Każdą iskrą rozpaleni... Żydowscy artyści w kręgu nowej sztuki. Idee - postawy - relacje

Irmina Gadowska, Krystyna Radziszewska, Agnieszka Świętosławska

Pojęcie żydowskiej "nowej sztuki" określa dokonania twórców reprezentujących różne środowiska, działających w drugiej i trzeciej dekadzie XX wieku, którzy poszukując oryginalnych form artystycznej wypowiedzi, sięgali z jednej strony do tradycji, z drugiej - do aktualnych nurtów sztuki zachodnioeuropejskiej. W Łodzi pierwszym przejawem zachodzących zmian była działalność grupy Jung Idysz. Książka stanowi próbę podsumowania i poszerzenia wiedzy o znaczeniu tej grupy dla żydowskiego środowiska artystycznego. Zebrane w tomie artykuły obejmują różnorodny zakres tematyczny, reprezentują zróżnicowane metody badawcze i interdyscyplinarne sposoby ujęcia zjawisk: od osadzonych w szerokim kontekście przemian społeczno-politycznych rozważań o drogach rozwoju nowej kultury żydowskiej, przez refleksje nad kwestią tożsamości i narodowości, po charakterystykę wybranych aspektów twórczości poszczególnych artystów. Autorzy tekstów prezentują nowe ustalenia i interpretacje, wysuwają hipotezy i stawiają postulaty, które pozwalają z nowej perspektywy spojrzeć na barwny okres tworzenia żydowskiej "nowej sztuki".

Transhumanizm. Od przodków do awatarów

Jennifer Huberman

Jakie są potencjalne skutki klonowania umysłu? Ektogeneza to prowokacja czy przyszłość reprodukcji? Jak transhumaniści kreują pokrewieństwo i płeć w post-ludzkiej przyszłości? Transhumanizm jest zjawiskiem tak popularnym, że wydaje się obecny wszędzie. Jego wpływ można dostrzec w serialach telewizyjnych, takich jak Westworld, w programie SpaceX i autonomicznych pojazdach Elona Muska, a także w próbach wykorzystania przez wojsko nowych technologii do zwiększenia zdolności poznawczych żołnierzy na polu walki. Jasne jest, że projekty transhumanistyczne już teraz aktywnie przetwarzają społeczne, materialne i wyobrażeniowe światy, w których żyjemy. A jednak transhumanizmowi poświęcono zaskakująco mało uwagi jako antropologicznemu przedmiotowi badań. [...] * Niniejsza książka zaczyna się od paradoksu. Pod względem etnograficznym koncentruje się ona na futurystycznym ruchu społecznym oddanym idei wiecznej transcendencji. Z akademickiego punktu widzenia dowodzi jednak, że możemy osiągnąć wielką mądrość, wracając do przeszłości. Wsłuchiwanie się w słowa protoplastów naszej dyscypliny może nadal dostarczać ważnych spostrzeżeń na temat światów i ludzi XXI wieku. Dlatego w tej publikacji przyjmuję podejście do transhumanizmu, które nazywam "powrotem do przyszłości". Fragment książki Transhumanizm. Od przodków do awatarów

Biała Księga. Raport na temat rynku wydawnictw naukowych w Polsce w 2023 roku

Ewa Bluszcz

Projekt zatytułowany Biała Księga wydawnictw naukowych w Polsce został zainicjowany przez Komisję ds. Wydawnictw Naukowych przy Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP) oraz Sekcję Wydawców Akademickich i Naukowych (SWAiN) Polskiej Izby Książki (PIK) w 2021 r. w związku z organizacją corocznej konferencji poświęconej problematyce publikowania naukowego w Polsce. Cel tego przedsięwzięcia stanowi zebranie i coroczne aktualizowanie danych, które umożliwi diagnozowanie problemów, formułowanie wniosków i proponowanie rozwiązań dotyczących rynku wydawnictw naukowych w Polsce. Zamiarem zespołu, który opracowuje dokument, jest - oprócz systematycznego gromadzenia danych ogólnych o rynku - syntetyczne podsumowanie zebranych za pomocą formularza ankietowego opinii i uwag środowiska wydawców dotyczących wybranych zagadnień. Zakładamy, że ankieta będzie aktywowana co roku przy okazji kolejnej konferencji, zaś jej wiodący temat będzie w tym samym cyklu - w zależności od bieżących potrzeb - modyfikowany. Raport 2023 przygotowany został przez specjalistów pracujących w branży wydawniczej, którzy wydają publikacje naukowe polskich autorów, oraz ekspertów ze środowisk naukowych. Uważamy, że ich doświadczenie gwarantuje kompetencje niezbędne przy opisywaniu zjawisk, potrzebne do wychwycenia aktualnych trendów, problemów, potrzeb i wyzwań. Dane do raportu za rok 2023 pochodzą z ankiety ICI Journals Master List 2022 przygotowanej przez Index Copernicus w 2023 r., corocznego raportu Biblioteki Narodowej (Ruch wydawniczy w liczbach 2022) oraz komentarzy ekspertów. Z Wprowadzenia

Postawy pro- i antyeuropejskie w Polsce i Austrii w latach 2015-2021. Na podstawie analizy tygodników "Polityka" i "Der Spiegel"

Małgorzata Schulz

Problemy dotyczące przyszłości Unii Europejskiej stały się w ostatnich latach niezmiernie istotne, zwłaszcza w kontekście zmian politycznych i społecznych w całej Europie, w tym również w Polsce i Austrii. Badanie postaw pro i antyeuropejskich staje się kluczowym obszarem analizy, pozwalającym zrozumieć dynamikę społeczeństw europejskich w obliczu wyzwań politycznych, ekonomicznych i kulturowych. Wybory do Parlamentu Europejskiego pokazują, że z każdą eurokampanią wydłuża się lista wspólnych tematów do podjęcia, takich jak polityka migracyjna, koszty zielonej transformacji, bezpieczeństwo Europy, a także problem rosnących wpływów skrajnej prawicy. Rozważania zawarte w tej publikacji dotyczą lat 2015-2021. Na podstawie analizy artykułów z dwóch opiniotwórczych tygodników - "Polityki" i "Der Spiegel" - zbadane zostały postawy obywateli wobec idei wspólnej Europy. Kluczowym celem badania jest nie tylko identyfikacja tendencji pro- i antyeuropejskich, lecz także zrozumienie głównych czynników kształtujących te postawy w Polsce i Austrii. Od Autorki Największą zaletą [...] monografii są przede wszystkim badania własne, przeprowadzone na potężnym materiale, przygotowane zgodnie z kanonami metodologii nauk społecznych, przynoszące interesujące poznawczo rezultaty. [...] Nie jestem w stanie wskazać innej pracy, opartej na analizie przekazów medialnych dwóch konkretnych tygodników (,,Der Spiegel'' i ,,Polityka''), operującej w obszarze euroentuzjazmu i eurosceptycyzmu w określonym periodzie. [...] książka jest wielowymiarowo konkurencyjna, czyli trudno jest mi wyobrazić sobie sytuację, w której jakiś inny autor wybrał taki, a nie inny problem badawczy, określił takie, a nie inne tło analiz, wskazał takie, a nie inne tytuły prasowe, w takich, a nie innych krajach [...]. To właśnie potwierdza innowacyjność pracy''. Z recenzji . dr hab. Katarzyny Dojwy-Turczyńskiej, prof. Uniwersytetu Wrocławskiego ,,Badania opisane w [...] pracy cechują się wysokim stopniem oryginalności, a publikacja zapełnia istniejącą lukę w zakresie literatury naukowej na temat postaw pro- i antyeuropejskich w Polsce i Austrii. Ze względu na atrakcyjność tematu i jasne przedstawienie wywodu publikacja może znaleźć szerokie grono odbiorców''. [...] Warto przetłumaczyć książkę na język niemiecki i rozpowszechnić w Austrii. Z recenzji dr hab. Andrzeja Kansego, prof. Akademia Mazowiecka w Płocku

The Woman Artist: Essays in memory of Dorota Filipczak

Tomasz Dobrogoszcz, Tomasz Fisiak, Agata Handley, Krzysztof Majer

The volume, honoring Professor Dorota Filipczak, whose energetic and fruitful academic career was cut short in 2021, offers a contribution to literary criticism and culture studies, the areas on which her own scholarly endeavors centered. The theme of "the woman artist" was of particular significance both for Filipczak's inquiry into the work of writers such as Alice Munro, Jane Urquhart, Michele Roberts or Margaret Laurence, and for her own poetic practice. Rather than focus on her achievements in various fields (as scholar, writer, teacher, poet, and translator), the texts collected in this volume go beyond remembrance and the honoring of an established scholar's remarkable feats. Despite their undeniable commemorative role, the chapters are an attempt to carry Dorota Filipczak's academic endeavors forward, into the future, with her own texts serving as prologue and inspiration. The contributors to the volume - representing various fields of the academia - are her friends, colleagues and collaborators, and the essays eloquently testify to her intellectual influence. From more personal reflections and ruminations inspired by Filipczak's life and work to articles exploring the work of a range of women artists, the volume offers an investigation of various approaches to autobiography, tensions between public personas and private selves, subversive performative personas, transcending religious frameworks of bodily discipline, as well as "toggling" between the human and the nonhuman.

Południowokoreański nacjonalizm - kategoria Innego w budowaniu filmowych narracji narodowych

Joanna Beczkowska

Autorka opracowania koncentruje się na roli "Innego" w kształtowaniu nacjonalizmu i tożsamości narodowej poprzez studium przypadku Korei Południowej oraz jej relacji z Koreą Północną i Japonią. Głównym celem publikacji jest identyfikacja, charakterystyka i analiza różnych ról przypisywanych sąsiednim państwom w procesie konstruowania południowokoreańskiej tożsamości narodowej. Badania skupiły się na narracjach filmowych, które mają znaczący wpływ na kształtowanie zbiorowej pamięci i tożsamości narodowej oraz stanowią istotne narzędzie polityczne i ideologiczne. Polityka Korei Południowej nie jest kształtowana wyłącznie poprzez czynniki racjonalne, ale także w odniesieniu do dwóch "Znaczących Innych" - Japonii i Korei Północnej. W takiej sytuacji czynniki emocjonalne mają znaczenie w podejmowaniu decyzji. Co więcej, posiadanie dwóch "Znaczących Innych" i niejako dwóch tożsamości - koreańskiej i południowokoreańskiej - komplikuje relacje dwustronne. Jako naród koreański Korea Południowa powinna dążyć do zjednoczenia z KRLD, jednocześnie czując potrzebę rozliczenia się z okresem kolonialnym, co generuje konflikt z Japonią. Natomiast dla narodu południowokoreańskiego największe zagrożenie stanowi Korea Północna - również w sensie symbolicznej legitymizacji władzy i reprezentacji Korei. Ta tożsamość wymaga dążenia do dominacji nad KRLD i skłania do współpracy z Japonią w oparciu o wspólne wartości. Identyfikacja ról, które odgrywają te państwa jako "Znaczący Inni" w narracjach narodowych, staje się zatem przydatnym narzędziem w analizie zachowania Korei Południowej na arenie międzynarodowej.

Religion, Reim und Regiment. Germanica der ersten Hälfte des 17. Jahrhunderts in der Lodzer Universitätsbibliothek / Religia, rym i regiment. Germanica z pierwszej połowy XVII wieku w Bibliotece Uniwersytetu Łódzkiego. Ausstellungskatalog / Katalog wystawy

Cora Dietl, Małgorzata Kubisiak, Tomasz Ososiński

Kriege und Seuchen sind nicht erst heute Treiber kultureller Umbrüche. Die erste Hälfte des 17. Jahrhunderts, die Zeit des Dreißigjährigen Kriegs und mehrfacher Pestwellen in Europa, wird in deutschen Literatur-·und Kulturgeschichte als Schwellen- und Umbruchszeit wahrgenommen. Neue sprachliche und literarische Formen entstehen, alte radikalisieren sich. Dieser heute wieder besonders aktuell gewordenen Zeit ist der vorliegende Band gewidmet, der sich der Epoche anhand der Bestände der Sondersammlung ,,Alte Drucke” der Universitätsbibliothek Lodz nähert. Er begleitet eine Ausstellung,die im Juni/Juli 2022 in Lodz und im Februar/März 2023 In Gießen gezeigt wird, als Abschluss eines Erschließungsprojekts zu den nach dem Zweiten Weltkrieg aus pommerischen und preußischen Sammlungen übernommenen Beständen der 1945 gegründeten UB Lodz. Das Projekt wurde vom polnischen Bildungs-·und Wissenschaftsministerium gefördert und im Rahmen der Universitätspartnerschaft zwischen Lodz und Gießen durchgeführt.   Wojny i epidemie stymulowały od zarania dziejów przełomy kulturowe. Pierwsza połowa XVII w., czas wojny trzydziestoletniej i epidemii dżumy, wielokrotnie nawiedzającej Europę, uchodzi w historii niemieckiej literatury i kultury za okres przemian i wstrząsów. Wykształcają się wówczas nowe formy języka i literatury, stare zaś podlegają radykalizacji. Niniejszy tom poświęcony jest tej waśnie epoce, która dziś szczególnie zyskuje na aktualności. Publikacja przybliża czytelnikowi ten dawno miniony czas za pośrednictwem kolekcji starych druków z zasobu zbiorów specjalnych Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego. Niniejszy tom towarzyszy wystawie, której prezentacja odbędzie się w Łodzi w czerwcu/lipcu 2022 r., zaś w Giessen w lutym/marcu 2023 r. Wystawa wieńczy projekt, poświęcony zbadaniu zasobów bibliotecznych, przejętych po II wojnie światowej z pomorskich i pruskich bibliotek przez utworzoną w 1945 r. Bibliotekę Uniwersytetu Łódzkiego. Projekt, sfinansowany przez polskie Ministerstwo Edukacji i Nauki, zrealizowano w ramach partnerstwa uczelni w Łodzi i w Giessen.

Leksykon zintegrowanego planowania rozwoju

Tadeusz Markowski, Maciej J. Nowak, Małgorzata Blaszke, Małgorzata Żak-Skwierczyńska

Konieczność zintegrowanego podejścia do współczesnej polityki rozwoju narzuca potrzebę wprowadzenia do języka naukowego i praktyki planistycznej nowych pojęć, pozostających dotychczas poza bezpośrednią sferą praktyki planistycznej i decyzyjnej lub wykorzystywanych tylko w wąskich ujęciach sektorowych. Szybkie zmiany paradygmatów i koncepcji współczesnego planowania rozwoju zaowocowały rozbieżną interpretacją stosowanych pojęć, wynikającą między innymi z dość dowolnej i różnorodnej lingwistycznej interpretacji terminów wprowadzonych przez liderujące kraje Unii Europejskiej w dziedzinie doskonalenia publicznych polityk na rzecz rozwoju. Konieczność jednoznacznego rozumienia pojęć i zjawisk jest niezbędnym warunkiem sprawnego procesu planistycznego, wpływa nie tylko na budowanie konsensusu społecznego i podejmowanie trafniejszych decyzji, lecz także na poprawę działania instytucji publicznych, rządowych i samorządowych, odpowiedzialnych za rozwój zrównoważony. Leksykon jest pierwszym opracowaniem mającym na celu uporządkowanie terminologii związanej ze zintegrowanym planowaniem rozwoju. Wyodrębniono w nim ponad sto pojęć budzących pewne wątpliwości interpretacyjne oraz zaproponowano sposoby ich rozumienia nawiązujące do najnowszych badań z zakresu teorii rozwoju regionalnego i lokalnego. W publikacji zaprezentowano nie tylko podstawowe znaczenie poszczególnych terminów, lecz także ukazano fundamentalne zasady oraz wyzwania współczesnej polityki rozwoju i pragmatyki planistycznej. Odbiorcami leksykonu mogą być pracownicy samorządowi i rządowi, nauczyciele akademiccy czy studenci, szczególnie kierunków związanych z gospodarką przestrzenną, geografią ekonomiczną, urbanistyką, administracją i prawem, a także nauk z zakresu polityki i zarządzania publicznego. Książka jest również adresowana do szkół średnich ekonomicznych i firm doradczych specjalizujących się w przygotowywaniu koncepcji, planów oraz strategii rozwoju dla jednostek terytorialnych.

Wybrane aspekty funkcjonowania rynku pracy w przekroju przestrzennym w Polsce

Leszek Kucharski, Iwona Kukulak-Dolata, Paweł Matysiak, Anna Rutkowska

Prezentowana czytelnikom książka stanowi zbiór czterech opracowań, które koncentrują się na funkcjonowaniu regionalnych i lokalnych rynków pracy. Pojęcie regionalnego rynku pracy jest w niniejszej publikacji utożsamiane z obszarem całego województwa, zaś lokalny rynek pracy to obszar powiatu (w tym również miast funkcjonujących na prawach powiatu). Publikacja przeznaczona jest dla studentów kierunku gospodarka przestrzenna, dla osób zajmujących się na co dzień ekonomią pracy, w tym pracowników różnych instytucji rynku pracy, takich jak urzędy pracy, agencje zatrudnienia, instytucje edukacyjne. Treści zawarte w niej powinny wyposażyć zarówno studentów, jak i innych czytelników w wiedzę w zakresie funkcjonowania współczesnego rynku pracy oraz przygotować ich do samodzielnego prowadzenia analiz rynku pracy w różnych wymiarach, w tym przestrzennym.

Areszty detencyjne w Królestwie Polskim 1815-1868. Z badań nad powstawaniem nowożytnej administracji na ziemiach polskich

Justyna Bieda

Myśl oświecenia, uznająca wolność za jedno z podstawowych praw jednostki, zwróciła uwagę na kwestię uwięzienia człowieka przed wyrokiem, a także przyniosła pierwsze idee dotyczące zasad tymczasowego aresztowania, których praktyczne urzeczywistnienie nastąpiło na przełomie XVIII i XIX wieku. Jednym z głównych postulatów było przyjęcie reguły oddzielania osób zatrzymanych przed wyrokiem od już skazanych. Stopniowo wprowadzano ośrodki penitencjarne przeznaczone tylko dla osób tymczasowo aresztowanych, a w europejskich procedurach karnych zaczęły pojawiać się przepisy dotyczące organizacji i funkcjonowania tych jednostek. W Księstwie Warszawskim od samego początku zaczęto apelować o utworzenie bardziej rozbudowanego systemu ośrodków pozbawienia wolności, w tym rozdzielanie miejsc służących do przetrzymywania osób, względem których nie zapadł jeszcze wyrok w zależności od etapu postępowania przygotowawczego. Wówczas nie udało się jednak wprowadzić w życie reformy więziennictwa. Dopiero czasy Królestwa Polskiego przyniosły realne działania centralnych organów rządowych. Nie było to natomiast łatwe zadanie, gdyż brakowało regulacji dotyczących organizacji i funkcjonowania jednostek penitencjarnych. Na przykładzie rozwoju instytucji aresztów detencyjnych w publikacji ukazano problemy, z jakimi mierzyły się centralne organy administracji rządowej w trakcie tworzenia zmierzającego ku nowoczesności więziennictwa w Królestwie Polskim, w tym struktur administracyjnych. Przedstawiono próby wdrażania rodzących się humanitarnych idei penitencjarnych pomimo ograniczeń wynikających z sytuacji społeczno-gospodarczej państwa.

Podzielone społeczeństwo w obrazie mediów III i IV RP

Marcin Kotras

Książka dotyczy podziałów społecznych, w szczególności procesu ich konstruowania we współczesnych polskich tożsamościowych mediach. Wytwarzane w środkach masowego przekazu obrazy odnoszące się do stron politycznego sporu wzmacniają upraszczający, dychotomiczny wizerunek spolaryzowanego społeczeństwa. W publikacji znajdują się analizy prezentujące mechanizmy wykorzystywane w procesie dyskursywnego wytwarzania podziałów społecznych. Na przykładzie artykułów z polskich tygodników opinii omówiono stosowane w tożsamościowej prasie narracje, praktyki ramowania oraz kategoryzacje, służące do legitymizowania własnych opisów rzeczywistości i odmowy prawomocności dla wypowiedzi politycznych i medialnych oponentów. Dominacja dyskursu polaryzacyjnego w mediach skutkuje powstaniem obrazu podzielonego społeczeństwa, dla którego coraz bliższy wydaje się scenariusz długotrwałego rozłamu. Publikacja jest adresowana do badaczy społecznych, a przede wszystkim socjologów i studentów socjologii zainteresowanych dyskursywnie konstruowanymi podziałami w polskim społeczeństwie, a także do osób, które chcą poznać mechanizmy wytwarzania podziałów społecznych w mediach.

Polska literatura socrealistyczna

Adam Mazurkiewicz

W publikacji autor nie tylko poddaje pogłębionej interpretacji wybrane, nierozpoznane dotąd badawczo, a zarazem porządkujące epokę, motywy charakterystyczne dla socrealizmu, lecz także, w części pierwszej, prowadzi rozważania, które uznać można za rodzaj syntezy epoki i prądu literackiego otwierający drogę do spojrzenia analitycznego, zaproponowanego w części drugiej. Rozważania autora dotyczą m.in. pozornej monolityczności socrealizmu i próby jego periodyzacji, związków socrealizmu i konstruktywizmu, meandrów relacji między kulturą socrealistyczną i stalinowską a kulturą narodową, a także kwestii kluczowej: względów pozaartystycznych, decydujących o kształcie realizacji artystycznych. * Epoka ta, jak bodaj żadna inna w powojennej historii kultury polskiej, podporządkowała literaturę wymogom pozaartystycznym. Na kształt dzieła wpływ miało przy tym nie tyle zapotrzebowanie społeczne, co wymogi propagandy. Walka z enigmatycznymi "formalizmami" (będąca w istocie pochodną propagandowej krytyki kultury Zachodu oraz międzywojnia) przyczyniła się - wespół z promocją czytelnictwa, postrzeganego jako świadectwo awansu społecznego - do uproszczenia języka artystycznego. W socrealizmie wyrażał on bowiem nie tyle koncepcję, przyświecającą artyście, ile zideologizowaną wykładnię oficjalnych poglądów. Ze Wstępu

Mity polityczne i stereotypy w pamięci zbiorowej społeczeństwa

Magdalena Rekść, Eugeniusz Ponczek, Andrzej Sepkowski

Prezentowany zbiór rozważań traktujących o pamięci zbiorowej, jej mityzacjach jest kontynuacją poszukiwań inspirowanych od wielu już lat, a prowadzonych aktualnie przez Katedrę Teorii Polityki i Myśli Politycznej Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych UŁ. Formuła tej monografii odbiega dość wyraźnie od uprzednich publikacji, w których dokonywano przede wszystkim prób kategoryzacji mitów i wyobrażeń zbiorowych w celu tworzenia ram porozumienia w kwestii sposobu ujęcia i wyjaśniania tych niezwykle istotnych, a pomijanych w pracach politologów i historyków, problemów dotyczących szeroko pojmowanej polityki pamięci zbiorowej oraz tożsamości kulturowej. Z kontrowersyjnymi przejawami, dotyczącymi tych kwestii spotykamy się niemal codziennie. Ramy tworzące formułę tej monografii mogą sprzyjać wzrostowi zainteresowania zagadnieniami zdecydowanie szerszymi, poczynając od prób rozpoznawania istoty pamięci zbiorowej - jako integralnej części wyobrażeń zbiorowych. Inicjatywa wydania niniejszej pracy zbiorowej wzbudziła znaczne zainteresowanie, zwłaszcza środowiska politologicznego. Toteż spośród kilkudziesięciu propozycji redaktorzy tomu zdecydowali się wybrać te publikacje, które są adekwatne względem tematyki odnotowanej w tytule monografii. Autorzy poszczególnych wypowiedzi są bliscy przyjętemu sposobowi wyjaśnienia, uwzględniającemu nomologiczne podejście badawcze oraz interdyscyplinarną opcję poznawczą. Mają oni jednocześnie nadzieję, że dzięki takiemu podejściu można zrozumieć i wyjaśnić wiele niuansów kognitywnych w kontekście podjętej problematyki. 

Palaea Historica. The Second Slavonic Translation: Commentary and Text

Małgorzata Skowronek

The so-called Byzantine "Palaea Historica" is a text that functioned in the literature and culture of the Byzantine-Slavic commonwealth. As a collection of stories on "Old Testament" themes, which are basically of biblical origin, it preserves some pre-Christian narrations coming from the Hebrew tradition, as well as some Early Christian apocrypha. Moreover, it represents different interpretations of the Bible. An important component of the "Palaea Historica" are the poetic fragments - excerpts from the "Book of Psalms" and from some liturgical poetry by St. John of Damascus, St. Cosmas of Maiuma, and St. Andrew of Crete. Although firstly thought to be a part of a bigger whole, the edition of the source text accepted the form of an independent title. In this volume, the presented critical edition of the second Slavonic translation of the "Palaea Historica" is preceded by an introduction, which discusses the origins and characteristics of the literary relic as well as the history of its reception amongst the Slavs.

Na szlakach dawnej i współczesnej polszczyzny. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Danucie Bieńkowskiej

Danuta Kowalska, Anna Lenartowicz-Zagrodna, Magdalena Pietrzak, Ewa Woźniak

Na publikację składają się teksty bardzo zróżnicowane pod względem podejmowanych tematów i stosowanej metodologii. Jest to specyfiką tomów jubileuszowych, które w pewien sposób scala odniesienie do osoby jubilata. W tym przypadku wszystkie teksty dobrze wkomponowują się w całość, tworzą zbiór niejednorodny, lecz ciekawy i oryginalny. Autorzy nawiązują do poruszanych przez jubilata tematów, twórczo je rozwijając lub z nimi polemizując. Pod tym względem osoba Jubilatki, Profesor Danuty Bieńkowskiej, jest gwarantem, że opisywane w publikacji zagadnienia nie mają marginalnego dla nauki charakteru. Tomem zainteresują się przede wszystkim badacze Biblii, jednak krąg potencjalnych odbiorców będzie oczywiście zdecydowanie szerszy ze względu na inne poruszane tu zagadnienia: kwestie normatywne, językoznawczo zorientowaną stylistykę, synchroniczne i diachroniczne badania nad polszczyzną. Z recenzji dr hab. Anetty Luto-Kamińskiej W publikacji przedstawiono zróżnicowaną problematykę z zakresu historii języka polskiego i polszczyzny współczesnej. Autorzy koncentrują się na zagadnieniach dotyczących stylu biblijnego i tekstów biblijnych, historii języka, relacji między idiolektem a językiem ogólnym, retoryki, terminologii dydaktyki szkolnej, współczesnych socjolektów, komunikacji kościelnej, gatunków dziennikarskich. Teksty są dobrze osadzone w teorii współczesnego językoznawstwa polonistycznego – zarówno w odniesieniu do metodologii diachronicznej, jak i synchronicznej. Ilościowo dominują ujęcia utrzymane w paradygmacie strukturalistycznym, ale prezentowany jest także wzorzec analizy kognitywnej i pragmatycznej. Naukowa oryginalność tych opracowań dobrze świadczy o naukowej wartości tej książki. Z recenzji prof. dr. hab. Stanisława Dubisza

Jacek Hugo-Bader. Włóczęga

Izabella Adamczewska-Baranowska

W przypadku reporterskiej twórczości Hugo-Badera włóczęga – niespieszne przemieszczanie się, często bez wyraźnego celu, dla samej przyjemności wędrowania i obserwacji – jest czymś więcej niż wątkiem, motywem, toposem czy sposobem ukształtowania narracji, jak np. w pasażach tekstowych. To model reporterskiego życia, nieodłączny element autokreacji tekstowego „ja”, życiopisarska strategia, bez której nie sposób interpretować całościowo twórczości tego autora. Z rozdziału 1 * Izabella Adamczewska-Baranowska w swej opowieści próbuje podsumować tytułową włóczęgę autora – szkicuje hipnotyzujący portret reportera-chuligana, błękitnego ptaka opuszczającego wąskie ramy prasy, by w Szamańskiej chorobie „odlecieć” w rejony literatury. Śledząc wątki związane z życiopisaniem, wskazuje na reporterskie włóczęgi Hugo-Badera po Polsce potransformacyjnej i rozkładającym się Imperium – wszystkie je łączy figura „wałęsającego się psa”, który przygląda się otoczeniu z nosem przy ziemi. Posługuje się przy tym metaforą trickstera – żartownisia, szelmy i błazna, wędrującego przez świat, by zaspokoić niewyczerpany apetyt. Podkreśla także upodobanie twórcy do prowokacji i posługiwania się ironią, co powoduje, że występuje on czasem nie tylko w roli kronikarza swego pokolenia, „Kolumbów rocznik 50.”, ale także w roli rodzimego burzyciela mitów. Czytelnik, który sięgnie po tę książkę, też jest zaproszony i wciągnięty do włóczęgi – tropami autora – podczas niej wielokrotnie zostanie oszołomiony i zaskoczony, by na koniec wziąć udział w zwiedzaniu gabinetu Hugo-Badera.   Seria poświęcona jest wybitnym polskim pisarzom - ich twórczości ujmowanej przez nich samych i interpretowanej przez krytyków jako projekt egzystencjalny, jako próba ustanowienia i zapisania siebie i swojego sposobu odczytywania sensów rzeczywistości, indywidualnego oglądu różnych jej sfer - społecznej, politycznej, etycznej, kulturowej, metafizycznej. Istotnymi kategoriami wyjaśniającymi pisarskie dzieło są w tym przypadku biografia, tożsamość oraz kształtujące je szeroko rozumiane doświadczenie: cielesne i zmysłowe, psychiczne i społeczne, historyczne i polityczne, etniczne i estetyczne, religijne i duchowe...   W serii ukazały się tomy: Agnieszka Kałowska, Witkacy. Etyka Marzena Woźniak-Łabieniec, Rymkiewicz. Metafizyka Maciej Urbanowski, Brzozowski. Nowoczesność Anna Legeżyńska, Hartwig. Wdzięczność Tomasz Garbol, Miłosz. Los Adrian Gleń, Stasiuk. Istnienie Agnieszka Kramkowska-Dąbrowska, Krasiński. Świadectwo Dariusz Kulesza, Kossak-Szczucka. Służba Józef Olejniczak, Gombrowicz. Ja! Marta Tomczok, Amiel. Życie Katarzyna Kuczyńska-Koschany, Tuwim. Pęknięcie

Współczesne wyzwania prawa podatkowego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Włodzimierzowi Nykielowi. Tom 1

Adam Mariański, Dariusz Strzelec, Michał Wilk

Profesor Włodzimierz Nykiel w 2021 r. obchodził siedemdziesiąte urodziny. To znakomita okazja do podziękowania Jubilatowi za Jego dotychczasową działalność naukową i akademicką. Redaktorzy niniejszej księgi jubileuszowej - wieloletni współpracownicy Pana Profesora w Katedrze Prawa Podatkowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, w Centrum Dokumentacji i Studiów Podatkowych oraz w Fundacji CDiSP - mają także osobiste powody do wdzięczności względem Jubilata. Naukowy i akademicki życiorys Profesora jest bardzo bogaty, a jego niezwykle istotnym elementem jest współpraca międzynarodowa. Jubilat zawsze wysoko cenił sobie kontakty z innymi ośrodkami oraz środowiskami naukowymi, co pozwoliło zbudować międzynarodową renomę łódzkiej szkoły prawa podatkowego wraz z Katedrą i Centrum. Z tych względów jako redaktorzy księgi uznaliśmy, że powinniśmy ją podzielić na dwa tomy. Autorami pierwszej części są wybitni przedstawiciele polskiej nauki i praktyki prawa podatkowego i finansowego. Na drugi tom składają się natomiast opracowania przygotowane przez zagranicznych przyjaciół i kolegów Jubilata - wybitnych przedstawicieli nauki i praktyki prawa podatkowego z innych państw. Księga powstawała w burzliwych czasach pandemii COVID-19 i wojny w Ukrainie. Choć większość tekstów wpłynęła już w 2021 r., prace redakcyjne i wydawnicze nie zakończyły się przed siedemdziesiątymi urodzinami Profesora, przez co część obserwacji poczynionych przez autorów mogła nieco stracić na aktualności. W międzyczasie jubileusz siedemdziesiątych urodzin Profesora (grudzień 2021 r.) zbiegł się z jubileuszem dwudziestopięciolecia Centrum Dokumentacji i Studiów Podatkowych założonego i kierowanego przez Jubilata (grudzień 2022 r.) oraz z jubileuszem pięćdziesięciolecia pracy naukowej Profesora (październik 2023 r.). Liczymy na to, że ta księga, ostatecznie złożona do druku w 2024 r. i tym samym związana z trzema jubileuszami ważnymi dla Profesora Włodzimierza Nykiela, będzie dla czytelników źródłem wielu inspiracji naukowych. Redaktorzy

Za drzwiami oddziału. Badania etnograficzne w szpitalu

Dominika Byczkowska-Owczarek, Anna Kubczak, Beata Pawłowska

Książka jest rezultatem kilkumiesięcznych badań etnograficznych prowadzonych w trzech oddziałach szpitalnych. Omówiono w niej realia pracy i trudności, z jakimi mierzą się pracownicy szpitala, a które często są niezauważalne dla pacjentów i ich rodzin. Ukazano zakulisowy świat placówki medycznej, gdzie następuje wzajemne uzgadnianie znaczeń i kontekstów wykonywanej pracy, a także przybliżono organizacyjną codzienność widzianą oczami przedstawicieli personelu medycznego. Z perspektywy etnografii organizacji, oddając głos swoim badanym, autorki przeanalizowały specyfikę oddziału jako organizacji, społecznie konstruowaną przestrzeń, style kierowania, proces komunikowania pomiędzy przedstawicielami personelu medycznego oraz niepewność i emocje, jakich doświadczają reprezentanci zawodów medycznych. Publikacja jest jednym z nielicznych polskich etnograficznych opracowań uwarunkowań i kontekstów pracy w oddziałach szpitalnych. Polecana jest przede wszystkim menedżerom zarządzającym placówkami ochrony zdrowia, ale również praktykom zajmującym się komunikowaniem w medycynie, wspierającym i szkolącym pracowników ochrony zdrowia w zakresie pracy z emocjami oraz zarządzania zespołem medycznym.

Wybrane metody ilościowe w finansach

Dorota Witkowska

W monografii przedstawiono wiele zagadnień związanych z prowadzeniem analiz finansowych za pomocą metod ilościowych. Walorem opracowania jest omówienie problemów, z jakimi spotykają się analitycy finansowi oraz prezentacja przykładów aplikacji różnych metod zarówno ułatwiających ocenę i opis omawianych sytuacji, jak i wspomagających podejmowanie decyzji w określonych warunkach. Większość ukazanych metod poparto przykładami zawierającymi rzeczywiste dane finansowe i opatrzono bogatymi komentarzami, zawierającymi interpretację uzyskanych wyników analiz. Publikacja jest dedykowana zarówno praktykom działającym na szeroko rozumianym rynku finansowym, jak i studentom. Do jej studiowania nie jest wymagana znajomość zaawansowanych metod ilościowych, wszystkie zagadnienia omawiane są bowiem w przystępny sposób.

La protection des lanceurs d\'alerte au travail dans les Etats V4, en France et en Slovénie - changements proposés

Zbigniew Hajn, Dagmara Skupień

La presente monographie resume les resultats de la recherche realisee par le groupe internati d'experts en droit dans le cadre de la Bourse de Visegrad (Nr 21930021) intitulee La protection des lanceurs d'alerte au travail dans les États V4, en France et en Slovenie (WhistlePro) financee par le Fonds international de Visegrad. Le projet avait pour objectif principal d'etudier la reglementation relative à la protection des personnes qui divulguent les irregularites et les violations du droit dans des entreprises et dans d'autres institutions privees et publiques dans des États faisant objet de l'etude, ainsi que de montrer les problemes et de proposer des solutions juridiques liees à la transposition de la directive de l'Union europeenne 2019/1937 du 23 octobre 2019 sur la protection des personnes qui signalent des violations du droit de l'Union dans la legislation nationale. La publication presente, entre autres, une analyse de l'etendue des questions pouvant faire objet de signalement, de personnes qui peuvent etre considerees des lanceurs d'alerte et beneficier de la protection liee à la divulgation des violations et d'autres entites couvertes par la protection en raison de leur lien avec le lanceur d'alerte, de procedures et canaux internes et externes de signalement des violations de mesures de soutien juridique des lanceurs d'alerte dans leur activite et de leur protection contre les represailles pour divulgation d'informations, de la confidentialite de leur activie, de la responsabilite juridique pour les represailles ou la violation des obligations à l'egard des lanceurs d'alerte. La recherche susvisee a ete coordonnee par l'Universite de Lodz, la faculte de Droit et d'Administration en cooperation avec l'Universite Charles à Prague, l'Universite de l'Église reformee Gaspar Karoli en Hongrie, l'Universite de Maribor, l'Universite de Tours et l'Universite de Trnava à Trnava ainsi qu'avec la participation des representants d'autres centres scientifiques, institutions publiques, partenaires sociaux, organisations de societe civile, entreprises et praticiens du droit. Le resultat global de la recherche realisee dans le cadre du projet est presente dans le livre Towards a Better Protection of Workplace Whistleblowers in the Visegrad Countries, France and Slovenia publie par la maison d'edition de l'Universite de Lodz. Cette publication s'adresse à tous ceux qui s'interessent aux mesures ayant pour but d'ameliorer la situation juridique des personnes qui signalent des violations du droit au travail. * The project is co-financed by the Governments of Czechia, Hungary, Poland and Slovakia through Visegrad Grants from International Visegrad Fund. The mission of the Fund is to advance ideas for sustainable regional cooperation in Central Europe. Le projet est cofinance par les gouvernements de la Republique tcheque, la Hongrie, la Pologne et la Slovaquie à travers les Bourses de Visegrad du Fonds international de Visegrad. Le Fonds a pour mission de promouvoir des idees en faveur d'une cooperati regionale durable au sein de l'Europe centrale.

New Challenges Facing the Global Economy. 2nd edition

Miron Wolnicki, Ryszard Piasecki

This publication was written for a Global Political Economy course taught in business schools offering undergraduate or graduate levels of education. The textbook focuses on select countries and regions which, in our opinion, will be the most important consumer and export markets in the next two decades.

Nowe media w PRL

Piotr Sitarski, Maria B. Garda, Krzysztof Jajko

Polska Rzeczpospolita Ludowa niosła na swoich sztandarach hasła postępu. Czy udało się je realizować w czasach niespotykanego wcześniej rozwoju technik komunikacyjnych i narodzin nowych mediów, gdy polska gospodarka tonęła w kryzysie, a ustrój polityczny chylił się ku upadkowi? Autorzy opisują wczesną historię kulturową magnetowidów, mikrokomputerów i telewizji satelitarnej w Polsce. Przedmiotem ich zainteresowania jest nie tylko technika, lecz przede wszystkim jej miejsce w społeczeństwie i zmiany, które przyniosła. Przedstawiają działania instytucji państwowych, inicjatywy społeczne, samotnych pomysłodawców oraz organizatorów - wszystko, co stworzyło znany dzisiaj świat mediów. * Książka wpisuje się w przestrzeń pomiędzy publikacjami popularyzatorskimi a akademickimi, zachowując atuty obu tych form. Nie bez znaczenia jest budowa wielowątkowej opowieści o PRL - opowieści, w której spotkać się mogą prywatny importer sprzętu, pracownik Szkoły Filmowej i znany piłkarz, ale też budowanie tej opowieści przez pryzmat nowych technologii i ich wernakularnych użyć, będących coraz częściej obszarem swoistej pokoleniowej nostalgii. Autorzy do tej nostalgii po części się odwołują, ale zarazem dokonują jej krytycznej korekty. Z recenzji prof. dr. hab. Mirosława Filiciaka

Stanisław Bareja. Jego czasy i filmy. Wydanie II

Dorota Skotarczak

Stanisława Bareję można uznać chyba za najbardziej konsekwentnego reżysera działającego w okresie PRL. Realizował wyłącznie filmy i seriale należące do gatunków rozrywkowych. W jego dorobku są przede wszystkim komedie, ale też kryminały. Brak dramatów społecznych, wojennych, historycznych… Już ta niezwykła konsekwencja jest wystarczającym powodem, aby przyjrzeć się bliżej Stanisławowi Barei. Gdyby bowiem żył i tworzył w tym samym okresie historycznym, lecz w jakimś innym zachodnim kraju, nie byłoby niczego dziwnego w tym, że specjalizował się on w kinie rozrywkowym, które w dodatku przynosi zyski. Jednak w PRL niekoniecznie musiało to być najłatwiejsze i oczywiste. Od sztuki i jej twórców wymagano zaangażowania i stosownej powagi. Gatunków rozrywkowych – w filmie, ale również w literaturze – nie ceniono. Jednocześnie nieustannie apelowano i nawoływano do tworzenia socjalistycznej kultury masowej, do produkcji utworów rozrywkowych, które jednak będą wierne ideologicznym pryncypiom. Później, jakże często, narzekano na gotowe już komedie czy kryminały. Ze Wstępu

Trwanie życia Polaków i innych mieszkańców krajów słowiańskich. Od epoki prehistorycznej po współczesność

Witold Śmigielski

Szacuje się, iż trwanie życia ludzi żyjących w gromadach pierwotnych wynosiło przeciętnie od 15 do 30 lat. Istotny progres stwierdzono dopiero w połowie XIX wieku, ponieważ jeszcze w okresie od XVI do XVIII wieku kształtowało się ono na poziomie od 25 do 35 lat. Od połowy XIX wieku obserwowany jest niemal liniowy wzrost trwania życia ludzi i obecnie wynosi ponad 72 lata (w skali świata), przy silnym zróżnicowaniu regionalnym (w Japonii i Szwajcarii wynosi blisko 85 lat, zaś w Lesotho czy Somalii nie przekracza 60 lat). Niemniej jednak wybuch światowej pandemii COVID-19 boleśnie przypomniał światu, że obserwowany liniowy wzrost trwania życia nie jest zagwarantowany na stałe. * Monografia odnosi się do problematyki badawczej, w gruncie rzeczy do tej pory nieinterpretowanej. Wypełnia więc coś, co dziś jeszcze jest w demografii „terra incognita”. Z recenzji prof. Wojciecha Bieleckiego Oryginalność pracy wynika przede wszystkim stąd, że podejmuje ona rzadko brany pod uwagę kontekst porównywania zjawisk bądź procesów demograficznych (w tym przypadku – trwania życia) w grupie jednostek (państw, krajów, regionów) stanowiących zbliżony krąg etniczny. Z recenzji prof. Jerzego T. Kowaleskiego