Rozwój gospodarczy i społeczny Syberii. Historia i współczesność

Natasza Duraj

Syberia stanowi rozległe terytorium, na którym znajdują się ogromne bogactwa na­turalne. Na obszarze tym - mimo surowych warunków klimatycznych i niskiej gęstości zaludnienia - rozwinęły się liczne gałęzie przemysłu, ważne z punktu widzenia rozwoju gospodarczego Rosji. Obecnie istotne znaczenie dla rozwoju gospodarczego zarówno Syberii, jak i Federacji Rosyjskiej posiada projekt określany mianem „Rosyjska Arka". Jego celem jest rozwój Angaro-Jenisejskiego makroregionu ekonomicznego oraz Repu­bliki Sachy (Jakucji) z punktu widzenia realizacji postanowień zawartych w „Strategii roz­woju przestrzennego Federacji Rosyjskiej na okres do roku 2025". Celem monografii jest przedstawienie zagadnień dotyczących rozwoju gospodarcze­go Syberii i zmian społecznych, jakie dokonały się na przestrzeni XX i XXI w. na tym ob­szarze, z wykorzystaniem aktualnych opracowań w języku rosyjskim i języku polskim, ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju poszczególnych jednostek administracyjno-te­rytorialnych na tym terytorium.

La evolución de los tiempos compuestos del modo subjuntivo en el español de América entre los años 1701 y 2023

Witold Sobczak

Es un trabajo innovador que arroja nueva luz sobre la evolución de los tiempos compuestos del modo subjuntivo en Hispoanoamerica. No se habia publicado antes un estudio estadistico igualmente fiable en este campo, sino solo trabajos fragmentarios de cuestiones seleccionadas del tema de investigación. De la resena del profesor Janusz Pawlik Es un estudio original, riguroso y exhaustivo del uso de las formas compuestas en Hispanoamerica que no solo tiene valor en si mismo, sino que puede relacionarse con otras cuestiones relativas al verbo espanol, tanto en America como en la peninsula iberica. Considero el libro una contribución innovadora y bienvenida al estudio del verbo que complementara los trabajos existentes en este campo, anadiendo una necesaria visión global hasta ahora inedita. De la resena del profesor Tomas Jimenez Julia

Rzym a Półwysep Iberyjski. Inspiracje i powiązania na przestrzeni dziejów

Adriana Grzelak-Krzymianowska, Maria Judyta Woźniak

Z ogromną radością oddajemy do rąk Czytelników kolejną już monografię ukazującą powiązania między starożytnym Rzymem a Półwyspem Iberyjskim. Relacje te wciąż żywo interesują badaczy reprezentujących różne dyscypliny naukowe zarówno w Polsce, jak i za granicą. Książkę otwiera część poświęcona kwestiom językowym, zogniskowanym wokół dziedzictwa łaciny w języku hiszpańskim. Druga część dotyczy szeroko rozumianej literatury, począwszy od twórczości takich autorów, jak Marcjalis czy Pliniusz, poprzez łacińskie pieśni miłosne z Ripoll, piętnastowieczne dzieło Jana ze Stobnicy, a kończąc na pochodzącej ze starożytności ekfrazie, obecnej w literaturze siedemnastowiecznej Hiszpanii. Reprezentowana jest również literatura Portugalii, która w starożytnej mitologii doszukiwała się początków tego kraju. Kolejne rozdziały książki – na podstawie tekstów literackich oraz pozostałości archeologicznych, inskrypcji czy monet – poruszają tematy związane z historią i archeologią, takie jak: kult cesarski w hiszpańskich prowincjach Rzymu, zagadnienia militarne i prawnicze, polityczne koalicje oraz aktualność starożytnych wzorów osobowych. W monografii pojawiają się też rozdziały o amforach i świątyniach, które pozostały po starożytnej wymianie kulturowej i handlowej. Mamy nadzieję, że tom, w którym krzyżują się spojrzenia naukowców patrzących na tę problematykę z tak różnych perspektyw, okaże się pozycją ciekawą i inspirującą. * Entregamos a los lectores el siguiente tomo monográfico dedicado a las relaciones entre la Roma antigua y la Península Ibérica. Dichas relaciones siguen interesando a los investigadores de varias disciplinas científicas, tanto en Polonia como en el extranjero. El libro se abre con una parte dedicada a las cuestiones lingüísticas, centradas en la herencia del latín en el español. La segunda parte trata de la literatura en su sentido más amplio, desde autores como Marcial o Plinio, las canciones latinas amorosas de Ripoll, una obra de Juan de Stobnica del siglo XV, hasta la écfrasis proveniente de la antigüedad, presente en la literatura española del siglo XVII. Aquí también se encuentra un capítulo sobre la literatura de Portugal que buscaba los orígenes de este país en la mitología antigua. Los capítulos siguientes tratan de temas relacionados con la historia y la arqueología, acercando al lector –a base de los textos literarios y vestigios arqueológicos, inscripciones y monedas– las investigaciones sobre el culto imperial en las privincias españolas romanas, cuestiones militares, coaliciones políticas, el derecho romano, o las referencias contemporáneas a los personajes antiguos, modelos para caudillos europeos. Esta parte abarca también capítulos sobre ánforas y templos: huellas del antiguo intercambio cultural y comercial. Esperamos que el tomo, en el que se entrecruzan las miradas de los investigadores desde perspectivas muy diversas, resulte inspirador y de interés para los lectores.

Komentowana bibliografia polskich przekładów literatury ludowej kręgu Slavia Orthodoxa

Agata Kawecka, Karolina Krzeszewska, Izabela Lis-Wielgosz, Ivan N. Petrov, ...

Jednym z podstawowych składników historii recepcji literatury ludowej kręgu Slavia Orthodoxa w Polsce jest rozwijana na przestrzeni wieków – z różną dynamiką – twórczość przekładowa. Jej całościowy opis oraz szczegółowa analiza wymagają zebrania, zaprezentowania i skomentowania danych bibliograficznych na temat istniejących tłumaczeń przedmiotowej literatury. Temu właśnie poświęcony jest kolejny tom „Series Ceranea”. Bibliografia porządkuje polskie przekłady tekstów ludowych powstałych na terenie obszaru Slavia Orthodoxa. Pierwotny podział materiału źródłowego warunkuje terytorium geograficzne, z jakiego one pochodzą: Słowiańszczyzna Południowa i Wschodnia. Wewnątrz tych dwóch grup utwory zostały podzielone według sposobu ich przekazu lub wykonania na utwory prozatorskie, przeznaczone do opowiadania (bajki, legendy, podania itp.), oraz utwory o charakterze poetyckim, przeznaczone do śpiewu lub recytacji (pieśni, w tym także pieśni epickie, ballady, dumy, byliny i in.). Bibliografii towarzyszą analityczno-opisowe studia szczegółowe.

Infrastruktura magazynowa i transportowa w dobie zrównoważonego rozwoju gospodarki

Urszula Motowidlak, Daniel Tokarski

Monografia poświęcona jest ocenie stanu rozwoju infrastruktury logistycznej oraz określeniu kierunków transformacji kształtujących poziom innowacyjności i zrównoważenia systemów logistycznych i transportowych. Przedmiotem szczegółowej analizy są dwa elementy składowe infrastruktury logistycznej, tj. infrastruktura magazynowa i transportowa, kluczowe dla funkcjonowania współczesnych systemów społeczno-gospodarczych. Zaprezentowane wyniki badań wiążą się z głównymi wyzwaniami rozwoju w kontekście przeciwdziałania zmieniającym się uwarunkowaniom środowiskowym i zmianom klimatycznym. Zagadnienia dotyczące zrównoważonego rozwoju infrastruktury magazynowej i transportowej mają charakter interdyscyplinarny. Wdrażanie założeń tego rozwoju wymaga skoordynowanych działań między różnymi sektorami gospodarki a grupami interesariuszy na różnych poziomach zarządzania. Publikacja dotyczy zagadnień z zakresu logistyki, transportu, ekonomii środowiska i zasobów naturalnych oraz zielonej gospodarki. Tematyka monografii może zainteresować badaczy, przedstawicieli świata polityki i biznesu, którzy zajmują się rozwojem zrównoważonych, innowacyjnych systemów logistycznych i transportowych w wymiarze międzynarodowym, jak również krajowym oraz miejskim. Może być także wykorzystana przez studentów i doktorantów kształcących się na kierunkach związanych z logistyką i transportem.

Życie prywatne Polaków w XIX wieku. Perspektywa stołu. Tom 11

Jarosław Kita, Maria Korybut-Marciniak

Prezentowany, jedenasty tom z serii Życie prywatne Polaków w XIX wieku, opatrzony podtytułem "Perspektywa stołu", przenosi uwagę na kulturowe i społeczne kwestie spożywania i jedzenia. Stanowi próbę oglądu życia prywatnego i życia codziennego epoki przez pryzmat praktyk i nawyków żywieniowych oraz szeroko pojętej kultury jedzenia. Analiza życia prywatnego dziewiętnastowiecznych Polaków "z perspektywy stołu" - w kontekście kultury kulinarnej, rytuałów konsumpcyjnych oraz społecznych uwarunkowań wyżywienia nie była do tej pory podejmowana przez badaczy. Zdecydowanie lepiej opracowane są tradycje żywieniowe w epoce nowożytnej (kuchnia staropolska) czy w dobie wieków średnich. Wiek XIX, oglądany przez pryzmat kuchni, wydaje się szczególnie interesujący. Znamionował go szybki rozwój przemysłu i komunikacji (kolej), co dało początek stopniowej niwelacji zjawiska głodu na kontynencie europejskim. Na ziemiach polskich nastąpiło zetknięcie "kuchni polskiej" z "kuchnią zaborców". Kulturowy i społeczny kontekst wyżywienia odsłania nie tylko warunki życia codziennego, ale stwarza też grunt pod refleksje na temat przemian cywilizacyjnych, gospodarczych i kulturowych społeczeństwa polskiego. Obrazuje procesy i kierunki modernizacji oraz obszary zacofania i środowiska spauperyzowane. "Pogoń za chlebem" była głównym motywem migracji ze wsi do miast. W realiach zaborowych "kultura stołu" może być odczytywana jako kultura "własna" - narodowa i "obca", przenikająca ze struktur o odmiennej tradycji. Praktyki kulinarne i konwenanse związane ze spożywaniem przynoszą informacje również o mentalności Polaków. Doświadczenia kulinarne podczas podróży, na emigracji czy na zesłaniu, były często ważnym wątkiem literatury wspomnieniowej, dzienników i korespondencji. Tematyka dziewiętnastowiecznej kuchni i kultury przygotowywania oraz spożywania posiłków stwarza wiele możliwości interpretacyjnych i otwiera nowe perspektywy w badaniach nad społeczeństwem polskim w dobie zaborów.

Pochwała złotego środka, czyli o rozwiązaniach pośrednich w gospodarce przestrzennej

Mariusz E. Sokołowicz

Współcześnie w społeczeństwach i gospodarkach nie docenia się wystarczająco dobrodziejstw płynących z rozwiązań pośrednich. Gdy wymaga się od nas bycia najlepszymi, a każde miasto czy region mają ambicje, by stać się największymi, rośnie ryzyko przekroczenia i tak już mocno naruszonych granic wzrostu i frustracji, co znajduje ujście w napięciach politycznych. Odpowiedzią na te zjawiska może być powrót do kultury umiaru - ,,złotego środka" i rozwiązań pośrednich - między doskonałością a bylejakością, bogactwem a biedą, centralizacją a rozproszeniem, władzą a wolnością. Jest to antidotum na skrajności prowadzące do napięć i kryzysów. Laboratoriami tych zmian mogą być samorządy lokalne oparte na wspólnotach działających na rzecz dóbr wspólnych i dyskutujących o wspólnej przyszłości. Autor monografii przekonuje, że przeciętni ludzie są kluczem do współczesnego rozwoju, w tym dalszego rozwoju samorządności terytorialnej. Tytułowa pochwała złotego środka to w gruncie rzeczy pochwała: potencjału wiedzy zwykłych obywateli w zarządzaniu terytorialnym, umiaru w zaspokajaniu potrzeb i korzystaniu z zasobów, klasy średniej jako stabilizatora procesów społecznych, miast plasujących się w środku hierarchii osadniczej jako dobrych miejsc do życia oraz wspólnot lokalnych w gospodarowaniu najbliższą im przestrzenią.

Z dziejów leksykografii polsko-łacińskiej. Przedmowy do słowników

Anna Lenartowicz-Zagrodna

Prezentowana publikacja to bardzo wartościowe krytyczne wydanie przedmów do słowników polsko-łacińskich z kilku stuleci. Może stanowić wstęp do kolejnego etapu badań nad dziejami leksykografii. Na pochwałę zasługuje nie tylko pomysł edycji przedmów, lecz także wykonanie tego zadania. Autorka bardzo dobrze orientuje się w historii leksykografii i realiach kulturowych oraz włożyła wiele pracy w znakomite tłumaczenia z łaciny na język polski. Przystępny język opisów i liczne objaśnienia sprawiają, że książka jest ważna zarówno dla specjalistów, jak i dla miłośników dawnej polszczyzny. Z recenzji dr hab. Lucyny Agnieszki Jankowiak, prof. IS PAN