Terapia skojarzona mirabegronem z tamsulosyną w leczeniu pęcherza nadaktywnego u mężczyzn z objawami z dolnych dróg moczowych

Tomasz Wiatr, Piotr Chłosta

Mężczyznom z objawami z dolnych dróg moczowych (LUTS, lower urinary tract symptoms) leczonym a-blokerami mogą towarzyszyć symptomy nadaktywnego pęcherza moczowego (OAB, overactive bladder), co wymaga dodatkowego stosowania leków antymuskarynowych. Mirabegron (agonista receptora B3-adrenergicznego) jest alternatywną terapią uzupełniającą, skuteczniejszą od placebo pod względem poprawy objawów OAB i lepiej tolerowaną. Zaobserwowano, że skojarzone leczenie tamsulosyną z mirabegronem wpływa korzystnie na średnią objętość wydalonego moczu, epizodów parć naglących w ciągu doby oraz liczbę mikcji. W przypadku tamsulosyny w skojarzeniu z placebo obserwowano wyższy ogólny odsetek zdarzeń niepożądanych zaistniałych w trakcie leczenia niż w przypadku tamsulosyny z mirabegronem. Wyniki badania PLUS ujawniają przydatność terapii mirabegronem z tamsulosyną w leczeniu mężczyzn z powodu łagodnego powiększenia gruczołu krokowego, u których wystąpiły jednocześnie objawy nadaktywności pęcherza moczowego. Badanie MATCH potwierdziło, że terapia skojarzona przez 12 tygodni u mężczyzn z symptomami LUTS i OAB ma wyższą skuteczność niż placebo i była dobrze tolerowana.

Bóle głowy - przypadki kliniczne

Izabela Domitrz

Publikacja jest nowoczesną pracą zbiorową ujmującą problemy diagnostyczne i po części terapeutyczne bólów głowy w sposób wielowątkowy i interdyscyplinarny. Książka prezentuje głównie objawowe bóle głowy, często imitujące samoistne bóle głowy. Wśród autorów znajdują się neurolodzy, okuliści, laryngolodzy, pediatrzy, lekarze medycyny rodzinnej, co stwarza bardzo szeroką perspektywę oglądu problemu tak powszechnego jak ból głowy. Omówiono szeroki panel jednostek chorobowych, w których objawem naczelnym lub istotnie towarzyszącym jest ból głowy [...] Poszczególne rozdziały, napisane przystępnym, komunikatywnym językiem, prezentują aspekty praktyczno-kliniczne, skupiając się na diagnostyce, w tym różnicowej, a także, co bardzo istotne, na terapii [...] Książka jest cenną publikacją rynkową i niezwykle przydatnym narzędziem dla lekarzy wielu specjalności głównie w diagnostyce, a częściowo również w terapii pacjenta z bólem głowy.

Częstość rytmu serca

Jacek Lewandowski, Artur Mamcarz

Częstość rytmu serca (...) to pozycja wyjątkowa. Podręcznik dla lekarzy praktyków stanowi unikalne opracowanie prezentujące przegląd aktualnej wiedzy na temat sposobu kontroli i optymalnych wartości docelowych częstości rytmu serca w wybranyxch jednostkach chorobowych. Autorzy nie tylko przedstawiają rozproszone dotychczas informacje w oparciu o fakty i obowiązujace zalecenia towarzystw naukowych, lecz także umiejętnie uwzględniają własne doświadczenia, konfrontując je z obserwacjami innych lekarzy. Redaktorzy, wybitni i doświadczeni klinicyści, dołożyli starań, dzięki którym otrzymują Państwo wartościowy,na wysokim poziomie naukowym i świetny pod względem dydaktycznym podręcznik, opracowany z myślą o przydatności w codziennej pracy zawodowej. Z pewnością wypełni on lukę w krajowym piśmiennictwie dotyczącym optymalnej kontroli rytmu serca, powszechnie uznawanej za istotny czynnik ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych.

CHORY NA NOWOTWÓR interakcje analgetyków i leków stosowanych w terapii objawów współtowarzyszących

Jarosław Woroń

U chorego na nowotwór, szczególnie w okresie terminalnym, zachodzące zmiany w farmakokinetyce leków predysponują do występowania niekorzystnych interakcji pomiędzy jednocześnie stosowanymi lekami. Pacjent w terminalnym okresie choroby przyjmuje ponad 5 leków w sposób przewlekły, co stanowi kolejny czynnik ryzyka wystąpienia niekorzystnych interakcji, jakie mogą zachodzić pomiędzy przyjmowanymi przez niego lekami oraz lekami i suplementami diety. Z uwagi na wieloobjawowość, jaka wystpęuje u pacjenta z nowotworem, leczący go lekarz jest zmuszony do stosowania jednocześnie wielu leków, które mogą indukować między sobą niekorzystne interakcje, a te z kolei są źródłem nowych objawów.

Zakażenia układu oddechowego o etiologii atypowej

Adam J. Sybilski

Częstość występowania infekcji dróg oddechowych, zwłaszcza zapaleń płuc, o etiologii atypowej znacznie wzrasta. Najczęściej atypowe zapalenie płuc jest powodowane przez bakterie Mycoplasma pneumoniae i Chlamydophila pneumoniae. Jedynym rezerwuarem tych atypowych bakterii jest człowiek. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez kontakt bezpośredni z osobą chorą lub ozdrowieńcem. Zapalenie płuc o etiologii Mycoplasma pneumoniae i Chlamydophila pneumoniae najczęściej dotyczy dzieci bez współistniejących chorób i ma zazwyczaj łagodny przebieg, natomiast większość pacjentów z infekcją wywołaną przez Legionella wymaga leczenia na oddziałach intensywnej terapii. Symptomy infekcji mykoplazmatycznej mogą być bardzo różne - od łagodnych, pochodzących z górnych dróg oddechowych, po zapalenie płuc i objawy pozapłucne. Infekcja jest często niedodiagnozowana, a pacjenci zwykle nie szukają pomocy lekarskiej. Chlamydiowe zapalenie płuc w większości przypadków przebiega łagodnie, jest podobne do zapalenia mykoplazmatycznego i ma tendencję do samowyleczenia. Lekami z wyboru w leczeniu atypowego zapalenia płuc są makrolidy, a z uwagi na najlepszy compliance u dzieci - azytromycyna.

Pacjent z nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami metabolicznymi i łagodnym przerostem stercza w gabinecie lekarza POZ - rola doksazosyny

Anna Nowak, Joanna Jarosz-Popek, Marek Postuła

W ostatnich latach wyzwaniem stało się leczenie pacjentów z zespołem metabolicznym, który jest czynnikiem ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. Obiecującym kierunkiem badań w kontekście chorych z łagodnym przerostem gruczołu krokowego oraz zespołem metabolicznym okazała się doksazosyna - selektywny antagonista receptorów alfa-adrenergicznych. Jej plejotropowe działanie przyczynia się do redukcji wskaźników zespołu metabolicznego. Wyniki badań klinicznych pozwalają na skonstruowanie obiecującej, wysoce skuteczniej, a przede wszystkim bezpiecznej terapii dla tej grupy pacjentów.

Bezpieczeństwo kardiologiczne stosowania etorykoksybu

Paweł Balsam

Etorykoksyb jest wysoce selektywnym inhibitorem cyklooksygenazy 2 wskazanym w łagodzeniu objawów zapalenia stawów i kości, reumatoidalnego zapalenia stawów oraz bólu i oznak zapalenia związanego z ostrym zapaleniem stawów dnawym. Selektywne niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak etorykoksyb, powstały w wyniku wysiłków zaprojektowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które poprzez mechanizm oszczędzający aktywność cyklooksygenazy 1 zmniejszałyby ryzyko działań niepożądanych w postaci toksyczności żołądkowo-jelitowej. W niniejszej pracy przedstawiono dwa przypadki kliniczne ilustrujące miejsce etorykoksybu w terapii choroby zwyrodnieniowej stawów i reumatoidalnego zapalenia stawów ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa kardiologicznego.

Opieka nad osobą z otępieniem. Porady i ćwiczenia usprawniające pamięć

Tadeusz Parnowski

Poradnik Profesora Tadeusza Parnowskiego, przeznaczony dla opiekunów osób z otępieniem, składa się z dwóch części. Pierwsza omawia trudne zachowania chorego i możliwe reakcje, wskazuje, jak wzorcowo komunikować się z chorym, zawiera także szereg cennych wskazówek dotyczących codziennej opieki nad chorym. Druga część składa się z różnorodnych ćwiczeń-łamigłówek przeznaczonych dla chorego, których zadaniem jest usprawnienie funkcji poznawczych.

Charakterystyka i zastosowanie kliniczne dydrogesteronu - Stanowisko Grupy Ekspertów

Sebastian Kwiatkowski, Piotr Sieroszewski, Jarosław Kalinka, Tomasz Paszkowski, ...

Dydrogesteron został wprowadzony na rynek w 1961 r. i obecnie jest dostępny w ponad 100 krajach na całym świecie. Charakteryzuje się on dobrą biodostępnością i stabilnością metaboliczną, a także brakiem właściwości estrogenowych, androgenowych oraz mineralokortykoidowych i dobrym profilem bezpieczeństwa, dzięki czemu w wielu przypadkach klinicznych stanowi dobrą alternatywę dla innych progestagenów. Znajduje on zastosowanie w licznych wskazaniach ginekologiczno-położniczych, w tym w zaburzeniach wpływających na miesiączkę i ciążę, oraz w hormonalnej terapii menopauzalnej. W niniejszym dokumencie przedstawiono stanowisko Grupy Ekspertów na temat możliwości stosowania dydrogesteronu w praktyce klinicznej. Przeprowadzono narracyjny przegląd bazy literaturowej, skupiając się na kwestii skuteczności i bezpieczeństwa dydrogesteronu stosowanego w: nieprawidłowych krwawieniach z macicy, bolesnym miesiączkowaniu, zespole napięcia przedmiesiączkowego, wtórnym braku miesiączki, leczeniu poronienia zagrażającego i nawracającego, niepłodności związanej z niewydolnością ciałka żółtego, endometriozie oraz w hormonalnej terapii menopauzalnej. Zidentyfikowane dowody naukowe potwierdzają, że stosowanie dydrogesteronu w wielu sytuacjach klinicznych może być korzystne, a profil bezpieczeństwa leku jest bardzo dobry. Szerokie wykorzystanie dydrogesteronu w praktyce ginekologiczno-położniczej niewątpliwie jest zasadne, choć niezbędne są dalsze badania randomizowane, które bezsprzecznie potwierdzą skuteczność leku we wszystkich wskazaniach.

Co kardiolog chciałby przekazać na temat sitagliptyny?

Krzysztof Ozierański , Emil Brociek

Pacjenci z cukrzycą są narażeni na rozwój wielonarządowych komplikacji, z których szczególnie poważne zagrożenie stanowią powikłania sercowo-naczyniowe, należą do nich m.in.: ostre i przewlekłe zespoły wieńcowe, incydenty naczyniowo-mózgowe, przewlekła choroba nerek czy kardiomiopatia cukrzycowa. Z tego powodu prawidłowa kontrola glikemii u pacjentów z cukrzycą powinna być priorytetem. Sitagliptyna, przedstawiciel grupy inhibitorów dipeptydylopeptydazy 4, stanowi ważną opcję terapeutyczną dla pacjentów z cukrzycą typu 2, w tym ze współistniejącymi chorobami sercowo-naczyniowymi. Sitagliptyna wywołuje efekt kardioprotekcyjny poprzez kontrolę glikemii, a tym samym redukcję włóknienia i przerostu mięśnia sercowego, oraz poprzez poprawę gospodarki lipidowej. Lek ten odznacza się szczególnie korzystnym profilem bezpieczeństwa dzięki niskiemu ryzyku hipoglikemii oraz innych działań niepożądanych (w tym brakowi przyrostu masy ciała oraz istotnych interakcji lekowych). Co ważne, badanie TECOS potwierdziło bezpieczeństwo sitagliptyny u pacjentów obciążonych chorobami sercowo-naczyniowymi.

Komunikacja w opiece medycznej

Marta Makara-Studzińska

Książka porusza zarówno zagadnienia ogólne - np. znaczenie komunikacji zawodowej w relacji lekarz-pacjent, potrzeby pacjenta - jak i szczegółowe, dotyczące zasad i specyfiki kontaktu z określonymi grupami pacjentów. Autorzy posługują się czytelnymi i pomocnymi schematami przy omawianiu kontaktu z różnymi grupami pacjentów, takimi jak: dzieci, osoby starsze, chorzy psychicznie, osoby w kryzysie samobójczym i doznające przemocy, pacjenci niepełnosprawni, przewlekle chorzy, w tym pacjenci onkologiczni. Publikacja dostarcza wielu praktycznych porad i wytycznych oraz użytecznych wskazówek, jak krok po kroku budować profesjonalnie relację z pacjentem w określonych sytuacjach problemowych. Książka poszerza rozumienie zjawiska dialogu z pacjentem przez specjalistów i czytelników nieposiadających rozleglej wiedzy psychologicznej.

Strategie leczenia jaskry

Marek Rękas

Ostatnie lata przyniosły wiele sukcesów w terapii zachowawczej oraz nowych możliwości chirurgicznego leczenia jaskry, które wymagają przybliżenia i zrozumienia. Tego zadania podjęli się autorzy z dwóch znanych ośrodków klinicznych zajmujących się diagnostyką i leczeniem tej choroby. Szczegółowo omówili oni dostępne grupy leków obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe. Sporo uwagi poświęcili także wykorzystaniu różnych technik leczenia energią laserową, jak również przedstawili szeroki wachlarz technik zabiegowych. Każdy z zabiegów został szczegółowo omówiony. Autorzy zawarli w monografii także cenne uwagi wynikające z bardzo dużego doświadczenia klinicznego. Oprócz ciekawych opisów w książce znajdziemy też bogatą dokumentację fotograficzną. Jestem przekonany, że monografia spotka się z bardzo dużym zainteresowaniem.

Racekadotryl w leczeniu ostrej biegunki u dzieci: co mówią dane naukowe?

Hanna Szajewska

Ostra biegunka infekcyjna, czyli nieżyt żołądkowo-jelitowy (gastroenterocolitis), pozostaje jedną z częstych chorób wieku dziecięcego. Odwodnienie w  przebiegu ostrej biegunki jest najczęstszym i jednym z najpoważniejszych powikłań. Podstawę leczenia stanowi więc stosowanie doustnych płynów nawadniających (lub nawadnianie dożylne, w zależności od stopnia odwodnienia). Doustne płyny nawadniające nie wpływają jednak na czas trwania i nasilenie biegunki, stąd zainteresowanie farmakoterapią. Racekadotryl jest lekiem o działaniu antysekrecyjnym, który wywiera działanie poprzez hamowanie enkefalinaz. W artykule omówiono aktualne dane dotyczące roli racekadotrylu w leczeniu ostrej biegunki u dzieci.

Zastosowanie citalopramu w praktyce klinicznej

Joanna Smolarczyk-Kosowska, Robert Pudlo

Citalopram to lek znany od ponad 30 lat, obecnie często stosowany jako uzupełnienie przy braku satysfakcjonującej odpowiedzi na monoterapię. Lek ma niewielki potencjał do wchodzenia w interakcje międzylekowe. Jest skuteczny i dobrze tolerowany w zapobieganiu nawrotom depresji u osób starszych.

Nebiwolol - miejsce w terapii nadciśnienia tętniczego w różnych sytuacjach klinicznych

Wioletta Wydra, Marek Kuch

Nebiwolol to długo działający, wysoce kardioselektywny B1-adrenolityk. Stymuluje śródbłonkową produkcję tlenku azotu, działając wazodylatacyjnie oraz plejotropowo. Cechuje się lepszą tolerancją w porównaniu z klasycznymi B-adrenolitykami. Obniża ciśnienie centralne, redukując ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych. Jest preferowanym B-adrenolitykiem w terapii nadciśnienia tętniczego w różnych sytuacjach klinicznych.

Skuteczność dobesylanu wapnia w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej

Ewa Galewicz, Jacek Lewandowski

Przewlekła niewydolność żylna jest zespołem objawów będących wynikiem długotrwałego poszerzenia naczyń żylnych i związanego z tym wzrostu ciśnienia żylnego. Terapia obejmuje metody zachowawcze, minimalnie inwazyjne, chirurgiczne lub hybrydowe, będące kombinacją ww. metod. Leczenie zachowawcze opiera się na terapii uciskowej i środkach wspomagających, takich jak: fizjoterapia, manualny drenaż limfatyczny i stosowanie flebotoników. Z uwagi na niski odsetek pacjentów akceptujących terapię uciskową leki flebotoniczne odgrywają istotną rolę w niwelowaniu objawów niewydolności żylnej. Dobesylan wapnia należy do grupy leków ochraniających ściany naczyń. Właściwość, która sprawia, że wyróżnia się on w tej grupie, to znaczny wpływ na parametry reologiczne krwi, co czyni go niezwykle cennym preparatem w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej u pacjentów z chorobami współistniejącymi oraz czynnikami powodującymi wzrost lepkości krwi.

Korzyści z zastosowania pranobeksu inozyny

Michał Skrzypek

Wzrost zainteresowania potencjałem terapeutycznym pranobeksu inozyny (IP) jest pochodną zapotrzebowania na nowe leki przeciwwirusowe, wywołanego przez pandemię COVID-19. Dowiedziono, że IP hamuje replikację wielu wirusów oraz wywiera działanie immunomodulujące na organizm gospodarza. IP wpływa na humoralne i komórkowe aspekty reakcji immunologicznej. Duże znaczenie w praktyce ogólnej/lekarza rodzinnego ma potencjał IP w profilaktyce i leczeniu ostrych zakażeń górnych dróg oddechowych, gdzie rekomenduje się etiologiczne ukierunkowanie postępowania terapeutycznego. Badania wskazują także na korzyści kliniczne z zastosowania IP w leczeniu zakażeń wirusami opryszczki zwykłej, w tym obniżenie przez IP częstości nawrotów zakażenia. Obecne ustalenia dotyczące ewentualnego wpływu IP na przebieg zakażenia COVID-19 nie są konkluzywne i wymagają dalszych badań klinicznych. Należy podkreślić, że wartościowy efekt zastosowania IP w leczeniu zakażeń wirusowych może polegać na wczesnej interwencji immunomodulującej, korygującej immunosupresję i limfopenię związaną z zakażeniem wirusowym, co może wpływać na jego przebieg.

Mały pacjent - duży problem, czyli zasady diagnozowania i leczenia choroby refluksowej u niemowląt i małych dzieci

Grzegorz Oracz

Refluks żołądkowo-przełykowy jest to mimowolne cofanie się treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Jest jednym z najczęstszych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego u dzieci. U noworodków i niemowląt dominuje refluks fizjologiczny, związany z niedojrzałością przewodu pokarmowego. Choroba refluksowa to natomiast obecność objawów podmiotowych i/lub uszkodzenia błony śluzowej spowodowanych patologicznym zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. Artykuł przedstawia aktualne wytyczne diagnostyki i leczenia choroby refluksowej zgodnie z najnowszymi rekomendacjami Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN, European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition).

Alergiczny nieżyt nosa - 50 pytań i odpowiedzi

Piotr Rapiejko, Agnieszka Lipiec

Książka została napisana z myślą o lekarzach rodzinnych, których rozległa wiedza musi obejmować wszystkie choroby. Alergiczny nieżyt nosa, mimo, że dotyka ponad 1/4 populacji Polski, to tylko jedno z bardzo wielu schorzeń, których leczeniem zajmuje się lekarz rodzinny. Książka w większości opiera się na wiadomościach praktycznych, a w mniejszym stopniu na rozważaniach teoretycznych. Została napisana w przyjaznej dla odbiorcy formie pytań i odpowiedzi. Wiedza, którą zawiera, jest sumą doświadczeń i umiejętności autora zdobytych podczas 25 lat pracy z chorymi na alergiczny nieżyt nosa, a jego celem było zebranie i usystematyzowanie pytań, jakie najczęściej zadają lekarze rodzinni w czasie wykładów, szkoleń i konferencji.

Zastosowanie kwetiapiny i donepezilu w leczeniu otępienia u starszych pacjentów

Piotr Wierzbiński

Celami leczenia chorób otępiennych powinny być: spowolnienie postępu zmian neurologicznych i redukcja nasilenia objawów. Jednym z wczesnych objawów rozwoju chorób neurologicznych jest depresja o późnym początku. Wiąże się ona z upośledzeniem funkcjonowania obwodów przedczołowych, dysfunkcją przedczołowo-prążkowiową, która odpowiada za dysfunkcję depresyjno-poznawczą. Zespół ten słabo reaguje na leki przeciwdepresyjne, lepiej zaś na leki dopaminergiczne. Na podstawie piśmiennictwa oraz doświadczeń klinicznych możemy stwierdzić, że leczenie skojarzone donepezilem i kwetiapiną może przynieść pacjentom z otępieniem wiele korzyści i jest dobrze tolerowane. Inhibitory cholinesterazy, takie jak donepezil, mają najlepiej udokumentowane działanie w pierwszym okresie choroby, gdy niedobór cholinergiczny jest najbardziej dominujący, i pozwalają uzyskać korzyści u 30-50% chorych. Kwetiapina ma mniejszy potencjał rozwoju przyrostu masy ciała i powikłań metabolicznych oraz wywoływania hiperprolaktynemii, objawów pozapiramidowych i jest lepiej tolerowana.

Mianseryna i jej miejsce w praktyce klinicznej

Tomasz Gabryelewicz

Mianseryna jest lekiem o silnym działaniu przeciwdepresyjnym. Złożony mechanizm działania powoduje, że zalicza się go do klasy NaSSA (leki noradrenergiczne i specyficznie serotoninowe). Lek jest skuteczny w leczeniu depresji. W psychogeriatrii chętnie stosuje się go w leczeniu zaburzeń nastroju, zaburzeń snu oraz w stanach niepokoju. Działa również przeciwlękowo. Stosowany jest też jako terapia dodana, potencjalizując leczenie ciężkich depresji. Opisy przypadków dotyczą różnych możliwości stosowania leku w psychogeriatrii.

Czym są leki uspokajające i jakie mają wskazania w Psychiatrii?

Bartosz Łoza, Olga Łoza

Termin leki uspokajające, mimo że jest często stosowany, nie ma odniesienia do pojedynczej klasy środków psychofarmakologicznych. Leki te są wyróżnione raczej poprzez cel ich stosowania, tj. interwencyjne podawanie, aby szybciej zredukować lęk, napięcie czy zaburzenia myślenia powodujące dezorganizację zachowania. Spotyka się szerokie czy skrajne definicje tych leków – od takich, które praktycznie łączą je ze środkami nasennymi, do leków działających wybiórczo, usuwających tylko dezorganizację i napięcie, a równocześnie usprawniających w myśleniu i działaniu. W tego typu interwencyjnych działaniach są wykorzystywane takie środki, jak: neuroleptyki (np. promazyna, haloperydol), leki przeciwhistaminowe (np. hydroksyzyna) czy środki GABA-ergiczne (np. benzodiazepiny). Chociaż leki te są stosowane z reguły w bardzo trudnych klinicznie okolicznościach, wykazują się wysoką skutecznością i bezpieczeństwem przy doraźnym czy krótkotrwałym podawaniu.

Mebeweryna - skuteczny spazmolityk w leczeniu IBS

Przemysław Witek , Marek Waluga

Zespół jelita nadwrażliwego (IBS) jest przewlekłą chorobą zaliczaną do zaburzeń funkcjonowania osi jelito-mózg. Patofizjologia jest wieloczynnikowa i obejmuje m.in. dysfunkcję osi jelito-mózg, zmiany w składzie mikrobioty jelitowej i zaburzenia psychiczne. W leczeniu istotną rolę oprócz postępowania niefarmakologicznego odgrywają leki rozkurczowe. Spazmolityki są środkami o udowodnionym działaniu i bezpieczeństwie w IBS. Mebeweryna to lek o długiej tradycji stosowania, o potwierdzonej skuteczności i dobrej tolerancji. Jest wskazana w każdej postaci IBS, zwłaszcza z dominacją objawów takich jak ból brzucha i wzdęcia.

Postępowanie z pacjentką w wieku menopauzalnym w praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej

Violetta Skrzypulec-Plinta, Anna Antosik-Wójcińska

Przybliżamy temat diagnostyki zaburzeń hormonalnych i wspominamy, jakie trudności można napotkać przy wprowadzaniu hormonalnej terapii menopauzy. Nie zawsze wprowadzenie leczenia hormonalnego jest możliwe lub wskazane. Istnieje wiele sytuacji, w których nie decydujemy się na ten krok; rezygnacja z hormonalnej terapii menopauzy nie oznacza jednak, że ignorujemy objawy i trudności doświadczane przez pacjentkę. Okres okołomenopauzalny jest czasem, gdy powinniśmy zachować szczególną czujność odnośnie do możliwości wystąpienia u pacjentek objawów depresyjnych. W tym kontekście podkreślamy rolę lekarza rodzinnego we wczesnym wykrywaniu i leczeniu depresji. Towarzyszące menopauzie objawy ze sfery psychicznej mogą w wielu przypadkach być skutecznie leczone w warunkach praktyki lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Czasem wdrożenie leczenia farmakologicznego może w szybki sposób poprawić samopoczucie i komfort funkcjonowania pacjentek.