Stwardnienie rozsiane - diagnostyka i leczenie

Adam Stępień

Wprowadzone niedawno do terapii stwardnienia rozsianego nowe leki mają znacznie większą skuteczność w zmniejszaniu częstości nawrotów i rozwoju niepełnosprawności. Z tego powodu konieczna wydaje się zmiana podejścia terapeutycznego i szybsze wprowadzenie nowych, wysoce skutecznych leków. W pracy zaprezentowano wyniki badań uzasadniające wprowadzanie terapii o wysokiej skuteczności jako leczenia pierwszego wyboru dla pacjentów z aktywną rzutowo-remisyjną postacią stwardnienia rozsianego.

POCHP w codziennej praktyce klinicznej

Katarzyna Górska, Piotr Jankowski, Rafał Krenke

Opisana w książce choroba - Przewlekła obturacyjna choroba płuc - stanowi istotny problem nie tylko dla chorych i lekarzy, ale także dla całego systemu opieki zdrowotnej. Wynika to z faktu jej bardzo dużego rozpowszechnienia oraz poważnych konsekwencji dla chorych (ciężkie powikłania i wysoka śmiertelność). Na szczególne wyróżnienie zasługuje sposób ujęcia tematu. Zastosowana formuła pytań i odpowiedzi obejmuje cały rozległy obszar wiedzy dotyczącej POChP. Autorom udało się w sposób przejrzysty i przystępny przedstawić tak trudny temat. Lekarze znajdą w publikacji odpowiedzi na niemal wszystkie pytania, które mogą się nasuwać w związku ze sprawowaniem opieki medycznej nad pacjentami z POChP.

Zalecenia i porady dietetyczne dla kobiet w ciąży i nie tylko

Żaneta Kimber-Trojnar

Sposób odżywiania kobiet w ciąży to jeden z najważniejszych czynników wpływających na jej przebieg, rozwój wewnątrzmaciczny i wzrastanie dziecka oraz jego dobrostan, zarówno w okresie dzieciństwa, jak i w życiu dorosłym. Odpowiada on również za stan zdrowia matki oraz jej funkcjonowanie po porodzie.

Maślan sodu - drogowskazy terapeutyczne

Paulina Panufnik, Tomasz Banasiewicz, Grażyna Rydzewska

Maślan sodu jest solą sodową kwasu masłowego, krótkołańcuchowego kwasu tłuszczowego, który ma m.in. silne działanie troficzne na nabłonek jelitowy. Wpływ suplementacji maślanem sodu budzi zainteresowanie wielu dziedzin medycyny: gastroenterologii, diabetologii czy onkologii. Najszerzej opisano korzystne działanie tej substancji w łagodzeniu objawów zespołu jelita nadwrażliwego, ale w literaturze opisywany jest również jej wpływ na gospodarkę węglowodanową czy leczenie nieswoistych chorób zapalnych jelit.

COMPLIANCE I ADHERENCE

Marcin Wełnicki, Artur Mamcarz

Dostosowanie się pacjenta do zaleceń lekarza stanowi klucz do osiągnięcia założonych celów terapeutycznych. Jednocześnie wiele obserwacji wskazuje, że niedokładne przestrzeganie zaleceń czy jego brak stanowi istotny problem praktyczny. Znaczenie może mieć wiele elementów postępowania – od komunikacji z pacjentem przez uciążliwość dolegliwości związanych z samą chorobą po formy terapii i częstość jej stosowania. Wykazano, że tzw. Oporność na niektóre leki jest w zanzcnej mierze związana z compliance pacjenta. Niniejsza monografia w sposób przyjazny przybliża tę tematykę. Omawia definicję compliance, adherence i concordance, czynniki wpływające na nieprzestrzeganie zaleceń terapeutycznych, tłumaczy, na czym polega współpraca pacjenta z lekarzem i czym jest opieka skoncentrowana na relacji, a także wskazuje, w jaki sposób można oceniać jakość współpracy pacjenta z lekarzem.

Sertralina w pytaniach i odpowiedziach

Marcin Siwek

Sertralina to lek przeciwdepresyjny z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny. W stosunku do innych substancji z tej grupy odznacza się dodatkową zdolnością do blokady wychwytu zwrotnego dopaminy do wiązania z receptorami sigma. Nie ma zaś działania antycholinergicznego lub alpha-adrenolitycznego czy histaminolitycznego. Z tego powodu odznacza się bardzo korzystnym profilem tolerancji i należy do wąskiej grupy leków przeciwdepresyjnych o szczególnie korzystnym, dobrze udokumentowanym profilu bezpieczeństwa i możliwości zastosowania u pacjentów z wieloma różnymi współistniejącymi schorzeniami somatycznymi oraz u osób starszych.

Działania niepożądane i powikłania leczenia psychotropowego - pod redakcją Marcina Siwka i Jarosława Woronia

Marcin Siwek, Jarosław Woroń

Monografia pod redakcją dwóch wybitnych specjalistów - Profesorów: Marcina Siwka i Jarosława Woronia - to praktyczny przewodnik dla lekarzy, który omawia szeroko objawy będące efektem działań niepożądanych leczenia psychotropowego. Dolegliwości te stanowią jeden z najtrudniejszych obszarów diagnozowania i leczenia, stąd cenna inicjatywa Redaktorów, by wiedzę tę zgromadzić w jednym kompendium. Autorami poszczególnych rozdziałów są lekarze z wieloletnim doświadczeniem klinicznym, specjalizujący się w psychiatrii, seksuologii, farmakologii i anestezjologii, którzy w sposób zrozumiały i nietendencyjny wprowadzają czytelnika w świat występujących patomechanizmów, prezentując klarownie ich obraz. Niewątpliwą zaletą monografii jest jej solidne umocowanie w obszernej współczesnej literaturze naukowej. Ogrom zebranej wiedzy, znakomicie skategoryzowanej, z powodzeniem zaspokoi wymagania nawet najbardziej wymagających odbiorców. Na podkreślenie zasługuje również wysoki poziom edytorski opracowania, jego przejrzystość, czytelność i nienaganna estetyka. Monografia będzie cennym narzędziem wspomagającym pracę każdego lekarza, zwłaszcza psychiatry.

Wykorzystanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych w przewlekłych chorobach układu ruchu. Etorykoksyb - jeden lek, wiele możliwości

Robert Rupiński

Ból stanowi najważniejszy objaw kliniczny przewlekłych chorób układu ruchu. Podstawowe znaczenie w diagnostyce i terapii ma odróżnienie bólu zapalnego od niezapalnego. Ważną rolę w farmakoterapii choroby zwyrodnieniowej i przewlekłych zapaleń stawów odgrywają niesteroidowe leki przeciwzapalne, zwłaszcza inhibitory cyklooksygenazy 2 (koksyby), w tym etorykoksyb. Etorykoksyb został zarejestrowany w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów, reumatoidalnego zapalenia stawów i dny moczanowej. Mechanizm działania, farmakokinetyka i szeroka rozpiętość dawek umożliwiają indywidualizację terapii oraz zastosowanie etorykoksybu w różnych grupach pacjentów.

Ryzyko sercowo-naczyniowe związane z cukrzycą ciążową

Jacek Sieradzki

Cukrzyca ciążowa jest nie tylko czynnikiem ryzyka cukrzycy typu 2, ale także podstawą rozwoju późniejszych powikłań sercowo-naczyniowych. Powikłania sercowo-naczyniowe po przebyciu cukrzycy ciążowej powstają niezależnie od rozwoju późniejszej cukrzycy typu 2. Powikłania sercowo-naczyniowe rozwijają się nawet zaraz po porodzie i nasilają się w miarę starzenia. Zaburzenia metaboliczne w mięśniu sercowym i nieprawidłowości budowy lewej komory pojawiają się już w późniejszych okresach ciąży. Zapobieganie powikłaniom sercowo-naczyniowym należy podjąć w cukrzycy ciążowej zaraz po porodzie, ponieważ ten typ cukrzycy stanowi dodatkowy czynnik ryzyka chorób układu krążenia.

Korzystne i niekorzystne interakcje leków stosowanych w farmakoterapii bólu

Jarosław Woroń

Interakcje leków stosowanych w farmakoterapii bólu mają bardzo istotne znaczenie praktyczne. Pacjent leczony z powodu dolegliwości bólowych przyjmuje jednocześnie kilka leków, które mogą wchodzić ze sobą w niekorzystne interakcje zarówno farmakokinetyczne, jak i farmakodynamiczne, czego skutkiem jest występowanie działań niepożądanych o różnym obrazie klinicznym. Dodatkowy problem praktyczny stanowi fakt, że równocześnie stosowane leki mogą charakteryzować się wspólnym profilem działań niepożądanych , które mogą ulegać potencjalizacji. Stan pacjenta leczonego z powodu bólu niejednokrotnie ulega dynamicznym zmianom, które powodują pojawianie się nowych objawów, dlatego też istotnym elementem oceny chorego jest rozróżnienie objawów związanych z progresją choroby i wynikających bezpośrednio z działań niepożądanych stosowanych leków. W praktyce lekarza przyjmującego pacjenta w ambulatorium z grupy leków przeciwbólowych najczęściej stosowane są nieopioidowe leki przeciwbólowe (NLPZ, paracetamol, metamizol)

Lerkanidypina - antagonista wapnia warty uwagi

Piotr Rozentryt

Nadciśnienie tętnicze jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka zwiększonej chorobowości i śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych. Jego skuteczne leczenie pozostaje ważnym wyzwaniem współczesnej medycyny. Poszukiwane są nowe strategie terapii oraz leki pozwalające zwiększyć skuteczną współpracę z chorymi. Lerkanidypina jest jednym z nowych leków o dużej skuteczności hipotensyjnej i dobrej tolerancji w długim okresie jej stosowania. W artykule omówiono najważniejsze cechy lerkanidypiny, wskazano na jej skuteczność w leczeniu chorych z nadciśnieniem tętniczym. Zaprezentowano szereg jej szczególnych cech, ze względu na które jest lekiem rekomendowanym w terapii pacjentów z towarzyszącą chorobą nerek. Wskazano również na wyróżniający się profil bezpieczeństwa terapii lerkanidypiną, dzięki któremu jest ona dobrze tolerowana i może znaleźć coraz szersze zastosowanie u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym.

Zespół jelita nadwrażliwego - czynniki ryzyka i znaczenie leków spazmolitycznych. Punkt widzenia gastroenterologa i psychologa

Anita Gąsiorowska, Katarzyna Opuchlik

Zespół jelita nadwrażliwego (IBS) to często występujące w populacji osób dorosłych przewlekłe schorzenie o charakterze czynnościowym, które ma istotny negatywny wpływ na jakość życia pacjentów. W praktyce klinicznej IBS charakteryzuje się nawracającymi bólami brzucha i zaburzeniami rytmu wypróżnień. W celu rozpoznawania IBS międzynarodowa grupa ekspertów opracowała kryteria rzymskie IV. Patofizjologia IBS ma charakter wieloczynnikowy i obejmuje wpływ następujących czynników: dysbioza mikrobioty jelitowej, wzrost przepuszczalności jelit, aktywację komórek układu odpornościowego, nadwrażliwość trzewną i nieprawidłowe interakcje w zakresie osi jelitowo-mózgowej. Postępowanie terapeutyczne obejmuje modyfikacje stylu życia, edukację i nawiązanie dobrych relacji z chorym. Kolejny krok stanowi farmakoterapia ukierunkowana na dominujące objawy kliniczne IBS oraz psychoterapia. Leki rozkurczowe wpływają korzystnie na redukcję bólów brzucha, poprawę w zakresie motoryki z wydłużeniem czasu pasażu okrężnicy, co zmniejsza częstotliwość wypróżnień, szczególnie w IBS z dominującą biegunką.

Psychiatria na obcasach

Dominika Dudek, Joanna Rymaszewska

Psychiatria na obcasach to opracowanie grupy wyśmienitych specjalistów reprezentujących różne dziedziny nauki dotyczące problemów zdrowia psychicznego kobiet. Mimo że publikacja ukazuje się w okresie burzliwych dyskusji na temat różnic między płciami, cechuje je naukowy dystans. Szeroki zakres zagadnień obejmuje zarówno aspekty medyczne i neurobiologiczne, jak i konteksty psychologiczne oraz kulturowe. Opracowanie kierujemy zarówno do lekarzy, psychologów i socjologów - jak i do szerokiego grona czyteliników zainteresowanych specyfiką psychiki kobiety.

Wspólnie damy radę - chemioterapia, przeszczepianie krwiotwórczych komórek macierzystych

Magdalena Olszewska-Stopa, Piotr Rzepecki, Wiesław Skrzyński

Wspólnie damy radę chemioterapia, przeszczepianie krwiotwórczych komórek macierzystych” to informator dla chorych po przeszczepie, ich lekarzy oraz rodzin. Poradnik porusza tematykę zaleceń dotyczących stylu życia dla pacjentów w trakcie chemioterapii oraz przeszczepiania krwiotwórczych komórek macierzystych nie pomijając również egzystencjalnych aspektów życia w rozdziale „Życie – jedyne, niepowtarzalne...” „Chorujemy w znacznym stopniu tak, jak żyliśmy. Otwiera się worek codziennych spraw: nierozwiązanych konfliktów, poczucia samotności w związku, ukrywania lub odkładania problemów; zmiana hierarchii wartości. Choroba obnaża prawdę o naszym życiu, stanowi okazję do jej ujawnienia. Jeśli mamy zdrowe relacje, to nami tylko mocno zakołysze. Przewracamy się, jeśli już od dawna nami kołysało”

Wykorzystanie żelu nimesulidowego w leczeniu bólu z perspektywy fizjoterapeuty

Tomasz Chomiuk, Arkadiusz Brzozowski

W praktyce fizjoterapeuty najczęstsze problemy, z którymi zgłaszają się pacjenci, to ból i ograniczenia z nim związane, wpływające na aktywności codzienne. Zwiększona długość życia, której towarzyszą postępujące procesy inwolucyjne, wraz z trendem do zwiększania aktywności fizycznej - a tej z kolei często towarzyszą urazy - nierzadko prowadzi do konieczności pracy z fizjoterapeutą nad powrotem do pełnej sprawności. W leczeniu pacjentów odczuwających ból często główne narzędzie fizjoterapii, jakim są ruch i ćwiczenia, nie może być w pełni zastosowane ze względu na świeżość urazu lub poziom sensytyzacji tkanek w bólu przewlekłym. W sytuacji, gdy konieczne jest włączenie leczenia przeciwzapalnego i przeciwbólowego równolegle z fizjoterapią, dobre rozwiązanie stanowi wykorzystanie jednego z niesteroidowych leków przeciwzapalnych - nimesulidu w żelu. Jako lek dużo silniej powinowaty do COX-2 ma on mniejszą liczbę działań niepożądanych niż klasyczne niesteroidowe leki przeciwzapalne. Lek w postaci żelu nie tylko trafia w miejsce faktycznie najbardziej bolesne, ale również jest znacznie mniej obciążający w porównaniu ze środkami podawanymi doustnie.

Racekadotryl w leczeniu ostrej biegunki u dzieci: co mówią dane naukowe?

Hanna Szajewska

Ostra biegunka infekcyjna, czyli nieżyt żołądkowo-jelitowy (gastroenterocolitis), pozostaje jedną z częstych chorób wieku dziecięcego. Odwodnienie w przebiegu ostrej biegunki jest najczęstszym i jednym z najpoważniejszych powikłań. Podstawę leczenia stanowi więc stosowanie doustnych płynów nawadniających (lub nawadnianie dożylne, w zależności od stopnia odwodnienia). Doustne płyny nawadniające nie wpływają jednak na czas trwania i nasilenie biegunki, stąd zainteresowanie farmakoterapią. Racekadotryl jest lekiem o działaniu antysekrecyjnym, który wywiera działanie poprzez hamowanie enkefalinaz. W artykule omówiono aktualne dane dotyczące roli racekadotrylu w leczeniu ostrej biegunki u dzieci.