Szkice z metodologii językoznawstwa i filozofii języka

Piotr Stalmaszczyk

Niniejsze szkice podejmują problematykę splotu językoznawstwa i filozofii języka, ze szczególnym zwróceniem uwagi na dokonania generatywizmu w językoznawstwie (w duchu Noama Chomsky'ego i Raya Jackendoffa) oraz analitycznej filozofii języka (nawiązującej do tradycji sięgającej Gottloba Fregego, Ludwiga Wittgensteina i Bertranda Russella). Pierwszy rozdział przywołuje trylemat Gorgiasza i wskazuje na jego konsekwencje dla typologii nauk oraz dla zrozumienia uniwersalności języka. Po omówieniu zagadnienia postępu w filozofii, w drugim rozdziale przedstawione zostaje pojęcie paradygmatu i jego użyteczność w naukach humanistycznych i społecznych, a przede wszystkim w językoznawstwie. Paradygmat jest tu postrzegany jako sposób porządkowania i opisywania świata. Kolejne rozdziały poświęcone są paradygmatom językoznawstwa generatywnego (zwłaszcza przejściu od paradygmatu formalnego do mentalistycznego), podstawowym pojęciom z zakresu filozofii języka i językoznawstwa, a także rozwojowi współczesnej pragmatyki. Dalsze rozdziały proponują rozszerzenie semantyki pojęciowej o element pragmatyczny, a także elementarną semantykę kategorialną dla predykacji. Pracę zamykają uwagi na temat rozszerzenia pola badań w kognitywno-analitycznej tradycji filozofii nowożytnej. Jednym z celów książki jest historiograficzny i porządkujący przegląd wybranych idei i teorii, co pociąga za sobą obfitość cytatów i omówień literatury źródłowej, a także obszerna końcowa bibliografia (ze szczególnym uwzględnieniem istotnych, a nierzadko wymagających przypomnienia, pozycji w języku polskim). Tak obszerna bibliografia pozwala również na umieszczenie prowadzonych rozważań w odpowiednim kontekście historycznym i metodologicznym.

Wstęp do lingwistyki w biznesie

Stanisław Goźdź-Roszkowski, Julia Mazurkiewicz-Sułkowska

Publikacja stanowi pierwszy na rynku wydawniczym podręcznik przygotowany z myślą o studentach i wykładowcach kierunku lingwistyka dla biznesu - interdyscyplinarnego kierunku o profilu praktycznym, mającego na celu zapewnienie studentom zarówno kompetencji lingwistycznych, jak i menedżerskich. Zawiera definicje i analizy najważniejszych pojęć i terminów oraz teorii i innych kluczowych zagadnień wprowadzanych w ramach teoretycznej części programu studiów. W książce zamieszczono wykaz podstawowej, zalecanej literatury przedmiotu i pytania kontrolne. * Treści przedstawione są w sposób przejrzysty dla czytelnika. Wszystkie rozdziały to w zasadzie syntezy teoretyczne odnoszące się do poszczególnych pojęć, koncepcji, terminologii tudzież perspektyw badawczych w danej tematyce. Bezwzględnie podkreślić należy unikalność publikacji oraz wyjście naprzeciw oczekiwaniom studentów i wykładowców. Z recenzji prof. dr. hab. Łukasza Grabowskiego Publikacja stanowi kompendium wiedzy z zakresu lingwistyki, tłumaczenia specjalistycznego i wybranych dziedzin z obszaru szeroko rozumianego biznesu oraz powiązanej wiedzy specjalistycznej. Jest ona znakomitym wprowadzeniem młodych, przyszłych specjalistów językowych w świat komunikacji biznesowej i tłumaczenia specjalistycznego. Z recenzji prof. dr. hab. Marcina Grygiela

Pisma poradnikowe dla kobiet na polskim rynku prasowym. Perspektywa retoryczna

Monika Worsowicz

Autorka tej interdyscyplinarnej monografii przybliża zastosowanie narzędzi retorycznych i prasoznawczych w badaniu polskiej prasy poradnikowej dla kobiet. Opierając się na egzemplifikacjach z dziesięciu tygodników i miesięczników, m.in. "Tiny", "Przyjaciółki", "Kobiety i Życia" oraz "Olivii", ukazuje mechanizmy konstruowania wizerunku nadawcy, strukturowania przekazu oraz modelowania odbiorcy. Omówienie związków między przekazem dziennikarskim i reklamowym (promocyjnym) w odniesieniu do treści poradnikowych oraz szczegółowe dane na temat zawartości pozwoliły na rekonstrukcję typowych dla pism schematów redagowania. Istotną część publikacji stanowią analizy i konkluzje odnoszące się do roli, jaką czasopisma poradnikowe mogą odgrywać w procesie kształtowania obrazu świata, a także zbioru wartości istotnych dla czytelniczek. Autorka diagnozuje przyczyny oraz wskazuje możliwe skutki bardzo spójnej i konsekwentnie propagowanej na łamach periodyków koncepcji "bycia kobietą".

Uczenie się dorosłych w zabawie

Wojciech Świtalski

Książka zawiera refleksję teoretyczną i wyniki projektu badawczego na temat zjawiska uczenia się dorosłych w zabawie. Czytelnik znajdzie w niej pogłębioną analizę ustaleń naukowych polskich i zagranicznych badaczy dotyczących ludycznej sfery aktywności człowieka w kontekście nauk społecznych, a także odniesienie do praktyki edukacyjnej. Publikacja może zainteresować zarówno teoretyków zajmujących się koncepcjami wyjaśniającymi procesy uczenia się człowieka, jak i osoby na co dzień realizujące zadania szkoleniowe czy oświatowe.

Marka korporacyjna a marka pracodawcy w obliczu zmian na rynku pracy

Agata Matuszewska-Kubicz

Na współczesnym rynku pracy zachodzą intensywne zmiany o charakterze społecznym, demograficznym, organizacyjnym czy technologicznym związane ze starzeniem się społeczeństwa, zmianami pokoleniowymi, wpływem automatyzacji na pracę czy trudnościami z pozyskaniem i utrzymaniem pracowników. Stanowią one tło dla stosunkowo nowej i coraz bardziej popularnej koncepcji budowania marki pracodawcy (employer branding), podrzędnej wobec marki korporacyjnej. Prezentowana publikacja stanowi próbę połączenia perspektywy budowania marki korporacyjnej i marki pracodawcy w obliczu dynamicznych przekształceń na rynku pracy. Celem autorki jest identyfikacja związku między marką korporacyjną a marką pracodawcy oraz występujących między nimi zależności. Książka składa się z części teoretycznej i empirycznej. W rozdziałach teoretycznych ukazano obecną sytuację na polskim rynku pracy, koncepcję budowania marki pracodawcy, ideę silnej marki i relacje pomiędzy marką korporacyjną a innymi markami. Rozdział empiryczny zawiera opis metodyki oraz rezultatów badania przeprowadzonego w wybranych organizacjach, propozycję modelu spójności marki korporacyjnej i marki pracodawcy, jak również rekomendacje dla organizacji dotyczące jego wdrażania.

Psychologia prześladowań w szkole. Wydanie 2 uzupełnione

Peter K. Smith

Dlaczego dzieci stają się częścią zjawiska, jakim jest prześladowanie? Czy cyberprzemoc różni się od tradycyjnego prześladowania? W jaki sposób można zapobiegać prześladowaniu w szkole? W Psychologii prześladowań w szkole zgłębiamy, czym jest prześladowanie i jakie czynniki prowadzą do tego, że dzieci wchodzą w role prześladowców, ofiar, obrońców, świadków czy też nawet kombinacje tych ról. Książka zawiera omówienie strategii zapobiegawczych zmniejszających prawdopodobieństwo wystąpienia prześladowania w szkole, a także przegląd działań, jakie placówka może podjąć, jeśli będą w niej miały miejsce incydenty związane z prześladowaniem. Prześladowanie ma daleko idące konsekwencje, a jego skutki są czasami tragiczne, więc niezbędne jest zrozumienie, dlaczego i w jaki sposób do niego dochodzi. Psychologia prześladowań w szkole umożliwia poszerzenie wiedzy na ten temat w celu podejmowania efektywnych interwencji.

Stosunki państwa i Kościoła katolickiego w konstytucyjnym porządku III Rzeczypospolitej Polskiej

Jakub Stępień

Stosunki pomiędzy państwem i Kościołem katolickim pozostają stałym elementem debaty publicznej w III Rzeczypospolitej Polskiej. Zagadnienie "właściwego kształtu" tych stosunków omawiane jest nie tylko w ramach dyskursu naukowego, lecz także w przestrzeni politycznej, medialnej oraz w prywatnych, nierzadko burzliwych rozmowach. Niniejsza publikacja stanowi próbę zabrania głosu w tej dyskusji poprzez kompleksowe przeanalizowanie współczesnego kształtu relacji wzajemnych państwa i Kościoła katolickiego w konstytucyjnym porządku III Rzeczypospolitej Polskiej. Badania przeprowadzono w oparciu o wykładnię przepisów prawa międzynarodowego, państwowego i kościelnego, a następnie zestawiono je z praktyką działania jednostek - członków wspólnoty państwowej i kościelnej, Kościoła katolickiego jako związku wyznaniowego oraz przedstawicieli władz kościelnych i państwowych. Przyjęta metoda pozwoliła na wyodrębnienie rodzajów i obszarów ewentualnych naruszeń, a także wskazanie możliwości zmian współczesnej regulacji w celu zagwarantowania przestrzegania konstytucyjnych standardów omawianych relacji.

Kobieta - przestrzeń konfliktów, pole walk. Szkice z antropologii politycznej

Inga B. Kuźma, Edyta B. Pietrzak

Autorki, korzystając z wielu różnych teorii oraz metodologii wyrastających z nauk społecznych i humanistycznych, demaskują źródła i mechanizmy opresji ze względu na płeć oraz rolę, jaką w reprodukcji nierówności odgrywa sposób opowiadania historii. W swoich esejach dowodzą, że ów sposób nigdy nie jest niewinny politycznie. Praca Autorek uderza w "czułą strunę" wielu osób zajmujących się formalną i nieformalną edukacją historyczną, którzy chcą opowiadać dzieje ludzkości z uwzględnieniem "wszystkich" aktorów życia społecznego. Autorki na wiele sposobów przekazują osobom czytającym ważny metakomunikat - że przemilczanie obecności i aktywności kobiet i dziewcząt w historii, trywializowanie ich roli w dziejach, deprecjonowanie wartości ich pracy, brak uznania dla ich doświadczenia, twórczości, przeżyć i równocześnie podkreślanie dominacji i władzy mężczyzn, interpretowanie jej jako "naturalnej" - uzasadnia podważanie i łamanie praw kobiet także współcześnie. Z recenzji dr hab. Iwony Chmury-Rutkowskiej, prof. UAM Rozważania prowadzone w formie szkiców skupiają się na refleksji o kondycji rozważań nad płcią biologiczną, płcią kulturową, rolą kobiet w kontekście badań naukowych nad przemocą, w nierozerwalnym związku z dyskursem publicznym. Recenzowana monografia jest pracą oryginalną, która w znacznym stopniu opiera się na wynikach własnych dociekań i badań w obszarze nauk społecznych, subtelnie balansując między dyscyplinami: antropologią kulturową oraz naukami o polityce i administracji. [...] Przyjęty schemat konstrukcyjny książki, charakterystyczny dla traktatów filozoficznych - jakim są szkice krytyczne - pozwala Czytelnikom na swobodną podróż po problematyce kobiet i konfliktów zbrojnych, tematyce wciąż aktualnej i na nowo odkrywanej. Z recenzji dr hab. Aleksandry Gasztold, prof. UW Ta ciągła zażarta i nieracjonalna pielęgnacja emocjonalnej kultury romantycznej w Polsce, lubująca się w martyrologii narodowej i idealizująca cierpienie wspólnoty, objawia się patetycznym patriotyzmem, który wynosi na wyżyny zdefiniowaną w męskich kategoriach ideologię "polskości", piętnując jakiekolwiek zachowania i praktyki uchodzące za nienormatywne. To z kolei przekłada się na ksenofobiczne zacietrzewienie i brak szacunku dla kobiet i innych mniejszości. Także iw tym kontekście tak kardynalne znaczenie ma praca nad uwzględnianiem perspektywy kobiet i kobiecego doświadczenia w tworzeniu narracji o wspólnotach politycznych i społecznych - zarówno tych dotyczących przeszłości, jak i tych odnoszących się do teraźniejszości. Kompletne i kompleksowe rozumienie przeszłości może przyczynić się bowiem do kreowania bardziej sprawiedliwej i opartej na wartościach równościowych przyszłości. Z Posłowia dr hab. Doroty Golańskiej, prof. UŁ

Polskie dziennikarstwo wojenne. Twórcy, gatunki, konflikty zbrojne i polityka międzynarodowa

Zbigniew Bednarek

W monografii, każdorazowo kreśląc tło polityczno-historyczne wojen, przeanalizowano ponad czterdzieści dziennikarskich sprawozdań wojennych, wydanych w formie książkowej, z dziewięciu wojen prowadzonych od 1918 roku do początku XXI wieku w różnych częściach świata (Europa, Afryka, Indochiny, Kaukaz, Bałkany, Irak, Afganistan). Ponadto przedstawiono pracę dziennikarzy w czasie wojen na przestrzeni lat, tradycję relacji wojennej od starożytności i jej status w dziennikarstwie światowym, definicję i typologię korespondentów wojennych, kwestie źródeł, etyki zawodowej, wartości dokumentalnej sprawozdań oraz propagandy wojennej i sposobów oddziaływania na odbiorców. Ważne miejsce w publikacji zajmują wojskowe komunikaty i sprawozdania od wojny polsko-bolszewickiej do misji pokojowej i misji stabilizacyjnej na przełomie XX i XXI wieku, a także praca oficerów prasowych Wojska Polskiego.

Metody badania komunikacji i mediów. Perspektywa teoretyczna i analityczna

Anna Barańska-Szmitko

Metody badania komunikacji i mediów to pierwsza w Polsce publikacja naukowa, w której nie tylko wyczerpująco scharakteryzowano wybrane metody nauk o komunikacji i mediach, lecz także precyzyjnie i przystępnie pokazano ich zastosowanie w praktyce badawczej. W opisie każdej metody w rozdziale teoretycznym przedstawiono założenia i postulaty metodologiczne, a w rozdziale praktycznym zilustrowano je poprzez analizy materiałów z prasy, radia, telewizji, Internetu lub szeroko rozumianego dyskursu publicznego. Na polskim rynku wydawniczym brakuje monografii metodologicznych, poświęconych analizie mediów i zapośredniczonej technologicznie komunikacji, które miałyby charakter praktyczny oraz ukazywałyby sposoby badania na materiale empirycznym. Prezentowana książka tę lukę satysfakcjonująco wypełnia. Istotne i wartościowe jest również podjęcie przez Autorki i Autorów próby używania metod wypracowanych w innych naukach społecznych i humanistyce oraz dopasowania ich do celów poznawczych nauk o komunikowaniu, czym z sukcesem wpisują się w tendencje metodologicznego rozwoju tych nauk. Publikacja może zainteresować medioznawców i komunikologów, a także badaczy analizujących media z wnętrza innych paradygmatów badawczych (takich jak językoznawstwo, kognitywistyka, antropologia, socjologia). Atrakcyjna będzie również dla studentów i doktorantów kierunków medioznawczych i okołomedialnych, stanowi bowiem przewodnik użyteczny, napisany zrozumiale i przystępnie. Z recenzji prof. dr hab. Małgorzaty Lisowskiej-Magdziarz

Znaczenie informacji o upadłości na rynku akcji. Analiza efektów wewnątrzsektorowych

Olga Krzeczewska

Monografia jest poświęcona znaczeniu upublicznienia upadłości dla kształtowania się stóp zwrotu z akcji, a tym samym roli tej informacji w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych na giełdzie. Autorka przedstawia upadłość jako zjawisko, które wpływa nie tylko na niewypłacalne przedsiębiorstwo, lecz także na podmioty z jego otoczenia. Porusza to zagadnienie zarówno w kontekście prawnym, jak i ekonomicznym. Opisuje również wewnątrzsektorowe uwarunkowania działalności przedsiębiorstw oraz efekty upublicznienia informacji o upadłości na giełdzie. Publikacja skierowana jest do uczestników rynku kapitałowego (np. inwestorów giełdowych, kadry zarządzającej spółkami giełdowymi) i organów zajmujących się tym rynkiem, a także do pracowników naukowych i studentów zainteresowanych podjętą tematyką.

Bizancjum. Krótkie Wprowadzenie 31

Peter Sarris

KRÓTKIE WPROWADZENIE - książki, które zmieniają sposób myślenia! Publikacja stanowi syntezę dziejów i znaczenia Bizancjum, które po przetrwaniu upadku zachodnioeuropejskiego Cesarstwa Rzymskiego w V w. rozkwitało jako jedna z najpotężniejszych sił gospodarczych, kulturalnych i militarnych w Europie przez tysiąc lat. Peter Sarris przedstawia wyjątkowe połączenie rzymskiej kultury politycznej, greckiej tradycji intelektualnej i wiary chrześcijańskiej, które złączyły się w cesarskiej stolicy Bizancjum za panowania cesarza Konstantyna i jego spadkobierców. Analizując wpływ wojny ze światami perskimi i islamskimi, bada kreatywność bizantyńskiego państwa i jego strategii. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. - od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

Łódź. Historia wielokulturowego miasta przemysłowego w XX wieku

Hans-Jürgen Bömelburg

Hans-JUrgen BOmelburg prezentuje nowatorskie, całościowe i bogato udokumentowane ujęcie historii Łodzi, snując pasjonującą opowieść o tym drugim co do wielkości przez cały wiek XX polskim mieście z perspektywy wielokulturowości i wielojęzyczności. Rozkwit tej miejscowości był zasługą niemieckich, żydowskich i polskich fabrykantów tekstylnych, kupców, a także robotników, zwłaszcza robotnic, żyjących często w warunkach ubóstwa i niepewności. Ta społeczność kształtowała wizerunek Łodzi jako "miasta wielu kultur". Autor pokazuje również jej rozpad na grupy narodowe w latach trzydziestych oraz rozsadzenie jej od środka i zagładę w czasie drugiej wojny światowej (poprzez eksterminację ludności żydowskiej i wymordowanie polskich elit), kiedy okupowana przez Niemców Łódź nosiła nazwę Litzmannstadt. Po 1945 roku wysiedlenia i dyskryminacje (głównie na fali antysemityzmu w 1968 roku) dopełniły dzieła zniszczenia wielokulturowego dziedzictwa metropolii. Łódzki przemysł włókienniczy, niedoinwestowany w Polsce Ludowej, w okresie transformacji nie mógł zaś liczyć na wsparcie ze strony kolejnych rządów, co przy utracie większości rynków zbytu doprowadziło do jego upadku, a w konsekwencji do deklasacji miasta. Dzisiejsza Łódź usiłuje zachować swoją spuściznę historyczną, jednak w obliczu zaniku dawnej wielojęzyczności i wielokulturowości jest to ogromnym wyzwaniem.

Zjawiska niepożądane w zatrudnieniu z perspektywy prawa pracy - wybrane zagadnienia

Magdalena Paluszkiewicz, Ewa Staszewska

Monografia Zjawiska niepożądane w zatrudnieniu z perspektywy prawa pracy - wybrane zagadnienia została przygotowana przez studentów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego - członków Studenckiego Koła Naukowego Prawa Pracy działającego przy Katedrze Prawa Pracy UŁ. Publikacja zawiera zbiór opracowań dotyczących niepożądanych zjawisk w środowisku pracy, w ramach których Autorzy poddają analizie rozwiązania prawne dotyczące m.in. mobbingu czy dyskryminacji, zwracając przy tym uwagę na ich niedoskonałość oraz formułując postulaty de lege ferenda. Rozważania osadzone są nie tylko na gruncie polskiego prawa pracy, ale uwzględniają także dokumenty międzynarodowe - w tym zwłaszcza Konwencję nr 190 Międzynarodowej Organizacji Pracy z 2019 r. dotyczącą eliminacji przemocy i molestowania w świecie pracy, wokół której toczą się w ostatnim czasie ożywione dyskusje naukowe. Nie umknęło uwadze Autorów również zagrożenie pojawienia się nowych niepożądanych zjawisk w zatrudnieniu, mogących być konsekwencją m.in. rozwoju nowoczesnych technologii. Przygotowanie opracowania przez najmłodszych badaczy prawa pracy, pozwala na nieco inną perspektywę postrzegania przedmiotowej problematyki, co może ożywić dyskurs naukowy w tym obszarze.

Świat w optyce dziecka. Reprezentacje obiektów przyrodniczych z dziecięcej perspektywy

Monika Wiśniewska-Kin, Eliza Rybska

Publikacja rzuca nowe światło nie tylko na sam niezwykły dziecięcy potencjał ujawniany w sytuacjach zadaniowych, lecz także na konieczność odmiennego od dotychczasowego sposobu edukowania dzieci, a zwłaszcza wspierania rozwoju ich umiejętności poznawczych. Dziecięce nadawanie i odkrywanie znaczeń umożliwia zarówno wniknięcie w sposób myślenia i rozumowania dzieci, jak i pozwala dostrzec wagę oraz wartość wsparcia tych procesów poprzez stawianie dziecka w sytuacjach wymagających twórczego i niestandardowego działania. Niedocenianie, umniejszanie, ignorowanie, a często i lekceważenie potencjału kognitywnego dzieci w procesie aranżowania środowiska edukacyjnego, konstruowania programów kształcenia czy budowania relacji edukacyjnej, prowadzą do nieadekwatnych osiągnięć rozwojowych, znacznie poniżej ich możliwości. Autorki udowodniły, że dzieci przedszkolne są w stanie rozwinąć wyższe formy myślenia, rozumowania, jeśli doceni się i dostrzeże ich możliwości oraz zapewni im wyzwalające i stymulujące środowisko do nauki. Z recenzji prof. dr hab. Renaty Michalak

Zdolności dynamiczne a rozwój małych przedsiębiorstw

Renata Lisowska

Książka dotyczy zdolności dynamicznych małych przedsiębiorstw, które odnoszą się głównie do relacji tych podmiotów z otoczeniem i są kształtowane przez jego stopień zmienności. Zdolności dynamiczne wskazują na potencjał małego przedsiębiorstwa w zakresie rozpoznawania okazji rynkowych, wykorzystywania szans oraz podejmowania decyzji strategicznych ukierunkowanych na wprowadzanie zmian wynikających z rekonfiguracji zasobów. Autorka zaprezentowała szerokie spektrum badań w obrębie tej tematyki - zarówno w obszarze teoretycznym, jak i praktycznym. Rozważania te są ukierunkowane na ukazanie roli zdolności dynamicznych w kształtowaniu rozwoju małej firmy. Monografia wyróżnia się między innymi holistycznym ujęciem zagadnień związanych z charakterystyką procesu kształtowania zdolności dynamicznych i ich pomiarem w kontekście rozwoju małego przedsiębiorstwa, dlatego jest przeznaczona dla środowiska naukowego, a także obecnych i przyszłych przedsiębiorców oraz menedżerów.

Diabeł Boruta w dawnej kulturze polskiej

Maria Wichowa

Tom oddawany do rąk czytelników powstał w wyniku współpracy Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, Uniwersytetu Łódzkiego, Muzeum w Łęczycy, Towarzystwa Naukowego Płockiego i Towarzystwa Miłośników Ziemi Łęczyckiej. Należy żywić nadzieję, że wzbogaci on w sposób znaczący wiedzę o diable Borucie w dawnej kulturze polskiej, rozpatrywanej w różnych aspektach, przede wszystkim zaś w twórczości literackiej autorów XIX stulecia i początku wieku XX. Analizowane tutaj teksty długo czekały na swych badaczy, skupiających uwagę na postaci i sposobie kreacji ich głównego bohatera – Boruty. Maria Wichowa, UŁ Jak wiadomo, czart ten, według znanej legendy, jest mieszkańcem zamku łęczyckiego i bohaterem licznych przygód, w których uczestniczył, włączając się w życie miejscowej społeczności oraz używając w relacjach z ludźmi swej nadprzyrodzonej mocy. W tomie na jego temat wypowiadają się historycy literatury, gdyż w piśmiennictwie polskim jest wiele tekstów z Borutą jako bohaterem, czekających na dogłębne przebadanie przez specjalistów, a także historycy dziejów, penetrujący te obszary kultury, w których bez trudu można wykazać żywotność i zakorzenienie się legendy o Borucie w życiu miejscowej społeczności, m.in. poprzez funkcjonowanie nazwiska Borucki i nazwy miejscowej Borucice. Stanisław Pawlak, przewodniczący Towarzystwa Naukowego Płockiego, Oddział w Łęczycy

Wybrane zagadnienia z frazeologii rosyjskiej wraz ze słownikiem rosyjskich jednostek stałych

Agata Piasecka

Niniejsza publikacja w bezpośredni sposób nawiązuje do problemów poruszonych w Zarysie frazeologii współczesnego języka rosyjskiego (ujęcie funkcjonalno-teoretyczne), który w 2021 roku ukazał się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. Niektóre kwestie były we wspomnianym opracowaniu zaledwie zasygnalizowane. Teraz postanowiłam zaprezentować je w sposób bardziej pogłębiony, sięgając po wybrane teorie frazeologiczne. Są to następujące zagadnienia: wąskie i szerokie rozumienie frazeologii, znaczenie frazeologii w nauczaniu języka, relacja między przysłowiem a klasycznym frazeologizmem w różnych teoriach frazeologicznych, synonimy i warianty leksykalne. Praca łączy cechy monografii i podręcznika, a zatem jest dobrą pomocą podczas realizacji wszelkiego typu kursów akademickich o profilu językoznawczym lub kulturologicznym i wraz z Zarysem frazeologii... tworzy kompendium, po które powinien sięgnąć każdy student filologii rosyjskiej. Opracowanie może być pomocne podczas zajęć z gramatyki opisowej języka rosyjskiego. Część teoretyczna została przygotowana w dwóch wariantach językowych i pozwala na zapoznanie się z niełatwymi problemami lingwistycznymi zarówno początkującym studentom-rusycystom, jak i tym, którzy zdecydują się kontynuować studia na poziomie magisterskim. W Zarysie frazeologii... umieściłam kilkadziesiąt ćwiczeń sprawdzających umiejętności wykorzystywania różnych frazeologizmów w codziennych sytuacjach komunikacyjnych. Teraz natomiast, oprócz nie tak już licznego zestawu ćwiczeń, przygotowałam słownik zawierający 1000 popularnych i często używanych stałych związków wyrazowych, po które użytkownicy języka rosyjskiego chętnie sięgają, by dodać swoim wypowiedziom kolorytu i ekspresji.

Umykanie. Pomyślenia z etnografii życia

Wojciech Józef Burszta, Marcin Kafar

Innowacyjność [Umykania. Pomyśleń z etnografii życia] sprowadza się do dwóch wymiarów. Po pierwsze mamy tu do czynienia z oryginalnym projektem etnografii życia. Po drugie książka w swej zasadniczej części stanowi autobiografię naukową. Poprzez podobne ujęcie jest to praca bez precedensu w polskich naukach humanistycznych, a zarazem wzorcowa. [...] W części głównej tekstu do głosu dochodzi splot pomiędzy rozmaitymi problemami współczesnej humanistyki a wątkami osobistymi. Obu tych wątków - naukowego i autobiograficznego - nie można w tej książce rozdzielić. Oba tworzą bowiem integralną całość pracy. [...] Chodzi więc o taki projekt etnograficzny, który buduje napięcie pomiędzy życiem indywidualnym a przestrzenią wspólną, dotyczącą rozmaitych wartości i norm. Można też powiedzieć, że publikacja jest znakomitym przykładem refleksji hermeneutycznej, polegającej na tym, że rozumienie świata, życia i kultury jest jednocześnie samorozumieniem, gdzie rozumienie tego, co ogólne, nie może abstrahować od tego, co indywidualne - i na odwrót. Prof. dr hab. Michał Januszkiewicz, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza W tym przypadku mamy do czynienia z dziełem szczególnym: to z jednej strony tekst wspomnieniowy, rekapitulacja życia prywatnego i naukowego, swego rodzaju testament Wojciecha J. Burszty, z drugiej - wieloraki komentarz Marcina Kafara, jego ucznia, przyjaciela, a finalnie - redaktora. Czytelnik otrzymuje dzieło hybrydowe, otwarte (w Eco-logicznym rozumieniu), mieszczące się także idealnie w definicji "gatunku zmąconego". To tekst z oczywistych względów otwarty (tym razem we wszystkich możliwych znaczeniach słowa) i strukturalnie niedokończony, przedwczesna śmierć naznacza ten tekst od początku do końca. Czy życie i śmierć Wojciecha Burszty były oryginalne? A czy opowieść o tym jest innowacyjna? Zamiast tego odpowiem inaczej: nie mam wątpliwości, że ta książka jest ważna i potrzebna. Potrzebna nie tylko najbliższej rodzinie i przyjaciołom Wojtka, lecz także całej rzeszy uczniów i czytelników [...] prof. dr. hab. Wojciecha J. Burszty. A także - jestem tego pewien - szerszej publiczności czytającej, tej zwłaszcza, która wciąż dostrzega wartość w humanistyce naznaczonej prywatną, niepodrabialną sygnaturą. Czyli tym wszystkim, którzy wierzą, że humanistyki nie uprawiają odczłowieczone jednostki (pozbawione uczuć, fascynacji, entuzjazmu, idiosynkrazji i - czemu nie - szaleństw), ale żywi ludzie, których coś realnie obchodzi, fascynuje, którzy dziwią się światu, zanim podejmą się trudnej i niewdzięcznej czasem pracy analitycznej i interpretacyjnej. Prof. dr hab. Dariusz Czaja, Uniwersytet Jagielloński

Aktywność obywatelska mieszkańców Łodzi i Iwanowa. Struktura i uwarunkowania

Agnieszka Murawska

W publikacji omówiono poziom, strukturę oraz uwarunkowania partycypacji obywatelskiej w sferze politycznej i społecznej w dwóch postprzemysłowych miastach - Łodzi i Iwanowie. Ramą teoretyczną monografii jest pytanie o dominujący model obywatelstwa: liberalny czy komunitarny. Książka wpisuje się w obecny w Polsce nurt rozważań socjologicznych na temat okoliczności różnorodnych form działalności obywatelskiej. Nowatorskim rozwiązaniem jest zastosowanie do analizy systemu wartości proobywatelskich i wynikających zeń percepcji obowiązków obywatela wobec społeczeństwa. Zaprezentowano wiele istotnych danych statystycznych, a także wyniki badań dotyczących aktywności politycznej i społecznej. Publikacja jest skierowana do osób zainteresowanych kondycją społeczeństwa obywatelskiego zarówno w Polsce, jak i w Rosji.

W kręgu geografii politycznej i dyscyplin "okolicznych". Studia dedykowane Profesorowi Markowi Sobczyńskiemu

Andrzej Rykała

Geografia polityczna, pomimo propagowania u swojego zarania dogmatycznych i abstrakcyjnych teorii, dźwigania brzemienia grzechów będącej jej praktycznym zastosowaniem geopolityki oraz wtłaczania w ideologiczny gorset przez pozbawione demokratycznego mandatu rządy, to dziś pełnoprawna, uznana i nieustannie poszukująca kolejnych wyzwań naukowych członkini rodziny geograficznej. Na to wabiące, choć nieokreślone, grząskie i nie dość bezpieczne pole badawcze wkroczył kilkadziesiąt lat temu z niepohamowaną skłonnością do jego dalszej penetracji – przy zachowaniu pokory wobec dokonań poprzedników i szacunku dla nie zawsze chwalebnej tradycji – Profesor Marek Sobczyński. Liczne strumyki refleksji poznawczej i badawczej przenoszone przez pokolenia geografów politycznych ujął on w indywidualny nurt naukowej eksploracji. Materialnym wyrazem docenienia ogromnego i niezwykle cennego wkładu Profesora w rozwój tej dyscypliny naukowej jest niniejsza jubileuszowa książka. Jej struktura odzwierciedla spektrum zainteresowań badawczych autorów zamieszczonych w niej tekstów. Różnorodność podjętych tematów jest zarazem ilustracją wszechstronności naukowej Jubilata. Andrzej Rykała

Polska literatura obozowa. Rekonesans

Arkadiusz Morawiec

Prezentowana monografia poszerza granice polskiej literatury obozowej - zrazu ograniczanej do literatury lagrowej (dotyczącej niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i ośrodków zagłady), do której dodano z czasem literaturę łagrową (odnoszącą się do obozów sowieckich, zwłaszcza obozów pracy przymusowej). Rozdziały książki poświęcone literaturze lagrowej (Buchenwaldowi i obozom dla sowieckich jeńców wojennych) oraz łagrowej (Sołowieckiemu Obozowi Specjalnego Przeznaczenia) poszerzają dotychczasowe ustalenia. Kolejne dotyczą sfer nieprzebadanych: literatury odnoszącej się do obozów polskich - sanacyjnego Miejsca Odosobnienia w Berezie Kartuskiej i komunistycznego Centralnego Obozu Pracy w Jaworznie, hiszpańskiego (frankistowskiego) Campo de Concentración de Miranda de Ebro oraz japońskiej Jednostki 731 i jej ośrodka badawczego w Pingfang, obejmującego, oprócz laboratoriów i oddziałów produkcji broni chemicznej i bakteriologicznej, więzienie, komorę gazową, krematoria. Publikacja ta ma stanowić impuls do dalszego penetrowania obszarów polskiej literatury obozowej, a następnie, poprzez usytuowanie rodzimych dokonań w kontekście innych literatur narodowych, do wykreślenia mapy światowej literatury obozowej... * Monografia [Polska literatura obozowa] jest ze wszech miar potrzebna i ważna. Autor wychodzi poza wąskie pojęcie prozy czy poezji, wychylając się w stronę szerszej kategorii, jaką jest piśmiennictwo. Sięga po teksty wspomnieniowe lub lokujące się w obszarze pogranicznym - między literaturą dokumentu osobistego a przekazem beletrystycznym. Rozległe studia oparte są na rzetelnych kwerendach i budzącej podziw wiedzy autora. Z recenzji prof. dr. hab. Sławomira Buryły UNIWERSYTET WARSZAWSKI Źródeł sukcesu badawczego autora Polskiej literatury obozowej upatrywać należy w jego odwadze - nie chodzi tylko o brawurowe przekroczenie granic refleksji obozowych, ściśle zakreślonych dotychczas do hitlerowskich lagrów i sowieckich łagrów. Autor akcentuje także świadome przemilczanie i przeinaczenie, ideologiczną manipulację. Właśnie takie bezkompromisowe ujęcie, odważne umieszczenie na te j samej płaszczyźnie zjawisk traktowanych dotychczas jako odrębne, "nieekumeniczne", decyduje o ważności i wyjątkowości monografii. Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Sucharskiego AKADEMIA POMORSKA W SŁUPSKU

Prawdziwe początki filozofii

Zbigniew Danek

Czytelnik tej książki dowie się, od kiedy starożytni Grecy zaczęli nazywać nową, intrygującą dziedzinę ludzkiej aktywności intelektualnej - filozofią, a tych, którzy poświęcali się jej z coraz większym zaangażowaniem - filozofami. Będzie mógł prześledzić trwający dziesiątki lat proces, który doprowadził do pojawienia się takich indywidualności, jak Sokrates, Platon czy Arystoteles. Proces to niespokojny, ciekawy i brzemienny w skutki, o czym świadczy fakt, że rodzące się wówczas filozoficzne dylematy i sprzeczne niejednokrotnie ich rozwiązania dają pożywkę do zażartych sporów również w czasach współczesnych. Autor, relacjonując owe przemiany, stara się odpowiedzieć na wiele pytań szczegółowych, takich jak m.in.: - czy filozofię odziedziczyli Ateńczycy po swoich przodkach, - czy w klasycznych Atenach filozofowie byli prześladowani, - gdzie przebiegała granica między filozofią a sofistyczną erystyką, - dlaczego Sokrates musiał wypić cykutę, - czy Platon w istocie był, czy też nie był, dualistą. Przede wszystkim jednak skupia swą uwagę na drodze, jaką przebywa Platoński filozof, odchodząc stopniowo od codziennej ludzkiej rzeczywistości, a także na jego późniejszym do tej rzeczywistości powrocie, a nawet zaangażowaniu w sprawy bieżącej polityki państwowej. Polecamy tę pozycję uwadze czytelników.

Arteterapia w twórczym rozwoju. Ćwiczenia, warsztaty, projekty dla dzieci i młodzieży

Wiesław Karolak, Barbara Karolak

Publikacja składa się z trzech rozdziałów. Rozdział pierwszy to rozważania związane z istotą najprostszej jednostki dydaktycznej i treningowej, jaką są ćwiczenia. W dalszej części tego rozdziału prezentowane są scenariusze i opisy realizacji piętnastu przykładowych ćwiczeń. Drugi rozdział zawiera rozważania związane z istotą większej jednostki dydaktycznej, terapeutycznej, artystycznej, jaką są warsztaty. W dalszej części tego rozdziału prezentowane są scenariusze zajęć warsztatowych z dokumentacją fotograficzną i opisami. Trzeci rozdział zawiera rozważania związane z istotą najbardziej rozbudowanej, a zarazem dość skomplikowanej jednostki dydaktycznej, terapeutycznej, artystycznej, jaką są projekty. W tym rozdziale – podobnie jak w dwóch poprzednich – prezentowane są scenariusze, opisy wybranych projektów wraz z dokumentacją fotograficzną i opisami. Książka może stanowić cenną pomoc dla nauczycieli, metodyków, arteterapeutów, jak również studentów wielu specjalności pedagogicznych, edukacji artystycznej i arteterapii. Z tej publikacji, jak z przewodnika, mogą korzystać wszyscy, którzy, prowadząc różne grupy zajęć, poszukują atrakcyjnych metod pracy, dających uczestnikom radość tworzenia i zwiększających efektywność działań twórczych.