Finanse współczesne. Wybrane problemy

Leszek Jerzy Jasiński

W pracy najwięcej miejsca poświęcono sześciu zagadnieniom. Pierwszym będzie poszerzenie pomiaru inflacji o zjawisko wzrostu cen aktywów. W analizach inflacji dominuje obserwacja cen towarów, chociaż dla oceny ogólnej sytuacji bieżącej i perspektyw na przyszłość istotne są również ceny zasobów, wśród nich instrumentów finansowych i nieruchomości. Zastanowimy się nad związkiem między dynamiką cen zasobów a wzrostem produkcji. Po drugie, zajęto się zgodnością płatności dopływających i odpływających z systemu ekonomicznego. Ogólnym kryterium oceny będzie jego zdolność wykonywania w długim okresie wytyczonych sobie funkcji. Będziemy rozpatrywać systemy dowolnego rodzaju: przedsiębiorstwa, instytucje publiczne i organizacje nonprofit. Podstawą dla tych rozważań będzie jedno z głównych, sporządzanych cyklicznie, sprawozdań finansowych: rachunek przepływów pieniężnych, znany często pod angielską nazwą cash flow. Po trzecie, przedstawiono problem skuteczności polityki pieniężnej i fiskalnej jako narzędzi oddziaływania na bieżącą koniunkturę. Powracające w gospodarce światowej zakłócenia procesów wzrostu stanowią problem ekonomiczny i równocześnie polityczny oraz społeczny. Przydaje to znaczenia skuteczności polityki makroekonomicznej. Jako zagadnienie czwarte została omówiona często dyskutowana kwestia finansyzacji gospodarki. Problem sprowadza się do pytania: czy rozmiary sektora finansowego, odnoszone do rozmiarów gospodarki en bloc, są nadmierne. Kolejnym zagadnieniem jest obecność państwa w kształtowaniu zjawisk na rynku finansowym. Powinna być ona silna, nie przekraczając określonych granic. Szóstym tematem głównym jest funkcjonowanie europejskiej unii monetarnej. Przedstawiono ten temat, odwołując się do istniejących teorii unii walutowych oraz problematyki międzynarodowego systemu walutowego. Dużo miejsca poświęcono kryteriom konwergencji, stanowiącym fundament integracji monetarnej.

Mechanika gruntów

Stanisław Pisarczyk

Skrypt przeznaczony dla studentów Wydziału Inżynierii Środowiska do przedmiotu "mechanika gruntów i fundamentowanie". Mogą z niego korzystać również studenci Inżynierii Lądowej. Omówiono w nim właściwości gruntów, zagadnienia konsolidacji i filtracji gruntów, rozkład naprężeń w gruncie pod wpływem obciążeń itd.

Przekształcenia małych miast w Polsce. Studium wybranych miast w strefie podmiejskiej Warszawy

Anna Majewska

Konflikty przestrzenne i specyficzne problemy rozwojowe małych miast w Polsce, zwłaszcza położonych w strefach podmiejskich, skłoniły autorkę do podjęcia badań. Wiodącym celem naukowym jest analiza kierunków przekształceń, jakie nastąpiły w tych ośrodkach od 1939 roku, a w szczególności przez ostatnie 30 lat (po transformacji ustrojowej). Szczegółowa analiza badanych miast została zamieszczona w pierwszej części monografii, a w prezentowane opracowanie zawiera studium wybranych ośmiu małych miast położonych w strefie podmiejskiej Warszawy: Błonie, Górę Kalwarię, Karczew, Mszczonów, Radzymin, Serock, Tarczyn i Zakroczym. Wszystkie te ośrodki położone są w odległości 20−40 km od Warszawy, przy dawnych traktach handlowych. Cztery z nich mają 4 do 7 tys. mieszkańców, a cztery inne około 10 tysięcy. Są też dziś często zmarginalizowane, a ich liczba ludności (w kilku przypadkach) zmniejszyła się od 1939 roku, co świadczy o ich stagnacji czy nawet upadku. Stanowią jednak świadectwo historycznego rozwoju regionu podwarszawskiego, a ich wartości kulturowe wnoszą wkład do naszego dziedzictwa.   Monografia ma osiem rozdziałów, każdy poświęcony jednemu z badanych miast. Poprzedzone są one wprowadzeniem, zawierającym uzasadnienie tematyki oraz opis celu i metodyki badań. Zakończenie to wnioski końcowe z podsumowaniem diagnozy stanu zagospodarowania.   Każde zaprezentowane miasto badano według jednakowych kryteriów, w kolejnych etapach rozwoju, obrazujących stan ich zagospodarowania. Przyjęto 5 etapów, co około 15 lat (do 1939 roku, 1945–1960, 1960–1985, 1985–2000 oraz 2000–2017). Badane kryteria to: etapy rozwoju przestrzennego miasta (przyrosty terenów budowlanych i zmiany układu przestrzennego w kolejnych etapach rozwoju); struktura demograficzna i rynku pracy (zmiany struktury zatrudnienia i społecznej); struktura funkcjonalna (rozmieszczenie usług i miejsc pracy, zmiany funkcji dominującej, rola centrum, przestrzenie publiczne); krajobraz miejski (fizjonomia zabudowy i terenów zielonych); morfologia tkanki miejskiej (w tym: działek, układów ulic, typów i form zabudowy). Tak postawione warunki pozwoliły stworzyć wielokryterialną analizę porównawczą kolejnych przekształceń struktury przestrzennej badanych miast jako typowych dla małych ośrodków położonych w strefach podmiejskich.

Laboratorium pomiarów fotometrycznych i kolorymetrycznych

Andrzej Wiśniewski, Dariusz Czyżewski, Kamil Kubiak, Krzysztof Skarżyński, ...

Podręcznik jest kontynuacją Laboratorium podstaw techniki świetlnej, książki wydanej przez Oficynę Wydawniczą Politechniki Warszawskiej w 2023 roku. Zawiera w sobie zarówno teorię bardziej zaawansowanych pomiarów fotometrycznych i kolorymetrycznych, jak również opisy czynności praktycznych. Zgromadzony materiał może być wykorzystany w toku dydaktycznym na uczelni wyższej, ale również w laboratoriach działów badań i rozwoju. Niniejsza pozycja będzie ciekawa oraz przydatna zarówno dla studentów, jak i dla specjalistów z zakresu szeroko rozumianej techniki świetlnej funkcjonujących już na rynku.

Synteza organiczna w katalitycznych układach dwufazowych

Anna Kowalkowska, Michał Fedoryński

W opracowaniu przedstawiamy ogólnie dziś przyjęty mechanizm procesów zachodzących w katalitycznych układach dwufazowych oraz liczne przykłady zastosowań tych układów w syntezie organicznej. Pominęliśmy, z uwagi na ograniczoną objętość opracowania, zastosowanie katalizy międzyfazowej w chemii polimerów i związków metaloorganicznych, skrótowo potraktowaliśmy reakcje enancjoselektywne realizowane w warunkach PTC. Zamieszczone przepisy preparatywne, zaczerpnięte z literatury, zostały dobrane pod kątem ich znaczenia ogólnego (typ związku) lub konkretnego (możliwość bezpośredniego użycia do celów praktycznych), względnie zastosowania w dalszych etapach syntezy jako półproduktów do otrzymania potrzebnych związków. Wszystkie przepisy zostały sprawdzone przez autorów, w niektórych przypadkach poddano je pewnym modyfikacjom. Mamy nadzieję, że niniejsza pozycja okaże się przydatna dla doktorantów i studentów wydziałów chemicznych politechnik i uniwersytetów, studiujących chemię organiczną bądź stosujących reagenty organiczne w innych dziedzinach, pracowników naukowych wyższych uczelni oraz przemysłowych laboratoriów badawczych zajmujących się szeroko pojętą syntezą organiczną i wdrażaniem opracowanych w skali laboratoryjnej syntez do przemysłu.

Makro- i nanoemulsje proste i wielokrotne w procesach chemicznych, biomedycznych i ochronie środowiska

Ewa Dłuska, Agnieszka Makowska-Radomska

Monografia obejmuje zagadnienia dotyczące nowych i klasycznych struktur ciekłych układów rozproszonych (zdyspergowanych), w odniesieniu do potrzeb współczesnych technologii. Oprócz klasycznych emulsji prostych, nazywanych makroemulsjami, obiektami badań i ważnych zastosowań stają się inne układy skali nano i mikro, takie jak emulsje micelarne, nanoemulsje oraz ciekłe hierarchicznie zorganizowane układy zdyspergowane typu emulsje wielokrotne. Właśnie tym mniej poznanym wielofunkcyjnym ciekłym układom zdyspergowanym (typu emulsje wielokrotne), które znajdują zastosowania w innowacyjnych technologiach ze względu na swoje specyficzne właściwości i zalety, takie jak zdolność do mikro- i nanoenkapsulacji jednej lub kilku substancji oraz ich kontrolowanego uwalniania, a także bardzo korzystne parametry transportowe związane z silnie rozwiniętą powierzchnią międzyfazową, poświęcone jest niniejsze opracowanie.   Podjęta tematyka obejmuje zagadnienia związane z ogólną klasyfikacją ciekłych układów rozproszonych, ich charakterystyką, metodami wytwarzania (klasyczne i nowatorskie) i stabilizacji oraz zastosowaniami w nowoczesnych technologiach inżynierii procesowej, zwłaszcza w obszarze medyczno-farmaceutycznym w procesach enkapsulacji i uwalniania składników oraz w procesach separacji wykorzystywanych w ochronie środowiska, a także w technologii żywności i kosmetologii.

Wytrzymałość materiałów 2 - przykłady obliczeń

Aniela Glinicka, Magdalena Kruk

Skrypt jest przeznaczony dla czytelników, którzy znają treści mechaniki teoretycznej i wytrzymałość materiałów 1. Są one przedstawione w różnych książkach; w tym przez autorów reprezentujących Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej, a więc W. Szcześniaka, R. Nagórskiego, P.J. Obrębskiego, A. Glinicką oraz P. Jastrzębskiego, J. Mutermilcha i W. Orłowskiego. W prezentowanym opracowaniu każdy rozdział poprzedzono zwartym wprowadzeniem teoretycznym do tematu, a następnie przedstawiono odpowiednio dobrane przykłady. Rozwiązane zadania pozwalają zarówno na lepsze zrozumienie treści teoretycznych, jak i na ich utrwalenie, co ułatwia opanowanie trudnych zagadnień teoretycznych. Teoria, krótko przestawiana w każdym rozdziale, nie zawiera wyprowadzeń wzorów, ale tak wyjaśnia konkretne zagadnienia, żeby zadania zamieszczone w danym rozdziale mogły być przez studenta zrozumiane.   W skrypcie omówiono kolejno: dwukierunkowe zginanie prętów, mimośrodowe rozciąganie/ściskanie prętów, hipotezy wytrzymałościowe, stateczność sprężysta i niesprężysta prętów, belki statycznie niewyznaczalne na podporach stałych i na sprężystym podłożu – podstawy obliczeń, nośność graniczna prętów rozciąganych, zginanych i skręcanych – podstawy obliczeń. W dwóch zagadnieniach, wymienionych tu jako ostatnie, użyto sformułowania – postawy obliczeń. Chodzi tu o odpowiednie ograniczenie materiału, aby nie wchodzić w obszerne treści mechaniki konstrukcji i teorii nośności granicznej.

Mechanika gruntów

Stanisław Pisarczyk

W skrypcie omówiono właściwości fizykochemiczne, fizyczne i mechaniczne gruntów, zagadnienia filtracji i konsolidacji gruntów, rozkład naprężeń w gruncie spowodowanych różnymi obciążeniami, odkształcalność i nośność podłoża gruntowego, stateczność zboczy i skarp, parcie gruntu na ściany oporowe oraz problemy związane z przemarzaniem gruntów. Podano dodatkowo klasyfikację gruntów zgodną z normą PN-EN ISO 14688:2006 i obliczanie obciążenia granicznego fundamentu według normy PN-EN 1997-1:2008.   Skrypt przeznaczony dla studentów Wydziału Inżynierii Środowiska do przedmiotu „mechanika gruntów i fundamentowanie”. Mogą z niego korzystać również studenci Inżynierii Lądowej.

Finanse cyfrowe. Nowe tendencje i możliwości

Lech Gąsiorkiewicz, Jan Monkiewicz

Publikacja jest częścią serii opracowań poświęconych finansom cyfrowym, powstałych w Zakładzie Finansów Wydziału Zarządzania Politechniki Warszawskiej. W ich przygotowaniu oprócz pracowników naukowych Zakładu Finansów udział wzięli eksperci zewnętrzni z innych ośrodków akademickich, świata biznesu i instytucji publicznych. W pierwszej publikacji pt. „Finanse cyfrowe: informatyzacja, cyfryzacja, danetyzacja” zaprezentowano ogólne ramy gospodarki cyfrowej, problematykę konsumenta na rynku finansowym oraz ryzyka finansów cyfrowych. Druga publikacja pt. „Finanse cyfrowe: perspektywa rynkowa” zawiera omówienie wybranych zagadnień związanych z bankowością cyfrową, ubezpieczeniami cyfrowymi oraz cyfryzacją rynków kapitałowych. W obecnie prezentowanej publikacji skupiono uwagę na nowych tendencjach i możliwościach w epoce finansów cyfrowych.   Publikacja składa się z ośmiu artykułów. W pierwszym M. Wrzosek przedstawiła problematykę suwerenności cyfrowej – koncepcję cyfrowej suwerenności, narodowość Internetu, dane i ich własność, bezpieczeństwo systemów teleinformatycznych – cyberbezpieczeństwo w kontekście cyfrowej suwerenności oraz narodowość technologii.   W kolejnym artykule J. Węgrzyn i A. Zaczek zaprezentowały problematykę cyfryzacji sektora finansów publicznych. Autorki wyjaśniły korelacje zachodzące między cyfryzacją sektora finansów publicznych, gospodarką i obywatelami. Wskazały na możliwe kierunki działań na podstawie potrzeb tych ostatnich (human-centric) oraz wykorzystanie technologii cyfrowych w celu personalizacji usług dla każdego uczestnika życia gospodarczego.    Następnie J. Węgrzyn i M. Syliwoniuk omówiły kwestię opodatkowania aktywności cyfrowej i, wykorzystując foresight, nakreśliły potencjalne kierunki wspierania cyfrowej i zielonej transformacji przez system podatkowy.   W czwartym artykule J. Węgrzyn zwróciła uwagę na potrzebę wypracowania systemu podatkowego na miarę XXI wieku wymagającego zweryfikowania zasad cyfrowej polityki podatkowej.    W artykule piątym M. Kotarba przedstawił ogólny model działania pośrednictwa, a następnie wskazał, jak jest on transformowany w wyniku postępującej cyfryzacji. Przedstawił oczekiwane dalsze kierunki zmian i ocenę ich konsekwencji dla przetrwania i rozwoju pośredników.    W następnym artykule W. Szpringer zwrócił uwagę na kluczowy aspekt regulacji systemów płatności, którym jest zdolność wspierania innowacyjnych rozwiązań, niosących ze sobą nowe technologie.    Autor siódmego artykułu – J. Monkiewicz omówił trzy obszary innowacji w dziedzinie płatności detalicznych – innowacyjne instrumenty płatnicze, innowacyjne kanały i sposoby dokonywania płatności oraz innowacyjne formy pieniądza. Stwierdził także, że kształt nadzoru i jego instrumentarium ulega istotnym zmianom w warunkach cyfryzacji świata finansów, a rozwój technologii cyfrowych i ich zastosowanie w procesach nadzorczych umożliwia bardziej skuteczne, proaktywne monitorowanie ryzyka i zagadnień zgodności w nadzorowanych instytucjach.    W ramach ostatniego artykułu L. Sobczak przedstawiła zmiany w modelu raportowania rynkowego. W raportowaniu widoczny jest rosnący udział informacji niefinansowych zawartych zarówno w raportach finansowych, jak i niefinansowych. Według Autorki ogólny trend w raportowaniu rynkowym znajduje odzwierciedlenie w przedstawionym w opracowaniu raportowaniu PZU SA. Wysoce prawdopodobne jest to, że znajduje również odbicie w sposobie raportowania innych, notowanych na giełdzie, instytucji finansowych.  

Internet Rzeczy (IoT). Problemy cyberbezpieczeństwa

Jerzy Krawiec

Monografię można podzielić na dwie zasadnicze części. Pierwsza cześć obejmuje problematykę dotyczącą wyzwań Przemysłu 4.0, a właściwie jego kluczowego elementu, czyli Internetu Rzeczy (IoT). W tej części scharakteryzowano systemy i opisano modele IoT, przedstawiono wizje architektury IoT, zidentyfikowano problem wiarygodności IoT oraz przedstawiono zasady eksploracji danych i standardy komunikacji między urządzeniami systemu IoT. W drugiej części książki podjęto rozważania dotyczące problematyki zapewnienia cyberbezpieczeństwa systemów IoT. Ta część publikacji obejmuje modele odniesienia cyklu bezpieczeństwa urządzeń IoT oraz implementację systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji w przedsiębiorstwie realizującym koncepcję IoT. Publikacja jest poparta licznymi przykładami praktycznymi oraz wynikami badań dotyczących poziomów bezpieczeństwa systemów informatycznych pracujących zarówno w sieci globalnej, jak i lokalnej. Jest także praktycznym przewodnikiem wprowadzającym w świat technologii IoT, ze szczególnym uwzględnieniem cyberbezpieczeństwa, przedstawieniem najnowszych zagrożeń internetowych oraz podaniem sposobów ochrony zasobów informacyjnych w przedsiębiorstwach.

Podstawy zarządzania w przedsiębiorstwie

Wojciech Werpachowski

Książka jest kompendium wiedzy o zarządzaniu organizacją. Podano w niej definicje pojęć z tej dziedziny. Przedstawiono kolejne fazy rozwoju teorii zarządzania. Opisano najnowsze podejście do tych zagadnień, systemy, metody, techniki i narzędzia. Skoncentrowano się zwłaszcza na zarządzaniu przez jakość (Kaizen, Six Sigma, TQM) i zarządzaniu wiedzą. Kompleksowo omówiono problemy zarządzania produkcją – od marketingu po recykling.   W książce podano również przykłady różnych procedur, co pozwala na opracowanie systemów zarządzania na potrzeby własne. Tematyka pozostaje w obszarze zainteresowań studentów na kierunkach związanych z zarządzaniem, a także menedżerów w organizacjach różnego typu.

Wybrane zagadnienia prognozowania produkcji energii elektrycznej z wykorzystaniem odnawialnych nośników energii

Dariusz Baczyński, Mirosław Parol, Paweł Piotrowski

Prezentowana monografia dotyczy zagadnienia prognozowania w elektroenergetyce. Tematyka ta jest istotna zarówno z technicznego, jak i ekonomicznego punktu widzenia. Opracowanie zawiera opis wybranych zagadnień dotyczących prognozowania produkcji energii elektrycznej w OZE, łącznie z przedstawieniem i analizą przykładowych prognoz w tym zakresie. Zakres tematyczny obejmuje różne technologie wytwarzania energii w OZE, jak również różne horyzonty prognostyczne. Horyzont krótkoterminowy dotyczy różnych nośników energii (wiatru, słońca i wody), zaś horyzont średnioterminowy i długoterminowy potencjału energetycznego z OZE. Wydaje się, że monografia ta może mieć duże znaczenie, zarówno poznawcze, jak i praktyczne. Monografia składa się z wstępu, siedmiu rozdziałów merytorycznych oraz podsumowania. Pierwszy rozdział merytoryczny poświęcony jest technicznym i ekonomicznym aspektom wytwarzania energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii. W rozdziale drugim omówiono kryteria jakości wykonywanych prognoz. Wybrane zagadnienia dotyczące zastosowań prognoz produkcji energii elektrycznej z OZE z punktu widzenia ich wykorzystania w systemach elektroenergetycznych zostały zaprezentowane w rozdziale trzecim. Zagadnienie prognozowania krótkoterminowego produkcji energii elektrycznej pozyskiwanej z energii wiatru, z energii słońca oraz z energii wody zostało przedstawione odpowiednio w rozdziałach czwartym, piątym i szóstym. Rozdział siódmy został poświęcony prognozowaniu średnioterminowemu i długoterminowemu potencjału energetycznego z energii słońca.

Nośność podłoża gruntowego fundamentów bezpośrednich

Agnieszka Dąbska, Stanisław Pisarczyk

Nośność podłoża gruntowego fundamentów bezpośrednich należy do podstawowych zagadnień geotechniki, zarówno w aspekcie naukowym i poznawczym, jak i praktycznym. To nośność, jako jeden z dwóch stanów granicznych, współdecyduje o poprawności przyjętego posadowienia nowo projektowanych obiektów budowlanych i modernizacji istniejących. W warunkach krajowych zagadnienie to nabiera dodatkowego znaczenia ze względu na wchodzącą do praktyki projektowej fundamentów normę PN-EN 1997 Eurokod 7 Projektowanie geotechniczne. W podręczniku omówiono metody badań laboratoryjnych i polowych wytrzymałościowych parametrów geotechnicznych oraz podstawowe kryteria oceny nośności podłoża gruntowego. Opisano także klasyczne metody obliczania nośności podłoża przy osiowym i mimośrodowym obciążeniu fundamentów oraz wybrane metody obliczania nośności podłoża uwarstwionego z warstwą słabszą i nośności nasypów posadowionych na podłożu słabonośnym. W rozdziale dziewiątym przedstawiono metody normatywne obliczania nośności oraz autorską propozycję określania nośności podłoża skalnego.

Inżynieria systemów internetu rzeczy. Sprzęt i oprogramowanie

Wiktor Daszczuk, Krzysztof Gracki, Henryk A. Kowalski, Grzegorz Mazur, ...

Celem publikacji jest przedstawienie stosowanych aktualnie mikroukładów elektronicznych w systemach IoT. Przedstawiono w niej systemy mikroprocesorowe, w tym mikrokontrolery, pamięci i urządzenia we/wy. Przy opisie mikrokontrolerów zwrócono uwagę na ich podział na mikrokontrolery ogólnego przeznaczenia i mikrokontrolery specjalizowane. Zostały opisane standardy komunikacji pomiędzy modułami i stosowane protokoły, a także sposoby komunikacji z otoczeniem, a w szczególności komunikacja bezprzewodowa. Osobny rozdział poświecono wykorzystywanym w tych systemach czujnikom i urządzeniom wykonawczym. Szczególną uwagę zwrócono na metody zasilania systemów IoT. Jeden z rozdziałów poświęcono oprogramowaniu wykorzystywanemu w systemach IoT, zarówno używanemu przy projektowaniu i wykonywaniu oprogramowania, jak i służącemu jako środowisko dla docelowej aplikacji. Ostatni rozdział został przeznaczony prezentację narzędzi wykorzystywanych podczas prototypowania systemów ułatwiających ich projektowanie i modyfikację. Publikacja jest przeznaczona dla projektantów systemów IoT, ale także dla studentów i inżynierów, którzy chcą się zapoznać tą problematyką. Autorzy mają nadzieję, że zapoznanie się z treścią książki pomoże czytelnikom w ich pracach związanych z implementacją różnych systemów IoT.

Studia do dziejów architektury i urbanistyki w Polsce. Tom I. Kresy dawnej Rzeczypospolitej

Małgorzata Rozbicka, Robert Kunkel, Wojciech Wółkowski, Justyna Zdunek-Wielgołaska, ...

Zbiory Naukowe Zakładu Architektury Polskiej Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej są jedną z najcenniejszych kolekcji materiałów inwentaryzacyjnych historycznych założeń urbanistycznych i obiektów architektonicznych w Polsce. Początki zbioru sięgają 1922 roku, czyli roku założenia przez profesora Oskara Sosnowskiego Zakładu Architektury Polskiej Politechniki Warszawskiej – pierwszej w Warszawie placówki naukowej zajmującej się dziedzictwem architektonicznym ziem Polski, skupiającej multidyscyplinarny zespół architektów, historyków sztuki i historyków. Powstający od tego czasu przy Zakładzie zbiór architektonicznych rysunków inwentaryzacyjnych, planów miast i fotografii miał służyć zarówno jako baza do prowadzenia szeroko zakrojonych badań nad dziejami architektury i sztuki w Polsce, jak też jako inspiracja w projektowaniu współczesnej architektury. Po wojnie, uratowane od zniszczenia Zbiory Naukowe ZAP są od 1945 roku sukcesywnie powiększane. Aktualnie Zbiór tworzy ponad 30 000 rysunków inwentaryzacyjnych, 571 przedwojennych albumów inwentaryzacji wsi, ok. 10 000 powojennych rysunków budownictwa drewnianego, blisko 40 000 fotografii, ok. 1500 planów urbanistycznych, kilkaset opracowań badawczych, a także m.in. przedwojenne i powojenne prace studenckie, rysunki projektowe i notatki badawcze. Wiele materiałów ze Zbiorów – zarówno przed, jak i po wojnie – zostało badawczo wykorzystywanych w licznych opracowaniach i publikacjach oraz przy pracach projektowych w historycznym kontekście kulturowym. Upowszechnieniu wiedzy na temat zasobu Zbioru i badań wykonanych z wykorzystaniem zawartych w nim materiałów przed wojną służyły między innymi dwa periodyki naukowe wydawane przez ZAP – „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, po roku 1950 przejęty przez Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk jako do dziś się ukazujący „Biuletyn Historii Sztuki” oraz seria wydawnicza „Studia do dziejów sztuki w Polsce” po wojnie niereaktywowana. Obszerniejsze monografie o tej tematyce ukazywały się w serii pod nazwą „Biblioteka ZAP”, również w zarzuconych po wojnie podseriach „Architectura Militaris” oraz „Wnętrze i sprzęt”. Problematykę teorii oraz historii architektury i urbanistyki podjął wydawany przez Wydział Architektury PW „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” o bez mała siedemdziesięcioletniej już dziś tradycji. W tym periodyku pomiary i wstępne opracowania obiektów mierzonych i badanych przez ZAP ukazywały się co roku w formie w miarę regularnie publikowanych „sprawozdań z pomiarów ZAP”. Od około 20 lat, ze względu na zmianę profilu i wydawcy Kwartalnika, ta forma systematycznego publikowania prac badawczych i inwentaryzacyjnych Zakładu oraz współpracujących z nim jednostek WAPW została jednak zarzucona. Mając powyższe na uwadze, zespół Zakładu Architektury Polskiej, po wielu dyskusjach, doszedł do przekonania, że nadeszła pora by powrócić do dobrej zakładowej tradycji i w nawiązaniu do publikowanych przez Zakład w okresie międzywojennym, a niereaktywowanych po wojnie „Studiów do dziejów sztuki w Polsce”, podjąć na powrót własną działalność wydawniczą. Powstał pomysł wydawania przez ZAP we współpracy z Oficyną Wydawniczą PW serii wieloautorskich recenzowanych monografii pt. „Studia do dziejów architektury i urbanistyki w Polsce”, w ramach której corocznie planujemy publikować jeden tom zawierający wyniki prac naukowych oraz ilustrowane opracowania dotąd szerzej badawczo niewykorzystanych archiwalnych materiałów dokumentacyjnych i pomiarowych z zakresu wybranego zagadnienia szeroko pojętej problematyki badań nad architekturą i urbanistyką z terenu dawnej i obecnej Rzeczypospolitej. Chcielibyśmy też bardzo aby w każdym z kolejnych tomów naszej serii znalazło się miejsce na publikację materiałów biograficznych dotyczących wybitnych badaczy historii polskiej architektury i urbanistyki.

Strategie optymalne w mechanice lotu i biomechanice

Ryszard Maroński

W monografii przedstawiono podstawowe pojęcia rachunku wariacyjnego i teorii sterowania optymalnego. Zagadnienia teoretyczne omówiono na konkretnych przykładach. Pokazano, że zagadnienie minimalizacji nagrzewania korpusu rakiety jest podobne do zagadnienia minimalizacji czasu w zjeździe narciarskim. Rozpatrzono zagadnienia minimalizacji czasu przeskoku szybowca pomiędzy kominami oraz czasu w biegach lekkoatletycznych i pływaniu. Przeanalizowano zagadnienia minimalizacji zużycia paliwa przez samochód i studencki pojazd rekordowy. Rozważono zagadnienie minimalizacji zużycia energii w kolarstwie. Dla dwóch modeli wzrostu komórek nowotworowych przeanalizowano zagadnienie minimalizacji toksycznego efektu w chemioterapii.

25 lat Wydziału Fizyki PW

Jerzy E. Garbarczyk

Niniejsza monografia jest w pewnym sensie kontynuacją książki Fizyka na Politechnice Warszawskiej - od Zakładów i Katedr przez Instytut do Wydziału, wydanej przez Oficynę Wydawniczą PW w 2015 roku, z okazji 100-lecia Odnowienia Tradycji Politechniki Warszawskiej. Ze względu na limitowany nakład książka ta trafiła jedynie do wąskiego grona odbiorców, dlatego w obecnej monografii z myślą o młodszym pokoleniu, zwięźle przypomniano historię fizyki na Politechnice Warszawskiej. Ogólna wymowa nowej monografii jest jednak inna niż poprzedniej. Za punkt wyjścia przyjęto dosyć oczywiste założenie, że siłą napędową nauki na uczelni, w tym przypadku fizyki na Wydziale Fizyki, są profesorowie posiadający tytuł naukowy. Droga do tego tytułu wymagała dużej pracy - profesorowie prowadzili badania naukowe na wysokim poziomie, publikowali wyniki w czasopismach o światowym zasięgu, zdobywali granty, rozwijali współpracę międzynarodową, tworzyli zespoły naukowe i kształcili swoich następców. Sami mieli przy tym swoich nauczycieli i mistrzów. W tym miejscu należy doprecyzować, że w monografii chodzi o profesorów, którzy uzyskali tytuł naukowy w ciągu ostatnich 25 lat a zatem w pierwszym ćwierćwieczu istnienia Wydziału Fizyki PW. Naukowe, i nie tylko naukowe, losy wcześniejszych pokoleń profesorów opisane są we wspomnianej już pozycji Fizyka na Politechnice Warszawskiej. Niezależnie od tego, w tej książce sporo uwagi poświęca się korzeniom naukowym. W przypadku niektórych profesorów korzenie te sięgają końca XIX wieku.

Akceptacja technologii IoT w inteligentnych miastach

Renata Walczak

Monografia pt. "Akceptacja technologii Internetu rzeczy w inteligentnych miastach" została zrealizowana na potrzeby Urzędu Miasta Płocka w ramach zrealizowanego przez autorkę projektu pt. "Identyfikacja czynników determinujących akceptację rozwiązań wykorzystujących sensory Internetu rzeczy jako elementu warunkującego projektowanie uniwersalne w inteligentnych miastach"; grant nr 23/WED/z/1119/2021 był finansowany przez Prezydenta Płocka w programie "Współpraca z uczelniami wyższymi". Władze dążą do przekształcenia Płocka w inteligentne miasto. Sukcesywnie wdrażane są nowe rozwiązania wykorzystujące technologie informatyczne. Coraz częściej stosuje się zasady projektowania uniwersalnego. Dane o zachowaniach mieszkańców mogą być przydatne dla lepszego zaprojektowania przestrzeni miejskiej, wiąże się to jednak z obserwacją życia miejskiego oraz wykorzystania technologii Internetu rzeczy do zbierania danych. W związku z tym, że mieszkańcy obawiają się o bezpieczeństwo swoje, danych oraz funkcjonowania miasta, władze Płocka zdecydowały o przeprowadzeniu badań społecznych pozwalających na ocenę obaw i zastrzeżeń mieszkańców. Celem badań przeprowadzonych w niniejszej pracy było wskazanie kluczowych czynników wpływających na akceptację wykorzystania danych przez urządzenia Internetu rzeczy, które zbierają dane dla potrzeb projektowania uniwersalnego w inteligentnych miastach, przy założeniu anonimowego przetwarzania danych w trybie Edge Computing. Zakres pracy obejmował analizę przedmiotowej literatury, przeprowadzenie badań ankietowych, budowę i analizę modelu statystycznego oraz przedstawienie zaleceń dla władz miasta. W roku 2021 przeprowadzono badania ankietowe wśród mieszkańców Płocka. W badaniach wzięło udział 150 mieszkańców. Struktura respondentów była zgodna ze strukturą populacji Płocka ze względu na wiek i płeć. Ankietę przeprowadziła specjalistyczna firma realizująca badania społeczne. Analiza danych ankietowych obejmowała statystyki opisowe, eksploracyjną analizę czynnikową, konfirmacyjną analizę czynnikową oraz budowę i analizę modelu strukturalnego. Wyniki analizy danych ankietowych wskazują, że społeczeństwo rozumie potrzeby osób z niepełnosprawnościami oraz popiera dostosowanie przestrzeni miejskiej dla wszystkich mieszkańców. Respondenci rozumieją, że dane pochodzące z urządzeń IoT (ang. Internet of Things, Internetu rzeczy) mogą być wykorzystane do celów projektowania uniwersalnego, i to popierają. Mimo zapewnienia, że dane zbierane są w trybie anonimowym, respondenci obawiają się o bezpieczeństwo swoje i danych. W modelu strukturalnym wykorzystano zmienne: empatię (podzieloną na empatię do osób o specjalnych potrzebach oraz zrozumienie konieczności dostosowania przestrzeni miejskiej do ich potrzeb), zaufanie do technologii, zaufanie do władz miasta, akceptację zbierania danych przez urządzenia IoT, akceptację technologii IoT, bezpieczeństwo i postrzeganą użyteczność technologii IoT. Model pozwolił na wyjaśnienie 86% wariancji. Najważniejszą zmienną modelu jest postrzegane bezpieczeństwo, które wpływa na pozostałe zmienne. Największe znaczenie w modelu mają wpływ bezpieczeństwa na zaufanie do technologii IoT, wpływ bezpieczeństwa na empatię w stosunku do osób o specjalnych potrzebach, wpływ empatii na zrozumienie potrzeby dostosowania miasta do potrzeb tych osób, wpływ zaufania do technologii IoT na zaufanie do władz miasta oraz wpływ bezpieczeństwa na postrzeganą użyteczność technologii. Średnie znaczenie miały wpływ bezpieczeństwa na zrozumienie dostosowania miasta do potrzeb osób o specjalnych potrzebach, wpływ tego zrozumienia na zaufanie do władz miasta i akceptację zbierania danych przez urządzenia IoT, na co również średni wpływ ma zrozumienie dla konieczności dostosowania miasta do potrzeb osób o specjalnych potrzebach. Model strukturalny przetestowano w rozbiciu na wiek, płeć i wykształcenie. Analiza wskazała, że kobiety wykazują się większą empatią w stosunku do osób o specjalnych potrzebach niż mężczyźni. Młodsza grupa mieszkańców (do 45 roku życia) jest bardziej świadoma problemów bezpieczeństwa technologii IoT, co ma wpływ na ich zaufanie do technologii. Zależność jest silniejsza dla grupy osób młodszych w stosunku do osób starszych. Wskazano też, że zaufanie do technologii ma większy wpływ na zaufanie do władz miasta w grupie osób młodszych. W przypadku analizy wpływu wykształcenia na akceptację technologii IoT wskazano, że wpływ ten jest niższy dla grupy osób z wykształceniem podstawowym i średnim w stosunku do grupy osób z wykształceniem wyższym. Przeprowadzona analiza mediacji wskazała, że empatia, zaufanie do władz miasta, zgoda na zbieranie danych z urządzeń IoT oraz użyteczność technologii są najważniejszymi mediatorami zależności między bezpieczeństwem a akceptacją technologii IoT. W wyniku przeprowadzonej analizy modelu strukturalnego wskazano istotne zalecenia dla władz miejskich. Najważniejsze jest zadbanie o bezpieczeństwo zbierania danych z urządzeń IoT oraz komunikowanie tego faktu. Edukacja i informowanie o stosowanych technologiach oraz o celu zbierania danych dla potrzeb projektowania uniwersalnego są kluczowe w uzyskaniu akceptacji dla zastosowania urządzeń IoT w mieście. Działania te mogą się przyczynić do podniesienia akceptacji dla władz miasta.

Różne oblicza informacji

Piotr Stacewicz

II tom serii wydawniczej "Informatyka a filozofia" W monografii zaprezentowano wyniki interdyscyplinarnych badań nad pojęciem informacji. Podjęto w niej następujące kwestie: różne znaczenie terminu "informacja", rozróżnianie między informacją opisową i słowną, możliwość redukcji informacji do danych (czyli przedmiotu zainteresowania informatyki), przetwarzanie informacji za pomocą heurystyk oraz sposoby rozumienia informacji w różnych dziedzinach nauki (jak ontologia, logika, biologia i nauki o zarządzaniu).

Synergia twórczości, nauki i dydaktyki w doświadczeniach Warszawskiej Szkoły Architektury i Urbanistyki początku XXI wieku

Krystyna Solarek

Monografia poświęcona jest związkom twórczości architektonicznej i urbanistycznej z badaniami naukowymi oraz dydaktyką. Rozważany jest w niej problem istoty twórczości architektonicznej i cech tej działalności, pozwalających na uznanie jej za tożsamą z nauką.   W monografii omówiono przykłady badań przez projektowanie i badań ewaluacyjnych zaprojektowanych bądź zaprojektowanych dzieł architektonicznych i urbanistycznych. Pokazane są przykłady projektów (również studenckich), które mogą wpływać na rozwój myśli architektonicznej i nauki, a jednocześnie implementują współczesne zdobycze nauki z zakresu architektury i urbanistyki. Monografia dokumentuje też działalność Wydziału Architektury i osiągnięcia jej wybranych pracowników badawczo-dydaktycznych w początkach XXI wieku. Prezentuje najnowsze poglądy na środowisko zbudowane i priorytety projektowania współczesnych miast.

Mierniki oceny bieżącej i inwestycyjnej działalności przedsiębiorstw

Lech Gąsiorkiewicz, Wanda J. Pazio

Celem, jaki postawili sobie autorzy podręcznika, było zaprezentowanie szerokiego zestawu mierników odnoszących się zarówno do działalności bieżącej, jak i inwestycyjnej przedsiębiorstwa. Zrozumienie oraz nabycie umiejętności posługiwania się nimi w praktyce stanowi niezbędny element edukacji ekonomicznej przyszłych menedżerów. Z tego też względu w podręczniku położono główny nacisk na sposób obliczania i interpretację poszczególnych mierników. Podręcznik składa się z dwóch wyraźnie zarysowanych części. Pierwsza dotyczy podstawowych metod i mierników wykorzystywanych do oceny działalności bieżącej przedsiębiorstwa, zaś druga  – jego działalności inwestycyjnej.

Ekonomiczne podstawy zarządzania

Leszek Jerzy Jasiński

W opracowaniu omówiono wiele problemów i wyzwań, które spotyka się w organizacjach dowolnych rodzajów. Przeanalizowano zarządzanie organizacjami, głównie firmami, mniej miejsca poświęcając zarządzaniu podmiotami działającymi na zasadach niekomercyjnych. Książka jest podzielona na trzy części - działania, metody i problemy menedżerskie. Opisano zagadnienia składające się na pracę menedżera, metody jakimi posługują się menedżerowie i wyzwaniami z jakimi muszą sobie radzić. Nie każde z nich zarządzający musi znać na poziomie eksperta, ale dla wszystkich powinien mieć zrozumienie.

Dziedzictwo architektoniczne. Wartościowanie w procesie projektowym

Cezary Głuszek

Publikacja „Dziedzictwo architektoniczne. Wartościowanie w procesie projektowym” autorstwa Cezarego Głuszka skierowana do środowiska projektantów (zarówno architektów, jak i urbanistów) zawiera kompendium wiedzy o problematyce wartościowania obiektów cennych kulturowo. Publikacja, składająca się z części teoretycznej oraz doświadczeń zawodowych Autora (poparta „case study” – studium przypadku), przybliża problematykę identyfikacji i oceny wartości dziedzictwa kulturowego w warsztacie projektanta. Książka ma charakter naukowy, uwzględnia analizy teoretyczne i empiryczne, z odniesieniem do literatury przedmiotu, odnosząc do aktów prawnych oraz do kumentów dok try nalnych. […] Jej adresatami mogą być nie tylko architekci czy urbaniści, ale także właściciele, zarządcy nieruchomości o wartościach zabytkowych. dr hab. inż. arch. Jadwiga Środulska-Wielgus, prof. PK   Praca Cezarego Głuszka jest niezwykle wartościowa. Ma zarówno wymiar teoretyczny – poszukiwania modelu do cyfrowego zastosowania, jak i bardzo praktyczny – jako swoista „check list” dla architektów projektujących. Zachęca ona do refleksji nad wartościami, z którymi każdy twórca musi pod jąć dialog. Nie musi bowiem być tak, jak pisze autor, konflikt pomiędzy konserwatorem a architektem Twórcą. Zmierzenie się z tą „tabelą Głuszka” inspiruje ów dialog. #Oddzielną kwestią, zasługującą na szczególne podkreślenie, jest metodologiczny wymiar publikacji. W dobie cyfryzacji danych, ich metodologiczna integracja ma kapitalne znaczenie dla dziedzictwa kulturowego, właśnie jako część Baukultur. Niezbędne jest więc, w opinii recenzenta, kontynuowanie pracy naukowej, wskazanej w publikacji. Należy utworzyć zespół badawczy, aby w ramach pracy nad jednolitą platformą BIM zintegrować propozycje Cezarego Głuszka. dr hab. inż. arch. Bolesław Stelmach, prof. PŁ

Podstawy analizy obwodów elektrycznych dla studentów niestacjonarnych

Zygmunt Filipowicz, Tomasz Grzywacz

Przedstawiamy studentowi podręcznik, w którym poszczególne tematy są prezentowane bez nadmiernych skrótów, co ułatwia samodzielną naukę. Wiele rozdziałów opatrzonych jest prostymi przykładami, ze szczegółowymi rozwiązaniami. Szeroko potraktowano analizę obwodów liniowych o parametrach skupionych. Wyczerpująco omówiono także metody analizy obwodów w stanie nieustalonym, a w tym metodę zmiennych stanu.   Podręcznik był pisany dla studentów niestacjonarnych Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej. Mamy nadzieje, że może być wykorzystany przez studentów pierwszych lat studiów zarówno dziennych, jak i niestacjonarnych.