12 profili klinicznych pacjentów, u których warto rozważyć zastosowanie kandesartanu

Marcin Barylski

Zgodnie z aktualnymi polskimi i europejskimi wytycznymi antagoniści receptora AT1 dla angiotensyny II należą do głównych grup leków stosowanych w terapii nadciśnienia tętniczego. Wiele badań wykazało, że sartany zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań nadciśnienia tętniczego, wywierają korzystny wpływ na profil metaboliczny, zmiany naczyniowe, funkcję nerek, a dodatkowo są najlepiej tolerowane spośród wszystkich preparatów hipotensyjnych. W artykule przedstawiono przykłady zastosowania kandesartanu w terapii nadciśnienia tętniczego, zwracając szczególną uwagę na jego skuteczność hipotensyjną, bezpieczeństwo stosowania u pacjentów w wieku podeszłym, korzystny wpływ na niewydolność serca, bóle migrenowe głowy czy przerost lewej komory.

Kwetiapina. Zbiór podręcznych informacji dla lekarza praktyka

Marcin Siwek

Kwetiapina jest lekiem przeciwpsychotycznym o udowodnionej skuteczności w leczeniu schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej oraz nawracającej depresji i zespołu lęku uogólnionego. Dostępne są ponadto dowody na skuteczność kwetiapiny w innych zaburzeniach z dominacją objawów afektywnych i/lub lękowych, w których leczeniu nie ma ona rejestracji w Polsce. W pracy przedstawiono informacje przydatne w praktyce lekarskiej i zaprezentowano opisy przypadków zastosowania.

Zastosowanie agomelatyny w redukcji anhedonii i zaburzeń snu w przebiegu depresji

Anna Antosik-Wójcińska

Agomelatyna to lek przeciwdepresyjny o unikalnym profilu działania farmakologicznego działający jako agonista receptorów melatoninergicznych MT1 i MT2 oraz antagonista receptora 5-HT2C. Zapewnia on szybki początek działania i długie utrzymywanie się efektu terapeutycznego przy dobrej tolerancji leczenia. W badaniach klinicznych wykazano, że u chorych na depresję zmniejsza objawy lękowe i poprawia jakość snu, a jednocześnie nie powoduje sedacji, przyrostu masy ciała, zaburzeń funkcji seksualnych ani przytłumienia reakcji emocjonalnych.

Leki wieloskładnikowe i hybrydowe w ograniczaniu ryzyka sercowo-naczyniowego. Opisy przypadków

Celina Wojciechowska

W polskiej populacji wielu pacjentów ze współistniejącym nadciśnieniem tętniczym i hipercholesterolemią nie przestrzega zaleceń lekarskich. Osiągnięcie celów terapeutycznych w zakresie kontroli ciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii wynosiło ok. 5,4% w grupie WOBASZ II (II Wieloośrodkowe Ogólnopolskie Badanie Stanu Zdrowia Ludności). Zalety terapii lekami hipotensyjnymi i statynami w pojedynczej tabletce - preparacie złożonym (SPC, single-pill combination) - zostały podkreślone w europejskich i polskich wytycznych dotyczących leczenia nadciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii. Wydaje się, że wprowadzenie do terapii SPC poprzez zmniejszenie liczby przyjmowanych dziennie tabletek mogłoby przyczynić się do rozwiązania problemu niepodejmowania lub zaprzestania leczenia. Taki złożony produkt obecny w różnych dawkach daje możliwość optymalizacji leczenia. Zastosowanie SCP na większą skalę może poprawić kontrolę ciśnienia krwi i zmniejszyć stężenie cholesterolu, a dzięki temu zmniejszyć ryzyko sercowo-naczyniowe.

Mały pacjent - duży problem, czyli zasady diagnozowania i leczenia choroby refluksowej u niemowląt i małych dzieci

Grzegorz Oracz

Refluks żołądkowo-przełykowy jest to mimowolne cofanie się treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Jest jednym z najczęstszych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego u dzieci. U noworodków i niemowląt dominuje refluks fizjologiczny, związany z niedojrzałością przewodu pokarmowego. Choroba refluksowa to natomiast obecność objawów podmiotowych i/lub uszkodzenia błony śluzowej spowodowanych patologicznym zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. Artykuł przedstawia aktualne wytyczne diagnostyki i leczenia choroby refluksowej zgodnie z najnowszymi rekomendacjami Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN, European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition).

Ona, on i mózg

To nie ma prawa się udać. Związek między kobietą a mężczyzną jest bez szans na powodzenie, biorąc pod uwagę tak inny sposób odbierania świata, analizowania, przetwarzania i przepuszczania go przez tryby mózgu. (...) Mózg kobiety i mózg mężczyzny są jak dwa różne pasma górskie przedzielone przepaściami, nad którymi w żaden sposób nie da się zbudować mostu. (...) Czy skazane na tarcia relacje można zmienić? Myślę, że po przeczytaniu tej książki na pewno można spróbować zrozumieć, by łatwiej budować coś razem. A czasem po prostu nie wysyłać nieświadomie sygnałów interpretowanych inaczej, niż nam się wydaje. "Ona, On i mózg" to mapa drogowa relacji damsko-męskich, instrukcja obsługi udanego związku. Marta Kielczyk (dziennikarka telewizyjna)   Dlaczego kobiety wybaczają, a nie zapominają? Dlaczego mężczyzna małomówny jest najbardziej płodny? Dlaczego niewyspane kobiety zakochują się rzadziej? Książka "Ona, On i Mózg" opowiada na te i wiele innych pytań dotyczących różnic w myśleniu kobiet i mężczyzn. Autorzy - duet damsko-męski - z dużym obiektywizmem podchodzą zarówno do mocnych jak i słabych stron obu płci. Zrozumiale i obrazowo tłumaczą, jak funkcjonują te dwa, tak skrajnie różne światy. Żaden nie jest lepszy. Oba tak samo ważne. Przynajmniej w tej książce. Ewelina Lis (Newsweek)   Mózg w samokiwitym sosie Starożytni często umniejszali rolę mózgu, interesując się nim głównie z powodów kulinarnych .(...) Dziś wiemy już, do czego służy. (...) siedzibą naszych myśli, wyborów i emocji jest mózg, a nie przykładowo krew albo serce. Nie powielajmy więc błędu starożytnych. Choć móżdżek wciąż smakuje wyśmienicie, przykładowo wieprzowy zapiekany w kokilkach z pomidorami i czosnkiem, warto zainteresować się nim również z innych powodów. Wiktor Ferfecki (Rzeczpospolita)    

POZornie niePOZorny problem - zakażenia układu moczowego w gabinecie POZ

Anna Adamska-Wełnicka

Stwierdzenie zakażenia układu moczowego jest jedną z najczęstszych sytuacji w gabinecie lekarza POZ, w której zaleca się antybiotyk. W niniejszym artykule omówiono grupy chorych, u których w oparciu o aktualne doniesienia zastosowanie znajduje znana od wielu lat fosfomycyna. Przedstawiono także możliwości zastosowania tego antybiotyku w sytuacji zakażeń układu moczowego patogenami wielolekoopornymi.

Nowoczesna terapia skojarzona tadalafilem i tamsulozyną jako schemat leczenia u mężczyzn z objawami ze strony dolnych dróg moczowych

Na podstawie dostępnych badań naukowych tadalafil podawany codziennie w dawce 5 mg jest bezpieczny i skuteczny w leczeniu mężczyzn z objawami dolnych dróg moczowych i zaburzeń erekcji, w porównaniu z placebo lub tamsulozyną. Skojarzenie 5 mg tadalafilu i 0,4 mg tamsulozyny codziennie pozwala na większą poprawę w zakresie objawów ze strony dolnych dróg moczowych w porównaniu z lekami w monoterapii, nawet przy zwiększonym, ale akceptowalnym i tolerowalnym wzroście częstości działań niepożądanych. Po odstawieniu tamsulozyny lub tadalafilu u pacjentów wcześniej poddających się terapii skojarzonej istotnie nasilają się objawy ze strony dolnych dróg moczowych w porównaniu z wartościami wyjściowymi. Tadalafil 5 mg powinien być traktowany jako jedna z podstawowych opcji leczenia u pacjentów z objawami ze strony dolnych dróg moczowych/łagodnym powiększeniem gruczołu krokowego i zaburzeniami erekcji, ponieważ ma doskonały profil tolerancji, bezpieczeństwa i skuteczności, zarówno w monoterapii, jak i w połączeniu z tamsulozyną 0,4 mg. Lepszą efektywność w łagodzeniu objawów ze strony dolnych dróg moczowych zaobserwowano w przypadku terapii skojarzonej, przy zachowaniu funkcji seksualnych. Z kolei zamiana na monoterapię nadal łagodzi objawy ze strony dolnych dróg moczowych, ale tylko tadalafil jest w stanie utrzymać poprawę w zakresie zaburzeń erekcji

10 faktów na temat metronidazolu

Dorota Waśko-Czopnik

Metronidazol jest chemioterapeutykiem o szerokim spektrum działania nie tylko przeciwbakteryjnego, ale także przeciwpierwotniakowego, najczęściej pierwszego rzutu oraz stosowanym w leczeniu H. pylori, SIBO i zapalenia uchyłków. Cechuje się nietypowym mechanizmem działania, co wpływa na jego skuteczność. Mimo potencjalnych interakcji lekowych i działań niepożądanych jest postrzegany jako lek względnie bezpieczny i skuteczny.

Immunologia dla neurologów

Kamila Żur-Wyrozumska

Monografia omawia podstawowe mechanizmy immunologiczne istotne z punktu widzenia chorób neuroimmunizacyjnych oraz terapii stosowanych u pacjentów neurologicznych. Przedstawia także zmiany zachodzące w układzie immunologicznym w związku z fizjologicznym procesem starzenia się, ale też patologicznym procesem autoimmunizacji i nowotworzenia. Istotną część opracowania stanowi charakterystyka terapii immunomodulujących wykorzystywanych w neurologii, obejmująca zarówno ich zastosowanie, jak i związane z nimi ryzyko. Kompendium prezentuje również możliwości pozwalające na lepsze zarządzanie ryzykiem zmodyfikowanego układu immunologicznego, jakimi są szczepienia czy odżywianie, co realnie wpływa na długoterminowe efekty leczenia i jakość życia pacjentów. Książka ma na celu wsparcie specjalistów w codziennej pracy podczas podejmowania nierzadko ryzykownych decyzji terapeutycznych.

Poradnik Cukrzyca w pytaniach i odpowiedziach

Piotr Gajda

Poradnik "Cukrzyca w pytaniach i odpowiedziach" w prosty sposób przekazuje najważniejszą wiedzę o chorobie przydatną dla wszystkich pacjentów cierpiących na to schorzenie, jak również ich bliskich. Z poradnika Czytelnik może uzyskać podstawowe informacje na ten temat, czyli: czym jest cukrzyca i jakie są jej rodzaje, jakie mechanizmy odpowiadają za prawidłowe stężenie glukozy we krwi, czym jest insulinooporność, jakie są objawy i powikłania cukrzycy; a także poznać metody farmakologiczne i niefarmakologiczne radzenia sobie z cukrzycą, dowiedzieć się, czym są: hipoglikemia, stopa cukrzycowa i stany przedcukrzycowe. Wiedza przekazana w zwięzłej formie może pomóc pacjentom i ich rodzinom w radzeniu sobie z problemem zdrowotnym, jakim jest cukrzyca.

Arteterapia jako wsparcie procesu leczenia schizofrenii paranoidalnej - studium przypadku

Zuzanna Dylewska, Ondrasz Kąkol, Radosława Kompowska-Marek, Aleksandra Chmielnicka-Plasota

Szacuje się, że na schizofrenię zapada 0,55–1,6% populacji ogólnej w społeczeństwach cywilizowanych [1]. Rozpoznanie schizofrenii niesie ze sobą konsekwencje personalne, medyczne, prawne i społeczne, a sama choroba jest postrzegana jako poważna, przewlekła i trudna do leczenia. Emocje i uczucia chorego stają się mgliste lub mniej jasne i mogą być opisywane jako „spłycone”. Może też wystąpić spadek inicjatywy czy energii. Schizofrenia od dawna opisywana jest jako choroba niejednorodna, o zmiennym obrazie klinicznym, zróżnicowanym przebiegu, stosunkowo często wymykająca się jednoznacznej ocenie [5]. Wciąż poszukuje się dodatkowych, pozafarmakologicznych metod wsparcia i aktywizacji chorych na schizofrenię. Jedną z nich jest arteterapia, czyli sposób oddziaływania terapeutycznego za pomocą kreacji artystycznej.

Zaburzenia rytmu serca u chorych poddawanych leczeniu onkologicznemu

Radosław Grabysa, Tomasz Kubiatowski, Ewa Lewicka, Aleksandra Lizewska-Springer

Niniejsza monografia poświęcona zaburzeniom rytmu i przewodzenia u pacjentów z chorobą nowotworową ma na celu przedstawienie tego zagadnienia w sposób możliwie najbardziej praktyczny. Dlatego przygotowany został rozdział poświęcony leczeniu radioterapią, a w innym omówiono strategię kontroli pacjentów onkologicznych z implantowanym stymulatorem lub kardiowerterem-defibrylatorem serca, u których planowane jest wykonanie badania techniką rezonansu magnetycznego. Dodatkowo w rozdziale na temat migotania przedsionków omówiono leczenie przeciwkrzepliwe u pacjentów onkologicznych. Monografię przygotowali kardiolodzy specjalizujący się w diagnostyce i leczeniu zaburzeń rytmu serca oraz w kardioonkologii, eksperci w zakresie elektroterapii serca oraz specjaliści w dziedzinie onkologii i radioterapii. Jest ona skierowana do wszystkich lekarzy, którzy zajmują się pacjentami z chorobą nowotworową: onkologów, hematologów i radioterapeutów, kardiologów, internistów, lekarzy rodzinnych, a także do lekarzy innych specjalności.

Zalecenia dietetyczne wspierające narząd wzroku

Aleksandra Cichocka

O oczy powinniśmy dbać od najmłodszych lat, ponieważ chcemy, aby służyły nam jak najlepiej przez całe życie. Oprócz innych działań (np. doboru odpowiednich okularów, jeśli jest taka potrzeba) dużą rolę we wspieraniu narządu wzroku odgrywa zdrowa dieta, bogata w składniki odżywcze, pozytywnie wpływająca na oczy. Taka dieta jest ważna dla wszystkich w profilaktyce chorób narządu wzroku. Poradnik z dietą szczególnie polecany jest osobom starszym, a także osobom młodszym, które: - dużo czasu spędzają przy komputerze, telewizorze, smartfonie, na czytaniu książek - długo prowadzą samochod, zwłaszcza po zmroku - są narażone na intensywne światło słoneczne (np. osoby pracujące lub uprawiające sport na zewnątrz przy dużym nasłonecznieniu, zarowno latem, jak i zimą) - przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub palą tytoń. Stosowanie zasad zdrowego żywienia przez całe życie jest zawsze polecane, gdyż zmniejsza ryzyko rozwoju chorób oczu i wielu chorób cywilizacyjnych, np. nadciśnienia tętniczego, podwyższonego stężenia cholesterolu, miażdżycy, cukrzycy typu 2 i pomaga w ich leczeniu.

Nowe leki przeciwpsychotyczne

Marcin Siwek

Publikacja „Nowe leki przeciwpsychotyczne” pod redakcją Marcina Siwka jest pozycją wielce aktualną i wychodzi naprzeciw zapotrzebowaniu psychiatrów na najnowsze dane dotyczące farmakoterapii schizofrenii. Autorzy przedstawiają w systematyczny sposób informacje na temat farmakologii, skuteczności klinicznej i działań niepożądanych brekspiprazolu, lurasidonu i kariprazyny. W monografii prezentowane są również leki będące w trakcie rejestracji lub jeszcze w fazie badań klinicznych. Książkę „Nowe leki przeciwpsychotyczne” polecamy wszystkich psychiatrom chcącym być up to date z farmakoterapią schizofrenii (a także chorób afektywnych, zwłaszcza dwubiegunowej) i wykorzystać zawartą w niej wiedzę, aby jak najlepiej pomóc swoim pacjentom.

Arypiprazol - teoria i praktyka

Agata Szulc

Arypiprazol jest jednym z leków przeciwpsychotycznych II generacji, inaczej - atypowych, znanym od kilkunastu lat. Ma unikalny profil receptorowy względem pozostałych leków przeciwpsychotycznych, co znajduje odzwierciedlenie w jego efekcie terapeutycznym i profilu tolerancji. Działa jak antagonista w sytuacji nadmiaru dopaminy, natomiast przy jej niskich stężeniach eksponuje właściwości agonistyczne. Jak pokazują liczne badania, w zależności od dawki arypiprazol jest skuteczny w leczeniu schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej zarówno w okresie zaostrzenia, jak i w terapii podtrzymującej. Jest też lekiem często stosowanym w politerapii. Niniejszy artykuł dostarcza przeglądu informacji na temat zastosowania arypiprazolu w monoterapii, która powinna stać się rutynową praktyką w leczeniu zaburzeń psychicznych.

Schizofrenia u mężczyzn

Jerzy Samochowiec, Ernest Tyburski, Błażej Misiak

(...) Obserwowany dymorfizm płciowy w schorzeniach psychicznych często nie znajduje odzwierciedlenia w stosowanych skalach diagnostycznych oraz kryteriach klinicznych ujętych w DSM czy ICD, nie jest też uwzględniany w większości podręczników psychiatrii. Lukę tę znakomicie wypełnia monografia Schizofrenia u mężczyzn. Autorzy bardzo rzetelnie, wyczerpująco i klarownie opisali wszelkie aspekty specyfiki psychozy schizofrenicznej u mężczyzn: od etiologii i patofizjologii, poprzez epidemiologię, objawy i przebieg choroby, po leczenie - zarówno farmakologiczne, jak i psychologiczne. Ta znakomita książka powinna stanowić lekturę obowiązkową dla każdego psychiatry. (...) Czy faktycznie inaczej powinno się leczyć kobiety, a inaczej mężczyzn ze schizofrenią? Być może niepowodzenia terapeutyczne przynajmniej częściowo można by wyjaśnić odmienną reakcją mężczyzn na stosowane leki. Wraz ze wzrostem możliwości psychofarmakologicznych rośnie konieczność indywidualizacji decyzji terapeutycznej. Autorzy zebrali interesujące dane z najnowszych badań, które wskazują na dużą liczbę zmiennych wpływających zarówno na obraz kliniczny schizofrenii u konkretnego pacjenta, na przebieg choroby, jak i efektywność stosowanego leczenia. Nie pozostaje nic innego, jak skorzystać z tego wartościowego resume najnowszej wiedzy, która w obszarze schizofrenii poszerza się znacząco z roku na rok i utrzymuje lekarzy, w stałej czujności i ciekawości poznawczej.

Terapia skojarzona mirabegronem z tamsulosyną w leczeniu pęcherza nadaktywnego u mężczyzn z objawami z dolnych dróg moczowych

Mężczyznom z objawami z dolnych dróg moczowych (LUTS, lower urinary tract symptoms) leczonym a-blokerami mogą towarzyszyć symptomy nadaktywnego pęcherza moczowego (OAB, overactive bladder), co wymaga dodatkowego stosowania leków antymuskarynowych. Mirabegron (agonista receptora B3-adrenergicznego) jest alternatywną terapią uzupełniającą, skuteczniejszą od placebo pod względem poprawy objawów OAB i lepiej tolerowaną. Zaobserwowano, że skojarzone leczenie tamsulosyną z mirabegronem wpływa korzystnie na średnią objętość wydalonego moczu, epizodów parć naglących w ciągu doby oraz liczbę mikcji. W przypadku tamsulosyny w skojarzeniu z placebo obserwowano wyższy ogólny odsetek zdarzeń niepożądanych zaistniałych w trakcie leczenia niż w przypadku tamsulosyny z mirabegronem. Wyniki badania PLUS ujawniają przydatność terapii mirabegronem z tamsulosyną w leczeniu mężczyzn z powodu łagodnego powiększenia gruczołu krokowego, u których wystąpiły jednocześnie objawy nadaktywności pęcherza moczowego. Badanie MATCH potwierdziło, że terapia skojarzona przez 12 tygodni u mężczyzn z symptomami LUTS i OAB ma wyższą skuteczność niż placebo i była dobrze tolerowana.

U kogo i dlaczego warto zastosować insulinę dwuanalogową aspart + degludec?

Mariusz Dąbrowski

Ostatnie lata przyniosły istotne zmiany paradygmatu terapii cukrzycy typu 2. Po ogłoszeniu wyników pierwszych i kolejnych badań bezpieczeństwa sercowo-naczyniowego leków przeciwcukrzycowych na pierwszą linię frontu wysunęły się leki nieinsulinowe, a szczególne miejsce zajęły inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego typu 2 i agoniści receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (te drugie są rekomendowane jako pierwsza terapia iniekcyjna w cukrzycy typu 2). Spowodowało to nieznaczny spadek liczby pacjentów leczonych insuliną. Niemniej należy pamiętać, że w populacji osób z cukrzycą typu 2 u wielu pacjentów wystąpi wcześniej lub później konieczność wdrożenia insulinoterapii. Zwykle jest ona inicjowana w postaci jednej iniekcji insuliny bazowej, przy czym w naszych warunkach zwykle jest to insulina NPH. Brak efektywności tej terapii wymaga dalszej intensyfikacji leczenia w postaci dołączania kolejnych iniekcji insuliny doposiłkowej. Jedną z takich opcji jest zastosowanie połączenia w jednym wstrzykiwaczu szybko działającego analogu - insuliny aspart (IAsp) oraz ultradługo działającego analogu - insuliny degludec (IDeg), z których każdy zachowuje swój profil farmakokinetyczny. Zaletą tej opcji jest mniejsza liczba iniekcji przy porównywalnej lub lepszej kontroli glikemii w porównaniu z innymi schematami terapii, a dodatkową korzyścią dla pacjenta jest mniejsza liczba hipoglikemii, szczególnie nocnych. Leczenie to umożliwia dalszą intensyfikację terapii poprzez dodanie drugiej iniekcji IDegAsp lub kolejnych iniekcji insuliny doposiłkowej. Insulina IDegAsp może być też użyta przy inicjowaniu insulinoterapii w warunkach znacznej hiperglikemii, przy zamianie terapii mieszankami insulin ludzkich bądź analogowych na jedną lub dwie iniekcje insuliny IDegAsp, a i to nie wyczerpuje pełnego spektrum jej możliwych zastosowań. Podsumowując, insulina IDegAsp jest wartościowym i bezpiecznym uzupełnieniem możliwości insulinoterapii u pacjentów z cukrzycą typu 2, ale też typu 1.

Nadkażenia bakteryjne infekcji wirusowych

Bartosz J. Sapilak

W pracy przedstawiono konieczność różnicowania etiologii infekcji dróg oddechowych i dostosowania terapii celowanej. Należy pamiętać, iż w praktyce POZ dominują infekcje niewymagające antybiotykoterapii, szczególnie w pierwszych dniach leczenia. Istotne jest leczenie objawowe, w tym redukcja uciążliwego kaszlu. W przypadku etiologii pierwotnie bakteryjnej lub wtórnego nadkażenia bakteryjnego niezbędna może się okazać antybiotykoterapia.

Nowe wytyczne ESC dotyczące prewencji chorób sercowo-naczyniowych - jakie zmiany wprowadzają do codziennej praktyki lekarskiej?

Marlena Broncel

W sierpniu 2021 r., podczas Kongresu Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC, European Society of Cardiology), zostały przedstawione nowe wytyczne dotyczące prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Zawierają one kilka zmian, które mają istotny wpływ na praktykę kliniczną i postępowanie terapeutyczne. Wytyczne prewencji choroby sercowo-naczyniowej ESC 2021 kładą nacisk na indywidualizację terapii w zależności od wieku, czynników ryzyka i chorób współistniejących. Opracowano nowe tabele SCORE2 (dla osób młodszych i starszych), w których zamiast cholesterolu całkowitego umieszczono stężenie nie-HDL-C. Nowością jest wprowadzenie dwustopniowego schematu osiągania celów leczniczych, co ma przyspieszyć podejmowanie decyzji i zoptymalizować leczenie hipotensyjno-hipolipemizujące. Wprowadzono również nowe zalecenia dotyczące profilaktyki, badań obrazowych i farmakoterapii.

Mapa korzyści ze stosowania etorykoksybu

Jarosław Woroń

Ból zapalny jest konsekwencją obronnej reakcji organizmu na infekcje, uszkodzenie tkanek lub proces autoimmunologiczny. Do bólu ostrego, w którym występuje komponent zapalny, zaliczamy liczne dolegliwości bólowe, z którymi pacjent zgłasza się do lekarza. Kluczowym elementem leczenia bólu zapalnego jest właściwy dobór leków. W bólu zapalnym preferowane są oczywiście niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), jednak warto pamiętać, że w tej grupie nie istnieje efekt klasy, co w praktyce oznacza, że, wybierając określony lek, musimy znać jego profil farmakokinetyczno-farmakodynamiczny. Jednym z leków, który charakteryzuje się wysoką skutecznością w leczeniu bólu zapalnego, jest etorykoksyb. W pracy omówiono aktualne wskazania i profil bezpieczeństwa etorykoksybu w praktyce klinicznej.

Pacjent z chorobami reumatologicznymi w dobie pandemii

Brygida Kwiatkowska

W marcu 2020 r., już na początku pandemii, środowisko reumatologów na całym świecie podjęło inicjatywę utworzenia rejestru pacjentów z zapalnymi chorobami reumatycznymi, którzy mieli kontakt z osobą chorą na COVID-19, wykazywali typowe objawy zakażenia lub potwierdzono u nich zakażenie wirusem SARS-CoV-2. Wynikało to z dużej obawy reumatologów, że sama zapalna choroba reumatyczna lub jej leczenie może zwiększać ryzyko zakażenia, pogarszać jego przebieg lub zwiększać ryzyko śmierci. Analiza danych z rejestru potwierdziła, że przede wszystkim bardziej narażone na zakażenie i jego cięższy przebieg są osoby z tymi samymi czynnikami ryzyka jak w populacji ogólnej (wiek > 65. r.ż., nadciśnienie tętnicze lub choroba sercowo-naczyniowa, choroby płuc, cukrzyca, przewlekła niewydolność nerek lub schyłkowa niewydolność nerek). Jednocześnie wykazano, że wśród leków reumatycznych, które mają ewidentny wpływ na zwiększenie ryzyka zakażenia się SARS-CoV-2, powodują gorszy przebieg choroby oraz przyczyniają się do wzrostu liczby zgonów, są glikokortykosteroidy.

Stres i wypalenie zawodowe u lekarzy

Marta Makara-Studzińska

Wnikliwe analizy teorii, a także czynników ryzyka związanych z wypaleniem zawodowym lekarzy, przedstawione przez Autorów w przystępnej formie, uzupełniają i aktualizują literaturę przedmiotu. Zawarte w monografii informacje będą użyteczne w diagnozie, profilaktyce i terapii, ponadto mogą służyć jako kompendium wiedzy dla lekarzy, personelu medycznego, studentów medycyny i psychologii. Książka może również stanowić praktyczny poradnik dla osób zmagających się z wypaleniem zawodowym bądź zagrożonych wypaleniem, wskazując na charakter zagrożeń i objawy w różnych sferach życia zawodowego, rodzinnego i społecznego.