Społeczny udział w tworzeniu miejskiej polityki klimatycznej. Przykład Łodzi

Kamil Brzeziński, Tomasz Jurczak, Agnieszka Rzeńca

Czy katastrofa klimatyczna, która obecnie ma miejsce, jest realnym zagrożeniem dla ludzkości? Jak powinniśmy postępować i jakie podejmować decyzje, by mieć rzeczywisty wpływ na odwrócenie tych negatywnych trendów? Prezentowana książka jest wyrazem poszukiwań odpowiedzi na te pytania. Prowadzone badania naukowe oraz współpraca z samorządami lokalnymi pozwoliły nakreślić obraz miasta i jego mieszkańców w warunkach kryzysu klimatycznego, dostrzeganych zagrożeń oraz pogarszającej się jakości życia mieszkańców. Wskazano, że miasta są polem wdrażania wielu innowacyjnych rozwiązań i strategii, a mieszkańcy mogą odgrywać aktywną rolę w budowaniu neutralności klimatycznej obszarów zurbanizowanych poprzez swoje codzienne wybory, zachowania, edukację, zaangażowanie społeczne i wpływ na procesy polityczne. Publikacja ta, będąca efektem współpracy naukowców i praktyków z różnych dyscyplin, ośrodków naukowych i miast oraz przedstawicieli administracji samorządowej, adresowana jest do wszystkich zainteresowanych miastem i problematyką adaptacji do zmian klimatu. Praca dotyczy problematyki potencjału inicjatyw społecznych dla zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich. [...] stanowi wkład zarówno do rozważań teoretycznych w tym zakresie, a więc może być interesująca dla społeczności akademickiej, ale przede wszystkim jest ważna dla praktyki. Z recenzji dr. hab. Dariusza Pieńkowskiego, prof. Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu Na podkreślenie zasługuje pogłębiony charakter publikacji. Relatywnie rzadko się zdarza, żeby treść monografii była w tak adekwatnym do potrzeb zakresie oparta na (międzynarodowej i polskiej) literaturze, ale jednocześnie żeby zachowywała w większości treści mocne za-akcentowanie poglądów własnych Autorów. [...] wywód jest niezwykle ciekawy i wartościowy naukowo. Z recenzji dr. hab. Macieja Nowaka, prof. Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie

Rodzina jako wartość. Analiza psychologiczna wartości rodzinnych

Katarzyna Walęcka-Matyja, Iwona Janicka

Monografia naukowa z zakresu psychologii rodziny. Zaprezentowano w niej zagadnienia dotyczące problematyki wartości rodzinnych. Obejmuje weryfikację empiryczną zróżnicowanych wymiarów wartości rodzinnych oraz ich psychologicznych korelatów. * Rodzina zajmuje centralne miejsce w każdym społeczeństwie. Nie jest istotne, czy ma charakter formalny - zinstytucjonalizowany czy nie. Zaproponowana w publikacji uniwersalne i ponadkulturowe ujęcie rodziny wpisuje się w obserwowane obecnie przemiany życia rodzinnego. Rodzina stanowi wartość dla wszystkich. Jej specyficzne walory sprawiają, że jest celem życiowym, dążeniem, pragnieniem. Być w rodzinie i mieć rodzinę to naturalna i najważniejsza potrzeba każdego człowieka.

The Islamic World in Contemporary and Historical Perspective / Świat islamu w perspektywie współczesnej i historycznej

Izabela Kończak, Magdalena Lewicka, Agata S. Nalborczyk

What is and where is the Islamic World in 2019? If we understand the Islamic World as all Muslim-majority countries, according to the Pew Research Center (2015) we would find 50 such countries with a total population of over 1.8 billion. The highest percentage (91%) of the total population in a region considering themselves Muslim, can be found in the Middle East-North Africa (MENA). The starting point of Muslim history would be the prophet Muhammad's revelation in the 7th century, followed by the Islamic Golden Age (8th-14th centuries), when Muslims were ahead of the rest of the world in the arts, science, philosophy, and technology. This period is still remembered and cherished with pride by both Sunni and Shia Muslims, the two biggest denominations within Islam, which - despite common misconceptions in the West - is not a monolith but splits into different religious schools and branches. The modern era has been marked by the more or less direct colonial domination of European powers which left its legacy in many states belonging now to the Islamic world. Much of today's turmoil in the MENA region has its roots in the colonial times and the fault lines drawn by the European politicians. However, the blame cannot be wholly assigned to external powers: the list of factors contributing to the Middle East's present complex and often difficult situation is long and includes many internal issues.

Pokolenia wobec wartości i zagrożeń współczesnych organizacji

Anna Rogozińska-Pawełczyk, Joanna Cewińska, Anna Lubrańska, Piotr Oleksiak, ...

Prezentowana monografia to opracowanie komplementarne względem czysto teoretycznych pozycji dotyczących zarządzania generacyjnego, zarządzania wiekiem, zarządzania różnorodnością czy zarządzania zróżnicowanymi zespołami w organizacji. Dzięki ujęciu interdyscyplinarnemu ukazano w niej wiele aspektów związanych ze stosunkiem pokoleń wobec wartości i zagrożeń, przed którymi stoją współczesne organizacje. Publikacja jest kierowana do naukowców i studentów, a także do pracodawców, menadżerów, osób odpowiedzialnych za HR, instytucji szkoleniowych, instytucji otoczenia biznesu oraz innych podmiotów zainteresowanych zarządzaniem pracownikami zróżnicowanymi wiekowo. Stanowi aktualną próbę refleksji nad tematyką różnorodności pokoleniowej pracowników z perspektywy utrzymania i zwiększania jej w organizacji.

Komercjalizacja innowacyjnych pomysłów. Perspektywa innowatorów i start-upów

Edyta Gwarda-Gruszczyńska

Osoby, które posiadają innowacyjne pomysły, próbują wprowadzać je na rynek. Czasami jednak nie wiedzą, jak to zrobić. Małe i średnie przedsiębiorstwa, start-upy i innowatorzy częściej niż duże firmy narażeni są na porażkę. W takiej sytuacji wiedza z zakresu komercjalizacji może okazać się przydatna w ograniczeniu ryzyka niepowodzenia planowanego przedsięwzięcia. Celem publikacji jest przedstawienie podstawowych zagadnień związanych z komercjalizacją innowacyjnych pomysłów. Autorka stawia tezę, że zdobycie przez innowatorów jak największej ilości informacji o przebiegu tego procesu już na jego początkowym etapie pozwoli zminimalizować ryzyko porażki i umożliwi podejmowanie racjonalnych decyzji dotyczących wchodzenia z pomysłem na rynek. Publikacja jest skierowana zarówno do studentów, doktorantów, młodych badaczy, jak i indywidualnych innowatorów.

Karol Potkański w życiu i nauce (1861-1907). Między tradycją a modernizacją

Andrzej Kobak

Prezentowana publikacja jest rozprawą naukową. Dotyczy postaci ważnej dla rozwoju polskiej historiografii, jaką był Karol Potkański, a zapomnianej jakby nieco we współczesnych studiach nad narodzinami i rozwojem nowych prądów w obrębie polskiego historyzmu końca XIX i początków XX wieku. Ogromną zaletą pracy jest przypomnienie i dowartościowanie zapoczątkowanych przez niego studiów nad historią osadnictwa. W sensie metodologicznym książka rozwija interesujące i ważne rozważania prof. Jolanty Kolbuszewskiej o nurcie modernizacyjnym w polskiej historiografii epoki. Nie bez znaczenia dla wartości poznawczej rozprawy pozostaje też fakt, że autor poprzez analizę wielu ciekawych, słabo dotąd poznanych źródeł spojrzał na Karola Potkańskiego również z perspektywy krakowskiego środowiska młodopolskiego, podkreślił znaczenie tej postaci dla podtrzymania i rozwoju rodzącej się pasji tatrzańskiego ruchu turystycznego.

Znaczenie edukacyjne projektu

Jolanta Elżbieta Kowalska

Oddając do rąk Czytelnika publikację Znaczenie edukacyjne projektu "Jestem fair" opartego na idei neoolimpizmu, wyrażam nadzieję, że jej lektura wyzwoli chęć poszukiwania nowych metod kształtujących wszechstronnie osobowość młodego człowieka, które można wykorzystać w pracy pedagogicznej w różnych środowiskach wychowawczych. W monografii, poza opisem pewnego wycinka rzeczywistości społecznej, jakim było wprowadzenie do szkół przed EURO 2012 projektu edukacyjnego Jestem fair, podjęto próbę - na podstawie przedstawionych wyników badań - odniesienia się do oczekiwań pedagogicznych i wskazania na skuteczność podjętych działań. Zawarte w książce wnioski i wskazówki mogą przyczynić się nie tylko do usprawnienia sposobu pracy na specyficznym obszarze oddziaływań wychowawczych, jakim jest praca z młodzieżą (szczególnie w okresie dorastania), ale także można je wykorzystać jako sugestie przy projektowaniu programów edukacyjnych przez różne podmioty (w tym nauczycieli wychowania fizycznego i trenerów sportowych). Aby jednakże zmiany te były skuteczne, więcej uwagi należy poświęcić wartościom o charakterze uniwersalnym, które są zrozumiale i cenione przez młodzież z różnych środowisk (w tym przez kibiców). Takimi mogą się stać wartości wyniesione ze sportu, z główną zasadą olimpizmu - fair play.

Rzym a Półwysep Iberyjski. Inspiracje i powiązania na przestrzeni dziejów

Adriana Grzelak-Krzymianowska, Maria Judyta Woźniak

Z ogromną radością oddajemy do rąk Czytelników kolejną już monografię ukazującą powiązania między starożytnym Rzymem a Półwyspem Iberyjskim. Relacje te wciąż żywo interesują badaczy reprezentujących różne dyscypliny naukowe zarówno w Polsce, jak i za granicą. Książkę otwiera część poświęcona kwestiom językowym, zogniskowanym wokół dziedzictwa łaciny w języku hiszpańskim. Druga część dotyczy szeroko rozumianej literatury, począwszy od twórczości takich autorów, jak Marcjalis czy Pliniusz, poprzez łacińskie pieśni miłosne z Ripoll, piętnastowieczne dzieło Jana ze Stobnicy, a kończąc na pochodzącej ze starożytności ekfrazie, obecnej w literaturze siedemnastowiecznej Hiszpanii. Reprezentowana jest również literatura Portugalii, która w starożytnej mitologii doszukiwała się początków tego kraju. Kolejne rozdziały książki - na podstawie tekstów literackich oraz pozostałości archeologicznych, inskrypcji czy monet - poruszają tematy związane z historią i archeologią, takie jak: kult cesarski w hiszpańskich prowincjach Rzymu, zagadnienia militarne i prawnicze, polityczne koalicje oraz aktualność starożytnych wzorów osobowych. W monografii pojawiają się też rozdziały o amforach i świątyniach, które pozostały po starożytnej wymianie kulturowej i handlowej. Mamy nadzieję, że tom, w którym krzyżują się spojrzenia naukowców patrzących na tę problematykę z tak różnych perspektyw, okaże się pozycją ciekawą i inspirującą. * Entregamos a los lectores el siguiente tomo monografico dedicado a las relaciones entre la Roma antigua y la Peninsula Iberica. Dichas relaciones siguen interesando a los investigadores de varias disciplinas cientificas, tanto en Polonia como en el extranjero. El libro se abre con una parte dedicada a las cuestiones lingUisticas, centradas en la herencia del latin en el espanol. La segunda parte trata de la literatura en su sentido mas amplio, desde autores como Marcial o Plinio, las canciones latinas amorosas de Ripoll, una obra de Juan de Stobnica del siglo XV, hasta la ecfrasis proveniente de la antigUedad, presente en la literatura espanola del siglo XVII. Aqui tambien se encuentra un capitulo sobre la literatura de Portugal que buscaba los origenes de este pais en la mitologia antigua. Los capitulos siguientes tratan de temas relacionados con la historia y la arqueologia, acercando al lector -a base de los textos literarios y vestigios arqueológicos, inscripciones y monedas- las investigaciones sobre el culto imperial en las privincias espanolas romanas, cuestiones militares, coaliciones politicas, el derecho romano, o las referencias contemporaneas a los personajes antiguos, modelos para caudillos europeos. Esta parte abarca tambien capitulos sobre anforas y templos: huellas del antiguo intercambio cultural y comercial. Esperamos que el tomo, en el que se entrecruzan las miradas de los investigadores desde perspectivas muy diversas, resulte inspirador y de interes para los lectores.

Exploring the virtual world of learning across generations. Information and communications technology for the educational support of immigrant youth

Marcin Rojek, Joanna Leek, Petr Svoboda

The book addresses the issue of intergenerational learning in a virtual world created by information and communication technology (ICT) and the role of ICT in an educational environment. In order to discuss how ICT can be used as a means to prevent early school leaving among immigrant youth, this book explores the literature on how learning can be understood in the intergenerational context, the challenges in preventing early school leaving, the prospects for ICT in education and presents the findings of an empirical study on intergenerational learning with the use of ICT. Authors findings highlight that ICT-supported intergenerational learning is a significant sociocultural platform for knowledge exchange, at the same time reducing intergenerational and cultural distance. It creates a sense of belonging and ensures mutual support, and encourages better understanding and harmonious coexistence between young immigrants and older citizens.

RegUŁy językowe w praktyce. Wybór pytań i odpowiedzi z internetowej Poradni Językowej UŁ

Katarzyna Burska, Bartłomiej Cieśla

Książka zawiera obszerny wybór pytań i odpowiedzi opublikowanych w internetowej Poradni Językowej Uniwersytetu Łódzkiego w latach 2014-2021. Autorzy, oprócz tego, że wyjaśniają szereg aktualnych problemów poprawnościowych z różnych płaszczyzn języka: fonetyki, morfologii, leksyki, fleksji, składni, ortografii i interpunkcji, poruszają też zagadnienia z zakresu pragmatyki i edytorstwa. Zasadnicza cześć książki poprzedzona jest szczegółową charakterystyką pojęcia norma językowa oraz opisem opracowań mogących stanowić cenne źródło wiedzy na temat zagadnień poprawności językowej. Publikacja z jednej strony pełni zatem funkcję klasycznego poradnika, który pozwoli Czytelnikom rozwikłać wiele zawiłości dotyczących współczesnej polszczyzny w jej aspekcie normatywnym, z drugiej zaś to przydatny przewodnik po teoretycznych meandrach kultury języka. * Monografia zawiera cenny materiał językowy i przekaz teoretyczny, a co najważniejsze - w sposób charakterystyczny dla podejścia naukowego proponuje rozwiązania problemów językowych w oparciu o wiedzę lingwistyczną oraz obowiązujące normy, m.in. zasady pisowni polskiej. W pracy przyjęto zasadę rzetelnego, wieloaspektowego prezentowania wyników badań nad językiem, ale także ujęcie przekrojowe, ukazujące rozwój refleksji kulturalnojęzykowej na gruncie polskim, co stanowi ujęcie cenne poznawczo, popularyzatorsko i dydaktycznie. Opinie językowe zawarte w publikacji są wynikiem naukowego podejścia do problemów poprawnościowych, są znakomicie umotywowane, oparte na wynikach badań naukowych. Z recenzji dr hab. Katarzyny Wyrwas, prof. UŚ Publikacja znajdzie licznych odbiorców wśród osób, które są zainteresowane problemami językowymi i chcą wzbogacić wiedzę o współczesnej polszczyźnie. Książka powinna stać się obowiązkowym podręcznikiem akademickim. Jest doskonałym materiałem na zajęcia z kultury języka. Publikacja jest przeznacza na dla wszystkich, którzy chcą rozwijać praktyczną umiejętność posługiwania się polszczyzną na co dzień. Można ją potraktować jako pożyteczną podpowiedź, gdzie szukać odpowiedzi na trudne pytania. Z recenzji dr hab. Moniki Kaczor, prof. UZ

Przedsiębiorczość, Krótkie Wprowadzenie 43

Paul Westhead, Mike Wright

KRÓTKIE WPROWADZENIE - książki, które zmieniają sposób myślenia To książka poszerzająca rozumienie przedsiębiorczości, przedstawiająca jej różnorodność, bogactwo form i wieloaspektowość, ale też znaczenie gospodarcze i społeczne. Odkrywa przed Czytelnikiem, że przedsiębiorczość to nie tylko zakładanie firm, lecz także towarzyszą jej dużo głębsze procesy poznawcze, w których naczelną rolę odgrywają sposobności przedsiębiorcze - przedsiębiorca musi je zidentyfikować, ocenić ich wartość, a następnie wcielić w życie. Publikacja uczy zatem patrzeć zarówno na rezultaty działalności gospodarczej, jak i przeprowadza nas przez cały intrygujący proces, rozpoczynający się w umyśle przedsiębiorcy - od pomysłu powstałego w wyniku interakcji ze sposobnością przedsiębiorczą aż po jego wdrożenie, co powoduje powstanie czegoś nowego. Warto podkreślić, że przedsiębiorczość może trwać również po założeniu firmy, choć niekoniecznie będzie prowadzić do jej dynamicznego rozwoju. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. - od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

Internetowe public relations w komunikacji marketingowej przedsiębiorstw

Mariusz Woźniakowski

Zachodzące zmiany rynkowe doprowadziły do przesycenia komunikacji marketingowej reklamą i innymi środkami tradycyjnej promocji. Klienci coraz częściej nie zwracają uwagi na komunikaty komercyjne, przez co trudniej jest zdobyć miejsce w ich świadomości przez poszczególne marki. Wobec powyższego firmy starają się szukać nowych możliwości i narzędzi do komunikacji, które w odbiorze klienta są mniej inwazyjne, stawiają na autentyczny dialog, a jednocześnie z punktu widzenia działań marketingowych zachowują charakter promocyjny. W taki schemat komunikacji marketingowej wpisują się działania z zakresu public relations prowadzone z wykorzystaniem Internetu. Ich głównym celem jest kreowanie pozytywnego wizerunku marki w odbiorze klienta, co w konsekwencji ma się przełożyć nie tylko na pozytywne postrzeganie i zajęcie istotnej pozycji w świadomości konsumenta, ale głównie na wzrost sprzedaży. Podstawowym celem monografii jest przedstawienie potencjału narzędzi internetowego public relations w komunikacji marketingowej marek/przedsiębiorstw z otoczeniem rynkowym.

Republika Rzymska i Wielka Brytania - kilka uwag na temat konstytucji niepisanej

Tomasz Tulejski, Tomasz Banach

Autorzy proponują nowe spojrzenie na temat niepisanej konstytucji. Analizując historyczne przykłady Republiki Rzymskiej i Anglii (Wielkiej Brytanii) wskazują, że konstytucja niepisana charakteryzuje się trzema istotnymi cechami. Po pierwsze ma charakter konstytucji historycznej. Oznacza to, że głównym sposobem jej legitymizacji jest starożytne pochodzenie. Po drugie, konstytucja niepisana ma charakter polityczny, a zatem wywodzi się z praktyki danego systemu politycznego. Zmiany konstytucyjne wymuszane są przez wystąpienie kryzysu politycznego lub społecznego lub istotne zmiany społeczne, których nie da się rozwiązać w ramach obecnego konstytucyjnego status quo. Po trzecie konsekwencją wspomnianych cech jest niepowtarzalność źródeł niepisanej konstytucji, na którą składają się normy o różnym charakterze, zwykle niejednolite ontologicznie.

Text Matters: A Journal of Literature, Theory and Culture, No. 7 (2017)

Andrzej Wicher, Rachel E. Burke

Issue 7 (2017) of Text Matters opens with an exclusive conversation between Mieke Bal, a cultural theorist, critic, and video artist, and Dorota Filipczak, the journal's editor-in-chief. It is followed by a special section entitled "Emma and Edvard" (edited by Rachel E. Burke) that includes seven scholarly texts revolving thematically around Emma and Edvard: Love in the Time of Loneliness, an exhibition curated by Mieke Bal that opened in Munchmuseet, Oslo, on 27 January 2017. The articles explore the intersections between the works of Gustave Flaubert, Edvard Munch, Henrik Ibsen, and Charlotte Salomon, among others. The volume continues with an extensive section named "Drama, Performance, Media" (edited by Andrzej Wicher). Its main points of focus are reflected by the titles of its three subsections: "Shakespeare in New Configurations," "The Importance of Performative Aspects of Drama," and "Experimental Mimesis in Modern British and Irish Drama." The first of them presents selected aspects of Shakespearean studies: the distribution of gender roles in The Tempest, the (mis)representation of fairies in Shakespeare's oeuvre, the political implications of a Shakespearean theatre festival organized in a post-war Poland, as well as affinities between the Bard of Avon and Stanisław Wyspiański. The second one discusses Dickensian musicals on stage and screen, the importance of translation in contemporary opera productions, recreational drama classes for the elderly in the UK, and the concept of contagion in the theatrical context. The third one deals with Edward Bond's theories of drama, Caryl Churchill's plays, the employment of diegetic and narrative forms in modern Anglophone drama, and, finally, the works of Sam Shepard and Harold Pinter. The volume concludes with a short section, "Traditional Epic Patterns Seen in the Perspective of Modernity," which contains two texts (on the portrayal of Eowyn in Tolkien's The Lord of the Rings and on Lloyd Jones's novel, Mister Pip).

Determinanty obrotu bezgotówkowego w krajach Unii Europejskiej na przykładzie kart płatniczych

Marlena Grzelczak

Tematyka podjęta w monografii stanowi wielopłaszczyznowy obszar dociekań badawczych w naukach о finansach i dotyczy determinant obrotu bezgotówkowego w krajach Unii Europejskiej. Głównym celem książki bуłа identyfikacja i ocena wpływu kluczowych czynników nа obrót bezgotówkowy z wykorzystaniem kart płatniczych oraz ich empiryczna weryfikacja w ujęciu makroskali w latach 2004-2022. Rolę zmiennej zależnej opisującej obrót bezgotówkowy z perspektywy makroskali odgrywała liczba i wartość transakcji kartami płatniczymi. W wyniku modelowania ekonometrycznego w grupie czynników pozaekonomicznych oddziałujących nа liczbę transakcji kartami płatniczymi, wspólnych dla "starych" krajów Unii Europejskiej (UE-15) i "nowych" (UE-13) zidentyfikowano czynniki: kulturowe, socjodemograficzne i infrastrukturalne. Badanie empiryczne niе wykazało wspólnych czynników objaśniających liczb transakcji kartami płatniczymi w obu grupach państw z kategorii determinant ekonomicznych. Natomiast w grupie czynników objaśniających obrót bezgotówkowy, mierzony wartością transakcji kartami płatniczymi, wspólnymi determinantami z grupy czynników pozaekonomicznych bуłу jedynie czynniki infrastrukturalne, takie jak dostępność terminali płatniczych i bankomatów. Należy podkreślić, że zarówno w "starych", jak i w "nowych" krajach Unii Europejskiej nа wartość transakcji niе oddziaływał żaden z rozważanych czynników kulturowych, tj. wskaźnik percepcji korupcji, wskaźnik zaufania czy liczba kradzieży. Wspólnym czynnikiem ekonomicznym dla obu grup krajów okazał się zaś udział szarej strefy w PKB. Książka adresowana jest do pracowników naukowych zajmujących się obrotem bezgotówkowym. Może też stanowić źródło wiedzy oraz cennyсh inspiracji dla pracowników banków i innych instytucji finansowych, а także bуć wykorzystywana w procesie dydaktycznym przez wykładowców i studentów.

Mutacje apokryfu

Danuta Szajnert

Książka dotyczy apokryfu literackiego, czyli transrodzajowej i transgatunkowej, wielopostaciowej formy wypowiedzi o szczególnym potencjale krytycznym, opartej na swoistych relacjach intertekstualnych, silniej niż inne angażujących takie kategorie, jak kanon i autentyk (różnie rozumiane) oraz wartość i źródło. Genologicznym intertekstem tej formy jest apokryf biblijny. W rozdziale I, wykorzystując różne użycia nazwy apokryf oraz aktywizując kluczową dla niego relację do rozmaicie rozumianego kanonu, proponuję własne rozumienie oraz wyodrębniam trzy zasadnicze postaci apokryficzności. Rozdział II i III poświęcam jednej z nich – chodzi tu o utwory wyraziście stowarzyszone z kanonem literackim innym niż staro- i nowotestamentowy – i koncentruję się na tym, co bodaj najsilniej stymuluje inwencję apokryfistów w XX i XXI wieku. Jest to niezgoda na aksjologiczno-światopoglądowe uwikłania arcydzielnych pre-tekstów fikcjonalnych, czyli możliwość rewizji kanonu literackiego. W rozdziale IV skupiam się na apokryficzności powieściowych autobiografii, przypisanych przez autorów postaciom rzeczywistym; rolę kanonicznych pre-tekstów odgrywają w tych rzekomych autobiografiach wypowiedzi niefikcjonalne – biografie i inne źródła dokumentarne. Tutaj również szczególną uwagę zwracam na potencjał tej odmiany apokryfu literackiego, dywersyjny względem obrazów utrwalonych w oficjalnych przekazach.