A frequency dictionary of Old English prose for learners of Old English and historical linguists

Anna Cichosz, Piotr Pęzik, Maciej Grabski, Michał Adamczyk, ...

A Frequency Dictionary of Old English Prose is a list of Old English words arranged according to their frequency, covering the whole York–Toronto–Helsinki Parsed Corpus of Old English Prose (Taylor et al. 2003), i.e. an electronic collection of all prose texts written in Old English. Thus, if you want to get a quick insight into a prose text written in Old English, you should start your study with the first entries. The dictionary includes all the words which occur at least 25 times in the corpus (over 2,700 entries altogether). Each lexical item is accompanied by its part of speech classification, translation into Modem English, an authentic example from the corpus (carefully handpicked to include the most basic words and thus be understandable even to beginners), the absolute frequency of the word in the corpus and the number of texts where it appears at least once. * The dictionary will prove an invaluable aid to learners of Old English. In addition to the basic list of lemmas in order of frequency, it highlights the distribution of lemmas within a number of exemplar texts, demonstrating in a striking way the value of learning lemmas in order of frequency. The frequency list is also interspersed with useful tables listing the most frequent lemmas within the major grammatical categories (pronouns, adjectives, verbs, etc.), but also quite a number of semantic categories, such as animals, body parts, temporal expressions, etc., which could potentially reveal insights into the Anglo-Saxon world. While primarily aimed at learners, the dictionary, particularly in conjunction with the online morphological and collocation dictionaries produced by the same team (https://varioe.pelcra.pl), will add to the growing number of excellent resources now available to support research by scholars of Old English prose. Ann Taylor, co-creator of the YCOE corpus, University of York (UK) A Frequency Dictionary of Old English Prose and its online sister tools, the morphological dictionary and the collocation dictionary, are much welcome resources for research and teaching. The frequency dictionary is a very useful guide for students of Old English who want to increase their vocabulary in a targeted way, and it provides an excellent overview of the Old English lexicon in general. Students can also have fun writing papers and theses on the basis of the resources, for example by identifying items of interest in the frequency dictionary and then searching for patterns in the collocation dictionary. The dictionary may also serve as an inspiration and a time-saving point of departure for research projects. It is very encouraging for the field that new resources are being created ta serve the community of Old English scholars. Kristin Bech, professor of English linguistics, University of Oslo (Norway)

Gospodarka międzynarodowa. Rys teoretyczny

Magdalena Rosińska-Bukowska, Klaudia Zielińska-Lont

Logika i przejrzystość wywodu to zalety tej pracy [...]. Ujęcie problemów jest twórcze, oryginalne, a także ciekawe, dlatego monografię czyta się z przyjemnością. Z recenzji prof. J. Garlińskiej-Bielawskiej * Monografia pt. Gospodarka międzynarodowa. Rys teoretyczny Magdaleny Rosińskiej-Bukowskiej i Klaudii Zielińskiej-Lont to pierwsza część publikacji dotyczących gospodarki międzynarodowej. Autorki przedstawiły w możliwie syntetycznej formie zasób podstawowych definicji, klasyfikacji, informacji o strukturach i mechanizmach, kluczowych teoriach i koncepcjach, najważniejszych organizacjach i podmiotach gospodarki światowej, czyli wiedzę bazową, niezbędną do realizacji pogłębionych badań w tym obszarze. Opracowanie stanowi prezentację najistotniejszych zagadnień o kluczowym znaczeniu dla budowania międzynarodowej konkurencyjności gospodarek, w tym dotyczących handlu międzynarodowego, przepływów kapitału, rozwoju korporacji transnarodowych. Czytelnik uzyskuje dostęp do syntetycznego, przystępnie zaprezentowanego zasobu wiedzy na temat podstawowych wskaźników i metod wykorzystywanych do analiz konkurencyjności na poziomie makroekonomicznym. Publikacja to rodzaj wprowadzenia do pogłębionych badań empirycznych z zakresu gospodarki międzynarodowej, źródeł konkurencyjności międzynarodowej konkretnych państw, jak również analiz systemu powiązań handlowych, inwestycyjnych i biznesowych w gospodarce światowej. Monografia jako pierwsza część szeroko zakrojonego badania nad gospodarką międzynarodową XXI wieku to swoisty fundament teoretyczny, prezentujący definicje, miary, podmioty i teorie, następnie handel, inwestycje i biznes, a na koniec konkurencyjność - miary, determinanty, bariery, modele oceny. Ukazany teoremat konkurencyjności międzynarodowej gospodarek wskazuje obszary i sposoby analiz, które są kluczowe, aby wyjaśnić źródła przewag oraz ocenić perspektywy rozwojowe zróżnicowanych podmiotów gospodarki międzynarodowej (konkretnych państw, regionów, ugrupowań). Na bazie teoretycznej niniejszej książki, w kolejnej empirycznej części pt. Gospodarka międzynarodowa w ujęciu regionalnym. Wybrane case studies państw z Europy, Ameryk i Azji, Autorki przedstawiają analizy dotyczące takich państw, jak Francja, Niemcy, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Meksyk, Brazylia, Chiny, Japonia, Indie.

Słowianie. Historia, kultury i języki

Marcello Garzaniti, Zofia A. Brzozowska, Piotr Kręzel, Jan M. Wolski

Poza słowiańską przestrzenią kulturową, w wielu ośrodkach akademickich na Zachodzie studia nad polskim językiem, literaturą czy historią prowadzone są zazwyczaj - zarówno na płaszczyźnie naukowej, jak i dydaktycznej - w szerszym nurcie badań slawistycznych. Właśnie z myślą o rozwoju tej specjalności w ramach studiów neofilologicznych na uczelniach włoskich powstało prezentowane kompendium [...] Na polskim, par excellence słowiańskim gruncie prezentowana książka nigdy nie będzie mogła aspirować do roli pierwszego i podstawowego źródła wiedzy na temat dziejów naszej części Europy. [...] Dla rodzimego odbiorcy ma ona jednak zgoła inną wartość: świeżego, oryginalnego, a jednocześnie holistycznego spojrzenia z zewnątrz, opracowanego przez Autora nie-Słowianina z myślą o równie nie-słowiańskich czytelnikach. Jako taka, stanowić będzie nieoceniony materiał dla specjalistów z zakresu historii historiografii czy też studiów interkulturowych, badających zmieniające się z biegiem dekad i stuleci (lub przeciwnie - z jakiegoś powodu spetryfikowane) wyobrażenia na temat Polski i państw ościennych, zawarte w tekstach twórców i uczonych spoza świata słowiańskiego. Biorąc pod uwagę niebywały sukces wydawniczy i czytelniczy prac brytyjskiego historyka, Normana Daviesa - do którego szkoły historiograficznej prof. Marcello Garzaniti świadomie nawiązuje - należy żywić nadzieję, że z podobnie życzliwym przyjęciem szerszych kręgów polskich odbiorców spotka się ujęcie dziejów i kultury Słowian pióra badacza włoskiego. Z pewnością warto zagłębić się w intelektualny świat Autora, choćby poszukując odpowiedzi na pytania: co o nas i o naszych sąsiadach wiedzą slawiści na Zachodzie, w jaki sposób nas postrzegają i jakie czynniki formują ich wyobrażenia na nasz temat? Z Przedmowy

CALL. Nauka języków wspomagana komputerowo. Leksykon pojęć

Marek Molenda

Potencjalnymi odbiorcami będą czytelnicy zainteresowani rolą nowoczesnych technologii cyfrowych w dydaktyce języków obcych, a więc nauczyciele, autorzy programów nauczania oraz podręczników i materiałów uzupełniających, studenci neofilologii, a także osoby samodzielnie uczące się języków z udziałem mediów mobilnych, np. autodydaktycy. Należy podkreślić, iż autorowi udało się skutecznie połączyć dwie funkcje omawianej publikacji - słownika i podręcznika. Syntezę tę umożliwiła mu bardzo dobra orientacja w materii cyfrowej i neofilologicznej. Z recenzji prof. dr. hab. Jana Majera Publikację oceniam jako wartościową i potrzebną. Autor porządkuje w niej dziedzinę, w przejrzysty sposób wyjaśnia pojęcia oraz instruuje, jak używać narzędzi cyfrowych. Z recenzji prof. dr hab. Anny Turuli

Warsztaty z Geografii Turyzmu. Tom 14. Komu potrzebna jest turystyka?

Marzena Makowska-Iskierka, Jolanta Wojciechowska

Na tytułowe pytanie publikacji: "Komu potrzebna jest turystyka?" odpowiedź została zawarta w interesującym sprawozdaniu z dyskusji na ten temat przeprowadzonej podczas ogólnopolskiej konferencji naukowej pod nazwą XXXIX Seminarium terenowe "Warsztaty z geografii turyzmu", która odbyła się w Łodzi w dniach 22-23 września 2023 roku. Uważna lektura poszczególnych artykułów prowadzi do uzyskania odpowiedzi w kontekście takich zagadnień, jak: rekreacja, przestrzeń turystyczna, narzędzia komunikacji w turystyce i atrakcje turystyczne. Publikacja przedstawia zatem różne perspektywy naukowego oraz pragmatycznego spojrzenia na problematykę turystyki.

Charakterystyka wad postawy ciała. Diagnoza, kompensacja i korekcja

Anna Makarczuk

Książka jest dobrze przygotowanym podręcznikiem, który może być pomocą dydaktyczną zarówno dla studentów, jak i wykładowców. Konstrukcja tekstu jest przejrzysta, a ilustracje pozwalają zrozumieć omawiane zagadnienia. Zwiększająca się z roku na rok liczba dzieci z wrodzonymi, a także czynnościowymi wadami postawy wymaga dobrego przygotowania osób, które będą mogły uczestniczyć w procesie korygowania tych zmian. Sedenteryjny tryb życia, będący niestety cechą charakterystyczną obecnych czasów, zwiększa zapotrzebowanie na dobrze przygotowanych specjalistów z tego zakresu. Autorka opracowała trafną koncepcję przedstawienia treści teoretycznych i praktycznych przyszłemu Czytelnikowi. Z recenzji prof. Danuty Umiastowskiej Publikacja stanowi spójne tematycznie, oryginalne i twórcze opracowanie naukowe prezentujące zagadnienia z zakresu wad postawy, ich diagnozy i korekcji. Została opatrzona właściwym aparatem naukowym (bibliografią, przypisami), a tym samym spełnia kryteria monografii naukowej. Nie sprawia trudności w zrozumieniu jej treści, wskazuje tematy ważne oraz zawiera elementy praktycznego przygotowania, dlatego może być dobrym podręcznikiem akademickim. Z recenzji prof. Anny Lipert

Zjawiska propagandy i manipulacji w prasie, telewizji, radiu i Internecie

Paulina Czarnek-Wnuk, Zofia Nacewska, Robert Wyrębski

Monografia Zjawiska propagandy i manipulacji w prasie, telewizji, radiu i Internecie jest zbiorem tekstów uczestników konferencji, którzy omawiali tematy związane m.in. z manipulacją wizerunkiem, prozodycznością operatorów oraz przekazywaniem informacji na portalach społecznościowych. Publikacja ma na celu zwrócenie uwagi na pogłębiającą się utratę zaufania wobec mediów masowych ze względu na działania o charakterze manipulacyjnym, a także problem doszukiwania się sedna prawdy w świecie fake newsów. * Prezentowana pozycja wydawnicza ma oryginalny charakter. Jest przykładem nowatorskiego, interesującego ujęcia problemu, istotnie pogłębia naukową perspektywę oglądu zjawiska. Z recenzji dr. hab. Arkadiusza Dudziaka, prof. UWM Deklarowanym przez redaktorów i autorów celem publikacji jest ukazanie różnych odmian działalności medialnej z wykorzystywaniem technik perswazyjnych oraz manipulacyjnych [...]. Cel ten został dobrze zrealizowany przez młodych badaczy w siedmiu artykułach, składających się na całość tomu, co odnotowuję z satysfakcją. W mojej opinii książka może zainteresować czytelników oraz zachęcić do podejmowania dalszych badań. Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Rotta

Japonia wobec kryzysu humanitarnego w Ukrainie: raport Ośrodka Spraw Azjatyckich UŁ i Centrum Studiów Migracyjnych UŁ

Marcin Socha, Marcin Gońda

Celem raportu jest analiza dotychczasowych działań administracji premiera Kishidy Fumio dotyczących wsparcia dla uciekinierów wojennych z Ukrainy oraz zestawienie tych aktywności z sytuacją Ukraińców na terenie Polski, czyli kraju, który przyjął największą ich grupę. Raport obejmuje aktywność badanych podmiotów od rozpoczęcia konfliktu w Ukrainie do końca lutego 2023 roku. Dzięki identyfikacji najważniejszych potrzeb uciekinierów, organizacji pomocowych i podmiotów przyjmujących, w raporcie zostaną zawarte rekomendacje dla japońskich instytucji politycznych i humanitarnych. Jego zamierzeniem jest przedstawienie rekomendacji, dzięki którym możliwe będzie bardziej precyzyjne kierowanie pomocy humanitarnej do miejsc i organizacji w regionie EŚW, które najbardziej jej potrzebują. Raport został sporządzony na podstawie analizy informacji płynących ze strony podmiotów zaangażowanych w pomoc osobom uciekającym z Ukrainy na terenie Polski i Japonii, deklaracji pomocowych płynących ze strony organów rządowych, kręgów biznesowych i organizacji pozarządowych. Znaczną uwagę poświęcono również aktywności japońskich placówek dyplomatycznych działających na terenie państw przyjmujących największą liczbę migrantów przymusowych. Ze Wstępu

Jurysprudencja 19/2022. Zatrudnienie tymczasowe jako nietypowa forma świadczenia pracy

Tomasz Duraj

Niniejsza monografia stanowi podsumowanie III Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej z cyklu "Nietypowe stosunki zatrudnienia" zorganizowanej dnia 3 grudnia 2020 r. przez Centrum Nietypowych Stosunków Zatrudnienia pod kierunkiem prof. UŁ dra hab. Tomasza Duraja na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Praca tymczasowa to jedna z najlepiej rozwijających się nietypowych form aktywności zarobkowej na polskim rynku pracy. Tematem książki jest ocena prawnej regulacji zatrudnienia tymczasowego po nowelizacji obowiązującej od 1 czerwca 2017 r., dokonana zarówno z naukowego, jak i praktycznego punktu widzenia. Doniosłość, złożoność, wielowątkowość i aktualność tego zagadnienia potwierdza zestaw artykułów składających się na monografię. Dotykają one fundamentalnych dla tej tematyki problemów prawnych. Zdaniem dra hab. Marcina Wujczyka (Uniwersytet Jagielloński) "praca z pewnością stanowi istotny wkład w rozwój nauki w tym zakresie. Jest ona cennym źródłem informacji zarówno dla teoretyków, jak i praktyków prawa zainteresowanych problematyką zatrudnienia tymczasowego. [...] Tezy sformułowane w analizowanym opracowaniu są ciekawe i nowatorskie. Autorzy trafnie identyfikują istotne problemy oraz określają najważniejsze obszary badawcze. Dzięki temu recenzowana książka wyróżnia się na tle innych opracowań poruszających zagadnienia pracy tymczasowej. [...] Nie znajduję na rynku publikacji, która tak wieloaspektowo, jak niniejsza monografia traktowałaby o pracy tymczasowej w Polsce". * Celem serii wydawniczej "Jurysprudencja" jest publikowanie monografii z zakresu teorii i filozofii prawa, a także dyscyplin prawniczych podejmujących problematykę teoretyczno- i filozoficzno-prawną w ramach własnych badań przedmiotowych. Inicjatywa powołania tego rodzaju serii wydawniczej spotkała się z dużym zainteresowaniem wszystkich ośrodków naukowych zajmujących się wskazaną problematyką, a także znanych naukowców z ośrodków zagranicznych. Redaktorzy serii Marek Zirk-Sadowski, Bartosz Wojciechowski

Instytut Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej UŁ (1991-2021)

Tadeusz Marszał

W publikowanym w trzydziestolecie działalności Instytutu Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej (wcześniej Zakładu/Katedry) opracowaniu przedstawiono genezę oraz kolejne etapy rozwoju tej uniwersyteckiej jednostki naukowo-dydaktycznej. Główna część monografii poświęcona jest omówieniu badań naukowych i dorobku pracowników Instytutu w zakresie geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej. W pracy zarysowano również rozwój działalności dydaktycznej, w którą zaangażowana była jednostka, ze szczególnym uwzględnieniem jej kluczowej roli w realizacji kształcenia na kierunku gospodarka przestrzenna. Ostatnią część książki stanowią biogramy naukowe pracowników wraz z zestawieniem najważniejszych prac badawczych.

Bezpieczeństwo publiczne Federacji Rosyjskiej. Analiza wybranych kategorii przestępstw unormowanych w Kodeksie karnym Federacji Rosyjskiej

Natasza Duraj

Zapewnienie bezpieczeństwa publicznego stanowi warunek konieczny utrzymania pożądanego stanu w państwie, który przejawia się w zapobieganiu czynom wymierzonym w dobro kraju, porządek publiczny oraz życie, zdrowie i mienie jego obywateli. Jest to jedno z najważniejszych zadań każdego państwa, a jego ochrona stanowi jedno z najstarszych zadań publicznych, związanych z podstawową funkcją władzy publicznej. W publikacji zaprezentowano szereg istotnych zagadnień związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa publicznego w Rosji. Monografia zawiera analizę postanowień Konstytucji Federacji Rosyjskiej, Koncepcji bezpieczeństwa publicznego w Federacji Rosyjskiej oraz rosyjskiego Kodeksu karnego, a część empiryczna pracy oparta została na analizie materiałów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Federacji Rosyjskiej oraz rosyjskiej Prokuratury Generalnej. Książka adresowana jest do szerokiego grona odbiorców zainteresowanych problematyką kształtowania szeroko rozumianego bezpieczeństwa publicznego, jak również do studentów i słuchaczy studiów podyplomowych na kierunkach bezpieczeństwo publiczne, zarządzanie oraz ekonomia.

L'art de vivre, de survivre, de revivre. Approches littéraires. 50e anniversaire des études romanes à l\'Université de Łódź / L\'arte di vivere di sopravvivere di rivivere. 50º anniversario degli studi di romanistica all\'Università di Łódź / El arte de vivir de sobrevivir de revivir. 50º aniversario de los estudios románicos en la Universidad de Łódź

Magdalena Koźluk, Anita Staroń

L'art de vivre / de survivre / de revivre : tel est le theme conducteur de ce volume que nous remettons aujourd'hui dans les mains du lecteur. Sa valeur principale est de combiner l'histoire de la Philologie Romane de Łódź, inscrite dans une serie d'evenements historiques tumultueux, avec celle des experiences penibles du mo!=ment present, marque par la pandemie et la guerre : dans les deux cas, nous observons le phenomene de rupture qui, d'un trace epais, separe ce qui a ete de ce qui est et de ce qui sera. La rupture chasse nos habitudes confortables ou neutralise les sources anterieures de nos maux et chagrins, et nous contraint incessamment a reflechir sur les formes de vie de l'individu dans une nouvelle realite et, par la force des choses, a reevaluer son actuel modus vivendi. Bien sur, nous n'apprendrons pas a bien vivre du jour au lendemain ; pour le faire, nous avons besoin de distance temporelle et de sa fonction cognitive dont Marcel Proust parlait d'une maniere si suggestive. Cependant, on peut dire avec certitude que l'art de vivre / de survivre / de revivre suppose une reflexion ancree dans un axe temporel. Mais qu'est-ce que le temps ? Ce qui n'est plus et ce qui n'est pas encore, mais aussi ce qui est a la frontiere entre le passe et l'avenir, ce moment insaisissable qui meurt aussitot qu'il nait. Ce nihilisme philosophique peut certes etre attenue par la conception bergsonienne de la duree, la seule forme reelle de l'experience du temps. Mais l'humaniste ne manquera pas de trouver, dans ces considerations, l'horizon intellectuel de ses propres reflexions et de s'interroger sur le quoi, le comment et le pourquoi. Il se penchera sur ce qui est et ce qui dure et sur les formes que la duree peut revetir. Enfin, il donnera libre cours a son imagination pour modeler la vision de son propre avenir et celui de la communaute dont il fait partie.

Nazwy geograficzne w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku. Analiza i słownik

Rafał Zarębski

Książka Rafała Zarębskiego to studium na wysokim poziomie refleksji naukowej, wpisujące się w serię monografii dotyczących polszczyzny przekładów biblijnych XVI i XVII wieku, które w ostatnich latach ukazały się na rynku krajowym i zagranicznym. Uzupełnia wiedzę na temat polszczyzny renesansowej, a w szczególności polszczyzny biblijnej, zwłaszcza w jej planie onomastycznym. Autor ukazał przejęte do polszczyzny nowotestamentowe nazwy geograficzne zarówno w aspekcie formalnym, jak i stylistycznym oraz semantycznym. Na podstawie pozyskanych danych sporządził też Słownik nazw geograficznych i ich ekwiwalentów w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku, będący niezwykle wartościowym naukowo dopełnieniem monografii. Publikacja wraz ze słownikiem to pozycja w pełni oryginalna zarówno na polskim, jak i zagranicznym rynku wydawniczym. Stanowi studium pionierskie, jeśli chodzi o materiał empiryczny, który został poddany analizie lingwistycznej, a także nowatorskie, jeśli chodzi o założenia metodologiczne, splatające w jedno zagadnienia z onomastyki, semantyki, diachronicznych studiów filologicznych, filologii biblijnej, teolingwistyki, lingwistyki antropologicznej, translatologii, teorii wariantywności i historii języka polskiego. Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Lisowskiego

Kierunki rozwoju mobilności niskoemisyjnej

Urszula Motowidlak

Książka jest rezultatem analiz teoretyczno-empirycznych dotyczących istotnych rozwiązań technologicznych, organizacyjnych i społecznych, które charakteryzują się dużym potencjałem w kształtowaniu mobilności niskoemisyjnej, zgodnie z założeniami - konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu - zrównoważonej gospodarki o obiegu zamkniętym. Wobec wymogów polityki klimatycznej Unii Europejskiej oraz celów Agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 zauważalne jest wzmożenie dyskusji naukowej na temat kierunków rozwoju transportu niskoemisyjnego w Europie, co jest następstwem większej presji politycznej i społecznej oraz słabszej, niż oczekiwano, reakcji rynku na efekty równoważenia mobilności. W tej sytuacji niezwykle istotne są przedstawione w publikacji wyniki badań identyfikujące działania na rzecz kształtowania koncepcji mobilności niskoemisyjnej oraz implementacji wybranych rozwiązań zgodnych z założeniami zrównoważonego rozwoju i ładu klimatycznego, a także efekty tych przedsięwzięć.

Twórczość dramatopisarska Jana Bielskiego SJ (1714-1768)

Małgorzata Mieszek

W tragediach Jana Bielskiego uwidaczniają się nieliczne elementy świadczące o zakorzenieniu w tradycji i sięganiu po rozwiązania stosowane przez wcześniejszych dramaturgów. Bielski był przecież przedstawicielem zakonu z dwóchsetletnim doświadczeniem pedagogicznym, literackim i teatralnym. Ścieranie się dwóch tendencji ujawnia się w jego tragediach na wielu płaszczyznach. Dowodzi to raz jeszcze owej "przełomowości", "stania na granicy", a równolegle odzwierciedla ówczesne przemiany, jakim podlegała jezuicka dramaturgia. Bez uprzedzeń, jakie obecne były w dawniejszej literaturze przedmiotu, ale też nadmiernie nie przeceniając teatralnego dorobku Bielskiego, w książce starano się ukazać, że jego tragedie wystawiane w kolegiach w ciągu ponad dwudziestu lat w znacznym stopniu przyczyniły się do ugruntowania nowej dramaturgii. Stała się ona w efekcie podglebiem dla późniejszej działalności teatrów oświeceniowych. Z Zakończenia Książka jest ważną publikacją naukową [...] przedstawiając zjawisko kulturowe sprzed stuleci, buduje poczucie łączności z przeszłością, poprzez wskazanie programu edukacji obywatelskiej, opartej na wzorach zaczerpniętych z historii, poprzez omówienie edukowania przez dramat, teatr i retorykę. Z tego powodu należy także do zbioru trwałych wartości dziedziczonych przez współczesność. Z recenzji prof. dr hab. Ireny Kadulskiej

Czerwono-biało-czerwona Łódź. Lokalne wymiary polityki pamięci historycznej w PRL

Andrzej Czyżewski

"Kto kontroluje przeszłość, kontroluje przyszłość. Kto kontroluje teraźniejszość, kontroluje przeszłość" - napisał swego czasu George Orwell. Im silniejsza, im bardziej opresyjna jest władza, tym łatwiej wprowadzać tę zasadę w życie. Co nie znaczy zarazem, że od tego rodzaju pokus wolne są rządy demokratyczne. Nawet jednak skrajnie autorytarne reżymy wiedzą, że implementowana odgórnie wizja przeszłości - szczególnie niedalekiej - nie może wisieć w próżni. Uprawiana przez nie polityka pamięci historycznej musi zatem - choćby częściowo - korespondować z autentycznymi odczuciami tych, do których jest adresowana. W czasach PRL odpowiednio sformatowany przekaz na temat II wojny światowej miał kluczowe znaczenie w procesie uwiarygodniania nowego systemu rządów. Równocześnie wydarzenia z lat 1939-1945 były silnie obecne w pamięci biograficznej obywateli powojennej Polski i w naturalny sposób współtworzyły fundamenty rodzimej "wspólnoty wyobrażonej". Czerwono-biało-czerwona Łódź to zarówno opowieść o budowaniu wizerunku miasta "walki i pracy", jak i analiza napięć między ustalanymi odgórnie wzorami interpretowania przeszłości a oddolnymi wyobrażeniami na jej temat. Waga poczynionych w pracy ustaleń wynika również z ich chwilami zaskakującej aktualności. Okazuje się bowiem, że mijają dekady, a pewne schematy narracyjne dotyczące okupacyjnych losów Łodzi - a w szerszym planie Polski - pozostają niezmienne. Warto zatem krytycznie spojrzeć na okoliczności ich powstania. Ku przestrodze.