Badania laboratoryjne maszyn elektrycznych

Adam Biernat, Grzegorz Kamińśki, Włodzimierz Przyborowski, Jan Szczypior

Podręcznik obejmuje badania maszyn w stanach ustalonych, czyli wyznaczanie charakterystyk maszyn dla podstawowych stanów, do których zalicza się: stan jałowy, stan zwarcia, obciążenie i charakterystyki, określane umownie mianem charakterystyk eksploatacyjnych. Podjęto w nim próbę przedstawienia korelacji wyznaczanych charakterystyk, parametrów i wielkości fizycznych z badanymi stanami pracy maszyn, przyjętymi metodami, układami i technikami pomiarowymi.   Książka jest przeznaczona dla studentów Wydziału Elektrycznego wykonujących ćwiczenia z laboratorium maszyn elektrycznych. Przy jego opracowaniu uwzględniono merytoryczne przygotowanie studentów z ogólnej teorii oraz konstrukcji i właściwości badanych maszyn w ramach wykładów z maszyn elektrycznych. Ograniczono się zatem do podania krótkich wprowadzeń, objaśnień i interpretacji przeprowadzonych badań i uzyskanych wyników. Jednocześnie w rozdziale pierwszym omówiono szerzej podstawowe metody badań i sposoby przeprowadzania pomiarów. W przypadku niektórych problemów badawczych poszerzono wprowadzenie do tematu, przedstawiając wybrane zagadnienia z teorii maszyn elektrycznych, aby ułatwić przygotowanie do ćwiczeń i wyeksponować związek zależności teoretycznych z procedurami badawczymi tych maszyn i wynikami eksperymentalnymi.   Materiał zawarty w książce został potraktowany w sposób ogólny, niezwiązany z wyposażeniem laboratorium, co pozwala na pewną dowolność w wyborze metod pomiarowych w zależności od wyposażenia laboratorium.   Opracowanie zostało zmienione w stosunku do skryptu pt. „Laboratorium maszyn elektrycznych”, przede wszystkim przez dołączenie informacji i schematów dotyczących systemów pomiarowych ze wspomaganiem komputerowym pomiarów. Rozszerzono opis modeli matematycznych maszyn, np. silnika jednofazowego z fazą kondensatorową, silnika szeregowego komutatorowego prądu przemiennego, silnika liniowego, silnika skokowego i silnika przełączalnego prądu stałego z magnesami trwałymi, które w małym zakresie są omawiane w podręcznikach z maszyn elektrycznych. Rozszerzono także interpretacje charakterystyk i wyników pomiarów niektórych maszyn. Dołączono ponadto informacje o nowych miernikach, układach pomiarowych i urządzeniach zasilania, stosowanych w laboratoryjnych badaniach maszyn elektrycznych.

Zastosowanie teorii gier w tworzeniu sztucznej inteligencji

Ewa Drabik

Celem pracy jest analiza i ocena w jaki sposób rozwój klasycznej teorii gier, a w szczególności gier pozycyjnych oraz rozwój gier komputerowych zaważył na rozwoju sztucznej inteligencji. Dotyczy to w szczególności gier pozycyjnych z kompletną informacją, takich jak szachy i Go, czy też gier typu Mazura-Banacha, które zapisane zostały w Księdze Szkockiej, a także szeroko rozumianych gier komputerowych. Rozwój gier kwantowych to jeszcze duża niewiadoma jeśli chodzi o zastosowania, dlatego też warto poświęcić im trochę miejsca w niniejszej pracy.   W pierwszych rozdziałach monografii przypomniano podstawowe informacje związane z grami. Następnie zaprezentowano gry pozycyjne - zarówno towarzyskie, jak i teoretyczne, stworzone przez matematyków ze słynnej szkoły lwowskiej. Pokazano także w jaki sposób przyczyniły się one do rozwoju sztucznej inteligencji. Przedmiotem badawczym są również gry komputerowe, tworzone przez znakomitych informatyków, które bez wątpienia mają znaczący wpływ na rozwój wyrafinowanych algorytmów. W pracy postawiono także hipotezę, że rozwój nowej dziedziny teorii gier, czyli gier kwantowych, a także komputerów kwantowych, może w decydujący sposób wpłynąć na doskonalenie technik związanych ze sztuczną inteligencją. Zaprezentowano również metody fizyki klasycznej i kwantowej stosowane do opisu zjawisk społecznych. Wkładem własnym autorki jest zastosowanie paradoksu kota Schrödingera do opisu mechanizmu aukcji angielskiej, a także wiele „drobnych” przykładów wzbogacających omawiane problemy.   W monografii wskazano również algorytmy i projekty związane z oprogramowaniem, które posłużyły do doskonalenia oprogramowania obsługującego wybrane gry. W tym celu omówiono zarówno algorytmy genetyczne, jak i sieci neuronowe. Ponadto wspomniano, że oprogramowanie stosowane do coraz bardziej wyrafinowanej gry na giełdzie, czyli handel wysokich częstotliwości, kryptowaluty i algorytmy stosowane w handlu instrumentami pochodnymi mają również znaczący wpływ na rozwój oprogramowania. Towarzyszą temu niemałe emocje i wiążące się z nimi pułapki psychologiczne, których opis znalazł również odzwierciedlenie w opracowaniu.

Podstawy organizacji i zarządzania. Materiały do ćwiczeń. Część 1

Małgorzata Krwawicz

W publikacji zaprezentowano metody, techniki i narzędzia wykorzystywane do analizy i oceny organizacji. Struktura poszczególnych rozdziałów obejmuje określenie celu metody, przedstawienie instrukcji jej stosowania, zaprezentowanie przykładowego zastosowania, polecenie wykonania ćwiczenia oraz wskazanie obszaru zastosowania metody (w ujęciu podmiotowym i przedmiotowym oraz określenie rodzaju celu i horyzontu czasu). Kolejność prezentacji technik i narzędzi uwarunkowana jest popularnością ich wykorzystywania w praktyce gospodarczej oraz przydatnością w działalności dydaktycznej, co stanowi główne kryterium wyboru. W opracowaniu Autorka proponuje nową metodę - SWOT Plus, która stanowi rozwinięcie metody SWOT. Dokonała modyfikacji metody scenariuszy, odbiegając od powszechnie stosowanej wersji. Zaprezentowała uproszczoną wersję metody scenariuszy - metodę scenariusza Point. Autorka ma nadzieję, że zaprezentowane opracowanie będzie pomocne w samodzielnym opracowaniu projektów, realizowanych zarówno na potrzeby dydaktyczne, jak i zawodowe, usprawniających funkcjonowanie organizacji. Tym samym bezpośrednimi adresatami są tu przede wszystkim studenci kierunków Zarządzanie, Zarządzanie i Inżynieria Produkcji oraz praktycy gospodarczy.

Sztuczna inteligencja dla inżynierów. Metody ogólne

Mieczysław Muraszkiewicz, Robert Nowak

Autorami poszczególnych rozdziałów są wykładowcy Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej, którzy aktywnie biorą udział w rozwoju sztucznej inteligencji. W rozdziale pierwszym znajdują się informacje o historii, charakterze i zastosowaniach sztucznej inteligencji. Rozdział drugi traktuje o podstawowym nie tylko dla sztucznej inteligencji zagadnieniu przeszukiwania przestrzeni stanów w poszukiwaniu rozwiązań zadanego problemu. Towarzyszy temu omówienie metod optymalizacji, które wskazują najlepsze rozwiązanie z punktu widzenia przyjętego kryterium. Tematem kolejnego rozdziału jest uczenie maszynowe. Rozdział czwarty został poświęcony archi-tekturom sztucznych sieci neuronowych, w tym sieciom głębokim. W rozdziale piątym znajduje się prezentacja i dyskusja dotycząca wzajemnych związków etyki i sztucznej inteligencji, ze szczególnym naciskiem na konieczność przedstawiania wyników działania systemów SI w sposób zrozumiały dla człowieka. Każdy rozdział jest opatrzony notą bibliograficzną, która podaje pozycje rozszerzające omówiony materiał. Książka może służyć jako podręcznik i wsparcie dydaktyczne wykładów z zakresu SI, a czytelnik powinien wiedzieć, jak dane są reprezentowane w postaci cyfrowej, umie czytać pseudokod i potrafi programować strukturalnie. Przedstawione metody autorzy wyjaśniają w sposób intuicyjny, ale dbają też o precyzję, wykorzystują przykłady i podają algorytmy. Kontynuacją książki jest tom prezentujący metody sztucznej inteligencji dla różnych grup zastosowań, m.in. analizy danych strukturalnych (tabelarycznych), analizy tekstów w języku naturalnym, analizy sekwencji biologicznych, widzenia maszynowego, przetwarzania mowy oraz bezpieczeństwa systemów SI.

Technologia drukowania

Jan Kowalczyk

Dobra znajomość zjawisk zachodzących podczas drukowania jest niezbędna do efektywnego stosowania standaryzacji i optymalizacji procesów drukowania, które pozwalają wykonywać druki najwyższej jakości przy zachowaniu wysokiej wydajności produkcji. Prezentowana monografia obejmuje tematycznie cztery główne techniki drukowania: offset, fleksografię, sitodruk i wklęsłodruk, z uwzględnieniem odmian offsetu, jakimi są heatset i coldset. W pierwszych rozdziałach pracy przedstawiono zagadnienia ogólne, odnoszące się do wszystkich rodzajów technologii. Dotyczą one najważniejszych właściwości materiałów stosowanych w procesach drukowych, ich zmian w trakcie trwania procesu drukowania i wzajemnego oddziaływania. Omówiono również zagadnienia teoretyczne związane z transferem farby na podłoże drukowe, zarówno w ujęciu ilościowym, jak i jakościowym. Znaczna część pracy obejmuje procesy utrwalania farb, które są integralną częścią procesów drukowania. Kolejne rozdziały dotyczą poszczególnych technik drukowania. Każda z nich ma swoją specyfikę i inny zbiór czynników decydujących o jakości i parametrach uzyskiwanych druków. Przedstawiono specyficzne warunki przenoszenia farby charakterystyczne dla tych technik, właściwości materiałów eksploatacyjnych wykorzystywanych w tych procesach, parametry pracy podzespołów maszyn drukujących oraz możliwe zakresy regulacji parametrów prowadzenia procesów drukowania, jak też ich wpływ na parametry uzyskiwanych odbitek drukarskich. Końcowe rozdziały pracy poświęcono zagadnieniom dotyczącym wykorzystania omawianych technik poligraficznych do wykonywania nadruków na podłożach innych niż typowe. Najczęściej wymagana jest tu adaptacja procesu drukowania do konkretnych warunków związanych z charakterystycznymi właściwościami zadrukowywanych powierzchni i materiałów lub jego dostosowanie do oczekiwanych cech wykonywanego nadruku.

Metoda oceny funkcjonowania centrów logistycznych

Piotr Kryś

Celem powstania monografii jest twórcze zaadaptowanie istniejących metod oceny funkcjonowania przedsiębiorstw do potrzeb analizy centrum logistycznego oraz określenie czynników, które mogłyby posłużyć do oceny jego funkcjonowania. W dalszej perspektywie ustalenia te mogą prowadzić do wypracowania wzorca postępowania przy opiniowaniu sposobu funkcjonowania centrów logistycznych. Obiekt badań stanowią polskie centra logistyczne, wybrane na podstawie ich zgodności z wypracowaną w pracy autorską definicją centrum logistycznego, a przedmiotem badań jest metoda oceny funkcjonowania centrum logistycznego, która pozwala na identyfikację słabych stron i wskazuje kierunki usprawnienia zarządzania centrum logistycznym.   Struktura monografii obejmuje cztery rozdziały oraz wprowadzenie i zakończenie. W opracowaniu zawarto: podsumowanie obecnego stanu wiedzy i zdefiniowanie celu przeprowadzonych badań; pogłębione studia literaturowe dotyczące centrów logistycznych i opracowanie ich autorskiej definicji; omówienie zasad analizy działalności gospodarczej centrów logistycznych, przedstawienie istniejących metod ich oceny oraz zaprezentowanie podstaw teoretycznych metod cząstkowych twórczo zaadaptowanych do opracowania autorskiej metody oceny funkcjonowania centrów logistycznych; opis zastosowanego podejścia badawczego, zasad doboru obiektów i przebiegu przeprowadzonych badań, a także omówienie matematycznego i logicznego opracowania otrzymanych wyników badań; prezentację twórczej adaptacji istniejących metod (metody porównawczej, metody analizy wielokryterialnej, metody scenariuszy i metody oceny jakościowej za pomocą modeli dojrzałości organizacyjnej przedsiębiorstwa) na potrzeby opracowania metody oceny funkcjonowania centrów logistycznych, a następnie wykorzystanie opracowanej metody oceny funkcjonowania centrów logistycznych do przeprowadzenia case study na przykładzie wybranego centrum logistycznego; podsumowanie opracowanej metody oceny funkcjonowania centrów logistycznych i przedstawienie ogólnych wniosków płynących z badań.

Surowcochłonność gospodarki a zmiany w technice

Leszek Jerzy Jasiński

Praca zawiera podstawowe informacje na temat zużycia surowców w gospodarce światowej i ich cen. Opisano zjawiska mające ilustrację statystyczną, a także prawidłowości teoretyczne w sferze wykorzystania surowców.

Materiały budowlane. Ćwiczenia laboratoryjne . Część 2. Drewno, szkło, lepiszcza bitumiczne, tworzywa sztuczne

Wojciech Chojczak

Skrypt przeznaczony jest dla studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych Wydziału Inżynierii Lądowej. Książka stanowi drugą część opracowania zawierającą treści z zakresu programu nauczania pierwszego semestru przedmiotu Materiały Budowlane. Został dostosowany do takiego samego sposobu i formy prowadzenia ćwiczeń laboratoryjnych, jak poprzednia część, a jednocześnie do nowych wymagań normatywnych, dostosowanych do wymagań Unii Europejskiej. W kolejnych rozdziałach zawarto podstawowe wiadomości o materiałach i wyrobach budowlanych z drewna, szkła, lepiszczy bitumicznych i tworzyw sztucznych. W skrypcie znajdują się liczne zestawienia tabelaryczne, schematy, rysunki oraz definicje odnoszące się do właściwości technicznych wymienionych materiałów i wyrobów budowlanych. Opracowanie będzie pomocne w przyswajaniu wiedzy i nabywaniu praktycznych umiejętności badawczych. Może także ułatwić ocenę cech użytkowych materiałów i wyrobów budowlanych, a także dokonywanie odpowiedniego ich doboru w budownictwie.

Zbiór zadań z podstaw mechaniki płynów w inżynierii chemicznej i procesowej

Antoni Rożeń

Książka zawiera zbiór 171 zadań z rozwiązaniami z takich działów mechaniki płynów, jak: statyka i kinematyka płynów, dynamika płynu doskonałego i rzeczywistego, opływ ciał, przepływy ściśliwe, pomiary lepkości i wydatku płynów, procesy mieszania i przetłaczania płynów oraz teoria podobieństwa zjawisk przepływowych. Każdy rozdział książki poprzedzony jest krótkim wprowadzeniem teoretycznym, mającym na celu przypomnienie najważniejszych informacji z danego działu mechaniki płynów. Na końcu książki podano literaturę źródłową, wykorzystaną w opracowaniu niniejszego skryptu, pozwalającą m.in. samodzielnie pogłębiać wiedzę z zakresu mechaniki płynów i zwiększać umiejętności jej praktycznego zastosowania zarówno podczas studiów, jak i później w praktyce zawodowej inżyniera.

Probabilistyka dla inżynierów w przykładach i zadaniach

Tadeusz Szopa

W ramach swoich działań każdy inżynier styka się z potrzebą przeprowadzenia eksperymentu. Powinien więc dysponować wiedzą konieczną do zorganizowania, przeprowadzenia eksperymentu, a szczególnie do właściwego zinterpretowania uzyskanych wyników. Wiedza wynikająca z takich potrzeb jest przekazywana studentom uczelni technicznych w ramach kursu probabilistyki i statystyki matematycznej.   Brakuje jednak podręczników lub skryptów, które ułatwiałyby stosowanie zasad tej nauki w praktyce, czyli pozycji o charakterze zbioru przykładów i zadań, zwłaszcza w praktyce inżyniera mechanika. Tę lukę według zamierzeń autorów wypełnia niniejszy skrypt.   Skrypt składa się z 6 rozdziałów. Dwa z nich dotyczą zmiennych losowych, ciągłych i skokowych (dyskretnych). Są w nich przedstawione w przykładach i zadaniach rozkłady prawdopodobieństwa, najczęściej wykorzystywane przez inżyniera mechanika między innymi do opisu rozrzutów losowych właściwości wytrzymałościowych materiałów konstrukcyjnych (np. granicy wytrzymałości Rm, granicy plastyczności Re, granicy zmęczenia Z) i trwałości elementów (trwałości zmęczeniowej, trwałości łożysk tocznych i in.). Jeden z rozdziałów, rozdział 4, jest poświęcony zdarzeniom losowym, także w zastosowaniach inżynierskich (w tym w modelowaniu i analizach niezawodności i ryzyka w systemach technicznych).   W rozdziale 5 są przedstawione zastosowania podstaw statystyki matematycznej do analizowania i właściwego interpretowania danych statystycznych oraz wyników badań eksperymentalnych.   W każdym z rozdziałów zastosowano ten sam układ treści, zawierający: przypomnienie z kursu probabilistyki podstawowych zasad i wzorów; przykłady zadań, głównie z zakresu inżynierii mechanicznej, z rozwiązaniami (80 przykładów); treści zadań bez rozwiązań, do samodzielnego rozwiązania przez studenta (110 zadań).   W ostatnim, krótkim rozdziale dotyczącym procesów stochastycznych, pokazany jest wpływ losowości głównie na przebiegi w czasie pewnych, ważnych w inżynierii mechanicznej, zjawisk. Ma on jedynie charakter informacyjny i nie zawiera zadań obliczeniowych. W końcowej części skryptu są zamieszczone trzy załączniki. Podane są w nich tabele danych liczbowych potrzebnych przy rozwiązywaniu zadań.

Mechanika gruntów

Stanisław Pisarczyk

Skrypt przeznaczony dla studentów Wydziału Inżynierii Środowiska do przedmiotu "mechanika gruntów i fundamentowanie". Mogą z niego korzystać również studenci Inżynierii Lądowej. Omówiono w nim właściwości gruntów, zagadnienia konsolidacji i filtracji gruntów, rozkład naprężeń w gruncie pod wpływem obciążeń itd.

Spory o wartości. Aspekty filozoficzne i administracyjno-prawne

Jan Zubelewicz

Praca składa się z dwóch części. W części pierwszej, poświęconej aspektom filozoficznym omawianych kwestii, omówiono: zagadnienie sporu o wartości od strony metodologicznej; rozumowanie erystyczne; analizy konkretnych dylematów filozoficznych; różne interpretacje relacji między zobowiązaniem wobec prawa moralnego a zobowiązaniem w sumieniu oraz rozumienie światopoglądu informatycznego. Podjęto także próby odpowiedzi na pytanie: czy światopogląd jest wyrazem optymistycznej czy pesymistycznej wizji świata? Część druga monografii obejmuje zagadnienia administracyjnoprawne, dotyczące: problemów administracyjnych; sporu o prawdę w postępowaniu administracyjnym; sporu w odniesieniu do zmian dokonywanych w zarządzaniu administracją; sporu o rozumienie dwutorowego modelu komunikacji językowej i możliwości zastosowania tego modelu w nauce administracji; sporu o rozumienie roli zasad współżycia społecznego w prawie cywilnym oraz sporu o wartości między twórcami i użytkownikami w sprawie dozwolonego użytku utworów.

Drgania mechaniczne. 15 podstawowych wykładów

Włodzimierz Kurnik

Treść podręcznika podzielona jest na 15 wykładów. Każdy z wykładów jest spójnym kwantem wiedzy z przykładami obliczeniowymi. Każdy wykład kończy się zestawem pytań sprawdzających, które dotyczą najważniejszych spodziewanych efektów kształcenia. Drugi podział treści książki, to podział na 8 rozdziałów dotyczących różnych rozważanych zagadnień drganiowych. Każdemu rozdziałowi odpowiada jeden lub kilka wykładów. Rozdziały mają odrębną numerację podrozdziałów, wzorów, rysunków i przykładów, dzięki czemu można częściowo zmieniać kolejność ich studiowania, zaczynając jednak zawsze - po wiadomościach wstępnych - od drgań układów liniowych o jednym stopniu swobody. Treść książki jest ściśle skoordynowana nie tylko z wykładem, któremu odpowiada, ale też z ćwiczeniami audytoryjnymi oraz z programem ćwiczeń laboratoryjnych, które w ramach kierunku Mechanika i Budowa Maszyn są integralną częścią przedmiotu pod nazwą "Drgania mechaniczne". Każde z tych ćwiczeń znajduje swoje odzwierciedlenie w przykładach omawianych w podręczniku. Główny podział książki na rozdziały oparto na kryterium liczby stopni swobody i liniowości równań. Z tego punktu widzenia wyodrębniono w formie rozdziałów drgania liniowego układu o jednym stopniu swobody (rozdział 2), drgania układów liniowych o wielu stopniach swobody (rozdział 4) oraz drgania liniowych jednowymiarowych układów ciągłych (rozdział 5). Wiadomości wstępne zawierające istotę, znaczenie i klasyfikację drgań, modelowanie procesów i układów drgających oraz elementy analizy i syntezy harmonicznej zawarto w rozdziale 1. Rozdział 3 jest poświęcony analizie i interpretacji drgań układów o jednym stopniu swobody - liniowych i nieliniowych - na płaszczyźnie fazowej. Opisane są punkty osobliwe jako położenia równowagi układu drgającego. Pokazano także charakter trajektorii fazowych w otoczeniu punktów osobliwych, z uwzględnieniem ich stateczności. Celem tego rozdziału jest zdobycie umiejętności szkicowania obrazów fazowych układów drgających i rozpoznawania ich właściwości bez rozwiązywania ich równań. W rozdziale 6 przedstawiono podstawowe wiadomości dotyczące właściwości układów nieliniowych o jednym stopniu swobody - swobodnych i wymuszonych harmonicznie - na podstawie ich analizy metodą Galerkina. Podręcznik kończą rozdziały 7 i 8 jako pojedyncze wykłady poświęcone odpowiednio drganiom parametrycznym i drganiom samowzbudnym, w formie bardziej poglądowej niż analitycznej, jednak z zachowaniem niezbędnego minimum, dotyczącego ich modeli, analizy i podstawowych właściwości. Książka ściśle wiąże się z podręcznikiem "Wykłady z mechaniki ogólnej", wydanym po raz pierwszy w roku 2005 nakładem Oficyny Wydawniczej Politechniki Warszawskiej. Trzecie, poprawione wydanie tej książki ukazało się w roku 2017. Często odwołuje się do wiedzy zawartej w tym podręczniku i łącznie z nim stanowi swoistą całość. Kompletna wiedza z mechaniki ogólnej zawarta w wymienionym podręczniku nie jest warunkiem koniecznym do rozpoczęcia studiów w zakresie drgań mechanicznych, ale jej zrozumienie jest zdecydowanie pomocne w skutecznym opanowaniu wiedzy z zakresu drgań.

Regulacja systemu elektroenergetycznego

Jan Machowski

Zagadnienia dotyczące regulacji i stabilności systemów elektroenergetycznych są ze sobą mocno powiązane. Trudno mówić o stabilności z pominięciem regulacji lub mówić o regulacji w oderwaniu od stabilności. W skrypcie omówiono nowoczesne urządzenia służące do regulacji napięć i częstotliwości oraz przepływów mocy w systemie elektroenergetycznym. Główny nacisk położono na omówienie zjawisk fizycznych istotnych dla zrozumienia stanów przejściowych zachodzących w systemie elektroenergetycznym pod wpływem działania zakłóceń i wywoływanych przez nie procesów regulacyjnych.

Optymalizacja w sterowaniu i podejmowaniu decyzji

Magdalena Sylwia Żurawska, Teresa Zielińska

Skrypt poświęcony jest szeroko pojętym zagadnieniom optymalizacji, których znajomość jest niezbędna w praktyce inżynierskiej. Pierwszą część poświęcono sterowaniu optymalnemu dynamicznych układów sterowania. Omówiono zasadę minimum Pontriagina i pokazano jej uzasadnienie z wykorzystaniem rachunku wariacyjnego. Wykazano równoważność zasad Pontriagina i Hamiltona-Jakobiego-Bellmana. Omówiono warunki optymalności dla zadań z czasem swobodnym i zadań z zadanym czasem. Podano przykłady zadań z ich rozwiązaniami i zamieszczono przykłady do samodzielnego rozwiązania. Opisano też metodę rozwiązywania zadań optymalizacji obiektów liniowych z kwadratowym wskaźnikiem jakości. W zakresie sterowania optymalizującego wskaźniki jakości niniejszy skrypt ma na uwadze głównie wielowymiarowe i liniowe układy sterowania o statycznych (stałych, niezależnych od czasu) macierzach stanu, wejść i wyjść, a także macierzach bezpośredniej transmisji sterowań. Odpowiednie ukształtowanie sterowań pozwala uzyskać spełnienie przyjętego kryterium optymalności. Sterowanie optymalne można realizować tylko w takich układach, na których zachowanie jesteśmy w stanie wpływać, a więc w układach stabilnych i sterowalnych. Na poziomie wykonawczym pożądane sterowania można zrealizować tylko wtedy, gdy odpowiednio dobrane regulatory zapewniają dobrą dokładność odtwarzania wartości zadanych. W praktyce często stosowane są liniowe regulatory PID ze względu na ich prostotę realizacji i stosunkowo dobrą jakość regulacji. W opracowaniu przedstawiono eksperymentalną metodę doboru nastaw regulatora PID, mając na uwadze sterowanie powszechnie stosowanymi silnikami elektrycznymi. Powtórzenie wybranych zagadnień z podstaw sterowania, łącznie z zagadnieniami stabilności i metodą doboru nastaw regulatora podane są w początkowej części pracy. Definicja stabilności w sensie Lapunowa i metody Lapunowa badania stabilności dotyczą zarówno układów liniowych, jak i nieliniowych. W nawiązaniu do wyznaczania sterowań optymalnych przedstawiona jest metoda programowania dynamicznego wywodząca się z zasady optymalności Bellmana. Podana jest także, wywodząca się z programowania dynamicznego, metoda wyznaczania optymalnych dróg w grafach i metoda optymalizacji dyskretnej dla dyskretnych zadań sterowania, łącznie z przykładami obliczeniowymi. Końcowa część skryptu poświęcona jest zagadnieniom podejmowania decyzji optymalnych w warunkach niepewności. Przedstawiono szereg metod dotyczących wyboru postępowania. Podstawy teoretyczne ilustrowane są licznymi przykładami. Przekazane w tej części wiadomości są przydane zarówno do prowadzenia samodzielnej działalności zarządzającej, jak też mogą być wykorzystywane w planowaniu działań różnych urządzeń, np. robotów.

Chemistry for Environmental Engineering. Laboratory

Agata Piotrowska, Jan Bogacki, Małgorzata Kucharska

This script was created as an auxiliary material for chemistry laboratory classes conducted at Warsaw University of Technology, Faculty of Building Services, Hydro and Environmental Engineering. The intent was to gather and present in the form of a prescript basic information on the principles of preparing and conducting chemical experiments. Script contains descriptions of elementary methods, apparatus and measurement. The script is designed for Environmental Engineering students, as didactic material for @Chemistry laboratory course.

Zeszyt "Architektura" nr 17, Planowanie przestrzenne jako narzędzie ochrony wartości przyrodniczych na przykładzie Kampinoskiego Parku Narodowego

Małgorzata Mirecka

Zakres zainteresowań zawodowych autorki oscyluje wokół zagadnień kształtowania przestrzeni i narzędzi temu służących w obowiązującym porządku prawnym. W pierwszym rozdziale publikacji omówiono genezę ochrony przyrody na świecie i w Polsce oraz przeprowadzono analizę obowiązujących w tym zakresie przepisów krajowych, z odniesieniem do zmian dokonanych w nich w ostatnich latach. Ze względu na szczególną rolę, jaką w ogólnokrajowym systemie ochrony przyrody pełnią parki narodowe, jeden z nich postanowiono wybrać jako pole dalszych badań. Wybrano Kampinoski Park Narodowy – położony w bezpośrednim sąsiadztwie Warszawy i stanowiący cześć stołecznej aglomeracji. Presja urbanistyczna na park jest olbrzymia i pomimo nałożonych od wielu lat reżimów ochronnych wydaje się trudna do powstrzymania. Ogólną charakterystykę parku, jego położenia, środowiska przyrodniczego, form ochrony i występujących tu zjawisk przestrzennych zawarto w drugim rozdziale pracy. W rozdziale trzecim odniesiono się do dokumentów wyrażających politykę przestrzenną na poziomie kraju i województwa – badaniami objęto Koncepcję Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 i Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego, wskazując miejsce Kampinoskiego Parku Narodowego w ogólnokrajowym i regionalnym systemie obszarów chronionych. W czwartym rozdziale zbadano realizację ochrony wartości przyrodniczych na gminnym poziomie planowania, poddając analizie dokumenty planistyczne szczebla lokalnego, czyli studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin „parkowych” oraz wybrane miejscowe plany zagospodarowania. Przeprowadzone badania pozwoliły na sformułowanie w podsumowaniach kolejnych rozdziałów monografii wielu stwierdzeń, dotyczących genezy ochrony przyrody w Polsce, zmian legislacyjnych oraz związków między przepisami z zakresu ochrony przyrody, środowiska, krajobrazu, gruntów rolnych i leśnych z planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym, a także na postawienie diagnozy w zakresie skuteczności planowania przestrzennego w ochronie wartości przyrodniczych. Wnioski autorskie mają na celu wzmocnienie planistycznych narzędzi ochrony wartości przyrodniczych.

Wprowadzenie do publicznego zarządzania kryzysowego

Janusz Zawiła-Niedźwiecki

Autorami artykułów są: M. Kisilowski, G. Kunikowski, W. Skomra, M. Wiśniewski, J. Zawiła-Niedźwiecki Treści podręcznika odnoszą się do zagadnień, które należą do zakresu (w kolejności hierarchicznego przypisania): zarządzania publicznego – logistyki społecznej – publicznego zarządzania kryzysowego. Zarządzanie publiczne jest bardzo dynamicznie rozwijającą się subdyscypliną nauk o zarządzaniu. Jej dynamika rozwoju jest z jednej strony oczywistą pochodną szybko rosnących oczekiwań społecznych wynikających z rozwoju cywilizacyjnego, ale z drugiej strony wynika z możliwości czerpania z dorobku nauk o zarządzaniu gromadzonego przez lata w subdyscyplinach zajmujących się zarządzaniem podmiotami gospodarczymi. Logistyka społeczna jest w zarządzaniu bardzo młodą koncepcją, wyodrębnioną przez podział logistyki ogólnej na militarną, biznesową i społeczną, z uwagi na odmienne spojrzenie w sferze zarządzania publicznego na kwestie relacji między postulatami skuteczności a efektywności usług publicznych. Z kolei publiczne zarządzanie kryzysowe, znane i rozwijane od dawna pod innymi nazwami (np. obrony cywilnej) w ramach zapewniania bezpieczeństwa publicznego, od niedawna jest kojarzone jako uzupełnienie logistyki społecznej, co wynika z rosnącego przenikania się zagadnień bezpieczeństwa i komfortu publicznego. Taki obraz, w ujęciu ogólnym, pokazany został w tym podręczniku, który jest pierwszym z serii podręczników przedstawiających kompleks zagadnień składających się na publiczne zarządzanie kryzysowe. Czytelników odsyła się do pozycji naukowych wskazanych w bibliografii oraz do pozostałych podręczników, którymi na dzień wydania są: • Anna Kosieradzka (red.), Urszula Kąkol, Grzegorz Kunikowski, Witold Skomra, Justyna Smagowicz, Janusz Zawiła-Niedźwiecki, Planowanie cywilne – budowa planów zarządzania kryzysowego i planów ratowniczych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. • Katarzyna Rostek (red.), Michał Wiśniewski, Radosław Zając, Zarządzanie komunikacją i wiedzą w planowaniu cywilnym oraz zarządzaniu kryzysowym, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. • Michał Wiśniewski (red.), Justyna Smagowicz, Anna Uklańska, Repozytorium dobrych praktyk wykorzystywanych w planowaniu cywilnym i zarządzaniu kryzysowym, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.

Mechanizmy wsparcia przedsiębiorstw niefinansowych w okresie pandemicznym ― przykład Polski

Tomasz Tyc, Jacek Białek

Monografia ma służyć jako kompleksowa ewaluacja przyjętego instrumentarium antypandemicznej polityki gospodarczej. Jako podstawowy cel autorzy przyjęli analizę skuteczności i efektywności wykorzystanych instrumentów pomocowych wspierających szeroko rozumiany sektor przedsiębiorstw niefinansowych. Takie ograniczenie analizowanych programów i grup beneficjentów wynika z faktu, że to właśnie przedsiębiorstwa były w znacznym zakresie odpowiedzialne za utrzymanie dotychczasowego poziomu zatrudnienia w gospodarce. Równocześnie to na nie najsilniej oddziaływały wprowadzane ograniczenia o charakterze administracyjnym, jak również trudności pojawiające się w globalnych łańcuchach dostaw. Osiągniecie celu głównego będzie możliwe poprzez trzy cele pomocnicze.   Pierwszym celem pomocniczym, jaki autorzy zdefiniowali dla niniejszego opracowania, jest dokonanie powiązania instrumentów pomocowych w wiązki tematyczne. Jest to konieczne, gdyż wprowadzane rozwiązania były rozproszone między różne instytucje, posiadały zróżnicowane parametry dostępności, a także różne źródła finansowania. Drugim celem pomocniczym jest analiza systemu prawno-instytucjonalnego, zbudowanego dla zapewnienia wsparcia sektora przedsiębiorstw niefinansowych. Ten element stanowi nieodzowną część analizy systemu pomocy, gdyż władze publiczne działają na podstawie i w granicach prawa. Trzecim celem pomocniczym, jaki autorzy postawili przed niniejszym opracowaniem, jest dokonanie porównania instrumentarium pomocowego wykorzystywanego na rzecz przedsiębiorstw w trakcie pandemii COVID-19 z mechanizmami wdrożonymi podczas kryzysu z lat 2007–2013. Kryzys, który ponad dekadę temu dotknął Polskę i ogół państw europejskich, miał także charakter globalny. A zatem zasadne wydaje się dokonanie analizy wówczas wykorzystywanych rozwiązań pomocowych.   Struktura pracy została przygotowana tak aby wspierać osiągnięcie zakładanego celu podstawowego i towarzyszących mu trzech celów pomocniczych. Składa się z pięciu rozdziałów, tworzących spójną całość merytoryczną podporządkowaną osiągnięciu celu opracowania. Każdy z rozdziałów rozpoczyna się od krótkiego wstępu, po którym następuje kilkunasto-kilkudziesięciostronnicowe rozwinięcie merytoryczne, a zakończony jest krótkim podsumowaniem, stanowiącym zbiór wniosków autorów o charakterze ogólnym.   Pierwszy rozdział prezentuje mechanizmy wykorzystywane w Polsce podczas kryzysu z lat 2007–2010 i 2011–2013. Drugi – opisuje wpływ pandemii COVID-19 na podstawowe krajowe mierniki makroekonomiczne. Trzeci – identyfikuje system prawno-instytucjonalny wprowadzony celem przeciwdziałania negatywnym wpływom pandemii na analizowane sektory przedsiębiorstw niefinansowych. Czwarty – opisuje mechanizmy pomocowe, jakie zostały zastosowane, ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów wspierających rynek pracy, płynność przedsiębiorstw niefinansowych oraz ich zdolność do prowadzenia działalności inwestycyjnej. Natomiast w piątym rozdziale poddano analizie osiągnięte efekty realne wprowadzonych interwencji.

Gospodarka nieruchomościami w planowaniu przestrzennym

Alina Maciejewska

Tom IX serii monografii naukowych Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej "Gospodarka Przestrzenna" W monografii omówiono zagadniania z zakresu gospodarki nieruchomościami oraz jej wpływ na kształtowanie polityki przestrzennej. Przedstawiono także problematykę związaną z tworzeniem baz danych na potrzeby gospodarki nieruchomosciami oraz katastru nieruchomości. Książka przeznaczona jest dla uczelni wyższch kształcących na kierunkach Geodezja i Kartografia, Gospodarka Przestrzenna, Administracja oraz Zarządzanie.

Zbiór zadań z hydrauliki dla inżynierii i ochrony środowiska

Marek Mitosek

W książce poruszony jest szeroki zakres tematów z mechaniki płynów oraz hydrauliki stosowanej, wykorzystywanych na zajęciach z przedmiotów kierunkowych i specjalistycznych inżynierii i ochrony środowiska. Praca zawiera zarówno zadania, których sposób rozwiązania jest szczegółowo omówiony, jak również przykłady do samodzielnego rozwiązania. Na końcu każdego z tych przykładów podany jest wynik rozwiązania. W końcowej części skryptu załączone zostały tablice i wykresy, które mogą być pomocne przy rozwiązywaniu podanych przykładów.

Metody numeryczne. Wykłady na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej

Tomasz Markiewicz, Robert Szmurło, Stanisław Wincenciak

Podręcznik zawiera materiał pomocniczy do wykładów i laboratorium z metod numerycznych prowadzonych na Wydziale Elektrycznym PW. Zawiera zwięzłe omówienie ogólnych metod numerycznych współcześnie stosowanych w praktyce inżynierskiej uzupełnione licznymi przykładami zadań liczbowych. W opracowaniu zamieszczono odwołania do powszechnie stosowanych funkcji MATLAB-a oraz rozdział wprowadzający do programowania w tym środowisku. Podręcznik ma charakter ogólno akademicki i może być stosowany na kierunkach elektrotechnika, automatyka i robotyka wszystkich uczelni technicznych.

Zbiór zadań z mechaniki teoretycznej. Dynamika

Wacław Szcześniak, Roman Nagórski

Skrypt zawiera zbiór zadań z dynamiki, dostosowany do programu nauczania na wydziałach Inżynierii Lądowej i Budownictwa, dlatego pewne działy dynamiki potraktowano skrótowo lub pominięto.

Introduction to Numerical Methods with 245 Solved Problems

Roman Z. Morawski, Andrzej Miękina

This textbook is the result of the authors' experience of teaching the undergraduate students of the Faculty of Electronics and Information Technology at Warsaw University of Technology in the period 1985-2025, and in particular - the students following the English-medium programmes of study offered there during last 30 years. It is composed of seven chapters devoted to basic numerical problems, such as accuracy of computation, approximation of functions, numerical differentiation and integration, solving algebraic and differential equations. Each chapter contains a short general introduction followed by a considerable number of solved numerical problems. The textbook may be useful for students attending any engineering-oriented course of numerical methods.