Знак и значение. Семантика предсказаний в знамениях, повериях и приметах / Znak i znaczenije. Siemantika priedskazanij w znamienijach, powierijach i primietach

Piotr Czerwiński

Na materiale przepowiedni odzwierciedlonych w zabytkach literatury staroruskiej (Słowo o wyprawie Igora, Powieść minionych lat), jak również niektórych rosyjskich ludowych wróżb i przepowiedni, dokonywana jest analiza i charakterystyka interpretującej części określanego w przepowiedni znaku-obrazu. Wybrany aspekt zakłada wyłonienie stojącego za intuicyjnie interpretowaną wiedzą o świecie konceptualnego systemu, którego fragmenty i części powinny stanowić jednostki semantyczne zarówno uświadamiane, jak i nieuświadamiane przez przedstawicieli danej tradycji mentalnej.

Silesian Journal of Legal Studies. Contents Vol. 5

red. Barbara Mikołajczyk

Silesian Journal of Legal Studies vol. 5 jest kolejnym numerem wydawnictwa ciągłego powołanego do życia uchwałą Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. W Silesian Journal of Legal Studies są publikowane teksty w językach kongresowych. Numer piąty Silesian Journal of Legal Studies zawiera artykuły dotyczące różnych dziedzin prawa – prawa konstytucyjnego i teorii prawa, praw człowieka, karnego i gospodarczego. Teksty dotyczą aktualnych problemów prawnych i praktycznych pojawiających się na gruncie prawa krajowego, teksty z zakresu prawa gospodarczego i karnego. Z kolei teksty z zakresu teorii prawa, prawa konstytucyjnego i praw człowieka są głosem w dyskursie z zakresu socjologii prawa. Silesian Journal of Legal Studies vol. 5 zawiera trzy recenzje polskich publikacji z zakresu prawa, co ma się przyczynić  do promocji polskiej myśli prawniczej. Podobny charakter ma także spis wybranych, ważniejszych monografii autorstwa pracowników Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego wydanych w 2012 r. oraz wykaz konferencji zorganizowanych na Wydziale Prawa i Administracji. Wykazy te mają na celu promocję Wydziału i zapoznanie społeczności akademickiej z jego działalnością naukową. Autorami tekstów są nie tylko Polacy – pracownicy Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, ale także naukowcy z innych polskich i zagranicznych uniwersytetów. Publikacja jest adresowana do szerokiego grona czytelników w Polsce i za granicą. Zakłada się, że czytelnikami będą  prawnicy – tak teoretycy jak i praktycy – specjalizujący się w różnych dziedzinach prawa. Publikacja może też być cennym źródłem dla magistrantów i doktorantów.

Wojciech Jastrzębiec - w służbie monarchii i Kościoła

red. Bożena Czwojdrak, Feliks Kiryk, Jerzy Sperka

W 2016 roku przypadła 580. rocznica śmierci Wojciecha Jastrzębca, piastującego kolejno godności: biskupa poznańskiego, krakowskiego, arcybiskupa gnieźnieńskiego i kanclerza Królestwa Polskiego czasów króla Władysława Jagiełły. Jubileusz stał się okazją do zorganizowania w Sandomierzu konferencji poświęconej tej wybitnej postaci. Miejsce obrad nie było przypadkowe, Sandomierz gościł już bowiem wybitnych naukowców dwukrotnie, w 2005 i 2010 roku, kiedy to dyskutowano nad postaciami biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego i arcybiskupa gnieźnieńskiego Mikołaja Trąby. Konferencja poświęcona Wojciechowi Jastrzębcowi niejako zamyka tryptyk sandomierskich obrad. Jednakże w przypadku bohatera ostatniego naukowego spotkania ziemia sandomierska i samo miasto mają szczególne znaczenie, Wojciech Jastrzębiec urodził się bowiem w niedalekich od Sandomierza Łubnicach, a leżąca obok wieś Beszowa do tej pory szczyci się wspaniałym kompleksem kościelno‑klasztornym (popaulińskim) jego fundacji. To tam Jastrzębiec pobierał pierwsze nauki, a upór i ambicja pozwoliły mu sięgnąć po najwyższe stanowiska duchowne i koronne, osiągnąć status jednego z najbliższych współpracowników króla Władysława Jagiełły. Tym bardziej wydało nam się naturalne, że trzecia konferencja sandomierska powinna być poświęcona właśnie postaci Wojciecha, nieodrodnego syna tej ziemi. Organizacja konferencji spoczęła w rękach przedstawicieli Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach – dr hab. Bożeny Czwojdrak i prof. dr. hab. Jerzego Sperki, oraz Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie – em. prof. dr. hab. Feliksa Kiryka i prof. dr. hab. Zdzisława Nogi. W maju 2016 roku na nasze zaproszenie do Sandomierza przybyli naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu i Krakowie, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Podczas dwóch dni obrad – 23 i 24 maja – wygłoszono kilkanaście interesujących referatów, które wzbudziły burzliwą dyskusję. Sylwetkę Wojciecha Jastrzębca przeanalizowano pod kątem działalności kościelnej, politycznej, jego mecenatu artystycznego, prześledzono jego fundacje i najbliższe otoczenie. W trakcie obrad okazało się, że wiele zastałych do tej pory opinii na temat biskupa udało się zweryfikować i przedstawić w nowym świetle, zaprezentowano też nieznane dotychczas aspekty jego życia. Tym bardziej cieszymy się, mogąc oddać do Państwa rąk teksty wygłoszonych referatów, oczywiście poszerzonych i wzbogaconych w stosunku do wersji konferencyjnych, które – mamy nadzieję – zainteresują nie tylko historyków i historyków sztuki, ale także miłośników ziemi sandomierskiej. (fragment Wstępu)

Outsourcing w przedsiębiorstwach sektora MŚP. Scenariusz aplikacyjny

Joachim Foltys

Przedsiębiorstwa małe, średnie oraz mikro, tworzące sektor MŚP, są bardzo dynamicznie rozwijającymi się firmami i mają coraz większe znaczenie dla poszczególnych państw (generowanie stanowisk pracy oraz udział w PKB Polski). Wśród metod i koncepcji, które stabilizują funkcjonowanie tego sektora oraz rozwijają go, wymienić należy tytułowy outsourcing, który w niniejszej publikacji stanowi główny obszar zainteresowania. Książka składa się z rozdziałów traktujących kolejno o: identyfikacji sektora małych i średnich przedsiębiorstw MŚP; identyfikacji outsourcingu; outsourcingu w funkcjonowaniu przedsiębiorstw sektora MŚP; scenariuszach aplikacji zastosowania outsourcingu w przedsiębiorstwach sektora MŚP. Warto wspomnieć, że prezentowane w publikacji wyniki analiz opracowano na podstawie badań nad zastosowaniem outsourcingu w losowo wybranych przedsiębiorstwach sektora MŚP w województwach: śląskim, małopolskim oraz dolnośląskim. Badania przeprowadzono na terenach: industrialnym, postindustrialnym, ale także rolniczym oraz turystyczno-uzdrowiskowym. Wykorzystanie zawartych w opracowaniu analiz oraz wniosków co do charakterystyki przedsiębiorstw sektora MŚP, a przede wszystkim co do zastosowania w ich funkcjonowaniu projektów outsourcingowych, pozwoli na wypracowanie zachowań innowacyjnych (pracowników oraz przedsiębiorstw), zwiększenie kapitału intelektualnego przedsiębiorstw sektora (tworzenie grup outsourcingowych) oraz zwiększenie ich odpowiedzialności społecznej.

Szkice o antyku. T. 6: Człowiek w relacji z naturą

red. Edyta Gryksa

Tom pokonferencyjny prezentuje prace z zakresu antycznego łowiectwa. W opublikowanych w nim tekstach znaleźć można informacje dotyczące etyki polowań, odniesienia do animal studies. Przeważająca część rozdziałów dotyczy polowań w starożytności. Do analiz wykorzystane zostały teksty Platona, Nemezjana, Arriana czy Luxoriousa. Nie brak ponadto odwołań do literatury wieków późniejszych: „Dziadów” Adama Mickiewicza czy przekładów łacińskich traktatów myśliwskich opracowanych przez Bruno Kicińskiego. Zachowana chronologia czasowa pozwala prześledzić zakres zmian jakie zachodziły w sposobach polowania i och ogólnej ocenie na przestrzeni wieków.

Wybrane metody cyfrowego przetwarzania sygnałów z przykładami programów w Matlabie

Piotr Porwik

Praca ma charakter teoretyczno-aplikacyjny, gdzie w przystępny sposób przedstawiono podstawy przejścia od analogowych sygnałów ciągłych i dyskretnych do sygnałów cyfrowych. W książce omówione zostały matematyczne podstawy różnych transformacji, ich wyprowadzenia oraz algorytmy. Omówiono także interpretacje widma sygnałów dyskretnych z punktu widzenia teorii jak i zastosowań praktycznych. Praca jest adresowana do pracowników naukowych wyższych uczelni kierunków technicznych, doktorantów oraz studentów zainteresowanych technikami cyfrowego przetwarzania sygnałów w tym obrazów i funkcji boolowskich.

Poznawcze i temperamentalne wyznaczniki kryminogenezy nieletnich

Magdalena Rode

Podstawowym problemem badawczym niniejszej publikacji jest weryfikacja poznawczych i temperamentalnych korelatów demoralizacji nieletnich. Autorka próbuje przybliżyć wzorce wchodzenia w interakcje społeczne młodzieży oraz nakreślić obraz ich przekonań osobistych, który odzwierciedla sposób postrzegania przez nich świata, relacji międzyludzkich oraz postawę wobec własnej osoby. Nieletnich cechuje specyficzny sposób przetwarzania informacji społecznych, który sprzyja uruchamianiu i podtrzymywaniu zachowań przestępczych. Przetwarzanie informacji społecznych przez nieletnich zostanie uchwycone pod względem uruchamianych stylów myślenia przestępczego i skonfrontowane z potencjalnymi temperamentalnymi i intelektualnymi czynnikami ryzyka.

Czytaj po polsku. T. 11: Sławomir Mrożek: "Nocny ekspres". Wyd. 2. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Edycja dla zaawansowanych (poziom C1-C2)

oprac. Małgorzata Smereczniak

Książka z opowiadaniem Nocny ekspres Sławomira Mrożka kontynuuje serię "Czytaj po polsku. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego" i jest przeznaczona dla osób znających język polski w stopniu zaawansowanym (C1 - C2). Zawiera krótką notkę biograficzną o Sławomirze Mrożku, zarys tematyki utworu (w języku polskim, angielskim i niemieckim) oraz oryginalny tekst opowiadania pt. Nocny ekspres, który uzupełniony został przypisami objaśniającymi trudniejsze słownictwo. Tekst opowiadania obudowany jest propozycjami różnorodnych ćwiczeń rozwijających kompetencje językowe, literackie i kulturowe. Opracowanie doskonale sprawdzi się zarówno podczas zajęć prowadzonych w grupie (klasie), jak i w samodzielnej nauce (zawiera klucz do ćwiczeń).

Przestrzenie przekładu T. 3

red. Jolanta Lubocha-Kruglik, Oksana Małysa, Gabriela Wilk

Prezentowana monografia poświęcona jest w całości problemom przekładu. Zebrane w niej prace przekładoznawców z Polski, Rosji, Ukrainy i Estonii są wynikiem interdyscyplinarnego dyskursu, w którym zetknęły się różne metody stosowane we współczesnych badaniach nad przekładem  – zarówno artystycznym, jak i specjalistycznym.  Pokazują one jak pojemna jest przestrzeń przekładu, wykazują też jej wielowymiarowość, czego efektem są szerokie możliwości interpretacji opisywanych zjawisk. Tom kierowany jest do wszystkich, którzy interesują się tą dziedziną wiedzy. Zawiera zarówno propozycje teoretyczne, jak i rozwiązania szczegółowe.

Tożsamość w wieku informacji. Media. Internet. Kino

red. Krystyna Doktorowicz

Praca adresowana jest do studentów kierunków medioznawczych, kulturoznawstwa i dziennikarstwa oraz badaczy społecznych i kulturowych skutków zastosowania nowych mediów. Autorzy podejmują problematykę indywidualnej i społecznej tożsamości w kontekście zmiany jaką kreują współczesne media. Zarówno media masowe, jak i sieciowe podlegające procesom cyfryzacji i konwergencji, oferują doświadczenie znacząco wpływające na procesy budowania tożsamości użytkowników tych mediów. Indywidualni użytkownicy, grupy i ruchy społeczne, instytucje, organizacje społeczne i polityczne nie tylko budują nowe narracje tożsamościowe, ale także zyskują szeroką platformę prezentacji własnej tożsamości i jej komunikacji. Praca prezentuje wybrane problemy badawcze bogatej przestrzeni badawczej, która będzie ulegała poszerzeniu wraz z rozwojem nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych i ich zastosowaniem.

"Okruchy". Studia o wierszach odnalezionych w rękopisach XVII wieku

Maria Barłowska

Tempus edax rerum – prawda ta dotyczy także tekstów, szczególnie tych – co typowe i charakterystyczne dla kultury polskiej XVII w. – zapisanych tylko w rękopisach. Okruchy… to zbiór studiów prezentujących odnalezione w sylwach, całkowicie dotąd nieznane lub dawno zaginione utwory (edycje tekstów w aneksach). Ich rozmaitość i osobliwość, bo są tu szlacheckie erotyki, ariańska poezja religijna, wiersze powstałe w moskiewskiej niewoli czy ekfrazy zegarów, nie tylko przykuwają uwagę, ale wzbogacają obraz dawnej literatury. Przybliżają poprzez szczegóły istotne rysy tradycji i mentalności polskiego baroku.

Nanostruktura i mikrotekstura antracytów

Stanisław Duber

W prezentowanej monografii obiektem badań była grupa węgli silnie zmetamorfizowanych – od semiantracytów do metaantracytów. Abstrahując od lokalnych warunków geologicznych, przedstawiono opis nanostruktury antracytów od skali atomowej (wielkości rzędu nanometrów) do wielkości strukturalnych rzędu dziesiątek mikrometrów (mikrotekstura) pochodzących z różnych kontynentów. Badania nanostruktury i mikrotekstury skoncentrowane były na znalezieniu wspólnych cech budowy tej grupy zmetamorfizowanej substancji organicznej – wykazano, że niejednorodność struktury i tekstury jest immanentną cechą wszystkich antracytów. Wyniki pracy powinny zainteresować studentów i pracowników naukowych kierunków geochemia, petrografia i geologia węgla, a także technologów zajmujących się otrzymywaniem materiałów węglowo-grafitowych dla hutnictwa.

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa". T. 6

red. Anna Śliz, Joanna Kurczewska, Marek S. Szczepański

Tom 6. „Górnośląskich Studiów Socjologicznych. Seria Nowa” – pod redakcją autorów z kilku polskich ośrodków naukowych – podejmuje problematykę wielokulturowości, widzianą przez pryzmat nie tylko konfliktu, lecz także spotkania kultur. To spotkanie kultur obserwowane jest w wielu wymiarach i na wielu płaszczyznach – w sensie symbolicznym, religijnym, w systemie wartości i w wyznawanym przez ludzi światopoglądzie, w kuchni regionalnej, w przestrzeni miejskiej i w relacjach wieś–miasto czy wreszcie w biografiach migrantów zarobkowych.

Wypatrywanie. Filozoficzne aspekty języka, literatury i edukacji

red. Małgorzata Wójcik-Dudek, Ewelina Zygan

Lech Witkowski w monumentalnym dziele Humanistyka stosowana. Wirtuozeria, pasje, inicjacje przyznaje, że wartość edukacji i pedagogiki jest mierzalna, choć ich probierz nie jest najłatwiejszym narzędziem w obsłudze1. Według badacza, fundamentem edukacji powinna być praca nad nadzieją, co oznacza wysiłek otwierania sobie szans na to, co jeszcze nie zaistniało. I choć otwarcie na to, co nieoczekiwane, wcale nie musi być scenariuszem biograficznym człowieka, to już z pewnością pozostaje wyzwaniem dla edukacji oraz nauczyciela. Wsłuchując się w ten imperatyw, przedstawiamy teksty zarówno młodych oraz bardzo młodych badaczy, jak i nauczycieli, którzy podejmują trud wypatrywania szansy na nowe interpretacje, różne punkty widzenia, ożywcze zdziwienie wywołane kanoniczymi, a tym samym, wydawałoby się, że znanymi, tekstami. Autorów tekstów − filozofów, kulturoznawców, literaturoznawców, językoznawców i nauczycieli — z pewnością łączy jedno: postawa „wypatrywania” praktykująca nadzieję na szansę „nowego”. (fragment wstępu)

The Echoing Myth. British Biblical Rewritings in Context, 1980s-2010s

Ewa Rychter

Książka jest poświęcona wybranym współczesnym brytyjskim powieściom, które przepisują (powtarzają w formie echa) dwa mity biblijne i mit Biblii. Niniejsze studium postrzega rewizje biblijne autorstwa Winterson, Burgessa, Roberts, Crace’a, Alderman i Pullmana jako krytyczne refleksje nad współczesnymi sposobami rozumienia brytyjskiej tożsamości narodowej, relacji między kobietami oraz tradycji liberalnej. Powieści te krytycznie przyglądają się biblijnym mitom/mitowi Biblii, próbując tak je zrewidować, aby wykorzystać je do mniej dogmatycznego, bardziej płynnego wyobrażenia wspólnoty. Taka słaba, samoświadoma i krytyczna rewizja mitów biblijnych wyłaniająca się w tych powieściach jest nazwana „the echoing myth”.

Jednostki języka w systemie i w mowie

red. Andrzej Charciarek, Henryk Fontański, Jolanta Lubocha-Kruglik

Wyzwaniem teoretycznym i praktycznym dla językoznawców jest opis funkcjonowania języka w warunkach komunikacji międzykulturowej – w tym wypadku polsko-rosyjskiej – w której dużą rolę, obok językowych różnic systemowych, odgrywa specyficzny uzus stosowania środków językowych właściwy danej nacji, odzwierciedlający specyficzny językowy obraz świata i obraz ten kształtujący. W artykułach zgromadzonych w prezentowanym zbiorze analizowane są i opisywane jednostki języka – głównie rosyjskiego i polskiego – różnych poziomów: morfologicznego, leksykalno-frazeologicznego i składniowego, zarówno w ich potencjach systemowych, jak i w zastosowaniach komunikacyjnych. W zbiorze znalazły się też teksty poświęcone współczesnym narzędziom i metodom badania języka, w szczególności językoznawstwu korpusowemu.

Józef Pieter: Światopogląd humanisty

Ewa Pieter-Kania

Światopoglądem humanisty nawiązuję do Problemów humanisty z roku 1973. W Problemach… przedstawiłem skrótowo – i przeważnie w układzie chronologicznym – założenia (poniekąd również metody i wyniki) prac badawczych i naukowo-pisarskich, jakie realizowałem w ciągu mej kariery naukowej od roku 1930. Wobec tego, że w ich obrębie niemało czasu i miejsca poświęciłem sprawie powstawania zagadnień filozoficznych, start do Światopoglądu humanisty wydaje się zrozumiały, przynajmniej w przekonaniu autora. Jednakże rzecz ta nie tylko stąd się wywodzi. Jak to dość szczegółowo wyjaśniałem w Problemach humanisty, podnietę istotną do mych studiów uniwersyteckich stanowił niepokój światopoglądowy, który ostro przeżywałem w trzech ostatnich klasach gimnazjum klasycznego (1921–1924). Rezultat sprowadzał się do wniosku, że studiować muszę przede wszystkim filozofię, i to niezależnie od wartości praktycznej spodziewanego dyplomu akademickiego. Z góry wiedziałem, że nawet dyplom doktora filozofii na niewiele mi się przyda w przyszłej pracy zawodowej, a więc że oprócz filozofii wybrać trzeba będzie jakiś kierunek studiów, dzięki któremu miałbym zabezpieczoną pracę nauczyciela w szkole średniej. Zgodnie z tym faktycznie odbyłem studia dwukierunkowe (filozoficzne i historyczne), uzupełnione później pedagogicznymi; studia filozoficzne –z głodu wiedzy czy z potrzeby serca, historyczne i pedagogiczne – ze względów bytowych. [fragment Wstępu]

Od epistemologii do krytycznej analizy dziejów. Studium filozofii Léona Brunschvicga

Marta Ples-Bęben

Książka jest próbą syntetycznego ujęcia filozofii Léona Brunschvicga (1869–1944), niegdyś wpływowej, a dziś zapomnianej postaci francuskiej sceny filozoficznej. System Brunschvicga stanowi połączenie namysłu epistemologicznego z refleksją historiozoficzną, co znajduje odzwierciedlenie w układzie niniejszej pracy. W jej kolejnych rozdziałach analizowane są leżące u podstaw badanej koncepcji założenia teoriopoznawcze, rozwiązania metodologiczne wynikające z ich przyjęcia oraz sposoby zastosowania tych rozwiązań do badań nad dziejami zachodniej kultury. Ważnym celem pracy jest odniesienie koncepcji filozoficznej Brunschvicga do kontekstu historycznofilozoficznego i ukazanie jej powiązań między innymi z filozofią krytyczną Immanuela Kanta i z Heglowskim idealizmem. Głównym zamierzeniem książki jest pokazanie związku między poszczególnymi elementami składającymi się na koncepcję filozoficzną Léona Brunschvicga. Prace pochodzące z różnych okresów twórczości francuskiego filozofa, pozornie dotyczące odległych od siebie obszarów problemowych (teorii poznania, form życia duchowego ludzkości, dziejów poszczególnych form ducha), są kolejnymi etapami realizacji jednego projektu, którego punkt wyjścia został określony przez Brunschvicga na samym początku jego drogi filozoficznej. Projekt ten, ufundowany na założeniach wypracowanych w rozprawie La modalité du jugement, to krytyczna refleksja nad historią ludzkiej myśli, mająca umożliwić namysł nad poznaniem i przejawiającym się w dziejach wiedzy rozumem. W ten sposób, w filozofii Brunschvicga transcendentalizm, rozumiany jako krytyczna refleksja nad poznaniem, łączy się z badaniem dziejów rozumu, przejawiającego się we wszelkiej ludzkiej działalności.

Ormiańsko-turecki konflikt 1915 roku we francuskojęzycznych i rosyjskojęzycznych (multi)mediach w XXI wieku - wybrane zagadnienia

Grair Magakian

Przedmiotem niniejszej monografii jest sposób prezentacji ormiańsko-tureckich stosunków w dyskursie medialnym XXI wieku, głównie na podstawie wydań internetowych francuskojęzycznych i rosyjskojęzycznych środków masowego przekazu, ze szczególnym uwzględnieniem analizy kognitywistycznej materiałów medialnych oraz ich wpływu na zaostrzenie lub złagodzenie ormiańsko-tureckiego konfliktu. Konflikt ormiańsko-turecki, wywołany kwestią ludobójstwa Ormian w Imperium Otomańskim i trwający permanentnie od ponad 100 lat, został w znacznej mierze odzwierciedlony w przekazach medialnych, także w Internecie. Większość materiału badawczego pochodzi zatem głównie z Internetu i obejmuje internetowe wydania papierowych publikacji, w tym tradycyjnych periodyków, zdigitalizowane oficjalne publikacje, blogi, fora, a nawet Wikipedię. Chodzi bowiem o informację przekazaną w jakimkolwiek kierunku, w jakiejkolwiek formie i w jakiejkolwiek postaci do jakiegokolwiek odbiorcy, ponieważ niezdefiniowany odbiorca (czyli każdy) często czerpie wiedzę nie przywiązując wagi do źródła jej pochodzenia. Powyższe podejście uwarunkowało również okres badawczy, który obejmuje pierwszą i częściowo drugą dekadę XXI wieku (z rysem genezy konfliktu z początku XX wieku). Natomiast wybór języków został podyktowany zarówno faktem, iż rosyjskojęzyczne i francuskojęzyczne media praktycznie od pierwszej chwili „towarzyszyły” temu konfliktowi, jak i tym, że pierwsze z nich odzwierciedlają jego ogląd wschodni, drugie – zachodni. Przedstawione w niniejszej książce badania zostały przeprowadzone po raz pierwszy i stanowią konieczny element zrozumienia i udoskonalenia procesów zachodzących we francuskojęzycznych i rosyjskojęzycznych dyskursach medialnych m.in. w zakresie: 1) krytycznej analizy ww. dyskursu, 2) wpływu mediów na procesy zachodzące w percepcji informacji dyskursywnej na poziomie świadomości oraz podświadomości odbiorców, 3) próby odróżnienia faktu i fałszu dyskursywnego z perspektywy kognitywistycznej analizy modeli dyskursów, 4) paradygmatu prawdziwości dyskursu na poziomie jego zgodności z rzeczywistością. Przeanalizowane w książce przykłady w obu językach są identyczne lub merytorycznie (co najmniej stosunkowo) zbliżone, z uwzględnieniem specyfiki percepcyjnej zarówno francuskiego, jak i rosyjskiego języka. Książka prezentuje teoretyczne podstawy badań (w szczególności podstawy filozoficzne i społeczno-psychologiczne), wprowadzenie do teorii dyskursu (społeczne funkcje języka, miejsce informacji w dyskursie kulturoznawczym i więziotwórczym, krytyczną analizę dyskursu, kierunki badań i analizy dyskursu) oraz kanały przepływu informacji wraz z ich kognitywistyczną analizą (brane są pod uwagę kwestie związane m.in. ze specyfiką języka mediów i illokucyjną strukturą dyskursu oraz kategoryzacją dyskursu). W opracowaniu zasadnicze miejsce zajmuje także materia struktury semantycznej tzw. pleksów (jako elementów składowych analizy kognitywnej), które, wywodząc się z paradygmatu światów K. Poppera, tworzą przestrzeń dyskursywną i przestrzeń przełożenia empirycznego (lub materializacji) dyskursu. Książka obejmuje też kwestie związane z normatywnym znaczeniem dyskursu w korelacji z ideologią narodową oraz analizą taktyki manipulacyjnej dyskursu. Przedstawione są również wpływy czynników społeczno-politycznych i ekonomicznych na strukturę językową dyskursu. Badania prezentowane w książce obejmują również wpływy rzeczownika Genocyd (od greckiego genos – rodzaj, ród, gatunek, pochodzenie, i łacińskiego cide, od caedere – zabić, zmasakrować) na jego podprogowy odbiór przez uczestników dyskursu oraz stereotypy etnokulturowe i specyfikę socjolingwistycznej analizy wojny ideologiczno-propagandowej. Warto zaznaczyć, iż została też uwzględniona społeczna interakcja pojmowania Genocydu w stosunkach ormiańsko-tureckich. W podsumowaniu uwzględniono konstatację, iż w dyskursie występuje szereg obustronnie wyraźnie wyodrębnionych kodów semantycznych, które w tym wypadku można podzielić na historyczno-patriotyczne, prawno-sądowe, religijno-duchowe, wizjonersko-analityczne, ekonomiczne, krytyczno-opozycyjne, państwa i racji stanu, cywilizacyjno-europejskie vs barbarzyńsko-azjatyckie i wyższości narodowej.

Sejmowe komisje śledcze w praktyce politycznej III RP

Adrian Drynda

Instytucja parlamentarnej komisji śledczej znana jest obecnie systemom politycznym większości państw demokratycznych na świecie, gdyż spełnia wiele istotnych funkcji w społeczeństwie obywatelskim. Celem niniejszej pracy jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy sejmowe komisje śledcze w Polsce stanowią rzeczywisty, realny i neutralny politycznie instrument kontroli parlamentarnej, czy też wyłącznie jeden z elementów doraźnej rywalizacji międzypartyjnej. Analizie poddano trzy podstawowe aspekty dotyczące tego zagadnienia: przesłanki powołania, mechanizmy funkcjonowania oraz wnioski końcowe z działalności sejmowych komisji śledczych, których prace toczyły się w okresie III Rzeczypospolitej Polskiej (na przestrzeni lat 2003–2018). Intencją autora jest ponadto rozstrzygnięcie kwestii zasadności i celowości wykorzystywania instytucji komisji śledczej w polskim systemie politycznym obok innych instrumentów kontroli sejmowej.

"Cóż tam, panie, w polityce?" Czyli o wzajemnym postrzeganiu dziennikarzy i polityków w mediach

Katarzyna Brzoza-Kolorz, Dagmara Głuszek-Szafraniec, Patrycja Szostok-Nowacka

Z recenzji dr hab. Agnieszki Szymańskiej: „Niniejsza książka jest przede wszystkim bardzo obszernym studium przekazu polskich mediów w kluczowym dla (…) sytuacji w Polsce roku wyborczym 2015. Podwójne wybory, które w rezultacie przyniosły tzw. dobrą zmianę, były bowiem czasem, w którym polityczne karty w rozgrywce o przyszłość Polski i kierunek jej dalszego rozwoju zostały rozdane na nowo. (…) wartość książki oddawanej do rąk czytelników odnosi się do jej wymiaru dokumentacyjnego. Jej treść składa się bowiem na niezwykle wnikliwy opis czasu, który objęła badaniem. Opis ponad wszelką wątpliwość rzetelny i bezstronny, a o takie publikacje dzisiaj najtrudniej. Jestem przekonana, że książka ta nie tylko jest interesująca dla nas dziś, ale będzie stanowić cenne źródło informacji na temat historycznego dla Polski roku 2015 dla wielu przyszłych pokoleń badaczy polskiej sfery publicznej oraz relacji mediów i polityki. Jej lektura powinna dać do myślenia poza tym nie tylko medioznawcom i politologom, ale nade wszystko ludziom mediów i samym politykom.”   Katarzyna Brzoza-Kolorz, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej UŚ. Swoje zainteresowania naukowe koncentruje wokół następujących zagadnień: komunikowanie społeczne, komunikowanie polityczne, women’s media studies i system komunikowania lokalnego. Członkini Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej (PTKS) i European Consortium for Political Research (ECPR). Uczestniczka ponad 20 konferencji naukowych. Autorka kilkunastu artykułów opublikowanych w czasopismach naukowych i pracach zbiorowych m.in. Entertainizacja polityki, „Zeszyty Prasoznawcze” nr 2/2014; Kobiety świata polityki na okładkach wybranych polskich tygodników w latach 2014-2015, „Polityka i Społeczeństwo” 1(15) / 2017, Obraz polityczek w okresie wyborów parlamentarnych w 2015 roku w polskich tygodnikach opinii a teoria zagłuszanej grupy, „Political Preferences” 17/2017. [20.02.2020] Dagmara Głuszek-Szafraniec, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej UŚ, stypendystka programu Erasmus na Georg-August Universität (RFN), była redaktor mediów niemieckojęzycznych. Wykonawca w projektach finansowanych przez NCN (również w OPUS 6  pt. Miejsce religii w sferze publicznej. Tożsamości religijne w wieloreligijnych regionach Europy Środkowo-Wschodniej na przykładzie wybranych regionów Polski, Ukrainy i Słowacji [Nr: 2012/07/B/HS6/02509]). Autorka artykułów nt. mediów na świecie, m.in. Hiszpańska partia Podemos a mediatyzacja polityki, „Politeja” 4(49)/2017; Media w hiszpańskiej wspólnocie Galicji. Proces degalicyzacji mediów, „Zeszyty Prasoznawcze” 3(227)/2016, System mediów w Hiszpanii. Różnice regionalne, „Zeszyty Prasoznawcze” 4(240)/2019 oraz współautorka publikacji nt. medialnych obrazów rzeczywistości, m.in. Medialna abdykacja. Od ustąpienia Benedykta XVI do wyboru papieża Franciszka (Katowice, 2015) [20.02.2020] Patrycja Szostok-Nowacka, doktor habilitowana, prof. UŚ w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej UŚ. Była wykonawcą w dwóch grantach naukowych: „Obraz wyborów do Parlamentu Europejskiego w polskich mediach. Analiza zawartości mediów” – grant KBN pod kierownictwem M. Kolczyńskiego nr 116211936 oraz „Obraz Prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej (2011) w wybranych tytułach prasy polskiej” – grant NCN pod kierownictwem M. Kolczyńskiego nr 2011/01/B/HS5/00524. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół zagadnień psychologii komunikowania, ze szczególnym uwzględnieniem jego lokalnego wymiaru oraz komunikowania politycznego. W swojej pracy naukowej realizuje przede wszystkim projekty empiryczne, oparte głównie na analizie zawartości mediów oraz badaniach społecznego odbioru komunikowania. [20.02.2020]

Retos contemporáneos de la enseñanza de ELE en Europa: tendencias y perspectivas generales

Red. Cecylia Tatoj, Raúl Fernández Jódar, Rafael Sergio Balches Arenas

W niniejszej publikacji, kierowanej zarówno do naukowców, jak i do praktyków, czyli obecnych i przyszłych nauczycieli, znajdziemy omówienie różnych metod i narzędzi wykorzystywanych w nauczaniu języka hiszpańskiego. W ten sposób czytelnik może poszerzyć swoją wiedzę na temat dydaktyki, nabrać nowej perspektywy oraz rozbudować swój warsztat pracy nauczyciela. Warto dodać, że tematy podjęte przez Autorów, nie ograniczają się do specyfiki nauczania Polaków, dlatego niniejsza monografia, może mieć zastosowanie w każdym kraju, w którym naucza się języka hiszpańskiego jako obcego.

Wielowymiarowość dobrostanu człowieka i społeczeństw, czyli o tym, jak szlachetne jest zdrowie. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Ewie Syrek

red. Ewa Jarosz

Tom gromadzi refleksje i analizy dotyczące szerokiego ujęcia i rozumienia interdyscyplinarnych już dzisiaj terminów takich, jak dobrostan i zdrowie. Rozważania podjęto z perspektywy pedagogicznej i odniesiono do kontekstów indywidualnych i zbiorowych – społecznych. Do tomu swoje wypowiedzi złożyli zarówno główni reprezentanci polskiej pedagogiki, zwłaszcza pedagogiki społecznej, jak i początkujący badacze. W prezentowanych treściach konteksty zdrowia, dobrostanu i ich uwarunkowań rozpatrywane są na poziomie metaspołecznym oraz w świetle mniejszych struktur społecznych (rodzina, środowisko lokalne), a także w pryzmacie indywidualnych biografii i konkretnych wzorów osobowych. Zbiór jest dedykowany jako akademicki hołd profesor Ewie Syrek, jednej z czołowych postaci pedagogiki społecznej i pedagogiki zdrowia w Polsce.

Oriental Encounters. Language, Society, Culture / Spotkania orientalistyczne. Język, społeczeństwo, kultura

red. Ireneusz Kida, Agnieszka Solska

Indyjski taniec Odissi, chińskie gry słowne czy leżąca u podstaw opartego na intuicji sposobu komunikowania się japońska „sztuka brzucha” to tylko niektóre z tematów omawianych w jedenastu artykułach składających się na tom „Oriental Encounters: Language, Society, Culture”. Książka, którą potraktować można jako swego rodzaju próbę dialogu międzykulturowego, dotyczy krajów orientalnych – Chin, Japonii oraz Indii. Zgromadzone w niej teksty są owocem dwóch interdyscyplinarnych konferencji naukowych zorganizowanych przez Uniwersytet Śląski w Katowicach. Zgrupowane w dwie części – anglo- oraz polskojęzyczną teksty podejmują całą gamę różnorakich zagadnień z dziedziny literatury, kultury, filozofii, komunikacji międzykulturowej oraz językoznawstwa. Napisane w fachowy, lecz przystępny sposób zainteresować mogą nie tylko badaczy zajmujących się tematyką orientalną, ale stanowić także mogą wartościową i inspirującą lekturę dla szerszej publiczności. J. ZAWADZKI, Loliness and solitude in Bian Zhilin’s poems K. KNOLL, Dùzi bǎole or tùzǐ pǎole? The perception of Mandarin word-initial stops by Poles A. SOLSKA, Shuanguan: linguistic and cultural aspects of the Chinese art of punning S. SWETA SEN-PODSTAWSKA, Living the abhinaya: sensory-somatic approaches to rasa-bhāva in Odissi dance A. R. WOOLLOCK, Project e-ma: engaging hope – an exploration of Freire’s Critical Pedagogy through arts-based inquiry with a Belfast community Z. FLUDER, Czy istnieje filozofia japońska? E. TOMPOREK-FUKUOKA, Fenomen haragei – japońska tradycja w komunikacji interpersonalnej oraz w biznesie M. MROWIEC, Trywializacja kultury japońskiej w mediach masowych J. MARCINÓW, Współcześni samurajowie? Ewolucja modelu społecznego salarymana w Japonii XX i pierwszych lat XXI wieku M. SPIECHOWICZ, Yoroshiku onegaishimasu – koncepcja „twarzy” czy „stanowiska”? Rodzaje grzeczności w japońskiej formule grzecznościowej D. WASILEWSKA, Paradoks (acintyatva) w filozofii Dźiwy Goswamina