Model dojrzałości zarządzania ryzykiem w publicznym zarządzaniu kryzysowym

Justyna Smagowicz

Monografia stanowi podsumowanie prac przeprowadzonych przez autorkę w zakresie możliwości badania dojrzałości jednostek administracji publicznej na poziomie gminnym do prowadzenia działalności związanej z zarządzaniem ryzykiem. Efektem tych prac jest autorski model dojrzałości zarządzania ryzykiem w publicznym zarządzaniu kryzysowym, mający zastosowanie do jednostek samorządu terytorialnego.   Istnieją różne modele dojrzałości stosowane w obszarze zarządzania ryzykiem i ciągłością działania kierowane do organizacji biznesowych, brakowało natomiast modelu możliwego do zastosowania w administracji publicznej. Opracowany model dojrzałości zarządzania ryzykiem w obszarze publicznego zarządzania kryzysowego może stanowić pomoc dla jednostek samorządu terytorialnego w ocenie posiadanych kompetencji czy obecnie stosowanych praktyk, a następnie w określeniu kierunków doskonalenia działalności danej jednostki.   Prezentowana monografia została podzielona na cztery rozdziały. Pierwsza część (rozdziały 1 i 2) opiera się na analizie literaturowej, prowadzącej do zdefiniowania istoty publicznego zarządzania kryzysowego i wyzwań stojących przed tym obszarem w najbliższych latach. Stwierdzono, że rozwiązaniem, które usprawni funkcjonowanie systemu zarządzania kryzysowego, jest opracowanie modelu dojrzałości. W związku z tym, analizie poddano również modele dojrzałości stosowane w innych obszarach zarządzania (w organizacjach biznesowych i w administracji publicznej).   W rozdziale pierwszym zdefiniowano istotę publicznego zarządzania kryzysowego. Dokonano przeglądu literatury w celu usystematyzowania pojęcia zarządzanie kryzysowe oraz, ściśle powiązanego z nim, procesu zarządzania ryzykiem – wprowadzonego wraz z rozwojem podejścia procesowego w administracji publicznej. Analizie poddano również kluczowe akty prawne i metodyki stosowane w obszarze zarządzania ryzykiem, a w szczególności w zarządzaniu kryzysowym, co pozwoliło na określenie obecnych rozwiązań stosowanych w zakresie zarządzania kryzysowego w Polsce i na świecie. Zdefiniowano tym samym stan obecny i kluczowe potrzeby jednostek samorządu terytorialnego. Rozdział drugi poświęcono tematyce modeli dojrzałości, dokonując przeglądu definicji stosowanych w literaturze przedmiotu oraz badając strukturę różnych modeli dojrzałości. Dokonano przeglądu modeli dojrzałości z ośmiu obszarów zarządzania takich, jak: zarządzanie strategiczne, zarządzanie procesowe, zarządzanie produkcją, zarządzanie wytwarzaniem oprogramowania, zarządzanie projektami, zarządzanie jakością, zarządzanie ryzykiem i ciągłością działania oraz zarządzanie administracją publiczną. Zidentyfikowane modele dojrzałości poddano analizie porównawczej w trzech perspektywach: struktura modelu, sposób dokonywania oceny oraz wykorzystane koncepcje i metody zarządzania. Pozwoliło to na opracowanie wytycznych do budowy modelu dojrzałości zarządzania ryzykiem w publicznym zarządzaniu kryzysowym.   Druga część pracy (rozdziały 3 i 4) obejmuje działania praktyczne, polegające na opracowaniu autorskiego rozwiązania dla jednostek administracji publicznej na szczeblu gminnym – modelu dojrzałości zarządzania ryzykiem w obszarze zarządzania kryzysowego – oraz jego weryfikacji. W rozdziale trzecim przedstawiono szczegółową charakterystykę autorskiego modelu dojrzałości zarządzania ryzykiem w obszarze zarządzania kryzysowego przeznaczonego dla jednostek administracji publicznej na szczeblu gminnym. W opisie modelu skoncentrowano się na czterech kluczowych elementach składających się na model: obszary procesowe, cele, poziomy dojrzałości oraz repozytorium dobrych praktyk. Przedstawiono również kompleksową budowę modelu dojrzałości wraz z opisem sposobu dokonywania oceny dojrzałości jednostek samorządu terytorialnego. W rozdziale czwartym przedstawiono wnioski wynikające z weryfikacji autorskiego modelu dojrzałości. Badanie przeprowadzono w wybranych gminach województwa mazowieckiego i wielkopolskiego, uwzględniając wszystkie rodzaje gmin (gminę miejską, miejsko-wiejską i wiejską) zgodnie z obowiązującym podziałem terytorialnym w Polsce. Rezultaty uzyskane w ramach przeprowadzonej oceny dojrzałości jednostek umożliwiły wyciągnięcie wniosków dotyczących opracowanego modelu zostały przedstawione w niniejszej publikacji.   Monografia została zakończona wnioskami sformułowanymi na podstawie przeprowadzonych badań i uzyskanych w ich ramach wyników. Wskazano również możliwe kierunki doskonalenia modelu i dalszych badań.

Wybrane zagadnienia z termodynamiki silników spalinowych. Materiały do ćwiczeń

Ewa Fudalej-Kostrzewa

Prezentowany skrypt jest pomyślany jako pomoc do ćwiczeń audytoryjnych z „Termodynamiki” prowadzonych na studiach inżynierskich na Wydziale Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej. Omówione są w nim podstawowe zagadnienia objęte programem ćwiczeń. Podane zależności stanowiące zapis poszczególnych wielkości są w wielu przypadkach dokładnie wyprowadzone, co może ułatwić studentom opanowanie obowiązującego materiału i być pomocne w rozwiązywaniu zadań. Do wszystkich zamieszczonych w skrypcie zadań podane są odpowiedzi. Sposób rozwiązywania zadań jest pokazany na przykładach. Sposób przedstawiania omawianych zagadnień jest wynikiem długoletniego doświadczenia dydaktycznego Autorki.

Podstawy marketingu w przedsiębiorstwach i w sektorze publicznym

Elżbieta Jendrzejczak, Agnieszka Tomczak

Inżynierowie przestali pełnić w marketingu rolę głównie bierną, a ich udział w wielu dziedzinach decyduje o sukcesie rynkowym, także w dziedzinach, które tradycyjnie były domeną ekonomistów. Sprawia to, że podstawowe wiadomości z dziedziny marketingu są inżynierowi niezbędne. W skrypcie w syntetycznej formie wyjaśniona została istota marketingu i rola, jaką pełni w nim inżynier. Ponieważ zawarta w skrypcie treść koresponduje z materiałem trzydziestogodzinnego bloku ćwiczeń, zawarte w nim opracowania przykładowych pytań problemowych i testowych ułatwiają studentom przygotowanie do zaliczenia przedmiotu i egzaminu. Druga wersja skryptu na temat podstaw marketingu uwzględnia w większym zakresie zagadnienia związane z sektorem publicznym oraz marketingiem dóbr zaopatrzeniowych. Zmieniona wersja skryptu dedykowana jest przede wszystkim studentom kierunku Administracja, a także ma wspomagać dydaktykę w zakresie przedmiotu marketing na technicznych kierunkach studiów.

Nowa stal bainityczna do zastosowań na szyny kolejowe

Bogusława Adamczyk-Cieślak

Monografia składa się z czterech rozdziałów. W rozdziale 1 krótko scharakteryzowano zagadnienia związane z problemami kolejnictwa, rozwojem tej gałęzi przemysłu, a także potrzeby i nowe kierunki badań mające sprostać stawianym wymaganiom kolei dużych prędkości. W rozdziale 2, stanowiącym wstęp do zagadnienia torów kolejowych, przedstawiono ogólnie poszczególne elementy składowe wchodzące w skład toru kolejowego, wskazując, że jego niezawodność nie jest jedynie uwarunkowana rodzajem i gatunkiem samej szyny kolejowej, a tylko odpowiedni dobór i współpraca wszystkich komponentów stanowiących drogę kolejową zapewnia spełnienie zmiennych w czasie wymagań eksploatacyjnych. Opisano również najczęściej stosowane na szyny stale o strukturze perlitycznej, a także te, które są pretendentem do tych zastosowań, a mianowicie stale bainityczne. Ponadto w rozdziale tym przybliżono zagadnienia związane ze zmęczeniem niskocyklowym i tarciem stali bainitycznych, a także skupiono się na zjawisku TRIP, które może przyczynić się do wydłużenia okresu eksploatacji szyny. Cel i zakres realizowanej pracy, a także opis analizowanych materiałów zamieszczono w rozdziale 3. W następnych podrozdziałach opisano metodykę prowadzonych badań oraz otrzymane rezultaty dla szyny o strukturze bainitycznej zarówno w stanie wyjściowym, jak i po dwuletnim okresie jej eksploatacji. Dodatkowo przedstawiono także wyniki własne badań stali o strukturze perlitycznej, która stanowi niejako porównanie możliwości obecnie stosowanych gatunków stali na szyny kolejowe z nowymi, perspektywicznymi wytopami. W pierwszej kolejności opisano wyniki badań otrzymane przy zastosowaniu dyfrakcji rentgenowskiej (udział austenitu szczątkowego), następnie scharakteryzowano mikrostruktury analizowanych stali, wykorzystując mikroskopię świetlną, elektronową wraz z uwzględnieniem metody EBSD. Kolejny podrozdział poświęcono analizom zmian właściwości mechanicznych stali, zmęczeniu niskocyklowemu i tarciu. Praca zakończona jest podsumowaniem otrzymanych wyników badań oraz bibliografią.

Krajobraz w planowaniu przestrzennym

Alina Maciejewska

Tom VII serii monografii naukowych Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej "Gospodarka Przestrzenna" W monografii przedstawiono problematykę dotyczącą związku planowania przestrzennego ze środowiskiem naturalnym, w tym elementami przyrodniczymi objętymi planami zagospodarowania przestrzennego. Omówiono m.in. rewitalizację terenów poprzemysłowych oraz infrastrukturę techniczną i komunikacyjną uwzględniającą aspekty krajobrazowe. Książka przeznaczona jest dla uczelni wyższch kształcących na kierunkach Architektura i Urbanistyka, Architektura Krajobrazu, Gospodarka Przestrzenna oraz Ochrona Środowiska.

Lustro weneckie. Biennale - Międzynarodowe Wystawy Architektoniczne

Sławomir Gzell

Opracowanie dotyczy wystaw architektonicznych weneckiego Biennale architektonicznego. Książka nie jest jednak typową chronologiczną kroniką tych spotkań, ponieważ według Autora, nie sposób ich opisać jako jednej wielkiej całości, a ponadto nie wydaje się to celowe. W efekcie powstał metaforyczny zbiór refleksji na temat architektury, poprzedzony komentarzem dotyczącym - "lustra weneckiego". "Podobnie jest z wystawami architektonicznymi weneckiego Biennale. Oglądamy eksponaty, oceniamy je, opisujemy, zapamiętujemy albo i nie, a jednocześnie, zwłaszcza my architekci, przeglądamy się w nich - w cudzych osiągnięciach - i możemy porównywać od razu prezentację i powidoki własnych prac. To porównywanie jest nie uniknione, bo po to zresztą wystawy te są organizowane. Obejrzyj i przymierz się do tego co oglądasz, oceniaj i ucz się, podziwiaj i zazdrość. Dziś jesteś z tej strony lustra, ale pożądaj miejsca po drugiej stronie. Tak to chyba działa, albo powinno działać."

Dźwigi osobowe. Laboratorium

Adam Zawadzki, Artur Jankowiak (red. nauk.), Dariusz Dąbrowski, Mirosław Szymański, ...

Niniejszy skrypt zawiera opisy ćwiczeń laboratoryjnych z zakresu techniki dźwigowej, a jego celem jest umożliwienie studentom lepszego przygotowania się do zajęć laboratoryjnych. Skrypt przeznaczony jest przede wszystkim dla studentów III i IV roku studiów na Wydziale Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej, jako ilustracja wykładów: "Dźwigi osobowe", "Wybrane zagadnienia dźwigów osobowych", "Dźwigi elektryczne i hydrauliczne" oraz w pewnej części "Maszyny robocze". Stanowi bezpośrednią pomoc do zajęć laboratoryjnych, przede wszystkim w ramach Laboratorium Dźwigów Osobowych na kierunku Mechatronika Pojazdów i Maszyn Roboczych. Może być też przydatny w ramach Laboratorium Dźwignic oraz Laboratorium Maszyn Roboczych na kierunku Inżynieria Mechaniczna (wcześniej Mechanika Pojazdów i Maszyn Roboczych). Treść poszczególnych rozdziałów - ćwiczeń - opracowano w ten sposób, że na początku podany jest cel ćwiczenia, potem następuje wprowadzenie teoretyczne przedstawiające wiadomości potrzebne do zrozumienia i wykonania ćwiczenia, następnie opis stanowiska laboratoryjnego i instrukcja przebiegu ćwiczenia wskazująca, jakie czynności (np. pomiary) należy wykonać na stanowisku. Dalej podano propozycję zawartości sprawozdania z wykonanego ćwiczenia (np. wyniki pomiarów i obliczeń teoretycznych, ich analizę, porównanie i interpretację).

Zarządzanie strategiczne. Ocena potencjału strategicznego przedsiębiorstwa

Grażyna Gierszewska, Michael Jaksa

Książka jest II tomem serii „Zarządzanie strategiczne” W drugim tomie podręcznika zaprezentowano wybrane metody służące do sprawdzenia, jakie zasoby i sposoby budowania potencjału strategicznego organizacji są najbardziej skuteczne. Wybrano nie tylko sprawdzone i skuteczne narzędzia analizy strategicznej wnętrza przedsiębiorstwa, ale ukazano także ich różnorodność. Omówiono m.in. macierze portfelowe, których celem jest stworzenie zrównoważonych aktywów organizacji, oraz ogólną ideę analizy portfelowej służącej do diagnozy otoczenia i rynku oraz wnętrza organizacji istniejącego w przedsiębiorstwie portfela produkcji, aż do zbudowania portfela docelowego. Następnie zapoznano czytelników ze Zrównoważoną (Strategiczną) Kartą Wyników, która jest uważana za jeden z najpopularniejszych modeli pomiaru wydajności biznesowej i zarządzania pomiarem osiągnięć wydajności. SKW podkreśla potrzebę integracji finansowych i niefinansowych miar wyników, z jednoczesnym powiązaniem strategii i pomiaru wyników, a cztery jej perspektywy: finansowa, klienta, procesów wewnętrznych, rozwoju, pozwalają na ocenę realizacji strategii z różnych punktów widzenia i uwzględnienie interesów wszystkich grup zaangażowanych w działalność przedsiębiorstwa. Kolejnym omawianym w opracowaniu narzędziem analizy poprawności działań podejmowanych przez przedsiębiorstwo w celu wytworzenia wartości i budowania przewagi konkurencyjnej jest łańcuch wartości. Założeniem podstawowym modelu łańcucha wartości jest podział działalności przedsiębiorstwa na strategicznie istotne czynności, aby móc określić miejsca powstawania kosztów i zysków oraz potencjalne źródła przewag konkurencyjnych. Łańcuch wartości to sekwencja działań przekształcania zasileń, technologii i pracy ludzi na produkty finalne. Składa się on z funkcji podstawowych i pomocniczych oraz marży (zysku). Działalność podstawowa może być przedprodukcyjna, produkcyjna i sprzedaży, natomiast działalność pomocnicza koncentruje się w każdym przedsiębiorstwie na innych elementach. Kolejna zaprezentowana metoda to bilans strategiczny przedsiębiorstwa, czyli „teoretycznie prosta” metoda oceny potencjału strategicznego, wymagająca jednak skrupulatnego przestrzegania założeń analizy, czyli: wyodrębnienia obszarów analizy potencjału, określenia czynników/elementów organizacyjnych w ramach poszczególnych obszarów, zdefiniowania skali ocen i charakteru oceny, wyszczególnienie kluczowych czynników sukcesu w obszarach oceny itp. Następnie omówiono analizę SWOT, czyli metodę integrującą wszystkie istotne informacje uzyskane w trakcie diagnozowania organizacji i szacowania zmian w otoczeniu w procesie zmierzającym do sformułowania strategii. Jest to metoda bardzo trudna, gdyż wymaga udzielenia odpowiedzi dotyczących profilu działalności przedsiębiorstwa, zakresu jego działania, określenia klientów i ich potrzeb oraz orientacji naczelnego kierownictwa organizacji. Niezbędna jest też identyfikacja makrootoczenia i otoczenia konkurencyjnego organizacji oraz ich ocena w kategoriach szans i zagrożeń. To są podstawy do dokonania diagnozy oraz oceny słabych i mocnych stron organizacji, a także określenia wewnętrznych zasobów przedsiębiorstwa, którymi będzie ono dysponowało w przyszłości. Kolejnym krokiem jest sformułowanie wariantów strategicznych oraz określenie działań i taktyk, które musi podjąć przedsiębiorstwo, aby zrealizować cele strategiczne. Całościowy plan strategiczny wieńczy analizę. Ponieważ zarządzanie strategiczne jest procesem formułowania i wdrażenia strategii, w którym wyróżnia się: etap analizy strategicznej, etap oceny pozycji strategicznej przedsiębiorstwa oraz zdefiniowanie lub redefiniowanie misji oraz strategii i ustalenie celów strategicznych, końcowym etapem jest formułowanie i wybór strategii oraz jej wdrażanie. Z tego powodu podręcznik wieńczą modele strategii. Zaprezentowano modele „klasyczne” – strategie konkurencji M.E. Portera, macierz H. Ansoffa – oraz zbiór różnych strategii zbudowanych według kryterium pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa w sektorze i prognozy jego wzrostu. Pokazano także poszukiwania nowych rozwiązań w budowaniu przyszłości przedsiębiorstwa, odwołując się do metafor strategicznych i opisując modele strategii „nieoczywistych”.