Filozofia Emmanuela Levinasa jako ancilla theologiae

Jan Słomka

Niniejsza rozprawa jest teologicznym odczytaniem myśli Emmanuela Levinasa. Zawiera Levinasową ocenę współczesnego krajobrazu intelektualnego i duchowego Zachodu oraz analizę wybranych myśli francuskiego filozofa – od idei stworzenia, poprzez ateizm, wolność i poczucie winy (w teologii: grzech pierworodny), po pytanie o prawdę i objawienie – i zestawienie ich z analogicznymi zagadnieniami teologii katolickiej. W ostatniej części przedstawiona została krytyka, jaką kierował on wobec teologii chrześcijańskiej. Jest to krytyka fundamentalna, kwestionująca racjonalne podstawy tejże teologii. Właśnie ta krytyka, w opinii autora Filozofii Emmanuela Levinasa jako ancilla theologiae, jest najbardziej inspirująca dla teologa katolickiego.

Powtórzenia i powroty. O dramaturgii Janusza Głowackiego

Beata Popczyk-Szczęsna

Książka jest pierwszą autorską monografią twórczości dramatycznej Janusza Głowackiego, pisarza rozpoznawalnego przez czytelników dzięki sztukom scenicznym, scenariuszom i współpracy z polskimi reżyserami filmowymi. Beata Popczyk-Szczęsna analizuje utwory Głowackiego w kontekście dramaturgii europejskiej XX wieku, z uwzględnieniem tradycji literackiej i teatralnej wcześniejszych stuleci. Wszelkie tropy interpretacyjne podjęte w książce skoncentrowane są wokół powtórzenia jako kategorii definiującej poetykę pisarza i odnoszącej się zarazem do sposobu postrzegania świata przez Janusza Głowackiego. W monografii omówiona została twórczość autora, który świetnie posługuje się zastanymi konwencjami dramatyczno-teatralnymi, używa form literackich dobrze znanych teatralnej publiczności, czerpie z wzorów literatury popularnej, stosuje techniki parodystyczne nie tylko w celu ośmieszającego przedrzeźniania literackich pierwowzorów oraz adaptuje własne utwory, przekształcając je z myślą o wykorzystaniu w różnych mediach. Publikacja zawiera również interpretacje czterech pełnospektaklowych sztuk Głowackiego: Antygona w Nowym Jorku, Fortynbras się upił, Kopciuch i Czwarta siostra. Beata Popczyk-Szczęsna proponuje lekturę dramatów, wynikającą z przekonania o poetyce intertekstualnej jako swoistej epistemologii autora, który dzięki nawiązaniom do utworów z kanonu dramaturgii europejskiej precyzyjnie i ironicznie opisuje rzeczywistość sobie współczesną, portretuje tożsamości pęknięte, zranione, naznaczone poczuciem krzywdy i wyobcowania bądź konsumpcyjnym umasowieniem.  Książka stanowi opracowanie twórczości dramatycznej znanego pisarza, którego opowiadania, dramaty i scenariusze stały się podstawą licznych spektakli teatralnych i filmów.

Msza Es-dur na sopran solo, chór mieszany i orkiestrę dętą

Karol Pyka

Msza Es-dur na sopran solo, chór mieszany i orkiestrę dętą stanowi novum w polskim repertuarze orkiestr dętych, autor natomiast sięgnął po tę formę po raz pierwszy. Rodzima literatura orkiestr dętych obecnie wciąż wzbogaca się o nowe pozycje, co jest pozytywnym aspektem działalności kulturalnej tego typu zespołów, a do czego może przyczynić się omawiana kompozycja.  Utwór złożony jest z fragmentów odpowiadających częściom stałym mszy obrzędu katolickiego: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Benedictus, Agnus Dei, zawiera klasyczne teksty łacińskie tychże części. Utwór wykorzystuje w szeroki sposób paletę brzmień zarówno orkiestry, jak i chóru, a także eksponuje walory wokalne solistki.

Humour and Translation in Children's Literature. A Cognitive Linguistic Approach

Sylwia Klos

Seria: Interdisciplinary Humour Research (1), ISSN 2719-8235   Niniejsza monografia przedstawia propozycję tłumaczenia humoru w literaturze dziecięcej opartą na teorii przestrzeni mentalnych i integracji pojęciowej (Gilles Fauconnier, Mark Turner). Model integracji pojęciowej został wykorzystany jako wzór do tworzenia map mentalnych służących do wizualizacji elementów istotnych w procesie tłumaczenia, które należy brać pod uwagę, aby tekst docelowy był możliwie jak najbardziej wiernym odzwierciedleniem tekstu źródłowego, zarówno pod względem semantycznym jak i fonetycznym, z jednoczesnym uwzględnieniem referencji do wiedzy ogólnej na temat tłumaczonego dzieła. Punktem wyjściowym procedury tłumaczeniowej jest teoria skopos (Hans. J. Vermeer, Katharina Reiss, Christiane Nord) wskazująca na konieczność określenia celu tłumaczenia oraz grupy odbiorców tekstu docelowego przed przystąpieniem do tłumaczenia oraz w trakcie realizacji poszczególnych zadań tłumaczeniowych. W przypadku tłumaczenia literatury dziecięcej, a w szczególności tekstów humorystycznych (gry słowne), tłumacz – ekspert powinien posiadać oraz wykorzystywać wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej (Bruno Bettelheim, Jean Piaget, Paul McGhee), aby świadomie podejmować decyzje tłumaczeniowe uwzględniające zdolność rozpoznawania elementów humorystycznych przez dzieci w różnym wieku z nastawieniem na wywołanie odpowiedniego efektu u odbiorcy. Procedura odnosi się również do metody opartej na pojęciu dominanty semantycznej (Stanisław Barańczak) określającej które elementy tekstu i/lub wyrazu – warstwa semantyczna i/lub fonetyczna - należy bezwzględnie zachować w tłumaczeniu, aby zostało ono uznane jako wierne oryginałowi. Mapy mentalne przedstawiają analizę gier słownych w Alicji w Krainie Czarów Lewisa Carroll’a,  języka Bardzo Fajnego Olbrzyma stworzonego przez Roalda Dahla w BFO oraz imion bohaterów serii Koszmarny Karolek Francesci Simon wraz z ich tłumaczeniami na język polski oraz język portugalski w wersji europejskiej i brazylijskiej. Publikacja skierowana jest do językoznawców zajmujących się kognitywnymi aspektami tłumaczenia humoru, powinna zainteresować również przekładoznawców, kulturoznawców, psychologów oraz badaczy literatury dziecięcej. Ponadto może służyć pomocą tłumaczom podczas pracy nad przekładem humoru, ze szczególnym uwzględnieniem gier słownych.

Hefajstion: "O metrach"

tłum. Anna Szczepaniak

Przełożyła, wstępem i komentarzem opatrzyła Anna Szczepaniak O metrach (Enchejridion) autorstwa aleksandryjskiego gramatyka Hefajstiona (II w. n.e.) jest jedynym napisanym w antyku greckim traktatem poświęconym metryce, który zachował się do czasów współczesnych. Od chwili powstania po dzień dzisiejszy uznawany jest za jedno z najważniejszych źródeł poznania antycznej (nadal wszak stosowanej) terminologii i analiz metrycznych, a jego autor przez wieki cieszył się niezaprzeczalnym autorytetem. Autorka przedstawia pierwsze na gruncie polskim i trzecie na świecie (po dwóch angielskich) tłumaczenie całego traktatu, opatrzone szczegółowym komentarzem poruszanych przez Hefajstiona zagadnień oraz paralelnymi wypowiedziami innych badaczy antycznych i scholiastów. Książka adresowana jest zarówno do specjalistów z zakresu antycznych metrów greckich, jak i studentów filologii klasycznej oraz czytelników niebędących filologami klasycznymi, którzy mogą być zainteresowani źródłami współczesnej terminologii i aparatu metrycznego.

Język Artystyczny. T. 17: Obrzeża, marginesy, rudymenty...

Red. Artur Rejter

Kilka tematów znalazło wyraz monografii. Można wśród nich między innymi wskazać następujące: kwestia pogranicza w piśmiennictwie artystycznym, kulturowe zjawiska marginalne oraz ich manifestacje w literaturze, główny nurt a/i nisza, różnie pojmowana nie/normatywność, przenikanie, kolażowość, mgławicowość gatunków, stylów, dyskursów, przemiany kategorii podmiotowości (np. posthumanizm, transhumanizm). Wszystko to można postrzegać jako pozostałości, resztki, odpadki jako nową perspektywę opisu świata, wyraz licznych przeobrażeń systemowych języka, stylu, dyskursu artystycznego.

Nowocześni i nowoczesne. Konstelacje wyobraźni

Paweł Majerski

Autora interesuje stan „nienasycenia” – w ucieczce przed twórczą stabilizacją, więzieniem schematu, w pragnieniu nieustannego bycia „przed”, nigdy w anihilującym indywidualność szeregu. W wymiarze nadrzędnym ów stan oznacza poszukiwanie rozwiązań estetycznych i etycznych w potyczkach ze światem materialnym naszej współczesności, wytyczanie ścieżek w ukrytych pasażach wyobraźni i tworzenie własnych, gotowych do przełamywania, form wyrazu. Wybrani pisarze (Tytus Czyżewski, Tadeusz Peiper, Mila Elin, Stanisław Grędziński, Lech Piwowar, Tadeusz Gajcy, Tymoteusz Karpowicz, Krystyna Miłobędzka, Andrzej Falkiewicz, Józef Bujnowski) chcieli być artystami nowej epoki, którzy podejmują, oczywiście „na własny rachunek”, problemy odwieczne i uniwersalne: pytają o Boga, byt, granice poznania; tworzą nadrealne transkody lub generują ekwiwalenty, poszukują śladów epifanijnych, niekiedy wybierają ścieżki ideologicznego zaangażowania, mierzą się z migotliwością i niepewnością znakowej obecności. Nowocześni i nowoczesne… są opowieścią o wyobraźni, wyborach nie tylko estetycznych, konieczności powoływania do istnienia wiersza, który wciąga słowa w wirówkę mnożonych sensów, znaczeń, semantycznych batalii. Z przekonaniem o wartości eksperymentu.

Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii. T. 8

red. Wioletta Wilczek

Ósmy tom serii Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii jest publikacją, która przedstawia dorobek ogólnopolskiej konferencji naukowej (Katowice, 7 XI 2018). Autorzy zgromadzonych w tomie artykułów przedmiotem oglądu badawczego uczynili różnorodne zagadnienia historycznojęzykowe, przede wszystkim: opis leksyki dawnej i współczesnej zorientowany słowotwórczo, semantycznie czy etymologicznie; problemy nominacji w historii polszczyzny; konceptualizację pojęć w języku i kulturze. Zróżnicowanie kręgów tematycznych stało się podstawą podziału niniejszej książki na trzy części (Od historii do współczesności – ciągłość zmienność, inspiracje; Od słowa do znaczenia – etymologia, przemiany, warianty; Od znaku do tekstu – składnia, gatunki, funkcje), ukazujące szerokie spektrum naukowych zainteresowań badaczy.

Słowiańskie formuły nowoczesności - ideały i iluzje przemiany. Studia dedykowane Profesor Barbarze Czapik-Lityńskiej

red. Lech Miodyński

Refleksja zawarta w tekstach umieszczonych w tomie dotyczy kategorii nowoczesności – jej historycznej zmienności, afirmacji i także dewaluacji. Podejmuje problematykę zawieszenia kultur oraz literatur południo- i zachodniowosłowiańskich między wartościami konserwatyzmu / tradycjonalizmu i utopijnej wiary w zbawczy postęp, jak i wyjątkowej roli jaką kategoria ta odegrała w artystycznych ruchach awangardowych oraz rozmaitych konfliktach generacyjnych – szczególnie w XX wieku. Nawiązuje też przy tym bezpośrednio do różnorodnych programów przemiany form zbiorowej świadomości, projektów ideologicznych i konkretnych poetyk. Praca adresowana jest do odbiorców zainteresowanych mechanizmami modernizacji form wyrazu w literaturze i sztuce narodów południowo- i zachodniosłowiańskich oraz ideowym zapleczem zjawisk przewartościowujących rozumienie postępu w  kulturze.

Polska Ludowa w edukacji historycznej

Maciej Fic

Praca stanowi połączenie rozważań teoretycznych i propozycji praktycznych rozwiązań, dotyczących okresu Polski Ludowej, przydatnych w procesie szkolnej i pozaszkolnej edukacji historycznej. W tomie przedstawiono sposób wykorzystania różnorakich środków dydaktycznych, których świadome i poprawne stosowanie jest niezbędne w procesie nauczania-uczenia się (anegdoty, filmu dokumentalnego, filmu fabularnego, fotografii, muzyki popularnej, plakatu i prasy). Zaproponowano również istotną dla kształcenia umiejętności historycznych metodę oral history oraz zaoferowano zapoznanie się z propozycjami działań szeregu instytucji, które dokumentują miniony okres (Archiwum Historii Mówionej, Ośrodka Karta i Domu Spotkań z Historią w Warszawie, Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 roku w Radzionkowie, Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności, Instytut Pamięci Narodowej). Tom powinien okazać się szczególnie przydatny dla nauczycieli i studentów historii, ale także osób zajmujących się popularyzacją nauki w ramach tak popularnej ostatnio formuły public history.   Maciej Fic, historyk (dr hab.), dydaktyk i popularyzator wiedzy historycznej. Pracownik Zakładu Metodologii, Dydaktyki i Kultury Historycznej Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Prowadzi badania z zakresu historii Polski XX wieku (ze szczególnym uwzględnieniem Górnego Śląska); problematyki kształcenia i popularyzacji wiedzy historycznej oraz historii kultury, nauki i oświaty w XX wieku. Rzeczoznawca podręcznikowy przy MEN, ekspert Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego przy CKE. Za działalność naukową nagrodzony m.in. w Konkursie im. Klemensa Szaniawskiego przez Fundację Stefana Batorego oraz Towarzystwo Popierania i Krzewienia Nauk w Warszawie. Wybrane publikacje: Wilhelm Szewczyk (1916–1991) – śląski polityk i działacz społeczny (Katowice 2007); Jan Kustos (1893–1932) – separatysta czy autonomista górnośląski? (Katowice 2010); Edmund Osmańczyk – działacz społeczny i polityczny, (Katowice 2010); Między nauką a propagandą. Śląski Instytut Naukowy im. Jacka Koraszewskiego w Katowicach (1957–1992) (Katowice 2014) [autor]; Przerwana droga do niepodległości. Stan wojenny 13 XII 1981 – 22 VII 1983. Świadomość – edukacja – kultura (Toruń 2012); Jak 9 z „Wujka”. Górnośląski glosariusz Polski Ludowej (Bielsko-Biała 2016) [współautor]. [maj 2018]

Czytaj po polsku. T. 8: Zofia Nałkowska: "Przy torze kolejowym", Tadeusz Borowski: "Proszę państwa do gazu". Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Wyd. 2

oprac. Agnieszka Tambor

Edycja dla średniozaawansowanych (poziom średniozaawasowany B1/ B2). Kolejny tom prezentowanej serii przeznaczony jest dla studentów średnio zaawansowanych (poziom B1 / B2). Tym razem słuchaczom Szkoły Języka i Kultury Polskiej postanowiono przybliżyć polską literaturę wojenną, opisującą doświadczenia ludzi więzionych w obozach koncentracyjnych w czasie II wojny światowej. Dzięki temu czytelnicy, oprócz zwyczajowego w wypadku tej serii poszerzania i doskonalenia umiejętności z zakresu języka, mogą poznać fragment historii Polski i jej wpływ na literaturę. Książeczka tradycyjnie już zawiera część informującą o autorach i pomieszczonych tekstach, lekturową, ćwiczeniową oraz klucz do ćwiczeń.

Literatura rosyjska wobec upodmiotowienia zwierząt. W kręgu zagadnień ekofilozoficznych

Justyna Tymieniecka-Suchanek

Drugie wydanie nowatorskiej monografii poświęconej problematyce ekofilozoficznej rozważanej na materiale literatury rosyjskiej (od połowy XIX do końca XX w.), która, jak dotąd, była nieobecna w dyskursie literaturoznawczym współczesnej rusycystyki, zarówno polskiej jak i europejskiej. Autorka omawia podmiotowość zwierząt; podejmuje, poszukuje i analizuje zagadnienia ekofilozoficzne dotyczące relacji i interakcji pomiędzy człowiekiem a zwierzętami, z uwzględnieniem oceny i kwalifikacji moralnej ludzkich czynów wynikających z owych relacji (ekoetyka). Rozważania mają na celu określenie jakości ludzkiego bycia z nieludźmi na podstawie wybranych utworów z zakresu prozy, poezji i publicystyki. Ta interdyscyplinarna książka z pogranicza literaturoznawstwa i ekofilozofii, etyki środowiskowej i etologii kognitywnej, nawiązująca też do innych nauk (zoosemiotyki, prawnej ochrony zwierząt) stanowi próbę wpisania się w kontekst studiów zwanych „trzecią kulturą”. Autorka pokazuje złożone relacje człowiek – zwierzę w procesie historycznym na tle rozwoju nauk przyrodniczych. Kompozycyjny układ pracy wyznaczają zjawiska pozaliterackie, które wywarły bardzo istotny wpływ na przewartościowanie ludzkiego stosunku do zwierząt: teoria Darwina, ochrona dzikiej przyrody, osiągnięcia nowoczesnej etologii, druga wojna światowa oraz płynąca z jej doświadczeń refleksja nad etycznym aspektem ludzkiego bytu, prowadząca do powstania praw człowieka (1948) i kontynuacja tego samego nurtu myślowego, wiodącego do opracowania praw zwierząt (1978), bioetyka, studia nad świadomością zwierząt podjęte pod koniec XX w. oraz nowa gałąź nauki – etyka ochrony zwierząt (l. 80-90 XX w.). Książka jest adresowana głównie do czytelników, których interesuje dobrostan zwierząt oraz aspekty podmiotowości rozpatrywane w kluczu moralnej odpowiedzialności w relacjach człowiek-zwierzę. Wegetarianizm, gatunkizm, wiwisekcja, polowanie, biocentryzm, porozumienie międzygatunkowe, martyrologia zwierząt, sytuacje codzienne oraz ekstremalne, w których przeplatają się losy ludzi i zwierząt (wojna/gułag/kolektywizacja/klęska głodu) – to tylko niektóre zagadnienia, jakie tutaj podjęto. Nie jest to wszak lektura lekka i łatwa w odbiorze z uwagi na dominujące w niej motywy okrucieństwa wobec zwierząt, które pisarze obnażają m.in. po to, by skłonić czytelnika do namysłu nad ciemną stroną naszej (nie) ludzkiej natury.   „Trzeba za(bić) to zwierzę” – w taki oto antropocentryczny paradygmat myślowy typowy dla homo sapiens wpisują się treści większości interpretowanych utworów. Książka nie tylko odsłania nowe oblicze pisarzy rosyjskich jako obrońców zwierząt, wyrażających zdecydowany sprzeciw wobec owego nagannego etycznie paradygmatu (np. F. Dostojewskiego, L. Tołstoja, S. Jesienina, W. Majakowskiego, W. Szałamowa, A. Cwietajewej, W. Astafjewa, A. Bitowa). Staje się ona ważnym przewodnikiem po zootwórczości mniej znanych/zapomnianych prozaików i poetów będących miłośnikami zwierząt (L. Zinowjewa-Annibal, J. Guro, W. Błażenny, A. Dobrolubow i in.). Ukazanie drogi literatury rosyjskiej do upodmiotowienia zwierząt, osiąga w prezentowanej monografii niemal rangę moralnego przesłania. Rozważania autorki mieszczą się w nurcie posthumanistycznym, kwestionującym dotychczasowe status quo człowieka, który przestał być centrum świata i miarą wszechrzeczy, nurtu naukowo wspierającego działania mające na celu ochronę gatunków i promującego studia nad relacjami ludzko-zwierzęcymi (animal studies). Zadaniem książki jest propagowanie w Polsce studiów, które na Zachodzie stanowią już odrębną dyscyplinę akademicką.

Court, nobles and festivals. Studies on the Early Modern visual culture

red. Oskar Jacek Rojewski, Mirosława Sobczyńska-Szczepańska

Książka  poświęcona jest zagadnieniom związanym z uroczystościami świeckimi i religijnym w dobie nowożytnej,  ze szczególnym uwzględnieniem ich kontekstu artystycznego i politycznego.    Osiem spośród dziesięciu rozdziałów dotyczy wydarzeń i zjawisk z terenu monarchii hiszpańskich Habsburgów (w tym jej amerykańskich  koloniach), pozostałe – Burgundii i Rzeczypospolitej.  W pierwszym rozdziale Víctor Mínguez omawia dwadzieścia jeden relacji z fest królewskich, które – odbywając się w przestrzeni publicznej –  stanowiły istotny element propagandy władzy. Szczegółowe  deskrypcje, często ilustrowane grafikami, były źródłem inspiracji dla innych dworów europejskich. Inmaculada Rodríguez Moya dokonuje systematycznego przeglądu uroczystości organizowanych na dworze hiszpańskim w latach 1555-1808, ukazując  przy tym ich wpływ na transformację układ urbanistycznego Madrytu, natomiast Pablo Gonzalez Tornel przedstawia przeobrażenia o tej samej genezie w przestrzeni miejskiej Palermo. Na przykładzie triumfalnych przejazdów przez Meksyk i Peru Luisa de Velasco y Castilla, mianowanego najpierw wicekrólem Nowej Hiszpanii, a następnie Peru, Juan Chiva Beltran przybliża kwestię symbolicznej obecności hiszpańskiego władcy w zamorskich uroczystościach. W piątym rozdziale, pióra Oskara Rojewskiego,  została zrekonstruowana ceremonia zgromadzenia z 1468 r. Zakonu Złotego Runa, które odcisnęło silne piętno na rytuałach  dworskich Habsburgów. Antonio Gozalbo Nadal, autor kolejnego tekstu, zestawia dwie relacje na temat wielkiej parady zorganizowanej w Barcelonie w 1535 r., w przededniu wyprawy Karola V na Tunis, z przedstawieniem tego wydarzenia na drugim z serii gobelinów Zdobycie Tunisu, wykonanej w Brukseli w latach 1548-1554. Cristina Igual Castelló opisuje festę zorganizowaną w Walencji w 1784 r. dla uczczenia dwóch wydarzeń: narodzin wnucząt  Karola III i zawarcia pokoju między Hiszpanią a Wielką Brytanią. Dwa ostatnie rozdziały ukazują różne sposoby upamiętnienia zmarłego i gloryfikacji jego rodu: Victoria Bosch Moreno dokonuje opisu ceremonii funeralnych po śmierci siostry Filipa II, Joanny Austriackiej, odprawionych w 1573 roku w madryckim kościele klarysek, natomiast Mirosława Sobczyńska-Szczepańska podejmuje temat szlacheckiej pompa funebris  na przykładzie pogrzebu Stefana Krzuckiego z 1746 r., o którego wyjątkowości stanowił  antropomorficzny, mobilny katafalk. Prezentowana publikacja jest pokłosiem współpracy między badaczami z Uniwersytetu Jaume I w Castellón de la Plana i Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, trwającej od 2016 r.

Lektury w czasie

Paweł Majerski

Czas pojęty fizycznie i filozoficznie (metafizycznie) nie jest głównym bohaterem zebranych tutaj tekstów, właściwie „jest-i-nie jest”. Żywiołowość czasu to zjawisko budujące, radujące dojrzewaniem i mądrością, ale też nadwątlające naszą obecność – cielesną, intelektualną, „tekstualną”; wpisuje się w egzystencję niepokojem i niepewnością, oczywistym prymatem w hierarchii losu. (fragment wstępu)

Przymierze. Fundamentalne założenia prawodawstwa małżeńskiego Kościoła rzymskokatolickiego i Kościołów ewangelickich

Monika Gwóźdź

Publikacja adresowana jest do wszystkich zainteresowanych tematem małżeństwa, szczególnie w jego ekumenicznej (katolicko-ewangelickiej) odsłonie. W prezentowanej pracy omówiona jest biblijna idea przymierza, która została przeniesiona na płaszczyznę małżeństwa oraz prześledzona jest historia nauki na temat wymienionego związku. Przywoływany w Kościele katolickim termin przymierza, którym od czasu Soboru Watykańskiego II określa się małżeństwo, został wcześniej wykorzystany przez Jana Kalwina i obecny jest także we Wspólnotach ewangelickich. Czy to oznacza, że w wymienionych wspólnotach chrześcijańskich małżeństwo traktowane jest dokładnie tak samo? Zagadnienie omówione jest w sposób przejrzysty czytelnym językiem.   Publikacja stanowi analizę fundamentalnych założeń prawodawstwa małżeńskiego Kościoła rzymskokatolickiego i Kościołów ewangelickich. W pierwszej części opracowania, wychodząc od etymologii podstawowych terminów, omówiono biblijną ideę przymierza oraz ideę przymierza małżeńskiego. W kolejnej części, przywołując wypowiedzi Ojców Kościoła oraz pisarzy chrześcijańskich opisano rozwój doktryny w tym względzie, a już następny rozdział poświęcono opisowi rodzącej się w XVI wieku ewangelickiej idei małżeństwa. Analizę poprzedziło przybliżenie sylwetek wybranych, głównych reformatorów. Z uwagi na fakt, iż odpowiedzią Kościoła katolickiego na naukę reformatorów stało się ogłoszenie dogmatu o sakramentalności małżeństwa właśnie rozwojowi doktryny katolickiej poświęcona została czwarta część pracy. Całość kończy analiza omawianego zagadnienia na płaszczyźnie antropologii teologicznej, w której dostrzega się elementy wspólne, a tym samym umożliwiające podjęcie dialogu ekumenicznego.

Prom

Miroslav Mićanović

Prom to zbiór kilkudziesięciu krótkich opowiadań pierwotnie publikowanych na łamach dodatku kulturalnego chorwackiej gazety „Jutarnji list”. Miroslav Mićanović zabiera nas w podróż w czasie i przestrzeni: do okresu dzieciństwa, dorastania, studiów, dorosłego już życia wiedzionego w roli męża i ojca. Czytelnik przenosi się wraz z wyeksponowanym pierwszoosobowym narratorem to na pogranicze bośniacko-chorwackie, do stron rodzinnych pisarza, to do Zagrzebia, to znów na wyspę Vis lub za ocean, do dalekiej Australii. Książka nie ma klasycznego początku ani końca; są fragmenty, epizody, zapis pojedynczych doświadczeń, mozaika chwil, z których tak naprawdę składa się nasze życie. Dlatego „rejs promem” nie odbywa się po z góry wytyczonej trasie, można go zacząć w dowolnym miejscu, przerwać w wybranym momencie, odłożyć na później lub przyłączyć się jako towarzysz podróży w jego trakcie… Miroslav Mićanović należy do średniego pokolenia pisarzy chorwackich. Jest jedną z ważniejszych postaci współczesnego życia literackiego. Poeta, prozaik, eseista, krytyk, redaktor, autor antologii.