Kobiety w drodze na naukowy Olimp... Akademicki awans polskich historyczek (od schyłku XIX wieku po rok 1989)

Jolanta Kolbuszewska

Tematykę prezentowanej monografii można ulokować pomiędzy historią kobiet a historią nauki. Autorka wypełnia istniejącą od długiego czasu lukę badawczą w zakresie rozpoznania i charakterystyki osiągnięć kobiet oraz ich wkładu w rozwój rodzimej historiografii. Ukazuje dorobek naukowy historyczek z uwzględnieniem przeobrażeń dokonujących się zarówno w obszarze zbiorowej mentalności, jak i polityki, kultury, nauki. Przygląda się rozwojowi kobiecych karier na tle kilku epok - od okresu poprzedzającego wybuch Wielkiej Wojny (pierwsze doktoraty kobiet), przez dwudziestolecie międzywojenne (pierwsze habilitacje kobiet), po PRL (badaczki dziejów zaczęły wieńczyć swe osiągnięcia profesurą zwyczajną). Zdaniem autorki zawężenie skali obserwacji do jednej dyscypliny pozwala sformułować szersze wnioski odnoszące się do polskiej humanistyki w ogóle. Daje to możliwość uchwycenia zjawisk i prawidłowości, które stały się i nadal są udziałem kobiet w nauce. Publikacja zainteresuje historyków historiografii, specjalistów z zakresu historii kobiet i dziejów najnowszych, a także naukoznawców i antropologów.

Przez zarzuconą subtelną bawełnicę... - cognitio symbolica w kazaniach reformata Antoniego Węgrzynowicza (źródła, zastosowania i konteksty)

Magdalena Kuran

Na okładce tej książki znajduje się drzeworyt zaczerpnięty z łacińskiego zbioru kazań Antoniego Węgrzynowicza Syllabus Marianus. Przedstawia on wnętrze drukami i pracujące w niej osoby. W banderoli umieszczonej u dołu znajdujemy inskrypcję ,,Lucern dabit atra fuligo".Wielce prawdopodobne jest, że pomysłodawcą i wykonawcą drzeworytu był Węgrzynowicz, który sam ilustrował większość swoich zbiorów kazań. "Czarna sadza da światło" - słowa te w duchu epoki, za pomocą metafory i paradoksu, wyrażają ideę, która znajduje swoje odzwierciedlenie w jego kazaniach. Sadza, która była głównym składnikiem farby drukarskiej, jest tu metonimią drukowanego słowa, a szerzej - wyrażanej poprzez nie treści. Idea ciemności, która prowadzi ku światłu, rzeczy materialnych wiodących ku duchowym, to z kolei istota cognitionis symbolicae. * Atutem rozprawy jest jej przedmiot formalny - tytułowa cognitio symbolica, czyli obecne w twórczości reformata "myślenie symboliczne", przejawiające się w posługiwaniu strukturami symbolicznymi (tu senso largo obejmującymi alegorię, metaforę i inne struktury oparte na analogii). Samo zjawisko, dość dobrze rozpoznane w kulturze wieków dawnych [...], tu stało się przedmiotem interesującego studium przypadku, wzbogacającego wiedzę o dawnej symbolografii i jej roli w kształtowaniu dawnego języka religijnego. Tak ukierunkowanej pracy na temat dawnej prozy kaznodziejskiej do tej pory brakowało. Z recenzji prof. Wiesława Pawlaka (KUL)

Testy statystyczne w procesie podejmowania decyzji

Czesław Domański, Aleksandra Baszczyńska, Dorota Pekasiewicz, Anna Witaszczyk

Wiedza statystyczna jest cenna dla przedstawicieli wszystkich zawodów, ponieważ przed podjęciem działań należy najpierw stawiać pytania, a następnie uzyskiwać właściwe informacje. W dzisiejszym świecie istnieje potrzeba myślenia statystycznego. Jesteśmy otoczeni wyzwaniami różnorodnych banków danych, które wymagają coraz lepszych metod statystycznych, algorytmów, modeli systemów przetwarzania. Statystyka zajmuje się kolekcjonowaniem informacji liczbowych oraz ich analizą i interpretacją. Zawarte w książce metody pozwalają odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób te informacje liczbowe (dane), opisują nam populacje i zjawiska, których dotyczą. Odpowiedź zależy nie tylko od samych informacji, tzn. od obserwacji, ale również od wiedzy a priori. Ta wiedza jest formalizowana za pomocą założeń przy konstrukcji metod. Najczęściej rozróżniane są trzy podejścia oparte na różnych zasadach. Należą do nich: analiza danych, klasyczne wnioskowanie i teoria decyzji, analiza bayesowska. Autorzy opisują różne klasy testów statystycznych umożliwiające aplikację metod wnioskowania statystycznego w przypadkach, w których klasyczne procedury są niemożliwe do zastosowania lub wykorzystanie ich wiąże się z ryzykiem podjęcia błędnych decyzji. Procedury weryfikacji hipotez statystycznych uwzględniane w procesach podejmowania decyzji mogą zainteresować zarówno badaczy zjawisk ekonomicznych, socjologicznych i przyrodniczych, jak studentów kierunków społecznych, rolniczych, medycznych i technicznych. 

W mroku uczonej niewiedzy

Karol Tarnowski

W mroku uczonej niewiedzy to zapis rozmów z Karolem Tarnowskim. Dociekliwe pytania zmuszają filozofa do pogłębionej refleksji na tematy fundamentalne. Dowiadujemy się, dlaczego bliższy jest mu Paul Tillich niż Martin Heidegger i dlaczego myślenie filozoficzne opiera się na czymś niesprawdzalnym. Filozof często powołuje się na Józefa Tischnera, którego uważa za swego mistrza, choć przyznaje, że niekiedy bliżej mu do Karola Wojtyły. Opowiada jasno, lekko, ale bez uproszczeń. Odsłania też wątki swojej biografii, m.in. poświęcenie kariery muzycznej dla filozofii. „Filozofia powinna otwierać myślenie, czyli prowadzić do dialogu z innymi ludźmi, filozofiami i kręgami kultury. Z drugiej strony powinna mieć odwagę własnej wizji, a także przylgnięcia do jakiejś tradycji filozoficznej czy religijnej. A przede wszystkim, do pewnej wierności wobec - jak mówił Tischner - ludzkiej biedy czy ludzkiego dramatu”. Fragment książki W mroku uczonej niewiedzy „Seria Kim Jest Człowiek? jest płaszczyzną rozmowy, do której zapraszamy uczonych i myślicieli, przedstawicieli różnych środowisk, a także wszystkich pośród nas, dla których kluczowe jest pytanie o człowieka”. Katarzyna Wojtkowska

Zewnętrzne źródła finansowania samorządu terytorialnego. Teoria a praktyka

Beata Guziejewska

 Finanse publiczne pełnią w gospodarce rynkowej szczególną rolę, determinując zachowania zarówno indywidualnych podmiotów, jak i rozwój całej gospodarki. Zajmują się nie tylko przepływem strumieni dochodów i wydatków publicznych, ale badają przyczyny oraz skutki zjawisk i procesów nimi wywołanych. Nieodłącznym elementem w systemie finansów publicznych jest samorząd terytorialny, będący wyrazem decentralizacji zadań i finansów w państwie. Samorząd terytorialny stanowi publicznoprawny związek mieszkańców danego obszaru, realizujący zarząd sprawami danej wspólnoty. Fenomen samorządu terytorialnego i jego finansów polega na tym, że z jednej strony mają one żywotne znaczenie dla codziennej egzystencji każdego obywatela, z drugiej są elementem finansów państwa jako całości. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie systemu zewnętrznych źródeł finansowania samorządu terytorialnego zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i rozwiązań praktycznych oraz funkcji spełnianych przez nie w finansach publicznych, tak z punktu widzenia państwa jak i podmiotów komunalnych.

Hierarchie systemów logiki parakonsystentnej

Janusz Ciuciura

Praca [...] na gruncie polskim nie ma odpowiednika. Nowe jest zarówno ujęcie przeglądu wątków związanych z intuicjami dotyczącymi parakonsystencji i historii rachunków z tej rodziny, jak też stanowiące samodzielne osiągnięcie naukowe uporządkowanie pewnych grup takich rachunków w postaci hierarchii wyznaczonych kilkoma kryteriami. Z recenzji prof. dr. hab. Wojciecha Suchonia Większość systemów logiki parakonsystentnej toleruje sprzeczność nie dlatego, że możliwe jest w nich współistnienie dwóch zdań, z których jedno jest zaprzeczeniem drugiego, lecz dlatego, iż z pary zdań, nie wyprowadzi my dowolnego zdania. [...] Systemy logiki parakonsystentnej to zatem formalizmy, w których odrzuca się możliwość ich trywializacji za sprawą pary formuł sprzecznych. Ze Wstępu

Kontrola przepływu kapitału we współczesnej gospodarce światowej. Podejście instytucjonalne Międzynarodowego Funduszu Walutowego

Iwona Maciejczyk-Bujnowicz

Zarządzanie międzynarodowymi przepływami kapitału stanowi nowe zjawisko w międzynarodowych stosunkach finansowych. Podejście instytucjonalne Międzynarodowego Funduszu Walutowego do kontroli kapitału jest nową koncepcją w stosunkach międzynarodowych. W polskiej literaturze po raz pierwszy zostało zaprezentowane w tym opracowaniu. Celem monografii jest przegląd wybranych podejść i badań na temat uwarunkowań zastosowania kontroli kapitału w gospodarce światowej z perspektywy Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Rewolucja finansowa, której początek sięga XX wieku, globalizacja gospodarki światowej oraz rozwój technologii stwarzają z jednej strony szansę na rozwój poszczególnych krajów, z drugiej zaś niosą ze sobą zagrożenia niespotykane w dotychczasowej historii gospodarczej świata. Nagłe zatrzymania, kryzysy finansowe w latach 90. ubiegłego stulecia oraz na początku XXI wieku wywołane często przepływami kapitału dały asumpt do ich instytucjonalnego usytuowania. Po raz pierwszy w 2012 roku Międzynarodowy Fundusz Walutowy, w następstwie wybuchu światowego kryzysu finansowego, przyjął Pogląd instytucjonalny, w którym dopuszczono zastosowanie przez władze poszczególnych państw środków kontroli międzynarodowe­ go przepływu kapitału. Pandemia COVID-19 oraz wybuch wojny w Ukrainie w 2022 roku wpłynęły na ponowną rewizję poglądów na temat zarządzania międzynarodowymi przepływami kapitału. Dokonana w 2022 roku w Międzynarodowym Funduszu Walutowym aktualizacja Poglądu instytucjonalnego stanowi, że problem kontroli kapitału jest aktualny, ważny i pilny do rozwiązania w kontekście utrzymania stabilności finansowej gospodarki światowej.

Limen znaczy próg. Wyspiański, Kantor, Szajna

Dominika Łarionow

W przedstawionej pracy skupiłam się na dorobku trzech artystów, którzy posługiwali się progowością, czyli liminalnością, jako strategią twórczą. Analizie poddałam dzieła: Stanisława Wyspiańskiego (1869-1907), Tadeusza Kantora (1915-1990) i Józefa Szajny (1922-2008). Każdy z wymienionych twórców był człowiekiem progu w rozumieniu Turnera, stojącym zarówno na styku epok historycznych, jak i wobec widocznej w kulturze zmiany estetycznej. Z Wprowadzenia

Toponimia powiatu tureckiego. Analiza materiału

Ewelina Zając

Tom stanowi teoretyczne uzupełnienie publikacji Eweliny Zając Toponimia powiatu tureckiego. Słownik nazw (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016). Zawiera analizę zebranego materiału słownikowego dotyczącą zjawisk semantycznych i strukturalnych zapisanych w onimach. Autorka (będąc autochtonką) zebrała wszelkie toponimy z powiatu tureckiego (1725 nazw) – nie tylko pochodzące ze źródeł historycznych, lecz także zgromadzone podczas eksploracji terenowej – a następnie wzbogaciła materiał o własną interpretację nazw, a czasem o dyskusję z dotychczasowymi ustaleniami badaczy. Monografia łączy w sobie wysoką jakość warsztatu oraz doskonałą znajomość zarówno obszaru, z którego pochodzi sama Autorka, jak i informatorów, z którymi rozmawiała. Jest to pierwsza monografia toponomastyczna powiatu tureckiego, a jej wartość polega również na tym, że Autorka (co się wyjątkowo rzadko zdarza) omawia i analizuje nazwy obiektów niezamieszkanych obok nazw obiektów zamieszkanych, w tym takie, które zmieniły swą kategorię (przechodząc z grupy określającej obiekty niezamieszkane do onimów nazywających obiekty zamieszkane i odwrotnie), ukazując tym samym zmienność nazewnictwa także pod tym względem. Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Szcześniak

Polityka, kultura i społeczeństwo w czasach pandemii. Wybrane zagadnienia

Michał Sędkowski

Pandemia koronawirusa wywołała daleko idące zmiany w funkcjonowaniu świata na każdej płaszczyźnie. Obostrzenia wymuszające modyfikację zachowań zwykłych obywateli, przerwane łańcuchy dostaw powodujące problemy z dostępnością towarów i usług czy głębokie zmiany w sferze polityki krajowej oraz międzynarodowej to tylko niektóre skutki pandemii. Książka jest efektem prac interdyscyplinarnego zespołu badawczego, który przeprowadził dogłębną analizę współczesnego świata z różnych perspektyw. Składa się z dziesięciu rozdziałów opisujących zmiany, jakie zaszły w krajach Ameryki Łacińskiej, Azji i Europy w obrębie dyplomacji, polityki oraz kwestii społecznych. Zasygnalizowano w niej także perspektywę środowisk lokalnych na przykładzie miasta Łodzi. Publikacja jest skierowana do osób, które szukają rzetelnej i zwięzłej analizy przemian, które zaszły w ostatnich latach w wyniku pandemii koronawirusa. Otrzymują one szerokie spektrum wiedzy zaprezentowanej w przejrzysty i zrozumiały sposób.

Metodologiczna rekonstrukcja warunków tworzenia wiedzy - wybrane zagadnienia

Danuta Urbaniak-Zając, Jacek Piekarski

Publikacja mieści się w tradycji badań metodologicznych o charakterze krytycznokonstruktywnym, z nastawieniem na rekonstruowanie praktyk badawczych. [...] Wybrane jej rozdziały są nasycone oryginalnością stawianych tez o charakterze innowacji metodologicznych, w szczególności w odniesieniu do relacji między metodologią normatywną i opisową. [...] Trudno doszukiwać się analogicznych, tak rozbudowanych konstruktów w polskiej i zagranicznej literaturze metodologicznej. Są one wynikiem wielu pomysłów autorskich i wspólnych namysłów, dyskusji i kontrowersji, uwolnienia myślenia metodologicznego od klasycznych ram naukowości. Szczegółowe zagadnienia rzadko są podejmowane w literaturze metodologicznej, tym bardziej zasługują na wyeksponowanie i rozwijanie. [...] Mimo że książka stanowi zestawienie tekstów w większości wcześniej publikowanych, to charakteryzuje je spójność podejścia analityczno-interpretacyjnego, co czyni zeń swoisty "podręcznik" metodologii badań pedagogicznych utrzymanych w paradygmacie konstruktywistycznym. Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Kubinowskiego

Inkluzja osób z niepełnosprawnością - dobre praktyki w Polsce po przystąpieniu do UE

Dorota Kobus-Ostrowska, Maria Agnieszka Paszkowicz

Celem monografii jest wskazanie korzyści i kosztów, jakie generuje zastosowanie strategii społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) w przedsiębiorstwie, oraz usług wspierających osoby z niepełnosprawnością w ramach zatrudnienia wspomaganego. Unikatowy charakter książki przejawia się zarówno w jej strukturze, jak i prezentowanych treściach. Publikacja składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym, poświęconym niepełnosprawności, podkreślono, że osoby z niepełnosprawnością mogą być aktywne w różnych obszarach życia dzięki wsparciu wielu osób i organizacji oraz własnemu zdeterminowaniu. Rozdział drugi dotyczy społecznej odpowiedzialności biznesu; wyjaśniono w nim pojęcie CSR, podkreślając jego wieloaspektowość, a także omówiono narzędzia CSR oraz korzyści i koszty, jakie generuje zastosowanie koncepcji CSR. W rozdziale trzecim przeanalizowano wybrane zagadnienia raportowania zgodnego z systemem Environmental, Social and Corporate Governance (ESG), takie jak: prawa człowieka, zdrowie i dobrostan pracowników oraz bezpieczeństwo i higiena pracy. W rozdziale czwartym zaprezentowano praktyczny wymiar CSR. Autorzy wyjaśniają fundamentalne zagadnienia z zakresu zatrudnienia wspomaganego w Polsce. Wyjątkowość monografii można dostrzec w jej teoretyczno-empiryczno-aplikacyjnym charakterze. Podjęto w niej próbę odpowiedzi na pytanie, jakie dobre praktyki stosują pracodawcy w odniesieniu do pracowników niepełnosprawnych. Uwzględnienie najważniejszych problemów teoretycznych i praktycznych z zakresu działań realizowanych w Polsce, które potwierdzają społeczną odpowiedzialność przedsiębiorców, a także dobrych praktyk w ramach zatrudnienia wspomaganego, to największy walor tej książki.

Potencjał działalności kredytowej sektora bankowego w obliczu pandemii COVID-19. Perspektywa credit crunch

Iwona Dorota Czechowska, Czesław Lipiński, Joanna Stawska, Wojciech Zatoń

Głównym celem opracowania jest analiza dostępności kredytowej. Do podjęcia tego tematu skłoniły nowe przesłanki, związane ze zmianą warunków działania podmiotów gospodarczych w następstwie wybuchu pandemii COVID-19. W połowie roku 2020. zaobserwowano w Polsce, po raz pierwszy od 2009 występowanie w układzie m/m następujących zjawisk: spadek zadłużenia kredytowego sektora przedsiębiorstw niefinansowych, większy niż w okresie globalnego kryzysu finansowego, deklaracja sektora bankowego dotycząca zaostrzenia polityki kredytowej. W takich okolicznościach powstało pytanie o możliwość nadmiernego ograniczania podaży kredytu przez banki, w związku ze skutkami pandemii COVID-19. Efekty pandemii zwiększają prawdopodobieństwo problemów związanych z terminową obsługą zadłużenia. Tendencja polegająca na ograniczaniu podaży kredytu występuje pod nazwą credit crunch. Odpowiedzi na pytanie badawcze, czy w Polsce występuje zagrożenie credit crunch, poszukiwano na podstawie przeglądu literatury oraz badań empirycznych. Mając na uwadze duże znaczenie finansowania kredytowego przedsiębiorstw dla ich aktywności inwestycyjnej, waga dostępności kredytowej jest szczególnie istotna w okresach kryzysu. Wnioski wynikające z przedstawionego materiału analitycznego dają podstawę do stwierdzenia, że zjawisko credit crunch w Polsce nie występuje. Przeprowadzone rozważania teoretyczne oraz analiza empiryczna działalności kredytowej w Polsce wykazały, że nie potwierdziły się obawy dotyczące załamania na rynku podaży kredytów. Sytuacja sektora bankowego w połowie roku 2021 wyglądała dość optymistycznie w krótkim terminie (oprócz nierozwiązanej kwestii mieszkaniowych kredytów walutowych i związanych z nią konsekwencji), ale w perspektywie długoterminowej istotną rolę będzie odgrywać zdiagnozowana pułapka niskiej strukturalnej dostępności kredytowej i chronicznie słabego ukredytowienia polskiej gospodarki. W połączeniu z niską rentownością sektora, wynikającą głównie z wysokich obciążeń fiskalnych będzie to stanowić istotny czynnik hamujący rozwój sektora bankowego w Polsce. Zmiana tego stanu wymaga istotnej rewizji i konsekwentnej realizacji strategii gospodarczej dla Polski poprzez intensyfikację i promowanie przedsięwzięć inwestycyjnych. Z drugiej strony pożądane jest racjonalne (np. elastyczne w zależności od koniunktury gospodarczej) podejście do obciążeń fiskalnych sektora bankowego.

Partytura na wietrze. Koncepcje paryskiej

Marcin Frenkel

Książka dotyczy ważnej problematyki naukowej recepcji "Kultury". Wypełnia ona lukę badawczą zwłaszcza wobec przyjętej przez autora perspektywy łączącej analizy historyczne, medioznawcze i politologiczne. Jest aktualna ze względu na zainteresowanie koncepcjami wschodnimi Jerzego Giedroycia jako potencjalnymi kierunkami zwrotu w obecnej polityce. Z recenzji prof. Iwony Hofman Najważniejszym dokonaniem autora recenzowanej książki jest rekonstrukcja istotnego osiągnięcia środowiska "Kultury", czyli wypracowanego przez niego zarysu polityki wschodniej, jaką powinna przyjąć przyszła niezależna i demokratyczna Polska. Równie istotne, a może jeszcze ważniejsze i na pewno bardzo nowatorskie, jest zderzenie zarysowanej teorii z praktyką polityczną. Z recenzji prof. Stanisława Obirka * Książka powstała na podstawie rozprawy doktorskiej wyróżnionej w IV edycji konkursu organizowanego przez Stowarzyszenie Instytut Literacki Kultura i Fundację Kultury Paryskiej na najlepsze prace doktorskie i magisterskie związane tematycznie z historią i dorobkiem Instytutu Literackiego w Paryżu.

English sounds in IPA transcription practice

Anna Gralińska-Brawata

The present workbook aims to highlight the lack of correspondence between letter and sound in the English language and the many ways in which a given sound may be represented in spelling. It also offers a collection of exercises in IPA transcription on word level that are focused on individual sounds. Each sound is represented by the most common and rare spellings with example words and exceptions. Since the workbook is focused on practice rather than theoretical explanations, it is recommended as a supplementary resource to other transcription or phonetic textbooks for more advanced English learners.

Łódź poprzez wieki. Historia miasta, tom 3: 1914-1945

Przemysław Waingertner

Historia miast przeżywa obecnie rozkwit, o czym świadczą liczne tomy przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Rozmaite aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach, a także w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych. Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji - jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Odnosi się to także do Łodzi, mającej od sześciu wieków prawa miejskie, a od dwóch - status jednego z najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. Pomimo istnienia ogromnej liczby publikacji o mieście nad Łódką, odczuwalny jest brak nowego syntetycznego opracowania jego pełnej historii. Oddawana w ręce Czytelników wielotomowa publikacja, będąca efektem prac licznego zespołu autorskiego, ma na celu zaradzić temu niedostatkowi. Trzeci tom publikacji poświęcony jest dziejom Łodzi w latach 1914-1945 - czasom, kiedy wielki przemysłowy ośrodek miejski mierzył się z dramatem dwóch wojen światowych oraz krótkim okresem odbudowy i rozwoju w niepodległej Rzeczypospolitej. Autorzy proponują Czytelnikowi podróż w czasie z dziewiętnastowiecznej "ziemi obiecanej" do dwudziestowiecznej nowoczesności. Podróż ta, okupiona wyludnieniem, zmianą oblicza narodowościowego, stratami materialnymi i dewastacją przemysłu, pokazała hart ducha oraz siłę miasta i jego mieszkańców. Nie tylko odbudowywali oni zniszczone fabryki, zakładali małe rodzinne firmy, tworzyli własną administrację, budowali szkoły, przedszkola, świątynie, ofiarnie pomagali najsłabszym spośród wielkomiejskiej społeczności, ale także bawili się i tworzyli. Gehenna wojny zmiotła z powierzchni ziemi dawny świat i ogromną rzeszę jego mieszkańców - łodzian. Tekst główny książki opowiada zniszczeniu i odrodzeniu, a uzupełniają go kapsuły zawierające fragmenty wartościowych źródeł, biogramy i ciekawostki oraz ilustracje.