspirację dla autorki, wskazuje/potwierdza dwa akty: komunikowanie własnego wizerunku przez autora i kreowanie wizerunku autora przez odbiorcę/interpretatora. Autorka koncentruje się na tym drugim. [...] Monografia może trafić do językoznawców, medioznawców, mediolingwistów, komunikologów, zarówno specjalistów, jak i adeptów tych dziedzin. Powinna dać do myślenia czynnym dziennikarzom, uświadamiając im kreacyjną rolę odbiorcy".

Jarosław Marek Rymkiewicz. Metafizyka

Marzena Woźniak-Łabieniec

Autorka zaprasza miłośników poezji na spotkanie z liryką Jarosława Marka Rymkiewicza, w której odnajdujemy problemy uniwersalne, zawsze głęboko dotykające istoty człowieczeństwa. Kluczem do lirycznego świata Marzena Woźniak-Łabieniec uczyniła pojęcie metafizyki, kształtujące podstawowe sensy twórczości lirycznej autora Thema regium, począwszy od tomów najwcześniejszych po ostatnie. Poetycka wizja świata rodzi się w dialogu z różnymi koncepcjami filozoficznymi. Wiersz jest próbą znalezienia spoiwa w świecie chaosu i rozpadu. Rymkiewiczowska poezja metafizycznych pytań dotyka tajemnicy przekraczającej poznawalną zmysłowo rzeczywistość, docieka przyczyny i zasady wszechświata, relacji między ciałem, umysłem a nazywającym je słowem -w konsekwencji towarzyszy refleksji wyrastającej z problematyki religijnej: pyta o Boga, duszę, nieśmiertelność, obecność zła, miejsce człowieka w świecie, sens jego istnienia czy pośmiertny wymiar egzystencji. Rymkiewiczowska metafizyka to również symboliczna „rozmowa” poprzez teksty ze zmarłymi twórcami, z „Wielkimi Duchami”, to próba dialogu z pisarzami poprzednich epok, który dokonuje się dzięki naszej wiedzy o zmarłych i pozostawionym przez nich tekstom, to zachęta, również dla Czytelników, do takich poetyckich Zaduszek.

Płacz Antygony. O ludziach powstania styczniowego

Dorota Samborska-Kukuć

Zbiór ośmiu szkiców Płacz Antygony dotyczy różnych narracji (z przeznaczenia fikcjonalnych i niefikcjonalnych) o insurgentach powstania styczniowego. Łączy je przede wszystkim próba wykorzystania prymarnych źródeł historycznych, tj. metryk - dokumentów autentycznych i surowych, w przekazie indyferentnych, jako materiału nie tyle pozwalającego na uznanie referencjalności wiedzy historycznej, ile organizujące go próby odkształcania (i demaskowania przez odsłonięcie mechanizmu) mitów lub modelowania biografii znanych dotąd jedynie w rudymentach. Stwarza się przez to niekiedy nowa narracja, alternatywna wobec poprzedniej (szkic o Marii Piotrowiczowej). Bohaterkami większości tekstów są kobiety: piszące lub opisywane, mówiące swoim głosem lub cudzym słowem, Antygony szukające grobów braci i Amazonki walczące i ginące ja k mężczyźni, heroiny i westalki, gloryfikowane i postponowane. Ze Wstępu Choć znaczna część książki dotyczy marginaliów, odległych od spraw o znaczeniu przesądzają cym o losach narodu, ustalenie faktów ma kapitalne znaczenie - blokuje rozradzanie się mitów opartych na pogłoskach. Takie mity na dłuższą metę są społecznie szkodliwe. Książka ma szansę stać się podstawową lekturą ilustrującą proces światopoglądowego i kulturowego emancypowania się kobiety polskiej w XIX wieku: w stosunku do feministycznej orientacji w humanistyce stanowi rzadki przykład mówienia o rzeczach nowych bez ustawicznego przywoływania wytartych argumentów publicystycznych o widmie Kodeksu Napoleona nad światem polskiej kobiety w XX wieku. Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Budrewicza

Ekonomiczne i pozaekonomiczne czynniki zarządzania wartością przedsiębiorstwa

Artur Sajnóg, Jan Duraj

 Niniejsza monografia dotyczy kluczowych problemów działalności przedsiębiorstw, które odnoszą się do szeregu czynników efektywnego wykorzystania zasobów materialnych i niematerialnych dla budowania przewagi konkurencyjnej na rynku. Wskazują one na potrzebę eksponowania oceny operacyjnych, finansowych oraz inwestycyjnych nośników efektywności ekonomicznej podmiotów gospodarczych, nadto kluczowych ich kompetencji. Prezentowana monografia składa się z 20 artykułów naukowych, które wydają się użyteczne nie tylko w rozpoznaniu prawidłowości działania przedsiębiorstw na rynku kapitałowym, lecz także we wskazaniu przyczyn i konsekwencji podejmowania szeregu decyzji wzmacniających efektywność ekonomiczną jednostek gospodarczych.

Kapitał finansowy a wzrost gospodarczy w Polsce

Iwona Maciejczyk-Bujnowicz

Rozwój bankowości inwestycyjnej stanowi jeden z czynników determinujących rozwój współczesnej gospodarki rynkowej. W Polsce rozwój usług bankowości inwestycyjnej wpływa na rozwój gospodarczy, przez co rośnie konkurencyjność polskiej gospodarki na rynku Unii Europejskiej. Pomiędzy rozwojem bankowości inwestycyjnej w Polsce a rozwojem gospodarczym istnieją określone współzależności. W monografii poddano badaniu wzajemne zależności pomiędzy wielkością i stopniem rozwoju systemu finansowego a wzrostem gospodarczym. Przedmiotem rozważań jest analiza znaczenia poszczególnych segmentów sektora finansowego w stymulowaniu wzrostu gospodarczego oraz badanie wpływu tego wzrostu na dalszy rozwój rynku finansowego. Przedstawione w opracowaniu zarówno aspekty teoretyczne, jak i aplikacyjne są kontynuacją prowadzonych badań w tym obszarze. Zbudowany model ekonometryczny jest pionierski dla gospodarki polskiej. Wyniki badań są jedną z pierwszych prób pokazania wzajemnych zależności pomiędzy stopniem rozwoju rynku finansowego w Polsce, w podziale na aktywa sektora bankowego, pozabankowego oraz giełdy papierów wartościowych, a wzrostem gospodarczym.