Frazeologia somatyczna w ćwiczeniach T. 3: Język włoski

red. Monika Sułkowska

Podręcznik Frazeologia somatyczna w ćwiczeniach. Język francuski. Język hiszpański. Język włoski jest częścią projektu naukowo-wdrożeniowego i został opracowany przez Zespół z Instytutu Języków Romańskich i Translatoryki Uniwersytetu Śląskiego pracujący pod kierunkiem dr hab. Moniki Sułkowskiej. Książka obejmuje ćwiczenia z szeroko rozumianej frazeologii związanej z nazwami części ciała ludzkiego oraz jego atrybutów. Do podręcznika dołączono klucz z poprawnymi rozwiązaniami ćwiczeń, a także testy kontrolne pozwalające na samosprawdzenie nabytych kompetencji frazeologicznych. Opracowanie zawiera także pomocne przy rozwiązywaniu ćwiczeń glosariusze, które obejmują struktury frazeologiczne pojawiające się w kolejnych rozdziałach. Frazeologia somatyczna reprezentuje najbardziej produktywny obszar frazeologii, który jest zarazem często używany we wszystkich językach naturalnych. Kompozycja podręcznika jest trójdzielna i obejmuje trzy spokrewnione i popularne języki romańskie. Opracowanie kierowane jest do wszystkich osób uczących się języka francuskiegio, hiszpańskiego lub włoskiego na wyższym poziomie zaawansowania (B2-C2), w tym przede wszystkim do studentów szeroko pojętych studiów romanistycznych.

Powojenna twórczość pomnikowa Xawerego Dunikowskiego 1945-1964

Karolina Tomczak

Studium Powojenna twórczość pomnika Xawerego Dunikowskiego 1945−1964 analizuje złożoną problematykę powstawania monumentów tego twórcy w rzeczywistości polskiego państwa komunistycznego oraz ich wartość formalną i tematyczną. Monograficzny opis trzech najważniejszych prac, czyli Pomnika Czynu Powstańczego na Górze św. Anny (1946−1955), Pomnika Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej w Olsztynie (1949−1954) i projektów Pomnika Bohaterów Warszawy (1956−1958), przybliża realia ich powstawania, przebieg prac projektowych i wykonawczych, towarzyszące im relacje z władzą oraz zmienny proces formo- i sensotwórczy każdego z nich. Jednocześnie szczególnemu oglądowi zostaje poddany kształt finalnych prac na zasadzie odczytania ich wartości artystycznej, symboliki i proweniencji stylistycznej. Opis wybranych dzieł dopełnia panoramiczna analiza formalno-tematyczna pozostałych monumentów istniejących zwłaszcza w propozycjach projektów i szkiców, które artysta realizował aż do śmierci, m.in. Pomnika Młot i Sierp (projekt, 1953), Pomnika Józefa Stalina (projekt, 1954) czy też Pomnika Żołnierza Polskiego (realizacja, 1963). Zakreślenie problematyki, tematyki i artystycznych założeń socrealizmu pozwala dojrzeć odmienną jakość powojennej sztuki Dunikowskiego. Ambiwalentny stosunek do władzy samego twórcy uniemożliwia jednak jednoznaczną ocenę jej nośności ideologicznej. Natomiast niezaprzeczalna wirtuozeria formalna przypomina o symbolistyczno-awangardowym rodowodzie tej kreacji, jednocześnie korespondującym ze sztuką współczesną. Wieloaspektowe spojrzenie na twórczość pomnikową Dunikowskiego opiera się na dogłębnych badaniach zwłaszcza materiałów archiwalnych w warszawskiej Królikarni i szczecińskiej Książnicy Pomorskiej. Nie proponuje jednoznacznych odpowiedzi, ale bogaty przegląd różnorodnej sztuki monumentalnej tej wybitnej a tym samym przewrotnej osobowości "wieloepokowego" twórcy, ukształtowanego w Młodej Polsce i realizującego się w międzywojniu, który dopełnił swoje dzieło w równie wartościowym artystycznie okresie powojennym − o czym zapomniano w wyniku unieważniania sztuki istniejącej w przestrzeni zideologizowanej (palinodii). Rozprawa przypomina więc o tej unikalnej twórczości, dokładnie ją opisuje, kontekstualizuje i reinterpretuje.

Kontynenty. T. 1: Studia i szkice o twórczości Andrzeja Buszy

Marian Kisiel, Janusz Pasterski

Twórczość Andrzeja Buszy należy z pewnością do najbardziej zadziwiających zjawisk we współczesnej literaturze polskiej. Wynika to przede wszystkim z oryginalności i odrębności jego uniwersalnej wizji świata, rozpoznawalnej dykcji poetyckiej czy charakterystycznego układu problemów i zagadnień, ale również ze szczególnego statusu tego twórcy, który jest pisarzem dwujęzycznym i literacko usytuowanym pomiędzy co najmniej dwoma tradycjami kulturowymi (dobrze to ilustruje pojęcie „inbetweenness”), a także z jego złożonej biografii, rozpisanej na wiele etapów wychodźczej, a później emigracyjnej drogi życia. Poeta, prozaik, tłumacz, krytyk, historyk literatury angielskiej, conradysta – pozostaje jednym z ostatnich a zarazem najciekawszych twórców powrześniowej emigracji niepodległościowej. Urodzony w Krakowie w 1938 roku, opuścił z rodzicami Polskę 17 września następnego roku, czas wojny spędził na Bliskim Wschodzie, a w latach 1947–1965 przebywał w Anglii, gdzie ukończył filologię angielską (University College w Londynie). W roku 1965 osiedlił się w Kanadzie i został wykładowcą, a później profesorem literatury angielskiej w University of British Columbia w Vancouver. W latach 1958–1962 był członkiem zespołu redakcyjnego londyńskich pism literackich: „Merkuriusz Polski – Życie Akademickie”, „Kontynenty – Nowy Merkuriusz” i „Kontynenty”, oraz grupy poetyckiej skupionej wokół tego środowiska. Jest laureatem Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1962), Fundacji im. Władysława i Nelli Turzańskich (2005) oraz Stowarzyszenia Pisarzy Polskich za Granicą (2013). Opublikował między innymi osiem tomów poetyckich, kilkanaście opowiadań, wiele przekładów poezji polskiej na język angielski (we współpracy z Bogdanem Czaykowskim – w tym utwory Białoszewskiego, Iwaszkiewicza, Jastruna, Miłosza, Wierzyńskiego), monografię o tak zwanym polskim zapleczu Josepha Conrada i wpływie literatury polskiej na jego pisarstwo oraz sporo artykułów poświęconych twórczości autora Jądra ciemności. (...)

Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Warsztat diagnostyczny pedagoga praktyka

Ewa Wysocka

Proponowana publikacja stanowi drugą, uzupełniającą część monografii, dotyczącej diagnozy pozytywnej w resocjalizacji (Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Model teoretyczny i metodologiczny, UŚ, Katowice 2015). Autorka przedstawia w niej model diagnozy w ujęciu komplementarnym, jednak akcentującym podejście pozytywne do procesu poznania jednostki niedostosowanej społecznie. Wychodząc od ogólnych koncepcji człowieka i jego wychowania, proponuje model integralny, wielowymiarowy procesu jego stawania się oraz adekwatny do przyjętych założeń teoretycznych model diagnozy jego potencjałów. Publikacja składa się z dwóch części. Pierwsza jest rozbudowaną w stosunku do poprzedniej publikacji (2015) prezentacją założeń teoretyczno-metodologicznych diagnozy pozytywnej w resocjalizacji, zaś druga zawiera propozycje konkretnych modeli diagnozy indywidualnych właściwości i potencjałów człowieka, które należy zidentyfikować i wykorzystać w procesie wewnętrznej przemiany lub w procesie wspierania rozwoju jednostki. Druga część ma zatem wymiar bardziej praktyczny, obejmując modele diagnozy osobowości w ujęciu poznawczym i uzupełniające rozpoznanie modele diagnozy istotnych cech osobowości ważnych dla oceny niedostosowania społecznego, a także modele badania potencjału kreacyjnego jednostki wyznaczające wprost przebieg procesu rozwoju – procesu „stawania się” człowieka. Szczególny walor metodologiczny i jednocześnie metodyczno-praktyczny tej publikacji wiąże się z przedstawieniem w aneksie konkretnych i rozbudowanych diagnoz przypadków, dokonanych z wykorzystaniem wybranych narzędzi, które mogą służyć jako przykład modelowego postępowania diagnostycznego służącego bezpośrednio diagnozie projektującej. Zaprezentowane teoretyczne podejście pozytywne do diagnozy dla potrzeb resocjalizacji wraz z jego egzemplifikacją i konkretyzacją w formie przedstawienia modelowych rozwiązań w obszarze postępowania diagnostycznego, może być przydatne w rozwijaniu świadomości metodologicznej i diagnostycznej zarówno teoretyków jak i praktyków, zajmujących się edukacją i reedukacją. Podkreślić należy, że na polskim rynku wydawniczym nie ma kompleksowego opracowania obejmującego przedmiot, założenia teoretyczne i metodologiczne, oraz propozycje rozwiązań metodologicznych (zestaw technik i narzędzi) diagnozy resocjalizacyjnej w ujęciu pozytywnym.   Ewa Wysocka, Prof. UŚ dr hab. nauk humanistycznych, pedagog i psycholog, pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Śląskiego i Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, profesor nadzwyczajny w Zakładzie Teorii Wychowania (UŚ) i Zakładzie Psychoprofilaktyki (AJD). Specjalizuje się w problematyce młodzieży, metodologii oraz diagnostyce psychopedagogicznej. Autorka, współautorka i redaktorka 22 opracowań zwartych i ponad 350 artykułów. Do najważniejszych książek zalicza: Młodzież a religia. Społeczny wymiar religijności młodzieży (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000); Religijność a tolerancja – obszary zależności (Wydawnictwo Nomos, Kraków 2000); Człowiek a środowisko życia – podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy (Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2007); Diagnoza w resocjalizacji. Obszary problemowe i modele rozwiązań w ujęciu psychopedagogicznym (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008/2009); Doświadczanie życia w młodości – problemy, kryzysy i strategie ich rozwiązywania (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009/2010); „Kim jestem i kim mogę się stać”. Niektóre problemy okresu dorastania związane z wyborem zawodu (Ministerstwo Edukacji Narodowej, Oficyna Wydawnicza AFM, Kraków 2011); Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie (Wydawnictwo Śląsk, Katowice 2001; współautor A. Nowak); Diagnoza psychopedagogiczna (Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2006; współautor E. Jarosz); Dzieci i młodzież w niegościnnym świecie – zagrożenia rozwojowe i społeczne (redakcja; Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2012); Diagnostyka pedagogiczna, Oficyna Impuls, Kraków 2013), Diagnoza pozytywna w resocjalizacji, Wyd. UŚ, Katowice 2015). Autorka wielu wystandaryzowanych narzędzi diagnostycznych do oceny różnych wymiarów funkcjonowania młodego pokolenia, m. in. wykorzystywanych w doradztwie zawodowym. Laureatka Nagrody im. Profesor Ireny Lepalczyk Łódzkiego Towarzystwa Naukowego za pracę badawczą z zakresu pedagogiki społecznej (2010) oraz Nagrody Indywidualnej II stopnia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2011). [maj 2018]

Kościół w sferze publicznej: Natanek, Nergal, Boniecki. Wybrane studia przypadków

Adam Warzecha

Relacje pomiędzy Kościołem rzymskokatolickim i sferą publiczną odgrywają ważną rolę w polskim życiu społeczno–politycznym. Ostatnio sytuacja Kościoła stała się jednak bardziej złożona. Książka stanowi próbę udzielenia odpowiedzi na pytania o przyczyny tej sytuacji. Czytelnik dowiaduje się w jaki sposób polski Kościół funkcjonuje komunikacyjnie w sferze publicznej i jakie strategie dyskursywne stosuje. W badaniu zastosowano Krytyczne Public Relations (KPR), oryginalne i prezentowane po raz pierwszy interdyscyplinarne podejście badawcze, łączące aparaty pojęciowe public relations (PR) i Krytycznej Analizy Dyskursu (KAD). Zastosowano je do analizy bardziej i mniej utrwalonych w polskim Kościele przejawów semiozy komunikacyjnej typu public relations. Uzyskano w ten sposób odpowiedź na pytanie w jaki sposób zmaterializowała się ona w wielorakich „twardych” kościelnych strukturach społecznych (instytucje, stanowiska, funkcje, strategie, procedury itp.) i jak operacjonalizowana jest w „miękkich”, nietrwałych, choć konkretnych i dynamicznych zdarzeniach komunikacyjnych. W tym celu zbadano studia przypadków ks. Piotra Natanka, Adama „Nergala” Darskiego i ks. Adama Bonieckiego.

Strychy/piwnice. Inne przestrzenie

red. Alina Świeściak, Sandra Trela

Strychy/piwnice. Inne przestrzenie to zbiór artykułów młodych naukowców (doktorantów), którzy obrali sobie za cel przyjrzenie się przestrzeniom marginalizowanym we współczesnym dyskursie literaturoznawczym i kulturoznawczym. Tom ma charakter interdyscyplinarny (literatura polska, europejska; teksty autobiograficzne; film; malarstwo; rzeczywiste przestrzenie). Jest on adresowany do studentów oraz naukowców, którzy zajmują się badaniami literaturoznawczymi i kulturoznawczymi. Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Nowe Książki” 4/2016, s. 27–28 (Franciszek Gałach: Spory terytorialne).

Definicje deiktyczne a pojęcia. Badania z pogranicza filozofii języka i psychologii kognitywnej

Wiesław Walentukiewicz

Publikacja dotyczy uczenia pojęć oraz języka. Nauka ta odbywa się często w kontekście ostensywnym, w którym szczególną rolę odgrywają definicje deiktyczne. Autor skupia się na czterech czynnikach, które spełniają istotną funkcję podczas nauki języka – chodzi tu o czynniki fizjologiczne, kulturowe, psychologiczne oraz filozoficzne. Uzasadniając, iż początkowo podczas nauki języka uczący się wykorzystuje podobieństwo ogólne, spróbowano rozwiązać także inne kwestie: niemożliwości ustalenia cech przed ustaleniem elementów zbioru, niemożliwości ustalenia elementów zbioru przed ustaleniem cech, nieskończonego porównania przedmiotów w celu ustalenia cech. Autor wyodrębnia i opisuje cztery rodzaje pojęć: podstawowe, prototypowe, klasyczne, egzemplarzowe, zaznaczając, że szczególną rolę odgrywają pojęcia budowane najwcześniej – pojęcia podstawowe. Aby uczący się mógł posługiwać się nazwami ogólnymi, wcześniej musi opanować zdolność budowania pojęć podstawowych, prototypowych i klasycznych. Natomiast opanowanie zdolności budowania pojęć egzemplarzowych jest mu potrzebne do posługiwania się nazwami jednostkowymi, w szczególności imionami własnymi. Autor dowodzi, iż zarówno nazwy ogólne, jak i nazwy jednostkowe są wprowadzane do języka za pomocą aktów nazywania (definicje ostensywne proste), a następnie na podstawie definicji deiktycznych złożonych budowane są dla nich umysłowe reprezentacje (pojęcia). W tym ostatnim przypadku definicje ostensywne przyjmują schemat definicji indukcyjnych. Autor w swej pracy wykorzystał nie tylko wyniki badań filozofów, głównie te dotyczące definicji deiktycznych, ale także czerpał z wyników badań psychologów kognitywnych, zwłaszcza tych dotyczących pojęć.

Literatura źródłem związków frazeologicznych. Słownik

Agnieszka Piela

Literatura stanowi jedno z najstarszych źródeł frazeologii. W polskim zasobie frazeologicznym, zresztą nie tylko polskim, występują związki wyrazowe o pisarskiej proweniencji, których korzenie sięgają starożytności. Co istotne, jest to źródło wciąż żywe i otwarte, czemu dowód dają nowe konstrukcje tego typu wchodzące w obieg społeczny. Połączenia ukształtowane pod wpływem rozmaitych tekstów literackich są słabo zbadanym wycinkiem polskiej warstwy frazeologicznej. Dotąd nie powstało opracowanie ukazujące bogactwo omawianych frazeologizmów i objaśniające ich literackie pochodzenie. Prezentowany zbiór, mieszczący w sumie 140 jednostek języka, tę lukę w polskiej leksykografii wypełnia. W książce opisane zostały połączenia odnotowane w słownikach ogólnych bądź specjalistycznych, ale i związki, które po raz pierwszy zostały ujęte w niniejszym leksykonie, np. chocholi taniec; czekać na Godota; dantejskie sceny; jądro ciemności; kafkowska sytuacja; krewni i znajomi królika; ku pokrzepieniu serc; lwia część; mała apokalipsa; Mrożek by tego nie wymyślił; rząd dusz; samotny biały żagiel; skóra i kości; smuga cienia; trzech budrysów; zew krwi. W związku z faktem, iż w rodzimej lingwistyce brakuje odrębnej nazwy utrwalonych konstrukcji o rodowodzie literackim, autorka wprowadza w pracy termin "literaturyzm" i jego typy: "literaturyzm leksykalny", "literaturyzm frazeologiczny". Podstawowym celem publikacji jest przybliżenie znaczeń i etymologii wskazanego fragmentu frazeologii. Poznanie literackiej genezy funkcjonujących obecnie związków wydaje się ważne dlatego, że motywacja wielu z nich staje się coraz mniej czytelna dla użytkowników języka polskiego, w konsekwencji może ona ulec całkowitemu zatarciu.

Ideologiczne i doktrynalne podstawy zmian ustrojowych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej po roku 1989

red. Marek Barański, Maciej Guzy

Głównym celem niniejszej publikacji jest próba opisania i wyjaśnienia wszelakiej - nieraz mocno złożonej -  problematyki zmian ideologicznych i doktrynalnych, jakie dokonały się i wciąż mają miejsce w Europie Środkowej i Wschodniej. Większość autorów stanowią doktoranci oraz absolwenci Uniwersytetu Śląskiego, jak również innych uczelni,  polskich  i zagranicznych. Zagadnienia ideologiczne i doktrynalne są sferą niezwykle szeroką, co pozwoliło autorom na oryginalne podejście do tegoż tematu poprzez spojrzenie na nie przez pryzmat swych zainteresowań naukowych. Z tego też powodu praca ta nie zamyka się jedynie w ciasnych ramach danej dyscypliny, a czerpie - poza politologią - z takich dziedzin jak filozofia, socjologia, czy  prawo. Monografia  podzielona  jest na dwie zasadnicze części. Pierwsza - „Ideologiczne aspekty zmian ustrojowych w państwach Europy Środkowej i Wschodniej”, dotyczy filozoficznych podstaw wpływających na kreowanie polityki w poszczególnych państwach, jak również nastrojów panujących w zamieszkujących je społeczeństwach, które przekładają się na tworzenie zaplecza ideologicznego omawianego przez nas regionu. Rozpoczyna ją artykuł Macieja Guzy „Trzecia Pozycja jako ewolucja ideowa radykalnej prawicy w Europie po roku 1989”, w którym autor dokonuje analizy profilu ideologicznego obecnych na scenie politycznej ugrupowań nacjonalistycznych. Drugi tekst autorstwa Natalii Rudakiewicz „Ideologia i działalność ukraińskich prawicowych partii politycznych w procesie modernizacji systemu politycznego i obrony niepodległości Ukrainy (na przykładzie OZ „ Swoboda” i „Prawy Sektor”)” dotyczy badań nad stopniem zaangażowania partii radykalnej prawicy w walkę o niepodległość i suwerenność Ukrainy. Trzecim z kolei artykułem jest tekst Marka Barańskiego poświęcony wizji   polskiego samorządu  terytorialnego jako  społeczeństwa obywatelskiego. Pierwszą część publikacji zamyka artykuł Natalii Minienkowoj „Lustracja na Ukrainie – niezbędna przesłanka konsolidacji demokracji czy krok w odwrotnym kierunku?”, który porusza tematykę transformacji systemowej Ukrainy po „Euromajdanie”. Druga część książki „Wybrane skutki zmian ustrojowych w państwach Europy Środkowej i Wschodniej” ukazuje nam, w jaki sposób omawiana przez nas tematyka wpłynęła na zmiany, które dokonały się w krajach Europy Środkowej i Wschodniej oraz, w  jaki sposób zmiany te  przejawiają się w polityce poszczególnych państw regionu. Otwiera ją artykuł autorstwa Marka Margońskiego o tytule „Gwardia Narodowa czy Armia Krajowa? Koncepcja systemu Obrony Terytorialnej po 1989 roku”, który dotyka problematyki ewolucji podejścia do zagadnień bezpieczeństwa w Polsce po transformacji systemowej. W dalszej części książki Marek Tyrała w swoim artykule „Przyczyny porażki wyborczej lewicy w wyborach parlamentarnych w Polsce w 2015 r.- na przykładzie Koalicji Zjednoczona Lewica oraz partii Razem” dokonuje charakterystyki lewicowych partii i koalicji wyborczych w trakcie wyborów parlamentarnych w 2015 roku.  Harutyun Voskanyan w artykule „Features of military confrontation in Ukraine after Maidan: Wide security front-line” przedstawia perspektywy polityki bezpieczeństwa na Ukrainie po zmianie rządów. Ostatnim artykułem „Pozycja ustrojowa Trybunału Konstytucyjnego w świetle nowych przepisów” autorstwa Izabeli Rudnik skupia się na pozycji i kompetencjach Trybunału Konstytucyjnego, jako organu konstytucyjnego państwa w świetle nowelizacji ustawy o TK z 25 czerwca 2015 roku.

Rycerstwo opolskie do połowy XV wieku

Maciej Woźny

Monografia stanowi refleksję o charakterze syntetycznym, dotyczącą m.in. pochodzenia rycerstwa opolskiego, jego miejsca na dworach książęcych, stanu majątkowego, sfer aktywności politycznej i społecznej. Poprzez pryzmat rycerstwa autor analizuje podziały księstw, formowanie się lokalnych elit oraz sposób prowadzenia polityki zewnętrznej w późnośredniowiecznym księstwie. Zasadniczy trzon pracy stanowi ponad 300 biogramów rycerzy lub rodzin osiadłych na terenie ziemi opolskiej w okresie od 1301 r. do połowy XV wieku. Był to czas największych podziałów terytorialnych, zakończonych ponownym zjednoczeniem tych ziem pod rządami Mikołaja I. Praca oparta jest w dużej mierze na źródłach archiwalnych, niektórych dotąd nieznanych. Do monografii załączono 14 map pozwalających śledzić rozwój, bądź kurczenie się majątków poszczególnych rodzin, wykaz urzędników opolskich, a także zdjęcia kilku niepublikowanych wcześniej pieczęci rycerzy.

Contemporary Family - Comparative Perspective

red. Katarzyna Juszczyk-Frelkiewicz, Grzegorz Libor

Głównym celem książki jest przedstawienie przemian, jakie zachodzą w różnych formach rodziny w perspektywie porównawczej. Zainteresowanie rodziną jest obecnie niezwykle żywe i powszechne. W dobie intensywnych przemian rodzina jako podstawowa cząstka społeczna podlega różnym zmianom od preferowanych i zaimplementowanych modeli życia rodzinnego do relacji w rodzinie. Dlatego redaktorzy książki postanowili zaprosić naukowców z różnych części Europy, aby mogli przedstawić wyniki swoich badań. Od ogólnych tendencji po analizę poszczególnych przypadków książka jest odpowiedzią na potrzebę szerszego spojrzenia na zmiany zachodzące w życiu rodzinnym.

Granice wyobraźni politologicznej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Sylwestrowi Wróblowi

red. Rafał Glajcar, Zbigniew Kantyka, Marta Obrębska

Tom zawierający kilkadziesiąt opracowań z zakresu nauki o polityce napisanych przez współpracowników i przyjaciół Jubilata z różnych ośrodków akademickich w kraju, stanowiących wyraz uznania dla jego dorobku naukowego i dydaktycznego.

Communicating with Generation Z. The Development of Pragmatic Competence of Advanced Polish Users of English

Iwona Dronia

Niniejsza publikacja ma na celu przybliżenie aspektów związanych z komunikacją międzykulturową i międzypokoleniową. Szczególna uwaga poświęcona jest jednak generacji Z i to ona została uwzględniona w przeprowadzonym badaniu, opisanym w części praktycznej. Głównym celem badania było zebranie informacji umożliwiających ocenę sposobu komunikowania się pokolenia Z w języku angielskim i czynników na to wpływających. Ocena efektywności komunikacyjnej oparta jest tu przede wszystkim na stopniu rozwoju kompetencji pragmatycznej i językowej respondentów. Zbadane zostały kompetencje socjopragmatyczne, a także strategie pragmalingwistyczne najczęściej używane przez przedstawicieli pokolenia Z podczas wykonywania trzech aktów mowy: proszenia, reagowania na komplement i przepraszania. Wskazanie obszarów problematycznych i zaproponowanie pewnych implikacji natury pedagogicznej pozwala na wprowadzenie sugestii zmian i form pracy nad dalszym rozwijaniem języka angielskiego.

Polskie wybory 2014-2015. Kontekst krajowy i międzynarodowy - przebieg rywalizacji - konsekwencje polityczne. T. 2

red. Mariusz Kolczyński

W niniejszym tomie zawarto opracowania odnoszące się do kilku kluczowych kwestii problemowych związanych z rywalizacją wyborczą w Polsce: uwarunkowań formalno-prawnych i finansowych kampanii wyborczych, jakości oferty wyborczej w kampaniach oraz znaczenia zewnętrznych, międzynarodowych czynników determinujących przebieg kampanii wyborczych lat 2014–2015. Fundamentalne znaczenie dla oceny przebiegu rywalizacji w cyklu wyborczym 2014–2015 powinno mieć rozstrzygnięcie, czy w danym układzie czynników determinujących (niewątpliwe sprzyjających wzrostowi zainteresowania społecznego toczącą się rywalizacją polityczną) partie polityczne (zarówno rynkowe, jak i pozarynkowe) / komitety wyborcze były w stanie przygotować ofertę polityczną odnoszącą się do kluczowych problemów społecznych i politycznych (w tym także do dylematów międzynarodowych), czy też ograniczyły się do (niezwykle sprawnego) wykorzystania kluczowych kwestii dla sformatowania kontekstowego, efektywnego marketingowo przekazu kampanijnego. Książka jest adresowana dla  badaczy (politologów, socjologów) obszaru rywalizacji politycznej w Polsce.

Czytaj po polsku. T. 16: Władysław Stanisław Reymont:

Zaadapt. i oprac. Magdalena Nowak-Kaczmarek, Paulina Stasiak

Seria: Czytaj po polsku (16), ISSN 2720-5800 Powieść Chłopi, za którą Władysław Stanisław Reymont otrzymał Nagrodę Nobla, składa się z czterech części, odpowiadających porom roku w kolejności: jesień, zima, wiosna, lato. Autor uwzględnił wszystkie pory, jednak akcja powieści obejmuje dziesięć, a nie dwanaście, miesięcy. Początkowo wydawana w odcinkach w "Tygodniku Ilustrowanym", doczekała się także pełnej publikacji książkowej. Była wielokrotnie wznawiana. Miejscem akcji jest wymyślona przez autora wieś Lipce. Utwór ukazuje zainteresowanie Reymonta życiem zbiorowości chłopskiej, a także podporządkowanie się ludności wiejskiej siłom natury. Język utworu, często potoczny, obfituje w elementy dialektalne, niejednokrotnie autor czerpie również z ludowych piosenek i przyśpiewek. Reymont umiejętnie stosuje, niezbyt intensywną, aby nie zniechęcić czytelnika, stylizację gwarową. Pierwszy tom w znacznej mierze przedstawia relację oraz drogę do małżeństwa Macieja Boryny i o wiele od niego młodszej Jagny Dominikówny (Paczesiówny). Powieść zawiera wiele wątków związanych z wiejskimi obrzędami i życiem chłopów. Fragmenty odnoszące się do natury można odczytywać w nowy sposób. Mogą być inspiracją do rozmów o ekologii i zmianach, które zaszły od momentu publikacji utworu do czasów współczesnych.

Czytaj po polsku. T. 5: Andrzej Sapkowski: "Wiedźmin". Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Edycja dla zaawansowanych (poziom C2). Wyd. 2

oprac. Jagna Malejka

Prezentowane publikacje zapoczątkowują w popularnej wśród czytelników serii „Czytaj po polsku” nowy etap – książek przeznaczonych dla osób znających język polski na poziomie zaawansowanym, pragnących sprawdzić oraz doskonalić dotychczasową wiedzę. Zawierają nie, jak dotąd, tylko streszczenie utworu, ale pełną, autorską jego wersję wraz z przypisami objaśniającymi trudniejsze wyrazy – neologizmy stworzone przez autora, słowa rzadko używane, czy archaizmy. Za pomocą obszernego zestawu ćwiczeń czytelnik utrwala nowo poznane słownictwo, poznaje kontekst kulturowy i poszerza swą wiedzę językoznawczą. Podział ćwiczeń na grupy tematyczne pozwala skupić się na odpowiednich zagadnieniach: sprawdzeniu stopnia zrozumienia przeczytanego tekstu, gramatyce, ćwiczeniach w mówieniu i pisaniu. Nowością wydanych pozycji dla osób znających język polski na poziomie zaawansowanym jest także możliwość zapoznania się z twórczością autorów współczesnych (A. Sapkowski, R. Kapuściński, N. Goerke) oraz zetknięcia się z różnymi gatunkami literackimi (opowiadanie fantasy, reportaż).

Between History and the Theory of Education. Methodology, Traditions, Quest

red. Agnieszka Stopińska-Pająk

Publikacja Between History and the Theory of Education. Methodology, Traditions, Quest jest zbiorem tekstów pracowników Zakładu Podstaw Pedagogiki i Historii Wychowania Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, podejmuje rozważania nad potrzebą obecności w refleksji pedagogicznej dorobku historii myśli pedagogicznej. W pierwszej części zawiera analizy metodologicznych aspektów omawianych zagadnień, których Autorzy sytuują pedagogikę i historię wychowania wśród nauk o kulturze. W drugiej części znajdują się teksty ukazujące różne sposoby prezentowania i narracji problematyki pedagogicznej w perspektywie historycznych analiz, będące ilustracją odmiennego doświadczania przez Badaczki przeszłych rzeczywistości. W części trzeciej, Autorki poszukują odpowiedzi na nurtujące współczesnych pedagogów pytania dotyczące istotnych kategorii pedagogicznych: kompetencji i autorytetu, które wręcz nie są możliwe do odnalezienia bez dialogu toczącego się w szerszej perspektywie kulturowej, humanistycznej, historycznej. Praca kierowana jest do szerokiego kręgu odbiorców zainteresowanych historycznymi aspektami pedagogiki.

Lektury w czasie

Paweł Majerski

Czas pojęty fizycznie i filozoficznie (metafizycznie) nie jest głównym bohaterem zebranych tutaj tekstów, właściwie „jest-i-nie jest”. Żywiołowość czasu to zjawisko budujące, radujące dojrzewaniem i mądrością, ale też nadwątlające naszą obecność – cielesną, intelektualną, „tekstualną”; wpisuje się w egzystencję niepokojem i niepewnością, oczywistym prymatem w hierarchii losu. (fragment wstępu)

Relaksacje migracyjne w ciałach stałych

Grzegorz Haneczok

W pracy szczegółowo przedstawiono ogólne podejście do procesów relaksacyjnych, jako metody badawczej stosowanej zarówno w fizyce ciała stałego jak i inżynierii materiałowej. Szczególną uwagę poświęcono relaksacjom migracyjnym, dla których mechanizm zjawiska kontrolowany jest przez dyfuzję. W kolejnych rozdziałach omówiono ideę równań materiałowych, procesy dyfuzyjne, formalny opis stanów nierównowagowych w podejściu równań kinetycznych, tzw. uniwersalną funkcję odpowiedzi (model Coupling), oraz techniki eksperymentalne stosowane w praktyce badawczej uzupełnione o stosowne przykłady. W obszernym rozdziale 7-mym (ponad połowa całego opracowania) przedstawiono szczegółowe problemy badawcze: dyfuzja atomów roztworu międzywęzłowego w metalach bcc (relaksacja Snoeka), dyfuzja atomów roztworu substytucyjnego (relaksacja Zenera), relaksacje w układzie silnie oddziałujących dipoli (tlenki o strukturze fluorytu), relaksację wiskosprężystą (model fraktalny) oraz relaksację strukturalną w stopach amorficznych na bazie żelaza.

Wirpsza. Po słowie

Dariusz Pawelec

Książka przynosi refleksję wokół pośmiertnych losów dzieł Witolda Wirpszy (1918-1985) oraz ich recepcji. Autora przez dekady, wskutek działań cenzury, wykluczonego z krajowego obiegu wydawniczego i czytelniczego. Z uwagi na eksperymentalny, hermetyczny charakter swojej twórczości, nieposzukującej aktualnych zaangażowań politycznych, nie dość dobrze, jak na swój potencjał, obecnego także w obiegu emigracyjnym. W związku z problemami ze znalezieniem wydawcy oraz czytelników pisarz pozostawił po sobie ogromny korpus utworów czekających na odkrycie w archiwach. Sukcesywne edycje i reedycje kolejnych tytułów, poezji, powieści, dramatów, eseistyki i korespondencji, realizowane dopiero w XXI wieku, spotkały się z niezwykle żywym odbiorem czytelniczym oraz krytycznym, wywierając nawet udokumentowany wpływ na bieżące życie literackie, a nawet na artystyczne wybory, szczególnie poetów i przemiany modeli języka poetyckiego. Książka opisuje, jak proces twórczy, w nieoczekiwany sposób trwa i przebiega po śmierci autora, rzecz jasna mającego za wspólnika-pośrednika edytora. W kolejnych rozdziałach analizowane są konkretne przypadki powstawania dzieła sztuki w tym nowym układzie nadawczo-odbiorczym. Książka demonstruje, jak rodzi się ono nie tylko przez proste wydobycie z archiwum gotowego tekstu, przewidzianego w danej postaci do druku przez pisarza, ale także jak powstaje w rozmaitych gestach rekonstrukcji, scalania, komponowania jakiejś nowej struktury i nadawania jej rangi dzieła przez edytora zastępującego autora w części tych czynności. Doświadczenie wprowadzania do obiegu czytelniczego edycji nieznanych dotąd utworów Witolda Wirpszy, ale także i reedycji jego dzieł z różnych racji niedostępnych na rynku, "źle obecnych" lub zapomnianych, pokazuje, w jaki sposób edytorstwo może stać się działaniem z zakresu krytyki literackiej.

Uwarunkowania czynów karalnych młodzieży w świetle teorii napięcia Roberta Agnew. Studium empiryczne z zakresu pedagogiki resocjalizacyjnej

Marcin Jurczyk

Przedmiotem rozważań teoretycznych oraz analizy empirycznej niniejszej dysertacji uczyniono czynniki środowiskowe i podmiotowe mające udział w podejmowaniu zachowań naruszających normy prawne i społeczne przez młodzież w okresie adolescencji. Ujawniona skłonność do zachowań agresywnych pełni kluczową rolę w diagnozowaniu zależności między odczuwanym napięciem, reprezentowanym poziomem lęku i agresji a zachowaniem przestępczym. Jako podstawę teoretyczną podjętych badań przyjęto założenia ogólnej teorii napięcia Roberta Agnew (1992). Głównym celem pracy jest zbadanie istniejącego związku między zmiennymi z zakresu poczucia napięcia (jego rodzajów), czynników ograniczających (kontroli społecznej, kontaktów w środowisku przestępczym) oraz zmiennych podmiotowych (agresywność i lęk) a podejmowaniem zachowań naruszających normy prawne i społeczne przez badaną młodzież z zakładów resocjalizacyjnych oraz zachowań naruszających normy społeczne wśród uczniów ze szkół ogólnokształcących.

Masculinity and femininity in everyday life

Eugenia Mandal

Książka pod naukową redakcją Eugenii Mandal złożona jest z ośmiu rozdziałów dotyczących różnych kontekstów kobiecości i męskości. W rozdziale 1. autorstwa Eugenii Mandal, Agnieszki Gawor i Jacka Bucznego na podstawie autorskich badań przedstawione zostały treść i struktura czynnikowa stereotypów mężczyzny i kobiety w Polsce. Małgorzata E. Szarzyńska i Paul A. Toro opisują z kolei w rozdziale 2. męski proces socjalizacji oraz jego negatywne skutki dla zdrowia fizycznego i psychicznego mężczyzn (depresja, nadużywanie substancji psychoaktywnych, wyższy poziom lęku oraz niższy poziom satysfakcji życiowej). Rozdział 3. Eugenii Mandal poświęcony jest natomiast strategiom wywierania wpływu w kontekście różnych rodzajów władzy posiadanej przez osoby pozostające w związkach małżeńskich. Danuta Rode, Autorka rozdziału 4., prezentuje charakterystykę sprawców przemocy domowej, wyróżniając cztery grupy sprawców: reaktywnie agresywnych, posiadających niskie kompetencje zaradcze, psychopatyczno-odwetowych oraz sprawców z dużym potencjałem przystosowawczym. W rozdziale 5. Eugenia Mandal i Karolina Zalewska przedstawiły badania własne, dotyczące związku podejmowania prób samobójczych przez kobiety ze stereotypem kobiecej bezradności. Rozdziały 6. i 7. autorstwa Anny Brytek-Matery zawierają odpowiednio: badania własne Autorki dotyczące wyobrażeń kobiet z zaburzeniami odżywiania (anoreksja i bulimia) na temat własnego ciała oraz (rozdział 7.) męskie dążenie do muskularności i społeczno-kulturowe czynniki wpływające na męskie wyobrażenie o ciele. W zamykającym monografię rozdziale 8. autorstwa Elżbiety Turskiej zanalizowano związek między percepcją postaw rodzicielskich a określonymi predyspozycjami kobiet i mężczyzn kształtowanymi w środowisku rodzinnym. [10.08.2012]

Pochwała lekkości? Leśmian - Przyboś - Karpowicz

Magdalena Kokoszka

Książka zawiera szkice poświęcone pisarzom, którym nieobca jest ambiwalencja lekkości i ciężaru. Twórcy ci chwytają za pióro, by szukać remedium na życiowy bezwład, przede wszystkim zaś wymknąć się inercji, która udziela się słowu. Próby przezwyciężania tego, co ciąży i stawia opór, podejmowane (z różnym skutkiem) przez prezentowanych autorów – Bolesława Leśmiana, Juliana Przybosia i Tymoteusza Karpowicza, są wyrazem otwartości na to, co wielorakie i zmienne, swoistą apologią wyzwalającego od napięć ruchu, który pozwala wciąż na nowo podrywać się do życia.

Wobec tradycji. Śląskie szkice oikologiczne

Mariusz Jochemczyk

Książka stanowi zbiór esejów przybliżających ideę oikologicznego namysłu nad ludzkim doświadczeniem i „tranzytywną” przestrzenią, gromadzącą w kolejnych historycznych nawarstwieniach bogate złoża lokalnych tradycji. Prywatny szkicownik odsłania mapę ważnych dla autora topograficznych i kulturowych punktów orientacyjnych (dom, rzeka, cmentarz, góra, granica), pozwalających wciąż „od nowa” (inaczej?) poruszać się w najmniejszym świecie śląskich spraw. Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie: „Twórczość” nr 10/2016 (Edyta Antoniak-Kiedos: Kontemplując śląskie przestrzenie) „Śląsk” nr 5/2016, s. 70 (Miłosz Piotrowiak: U źródeł wrażliwości)