Synergistic Application of Metaphorical and Humorous Elements in Polish and English Advertising Discourse

Anna Stwora

Seria: Interdisciplinary Humour Research (2), ISSN 2719-8235   Celem monografii jest analiza metafory i humoru współwystępujących w multimodalnej reklamie prasowej – w języku polskim i angielskim. Punktem wyjścia refleksji jest zwrócenie uwagi na podobieństwa konceptualne w sposobach konstruowania i rozumienia zarówno humoru jak i metafory, które autorka wiąże z teorią integracji pojęciowej. Analiza zebranego materiału reklamowego pozwala przyjrzeć się synergicznemu działaniu obu zjawisk. Co więcej, badaniu poddane zostają odczucia respondentów dotyczące atrakcyjności wybranych reklam oraz stopnia ich zabawności. Uzyskane rezultaty pomagają odpowiedzieć na pytanie, jak uczestnicy badania rozumieją mechanizmy humoru i metafory w reklamie, co pozwala na zidentyfikowanie podobieństw i różnic między przykładami z każdej grupy językowej.

Wybuch wyobraźni. Poezja Anny Świrszczyńskiej wobec reprodukcji życia społecznego

Katarzyna Szopa

Niniejsza monografia poświęcona jest kwestii społecznej reprodukcji w poezji Anny Świrszczyńskiej. W odczytaniu Katarzyny Szopy feministyczny światopogląd poetki jest wykwitem epoki, którą charakteryzowała złożona dynamika społecznych zmian i politycznych napięć zarówno w skali lokalnej, jak i globalnej. Odczytanie twórczości Świrszczyńskiej z perspektywy feminizmu społecznej reprodukcji pozwala w pełni uwidocznić owe napięcia oraz wyłuskać z jej twórczości wyobrażeniowy projekt świata bez krzywd i cierpienia, oparty na radykalnej potrzebie rozszerzania solidarności ze wszystkimi grupami marginalizowanymi. Twórczość Świrszczyńskiej jest świadectwem rozwoju i obecności drugofalowego projektu emancypacyjnego w PRL-u i skłania tym samym do ponownej refleksji nad twórczością literacką tamtej epoki.

Turystyka historyczna. T. 2

red. Zbigniew Hojka, Krzysztof Nowak

Kolejny, drugi tom „Turystyki historycznej”, monografii wieloautorskiej, powstałej z inicjatywy pracowników Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, zawiera 14 tekstów dotyczących dziejów podróżowania i turystyki, dziejów ruchu pątniczego, współczesnych szlaków poznawania dziejów Polski i Europy, wykorzystania i znaczenia nowych technologii, trendów i obiektów w propagowaniu historii i ruchu turystycznego. Publikacja jest przeznaczona dla studentów, absolwentów i wykładowców kierunków studiów humanistycznych, pracowników instytucji kulturalno-oświatowych oraz osób zawodowo i amatorsko związanych z branżą turystyczną i upowszechnianiem wiedzy historycznej.

Stacje ogólne i tematyczne polskiej telewizji z perspektywy genologii lingwistycznej

Aleksandra Kalisz

Książka w przystępny sposób ukazuje genologiczną zawartość polskiej telewizji ze szczególnym uwzględnieniem warstw tematycznych i ogólnotematycznych wiodących stacji telewizyjnych – TVP, Polsat i TVN. Podjęte rozważania udzielają nie tylko odpowiedzi na pytania o to, jakim wachlarzem gatunków posługuje się współczesna telewizja, jak różni się zestaw kanonicznych modeli reprezentujących telewizję XXI wieku od tego z końca lat 80., jaki wpływ na obecny stan rzeczy mają telewizje tematyczne, i wreszcie, czym różni się ich oferta od tych proponowanych przez stacje ogólne, ale również jak radzi sobie audiowizualne medium w świecie zdominowanym przez internet.  Wykorzystane w pracy metody badawcze umożliwiają wyodrębnienie narzędzi do dalszych penetracji tego nadal fascynującego medium. Publikacja ma charakter interdyscyplinarny, dlatego z pewnością zainteresuje językoznawców, teoretyków i praktyków mediów oraz samych studentów uczelni humanistycznych.

Przekłady Literatur Słowiańskich. T. 5. Cz. 2: Bibliografia przekładów literatur słowiańskich (2013)

red. Bożena Tokarz

„Przekłady Literatur Słowiańskich”. Tom 5, część 2: Bibliografia przekładów literatur słowiańskich (2013) odnotowuje tłumaczenia z jednego roku z literatury bułgarskiej, chorwackiej, czeskiej, macedońskiej, serbskiej, słowackiej i słoweńskiej na język polski oraz z literatury polskiej na wymienione języki. W ten sposób łatwiej jest zapanować nad materiałem, a informacje opracowywane są na bieżąco. Z zestawień bibliograficznych można odczytać wiele o życiu literackim, jego instytucjach wydawniczych i promujących literatury słowiańskie w Bułgarii, Chorwacji, Czechach, Macedonii, w Polsce, Serbii, Słowacji i Słowenii. Dlatego bibliografia została wzbogacona o komentarze, których autorzy opisują zarysowujące się prawidłowości w zakresie recepcji literatury obcej (słowiańskiej) przez Słowian w kontekście jednostkowej kultury, zapotrzebowania na odmienność lub potwierdzenia siebie. Analizując bibliografię przekładów, odnajdują argumenty na temat funkcji kontekstu kultury przyjmującej w transferze oryginału w stosunku do roli i wartości oryginału w systemie kultury wyjściowej. Na podstawie bibliografii przekładów wnioski na ten temat dotyczą przede wszystkim dokonanych wyborów. W niniejszym tomie autorzy komentarzy objęli swoją refleksją nie tylko zgromadzoną w nim bibliografię, lecz okres szerszy, a mianowicie lata 2007–2013, odnosząc się w ten sposób do tomu 4, części 2. W kolejnych tomach komentarze będą dotyczyć aktualnie przedstawionego materiału bibliograficznego. Publikacja adresowana jest do badaczy literatur i kultur słowiańskich (w tym polskiej), studentów oraz do wszystkich zainteresowanych wiedzą na temat innych kultur słowiańskich. Wersja elektroniczna nie zawiera płyty CD

Adam Chmara (1720-1805) - ostatni wojewoda miński w świecie polityki czasów stanisławowskich i jego archiwum

Dariusz Rolnik

Praca ma charakter biograficzny, skupia się na pokazaniu kariery politycznej ostatniego wojewody mińskiego w dziejach Rzeczypospolitej Adama Chmary. Jest ona sama w sobie interesująca, ale przede wszystkim robi wrażenie skalą awansu, od łowczego mińskiego do wojewody mińskiego, dodajmy co nie jest bez znaczenia pierwszego senatorstwa w rodzinie Chmarów. Jakkolwiek kariera polityczna bohatera stanowi szkielet tego studium, to obejmuje ma ona znacznie szerszy zakres problemów. Przedstawia funkcjonowanie i mechanizmy tworzenia elit w czasach stanisławowskich, pokazuje obraz polityczny prowincji litewskiej, a w tej przestrzeni, przejście od politycznych rozgrywek województwa mińskiego do polityki państwowej państwa polsko-litewskiego. Prezentowane w rozprawie są różne podejścia obywateli - nie tylko A. Chmary - do najistotniejszych kwestii związanych z istnieniem Rzeczypospolitej oraz ogólnie odrysowane są codzienne sprawy w życiu elit stanisławowskich. Sfera polityczna to tylko jedna z nich i to nie zawsze najważniejsza. Na takiej szerokiej płaszczyźnie pokazano także sposoby osiągania sukcesu na drodze publicznej posługi, ale też polityczne meandry życia publicznego na Litwie i słabnącą rolę wielkich litewskich rodów.

Désiré Mercier (1851-1926). Wokół kantyzmu i apologii wiary

Aleksander R. Bańka

Postać Désiré Merciera (1851—1926) — belgijskiego filozofa, teologa, kardynała i prymasa Belgii, twórcy neoscholastycznej szkoły lowańskiej i wielkiego odnowiciela tomizmu — na stałe zapisała się w dziejach współczesnej filozofii. Pamiętają o nim zwłaszcza ci spośród przedstawicieli klasycznej filozofii, którzy w odradzającej się w dziewiętnastym i dwudziestym wieku scholastyce widzieli szansę zbudowania nowoczesnej, realistycznie zorientowanej filozofii. Chodziło więc między innymi o to, aby stawić czoła wyzwaniom, które niósł z sobą współczesny idealizm w jego rozmaitych wersjach — zwłaszcza w tej, która wiązała się z szeroko rozumianym dziedzictwem filozofii Kanta. Oczywiście, polemika z kantyzmem była wyzwaniem, którego nie mogła podjąć filozofia scholastyczna literalnie wskrzeszona w nowym, współczesnym kontekście. Problemy kantowskiego krytycyzmu, w tym zwłaszcza transcendentalne, epistemologiczne zorientowanie jego filozofii, nie mogły zostać przemyślane zgodnie z przedkrytycznymi schematami pojęciowymi i modelami interpretacyjnymi, które dawno straciły na aktualności.[...]

Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii. T. 7

red. Wioletta Wilczek

Siódmy tom cieszącej się dużym zainteresowaniem serii Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii jest publikacją, która przedstawia dorobek ogólnopolskiej konferencji naukowej studentów, doktorantów i młodych doktorów (Katowice, 9 XI 2016). Autorzy zgromadzonych w tomie artykułów skupiali się zwykle na takich kwestiach, jak: 1) opis leksyki dawnej (też współczesnej) zorientowany słowotwórczo, semantycznie czy etymologicznie; 2) analiza dawnych tekstów; 3) zagadnienia poprawności ortograficznej i językowej. Wskazane kręgi tematyczne stały się podstawą podziału niniejszej książki na trzy części. Na pierwszą z nich (Język a słowo) złożyły się prace poświęcone analizom słownictwa, a zatem: rozwojowi semantycznemu czasownika ciec, leksemom wyrażającym w polszczyźnie następstwo, terminologii stosowanej w tekstach naukowych z zakresu językoznawstwa na przełomie XIX i XX wieku, nazwom własnym w twórczości Juliana Tuwima, zarysowi pola nazw ubioru w gwarze śląskiej. W drugiej części (Język a tekst) znalazły się artykuły, w których autorzy podjęli się analiz na poziomie dawnego tekstu. Artykuły dotyczyły: tekstu „Rozmyślania przemyskiego” i porównania go z jednym z prawdopodobnych źródeł części pasyjnej apokryfu, czyli „Passio Christi et opera Christi” Jakuba z Vitry, polszczyzny Jana Andrzeja Morsztyna, perswazyjności w felietonistyce Bolesława Prusa dotyczącej zagadnienia nauczania języków obcych, obrazu rodziny żydowskiej w piosence Mein jidysze mame oraz językowych wyznaczników relacji między pracodawcą a pracownikiem w prasie zakładowej na przykładzie czasopisma „Echo Chełmka”. W zamykającej tom części trzeciej (Język a ortografia) poddano oglądowi badawczemu następującą problematykę: kwestię skrótowców w świetle reformy ortograficznej z 1956 roku oraz zagadnienia wątpliwości pisownianych Polaków nadsyłanych do poradni językowych (w latach 1958-1967 oraz na początku XXI wieku). Autorzy zebranych w tej publikacji prac udowodnili po raz kolejny, że językoznawstwo historyczne jest interesującą dla młodych badaczy języka dyscypliną, której rozpoznanie przybliża nas do zrozumienia nie tylko epok minionych, ale także współczesnych tendencji rozwojowych polszczyzny i polskiej kultury. Tom jest adresowany do wszystkich osób zainteresowanych historią języka polskiego – językoznawców, studentów kierunków humanistycznych (zwłaszcza filologicznych) oraz licealistów. Szczegółowe ustalenia i proponowane rozwiązania dyskutowanych problemów, jakie znajdujemy w kolejnych artykułach publikacji, mogą zostać wykorzystane w dalszych badaniach nad językiem, kulturą i człowiekiem.   Wioletta Wilczek, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Zakładzie Historii Języka Polskiego, w Instytucie Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego. W roku 2015 uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy Język hobbystycznych portali internetowych w perspektywie lingwistyki płci i socjolingwistyki (na przykładzie portali motoryzacyjnych). Od 2014 roku opiekun Sekcji Historycznojęzykowej Studenckiego Naukowego Koła Językoznawców UŚ. Członkini Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego oraz Stowarzyszenia Przyjaciół Instytutu Języka Polskiego UŚ „Via Linguae”.   Zainteresowania badawcze: lingwistyka płci, socjolingwistyka, polszczyzna śląska, lingwistyka kulturowa i język Internetu.   Wybrane publikacje: monografia Polski język motoryzacyjny początku XXI wieku (na materiale portali hobbystycznych) (Katowice, 2016); współredaktorka szóstego tomu Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii (Katowice, 2016). [21.12.2017]

Czytaj po polsku. T. 13: Eliza Orzeszkowa:

oprac. Magdalena Nowak, Paulina Stasiak

Niniejsze książeczki to materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego, przeznaczone dla osób początkujących (każde opracowanie składa się z 300 słów), które chcą poznać polską klasykę literacką i wzbogacić swój zasób słownictwa. Książeczki zawierają streszczenia nowel oraz zestawy ćwiczeń, których celem jest doskonalenie już zdobytej przez obcokrajowców szeroko pojętej wiedzy językowej oraz ogólnokulturowej. W każdym tomie pomieszczono słownik zawierający wszystkie wyrazy użyte w tekstach opowiedzianych nowel (w formach gramatycznych, w jakich zostały użyte w tekście, i wzbogacone o gramatyczne informacje, np. formy podstawowe, tj. słownikowe, czy rekcje, a więc wiadomości przydatne dla osób uczących się języka polskiego).

Zagadka emocji muzycznych. Czym są, jak powstają i czy są podatne na zmiany?

Maria Chełkowska-Zacharewicz

Dlaczego muzyka obecna jest w tak wielu aspektach naszego życia? Jedną z potencjalnych odpowiedzi są emocje, które odczuwamy w różnorodnych sytuacjach słuchania i doświadczania muzyki. W reakcji na muzykę płaczemy, śmiejemy się i odczuwamy ciarki, czujemy smutek, nostalgię, ale też radość i ekstazę. W obszarach nauki analizujących te różnorodne estetyczne doznania pojawiają się jednak nurtujące pytania. Czy te doświadczenia są emocjami? Jeśli tak, to jakimi są emocjami? W jaki sposób te emocje powstają? Autorka szuka odpowiedzi na te pytania i wraz z czytelnikiem odkrywa ciekawostki psychologii emocji muzycznych.

Kamienieccy herbu Pilawa. Z dziejów kariery i awansu szlachty polskiej do 1535/1536 roku

Katarzyna Niemczyk

Książka poświęcona jest średniowiecznym dziejom rodziny Kamienieckich herbu Pilawa. Historia tej familii, której najwybitniejszym przedstawicielem jest pierwszy w dziejach Polski hetman wielki koronny Mikołaj Kamieniecki, obfituje we wzloty i w upadki. Protoplasta rodziny ­­­­– Klemens z Moskorzewa – wywodził się z drobnej, niewiele znaczącej szlachty. Jednak dzięki wiernej służbie u Władysława Jagiełły zdołał uzyskać tytuł podkanclerzego królestwa i awansować do grona znamienitych dostojników. Niestety jego syn Marcin nie odziedziczył zmysłu politycznego i gospodarczego po ojcu. Sprzeniewierzył majątek i popadł w niełaskę u Jagiellonów. Dopiero jego potomkowie zaczęli mozolną odbudowę pozycji rodziny, a ostatnie opisywane w książce pokolenie nie tylko nawiązało do świetności protoplasty familii, ale znacznie ją przewyższyło. To w gronie tej generacji znaleźli się: pierwszy w historii Polski hetman koronny Mikołaj, jego brat Marcin, hetman „polny” (vicecampiductor), i Jan – rotmistrz.

"Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny" 2018, nr 19

red. Robert Boroch, Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska

„Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny” to jedyne w kraju czasopismo naukowe, poświęcone badaniu zjawisk społecznych i kulturowych w perspektywie memetycznej. Od 2005 roku publikuje artykuły naukowe, monograficzne i przeglądowe badaczy reprezentujących różne dyscypliny nauk społecznych, przyrodniczych i humanistycznych, którzy aplikują memetykę do swych warsztatów badawczych. Jest to czasopismo interdyscyplinarne, obrazujące ewolucję teorii memu oraz możliwości jej stosowania w analizie i interpretacji zachowań społecznych (mody, kulty, epidemie, ideologie), w badaniu języka mediów ( memy internetowe, netlore, netykieta), komunikacji społecznej (np. reklama), replikacji pamięci kulturowej (tradycje, kultura masowa i popularna, cyberkultura) oraz koewolucji genetyczno-kulturowej i ewolucji maszyn. Publikuje również dyskusje, polemiki i recenzje prac interesujących dla memetyki i jej krytyków. Posiada wersję online w otwartym dostępie www.memetyka.us.edu.pl Na liście ministerialnej B – 5 punktów. Siedziba Redakcji: Instytut Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Śląski, Plac Sejmu Śląskiego 1, 40-032 Katowice. Redaktor naczelna: dr hab. Dobrosława Wężowicz-Ziółkowska, e-mail: dobroslawa.wezowicz-ziolkowska@us.edu.pl. Aktualny numer jest poświęcony dyskusjom z Susan Blackmore i jej teoriami człowieka jako maszyny memowej. Temat został sprowokowany spotkaniem z Autorką „ The Meme Machine”, jakie odbyło się w Warszawie na Wydziale Lingwistyki Stosowanej na specjalne zaproszenie dra Roberta Borocha - redaktora tematycznego tego numeru.

Uži si slovenčinu! Čítanka s cvičeniami pre stredne pokročilých

Miroslava Kyseľová, Sylwia Sojda

Podręcznik do nauczania języka słowackiego jako obcego Uži si slovenčinu! Čítanka s cvičeniami pre stredne pokročilých stanowi bardzo aktualny i potrzebny wkład do materiałów dydaktycznych dla cudzoziemców uczących się języka słowackiego, którzy opanowali umiejętności rozumienia tekstu czytanego na średniozaawansowanym poziomie B2-C1, a sprawności produktywne  na poziomie B1 według ESOKJ. Pozycja powstała przede wszystkim z myślą o Słowianach, ale książka może posłużyć do nauki również studentom spoza tego kręgu kulturowego, których kontakt z językiem słowackim jest długotrwały, i którzy posiadają już odpowiednią kompetencję gramatyczną, a chcieliby udoskonalić swoje kompetencje, przede wszystkim w ramach umijętności komunikacyjnych. Ponadto, mogą po nią sięgnąć nie tylko filolodzy, ale wszyscy zainteresowani samodzielną nauką języka słowackiego na poziomie średniozaawansowanym (i wyższym). Publikacja składa się z 15 lekcji o takiej samej strukturze: blok lekcyjny złożony jest z trzech tekstów, dotyczących przewodniego tematu, do których dołączono ciekawe ćwiczenia komunikacyjne, ćwiczenia leksykalne, ćwiczenia gramatyczne oraz słowniczek, a wszystko odpowiednio dopasowane do założonego poziomu.Lekcje mogą składać się zarówno na odrębny kurs nauki języka słowackiego jako obcego, jak i stanowić uzupełnienie materiałów dydaktycznych w trakcie procesu nauczania. Atutem podręcznika są autentyczne, aktualne i oryginalne teksty zaczerpnięte ze słowackich portali internetowych. Stanowi to doskonałe źródło leksyki, której student często nie ma możliwości przyswoić podczas tradycyjnego kursu.

Członkowie rodziny jako ofiary poważnych naruszeń praw człowieka. Studium z zakresu prawa międzynarodowego praw człowieka oraz międzynarodowego prawa karnego

Małgorzata Myl

Społeczność międzynarodowa boryka się obecnie z wieloma trudnymi wyzwaniami, m.in. ze znaczną skalą naruszeń praw człowieka, z nieustannymi konfliktami zbrojnymi oraz rosnącą liczbą ofiar. Waga tych problemów zmusza do refleksji nad zadaniami stojącymi przed ową społecznością i nad rolą prawa międzynarodowego. Za jedne z głównych sprawdzianów skuteczności tego prawa należy uznać zapobieganie poważnym naruszeniom praw człowieka, a w razie ich wystąpienia – ochronę ofiar. Społeczność międzynarodowa powinna dążyć do zminimalizowania szkód i traumy tych osób, a także do zapewnienia im sprawiedliwości oraz właściwej ochrony i realizacji ich praw. Tematem książki jest sytuacja prawna członków rodziny jako ofiar poważnych naruszeń praw człowieka. Główną kanwę przeprowadzonych badań stanowią regulacje prawa międzynarodowego praw człowieka i praktyka międzynarodowych organów ochrony tych praw. Uwagę skierowano także na międzynarodowe prawo karne. Badania miały na celu zrekonstruowanie standardu ochrony członków rodziny jako ofiar poważnych naruszeń praw człowieka oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy istniejący stan prawny jest wystarczający, czy konieczne są określone zmiany. Prezentowana monografia to pierwsze w polskiej literaturze naukowej całościowe ujęcie sytuacji prawnej członków rodziny jako ofiar poważnych naruszeń praw człowieka na gruncie prawa międzynarodowego praw człowieka i międzynarodowego prawa karnego.

Inny zapis. "Sekretny dziennik" pisarza jako przedmiot badań socjologicznych. Na przykładzie "Dzienników" Stefana Kisielewskiego

Krzysztof Łęcki

Socjologia literatury – jakie możliwości poznawcze stwarza? Co się dzieje, kiedy nie sprowadza się ona do badań recepcji dzieła literackiego czy do analizy powieściowych treści? By nie wspomnieć o bardziej standardowych tematach socjologicznych. Czy dziennik, wreszcie jedna z form literatury dokumentu osobistego, zmienia swoje znaczenie, kiedy jest to dziennik pisarza, czyli w efekcie coś pomiędzy dziennikowym zapisem a literaturą? Jeśli zaś się zmienia to jak, w jakim stopniu? Czy sekretny dziennik pisarza może/powinien stać się przedmiotem refleksji socjologicznej? Czy interpretacje tego typu tekstu, który ze swej natury nie pretenduje przecież do reprezentatywności, wystarczają do tego, by istotnie korygować widzenie i ocenę zjawisk społecznych ważnych, intrygujących badaczy? Problemowa monografia Krzysztofa Łęckiego Inny zapis. "Sekretny dziennik" pisarza jako przedmiot badań socjologicznych. Na przykładzie „Dzienników” Stefana Kisielewskiego podejmuje zasygnalizowane tu ledwie kwestie. Autor stara się także pokazać, co wynika z nich dla praktyki badawczej socjologa.

Pieśń Erynii. Język zemsty i jej figury w attyckich tragediach rodu Atrydów

Jan Kucharski

Tryumfalny powrót pogromcy Troi zamienił się w rzeź. Agamemnon został podstępnie zamordowany przez swoją żonę Klytajmestrę i jej kochanka. Być może to jej zemsta za ofiarowanie Ifigenii, być może to szał zagłady od pokoleń wyniszczający ród Atrydów błędnym kołem odwetu, być może to tylko małżeńska zdrada. Konkluzja jest zawsze ta sama. Za krew Agamemnona Klytajmestra płaci własnym życiem. Z rąk swego syna. Mit ten w rękach ateńskich dramaturgów zyskał nieśmiertelność i siłę wyrazu, za sprawą której nawet dziś, po z górą dwudziestu pięciu wiekach, jest źródłem inspiracji i przedmiotem niesłabnącego zainteresowania. Niniejsza publikacja stanowi próbę jego odczytania z uwzględnieniem tego, co różnić mogło antyczne, greckie doświadczenie tragedii od współczesnego.