Sztuka dostępna dla niewidomych i niedowidzących odbiorców w londyńskich muzeach / Accessible art for the blind and visually impaired in London museums

Anna Wendorff

Po raz pierwszy w Polsce zaprezentowano doświadczenia w dziedzinie nauczania niepełnosprawnych w muzeach brytyjskich. Książka jest przykładem profesjonalizmu badacza i znajomości zagadnienia w skali światowej. Z recenzji prof. dr. hab. Waldemara Delugi Ciekawe jest zestawienie w publikacji tematów, które zazwyczaj podejmowane są oddzielnie, dotyczących audiodeskrypcji, antropologii zmysłów czy dostępności w muzeum. Interesujące jest omówienie tych trzech komponentów i niejako skonfrontowanie ich ze sobą w jednej książce. Na uwagę zasługuje również studium przypadku londyńskich muzeów, które może być szczególnie absorbujące dla polskich czytelników: historyków sztuki, muzealników, osób zajmujących się dostępnością w placówkach muzealnych. Monografia ma charakter interdyscyplinarny, czerpie z badań z zakresu historii sztuki, translatoryki czy antropologii, co uważam za jej największą zaletę. Wysoko oceniam również przedstawione studium przypadku londyńskich muzeów, które może stać się przykładem dobrych praktyk dla polskich artystów, kuratorów i muzealników. Z recenzji dr. hab. Łukasza Chmielewskiego This is the first time that a Polish academic has discussed the experience of teaching the disabled in British museums. The book exemplifies the researcher's professionalism and expertise in the discussed area on a global scale. From a review by Professor Waldemar Deluga, PhD In her publication, the author interestingly juxtaposes topics that are usually dealt with separately, namely audio description, anthropology of the senses and accessibility in museums. lt is especially engaging to follow the analysis of these three components and their intersection in one book. The case study of London museums is also noteworthy, as it may be of particular interest to Polish readers: art historians, museologists and those concerned with accessibility in museum institutions. The monograph has an interdisciplinary character, drawing on research in art history, translation studies and anthropology, which I consider to be its greatest strength. I also highly appreciate the presented case study of London museums, which can become an example of good practice for Polish artists, curators and museum professionals. From a review by Associate Professor Łukasz Chmielewski, PhD

Praca nauczyciela w perspektywie badacza jakościowego. Mity a rzeczywistość

Beata Pawłowska

Autorka monografii przybliża codzienność pracy nauczyciela widzianą oczami przedstawicieli tego zawodu. Oddaje głos nauczycielom i omawia realia ich pracy. Pokazuje trudności, z jakimi muszą się mierzyć, a które często są niezauważalne dla uczniów i ich rodziców oraz opinii publicznej. Opisuje pracę nauczyciela w kilku aspektach, na które składają się m.in.: czas pracy, system awansu zawodowego, system motywowania, w tym wynagrodzenie za pracę, system oceny pracy, a także kwalifikacje nauczycieli, wieloetatowość i nauczanie wielu przedmiotów oraz emocja dumy jako istotna w budowaniu motywacji wewnętrznej pracowników oświaty. W każdym rozdziale czytelnik znajdzie odniesienie do pewnego mitu dotyczącego pracy nauczyciela, a funkcjonującego w opinii publicznej i dyskursie społecznym. Książka stanowi głos w dyskusji praktyków i polityków edukacyjnych. Zachęca i inspiruje do dalszych eksploracji, poszukiwań i analiz. Dedykowana jest zarówno badaczom różnych dyscyplin nauki, jak i przedstawicielom środowisk pedagogicznych, nauczycielom, studentom kierunków społecznych i humanistycznych oraz reprezentantom organów prowadzących i nadzorujących pracę nauczycieli, politykom władz centralnych i lokalnych.

Słownik kultury literackiej Łodzi do 1939 r

Katarzyna Badowska, Tomasz Cieślak, Dariusz Dekiert, Karolina Kołodziej, ...

Słownik ma w dużym stopniu charakter rewelatorski, gdyż uwzględnia nie tylko postaci, instytucje, zjawiska powszechnie znane, odnotowane w literaturze przedmiotu, lecz także takie, które sytuują się na marginesie kultury literackiej Łodzi i nie zaistniały dotąd w powszechnej świadomości. Autorom udało się odkryć i przedstawić sylwetki twórców prawie całkiem zapoznanych oraz dotrzeć do niepublikowanych tekstów. Hasła składają się na bogaty [...] obraz kultury literackiej Łodzi, ukazując z jednej strony jej wielojęzyczny i wielokulturowy charakter, z drugiej – różne wymiary [...] życia literackiego. Dzięki słownikowej konfiguracji haseł, a także wyeksponowaniu tego, co lokalne, odsłania się nowa perspektywa poznawcza, która pozwala m.in. spojrzeć na utwory literackie pod kątem ich związków z miejscem czy w nowym świetle ukazać sylwetki znanych pisarzy, którzy – nawet jeśli nie podejmowali w swojej twórczości łódzkiego tematu [...] – odcisnęli swój ślad w przestrzeni miasta. Z recenzji prof. dr hab. Małgorzaty Mikołajczak Słownik [...] dowodzi zróżnicowania kulturowego Łodzi i niewątpliwie pogłębia –ze względu na bogactwo faktograficzne i wykorzystanie nieznanych wcześniej źródeł – stan wiedzy o środowiskach twórczych i życiu literackim tego miasta. Na uznanie zasługuje również koncepcja poszerzenia pola literackiego o zjawiska mniej doceniane i często marginalizowane – literaturę popularną, komiks, kabarety. Pozwala to uchwycić prawidłowości i tendencje (czasem o charakterze efemerycznym) nowoczesnego etapu kształtowania się kultury literackiej, niejednokrotnie w jej odmianie wernakularnej. Publikacja może być cenną inspiracją dla innych wydawnictw nastawionych na badanie miejskich kultur. W interesujący sposób – jako całość – pokazu je relacje pomiędzy aspiracjami środowisk lokalnych a potrzebą odnalezienia się w szerszych ramach kultur ponadlokalnych, przekraczających granice państwowe. Umiejscawia wreszcie Łódź na mapie literackiej, uwzględniając odrębność (wynikającą z wielojęzyczności) i ciągle odnawianą dynamikę kulturotwórczą przemysłowego miasta. Z recenzji prof. dr hab. Elżbiety Rybickiej

Aktywność asystentów rodziny. Analiza narracji w ujęciu transwersalnym

Izabela Kamińska-Jatczak

Monografia zawiera rozważania dotyczące aktywności asystentów rodzinnych. Autorka podejmuje próbę połączenia teorii naukowej - transwersalnej analizy aktywności Jeana-Marie Barbiera - z rozważaniami asystentów z pola praktyki. Jest to jednocześnie przykład wykorzystania koncepcji metateoretycznej do podejmowania refleksji nad praktyką. Publikacja może zaciekawić zarówno teoretyków, jak i refleksyjnych praktyków zajmujących się pracą socjalną z rodziną. Pierwsi mogą odnaleźć propozycję holistycznego i transwersalnego podejścia do analizowania aktywności, w którym uwzględniono różne jej przestrzenie, a drudzy - przykłady słownictwa, za pomocą którego będą mogli opisywać to, co robią w praktyce, nadając swoim wypowiedziom intencję naukową. Książka jest adresowana do osób poszukujących pogłębionego, naukowego namysłu nad praktyką pracy socjalnej.

Uczenie się dorosłych w zabawie

Wojciech Świtalski

Książka zawiera refleksję teoretyczną i wyniki projektu badawczego na temat zjawiska uczenia się dorosłych w zabawie. Czytelnik znajdzie w niej pogłębioną analizę ustaleń naukowych polskich i zagranicznych badaczy dotyczących ludycznej sfery aktywności człowieka w kontekście nauk społecznych, a także odniesienie do praktyki edukacyjnej. Publikacja może zainteresować zarówno teoretyków zajmujących się koncepcjami wyjaśniającymi procesy uczenia się człowieka, jak i osoby na co dzień realizujące zadania szkoleniowe czy oświatowe.

W reakcji na powojenną przemoc antysemicką. Samoobrona Żydów w Łodzi - uwarunkowania społeczno-polityczne i przestrzenne

Andrzej Rykała

Żydowska samoobrona powstała w wyniku przetaczającej się przez Polskę fali mordów ocalałych z Zagłady, "antyżydowskich prowokacji, napadów na pociągi i zabijania Żydów znajdujących się w nich, wreszcie kulminacyjnego punktu działalności antyżydowskiej band", jakim był pogrom kielecki. Podjęty temat dotyczy permanentnego powojennego zagrożenia fizycznego Żydów oraz ich reakcji na to zagrożenie. Autor starannie opisuje codzienną rzeczywistość przemocy na terenie całego kraju, ze szczególnym uwzględnieniem regionu łódzkiego. Te mikroopisy dają dobry wgląd w aurę otaczającą Żydów i motywację prześladowców. Autor eksploruje nowe źródła historyczne i przetwarza pochodzące z nich dane - posługując się kartograficzną metodą prezentacji - w pionierski sposób na gruncie polskiego piśmiennictwa. Uszczegóławia naszą wiedzę, a jednocześnie weryfikuje i podsumowuje wnioski innych badaczy. Książka jest przykładem dzieła, w którym specjalistyczna metoda i opis ludzkich dramatów pozostają ze sobą w harmonii. Helena Datner (Żydowski Instytut Historyczny)

Językowe, literackie i kulturowe refleksje na temat jedności w różnorodności

Justyna Braszka, Aleksandra Janowska, Tomasz Ososiński

Publikacja Językowe, literackie i kulturowe refleksje na temat jedności w różnorodności zawiera przemyślenia młodych naukowców i naukowczyń dotyczące aktualnie podejmowanych przez nich badań. Jej szczególny charakter objawia się w niezwykle szerokim zakresie tematycznym, który został w niej przedstawiony. Zamieszczone w książce artykuły można podzielić na trzy kategorie, obejmujące językoznawstwo, literaturoznawstwo oraz kulturoznawstwo. Ich wielowymiarowość i różnorodność sprawiają, że czytelnicy i czytelniczki mogą poznać nieodkryte dotąd meandry nauki. Mamy nadzieję, że monografia spotka się z zainteresowaniem odbiorców i odbiorczyń oraz będzie inspirować kolejnych młodych badaczy i badaczki do prezentowania swoich przemyśleń szerszemu gronu.

An Interreligious Dialogue: Portrayal of Jews in Dutch French-Language Periodicals (1680-1715)

Michael Green

This monograph analyses the way that Jews were portrayed in various scholarly journals and lay gazettes published in French in the United Provinces of the Netherlands, mostly by Huguenot refugees. Many of these sources have previously escaped scholarly attention, and as such are valuable sources for exploration. The scholarly journals are mostly focused on the discussion of historical and theological aspects of Jewish people and Judaism, the origins of their language and its influence on others, and their customs and nuances related to worship. The lay gazettes discuss gossip and contemporary events, portraying the Jews as their editors see them. Jews were depicted in these sources in several unique ways which are identified in this study. Particular attention is given to the dimension of privacy, which provides an additional tool of analysis aimed at better understanding how these constructs were created. The final part of this book examines how Muslims in general and Turks in particular, as well as the Siamese, were portrayed in the same sources, in order to investigate whether they were treated differently than the Jews.

Zur Kommunikation von Kletternden - eine pragmatisch und lexikalisch orientierte Analyse

Krzysztof Sakowski

Die vorliegende Veröffentlichung ist der erste Versuch, das Phänomen der deutsch­ und polnischsprachigen Kommunikation von Kletternden wissenschaftlich zu untersuchen. Der kontrastive Ansatz ermöglicht es, bestimmte Unterschiede sowohl im Bereich der Lexik als auch in den beim Klettern verwendeten Kommunikationsprotokollen zu beobachten und Gemeinsamkeiten und Unterschiede zwischen den beiden Sprachen aufzuzeigen. Ein wichtiger Bestandteil dieser Studie ist die Diskussion zum sprachlichen Status der Kletterkommunikation und der Versuch, ihre Elemente in Bezug auf grundlegende linguistische Kategorien wie Soziolekt, Fach- oder Sportsprache zu klassifizieren. Das Buch wird um ein deutsch-polnisches Glossar mit über 300 Kletterbegriffen ergänzt. W wyniku rosnącego zainteresowania alpinizmem, a w szczególności wspinaczką, które w ostatniej dekadzie można zaobserwować nie tylko na całym świecie, ale również w Niemczech i w Polsce, rozpowszechniła się również związana z tą dziedziną komunikacja. Celem niniejszej pracy jest zbadanie socjolektu wspinaczy zarówno pod względem pragmatycznym, jak i leksykalnym. Analiza wskazuje na występujące konteksty komunikacyjne, analizuje standaryzowane protokoły komunikacyjne, przedstawia jakościowe i ilościowe badanie leksyki wspinaczkowej, a także ujawnia motywacje nazewnicze stojące za badanymi terminami i omawia mechanizmy zapożyczeń, dzięki którym elementy te trafiły do języka niemieckiego i polskiego. W aneksie zamieszczono polsko-niemiecki glosariusz terminów wspinaczkowych.

Janusz Krasiński. Świadectwo

Agnieszka Kramkowska-Dąbrowska

„Proponuję Czytelnikowi podróż w głąb doświadczenia Krasińskiego, które obejmuje zarówno traumę wojny, obozów, stalinowskiego więzienia, jak i ustanawianie siebie jako pisarza-świadka, który nakłada na siebie nieustanne zobowiązanie pisania i ogłaszania świadectwa”. Z rozdziału Świadectwo jako projekt literacki i egzystencjalny   Literatura w opowieści Agnieszki Kramkowskiej-Dąbrowskiej o twórczości Janusza Krasińskiego to zmaganie, które dzieje się nie tylko w momencie pracy twórczej, lecz także w wyborach życiowych i pojmowaniu sensu własnej egzystencji. Autorka, prezentując ten artystyczno-egzystencjalny projekt, zanurza Czytelnika w życiorys pisarza, ogłaszany również w wypowiedziach autobiograficznych. Obok dzieła jego życia, pięciotomowego cyklu powieściowego, pokazuje próby poetyckie, dramaty, opowiadania oraz utwory niepublikowane, publikowane częściowo, zniekształcane przez cenzurę i autocenzurę, nieudane. Odkrywcza podróż proponowana Czytelnikowi przez autorkę prowadzi też w głąb epoki, w której żył Janusz Krasiński.   PROJEKT: EGZYSTENCJA I LITERATURA Seria poświęcona jest wybitnym polskim pisarzom – ich twórczości ujmowanej przez nich samych i interpretowanej przez krytyków jako projekt egzystencjalny, jako próba ustanowienia i zapisania siebie i swojego sposobu odczytywania sensów rzeczywistości, indywidualnego oglądu różnych jej sfer – społecznej, politycznej, etycznej, kulturowej, metafizycznej. Istotnymi kategoriami wyjaśniającymi pisarskie dzieło są w tym przypadku biografia, tożsamość oraz kształtujące je szeroko rozumiane doświadczenie: cielesne i zmysłowe, psychiczne i społeczne, historyczne i polityczne, etniczne i estetyczne, religijne i duchowe...   W serii ukazały się tomy: Agnieszka Katowska, Witkacy. Etyka Marzena Woźniak-Łabieniec, Rymkiewicz. Metafizyka Maciej Urbanowski, Brzozowski. Nowoczesność Anna Legeżyńska, Hartwig. Wdzięczność Tomasz Garbol, Miłosz. Los Adrian Gleń, Stasiuk. Istnienie

Jurysprudencja 18/2022. Brak zagrożenia dla dobra prawnego a przestępstwa abstrakcyjnego narażenia dóbr prawnych na niebezpieczeństwo

Mateusz Filipczak

To nowatorskie opracowanie z zakresu teorii i dogmatyki prawa karnego, obejmujące kompleksowe przedstawienie autorskiego modelu teoretycznego zasad odpowiedzialności karnej za przestępstwa abstrakcyjnego narażenia w kontekście zagrożenia dóbr prawnych i znaczenia jego braku. Adresowane jest przede wszystkim do teoretyków i dogmatyków prawa karnego, ale wnioski praktyczne wynikające z przedstawionego modelu teoretycznego mogą być również przydatne dla adwokatów, radców prawnych, prokuratorów i sędziów, którzy na co dzień mogą się spotkać z koniecznością oceny prawnokarnej zachowań, co do których intuicja podpowiada, że nie powinny rodzić odpowiedzialności karnej, a przynajmniej winna być ona złagodzona. * Celem serii wydawniczej „Jurysprudencja” jest publikowanie monografii z zakresu teorii i filozofii prawa, a także dyscyplin prawniczych podejmujących problematykę teoretyczno- i filozoficzno-prawną w ramach własnych badań przedmiotowych. Inicjatywa powołania tego rodzaju serii wydawniczej spotkała się z dużym zainteresowaniem wszystkich ośrodków naukowych zajmujących się wskazaną problematyką, a także znanych naukowców z ośrodków zagranicznych. Redaktorzy serii Marek Zirk-Sadowski, Bartosz Wojciechowski

Małe rewitalizacje podwórek. Społeczno-pedagogiczne badania-działania

Anita Gulczyńska, Mariusz Granosik

Książka powstała w efekcie teoretyzacji procesu trójstronnego (akademia /studenci + młodzi mieszkańcy miejskich defaworyzowanych sąsiedztw + pracownicy instytucji zaangażowanych w system wsparcia mieszkańców takich miejsc) współtworzenia przestrzeni miejsca życia w przebiegu partycypacyjnego badania-działania (PAR) prowadzonego w latach 2018–2021. W jego genezie uwidacznia się związek prac teoretycznych z klinicznym praktykowaniem i edukacją akademicką, charakterystyczny dla działań teoriotwórczych w łódzkim modelu rozwoju pracy społecznej. Książka prezentuje złożone uzasadnienia i bogate w empiryczne ilustracje, rezultaty tego badania. Trzy pierwsze rozdziały obejmują teoretyczne uzasadnienia społeczno-pedagogicznie zorientowanego PAR z dziećmi i młodzieżą z defaworyzowanych miejskich sąsiedztw. Czwarty wyjaśnia metodologiczne założenia pracy ze szczególną dbałością uzasadnia wybór metody, problematykę badawczą, techniki zbierania danych w badaniu jakościowym regulowanym prawidłowościami partycypacyjnej strategii badawczej. Wprowadza w teren badań oraz w ich przebieg. Kolejne obejmują rezultaty badania: – typologiczny opis sąsiedztw; - siły ludzkie, społeczne, historyczne i ekonomiczne  zdiagnozowane w tych miejscach; – rekonstrukcję procesu współtworzenia społeczno-pedagogicznej rewitalizacji środowiska życia śródmiejskich sąsiedztw (nazwaną przez Autorów „małą rewitalizacją podwórek”). W końcowej części pracy Czytelnik/czka znajdzie elementy refleksji na temat zmian opracowanych odrębnie dla wybranych grup podmiotów uczestniczących w tym kolektywnym akcie poznania i działania organizowanego w formacie partycypacyjnie konstruowanej zmiany rewitalizacyjnej czerpiącej inspiracje z źródłowej tożsamości pedagogiki społecznej oraz refleksję krytyczną.

Przewodnik do ćwiczeń z fizjologii roślin

Maria Skłodowska, Elżbieta Kuźniak-Gębarowska

Przewodnik do ćwiczeń z fizjologii roślin jest skierowany głównie do studentów studiów licencjackich na kierunkach biologia, ochrona środowiska i biotechnologia. Może być przydatny również dla studentów innych kierunków przyrodniczych i rolniczych oraz osób zainteresowanych biologią eksperymentalną roślin. Ćwiczenia zostały tak opracowane, by zaprezentować studentom podstawowe procesy związane z funkcjonowaniem roślin i ułatwić poznanie ich wzajemnych relacji, co ma istotne znaczenie w kontekście całościowego ukazania procesów biologicznych oraz praktycznego wykorzystania roślin w życiu człowieka. Zakres tematyczny przewodnika poszerzono o zagadnienia z biologii stresu, roślinnych kultur in vitro oraz dotyczące wielorakiego zastosowania związków biologicznie aktywnych. Każdy rozdział rozpoczyna się od krótkiego wstępu teoretycznego przygotowującego do zajęć laboratoryjnych, który ma ułatwić zrozumienie danego procesu lub reakcji, ale może być również użytecznym repetytorium wybranych zagadnień z fizjologii roślin. Przewodnik zawiera zestaw ćwiczeń, w większości autorskich. Można je wykonać bez zaawansowanej aparatury, a także dowolnie konfigurować w zależności od założeń programowych i warunków laboratoryjnych.

Kobieta - przestrzeń konfliktów, pole walk. Szkice z antropologii politycznej

Inga B. Kuźma, Edyta B. Pietrzak

Autorki, korzystając z wielu różnych teorii oraz metodologii wyrastających z nauk społecznych i humanistycznych, demaskują źródła i mechanizmy opresji ze względu na płeć oraz rolę, jaką w reprodukcji nierówności odgrywa sposób opowiadania historii. W swoich esejach dowodzą, że ów sposób nigdy nie jest niewinny politycznie. Praca Autorek uderza w "czułą strunę" wielu osób zajmujących się formalną i nieformalną edukacją historyczną, którzy chcą opowiadać dzieje ludzkości z uwzględnieniem "wszystkich" aktorów życia społecznego. Autorki na wiele sposobów przekazują osobom czytającym ważny metakomunikat - że przemilczanie obecności i aktywności kobiet i dziewcząt w historii, trywializowanie ich roli w dziejach, deprecjonowanie wartości ich pracy, brak uznania dla ich doświadczenia, twórczości, przeżyć i równocześnie podkreślanie dominacji i władzy mężczyzn, interpretowanie jej jako "naturalnej" - uzasadnia podważanie i łamanie praw kobiet także współcześnie. Z recenzji dr hab. Iwony Chmury-Rutkowskiej, prof. UAM Rozważania prowadzone w formie szkiców skupiają się na refleksji o kondycji rozważań nad płcią biologiczną, płcią kulturową, rolą kobiet w kontekście badań naukowych nad przemocą, w nierozerwalnym związku z dyskursem publicznym. Recenzowana monografia jest pracą oryginalną, która w znacznym stopniu opiera się na wynikach własnych dociekań i badań w obszarze nauk społecznych, subtelnie balansując między dyscyplinami: antropologią kulturową oraz naukami o polityce i administracji. [...] Przyjęty schemat konstrukcyjny książki, charakterystyczny dla traktatów filozoficznych - jakim są szkice krytyczne - pozwala Czytelnikom na swobodną podróż po problematyce kobiet i konfliktów zbrojnych, tematyce wciąż aktualnej i na nowo odkrywanej. Z recenzji dr hab. Aleksandry Gasztold, prof. UW Ta ciągła zażarta i nieracjonalna pielęgnacja emocjonalnej kultury romantycznej w Polsce, lubująca się w martyrologii narodowej i idealizująca cierpienie wspólnoty, objawia się patetycznym patriotyzmem, który wynosi na wyżyny zdefiniowaną w męskich kategoriach ideologię "polskości", piętnując jakiekolwiek zachowania i praktyki uchodzące za nienormatywne. To z kolei przekłada się na ksenofobiczne zacietrzewienie i brak szacunku dla kobiet i innych mniejszości. Także iw tym kontekście tak kardynalne znaczenie ma praca nad uwzględnianiem perspektywy kobiet i kobiecego doświadczenia w tworzeniu narracji o wspólnotach politycznych i społecznych - zarówno tych dotyczących przeszłości, jak i tych odnoszących się do teraźniejszości. Kompletne i kompleksowe rozumienie przeszłości może przyczynić się bowiem do kreowania bardziej sprawiedliwej i opartej na wartościach równościowych przyszłości. Z Posłowia dr hab. Doroty Golańskiej, prof. UŁ

O twórczości Andrzeja Zimniaka

Adam Mazurkiewicz

Autor monografii podejmuje próbę dokonania całościowej interpretacji dorobku literackiego Andrzeja Zimniaka – pisarza science fiction, ale także poety oraz popularyzatora wiedzy naukowej – przeprowadzoną z uwzględnieniem obszernego i złożonego kontekstu kulturowego (rozwój i przemiany fantastyki naukowej w Polsce w latach 70.,80. i 90. minionego stulecia). […] Uderza też trafność rozpoznania głównych pól problemowych nurtujących Zimniaka jako pisarza-fantastę, wyczulonego niezmiennie na problematykę etyczną, niuanse psychologiczne i spekulacje społeczne – co dowodzi dużej biegłości interpretatora w analizowaniu tekstów niewerystycznych oraz doskonałej bez mała znajomości polskiej i światowej science fiction (również jej teorii i historii). Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Brzostka (UMK) Publikacja wyróżnia się dojrzałością, kompletnością oraz wieloaspektowością ujęcia, uwzględnieniem różnych kontekstów i dziedzin sztuki, przemyślanymi, pogłębionymi, precyzyjnymi analizami, świeżością spojrzenia interpretacyjnego, odkrywaniem i ujawnianiem nowych sensów, umiejętnością ukazania badanego materiału na szerszym tle oraz osadzenia go nie tylko w obrębie pisarstwa gatunkowego i interesującego Autora okresu. Postawione tezy i wypracowane na podstawie udokumentowanego wywodu wnioski są zarówno ciekawe, jak i wprowadzające nową jakość do polskich rozważań naukowych nad rodzimą fantastyką. [...] Książka przełamuje (do pewnego stopnia) swoiste odium badawcze, ciążące na polskiej literaturze fantastycznej późnego PRL-u i jej twórcach. W ten sposób staje się jedną z niewielu prac wypełniających lukę w literaturze przedmiotu dotyczącej naszej fantastyki (zwłaszcza science fiction) drugiej połowy XX wieku. Z recenzji prof. dr hab. Anny Gemry (UWr)

Życie prywatne Polaków w XIX wieku. Kariera w optyce prywatności. Tom 9

Jarosław Kita, Maria Korybut-Marciniak

Jedną z największych przygód badaczy przeszłości jest odkrywanie motywów działania człowieka. To często mozolna rekonstrukcja uwarunkowań, które nadały kierunek aktywności jednostki, grupy, narodu. Przeszłość składa się z faktów, które zostały zapamiętane, oraz tych, które uległy zapomnieniu albo uznano je za niewygodne, oczywiste lub nikomu niepotrzebne i przez to bezwartościowe. Historyk zamierzający zrekonstruować obraz przeszłości w możliwie pełnej formie musi pochylić się również nad „przemilczeniami”, motywami ukrytymi, a czasem nieuświadomionymi. Odrzucenie w badaniach nad historią społeczną i biografistyką źródeł o charakterze prywatnym lub prywatności dotyczących może doprowadzić do zniekształceń, utrwalenia pośmiertnych legend bohaterów, którzy z racji sprawowanych funkcji, ról, jakie odegrali w określonym czasie, sukcesów lub porażek w ważnych momentach dziejowych, ukazywani są wyłącznie przez pryzmat aktywności publicznej. „Etykiety”, jakie nadali im współcześni lub biografowie, zostają wówczas przekształcone w mity i stereotypy, a z pola widzenia traci się indywidualne uwarunkowania, motywy zakonspirowane przed „publicznością” lub te o charakterze socjokulturowym i intymnym. Badacze przemian społeczno-kulturowych na ziemiach polskich w dobie rozbiorów coraz częściej sięgają do źródeł prywatnych, co przynosi ciekawe z poznawczego punktu widzenia wyniki i otwiera nowe perspektywy. Życie prywatne jest bowiem fragmentem społecznego procesu – determinuje je poziom rozwoju cywilizacyjnego, sytuacja polityczna, model kulturowy, świadomość historyczna etc. W prezentowanym tomie proponujemy czytelnikom odświeżone spojrzenie na Polaków w XIX stuleciu poprzez ukazanie w nowym świetle grup społecznych, reinterpretacje znanych lub rekonstrukcję dotąd niezidentyfikowanych rysów biograficznych oraz fragmentów życiorysów ze szczególnym uwzględnieniem prywatnych uwarunkowań karier.