"Neophilologica" 2014. Vol. 26: Le concept d'événement et autres études

red. Wiesław Banyś

Textes réunis par Laura Calabrese, Fabrice Marsac, Dan Van Raemdonck. Tom 26 Neophilologica jest zbiorem 21 artykułów autorstwa w większości uczonych  zagranicznych. Tematami przewodnimi numeru są, w pierwszej części, analizy pojęcia zdarzenia omawianego z różnych punktów widzenia, w drugiej części zaś, zagadnienia klas obiektowych, opis języka zorientowany obiektowo dla celów automatycznego tłumaczenia tekstów i kwestie pokrewne omawiane i rozwijane pod wpływem prac W. Banysia i G. Grossa. Zdecydowana większość tekstów została zredagowana w języku francuskim, 2 artykuły zostały napisane w języku włoskim i 1 w języku hiszpańskim. Wszystkie teksty zawierają abstrakty oraz słowa klucze w języku angielskim.

"Philosophy and Canon Law" 2016. Vol. 2: Man - Family - Society in the Modern World

Pavol Dancák, Leo D. Lefebure, Rudolf Dupkala, Krzysztof Wieczorek, ...

Periodyk „Philosophy and Canon Law” stanowi otwarte interdyscyplinarne forum wymiany myśli filozofów i prawników (kanonistów), nie wyłączając przedstawicieli innych dyscyplin naukowych. Mierzenie się z problemami podejmowanymi w rocznikach tematycznych jest – z samego założenia – próbą odpowiedzi na palące problemy dynamicznie zmieniającego się świata: społeczne, religijne, kulturowe i cywilizacyjne. Ramy przedmiotowej refleksji drugiego tomu czasopisma zakreśla, zaznaczona tytułem, paradygmatyczna triada: człowiek (osoba) – rodzina – społeczeństwo, której źródłem inspiracji jest najważniejszy dokument Soboru Watykańskiego II: konstytucja Gaudium et spes.

"Rękopis znaleziony w Saragossie" Jana Potockiego i wybrane powieści XX wieku (Fowles - Rosendorfer - Gretkowska)

Maria Janoszka

Praca, adresowana przede wszystkim do literaturoznawców i miłośników twórczości Jana Potockiego, podejmuje próbę ukazania niezwykłej nowoczesności Rękopisu znalezionego w Saragossie poprzez analizę relacji intertekstualnych między dziełem hrabiego a wybranymi powieściami autorów wymienionych w tytule. Zbieżności i podobieństwa można wskazać przede wszystkim w zakresie kompozycji utworów, wykorzystywanych konwencji gatunkowych i literackich, konstrukcji bohatera oraz powieściowych przestrzeni. Powieści te łączy także zróżnicowanie gatunkowe, polifoniczność kompozycyjna i ideowa, problematyka filozoficzna, epistemologiczna i metaliteracka, teatralizacja świata przedstawionego, żywioł ironii i parodii, motywy lustrzane czy eksploracja zróżnicowanych obszarów kultury śródziemnomorskiej. W tej perspektywie Rękopis jawi się jako dzieło niezwykle bliskie świadomości współczesnej, niejako prekursorskie wobec powieści XX-wiecznych.

Za naszą i waszą wolność. Bitwa o Monte Cassino z perspektywy polskiej i włoskiej. Per la nostra e la vostra libertà. La battaglia di Montecassino vista da una prospettiva polacca e italiana

red. Claudio Salmeri

W zbiorze przedstawiono przegląd badań nad istotą bitwy o Monte Cassino oraz skutkami zwycięstwa żołnierzy generała Andersa z punktu widzenia polskich i włoskich naukowców. Sięgając po nieeksploatowane dotąd zbiory i archiwalia, autorzy ukazują różne aspekty dziejów 2. Korpusu Polskiego we Włoszech i starają się przybliżyć mniej znane skomplikowane losy tej szczególnej w dziejach polskiego oręża formacji, a także poszczególnych walczących w niej żołnierzy.

Z Dziejów Prawa. T. 10 (18)

red. Marian Mikołajczyk, red. Wojciech Organiściak

Kolejny tom czasopisma historyków prawa zawiera artykuły: Joanny Ożarowskiej dotyczący zasady praedia debent esse vicina w prawie rzymskim oraz jej znaczenia w polskim prawie cywilnym, Wojciecha Organiściaka na temat rozumienia przez Wincentego Skrzetuskiego „sądów zadwornych”, Michała Bożka dotyczący zasady demokracji w Konstytucji weimarskiej, Tomasza Szczygła na temat przestępstw przeciwko moralności w pracach Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej, Katarzyny Todos o prawie prasowym w latach 1919–1939; Andrzej Drogoń z kolei pochyla się nad koncepcjami doktrynalnymi i wymiarem praktycznym postulowanych zmian statutu organicznego województwa śląskiego w okresie II RP, Anna Moszyńska zaś opisuje prawo spadkowe w nieznanym projekcie kodeksu cywilnego, Anna Stawarska-Rippel, opierając się na wewnętrznych dokumentach Ministerstwa Sprawiedliwości PRL, analizuje współpracę resortów sprawiedliwości państw socjalistycznych (w latach 1958–1963), zaś Jan Kil pochylił się nad prawem islamu. Część pierwszą czasopisma (zatytułowaną: Artykuły i rozprawy) wzbogacają dwa obcojęzyczne teksty: Ingrid Lenczowej pt. The Divorce Law in the Kingdom of Hungary oraz Martina Skaloša: Vznik Slovenskej republiky 1993 vo svetle politických a právnych aspektov. W części materiałowej znalazło się rzetelne opracowanie Ordynacji saskiej dla Woyska Posiłkowego w Polsce z roku 1715 autorstwa Wojciecha Organiściaka oraz fragment omawianego tekstu. Część recenzyjna zawiera tekst dotyczący książki Jacka Wijaczki pt. Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku (na tle europejskim). Tradycyjnie tom zamykają Kronika Katedry Historii Prawa oraz wykaz publikacji pracowników Katedry Prawa za 2016 rok.

Polish and English diminutives in literary translation: Pragmatic and cross-cultural perspectives

Paulina Biały

Książka dotyczy tłumaczenia zdrobnień z języka polskiego i angielskiego na, odpowiednio, angielski i polski. Autorka rozważa kontekst pragmatyczny, kulturowy i socjolingwistyczny używania zdrobnień w obu językach, a także omawia językowe możliwości tworzenia zdrobnień poprzez mechanizmy analityczne i syntetyczne. Dotychczasowy stan badań wskazuje na potrzebę przeprowadzenia przekrojowej analizy zagadnień związanych ze zdrobnieniami, zwłaszcza dotyczących wpływu kultury na obecność tych elementów w języku. Podczas gdy wielu autorów omawiało procesy morfologiczne służące tworzeniu zdrobnień, mniej uwagi poświęcano problemom ekwiwalencji tłumaczeniowej zdrobnień, czy aspektom pragmatycznym ich zastosowania w konwersacji. Książka adresowana jest do językoznawców, teoretyków i praktyków translacji, badaczy styków kultury i języka oraz socjolingwistów.

Konstanty Gaszyński. Poezje

oprac. Jacek Lyszczyna

Książka jest pierwszą od czasu pierwodruków niemal pełną edycją poezji Konstantego Gaszyńskiego, wybitnego twórcy romantycznego. Adresowana jest przede wszystkim do studentów polonistyki i wszystkich miłośników dobrej poezji.

Biskup Józef Gawlina jako opiekun Polaków na emigracji

Damian Bednarski

W prezentowanej monografii autor postawił sobie zadanie ukazania roli bp. Józefa Gawliny, duchowego przywódcy Polaków na emigracji po drugiej wojnie światowej. Duchowny, wywodzący się z diecezji katowickiej, przedwojenny biskup polowy Wojska Polskiego, który podczas II wojny światowej towarzyszył polskim żołnierzom poza Polską, po 1945 roku pozostał na emigracji i mieszkając w Rzymie koordynował życie polskich katolików, którzy z różnych względów znaleźli się poza Ojczyzną. Zgodnie z papieską nominacją przez piętnaście lat (1949–1964) pełnił urząd Protektora Polskiej Emigracji. Opierając się na źródłach już publikowanych oraz innych dotychczas jeszcze nieznanych, odkrytych w archiwach krajowych oraz zagranicznych, autor wyjaśnia i precyzuje zasięg jurysdykcji kościelnej hierarchy w kolejnych latach jego posługi oraz prezentuje jego wkład w duszpasterstwo emigracyjne, akcentując nadanie mu specyficznego rysu. Wielką zasługą bp. Gawliny było rozwinięcie struktur polskiego duszpasterstwa emigracyjnego po II wojnie światowej. Stąd znaczący fragment monografii został poświęcony temu odcinkowi jego działalności: tworzeniu placówek Polskich Misji Katolickich, ustanawianiu ich rektorów i koordynacji ich pracy. Przedstawiona pozycja jest pierwszą próbą całościowego ujęcia roli bp. Józefa Gawliny w porządkowaniu struktur organizacyjnych duszpasterstwa Polaków zagranicą oraz kształtowaniu modelu pracy polskiego duchowieństwa wśród emigrantów po drugiej wojnie światowej. Atutem monografii jest zaprezentowanie po raz pierwszy wyjątkowo cennych materiałów źródłowych: Dzienników bp. Gawlina oraz dokumentów z archiwum Centralnego Ośrodka Emigracyjnego w Rzymie. Książka jest adresowana do historyków, zajmujących się dziejami Polski i Polaków okresu II wojny światowej i czasów powojennych. Zainteresuje zwłaszcza badaczy polskiego środowiska emigracyjnego. To cenna pozycja dla wzbogacenia wiedzy na temat dziejów Kościoła katolickiego w Polsce.

Literatura polska obu Ameryk. Studia i szkice. Seria druga

red. Bożena Szałasta-Rogowska

Druga seria Literatury polskiej obu Ameryk nie ma być tylko dopełnieniem czy kontynuacją serii pierwszej. W książce tej, zawierającej prawie trzydzieści artykułów, podjęto oczywiście po raz kolejny szereg problemów dotyczących polskiej twórczości literackiej powstającej na obu amerykańskich kontynentach, jednakże są to najczęściej tematy dość świeże w polskim literaturoznawstwie (na przykład losy potomków polskich emigrantów do Ameryki, amerykańskie wizje pisarzy krajowych czy „świat nieprzedstawiony” w polskiej literaturze emigracyjnej).

Czas na... Język i dydaktyka w badaniach młodych naukowców

Maria Wacławek

Czas jest istotnym elementem badań naukowych. Niezależnie od tego, czy i w jakim stopniu zostanie włączony w przedmiot badań, zawsze jest czynnikiem determinującym działania badawcze. Nic bowiem w nauce nie odbywa się poza ramą czasową. Celem publikacji jest prezentacja aktualnych refleksji nad elementami języka istotnymi dla dydaktyki szkolnej oraz wyników analiz prowadzonych przez młode badaczki polonistyki. Opracowania składające się na niniejszy zbiór odnoszą się do różnorodnych aspektów języka i ujmują wybrane problemy ucznia i szkoły, dla których czas jest ważnym składnikiem. Prezentowana książka stanowi zbiór zróżnicowanych doniesień empirycznych, traktujących o szkole i uczniu w określonym czasie. Skoro jednak „czas przynosi radę” i „należy oczekiwać jej cierpliwie”, wyrażamy nadzieję, że publikacja skłoni do refleksji nad współczesnymi uwarunkowaniami nauczania szkolnego oraz będzie stanowić inspirację do podejmowania przez młodych naukowców dalszych badań językoznawczych na tym polu. F. Schiller.

Szkice o antyku. T. 4: Lingua coloris

red. Anna Kucz, Patrycja Matusiak

Czwarty tom Szkiców o antyku, którego tematem jest Lingua coloris zawiera dziewięć artykułów omawiających z różnych perspektyw zagadnienie koloru w antyku, zarówno w dziełach sztuki (rzeźbie, malarstwie, ceramice itp.), jak i w literaturze – poprzez szczegółowe analizy odniesień do konkretnych kolorów i jako terminu retorycznego. Publikacja jest adresowana do osób zajmujących się i interesujących światem starożytnym – filologów klasycznych, literaturoznawców, filozofów, historyków, historyków sztuki, archeologów czy religioznawców.

Stan i współczesne zmiany systemów lodowcowych południowego Spitsbergenu. W świetle badań metodami radarowymi

Mariusz Grabiec

Książka podejmuje problem zmian zachodzących w obszarach zlodowaconych południowego Spitsbergenu w kontekście współczesnej ewolucji środowiska przyrodniczego. Celem przedstawionych studiów jest określenie, w jaki sposób systemy lodowcowe reagują na zmieniające się warunki środowiskowe, a zwłaszcza na ocieplenie klimatu. Poprzez przedstawienie stanu poszczególnych elementów środowiska glacjalnego, a także mechanizmów regulujących ich funkcjonowanie przedstawiona jest sieć wzajemnych interakcji zachodzących w systemach lodowcowych. W poszczególnych rozdziałach książki omawiane są kwestie uwarunkowań topograficznych i topoklimatycznych akumulacji śniegu na lodowcach, roli firnu i zasilania wewnętrznego w kształtowaniu bilansu masy lodowców, ewolucji stanu termicznego lodowców, czy wreszcie zmiany w sieci drenażu podlodowcowego po Małej Epoce Lodowej. Praca wykorzystuje w analizie zestaw badań terenowych z lat 2007 – 2014 wykonywanych na południowym Spitsbergenie pomiędzy fiordami van Keulenfjorden na północy i Hornsund na południu. Główną metodą badawczą szeroko omówioną w książce jest naziemne sondowanie radarowe. Wyniki z kilkuset kilometrów profili georadarowych zostały poddane analizie celem przestudiowania procesów zachodzących pod powierzchnią pokryw lodowych, nieuchwytnych innymi metodami badawczymi. Książka kierowana jest zarówno do osób studiujących procesy glacjalne i reakcję kompleksów lodowcowych Arktyki na zmiany środowiskowe, specjalistów wykorzystujących metody geofizyczne, a zwłaszcza georadarowe, w obszarach zlodowaconych, a także do pasjonatów obszarów polarnych.

Procedury zamówień publicznych w projektach współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych

Agnieszka Piwowarczyk

Niniejsza publikacja przeznaczona jest dla podmiotów należących do sektora finansów publicznych udzielających zamówień publicznych, w szczególności zamówień współfinansowanych ze środków UE. Opracowanie może okazać się także przydatne dla studentów prawa i administracji. W książce ukazano kolejne perspektywy finansowe w kontekście obowiązujących beneficjentów procedur z zakresu zamówień publicznych. Szczegółowo omówione zostały poszczególne programy operacyjne i wymagania dotyczące wydatkowania środków przyznanych w ramach konkretnego funduszu oraz programu operacyjnego. Przedstawione zostały również zagadnienia dotyczące nieprawidłowości identyfikowanych w procesie udzielania zamówień współfinansowanych, a także organy i instytucje uprawnione do kontroli udzielonych zamówień. Poruszony w opracowaniu problem badawczy był dotąd w polskim piśmiennictwie podejmowany w sposób fragmentaryczny, przygotowana monografia stanowi kompleksowe opracowanie.

"Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies" 2017, nr 3: Podmiotowość

red. Dariusz Gzyra, Justyna Tymieniecka-Suchanek

Do rąk Czytelników oddajemy trzeci już monograficzny numer interdyscyplinarnego czasopisma "Zoophilologica" 2017/3, zawierający artykuły autorów, którzy ani wprost, ani w jednolity sposób nie definiują statusu i podmiotowości zwierząt, ale podejmują próby badania owego zagadnienia poprzez pryzmat własnych dziedzin badawczych – z ich specyficzną siatką pojęciową i metodologią. Wszyscy oni próbują – każdy w inny sposób rozkładając akcenty – penetrować, analizować i rozważać warunki, w jakich dochodzi do tworzenia i rozpoznania pozaludzkiego podmiotu. Ich praca stanowi skromny wkład dla określenia wieloaspektowej istoty podmiotowości zwierząt, ale bez wątpienia stanie się cenna w kontekście pytania o to, kim jesteśmy my sami.

Dyskurs o bezpieczeństwie z perspektywy lingwosecuritologii

Jadwiga Stawnicka

Monografia otwiera w nauce miejsce na dyskusje i analizy z udziałem przedstawicieli Policji i służb bezpieczeństwa w ramach nowej subdycsypliny interdyscyplinarnej lingwosecuritologii. Jest to dziedzina z pogranicza nauk humanistycznych i społecznych, która będzie wykorzystywać teoretyczna i praktyczna wiedzę  o języku dla potrzeb nauk o bezpieczeństwie. W rozdziale pierwszym omówiono pojęcia dyskursu i dyskursu kryzysowego z perspektywy pragmalingwistyki oraz możliwości wykorzystania wiedzy psycholingwistycznej w sytuacjach kryzysowych. Rozdział drugi poświecono wybranym obszarom dyskursu kryzysowego z uwzględnieniem teorii aktów mowy. W rozdziale trzecim przedstawiono perspektywy badawcze nowej subdyscypliny.  Idea wielostronnego i interdyscyplinarnego badania języka stosowanego w sytuacjach kryzysowych między innymi ze względu na ogromnie ważny aspekt aplikatywny takich badań. Książka przeznaczona jest do szerokiego kręgu odbiorców: do przedstawicieli instytucji powołanych do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego, środowisk akademickich i naukowych, studentów i wykładowców, poruszających się w dziedzinach bezpieczeństwa, sytuacji kryzysowych, psychologii i  - co należy szczególnie podkreślić - lingwistyki. Książka jest bowiem kontynuacją moich badań i stanowi próbę wykorzystania wiedzy lingwistycznej do optymalizacji procesu przepływu informacji  w sytuacjach kryzysowych.

"Studia Etnologiczne i Antropologiczne" 2017. T. 17

red. Maciej Kurcz, Magdalena Szalbot

Tom rozpoczynają artykuły z zakresu szeroko rozumianej ekologii kulturowej. To nie przypadek. Cieszyński ośrodek etnologii i antropologii kulturowej zajmuje się tą problematyką od wielu lat, a w ostatnim czasie, na tej podstawie, utworzono na studiach II stopnia nową specjalność. Ekologia to jednak nie wszystko. W tomie są także artykuły, które – co nas szczególnie cieszy – ukierunkowane są na Afrykę. To kontynent, który za sprawą zarówno wyjątkowości, jak i uniwersalności swych problemów skupia na sobie coraz większą uwagę badaczy. Widać to także w naszym czasopiśmie. W części Spojrzenie na Afrykę znajdziecie Państwo, między innymi, informacje o bolączkach edukacji wśród społeczności postpasterskich, konsekwencjach i specyfice globalizacji i konsumeryzmu afrykańskiego, dyskursie kolonialnym i jego współczesnych reminiscencjach czy percepcji czasu. Wszystko to zostało ukazane w oryginalnych pracach badawczych. Numer zamykają teksty, których spinającą klamrą jest typowo antropologiczne spojrzenie (lub, jak kto woli, Antropologiczne konteksty kultury).   /fragment – od redakcji, M. Kurcz, M. Szalbot/