Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

W roku akademickim 1972/73 powołano w Uniwersytecie Łódzkim Dział Wydawnictw, którego zadaniem miało być opracowywanie i edycja uczelnianych prac naukowych, dydaktycznych i informacyjnych. W 1984 r. Dział został przekształcony w Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Autorami publikowanych prac są przede wszystkim pracownicy naukowi uczelni, ale również wybitni znawcy przedmiotu z innych ośrodków w kraju i za granicą, natomiast problematyka publikacji skupiona jest wokół podstawowych dyscyplin uniwersyteckich i tematyki interdyscyplinarnej.

Obecnie rozwijany program wydawniczy stanowi kontynuację bogatej oferty starannie opracowanych pod względem redakcyjnym i typograficznym publikacji z różnych dziedzin nauki, ze szczególnym uwzględnieniem szeroko rozumianej humanistyki.

1361
Ebook

Determinanty obrotu bezgotówkowego w krajach Unii Europejskiej na przykładzie kart płatniczych

Marlena Grzelczak

Tematyka podjęta w monografii stanowi wielopłaszczyznowy obszar dociekań badawczych w naukach о finansach i dotyczy determinant obrotu bezgotówkowego w krajach Unii Europejskiej. Głównym celem książki bуłа identyfikacja i ocena wpływu kluczowych czynników nа obrót bezgotówkowy z wykorzystaniem kart płatniczych oraz ich empiryczna weryfikacja w ujęciu makroskali w latach 2004-2022. Rolę zmiennej zależnej opisującej obrót bezgotówkowy z perspektywy makroskali odgrywała liczba i wartość transakcji kartami płatniczymi. W wyniku modelowania ekonometrycznego w grupie czynników pozaekonomicznych oddziałujących nа liczbę transakcji kartami płatniczymi, wspólnych dla "starych" krajów Unii Europejskiej (UE-15) i "nowych" (UE-13) zidentyfikowano czynniki: kulturowe, socjodemograficzne i infrastrukturalne. Badanie empiryczne niе wykazało wspólnych czynników objaśniających liczb transakcji kartami płatniczymi w obu grupach państw z kategorii determinant ekonomicznych. Natomiast w grupie czynników objaśniających obrót bezgotówkowy, mierzony wartością transakcji kartami płatniczymi, wspólnymi determinantami z grupy czynników pozaekonomicznych bуłу jedynie czynniki infrastrukturalne, takie jak dostępność terminali płatniczych i bankomatów. Należy podkreślić, że zarówno w "starych", jak i w "nowych" krajach Unii Europejskiej nа wartość transakcji niе oddziaływał żaden z rozważanych czynników kulturowych, tj. wskaźnik percepcji korupcji, wskaźnik zaufania czy liczba kradzieży. Wspólnym czynnikiem ekonomicznym dla obu grup krajów okazał się zaś udział szarej strefy w PKB. Książka adresowana jest do pracowników naukowych zajmujących się obrotem bezgotówkowym. Może też stanowić źródło wiedzy oraz cennyсh inspiracji dla pracowników banków i innych instytucji finansowych, а także bуć wykorzystywana w procesie dydaktycznym przez wykładowców i studentów.

1362
Ebook

Działaczki i działacze oświatowi w Królestwie Polskim u progu niepodległości. Słownik biograficzny. Tom 2: L-Ż

Aneta Bołdyrew, Agnieszka Wałęga

Prezentowany słownik biograficzny jest poświęcony działaczkom i działaczom oświatowym, którzy w Królestwie Polskim uczestniczyli w ruchu społecznym związanym z szeroko rozumianą oświatą. Przełom XIX i XX w. charakteryzowały przeobrażenia natury politycznej i społecznej, a także oświatowej, sprzyjające budowaniu tożsamości narodowej mieszkańców tego zaboru. Był to okres tworzenia ruchu obywatelskiego, w którym brali udział przedstawiciele różnych narodowości, orientacji politycznych, wyznań, zawodów, osoby w różnym wieku i miejscu zamieszkania. Mimo istniejących ograniczeń politycznych działacze kulturalno-oświatowi odgrywali kluczową rolę w zachowaniu i rozwijaniu polskiej toż- samości, kultury i języka. Słownik zawiera biogramy 676 osób, opracowanych na podstawie bogatej literatury przed- miotu oraz polskich i zagranicznych źródeł archiwalnych. Jest wartościowym opracowaniem ukazującym wysiłek społeczeństwa zaboru rosyjskiego walczącego o prawo do samostanowienia i redukowania opóźnień cywilizacyjnych. Z pewnością zainteresuje przedstawicieli nauk humanistycznych i społecznych oraz reprezentantów lokalnych środowisk zaangażowanych w pracę kulturalno-oświatową na rzecz budowania wspólnoty kulturowej. Z opinii prof. dr. hab. Andrzeja Meissnera Niniejszy słownik przedstawia osoby powszechnie znane - polityków, twórców kultury, uczonych - ukazując ich często mniej znaną działalność na rzecz nowoczesnej edukacji i upowszechniania nauki. Prezentuje także grono społeczników działających w lokalnych wspólnotach, budujących z dala od centrów instytucje oświaty i kultury, inspirujących wartościowe lokalne przedsięwzięcia. Są to kwestie istotne nie tylko z punktu widzenia regionalnego, ale także ogólnonarodowego dziedzictwa. [...] W biogramach zachowano właściwe proporcje między stopniem szczegółowości i skrupulatnością informacji a uniknięciem pułapki popadnięcia w prymat detaliczności. [...] Biogramy, napisane w sposób zwięzły i klarowny, oparte zostały na solidnej i wszechstronnej analizie źródeł i literatury. Wielką zaletą pracy jest wykorzystanie bardzo szerokiej bazy źródeł rękopiśmiennych różnego typu - źródeł instytucjonalnych, memuarystyki, epistolografii. [...] Pozwoliło to na przygotowanie przemyślanego, obszernego i bogatego treściowo opracowania. [...] Wartościowe są zestawienia źródeł drukowanych i opracowań w zestawieniach bibliograficznych uzupełniających główną część każdego biogramu. W efekcie słownik nabiera charakteru opracowania bio-bibliograficznego, przygotowanego według aktualnych standardów dla tego rodzaju publikacji. Z recenzji dr. hab. Janusza R. Budzińskiego, prof. AP

1363
Ebook

Metody i techniki prowadzenia konsultacji społecznych

Kamil Brzeziński, Agnieszka Kretek-Kamińska, Aneta Krzewińska, Julia Zając

Trudności, z którymi zmagają się osoby odpowiedzialne za prowadzenie konsultacji społecznych, są dość powszechne. Występują niezależnie od typu instytucji, tematu konsultacji czy miejscowości, która je organizuje. Właśnie te problemy i propozycje ich rozwiązania opisane są w niniejszej publikacji. Jej autorzy są socjologami specjalizującymi się w metodologii badań społecznych, ale posiadają również doświadczenie w planowaniu i prowadzeniu konsultacji oraz opracowywaniu ich wyników we współpracy z samorządami, instytucjami państwowymi, organizacjami pozarządowymi, uczelniami, instytucjami kultury i grupami nieformalnymi. Czytelnik zainteresowany tematyką konsultacji społecznych otrzyma nie tylko praktyczne wskazówki związane z poszczególnymi narzędziami niezbędnymi do konsultacji, lecz także wyjaśnienie, dlaczego pewne działania lepiej wykonywać w określony sposób. Dodatkowym atutem książki jest metaanaliza metod i technik konsultacyjnych oraz przegląd przykładów działań nowatorskich oraz powszechnych. Autorzy nie ograniczają się do prezentacji różnych technik i narzędzi konsultacyjnych, ale zamieszczają też swoją propozycję nowego ich podziału, grupując je ze względu na: sposób zapisu wypowiedzi uczestników konsultacji i charakter otrzymywanych wniosków, standaryzację postępowania, wymagania dotyczące organizatorów i uczestników konsultacji oraz relacje między nimi, procedury konsultacji. Z publikacji mogą skorzystać praktycy konsultacji, mimo że ma ona charakter naukowy. Do omawianych kwestii autorzy podchodzą w sposób systematyczny, metodyczny, krytyczny i kompleksowy, co może być impulsem do dalszych refleksji, pogłębionych studiów czy projektów badawczych.

1364
Ebook

Rozwój gospodarczy i społeczny Syberii. Historia i współczesność

Natasza Duraj

Syberia stanowi rozległe terytorium, na którym znajdują się ogromne bogactwa naturalne. Na obszarze tym - mimo surowych warunków klimatycznych i niskiej gęstości zaludnienia - rozwinęły się liczne gałęzie przemysłu, ważne z punktu widzenia rozwoju gospodarczego Rosji. Obecnie istotne znaczenie dla rozwoju gospodarczego zarówno Syberii, jak i Federacji Rosyjskiej posiada projekt określany mianem "Rosyjska Arka". Jego celem jest rozwój Angaro-Jenisejskiego makroregionu ekonomicznego oraz Republiki Sachy (Jakucji) z punktu widzenia realizacji postanowień zawartych w "Strategii rozwoju przestrzennego Federacji Rosyjskiej na okres do roku 2025". Celem monografii jest przedstawienie zagadnień dotyczących rozwoju gospodarczego Syberii i zmian społecznych, jakie dokonały się na przestrzeni XX i XXI w. na tym obszarze, z wykorzystaniem aktualnych opracowań w języku rosyjskim i języku polskim, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju poszczególnych jednostek administracyjno-terytorialnych na tym terytorium.

1365
Ebook

Planowanie lekcji języka angielskiego, czyli to plan or not to plan. Karty pracy

Anna Parr-Modrzejewska, Weronika Szubko-Sitarek

Celem skryptów - kart pracy i przewodnika metodycznego - jest wspieranie wykładowców prowadzących kursy dla przyszłych nauczycieli języka angielskiego. Opracowanie zawiera więc zarówno zadania w formie kart pracy, umożliwiające praktyczne ćwiczenie różnych etapów procesu planowania jak i szczegółowy poradnik, który dostarcza gotowych rozwiązań, inspiruje do twórczego podejścia oraz prezentuje modelowe odpowiedzi do zadań. Skrypty zostały przygotowane w ramach projektu "Modelowe kształcenie przyszłych nauczycieli przedmiotów humanistycznych w Uniwersytecie Łódzkim" (POWR.03.01.00-00-KN55/18-00), współfinansowanego przez Unię Europejską. W publikacji wykorzystano fragmenty podręczników pochodzących z renomowanego wysłannictwa Macmillan Polska.

1366
Ebook

Economic Growth. Social Capital, Family, Inequality of Income, Quality of Life, Bottlenecks. Selected papers from 2018 to 2022

Jan Jacek Sztaudynger

This book deals mainly with economic growth, its interdependence with social capital, and the consequences of the “happy productive worker” hypothesis. A happy employee works better, earns more money, and as a result, his quality of life goes up. This feedback loop of productivity and happiness means that on the road to effective economic growth and development, man and his quality of life must be taken into consideration as a very important causative factor. The authors guess that the social capital (trust, helpfulness, fairness), family social capital (marriage, divorce, fertility), as well as income inequality are social determinants of the quality of life, sustainable growth and development. They all are characteristics of society’s harmonization. Most of these hypotheses have been verified using econometric models. We hope that such an approach will help to reduce the danger of the fetishization of economic growth. Likewise, the hypothesis on non-cyclical GDP fluctuations was considered, where efficiency of fixed capital investment depends on post bottlenecks. The book summarizes Jon Jacek Sztaudynger’s scientific work on economic growth over the last twenty years. It contains six published articles (co-authors: Ewa Ambroziak, Paweł Baranowski, Paweł Starosta, and Jan Marek Sztaudynger).

1367
Ebook

Miasto pracujących kobiet

Izabela Desperak, Martyna Krogulec

Książka jest rezultatem niezależnego interdyscyplinarnego projektu poświęconego historii, a właściwie herstorii, pracy kobiet w Łodzi, w mieście faktycznie i symbolicznie zbudowanym na fenomenie pracy kobiet - włókniarek, naukowczyń, współtwórczyń pierwszych uczelni czy działaczek robiących kariery polityczne w okresie PRL. Przypomniano w niej, że Łódź była ośrodkiem badań nad pracą kobiet, a na dorobku zapomnianych dziś naukowców i naukowczyń nowe pokolenie badaczek i badaczy nadbudowuje kolejne rezultaty badań. Choć w monografii wiele mówi się o naukowej herstorii, to nie jest ona adresowana tylko do społeczności akademickiej. Publikacja zawiera bowiem dodatek poświęcony szlakowi naukowczyń, inspirowany spacerami, które gromadzą coraz szerszą publiczność zainteresowaną łódzką herstorią, a także teksty dotyczące kobiet pracujących w branży filmowej.

1368
Ebook

Na szlakach dawnej i współczesnej polszczyzny. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Danucie Bieńkowskiej

Danuta Kowalska, Anna Lenartowicz-Zagrodna, Magdalena Pietrzak, Ewa Woźniak

Na publikację składają się teksty bardzo zróżnicowane pod względem podejmowanych tematów i stosowanej metodologii. Jest to specyfiką tomów jubileuszowych, które w pewien sposób scala odniesienie do osoby jubilata. W tym przypadku wszystkie teksty dobrze wkomponowują się w całość, tworzą zbiór niejednorodny, lecz ciekawy i oryginalny. Autorzy nawiązują do poruszanych przez jubilata tematów, twórczo je rozwijając lub z nimi polemizując. Pod tym względem osoba Jubilatki, Profesor Danuty Bieńkowskiej, jest gwarantem, że opisywane w publikacji zagadnienia nie mają marginalnego dla nauki charakteru. Tomem zainteresują się przede wszystkim badacze Biblii, jednak krąg potencjalnych odbiorców będzie oczywiście zdecydowanie szerszy ze względu na inne poruszane tu zagadnienia: kwestie normatywne, językoznawczo zorientowaną stylistykę, synchroniczne i diachroniczne badania nad polszczyzną. Z recenzji dr hab. Anetty Luto-Kamińskiej W publikacji przedstawiono zróżnicowaną problematykę z zakresu historii języka polskiego i polszczyzny współczesnej. Autorzy koncentrują się na zagadnieniach dotyczących stylu biblijnego i tekstów biblijnych, historii języka, relacji między idiolektem a językiem ogólnym, retoryki, terminologii dydaktyki szkolnej, współczesnych socjolektów, komunikacji kościelnej, gatunków dziennikarskich. Teksty są dobrze osadzone w teorii współczesnego językoznawstwa polonistycznego – zarówno w odniesieniu do metodologii diachronicznej, jak i synchronicznej. Ilościowo dominują ujęcia utrzymane w paradygmacie strukturalistycznym, ale prezentowany jest także wzorzec analizy kognitywnej i pragmatycznej. Naukowa oryginalność tych opracowań dobrze świadczy o naukowej wartości tej książki. Z recenzji prof. dr. hab. Stanisława Dubisza

1369
Ebook

Internacjonalizacja przedsiębiorstw a procesy innowacyjne w globalnej gospodarce

Jerzy Różański, Nataliya Voytovych

Autorzy monografii koncentrują się na problematyce niezbyt często podejmowanej zarówno przez badaczy polskich, jak i obcojęzycznych, a mianowicie na wzajemnych związkach występujących między internacjonalizacją przedsiębiorstw a ich innowacyjnością, z uwzględnieniem procesów cyfryzacji gospodarki. Badania przeprowadzone w dwudziestu siedmiu państwach Unii Europejskiej wykazały, że występuje związek przyczynowo-skutkowy między innowacyjnością a internacjonalizacją przedsiębiorstw w tych krajach, a wspomniana zależność jest istotna statystycznie. Książka jest adresowana do studentów, pracowników naukowych oraz praktyków gospodarczych, działających w firmach międzynarodowych i przedsiębiorstwach innowacyjnych.

1370
Ebook

Leksykon zintegrowanego planowania rozwoju

Tadeusz Markowski, Maciej J. Nowak, Małgorzata Blaszke, Małgorzata Żak-Skwierczyńska

Konieczność zintegrowanego podejścia do współczesnej polityki rozwoju narzuca potrzebę wprowadzenia do języka naukowego i praktyki planistycznej nowych pojęć, pozostających dotychczas poza bezpośrednią sferą praktyki planistycznej i decyzyjnej lub wykorzystywanych tylko w wąskich ujęciach sektorowych. Szybkie zmiany paradygmatów i koncepcji współczesnego planowania rozwoju zaowocowały rozbieżną interpretacją stosowanych pojęć, wynikającą między innymi z dość dowolnej i różnorodnej lingwistycznej interpretacji terminów wprowadzonych przez liderujące kraje Unii Europejskiej w dziedzinie doskonalenia publicznych polityk na rzecz rozwoju. Konieczność jednoznacznego rozumienia pojęć i zjawisk jest niezbędnym warunkiem sprawnego procesu planistycznego, wpływa nie tylko na budowanie konsensusu społecznego i podejmowanie trafniejszych decyzji, lecz także na poprawę działania instytucji publicznych, rządowych i samorządowych, odpowiedzialnych za rozwój zrównoważony. Leksykon jest pierwszym opracowaniem mającym na celu uporządkowanie terminologii związanej ze zintegrowanym planowaniem rozwoju. Wyodrębniono w nim ponad sto pojęć budzących pewne wątpliwości interpretacyjne oraz zaproponowano sposoby ich rozumienia nawiązujące do najnowszych badań z zakresu teorii rozwoju regionalnego i lokalnego. W publikacji zaprezentowano nie tylko podstawowe znaczenie poszczególnych terminów, lecz także ukazano fundamentalne zasady oraz wyzwania współczesnej polityki rozwoju i pragmatyki planistycznej. Odbiorcami leksykonu mogą być pracownicy samorządowi i rządowi, nauczyciele akademiccy czy studenci, szczególnie kierunków związanych z gospodarką przestrzenną, geografią ekonomiczną, urbanistyką, administracją i prawem, a także nauk z zakresu polityki i zarządzania publicznego. Książka jest również adresowana do szkół średnich ekonomicznych i firm doradczych specjalizujących się w przygotowywaniu koncepcji, planów oraz strategii rozwoju dla jednostek terytorialnych.

1371
Ebook

Partycypacyjna adaptacja miast do zmian klimatu. Przewodnik skutecznego współdziałania władz samorządowych i mieszkańców miast

Agnieszka Rzeńca

Niniejszy Przewodnik ma pomóc organizować adaptację miast do zmian klimatu. Postuluje się w nim, aby w tym procesie wykorzystywać nowoczesne mechanizmy partycypacyjne, bo to pozwoli obywatelom i władzom samorządowym wspólnie podejmować potrzebne decyzje. Zdaniem autorów tytułowa "partycypacyjna adaptacja" stanowić może odpowiedź na wyzwania kryzysu klimatycznego. [...] Ponadto w Przewodniku przedstawiono perspektywę wybranych miast z Europy Środkowo-Wschodniej i ich doświadczenia w procesach partycypacyjnej adaptacji do zmian klimatu oraz podjęto próbę oceny panelu obywatelskiego jako instrumentu partycypacyjnego - narzędzia współpracy i współdziałania z mieszkańcami miast na rzecz adaptacji do zmian klimatu. Autorzy

1372
Ebook

Finansowanie działalności innowacyjnej gospodarstw rolnych. Przykład województwa łódzkiego

Marta Baraniak

Innowacyjność jest tematem niezwykle popularnym i szeroko analizowanym. Jej istotność powinna być szczególnie podkreślana w obszarze rolnictwa, ze względu na dostarczanie żywności z tego sektora. Wdrażanie innowacji daje możliwość nie tylko unowocześniania majątku, lecz także dostosowania procesów produkcyjnych i wytwarzanych produktów do zachodzących zmian klimatycznych. Proces innowacyjny charakteryzuje się jednak kosztochłonnością, a związane z nim wysokie ryzyko może dodatkowo utrudniać pozyskanie kapitału. Książka jest pierwszą, w której w szeroki i kompleksowy sposób poruszono problematykę finansowania działalności innowacyjnej gospodarstw rolnych. Rozważania teoretyczne w zakresie możliwości, jakie dostarcza podmiotom rolnym polski rynek finansowy, zostały uzupełnione wywiadami kwestionariuszowymi przeprowadzonymi w województwie łódzkim w 2018 roku.

1373
Ebook

Dylematy pedagogiki twórczości

Inicjatywa cyklicznego publikowania prac w ramach serii "Twórczość i Edukacja" wyrosła z potrzeby stworzenia miejsca spotkania badaczy i praktyków zainteresowanych rozwijaniem oraz wspieraniem zdolności twórczych dzieci, młodzieży i osób dorosłych. W serii publikowane są prace poruszające problematykę edukacyjnych oraz społeczno-kulturowych uwarunkowań rozwoju szeroko pojętej aktywności twórczej w różnych dziedzinach. W publikacji kierowanej zarówno do badaczy, jak i studentów oraz pedagogów oraz psychologów zainteresowanych edukacyjnymi uwarunkowaniami rozwoju kreatywności autor przedstawia wybrane dylematy związane z tą młodą dyscypliną naukową. Dotyczą one: samego pojęcia kreatywności i prób jego poszerzenia na działalność zbrodniczą, problemów edukacyjnych związanych z rolą autorytetu i wzoru wychowawczego odgrywaną przez twórców, znaczenia nagród dla rozwoju twórczej produktywności, a także zagadnień metodologii badań nad twórczością, profesji pedagoga twórczości oraz nauczania umiejętności twórczych. Czytelnik znajdzie tu także wyniki badań i refleksje dotyczące tabu w twórczości. Kolejne rozdziały książki autor, twórca teorii twórczego myślenia pytajnego, kończy pytaniami pobudzającymi odbiorcę do głębszej głębszej refleksji nad prezentowaną tematyką. Publikacja jest skierowana do czytelników, którym leży na sercu rozwój osoby przez twórczość w szerokim jej rozumieniu - zarówno artystycznym, edukacyjnym i codziennym. Autor nie boi się prowokować czytelnika do dyskusji, twórczego sporu o obronę dobra, prawdy i piękna. Z recenzji prof. dr hab. Urszuli Szuścik Z racji polemicznego charakteru pracy, jej oryginalności oraz nowości tez będzie ona bardzo atrakcyjnym dopełnieniem istniejących publikacji na temat twórczości, zdolności i wybitności. Na podkreślenie zasługuje wielka erudycja autora, znajomość i wyczucie współczesnych dylematów, związanych z recepcją i kanonami twórczości, problemami kształcenia akademickiego, rozwojem osobowym i kulturowym młodego człowieka. Z recenzji dr hab. Iwony Czai Chudyby, prof. UKEN

1374
Ebook

Świat - Polska - Łódź. Studia z dziejów społecznych i narodowościowych

Witold Jarno, Krzysztof Lesiakowski

Publikacja jest zbiorem studiów dedykowanych profesorowi Uniwersytetu Łódzkiego Leszkowi Olejnikowi w związku z jego jubileuszem. Liczne grono współpracowników Profesora przedstawiło w niej wyniki swoich badań i zebrało je w trzech częściach o stosunkowo szerokich ramach tematycznych. Ich zasięg chronologiczny obejmuje okres od początku XIX wieku aż po czasy współczesne. W pierwszej części znajdują się teksty poświęcone wybranym zagadnieniom polityki międzynarodowej. Druga część zbioru zawiera omówienie szeroko rozumianych problemów narodowościowych, natomiast trzecia dotyczy historii Łodzi i regionu. Rozległe spektrum poruszanych tematów zainteresuje zarówno badaczy, jak i miłośników historii.

1375
Ebook

Zarys pedagogiki sportu. Wydanie II rozszerzone

Arkadiusz Kaźmierczak

Nie ulega wątpliwości, że to podręcznik dla studentów nauk o wychowaniu, ale jestem przekonana, że jego czytelnikami może być znacznie większa grupa osób: studenci innych kierunków studiów w akademiach wychowania fizycznego, w uniwersytetach medycznych (na przykład kierunku zdrowie publiczne) oraz w innych szkołach wyższych. Publikacja może zostać wykorzystana również w szkoleniu podyplomowym – zorganizowanym, a także podejmowanym indywidualnie – przez osoby z różnymi tytułami zawodowymi. prof. dr hab. Anna Jegier Uniwersytet Medyczny w Łodzi Rozbudowana wersja publikacji prezentuje wszystkie obszary treści związanych z pedagogiką sportu, której podstawy powinni poznać studenci kierunków wychowania fizycznego, rekreacji i turystyki czy pedagogiki. To dobrze przygotowany podręcznik, który może być pomocą dydaktyczną zarówno dla studentów, jak i wykładowców. dr hab. Danuta Umiastowska prof. Uniwersytetu Szczecińskiego

1376
Ebook

Jurysprudencja 17. Społeczne oraz instytucjonalne wymiary uznania w teorii Axela Honnetha

Marcin J. Byczyński

Celem niniejszej książki jest przeprowadzenie analizy pojęcia uznania i zrekonstruowanie różnych konceptualizacji badanego pojęcia dokonywanych przez Axela Honnetha. W toku rozważań autor identyfikuje wewnętrzne niejasności teorii uznania oraz wskazuje najważniejsze punkty ewolucji myśli Honnetha. Jako zaplecze analityczne wykorzystano pojęcia indywidualizacji i uniwersalizacji opracowane przez Marka Jana Siemka zastosowane do usystematyzowania teorii Honnetha oraz przedstawienia propozycji rozstrzygnięć w punktach problemowych teorii. W książce wyróżniono cztery podstawowe konteksty użycia pojęcia uznania. Odnoszą się one do czterech poziomów struktury społecznej, w obrębie których Honneth dokonuje refleksji (poziom subiektywny, poziom intersubiektywnych relacji, poziom instytucjonalny i poziom wartości). Przeprowadzone badania wskazują na występowanie sprzężenia zwrotnego pomiędzy tymi poziomami. Dokonane analizy umożliwiają finalnie przedstawienie syntetycznej charakterystyki różnych poziomów struktury społecznej, w ramach których stosuje się pojęcie uznania w filozofii Axela Honnetha. Skonfrontowanie ze sobą, dotąd rozproszonych w różnych publikacjach, tez dotyczących pojęcia uznania pozwoliło na dokładniejsze oddzielenie tez deskryptywnych teorii od jej tez normatywnych. Co jednak najważniejsze, analizy zawarte w tej książce pozwalają na bardziej świadome operowanie pojęciem uznania w różnych kontekstach rzeczywistości społecznej – pozwalają zwiększyć skuteczność i dynamikę inicjowanych przez nas samych, w naszych codziennych działaniach, przemian społecznych.