Nauka jako obiekt kultu. Wprowadzenie do koncepcji scjentoteizmu

Łukasz Jach

Książka podejmuje problematykę wysokiego poziomu zainteresowania oraz szacunku, jakimi we współczesnym świecie cieszą się przekazy o tematyce naukowej. W poszczególnych rozdziałach kwestia ta poddawana jest interdyscyplinarnym analizom, uwzględniającym m.in. kontekst popkulturowy, metodologiczny, społeczny i psychologiczny. Punkt kulminacyjny rozprawy stanowi prezentacja koncepcji silnie scjentystycznego światopoglądu (określonego mianem scjentoteizmu) oraz jego psychologicznych podstaw i korelatów. Książka adresowana jest do psychologów i przedstawicieli innych dyscyplin społecznych, a także wszystkich osób zainteresowanych tematyką wpływu nauki, naukowców i najnowszych odkryć naukowych na funkcjonowanie jednostki i społeczeństwa.   Recenzja książki ukazała się: na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 3 (208) marzec 2016; w czasopiśmie „Forum Akademickie” nr 3/2016, s. 69 (Mariusz Karwowski: Wiedza na ołtarze!). Artykuł o książce ukazał się w czasopiśmie „Gazeta Uniwersytecka UŚ” nr 10 (240) lipiec–wrzesień 2016, s. 14–15 (Maria Sztuka: Dlaczego jedni ufają naukowcom, a inni mają ich za kuglarzy?, artykuł dostępny pod adresem: https://gazeta.us.edu.pl/node/283913).

Stosunki polsko-mołdawskie w kontekście relacji z Węgrami i Turcją na przełomie XV i XVI wieku

Katarzyna Niemczyk-Wiśniewska

W niniejszej pracy podjęty został temat relacji polsko-mołdawskich w latach 1492-1538. Datę początkową wyznacza objęcie rządów w państwie polskim przez Jana Olbrachta, zaś końcową upadek hospodara mołdawskiego Piotra Raresza oraz pogłębienie podporządkowania politycznego Mołdawii wobec Turcji, co położyło kres konfliktowi mołdawsko-polskiemu o Pokucie. Ponadto zdobycie przez Turków Budziaku skutkowało powstaniem bezpośredniej granicy z Imperium Osmańskim. Autorka przeanalizowała relacje z Mołdawią kolejnych królów polskich: Jana Olbrachta, Aleksandra Jagiellończyka i Zygmunta Starego. Dzięki dotarciu do nieznanych dokumentów ze zjazdu w Lewoczy udało się jej przedstawić znaczenie tegoż zjazdu w planowanej wyprawie Jana Olbrachta w 1497 roku. Zaakcentowała też rolę rodziny Chodeckich w konfliktach polsko-mołdawskich za panowania Aleksandra Jagiellończyka i Zygmunta Starego oraz omówiła zawiłości polityki Piotra Raresza względem Polski, Węgier i Turcji. W oparciu o bardzo szeroką kwerendę, obejmującą archiwa i biblioteki niemieckie, austriackie, rumuńskie, mołdawskie, węgierskie, polskie i rosyjskie, podjęła się zbadania i opisania ówczesnych stosunków polsko-mołdawskich. Wnioski z kwerendy rzuciły nowe światło na prezentowany temat. Celem było także osadzenie tych stosunków w kontekście międzynarodowym. Potrzeba ich dogłębnej analizy geopolitycznej wynikała z faktu, iż Mołdawia w XV i XVI wieku była miejscem krzyżowania się wpływów i interesów Polski, Węgier, Turcji oraz Wielkiego Księstwa Moskiewskiego. Chcąc zatem właściwie zrozumieć i zinterpretować relacje Polski z Mołdawią, należało przeanalizować sytuację geopolityczną oraz polityczno-prawną każdej ze stron.

Bycie w terenie / Being out in the land / Estar en el terreno

red. Aleksandra Kunce

Seria: Oikos. Komparatystyka Literacka i Kulturowa (2), ISSN 2720-1104 Zapraszamy do przemyślenia umiejscowienia za sprawą książki o doświadczeniu miejsca i bycia w terenie. Kierujemy się ku terenowi nie tyle powodowani metodologicznymi rozstrzygnięciami tego, czym jest teren jako kategoria w badaniach etnologicznych, ile kierowani wyznaniem wiary filozofa, dla którego człowiek jest człowiekiem umiejscowionym; więcej, to, co ludzkie, zostaje wydobyte za sprawą bycia w miejscu, które wiąże porządki czasowo-przestrzenne, krajobrazowe i lokalizujące nas "tu i teraz", porządki domowe i zakorzeniające, lecz i kwestionujące naszą pewność umiejscowienia, obracające dom w ruinę. Miejsce wprowadza w domowość prześwity tego, co nieobejmowalne, nieodgadnione, nieokreślone. Miejsce, pojemne materialnie, społecznie i duchowo, w centrum lokuje teren jako obszar ziemi - odsłaniający w człowieku doznanie ogromu, uczucie wtopienia się i wolę współtworzenia; ale i dalej, teren staje się obszarem naszego działania i jednocześnie sceną wydarzeń natury/kultury; teren jest tym, co otwarte, odsłonięte w miejscu, czego nie sposób zignorować, co wychodzi z człowieka w jego reakcji na teren właśnie, co odsłania go w byciu w terenie.

Jakość pracy a stan więzi społecznych. Monografia poświęcona pamięci prof. Władysława Jachera w dziesiątą rocznicę śmierci

red. Łukasz Trembaczowski

Monografia powstała w oparciu o publikacje uczestników konferencji pod tym samym tytułem, zorganizowanej w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Śląskiego dla upamiętnienia prof. Władysława Jachera w dziesiątą rocznicę śmierci. Tematyka publikacji skoncentrowana jest w obszarze zainteresowań badawczych prof. W. Jachera (choć nie jest ograniczona do jego myśli). Artykuły zaprezentowane w tomie stanowią analizę aktualności dorobku prof. Jachera (np. tekst prof. Mariańskiego), poszerzają zakres rozumienia poszczególnych zagadnień (np. problem więzi konfliktowych), analizują granice aplikacji dotychczasowych teorii w kontekście przemian (np. koncepcja moralnej transgresji w kontekście sztucznej inteligencji i gospodarki zalgorytmizowanej), rozważają potencjał nowych zastosowań dotychczasowych koncepcji (np. rozszerzenia pojęcia pracy na klientów fanów i użytkowników), prezentują wyniki bieżących badań empirycznych (np. badania U. Swadźby nad motywacjami podejmowania pracy przez studentów z krajów grupy wyszehradzkiej) oraz przywracają pamięć o zapoznanym dorobku (tekst poświęcony badaniom społecznego świata rzeki Odry). Główne obszary zainteresowań znalazły odzwierciedlenie w strukturze treściowej monografii podzielonej na 3 części: problematykę więzi społecznych, socjologię pracy oraz część zatytułowaną obrzeża myśli prof. Jachera (tematyka problemowo-regionalna).

Instytucjonalne, środowiskowe i indywidualne uwarunkowania funkcjonowania pedagoga szkolnego

Bogumiła Bobik

Praca składa się z ośmiu rozdziałów. Trzy pierwsze mają charakter teoretyczny. Przedstawiono w nich instytucjonalny i prawny wymiar pracy pedagoga szkolnego, środowiskowe determinanty jego pracy, zdefiniowano jego zasoby osobowe. Rozdział czwarty obejmuje koncepcję badań własnych. Opisuje ogólne założenia metodologiczne pracy oraz zastosowaną procedurę badań diagnostyczno-opisowych. Do badania wykorzystano sondaż diagnostyczny i metodę szacowania. Kolejne rozdziały (V - VII) zawierają analizę wyników badań. Prezentację rozpoczęto od opisu próby badawczej oraz analizy danych w zakresie planowania i organizacji pracy pedagogów. Następnie przedstawiono opinie pedagogów na temat środowiska wychowawczego, w którym funkcjonują uczniowie i które określa kierunki pomocy pedagogicznej. Dalej analizie poddano wybrane zasoby osobowości pedagogów, do których należą: kompetencje pedagogicznych, ocenę własnych preferencji zawodowych, umiejętności interpersonalne, skuteczność własną, strategie radzenia sobie ze stresem. Ostatni rozdział to próba modelowego ujęcia działań pedagoga szkolnego.

Romanica Silesiana. No 6: Postcolonialisme et fait littéraire

Zuzanna Szatanik

Rédacteur en chef Krzysztof Jarosz, avec la collaboration de Buata B. Malela, textes réunis et établis par Aneta Chmiel, Zuzanna Szatanik, Ewelina Szymoniak, Andrzej Rabsztyn   Kolejny tom Romanica Silesiana poświęcony został tematyce postkolonialnej w literaturze kanadyjskiej, latynoamerykańskiej, włoskiej i francuskiej. Autorzy zmierzyli się z trudnymi, nierzadko pionierskimi problemami, podejmując zagadnienia nadal bolesne w sensie społecznym, politycznym, a także czysto ludzkim. Inspiracją przedstawionych rozważań i analiz była lektura utworów takich pisarzy, jak: Chateaubriand, Victor Hugo, Tahar Ben Jelloun (L’Écrivain public i L’Enfant de sable), Jean-Luc Raharimanan (Za. Roman), Sergio Kokis (trylogia Saltimbanques, Kaléidoscope brisé i Le Magicien), Gail Scott (My Paris), Erminia Dell'Oro (L’abbandono. Una storia eritrea), Cristina Ali Farah (Madre piccola), Igiaba Scego (Oltre Babilonia), Renato Prada Oropeza (Mientras cae la noche), Horacio Castellanos Moya, Ricardo Piglia, Edmundo Paz Soldán, Rodrigo Rey Rosa, Daniel Moyano, Ananda Devi, Albert Cohen, Piotr Rawicz.

Fenomenologiczne wątki w psychologii poznania. Badania Danuty Gierulanki nad przyswajaniem pojęć i rozumieniem tekstu

Maria Anna Zając

W opracowaniu przede wszystkim dokonano rekonstrukcji wyników badań empirycznych Danuty Gierulanki i ukazano bogactwo związanych z nimi wątków teoretycznych, a także przedstawiono jej warsztat badawczy, oparty na innym ideale obiektywności naukowej w stosunku do dominującego w psychologii poznawczej. Ukazano również poglądy metateoretyczne D. Gierulanki, które – rozproszone i rzadko formułowane expresis verbis – wspierały jej prace psychologiczne i ucieleśniały ideał wolności badań naukowych w czasach tak bardzo niesprzyjających jego realizacji. D. Gierulanka nawiązując wprost do filozoficznych koncepcji Husserla i Ingardena, uzyskała wyniki teoretyczne, w pełni porównywalne z późniejszymi rezultatami psychologii poznawczej i kognitywistyki. Jej prace, zwłaszcza dotyczące procesu przyswajania pojęć, niewątpliwie torowały drogę współczesnemu pluralistycznemu podejściu w psychologii. Zasługują na to, aby nie tylko ocalić je od zapomnienia, ale podjąć zawarte w nich myśli i idee, cenne dla psychologii poznania i sposobu jej uprawiania, aby pokazać ich żywotność i siłę oraz dalszą ich fenomenologiczną perspektywę, ku której konsekwentnie od samego początku się zwracały i perfekcyjnie rozwijały.

"Polski atlas etnograficzny" - stan prac. Digitalizacja i opracowanie naukowe materiałów źródłowych (lata 2020-2024)

Zygmunt Kłodnicki, Agnieszka Pieńczak, Joanna Koźmińska

Książka stanowi pokłosie kilkuletnich badań Uniwersytetu Śląskiego prowadzonych w ramach grantu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (nr 11H 18 0068 87) pt. Polski Atlas Etnograficzny - opracowanie naukowe, elektroniczny katalog danych, publikacja zasobów w sieci Internet, etap II (2020-2024) oraz działalności Zespołu Badań Etnograficznych i Antropologicznych (2024-2028). Autorami opracowania są etnolodzy zajmujący się dziedzictwem kulturowym wsi polskiej, jednocześnie realizujący projekty digitalizacyjne mające na celu popularyzację etnologii i antropologii kulturowej w sieci. Badacze połączyli swoje doświadczenia we wspólnym projekcie, w efekcie czego powstało obszerne studium dotyczące specyfiki prac współcześnie prowadzonych nad Polskim atlasem etnograficznym. Książka może być przydatna dla badaczy szerzej zainteresowanych problematyką dziedzictwa kulturowego, głównie etnologów, folklorystów, muzealników oraz pasjonatów kultury wiejskiej.

Wieki Stare i Nowe. T. 9 (14)

red. Sylwester Fertacz, Agata Aleksandra Kluczek

Tom 9 (14) „Wieków Starych i Nowych”, parametryzowanego czasopisma Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego, jest adresowany nie tylko do zawodowych historyków, lecz także do wszystkich osób interesujących się historią powszechną, Polski i regionalną. Tom zawiera dwa artykuły dotyczące historiografii rzymskiej pierwszych wieków naszej ery autorstwa badaczy reprezentujących odpowiednio białostockie i warszawskie środowisko naukowe – Michała Norberta Faszczy i Roberta Suskiego. Ponadto opracowanie Doroty Malczewskiej-Pawelec z Katowic na temat pisarstwa historycznego Łucji Charewiczowej, jednej z niewielu kobiet w Polsce zajmujących się w okresie międzywojennym badaniami naukowymi, w dodatku z zakresu historii regionalnej, oraz artykuł doktoranta z katowickiego środowiska naukowego – Łukasza Burchackiego – o budzącej wciąż żywe zainteresowanie historii budowy Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. W niniejszym tomie zamieszczono również artykuły recenzyjne i recenzje, autorstwa historyków z Katowic i Rzeszowa, dotyczące trzech najnowszych wydawnictw naukowych.

"Słowo to cały człowiek". Studia i szkice o twórczości Mickiewicza

Marek Piechota

Publikacja zawiera wybór pisanych na przełomie wieków XX i XXI prac Autora o Mickiewiczu, wyrosłych z przeróżnych inspiracji. Zostały one zgrupowane w pięciu częściach: Filomackie spełnienia i rozczarowania; Motywy, inspiracje, fenomeny; Dopowiedzenia o ideach, relacjach, milczeniu; Z problemów edytorskich i ściśle filologicznych oraz Poliglotyzm wieszcza. Są to najczęściej rezultaty ogólnopolskich i międzynarodowych sesji naukowych, w których Autor brał udział (w Cieszynie, Gdańsku, Katowicach, Ostrawie, Ustroniu, Wilnie) w latach 1994–2008. Większość rozdziałów stanowią znacznie rozbudowane w stosunku do pierwodruków wersje, co zaznaczono w Nocie bibliograficznej.

Od Wydziału Propagandy Filmowej do Centralnego Urzędu Kinematografii. Pierwsza dekada partyjno-państwowego monopolu w polskim kinie

Ewa Gębicka

Książka traktuje o polskim kinie jako instytucji życia społecznego kształtowanej pod wpływem czynników politycznych, ekonomicznych i artystycznych. Autorka koncentruje się na infrastrukturze twórczości filmowej oraz praktykach wytwarzania i rozpowszechniania filmów. Badając wpływ polityki na materialne wyposażenie kina, postawy twórców i widzów, kształt systemów produkcji, dystrybucji i eksploatacji filmów oraz charakter występujących między nimi powiązań, zmierza do wyłonienia podstawowych prawidłowości funkcjonowania tej instytucji w warunkach państwowego monopolu i partyjnego dyktatu.

Wypowiedzi zalecające w książce dawnej i współczesnej

Bożena Mazurkowa, red. Mariola Jarczykowa

Łaskawy Czytelniku, masz przed sobą książkę pożyteczną i starannie przygotowaną, w której zgromadzono rozprawy Uczonych z wielu polskich ośrodków akademickich, prezentujących różne dyscypliny naukowe, zajmujących się dziełami na przestrzeni tysiącleci (od starożytności do XXI wieku). Artykuły uporządkowane chronologicznie uświadamiają jak doskonalono sztukę promowania publikacji, jak korzystano z doświadczeń poprzedników, jak wprowadzano odbiorców do lektury dzieła. Ufamy, że czas spędzony z tą książką w ręku będzie czasem przyjemnym i pełnym inspirujących myśli towarzyszących słowom Autorów. Z tym bądź łaskaw.

Silesian Journal of Legal Studies. Contents Vol. 5

red. Barbara Mikołajczyk

Silesian Journal of Legal Studies vol. 5 jest kolejnym numerem wydawnictwa ciągłego powołanego do życia uchwałą Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. W Silesian Journal of Legal Studies są publikowane teksty w językach kongresowych. Numer piąty Silesian Journal of Legal Studies zawiera artykuły dotyczące różnych dziedzin prawa – prawa konstytucyjnego i teorii prawa, praw człowieka, karnego i gospodarczego. Teksty dotyczą aktualnych problemów prawnych i praktycznych pojawiających się na gruncie prawa krajowego, teksty z zakresu prawa gospodarczego i karnego. Z kolei teksty z zakresu teorii prawa, prawa konstytucyjnego i praw człowieka są głosem w dyskursie z zakresu socjologii prawa. Silesian Journal of Legal Studies vol. 5 zawiera trzy recenzje polskich publikacji z zakresu prawa, co ma się przyczynić  do promocji polskiej myśli prawniczej. Podobny charakter ma także spis wybranych, ważniejszych monografii autorstwa pracowników Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego wydanych w 2012 r. oraz wykaz konferencji zorganizowanych na Wydziale Prawa i Administracji. Wykazy te mają na celu promocję Wydziału i zapoznanie społeczności akademickiej z jego działalnością naukową. Autorami tekstów są nie tylko Polacy – pracownicy Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, ale także naukowcy z innych polskich i zagranicznych uniwersytetów. Publikacja jest adresowana do szerokiego grona czytelników w Polsce i za granicą. Zakłada się, że czytelnikami będą  prawnicy – tak teoretycy jak i praktycy – specjalizujący się w różnych dziedzinach prawa. Publikacja może też być cennym źródłem dla magistrantów i doktorantów.

Wokół teoretycznych i praktycznych aspektów stosunków międzynarodowych. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Mieczysławowi Stolarczykowi

red. Tomasz Kubin, Justyna Łapaj-Kucharska, Tomasz Okraska

Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Mieczysławowi Stolarczykowi

Outsourcing w przedsiębiorstwach sektora MŚP. Scenariusz aplikacyjny

Joachim Foltys

Przedsiębiorstwa małe, średnie oraz mikro, tworzące sektor MŚP, są bardzo dynamicznie rozwijającymi się firmami i mają coraz większe znaczenie dla poszczególnych państw (generowanie stanowisk pracy oraz udział w PKB Polski). Wśród metod i koncepcji, które stabilizują funkcjonowanie tego sektora oraz rozwijają go, wymienić należy tytułowy outsourcing, który w niniejszej publikacji stanowi główny obszar zainteresowania. Książka składa się z rozdziałów traktujących kolejno o: identyfikacji sektora małych i średnich przedsiębiorstw MŚP; identyfikacji outsourcingu; outsourcingu w funkcjonowaniu przedsiębiorstw sektora MŚP; scenariuszach aplikacji zastosowania outsourcingu w przedsiębiorstwach sektora MŚP. Warto wspomnieć, że prezentowane w publikacji wyniki analiz opracowano na podstawie badań nad zastosowaniem outsourcingu w losowo wybranych przedsiębiorstwach sektora MŚP w województwach: śląskim, małopolskim oraz dolnośląskim. Badania przeprowadzono na terenach: industrialnym, postindustrialnym, ale także rolniczym oraz turystyczno-uzdrowiskowym. Wykorzystanie zawartych w opracowaniu analiz oraz wniosków co do charakterystyki przedsiębiorstw sektora MŚP, a przede wszystkim co do zastosowania w ich funkcjonowaniu projektów outsourcingowych, pozwoli na wypracowanie zachowań innowacyjnych (pracowników oraz przedsiębiorstw), zwiększenie kapitału intelektualnego przedsiębiorstw sektora (tworzenie grup outsourcingowych) oraz zwiększenie ich odpowiedzialności społecznej.

Wybrane metody cyfrowego przetwarzania sygnałów z przykładami programów w Matlabie

Piotr Porwik

Praca ma charakter teoretyczno-aplikacyjny, gdzie w przystępny sposób przedstawiono podstawy przejścia od analogowych sygnałów ciągłych i dyskretnych do sygnałów cyfrowych. W książce omówione zostały matematyczne podstawy różnych transformacji, ich wyprowadzenia oraz algorytmy. Omówiono także interpretacje widma sygnałów dyskretnych z punktu widzenia teorii jak i zastosowań praktycznych. Praca jest adresowana do pracowników naukowych wyższych uczelni kierunków technicznych, doktorantów oraz studentów zainteresowanych technikami cyfrowego przetwarzania sygnałów w tym obrazów i funkcji boolowskich.

Przestrzenie przekładu T. 3

red. Jolanta Lubocha-Kruglik, Oksana Małysa, Gabriela Wilk

Prezentowana monografia poświęcona jest w całości problemom przekładu. Zebrane w niej prace przekładoznawców z Polski, Rosji, Ukrainy i Estonii są wynikiem interdyscyplinarnego dyskursu, w którym zetknęły się różne metody stosowane we współczesnych badaniach nad przekładem  – zarówno artystycznym, jak i specjalistycznym.  Pokazują one jak pojemna jest przestrzeń przekładu, wykazują też jej wielowymiarowość, czego efektem są szerokie możliwości interpretacji opisywanych zjawisk. Tom kierowany jest do wszystkich, którzy interesują się tą dziedziną wiedzy. Zawiera zarówno propozycje teoretyczne, jak i rozwiązania szczegółowe.

Komunikacja urzędowa na Górnym Śląsku w okresie XVI-XVIII wieku. Ujęcie dyskursologiczne

Mirosława Siuciak

Monografia przedstawia ważny etap kształtowania się wzorców polskiej komunikacji urzędowej. Materiałem badawczym są zbiory kancelaryjne powstałe na Górnym Śląsku w okresie XVI-XVIII wieku w kilku miejscowościach podlegających europejskiemu prawu miejskiemu. Ze względu na szerokie kompetencje lokalnych urzędów zachowane dokumenty realizują dwa typy dyskursu: kancelaryjny (regulujący stosunki prawno-społeczne i własnościowe między mieszkańcami) oraz sądowy (związany z rozsądzaniem sporów i zapewnianiem porządku publicznego). Charakterystyka obydwu dyskursów wiąże się z opisem typowych dla nich funkcji pragmatycznych, kategorii tekstowych oraz gatunków wypowiedzi utrwalonych w formie pisanej.

Serbska ruletka. Dramat serbski po 1995 roku. Wybór tekstów. T. 1-2

red. Agnieszka Cielesta, Leszek Małczak, Dominika Zwierzchowska

Serbska ruletka to wybór współczesnych dramatów serbskich. Znalazło się w nim 9 tekstów 9 autorów w następującej kolejności: w tomie pierwszym: Svetislav Basara Dolce vita; Miroljub Nedović Kraina ciemności; Mirjana Ojdanić Ślad ludzkich zębów; Nebojša Romčević Karolina Neuber; w tomie drugim: Goran Marković Willa Sachino; Milena Marković Statek dla lalek; Milena Minja Bogavac Czerwona. Seks i konsekwencje; Marija Karaklajić Twarz ze szkła; Maja Pelević Może jesteśmy Myszką Miki. Wszystkie utwory powstały po 1995 roku i żaden z nich nie był wcześniej ani w Polsce wydany, ani na język polski przetłumaczony. W wyborze uwzględniono zarówno teksty autorów średniego pokolenia, tych o ugruntowanej już pozycji, jak i młodych twórców, czasem zaledwie przed kilkoma laty debiutujących, ale już zauważonych i docenianych, teksty zróżnicowane tematycznie i gatunkowo. Ich autorzy nie są bynajmniej dla polskiego odbiorcy zupełnie anonimowi, trudno bowiem nie rozpoznać chociażby w osobach Gorana Markovicia, Svetislava Basary czy Mileny Marković artystów o międzynarodowej sławie. Wybrane dramaty to sztuki znane w Serbii, ale często też już poza jej granicami, nagradzane, zarówno za tekst, jak i za jego realizację sceniczną, na licznych festiwalach i konkursach teatralnych.

Ktistes i inni. Bohaterowie mitów i legend w rzymskim mennictwie prowincjonalnym (235-276)

Agata Aleksandra Kluczek

W książce omówiono postacie mitycznych założycieli i eponimów miast na rzymskim Wschodzie jako symbole-personifikacje tradycji założycielskiej. Pokazano, że szerokie rozpowszechnienie wątku założycielskiego w rzymskim mennictwie prowincjonalnym lat 235-276 (mennictwo miejskie, kolonialne, koina, pseudoautonomiczne itd.), motywy ikonograficzne oraz napisy monetarne to odpowiedź lokalnych elit na zjawiska kryzysowe III wieku. Temat założycielski przedstawiono w książce w trzech różnych perspektywach: mitu fundacyjnego i jego bohaterów, monet jako środka do zdefiniowania idei fundacyjnej oraz związku mitów fundacyjnych z polityką.

Legendy Ajnów z czwartej ręki

oprac. Aleksandra Dębińska, Sviatlana Rohach, red. Agnieszka Tambor, Jolanta Tambor

Seria: Świat po polsku (1), ISSN 2956-4468   Głównym celem publikacji jest przedstawienie legend Ajnów, grupy etnicznej zamieszkującej obecnie japońską wyspę Hokkaido. Legendy zostały przetłumaczone z języka rosyjskiego na język polski przez Sviatłanę Rohach. Aby odpowiednio przekazać ich sens, niezwykle istotnym elementem publikacji stał się kontekst etniczny oraz społeczny Ajnów. Zbiór stanowi kolejną próbę przybliżenia czytelnikowi nadzwyczaj atrakcyjnej, egzotycznej kultury dalekowschodniej, a zarazem postaci wybitnego polskiego badacza i odkrywcy – Bronisława Piłsudskiego, zasłużonego dla światowych badań etnicznych i etnograficznych.

Nierówności zdrowotne wykluczonych ekonomicznie mieszkańców Siemianowic Śląskich

Paweł Grzywna

W pracy podjęto problematykę teoretycznych aspektów wykluczenia ekonomicznego i nierówności zdrowotnych, ale przede wszystkim celem stało się przedstawienie wyników badań empirycznych mogących służyć lepszej identyfikacji społeczno-ekonomicznych uwarunkowań nierówności zdrowia na przykładzie przestrzeni poindustrialnej. Wciąż jeszcze gorszy od przeciętnego dla krajów Unii Europejskiej stan zdrowia ludności Polski determinuje podjęcie działań w celu poprawy stanu zdrowia społeczeństwa polskiego w stopniu zmniejszającym dystans istniejący pomiędzy Polską a średnim poziomem stanu zdrowia w Unii Europejskiej. Istotnym wyzwaniem dla władz publicznych jest również zmniejszenie różnic społecznych i terytorialnych w stanie zdrowia populacji. Realizacja tychże zadań związanych z poprawą stanu zdrowia społeczeństwa i niwelowaniem nierówności wymaga jednak dysponowania wynikami badań empirycznych. Z tego względu uzasadnione i wartościowe jest prowadzenie studiów empirycznych i teoretycznych z zakresu polityki zdrowotnej a uwzgledniających nierówności ekonomiczne. Monografia składa się z 4 rozdziałów, w których scharakteryzowano następujące kwestie: w rozdziale 1. refleksje nad znaczeniem pojęcia przestrzeni w naukach społecznych, a zwłaszcza przestrzeni poindustrialnej oraz jej związkach z wykluczeniem społeczno-ekonomicznym; w rozdziale 2. problemy społeczno-demograficzne, które występują w Siemianowicach Śląskich; w rozdziale 3. rozważania teoretyczne nad organizacją i przeprowadzeniem procesu badawczego; w rozdziale 4. przedstawiono wyniki badań empirycznych obejmujących uwarunkowania stanu zdrowia oraz społeczno-ekonomiczne nierówności w zdrowiu wśród wykluczonych mieszkańców Siemianowic Śląskich. Poruszony został również problem korzystania ze świadczeń zdrowotnych. Publikacja adresowana jest do osób zainteresowanych materią polityki zdrowotnej i wykluczenia ekonomicznego, decydentów politycznych, w tym w szczególności przedstawicieli władz samorządowych, a także instytucji II i III sektora.

Wypatrywanie. Filozoficzne aspekty języka, literatury i edukacji

red. Małgorzata Wójcik-Dudek, Ewelina Zygan

Lech Witkowski w monumentalnym dziele Humanistyka stosowana. Wirtuozeria, pasje, inicjacje przyznaje, że wartość edukacji i pedagogiki jest mierzalna, choć ich probierz nie jest najłatwiejszym narzędziem w obsłudze1. Według badacza, fundamentem edukacji powinna być praca nad nadzieją, co oznacza wysiłek otwierania sobie szans na to, co jeszcze nie zaistniało. I choć otwarcie na to, co nieoczekiwane, wcale nie musi być scenariuszem biograficznym człowieka, to już z pewnością pozostaje wyzwaniem dla edukacji oraz nauczyciela. Wsłuchując się w ten imperatyw, przedstawiamy teksty zarówno młodych oraz bardzo młodych badaczy, jak i nauczycieli, którzy podejmują trud wypatrywania szansy na nowe interpretacje, różne punkty widzenia, ożywcze zdziwienie wywołane kanoniczymi, a tym samym, wydawałoby się, że znanymi, tekstami. Autorów tekstów − filozofów, kulturoznawców, literaturoznawców, językoznawców i nauczycieli — z pewnością łączy jedno: postawa „wypatrywania” praktykująca nadzieję na szansę „nowego”. (fragment wstępu)

The Echoing Myth. British Biblical Rewritings in Context, 1980s-2010s

Ewa Rychter

Książka jest poświęcona wybranym współczesnym brytyjskim powieściom, które przepisują (powtarzają w formie echa) dwa mity biblijne i mit Biblii. Niniejsze studium postrzega rewizje biblijne autorstwa Winterson, Burgessa, Roberts, Crace’a, Alderman i Pullmana jako krytyczne refleksje nad współczesnymi sposobami rozumienia brytyjskiej tożsamości narodowej, relacji między kobietami oraz tradycji liberalnej. Powieści te krytycznie przyglądają się biblijnym mitom/mitowi Biblii, próbując tak je zrewidować, aby wykorzystać je do mniej dogmatycznego, bardziej płynnego wyobrażenia wspólnoty. Taka słaba, samoświadoma i krytyczna rewizja mitów biblijnych wyłaniająca się w tych powieściach jest nazwana „the echoing myth”.