Media społecznościowe. Dialog w cyberprzestrzeni. T. 2

red. Krystyna Doktorowicz

"Tom stanowi drugą część zbioru tekstów poświęconych problematyce mediów społecznościowych – fenomenu współczesnej kultury partycypacji. Zamieszczone w nim teksty odnoszą się do problematyki mediów społecznościowych zarówno w aspektach społecznych, kulturowych, jak i piarowych, co stanowi kontynuację rozważań podjętych w poprzedniej części. Autorzy podjęli się spojrzenia na media społecznościowe zarówno w skali makro- jak i mikro-, zwracając uwagę na istotę wykorzystania mediów społecznościowych do komunikacji we współczesnym społeczeństwie." (ze Wstępu)

Przestrzenie muzyczne w polskim teatrze współczesnym

Magdalena Figzał

Książka Przestrzenie muzyczne w polskim teatrze współczesnym prezentuje różnorodne sposoby funkcjonowania muzyki w polskim teatrze dramatycznym ostatniego dwudziestopięciolecia. Odnosząc się do twórczości wybranych reżyserów i współpracujących z nimi kompozytorów autorka podejmuje szereg zagadnień teoretycznych, ściśle wiążących się z obecnością muzyki w przedstawieniu teatralnym: począwszy od kwestii związanych z percepcją muzyki scenicznej, przez klasyfikację zjawisk akustycznych w teatrze oraz wpływ nowych mediów na sposób kształtowania dźwięku, aż po różnorodne ujęcia znaczenia muzycznego. Ogniwem spajającym poszczególne fragmenty monografii jest kategoria przestrzeni muzycznej, którą w najbardziej ogólnym i metaforycznym sensie rozumieć należy tu jako pewien specyficzny sposób funkcjonowania dźwiękowości w przedstawieniu teatralnym. Analizując inscenizacje takich twórców, jak Jerzy Jarocki, Jerzy Grzegorzewski, Krystian Lupa, Andrzej Dziuk, Krzysztof Warlikowski czy Jan Klata, autorka stara się nie tylko zwrócić uwagę na szczególną istotność warstwy muzycznej spektaklu teatralnego, ale przede wszystkim wskazać możliwe metody i narzędzia służące jej badaniu.

"Wieki Stare i Nowe". T. 12 (17)

red. Agata Aleksandra Kluczek, red. Dariusz Rolnik

Tom 12 (17) periodyku „Wieki Stare i Nowe” cechuje różnorodność zagadnień osadzonych w kilku epokach historycznych. W bieżącym tomie znalazły się prace badaczy, którzy reprezentują kilka ośrodków naukowych, mieszczących się – poza Katowicami – we Lwowie, w Opolu, Poznaniu, Pradze oraz Warszawie. W części Artykuły szczególnie bogato jest reprezentowana problematyka dotycząca różnych aspektów dziejów Rzeczypospolitej XVII i XVIII wieku. Swoje miejsce znalazły też teksty tematyką nawiązujące do XIX i pierwszej połowy XX stulecia. Tom zamyka stały dział: Artykuły recenzyjne i recenzje, w którym zamieszczono krytyczne omówienia kilku prac z zakresu historii starożytnej, nowożytnej i najnowszej. Publikacja może stać się przedmiotem zainteresowania zarówno zawodowych historyków, studentów historii, jak i amatorów ciekawych procesów oraz zdarzeń zachodzących w przeszłości.

Wokół wolnych elekcji w państwie polsko-litewskim XVI-XVIII wieku. O znaczeniu idei wyboru - między prawami a obowiązkami

red. Mariusz Markiewicz, red. Dariusz Rolnik, red. Filip Wolański

Wydany przez Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach zbiór Wokół wolnych elekcji w państwie polsko-litewskim XVI–XVIII wieku. O znaczeniu idei wyboru – między prawami a obowiązkami jest wynikiem współpracy trzech uczelni: Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Śląskiego oraz Uniwersytetu Wrocławskiego. Zebrane w tomie studia poświęcone są problematyce funkcjonowania wolnej elekcji w tradycji politycznej i prawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów w okresie od XVI do XVIII wieku. Zbiór podzielono na trzy części, w których znalazło się w sumie trzydzieści pięć artykułów autorstwa badaczy z różnych ośrodków naukowych w kraju. Część pierwszą, zatytułowaną Wokół idei, symboli i praktyki wyboru, tworzą teksty dotyczące elekcji widzianej jako problem z zakresu teorii doktryn politycznych. Część druga zbioru: Elekcje królów Rzeczypospolitej, poświęcona elekcjom władców Rzeczypospolitej, podzielona jest na sześć rozdziałów i uporządkowana chronologicznie według władców, do których panowania odniesiono się w artykułach. W efekcie uzyskano syntetyczny obraz procesu ewoluowania zjawisk związanych z elekcją w polskiej tradycji politycznej od XVI do XVIII wieku. Ostatnia część publikacji: Wokół elekcji urzędników, zawiera artykuły dotyczące elekcji urzędników w Rzeczypospolitej. Całości tomu dopełnia obszerna bibliografia oraz indeks osobowy. Ze względu na zaprezentowaną w artykułach różnorodność perspektyw, a także kontrowersyjne niekiedy oceny – zawarte w tomie teksty mogą być dla Czytelników inspirujące.

Rodzina niejedno ma oblicze - refleksja o współczesnej rodzinie

red. Andrzej Górny, red. Katarzyna Juszczyk-Frelkiewicz, red. Grzegorz Libor, red. Agata Zygmunt

Rodzina jest jedną z podstawowych instytucji we wszystkich społeczeństwach. Jest grupą społeczną, która stanowi pas transmisyjny integrujący jednostki z szerszymi układami społecznymi. Jej sprawne funkcjonowanie przekłada się zarówno na dobrostan jednostek, jak i na efektywne funkcjonowanie złożonych systemów makrospołecznych. Systematycznie prowadzone badania naukowe wskazują na dynamiczne zmiany zachodzące w obrębie tego podstawowego układu mikrospołecznego. Obserwowane przemiany ujawniają się przede wszystkim w zakresie struktury - pozycji i ról małżeńsko-rodzinnych. Dotyczą również funkcji, jakie współcześnie realizowane są przez rodziny i ich funkcjonalne ekwiwalenty. Zmiany w relacjach łączących partnerów, zorientowane na wymiar osobowy wynikają przede wszystkim z postępującego procesu indywidualizacji życia. Życie rodzinne warunkowane jest wieloma czynnikami o charakterze społeczno-ekonomicznym, religijnym kulturowym oraz demograficznym. Teksty zebrane w niniejszej monografii prezentują autorskie, interdyscyplinarne spojrzenia na różne aspekty życia rodzinnego w zmieniającej się rzeczywistości społecznej. Niniejsza książka wydaje się być istotnym wkładem do dyskusji na temat współczesnej rodziny i wyzwań, jakie przed nią stoją.  

W cudzysłowie. O literaturze polskiej XX i XXI wieku

Iwona Gralewicz-Wolny

Zbiór dwunastu szkiców interpretacyjnych poświęconych twórczości współczesnych polskich poetów (Leśmian, Sebyła, Broniewski, Białoszewski, Kamieńska, Szymborska, Lipska) i prozaików (Kapuściński, Dehnel, Opfer). W bezpośredniej bliskości tekstu prowadzone są lekturowe rozważania na temat wybranych wątków dorobku literackiego wymienionych autorów. Problematyka pamięci, splot prawdy i kłamstwa, opresja językowych klisz, dramat pośmiertnego rozproszenia, zwodnicze piękno ideologicznych manifestów, kontrapunkt światła i mroku, mikroujęcia rzeczywistości,  trudna koegzystencja bytów ludzkich i zwierzęcych – to tylko niektóre kwestie napotkane przez autorkę książki w jej wędrówce po „cudzym słowie”.

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa" 2018, T. 9, z. 1

red. Adam Bartoszek, red. Sławomira Kamińska-Berezowska

Publikacja stanowi przejaw potrzeby ciągłej refleksji nad znaczeniem socjologii w zmieniającym się społeczeństwie oraz nad społeczną rolą socjologów. W prezentowanym tomie zestawione zostały cztery kategorie problemów ważnych dla sposobów rozumienia misji społecznej socjologów, rozpoznających sens swojego funkcjonowania na rynku pracy i nauki. Są to: kwestie etyczne kształcenia socjologów i rozwoju socjologii, problemy rozwoju zawodowego i kariery socjologów, zadania i wyzwania stawiane socjologom w ramach współczesnego rynku pracy, kwestie kapitału kulturowego socjologów i ich tożsamości. Zamieszczone w tomie teksty adresowane są do Czytelników wrażliwych na znaczenie dobrze uprawianej socjologii oraz do socjologów przygotowanych do budowania świadomości obywatelskiej i kształtowania wysokiej kultury zawodowej we wszystkich środowiskach pracowniczych, które wesprzeć może dyscyplina naukowa, jaką jest socjologia.

VNDIQVE VICTORES. Wizja rzymskiego władztwa nad światem w mennictwie złotego wieku Antoninów i doby kryzysu III wieku - studium porównawcze

Agata Aleksandra Kluczek

Książka opowiada o odzwierciedleniu rzymskiej idei panowania nad światem w mennictwie władców rzymskich „złotego wieku Antoninów” (96–192) oraz „kryzysu III wieku” (235–284). Zgodnie z przyjętymi założeniami badawczymi kluczem do poznania owej idei imperialnej stają się ikonografia i legendy namonetne. Te środki przekazu informacji, samodzielnie albo łącznie, dostarczają do analizy rozmaitych odsłon tytułowego zagadnienia w jego oficjalnej interpretacji. Składają się na nie następujące wątki: granice i budowa świata rzymskiego, struktura świata barbarzyńskiego, relacje Imperium – sąsiedzi, a porządkuje je umieszczenie ich w pryzmacie działań i roszczeń cesarza rzymskiego. Temat władztwa nad światem – kategorii bądź symbolicznej, bądź praktycznej – odczytywany jest w jego podstawowym, czyli przestrzennym, sensie. Dlatego w książce dominuje problematyka „militarna” i „tryumfalna”. Z wyobrażeń i napisów zamieszczanych w mennictwie cesarskim odczytać można przesłanie, że to wojna porządkuje świat i to właśnie wojna zwycięska czyni Rzymian panami świata. Będąc zwycięzcami nad wrogami „z zewsząd”, Rzymianie zwać się mogą: undique victores. Analiza poszczególnych typów i wariantów monet cesarskich oraz medalionów, a także ich systematyzacja pozwoliły na skonstruowanie globalnej wizji rzymskiego władztwa nad światem w dwóch epokach. Dostrzec w nich można spójne interpretacje tematu rzymskiej dominacji w świecie. W ramach przyjętej w badaniach strategii porównawczej odnaleźć można w ich mennictwie wspólne rozwiązania wątków składających się na omawianą ideę, ale też wskazać można w każdej z nich różne motywy namonetne, będące efektem oddziaływania odmiennej rzeczywistości w owych epokach.

Przedsiębiorca. Zagadnienia wybrane

red. Rafał Blicharz

Niniejsza książka stanowi efekt współpracy dwóch znakomitych ośrodków akademickich, Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego. Inicjatywa jej powstania zrodziła się w wyniku odbycia wielu seminariów, konferencji i szkoleń zorganizowanych dla przedsiębiorców przez współpracujące ze sobą Katedry Publicznego Prawa Gospodarczego WPiA UŚ oraz Katedry Prawa Handlowego i Gospodarczego URz. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców oraz osób zainteresowanych podjęciem i prowadzeniem działalności gospodarczej, Autorzy niniejszego utworu opracowali w nim zagadnienia związane z działalnością gospodarczą, które były przedmiotem najczęstszych pytań i wątpliwości w czasie spotkań z przedsiębiorcami. Jednocześnie, chcąc ułatwić lekturę książki, Autorzy starali się unikać skomplikowanych zwrotów prawniczych, używając zamiast trudnego języka prawnego, języka zrozumiałego dla wszystkich. Książkę otwierają rozdziały wprowadzające do problematyki działalności gospodarczej, stanowiącej przedmiot zainteresowania każdego przedsiębiorcy (pojęcie działalności gospodarczej i jej zasady, pojęcie przedsiębiorcy). Karty kolejnych rozdziałów przedstawiają prawa i obowiązki przedsiębiorców związane z podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej. Omówione zostały rejestry przedsiębiorców i procedury rejestracyjne, scharakteryzowane zostały także różne formy prawne, w których przedsiębiorcy mogą prowadzić działalność gospodarczą lub inną aktywność typu non profit. Innym, niezwykle istotnym zagadnieniem związanym z działalnością gospodarczą przedsiębiorcy, a nie pominiętym w niniejszym opracowaniu są kwestie podatkowe. Ważne miejsce w pracy zajmuje także rozdział poświęcony problematyce związanej z zatrudnianiem pracowników. Osobny rozdział dedykowany został reglamentacji działalności gospodarczej, czyli prawnym formom ograniczenia konstytucyjnie zagwarantowanej i wielokrotnie ustawowo powtórzonej zasadzie wolności działalności gospodarczej. Nie bez znaczenia są także rozdziały odnoszące się do prawnych możliwości pozyskiwania kapitału, w tym zamówień publicznych, poprzez współpracę z tzw. sektorem publicznym (prawo rynku kapitałowego, specyfika funduszy unijnych, partnerstwo publiczno prywatne), ochrony wypracowanych idei (ochrona własności przemysłowej). Ponieważ każdy przedsiębiorca podlega kontroli sprawowanej przez rozmaite organy kontrolne lub nadzorcze, w  pracy nie mogło zabraknąć także rozdziału omawiającego procedurę kontroli przedsiębiorcy. Problematyka stanowiąca przedmiot niniejszego opracowania wybrana została spośród szerokiego spektrum prawnych regulacji odnoszących się do działalności gospodarczej przedsiębiorcy i stanowi jedynie jej mały wycinek. Założeniem Autorów nie było szerokie, szczegółowe, czy analityczne przybliżenie skomplikowanych, choć ciekawych problemów prawnych w tym zakresie, a jedynie zakreślenie wybranej problematyki. Stąd praca dedykowana jest przede wszystkim dla osób zainteresowanych podjęciem działalności gospodarczej lub już ją prowadzących, niebędących prawnikami. Mamy nadzieję, że lektura książki zachęci Państwa do przeglądnięcia także bardziej szczegółowych opracowań poruszonych w niej tematów, jak również ułatwi podejmowanie decyzji gospodarczych.

Technokultura i jej manifestacje artystyczne. Medialny świat hybryd i hybrydyzacji

Książka dotyczy zagadnień technokultury, zjawiska dotychczas bardzo rzadko prezentowanego w piśmiennictwie polskim w kontekście strategii artystycznych, które stanowią jej artystyczne manifestacje. Wychodząc od teoretycznych rozważań dotyczących współczesnej kultury zdominowanej przez praktyki medialne o charakterze hybrydycznym, w czasach posthumanizmu i transhumanizmu, Autor stara przedstawić własną wykładnię medialnego świata hybryd i hybrydyzacji. Czyni to na wybranych przykładach twórców i dzieł zaliczanych do kanonu współczesnych dokonań w zakresie sztuki nowych mediów: Kena Godberga, Stelarca, Christy Sommerer i Laurenta Mignonneau, Ryoji Ikedy oraz wielu innych artystów reprezentujących tzw. sztukę hybrydyczną. Pozycja ta z pewnością może spotkać się z odzewem nie tylko w środowisku akademickim, ale również wśród szerokiego grona czytelników zainteresowanych problematyką współczesnej technokultury oraz sztuki nowych mediów. Jej adresatami są kulturoznawcy, medioznawcy oraz osoby zainteresowane najnowszymi trendami w sztuce wykorzystującej nowe media i technologie medialne. Może ona również być rodzajem podręcznika akademickiego na studiach kulturoznawczych, medioznawczych i w uczelniach artystycznych.

Przestrzeń - literatura - doświadczenie. Z inspiracji geopoetyki

red. Tomasz Gęsina, Zbigniew Kadłubek

Opracowania pomieszczone w tomie Przestrzeń – literatura – doświadczenie bardzo spójnie wpisują się w nurt komparatystyki literackiej. Zdolności komparatystyczne polegają bowiem na umiejętności dostrzegania ruchów i przepływu materii i idei. Wynikają one też z podejścia (zaczerpniętego od  Akexandra  von Humboldta), w myśl którego nauka, filozofia i poezja nie są odseparowane od siebie, lecz tworzą spójną całość. Dotarcie do tej całości umożliwia nomadyzm intelektualny pozwalający na przekraczanie spetryfikowanych granic klasyfikacji myślenia. Przepływ myśli, materii i idei wiąże się też z praktyką podróżowania – tworząc swoistą geopoetykę z jej otwartością miejsca i traktowaniem Drogi jako celu samego w sobie. Stąd bierze się postulat, by „zmieszać się ze światem, by wyjść poza siebie i stworzyć pisanie-wędrowanie czy wiersz-świat”. Z tymi ideami mierzą się Autorzy prezentowanych opracowań.

Nomina Agentis in the language of Shakespearean drama

Aleksandra Kalaga

W trzecim tomie Szkiców o antyku, zatytułowanym Hermeneutyka wina, kierujemy uwagę na nieustanną obecność wina w kulturze sródziemnomorskiej. W poszczególnych artykułach publikacji pragniemy przybliżyć rozmaite aspekty wina oraz ich związek z konkretnym miejscem i czasem. Zamieszczone artykuły mają charakter interdyscyplinarny i przyczynią się do refleksji nad fenomenem wina jako zjawiska bardziej złożonego od literatury. Hermeneutyka wina jest również wyrazem szacunku oraz sympatii dla Profesora Mariana Szarmacha i wyraża wdzięczność za Jego wielkoduszność, której doświadczamy w Katedrze Filologii Klasycznej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach i nie tylko.

Studia Politicae Universitatis Silesiensis. T. 15

red. Jan Iwanek, Rafał Glajcar

„Studia Politicae Universitatis Silesiensis” ukazuje się z inicjatywy Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego. Autorami większości zamieszczonych w tomie piętnastym artykułów są uczestnicy IV Zjazdu Katedr i Zakładów Systemów Politycznych, który odbył się w dniach 12–14 maja 2015 roku w Wiśle-Jaworniku. Tematykę Zjazdu i zarazem prezentowanych tu tekstów stanowiły badania dotyczące specyfiki partii politycznych, a artykuły niniejszego zbioru pomieszczono w dwóch działach. W dziale „Partie i systemy partyjne” znalazły się teksty: Jana Iwanka (w j. angielskim) dotyczący stricte politologicznej (w opozycji do prawniczej) definicji partii politycznej, Jarosław Szymanek wyjaśnia zagadnienie „politycznej reprezentacji”, Liana Hurska-Kowalczyk prezentuje problematykę wpływ grup nacisku struktur oligarchicznych na życie polityczne państwa ukraińskiego, Sebastian Kubas analizuje siły i pozycję, dominujących ugrupowań prawicowych w Czechach (ODS) i na Węgrzech (Fidesz), a Paweł Laidler podejmuje temat judykalizacji polityki z perspektywy ewolucji statusu prawnego mniejszości seksualnych w USA. Marek Gołosz przedstawia znaczenie i fenomen wyborczej i parlamentarnej stabilności partii Koalicja Kanaryjska, Krzysztof Kowalczyk zaś analizuje założenia programowe polskich  partii politycznych wobec religii i Kościoła. Dział zamyka artykuł Tomasza Koziełły poświęcony relacjom wewnątrz Ligi Polskich Rodzin. Dział „Wybory i kampanie wyborcze” otwiera artykuł Macieja Drzonka, w którym autor zwraca uwagę na fenomen „wiecznych prezydentów” (wielokadencyjnych) w miastach na prawach powiatu. Z kolei Agnieszka Łukasik-Turecka przedstawia sposoby wykorzystania przez komitety wyborcze czasu antenowego w ramach nieodpłatnych audycji wyborczych. Tematem artykułu Szymona Kołodzieja jest VI powszechna elekcja prezydencka w Polsce i przyczyny wyborczego zwycięstwa kandydata PiS. W ostatnim artykule działu Jakub Mielewczyk analizuje zmiany w estońskim systemie wyborczym w latach 1992–2015. Całość zamykają dwie recenzje autorstwa Zbigniewa Kantyki i Rafała Riedla.

Polska półka filmowa. Krótkometrażowe filmy aktorskie i animowane w nauczaniu języka polskiego jako obcego

Justyna Hanna Budzik, Agnieszka Tambor

Filmy, które zostały opracowane w niniejszym podręczniku, mają różnorodne wartości językowo-realioznawcze. Zaproponowałyśmy filmy krótkometrażowe, które ze względu na swoją niewielką objętość nadają się do wykorzystania w całości podczas dowolnych zajęć. Zestaw oferowanych filmów ma pełnić jednak nie tylko funkcję urozmaicenia lekcji, ale także zapełniać lukę, która wytworzyła się w materiale proponowanym przez współczesne podręczniki do nauki jpjo. Filmy ujęte w książce tworzą swoisty katalog pretekstów do rozmowy na tematy trudne, pomijane przez większość podręczników. Zagadnienia kulturowe do poszczególnych filmów to tylko jedna z części oferowanych jednostek lekcyjnych. Poza nimi proponujemy zestaw różnorodnych (kształtujących wszystkie sprawności językowe) ćwiczeń dopasowanych tematycznie do konkretnej produkcji. Podstawowym celem podręcznika jest rozwijanie u studentów sprawności komunikacyjnej. W poszczególnych scenariuszach ani w zawartych w nich ćwiczeniach nie zostały określone poziomy językowe. Nie określałyśmy ich świadomie i celowo, aby dać nauczycielowi lub lektorowi możliwość dostosowania poszczególnych elementów do potrzeb i zainteresowań grupy.

Taniec w roli Tersytesa. Studia nad satyrą bizantyńską

Przemysław Marciniak

Literatura bizantyńska przez długi czas nie cieszyła się zainteresowaniem badaczy, była opisywana jako nudna, wtórna i nieciekawa. Ten niesprawiedliwy i nieprawdziwy obraz ulega stopniowej zmianie, ale wiele bizantyńskich tekstów wciąż pozostaje niedocenionych. Książka Taniec w roli Tersytesa. Studia nad satyrą bizantyńską jest poświęcona bodaj najbardziej zaniedbanej części literatury Bizantyńczyków – satyrze. Kolejne rozdziały dotyczą problemów z definicją satyry i inwektywy w Bizancjum, kwestii humoru w satyrach, zagadnieniu recepcji twórczości Lukiana w kulturze bizantyńskiej, a także przynoszą interpretację wybranych utworów satyrycznych. Mimo że praca w żadnej mierze nie stanowi wyczerpującego studium zjawiska, to jasno wskazuje, jak istotną rolę odgrywały tego typu teksty w literaturze Wschodniego Cesarstwa.

Turystyka historyczna T. 1

red. Zbigniew Hojka, red. Krzysztof Nowak

"Turystyka Historyczna" jest nowym periodykiem naukowym Instytutu Historii UŚ, którego wydanie wiąże się z otwartym w roku akademickim 2013/2014 kierunkiem studiów licencjackich o tej samej nazwie. Swoją tematyką obejmuje problematykę związaną zarówno z coraz szybciej rozbudowującym się zapotrzebowaniem rynku na turystykę "aktywną", jak i z jej przeszłością. Jest przeznaczony w pierwszym rzędzie dla studentów, a więc i przyszłych absolwentów tego kierunku: pilotów, przewodników, pracowników instytucji kulturalno-oświatowych, animatorów i specjalistów w zakresie upowszechniania historii i dorobku kulturowego, oraz dla naukowców i innych czytelników zainteresowanym badaniem i propagowaniem historii w ramach szeroko pojętego ruchu turystycznego. Treści pierwszego tomu zostały podzielone na działy poświęcone: dziejom podróżowania i turystyki, dziejom ruchu pątniczego, współczesnym szlakom historii, sprawozdaniom i recenzjom.