Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego - co warto wiedzieć?

Katarzyna Sikorska-Siudek

Co to znaczy, gdy rozpoznano u mnie chorobę zwyrodnieniową stawów? Kiedy jesteśmy narażeni na tę chorobę? Jak powinno się ją leczyć farmakologicznie, a jak wygląda postępowanie niefarmakologiczne? Jaką rolę w chorobie odgrywają rehabilitacja i fizjoterapia? Autorka w przystępny i esencjonalny sposób omawia najważniejsze zagadnienia dla pacjenta związane z chorobą. Poradnik zawiera również przykłady ćwiczeń zalecanych w ChZSK.

Chromanie przestankowe - znaczenie terapii farmakologicznej i niefarmakologicznej w przewlekłym leczeniu

Marta Wolska, Pamela Czajka, Marek Postuła

Chromanie przestankowe to charakterystyczny objaw niedokrwienia kończyn dolnych wynikający ze zwężenia lub z zamknięcia tętnicy przez blaszkę miażdżycową, który pojawia się w trakcie wysiłku i ustępuje krótko po jego zakończeniu. Chromanie przestankowe najczęściej manifestuje się jako izolowany ból mięśni goleni pojawiający się po przejściu określonego dystansu, który zmusza do zaprzestania aktywności. Kluczowe elementy diagnostyki to szczegółowe badanie podmiotowe i przedmiotowe oraz pomiar wskaźnika kostka-ramię, a ich nieprawidłowe wyniki mogą wskazywać na rozpoznanie choroby tętnic obwodowych. Wybór odpowiedniej terapii jest uzależniony od wielu czynników, w tym dynamiki choroby oraz chorób współistniejących. Głównym celem leczenia pacjentów z chromaniem przestankowym jest poprawa jakości życia i zmniejszenie ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. W terapii bardzo ważną rolę odgrywa leczenie zachowawcze, ze szczególnym uwzględnieniem nadzorowanego programu treningowego. Leczenie farmakologiczne ogranicza się do kilku leków, które jednak mają ograniczone zastosowanie. W najbardziej zaawansowanych przypadkach wybór ogranicza się do terapii inwazyjnej.

Rola kwasu masłowego w patogenezie i leczeniu chorób jelit

Karolina Radwan, Piotr Radwan

Kwas masłowy należy do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, będących fizjologicznie produktem fermentacji prowadzonej przez mikrobiotę jelitową. Wykazuje szerokie spektrum korzystnych działań metabolicznych na poziomie przewodu pokarmowego i tkanek obwodowych, w tym stanowi główne źródło energii dla kolonocytów, ma działanie cytoprotekcyjne, regeneracyjne i troficzne na błonę śluzową jelit. W stanach patologicznych upośledzenie syntezy kwasu masłowego i obniżenie jego stężenia może prowadzić do uszkodzeń bariery jelitowej, translokacji bakteryjnej, zaburzeń immunomodulacji oraz nasilonej reakcji zapalnej. Egzogennie podawany kwas masłowy w postaci soli sodowej (maślan sodu) wykazuje wielokierunkowe korzystne działanie terapeutyczne uzasadniające jego szerokie zastosowanie w medycynie ogólnej, gastroenterologii, geriatrii, onkologii i w postępowaniu okołooperacyjnym.

Fakty i mity na temat inozyny

Bartosz J. Sapilak

Pranobeks inozyny to lek o działaniu immunostymulującym i przeciwwirusowym, od ponad 50 lat wykorzystywany w terapii infekcji wirusowych górnych dróg oddechowych i opryszczki. W tym czasie zebrano wiele doświadczeń związanych z jego zastosowaniem i bezpieczeństwem. Przyczyniły się one do powstania wielu faktów i mitów na temat jego bezpieczeństwa i skuteczności. W niniejszej pracy analizujemy najważniejsze z nich.

Skojarzona farmakoterapia lerkanidypiną w wybranych sytuacjach klinicznych

Jacek Lewandowski, Jakub Strzelczyk, Ewa Galewicz-Lubaczewska

Farmakoterapia nadciśnienia tętniczego ma na celu nie tylko redukcję ciśnienia krwi, ale także wpływ na inne czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Kompleksowe podejście terapeutyczne jest kluczowe dla obniżania ogólnego ryzyka zgonu. Leczenie nadciśnienia tętniczego opiera się na modyfikacji stylu życia oraz farmakoterapii. Obecnie według standardów zalecana jest farmakologiczna terapia złożona (czyli składająca się z więcej niż jednego leku), zwłaszcza u pacjentów z dodatkowymi czynnikami ryzyka. Badania wskazują, że u wielu chorych na cukrzycę lub przewlekłą chorobę nerek osiągnięcie zalecanych wartości ciśnienia często wymaga zastosowania co najmniej trzech leków hipotensyjnych. U pacjentów z zaburzeniami psychiatrycznymi, m.in. depresją, konieczne jest całościowe podejście kliniczne i adekwatna farmakoterapia zaburzeń nastroju oraz chorób internistycznych.

Nadkażenia bakteryjne infekcji wirusowych

Bartosz J. Sapilak

W pracy przedstawiono konieczność różnicowania etiologii infekcji dróg oddechowych i dostosowania terapii celowanej. Należy pamiętać, iż w praktyce POZ dominują infekcje niewymagające antybiotykoterapii, szczególnie w pierwszych dniach leczenia. Istotne jest leczenie objawowe, w tym redukcja uciążliwego kaszlu. W przypadku etiologii pierwotnie bakteryjnej lub wtórnego nadkażenia bakteryjnego niezbędna może się okazać antybiotykoterapia.

Praktyczne aspekty terapii reumatoidalnego zapalenia stawów przy użyciu metotreksatu

Robert Rupiński

Metotreksat jest antagonistą kwasu foliowego odgrywającym kluczową rolę w leczeniu wczesnego i zaawansowanego reumatoidalnego zapalenia stawów. Metotreksat odznacza się wysoką skutecznością kliniczną, hamowaniem uszkodzeń strukturalnych, dobrym profilem bezpieczeństwa, możliwością podawania doustnego lub podskórnego oraz niezrównaną efektywnością kosztową. Metotreksat może być stosowany zarówno w monoterapii, jak i jako wiodący lek w połączeniach z innymi syntetycznymi lub biologicznymi lekami modyfikującymi przebieg choroby.

Racjonalna antybiotykoterapia na przykładach z codziennej praktyki

Aneta Nitsch-Osuch

Racjonalna antybiotykoterapia definiowana jest jako właściwe stosowanie prawidłowo dobranych antybiotyków w uzasadnionych przypadkach. W pracy przedstawiono na przykładach z codziennej praktyki, jak dobierać antybiotyk w przypadku najczęstszych schorzeń (angina, zapalenie płuc itp.).

Przewlekła obturacyjna choroba płuc - poradnik dla chorego

Katarzyna Górska

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest powszechnie występującą chorobą układu oddechowego. Charakteryzuje się postępującym i trwałym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe (oskrzela, oskrzeliki) wywołanym zwężeniem i zapadaniem się (przebudową) ścian dróg oddechowych. Autorka w zwięzły sposób odpowiada na najważniejsze pytania dotyczące choroby.

Znaczenie różnych metod pomiaru ciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży z nadciśnieniem tętniczym

Ewa Wojciechowska , Jacek Lewandowski

Powikłania nadciśnienia tętniczego w ciąży są najczęstszymi i najistotniejszymi przyczynami zachorowalności i umieralności okołoporodowej zarówno matek, płodów, jak i noworodków. Odpowiadają za blisko 20% zgonów matek i 16% zgonów noworodków na całym świecie. Aby uniknąć powikłań nadciśnienia tętniczego w ciąży, konieczna jest wczesna kontrola ciężarnych, w tym regularne pomiary ciśnienia tętniczego, wczesne wykrywanie choroby nadciśnieniowej i skuteczne jego leczenie. Obecnie najczęściej pomiary ciśnienia wykonywane są w gabinecie, ale w wielu wypadkach zalecane są także pomiary pozagabinetowe. Zaletą tych ostatnich jest możliwość potwierdzenia bądź wykluczenia nadciśnienia, wykluczenia nadciśnienia białego fartucha i nadciśnienia maskowanego oraz w przypadku automatycznego całodobowego pomiaru - sposobność oceny rytmów dobowych ciśnienia. W artykule omówiono znaczenie poszczególnych rodzajów pomiarów ciśnienia u kobiet ciężarnych oraz różnice pomiędzy tymi pomiarami.

12 profili klinicznych pacjentów, u których warto rozważyć zastosowanie kandesartanu

Marcin Barylski

Zgodnie z aktualnymi polskimi i europejskimi wytycznymi antagoniści receptora AT1 dla angiotensyny II należą do głównych grup leków stosowanych w terapii nadciśnienia tętniczego. Wiele badań wykazało, że sartany zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań nadciśnienia tętniczego, wywierają korzystny wpływ na profil metaboliczny, zmiany naczyniowe, funkcję nerek, a dodatkowo są najlepiej tolerowane spośród wszystkich preparatów hipotensyjnych. W artykule przedstawiono przykłady zastosowania kandesartanu w terapii nadciśnienia tętniczego, zwracając szczególną uwagę na jego skuteczność hipotensyjną, bezpieczeństwo stosowania u pacjentów w wieku podeszłym, korzystny wpływ na niewydolność serca, bóle migrenowe głowy czy przerost lewej komory.

Dieta wspomagająca leczenie SM

Aleksandra Cichocka

Podstawowe znaczenie w stwardnieniu rozsianym ma leczenie farmakologiczne, ale według najnowszych badań dużą rolę wspomagającą może odegrać także prawidłowy sposób żywienia. Uważa się go nawet za element leczenia SM. Autorka opisuje, jak w praktyce zmniejszyć spożycie niekorzystnych w SM składników pokarmowych, a jak zwiększyć podaż korzystnych. Wskazuje, co jest kluczem do skomponowania diety, w której nie będzie nadmiaru niekorzystnych w SM składników pokarmowych ani niedoboru składników korzystnych. Przedstawia też ogólne zalecenia dietetyczne dla pacjentów, u których przyjmowanie leków wywołuje problemy żołądkowo-jelitowe.

Finerenon - nowa klasa niesteroidowych antagonistów receptora dla mineralokortykoidów. Nowe możliwości, nowe wskazania

Grzegorz Grześk

Finerenon to pierwszy niesteroidowy antagonista receptora dla mineralokortykoidów, który dzięki unikalnym właściwościom farmakologicznym charakteryzuje się potwierdzoną wynikami badań klinicznych wysoką efektywnością działania skojarzoną ze znikomą liczbą działań niepożądanych. W programie badań III fazy znajdowały się dwa kluczowe badania: FIDELIO-DKD (Finerenone in Reducing Kidney Failure and Disease Progression in Diabetic Kidney Disease) i FIGARO-DKD (Finerenone in Reducing Cardiovascular Mortality and Morbidity in Diabetic Kidney Disease). Uczestniczyło w nich łącznie 13 171 osób z cukrzycową przewlekłą chorobą nerek (PChN) o różnym stopniu nasilenia. Ze względu na bardzo wysoką efektywność finerenon powinien być wdrażany w terapii u pacjentów z cukrzycą i PChN. Celem zastosowanego leczenia, poprzez hamowanie procesu zapalnego, jest nie tylko spowolnienie progresji PChN, ale także istotna redukcja ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych. Terapia taka powinna być obowiązkowo rozpatrywana u pacjentów z PChN w przebiegu cukrzycy.

Klarytromycyna w leczeniu zakażeń górnych dróg oddechowych

Andrzej Radzikowski

Klarytromycyna jest lekiem numer jeden we wszystkich przypadkach nietolerancji B-laktamów w terapii zakażeń dróg oddechowych, zwłaszcza w natychmiastowej alergii na amoksycylinę lub nienatychmiastowej na wszystkie B-laktamy, a także w innych formach nietolerancji. Ze względu na swą farmakokinetykę i farmakodynamikę może skutecznie zastąpić B-laktamy. W sytuacji wrażliwości na makrolidy klarytromycyna jest skutecznym eradykatorem paciorkowca ropotwórczego w anginie oraz pneumokoka i pałeczki hemofilnej w przypadkach ostrego zapalenia ucha środkowego i bakteryjnego zapalenia nosa i zatok, a także pozaszpitalnego zapalenia płuc. W przypadkach niejasnej etiologii pozaszpitalnego zapalenia płuc (typowej i/lub atypowej) jest cennym uzupełnieniem i wzmocnieniem B-laktamów w tzw. terapii kombinowanej.

Wybrane zagadnienia dotyczące lakozamidu

Magdalena Bosak

Lakozamid to lek przeciwpadaczkowy nowej generacji o unikalnym mechanizmie działania, nasilającym powolną inaktywację kanałów sodowych. Jest stosowany w monoterapii i terapii dodanej napadów ogniskowych u dorosłych i dzieci od 2. r.ż. Wysoka skuteczność, dobra tolerancja oraz korzystne właściwości farmakokinetyczne lakozamidu pozwalają na zastosowanie go w wielu populacjach pacjentów, m.in. u pacjentów starszych, u osób z wielochorobowością somatyczną i psychiatryczną czy guzami mózgu.

Kwas acetylosalicylowy - dobór postaci leku

Magdalena Rudnicka

Kwas acetylosalicylowy jest związkiem szeroko stosowanym w terapii przeciwpłytkowej. Wielu pacjentów dotyka jednak problem oporności lub wykazują słabą tolerancję preparatu. W takiej sytuacji stosuje się wyższe dawki kwasu acetylosalicylowego lub przyjmuje się inhibitor pompy protonowej. Dobrym rozwiązaniem może być również dobór postaci leku o natychmiastowym uwalnianiu z dodatkiem glicyny. Takie podejście może się okazać szczególnie korzystne w wybranych populacjach pacjentów, m.in. u osób starszych, kobiet w ciąży, osób otyłych czy chorych na cukrzycę.

Zaburzenia rytmu serca u chorych poddawanych leczeniu onkologicznemu

Radosław Grabysa, Tomasz Kubiatowski, Ewa Lewicka, Aleksandra Lizewska-Springer

Niniejsza monografia poświęcona zaburzeniom rytmu i przewodzenia u pacjentów z chorobą nowotworową ma na celu przedstawienie tego zagadnienia w sposób możliwie najbardziej praktyczny. Dlatego przygotowany został rozdział poświęcony leczeniu radioterapią, a w innym omówiono strategię kontroli pacjentów onkologicznych z implantowanym stymulatorem lub kardiowerterem-defibrylatorem serca, u których planowane jest wykonanie badania techniką rezonansu magnetycznego. Dodatkowo w rozdziale na temat migotania przedsionków omówiono leczenie przeciwkrzepliwe u pacjentów onkologicznych. Monografię przygotowali kardiolodzy specjalizujący się w diagnostyce i leczeniu zaburzeń rytmu serca oraz w kardioonkologii, eksperci w zakresie elektroterapii serca oraz specjaliści w dziedzinie onkologii i radioterapii. Jest ona skierowana do wszystkich lekarzy, którzy zajmują się pacjentami z chorobą nowotworową: onkologów, hematologów i radioterapeutów, kardiologów, internistów, lekarzy rodzinnych, a także do lekarzy innych specjalności.

Kiedy wybieram sertralinę? Profile pacjentów

Anna Antosik-Wójcińska

W tym skrótowym materiale edukacyjnym naszym głównym bohaterem będzie sertralina, lek znany od dekad i chociaż wciąż chętnie stosowany w praktyce klinicznej, to jednak w wielu aspektach niedoceniany. Poszukując nowych rozwiązań terapeutycznych, czasem zapominamy, że długa obecność leku na rynku jest jego największą zaletą. Mnogość doświadczeń klinicznych związanych ze stosowaniem sertraliny w różnych sytuacjach, przy równoczesnej świetnej znajomości jej profilu bezpieczeństwa i ewentualnych działań niepożądanych, pozwala nam na w pełni świadome i bezpieczne stosowanie leku i na adekwatny dobór dawki do profilu objawów naszego pacjenta. W artykule prezentujemy 3 profile kliniczne pacjentów, u których zastosowano sertralinę, pokazując zarówno potencjał terapeutyczny leku, jak i jego mocne oraz słabe strony. Sertralina jest jednym z najlepiej przebadanych i najbezpieczniejszych leków przeciwdepresyjnych. Istnieje zatem szereg sytuacji, gdy będzie ona lekiem przeciwdepresyjnym pierwszego wyboru lub też lekiem stosowanym w ramach zmiany farmakoterapii z uwagi na pogorszenie stanu somatycznego pacjenta i zaostrzenie przebiegu chorób współistniejących.

Kwas acetylosalicylowy - standard leczenia nie tylko w chorobie niedokrwiennej serca

Bartosz J. Sapilak

W pracy przedstawiono współczesne możliwości wykorzystania kwasu acetylosalicylowego. Powszechnie pamięta się głównie o jego zaletach w prewencji pierwotnej i wtórnej incydentów sercowo-naczyniowych i rekomenduje u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca, po zawale serca i po udarze niedokrwiennym mózgu. Perspektywy wykorzystania kwasu acetylosalicylowego w medycynie są jednak znacznie szersze. Artykuł przybliża współczesne możliwości terapeutyczne.

Zalecenia i porady dla osób z chorobą afektywną dwubiegunową

Anna Rewekant

Choroba afektywna dwubiegunowa to schorzenie przewlekłe z możliwymi nawrotami. Chociaż wymaga gruntownego leczenia, regularnej opieki i ścisłej współpracy pacjenta z lekarzem, jej terapia może być skuteczna. Autorka, dr Anna Rewekant, uznana specjalistka, żywo działająca na rzecz pacjentów, stworzyła poradnik, który zawiera garść praktycznych informacji dotyczących terapii choroby afektywnej dwubiegunowej, codziennego funkcjonowania chorego, stylu życia czy diety. Pomoże on pacjentowi dobrze kontrolować chorobę, będzie wsparciem oraz rozwieje różne wątpliwości, które mogą się pojawić w toku leczenia.

Zastosowanie leków zobojętniających i antagonistów receptora H2 w postępowaniu z pacjentami z chorobą refluksową przełyku

Anna Mokrowiecka

Pacjenci z chorobą refluksową mogą prezentować szeroką gamę objawów, powodowanych przez różne mechanizmy patofizjologiczne. W nich upatruje się możliwych powodów oporności na leczenie i poszukuje się sposobów optymalizacji terapii przez dodanie innych, wskazanych w danych objawach leków. Oprócz szeroko stosowanych inhibitorów pompy protonowej mamy do dyspozycji inne grupy leków, m.in. antagonistów receptora H2 i leki zobojętniające kwas.

Procedura zapłodnienia pozaustrojowego - rola i zastosowanie progesteronu

Grzegorz Polak

Progesteron jest hormonem niezbędnym do przemiany wydzielniczej endometrium, warunkującej implantację zarodka i utrzymanie wczesnej ciąży. Wsparcie fazy lutealnej gestagenami po transferze zarodka jest jednym z etapów procedury zapłodnienia pozaustrojowego. Połączenie preparatów progesteronu podawanych podjęzykowo oraz dopochwowo zapewnia jego stężenia optymalne dla uzyskania ciąży podczas tej procedury.

Laserowa korekcja wad wzroku. Fakty i mity

Joanna Wierzbowska, Barbara Czarnota-Nowakowska

Książka Laserowa korekcja wad wzroku. Fakty i mity autorstwa prof. dr hab. n. med. Joanny Wierzbowskiej i dr n.med. Barbary Czarnoty-Nowakowskiej to niemal gotowy zestaw pytań testowych, które może od pacjenta otrzymać okulista. Publikacja ta znakomicie wpisuje się w potrzeby, bo odpowiada na najczęstsze wątpliwości pacjentów w sposób zrozumiały i jednoznaczny. Wśród odbiorców tej pozycji może znaleźć się też grono pacjentów poszukujących profesjonalnej wiedzy. Rzetelna wiedza przekazana pacjentowi dzięki wydaniu Laserowej korekcji wad wzroku. Faktów i mitów na pewno zaowocuje większym zaufaniem w relacji lekarz-pacjent, co w dzisiejszym świecie jest bardzo potrzebne. Książkę tę polecamy zarówno lekarzom okulistom, jak i pacjentom, jako przystępne kompendium wiedzy na temat szeroko rozumianej laserowej chirurgii refrakcyjnej.

Immunologia dla neurologów

Kamila Żur-Wyrozumska

Monografia omawia podstawowe mechanizmy immunologiczne istotne z punktu widzenia chorób neuroimmunizacyjnych oraz terapii stosowanych u pacjentów neurologicznych. Przedstawia także zmiany zachodzące w układzie immunologicznym w związku z fizjologicznym procesem starzenia się, ale też patologicznym procesem autoimmunizacji i nowotworzenia. Istotną część opracowania stanowi charakterystyka terapii immunomodulujących wykorzystywanych w neurologii, obejmująca zarówno ich zastosowanie, jak i związane z nimi ryzyko. Kompendium prezentuje również możliwości pozwalające na lepsze zarządzanie ryzykiem zmodyfikowanego układu immunologicznego, jakimi są szczepienia czy odżywianie, co realnie wpływa na długoterminowe efekty leczenia i jakość życia pacjentów. Książka ma na celu wsparcie specjalistów w codziennej pracy podczas podejmowania nierzadko ryzykownych decyzji terapeutycznych.