Politycy, dyplomaci i żołnierze. Studia i szkice z dziejów stosunków międzynarodowych w XX i XXI wieku ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Maciejowi Brzezińskiemu w 70. rocznicę urodzin

Dariusz Jeziorny, Sławomir M. Nowinowski, Radosław Paweł Żurawski vel Grajewski

Oddawany do rąk czytelników tom studiów i szkiców z dziejów stosunków międzynarodowych w XX i XXI w. jest dedykowany Panu Profesorowi Andrzejowi Maciejowi Brzezińskiemu – wybitnemu historykowi i nauczycielowi akademickiemu, w latach 1993–2016 kierownikowi Zakładu, a następnie Katedry Historii Powszechnej Najnowszej Uniwersytetu Łódzkiego. Książka dotyczy różnych aspektów stosunków międzynarodowych, począwszy od schyłku belle époque przed I wojną światową poprzez dwudziestolecie międzywojenne, II wojnę światową i panujący po niej ład pojałtański, a na problemach współczesnego świata skończywszy. Ta rozległość chronologiczna prezentowanych zagadnień odzwierciedla obszar zainteresowań naukowych Profesora Brzezińskiego. Problemy badawcze ukazano przez pryzmat działań polityków, dyplomatów i żołnierzy – bohaterów opisywanych wydarzeń, głównych aktorów oraz animatorów badanych procesów, przedsięwzięć czy instytucji. Mimo różnorodności podjętych tematów wszystkie one mieszczą się w nurcie szeroko rozumianej historii relacji międzynarodowych i międzypaństwowych czy stosunków dyplomatycznych. Taki dobór rozpraw nadaje publikacji spójny charakter, czyniąc zeń wieloautorskie studium adresowane przede wszystkim do historyków i miłośników najnowszych politycznych i dyplomatycznych dziejów świata.

Arabskie oblężenia Konstantynopola w VII-VIII wieku. Rzeczywistość i mit

Błażej Cecota

Wiek siódmy dla Cesarstwa Bizantyńskiego był czasem wieloaspektowego przełomu dziejowego. Doszło wówczas do poważnego ograniczenia terytorium państwa. Kolejni cesarze dynastii, założonej przez Herakliusza, stanęli przed głębokimi problemami związanymi z konfliktem religijnym, gospodarczym regresem i załamaniem niektórych instytucji państwowych. Po śmierci Herakliusza władze konstantynopolitańskie przedefiniowały na nowo funkcje państwa, ograniczając jego obowiązki, przy jednoczesnym zapewnieniu realizacji jego podstawowych zadań. Kwestią, która musiała zostać rozwiązana przez ówczesnych cesarzy bizantyńskich, była obrona państwa przed wyniszczającymi je najazdami arabskimi, które w pewnych momentach wręcz zagrażały istnieniu cesarstwa. Arabskie oblężenia Konstantynopola, oprócz zwycięskich wojen Herakliusza z Persją, późniejszej utraty, do niedawna najważniejszych, bizantyńskich prowincji – Syrii i Egiptu oraz reform wojskowych i gospodarczych następców wielkiego cesarza, można zaliczyć do najistotniejszych wydarzeń w VII i początkach VIII w. Doczekało się wreszcie kompletnego, odrębnego studium w postaci niniejszej monografii. Autor nie tylko dogłębnie je analizuje na szerokim tle historycznym, ale również zastanawia się nad procesem ich mitologizacji. Czytelnik znajdzie w książce wiele istotnych i interesujących spostrzeżeń dotyczących historii cesarstwa bizantyńskiego w okresie narodzin islamu i pierwszego wieku ekspansji muzułmańskiego kalifatu na Bliskim Wschodzie.  

Funkcjonowanie e-biznesu. Zasoby, procesy, technologie

W obecnych warunkach intensywnego rozwoju nowoczesnych technologii funkcjonowanie przedsiębiorstw zyskało nowe cechy i możliwości. Technologie obliczeniowe i elektronicznej wymiany informacji wielorako wpływają na sposoby działania firm. Z jednej strony stanowią narzędzia pomocne do usprawniania pracy przedsiębiorstw, z drugiej zaś mogą być podstawą do tworzenia nowych przedsięwzięć biznesowych. Wnioski zawarte w monografii ukazują konieczność pogłębiania wiedzy na temat zastosowania nowych technologii w zarządzaniu przedsiębiorstwem na wielu polach jego działalności. Uświadomienie sobie szans i zagrożeń, które pojawiają się wraz z nimi, zwiększa możliwości firm w walce konkurencyjnej.  

Studia regionalne. Społeczeństwo - region - miejsce. Wybór prac Katedry Geografii Regionalnej i Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego

Marcin Wójcik

 Praca zbiorowa obejmuje badania empiryczne w następujących grupach zagadnień: – procesy integracji i dezintegracji społeczności lokalnych na różnych poziomach organizacji regionalnej osadnictwa, – tożsamość terytorialna mieszkańców regionu łódzkiego oraz kształtowanie się regionalnych i lokalnych więzi społecznych, a także terytorialnych, – percepcja procesu transformacji systemowej oraz jej konsekwencji społecznych, kulturowych i gospodarczych widocznych w krajobrazie kulturowym, – mechanizmy przemiany struktur społeczno-osadniczych na obszarach wiejskich i ich uwarunkowania systemowe, społeczno-kulturowe i lokalizacyjne, – procesy przemian społecznych oraz funkcjonalno-morfologicznych w przestrzeni wielkiego miasta (Łodzi), ze szczególnym uwzględnieniem ich efektów w postaci dysproporcji społecznych i gospodarczych widocznych w przestrzeni miejskiej, – zmiany funkcji i struktury funkcjonalnej osadnictwa pod wpływem transformacji systemowej i ich wpływ na morfologię miast i wsi, – procesy integracji i dezintegracji Obszaru Metropolitarnego Łodzi.

Opieka nad osobami starszymi. Wspierający i wspierani

Zofia Szweda-Lewandowska

Publikacja dotyczy sytuacji seniorów w zakresie potrzeb opiekuńczych z dwóch perspektyw: osób starszych oraz ich opiekunów (wspierany-wspierający - pierwsze tego typu badania prowadzone w Polsce). Autorka identyfikuje obszary, w których występuje deficyt wsparcia ze strony krewnych oraz bliskich (określa stopień zaspokojenia potrzeb opiekuńczych przez rodzinę). Analizuje, jak bardzo rodzinni opiekunowie seniorów są obciążeni obowiązkami opiekuńczymi, w jakim zakresie i jakie konsekwencje dla ich życia rodzinnego i zawodowego wynikają z konieczności świadczenia wsparcia potrzebującym krewnym. Wskazuje również na nieformalne sieci wsparcia (znajomi, przyjaciele, sąsiedzi) oraz usługi opiekuńcze świadczone zarówno legalnie, jak i w ramach pracy nierejestrowanej (szara strefa usług opiekuńczych), a także preferencje osób starszych dotyczące opiekunów. Zwraca uwagę na potencjalne możliwości w zakresie opieki i jej usprawnienia dzięki optymalnemu wykorzystaniu zasobów pozostających w dyspozycji samorządu terytorialnego, systemu ochrony zdrowia, systemu pomocy społecznej. Książka adresowana jest nie tylko do osób naukowo zajmujących się kwestiami opieki nad osobami starszymi, lecz także praktyków kształtujących politykę społeczną.

Człowiek w cyberprzestrzeni. Wprowadzenie do psychologii Internetu

Marta R. Jabłońska

Szacuje się, że co drugi człowiek na świecie ma dostęp do Internetu, a coraz więcej codziennych aktywności zostaje przeniesionych do cyberprzestrzeni. W tej sytuacji warto się zastanowić nad wpływem globalnej sieci komputerowej na nasze życie. Prezentowana publikacja stanowi wprowadzenie do bogatej tematyki psychologii Internetu, czyli dziedziny zajmującej się oddziaływaniem tego medium na jednostkę. Autorka w przejrzysty i usystematyzowany sposób przedstawiła charakterystykę współczesnych internautów, kreowanie e-tożsamości, cyfrowy narcyzm, agresję słowną w Internecie oraz uzależnienie od cyberprzestrzeni. Książka jest adresowana przede wszystkim do studentów kierunków związanych z informatyką i naukami społecznymi oraz osób zainteresowanych wpływem Internetu na człowieka. To cenna lektura także dla rodziców, opiekunów i nauczycieli zajmujących się wychowaniem młodego pokolenia, dla którego cyberprzestrzeń staje się nieodłączną częścią codzienności.

EkoMiasto#Społeczeństwo. Zrównoważony, inteligentny i partycypacyjny rozwój miast

Zbigniew Przygodzki, Aleksandra Nowakowska, Agnieszka Rzeńca

Autorzy książki EkoMiasto#Społeczeństwo koncentrują się na wymiarze społecznym zrównoważonego rozwoju przestrzeni zurbanizowanych. Miasto interpretowane jest tutaj przez pryzmat relacji międzyludzkich, jakości życia, dziedzictwa kulturowego oraz aktywności społeczności miejskich. Ideą przewodnią monografii jest teza wskazująca, że współpraca, konsensus i współtworzenie miasta przez jego użytkowników są kluczowym warunkiem i wyzwaniem determinującym rozwój społeczno-gospodarczy. W pierwszych rozdziałach publikacji autorzy skupiają uwagę na wyzwaniach dotyczących warunków i jakości życia w mieście oraz możliwościach rozwiązywania problemów społecznych. Kontekstem zachowań społecznych i jednocześnie potencjałem rozwojowym jest spuścizna i dziedzictwo kulturowe. W tej części pracy uwaga czytelnika zwrócona zostaje na rolę społeczności miejskich w tworzeniu tożsamości miasta i materialnych wartości kulturowych oraz ich wykorzystaniu i ochronie. Kolejne rozdziały dotyczą znaczenia i warunków kształtowania aktywnego zaangażowania mieszkańców w procesy rozwoju, odnosząc się do takich zagadnień, jak: współtworzenie społeczeństwa obywatelskiego poprzez organizacje pozarządowe i ruchy miejskie, komunikacja i partycypacja społeczna, kapitał społeczny, konflikty społeczne i negocjacje. Ostatnie rozdziały traktują o wyzwaniach i potencjale w zakresie budowania społeczeństwa informacyjnego w mieście oraz istocie zdrowia środowiskowego.  

W kręgu myśli Profesora Jana Szczepańskiego. Tom 5

Daniel Kadłubiec, Ewa Ogrodzka-Mazur, Andrzej Kasperek

Autorzy poszczególnych tekstów nawiązują do najważniejszych wartości: poczucia przynależności do określonej grupy, wpajania szacunku, przywiązania do tradycji własnego regionu, jego osiągnięć, kultury przodków, lokalnej gwary i ludzi, którzy go zamieszkują. Zwracają uwagę – w aktualnych kontekstach społecznych i kulturowych – na etos narodowy, etos pracy, cenione przez młodzież wartości w życiu codziennym i znaczenie kultury regionalnej w transmisji międzypokoleniowej. Podjęte rozważania stwarzają zarazem Czytelnikowi z jednej strony – możliwość poznania dziedzictwa kulturowego, tradycji regionalnej oraz wartości tkwiących w tym regionie, a z drugiej – szanse na otwarcie się na inne społeczności, na inne środowiska kulturowe i/lub inne regiony. Wszyscy Autorzy są zgodni co do tego, że życie oraz twórczość naukowa i literacka Profesora Jana Szczepańskiego potwierdzają słuszność tezy o „życiodajnym efekcie pogranicza”.

Rynki pracy w okresie globalnego kryzysu w krajach Europy Środkowo-Wschodniej

Przedmiotem monografii są zmiany podstawowych wielkości makroekonomicznych na rynkach pracy w okresie globalnego kryzysu w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Na podstawie danych bazy statystycznej Eurostatu analizowane są takie wielkości makroekonomiczne, jak: liczba bezrobotnych i stopa bezrobocia, liczba aktywnych zawodowo oraz współczynnik aktywności zawodowej, liczba pracujących, stopa zatrudnienia i struktury zatrudnienia. Zakres czasowy analizy jest w istocie nieco dłuższy od okresu kryzysu globalnego - obejmuje lata 2004-2014. Przy dłuższym okresie analizy łatwiej można bowiem dostrzec wpływ globalnego kryzysu na przebieg badanych zmiennych. W toku analiz zidentyfikowano kraje Europy Środkowo­Wschodniej, gdzie wpływ kryzysu globalnego na przebieg podstawowych zmiennych rynku pracy był najsilniejszy i najsłabszy. Wskazano również grupy siły roboczej, które najbardziej ucierpiały w tym czasie oraz określono, w jakim stopniu zmiany stóp bezrobocia w badanych krajach były wynikiem zmian leżących po stronie podażowej rynku pracy, a w jakim - po stronie popytowej. Mamy nadzieję, że publikacja zainteresuje szerokie kręgi odbiorców, zwłaszcza zajmujących się problemami rynku pracy. Ciekawe informacje powinni w niej znaleźć nie tylko studenci zaznajomieni z problematyką ekonomiczną, lecz także pracownicy naukowi i praktycy.  

Towarzystwa oszczędnościowo-pożyczkowe w guberni kaliskiej do 1914 roku

Marek Król

 Kredyt, na szerszą skalę pojawiający się wraz z rozpowszechnieniem pieniądza, jest jedną z miar wzajemności i solidarności, jako nierozerwalnie związany z wszelką wymianą. Istniejące dziś praktycznie w każdym miasteczku na terenie kraju banki spółdzielcze stanowią ważny element w ich życiu ekonomicznym, a także społecznym i kulturalnym. Te popularne w lokalnych ośrodkach instytucje bankowe wywodzą swój początek od powstających na szeroką skalę na przełomie XIX i XX w. na ziemiach polskich towarzystw pożyczkowo-oszczędnościowych. Publikacja dotyczy istotnego rozdziału życia gospodarczego na ziemiach polskich – dziejów taniego kredytu w latach 1867–1914. Autor przedstawia tempo rozwoju towarzystw oszczędnościowo-pożyczkowych, jak również udział różnych grup społecznych w ich tworzeniu, w guberni kaliskiej, niezbyt silnie uprzemysłowionym rejonie Królestwa Polskiego. Działalność omawianych towarzystw autor sytuuje na tle dziejów spółdzielczości kredytowej na ziemiach polskich (np. kasy Stefczyka w Galicji), porównuje je z innymi instytucjami kredytowymi, analizuje proces ich powstawania, proces udzielania pożyczek, oprocentowanie. Czytelnik znajdzie tu również wiele informacji na temat życia społecznego w jednej z guberni Królestwa Polskiego, autor prezentuje bowiem strukturę społeczną władz towarzystw, a także ich działalność społeczną i dobroczynną. Te niezwykle interesujące wątki zostały ponadto zebrane w aneksach do publikacji.

Tradycje oporu w Andach. Mobilizacje indiańskochłopskie w Peru od XVI do XX wieku

Monografia, w której uwzględniony został niemal pięćsetletni kontekst historyczny, jest efektem studiów nad złożonymi mechanizmami oporu ludności pochodzenia tubylczego wobec przemocy w Peru. Autorka poszukuje wzorów postaw obronnych mieszkańców sierry na przykładzie wybranych mobilizacji andyjskich – począwszy od pierwszych, zmityzowanych dziś indiańskich rebelii antykolonialnych, przez zrywy rojalistyczne i kreolsko-metyskie bunty z udziałem Indian w XIX wieku, aż po walki agrarne w poprzednim stuleciu oraz współczesne nam straże chłopskie (rondas campesinas) z północy kraju. Odnajdywanie podobieństw w działaniach obronnych ludności andyjskiej służy wskazaniu źródeł mobilizacji społecznych na terenie peruwiańskiej sierry, omówieniu charakteru ich przywództwa oraz ustaleniu przebiegu interakcji wiosek andyjskich ze światem zewnętrznym. Analiza i synteza bogatej literatury przedmiotu została przeprowadzona z perspektywy antropologicznej. Ważnym elementem podjętej refleksji jest omówienie „ewolucji” paradygmatów w historiografii Andów, w której przedstawiono kierunki przemian w sposobie myślenia o źródłach i wpływie ruchów indiańskochłopskich z różnych epok i regionów na historię Peru.  

Zasada suwerenności. Problemy wybrane. Księga dedykowana Profesorowi Michałowi Domagale

Księga dedykowana prof. dr. hab. Michałowi Domagale poświęcona jest tematyce związanej z Jego zainteresowaniami naukowymi - zasadami ustroju współczesnych państw. To zbiór artykułów napisanych przez Jego uczniów, kolegów i przyjaciół z Katedry Prawa Konstytucyjnego, Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Teksty dotyczą zasady suwerenności i odnoszą się do rozwiązań ustrojowych polskich bądź wybranych państw europejskich, w przeszłości należących do bloku państw socjalistycznych, a także problemów związanych z członkostwem suwerennego państwa w organizacjach międzynarodowych. Ad multos annos, drogi Panie Profesorze!

Ludność Łodzi - rozwój i przemiany strukturalne

Jerzy Dzieciuchowicz

Przedmiotem opracowania jest rozwój ludności Łodzi oraz przemiany jej struktur demograficzno-społecznych i przestrzennych od powstania miasta do czasów współczesnych. Analizą objęto pięć okresów: 1) do 1820 r., 2) lata 1820–1918, 3) lata 1918–1945, 4) lata 1945–1989 oraz 5) po 1989 r. Pokazano prawidłowości rządzące dynamiką, strukturą i zmiennością przestrzenną ludności Łodzi w warunkach specyficznych dla danych okresów. Opisano też kierunki dotychczasowego rozwoju demograficznego i zmiany w strukturze ludności miasta, a także ich ważniejsze konsekwencje. Zwrócono w szczególności na głęboki regres demograficzny oraz zmiany struktury demograficznej i społeczno-zawodowej ludności, generowane przez transformację systemową, w tym zwłaszcza na proces starzenia demograficznego ludności. Omówiono perspektywy demograficzne Łodzi, z uwzględnieniem zarówno uwarunkowań, jak i konsekwencji przewidywanego, dużego ubytku ludności miasta. Książka może zainteresować studentów i pracowników naukowych zajmujących się problemami geograficznymi, historycznymi, demograficznymi, socjologicznymi i ekonomicznymi dotyczącymi Łodzi. Może być ono również przydatna dla osób związanych z urbanistyką, planowaniem, polityką oraz gospodarką przestrzenną Łodzi.  

Zachowania organizacyjne. Relacje społeczne w przestrzeni zmian

Katarzyna Januszkiewicz

Współczesne organizacje ulegają ciągłym przekształceniom, aby trwać i rozwijać się w dynamicznym otoczeniu, muszą charakteryzować się dużą elastycznością i zdolnością adaptacji do nowych warunków. Owa permanentna zmiana jest dziś wyzwaniem dla organizacji, jednak przede wszystkim, dla jej najcenniejszego kapitału, jakim są ludzie. Jednostka w stabilnym i dobrze poznanym otoczeniu, wypracowuje schematy postępowania, które pozwalają jej funkcjonować w środowisku zawodowym w sposób przewidywalny. Zmienność przestrzeni organizacyjnej sprawia zaś, że wzorce postępowania bardzo szybko się dezaktualizują. Brak wyraźnych wytycznych dotyczących przyszłości sprawia, że modelowanie zachowań dzieje się „tu i teraz”, a efekt końcowy, nawet jeśli jest zadowalający, nie pozostaje aktualnym na długo. W książce opisano wpływ zmienności różnych elementów organizacji na zachowania ludzi. Zwrócono uwagę na aspekty relacji władzy, funkcjonalnych i kooperacji. Poddano je wielowymiarowej analizie z perspektywy aktualnych trendów występujących w naukach o zarządzaniu. Ponadto udzielono odpowiedzi na wiele istotnych pytań, które mogą stanowić inspirację do dalszych poszukiwań naukowych. Publikacja kierowana jest do środowisk naukowych i osób zainteresowanych tematyką zachowań organizacyjnych. 

Kobiety wobec dominacji i opresji

Izabela Desperak, Ewa Hyży, Inga B. Kuźma, Edyta Pietrzak

Książka jest kolejną publikacją pokonferencyjną Interdyscyplinarnego Seminarium Gender, tym razem otwierającą przed czytelniczkami i czytelnikami perspektywę globalną. Poświęcona jest nie tylko dominacji i opresji, jakiej doświadczają kobiety na całym świecie, lecz także strategiom oporu podejmowanego przez nie dawniej i teraz, zarówno w Polsce, jak i w sąsiedniej Ukrainie oraz odległej Etiopii, w polityce, mediach, literaturze, teatrze i sztuce. Adresowana jest do badaczek i badaczy, studentek i studentów zainteresowanych problematyką gender. Zawiera różnorodne naukowe opracowania dotyczące problematyki kobiecej w różnych ujęciach, które mogą zainteresować czytelniczki i czytelników także spoza akademii.

Specjalne Strefy Ekonomiczne jako stymulator rozwoju gospodarczego

Radosław Pastusiak

Książka dostarcza wiedzy o teoretycznych i praktycznych aspektach funkcjonowania SSE i ich wpływie na otoczenie społeczne i gospodarcze. Opisuje sposób, w jaki przedsiębiorstwo podejmuje decyzje dotyczące finansowania swej działalności w skali międzynarodowej. Podstawowe zmienne zostały zaczerpnięte z teorii handlu zagranicznego. W tej dyscyplinie został bowiem scharakteryzowany przepływ siły roboczej, polityka celna, podatkowa, polityka stałej ceny, jak również inne zjawiska, towarzyszące współpracy handlowej. Należy wspomnieć, że w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku nie istniała jeszcze tak daleka integracja całych regionów geograficznych, jak to ma miejsce na początku wieku XXI. Regulacje handlowe, celne i podatkowe miały duże znaczenie dla decyzji przedsiębiorców. W XXI wieku Unia Europejska funkcjonuje w oparciu o jednolite zasady wymiany handlowej, bez wzajemnych ceł i barier, podobnie jak niektóre państwa na kontynencie amerykańskim. Oznacza to, że przydatność przywilejów oferowanych przez strefy zaczyna mieć ograniczony charakter. Podstawowe problemy, których rozwiązań poszukuje teoria funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych, koncentrują się wokół wpływu specjalnych stref ekonomicznych na gospodarkę kraju-założyciela oraz skuteczności ich wykorzystania dla pobudzenia rozwoju w danym kraju.