"Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych". T. 18, nr 1/2014: Niepełnosprawność w rodzinie jako wyzwanie edukacyjne

Wiesława Walkowska, red. Sylwia Wrona

Tematem przewodnim pierwszego numeru czasopisma „Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych” (tom 18, 1/2014) jest Niepełnosprawność w rodzinie jako wyzwanie edukacyjne. Zachodzące w świecie przemiany w podejściu do osób niepełnosprawnych sprawiają, że zmienia się ich postrzeganie m.in. poprzez włączenie takich osób w powszechne nauczanie. Uwzględnić należy, że edukacja jest jednym z podstawowych praw człowieka. Natomiast celem systemu edukacyjnego jest pełny rozwój osobowości dzieci niepełnosprawnych, za co powinni być odpowiedzialni ci, którzy są zaangażowani w pracę z dziećmi, w tym także rodzice. Jednak aby rodzina mogła pełnić swoją rolę wobec dziecka niepełnosprawnego, powinna być wspomagana poprzez placówki opiekuńczo-wychowawcze. Przed systemem edukacji w Polsce w dalszym ciągu stoją ważne wyzwania w dziedzinie realizacji potrzeb dzieci niepełnosprawnych. Do najważniejszych należy zaliczyć: tworzenie warunków dostępu do edukacji, również na etapie przedszkola, wyrównywanie szans życiowych od momentu wykrycia niepełnosprawności aż do zakończenia edukacji, poprawę jakości kształcenia. Realizacja tych zadań sprawi, że osoby niepełnosprawne będą mogły wykorzystać swoje możliwości oraz w przyszłości decydować o swoim losie, co przełoży się na korzyści dla całego społeczeństwa. W publikacji zamieszczone zostały artykuły zarówno praktyków, jak i badaczy, którzy dzielą się doświadczeniami, wynikami badań i refleksjami z obszaru niepełnosprawności, szczególnie wyzwań edukacyjnych i wsparcia społecznego. Publikacja ma charakter interdyscyplinarny i skierowana jest nie tylko do naukowców, ale również do praktyków pracujących na co dzień z osobami niepełnosprawnymi, rodziców dzieci niepełnosprawnych oraz studentów.

Wykluczenie społeczne osób z niepełnosprawnością w środowisku lokalnym

Ilona Fajfer-Kruczek

Publikacja stanowi próbę ukazania wybranych aspektów wykluczenia społecznego osób z niepełnosprawnością w środowisku lokalnym, które stanowi jednostka terytorialna. Zaprezentowane zagadnienia dotyczą kwestii dotyczących niepełnosprawności, jej istoty, modeli i definicji, jak i prawnego statystycznego podejścia. Ponadto zaprezentowano najważniejsze ujęcia wykluczenia społecznego oraz koncepcje kapitału społecznego, które to kategorie dopełniają społeczny kontekst rozważań o niepełnosprawności w ujęciu eklektycznym. Problematyka została zobrazowana wynikami badań własnych autorki na przykładzie wybranej jednostki terytorialnej – powiatu, ukazując wybrane aspekty i konteksty społecznego funkcjonowania osób z niepełnosprawnością w zorganizowanej i dynamicznej przestrzeni prawa, organizacji i postaw społecznych. Publikacja skierowana jest do profesjonalnie pomagających, pracowników socjalnych, przedstawicieli samorządów terytorialnych i organizacji pozarządowych, pedagogów specjalnych i nauczycieli, socjologów, asystentów osób niepełnosprawnych oraz studentów pedagogiki, pracy socjalnej, pedagogiki specjalnej, polityki społecznej i innych pokrewnych.

Święta Medea. W stronę komparatystyki pozasłownej. Wyd. 2

Zbigniew Kadłubek

Prezentowana książka jest zbiorem studiów, esejów, szkiców krytycznych, mimo to stanowi spójną całość stanowiącą próbę dokonania literackiego namysłu wychodzącego poza słowa, extra verba. Pomieszczone w książce teksty cechuje myślenie o literaturze jako o całości – jednak z perspektywy greckiego antyku i łacińskiego średniowiecza, niemieckiego romantyzmu i modernizmu oraz postmodernizmu. Dążeniem Autora było wyjście z rozproszenia liter i literatur, pokazanie, że literatura to spotkanie z Życiem, a synoptyczne czytanie tekstów Wielkiej Literatury prowadzi do przekonania, że literatura jest syjamską siostrą życia, egzystencji, bytowania. W takim czytaniu chodzi o przyjęcie metody porównawczej czy komparatystyki pozasłownej, która jest mobilizacją metod, odczytań, dyskursów, a nie tylko wydobywaniem z tekstów literackich implikacji filozoficznych czy estetycznych. Autora nie zadowala badanie wyłącznie walorów literackich, lecz o całościowe czytanie. Kolejną cechą wspólną pomieszczonych w książce tekstów jest intencja, by pozostawały w zgodzie z myślą teologiczną i religijną. Namysł teoretyczno-literacki i komparatystyczny Autora jest zakotwiczony w wierze. Jak sam pisze: „W rozproszeniu, po spiętrzonych wodach dzisiejszej kultury płynąłem Arką Noego, jaką stara się być literatura porównawcza. Arka Noego jest bowiem przymierzem nowoczesności z dawnością, różności i jedności, mnogości i tego, co pojedyncze”. Nominacja do 6. edycji Nagrody Literackiej GDYNIA 2011 w kategorii eseistyka, 12 maj 2011 r.

Pisane ciałem. Szkice o przygodach literatury i fotografii

Grzegorz Olszański

Interdyscyplinarna refleksja nad związkami literatury z różnymi formami sztuki - muzyką, kinem, sztukami wizualnymi, etc. - od lat stanowi ważny komponent prac literaturoznawczych. Do niedawana badania nad interakcjami między literaturą a sztukami wizualnymi zdominowana była mnogością analiz poświęconych przede wszystkim związkom literatury i malarstwa, zagadnieniu ekfrazy. Książka Pisane ciałem (szkice o przygodach literatury i fotografii) - zgodnie z podtytułem - poświęcona jest wybranym aspektom łączącym dwa różne media, dwie osobne dziedziny sztuki. Książka zostało skomponowana w taki sposób, aby w trzech autonomicznych, choć dialogujących z sobą rozdziałach, pokazać różne mechanizmy pozwalające budować interdyscyplinarne relacje między fotografią a literaturą. Interesuje mnie tu kwestia współpracy między pisarzem a fotografem, czego efektem jest wspólne dzieło, w którym to, co tekstowe modeluje odbiór tego, co wizualne (rozdział pierwszy). Zważywszy, iż akt percepcji obrazów poprzedza proces lektury pytam również o semantykę tego, co uchodzi za przezroczyste i dekoracyjne. "Dobry fotograf musi czytać twarz jak książkę musi wyłapać wszystko to, co znajduje się między wersami, musi czuć i rozumieć formę, aby oddać jej ducha poprzez światło i cień" - przekonuje Gisele Freud, fotografka specjalizująca się w portretach pisarzy. Sceptycyzm literaturoznawców względem tego rodzaju deklaracji stoi w opozycji wobec poglądów pisarzy, którzy za pomocą fotografii budują swoją rozpoznawalność, ale też nierzadko podważają fikcjonalność swych opowieści. Stawką w grze jest bowiem stworzenie symbolicznej - by posłużyć się słowami Anny Folty-Rusin - "reprezentacji, a zarazem syntezy charakterystycznych cech twórczości portretowanego" (rozdział drugi). Co ciekawe czynią tak zarówno pisarze-celebryci (w rodzaju Michała Witkowskiego), ale również klasycy, wyjątkowo sceptyczni wobec fotografii (jak Tadeusz Różewicz). W tym ujęciu fotografia staje się ważnym elementem autokreacji, jak i przewrotnym komentarzem do społecznego postrzegania postaci pisarza (rozdział trzeci).

Gatunki mowy i ich ewolucja. T. 5: Gatunek a granice

red. Danuta Ostaszewska, Joanna Przyklenk

W tomie podejmuje się badania nad gatunkami mowy, głównie użytkowymi. Uczeni z różnych ośrodków krajowych i zagranicznych przedstawili zagadnienia organizacji gatunków dotychczas niepodejmowanych lub rzadko omawianych; w wielu artykułach zaprezentowano także ich rozwój na przestrzeni wieków. W niniejszym tomie (piątym) w centrum uwagi badaczy znalazły się tak ważne dla genologii propozycje rozwiązań, jak: międzygatunkowość relacji i wynikające z niej możliwości nakładania się oraz krzyżowania gatunków w strefach pogranicznych; dyskutowano nadto kwestie związane z samymi procesami adaptacji, uwzględniając przy tym zjawisko współistnienia różnych gatunków w obrębie nadrzędnej struktury. Publikacja ma charakter stricte naukowy i kierowana jest do osób zajmujących się problematyką genologiczną, w tym zwłaszcza do badaczy gatunków współczesnych i historycznych oraz do studentów kierunków humanistycznych.

Czynny żal związany z usiłowaniem w polskim prawie karnym. Analiza dogmatyczna i kryminalnopolityczna

Olga Sitarz

Niniejsza monografia w sposób całościowy prezentuje instytucję czynnego żalu związanego z usiłowaniem. Ze względu na tak sformułowany temat autorka poprzedziła główne rozważania omówieniem historii i funkcji zarówno usiłowania, jak i instytucji czynnego żalu. Zasadniczy trzon pracy stanowi jednak analiza obowiązujących przepisów kształtujących przesłanki i karnoprawnych konsekwencji okazania czynnego żalu na etapie usiłowania. Taki dobór zagadnień pozwolił na wyprowadzenie ogólnej oceny końcowej, czy i na ile przepisy polskiego kodeksu karnego pozwalają na realizację zakładanych celów związanych z wprowadzeniem do polskiego porządku prawnego instytucji czynnego żalu okazanego przed dokonaniem. W Polsce ukazały się dwie monografie dotyczące czynnego żalu, które jednak odnosiły się do wszystkich jego postaci, co powoduje, że rozważania tam przeprowadzone nie są zbyt pogłębione. Książka adresowana jest z jednej strony do teoretyków prawa karnego, z drugiej zaś – do praktyków, którzy w swojej pracy zawodowej mają do czynienia z prawem karnym. Dodać też należy, że chociaż zasadniczym przedmiotem badawczym jest czynny żal, to jednak jego zamierzone powiązanie z usiłowaniem spowodowało, że dość obszerna część publikacji stanowi analizę przepisów dotyczących samego usiłowania.

Le figement langagier. Approche générale, contrastive et en phraséotraduction. Défis, problèmes, conceptions

Monika Sułkowska

Frazeologizacja, która polega na utrwalaniu się połączeń wyrazowych jest zjawiskiem uniwersalnym, występuje w każdym języku naturalnym, ale może organizować się odmiennie w każdym z nich. Polileksykalne reprodukty językowe, które są efektem frazeologizacji, są bardzo powszechne w codziennej komunikacji. Frazeologia, analizująca utrwalone związki wyrazowe, w ostatnim czasie wydatnie rozszerzyła zakres i obszar swoich badań, a w centrum jej zainteresowań zaczęły znajdować się te typy polileksykalnych struktur, które w tradycyjnej frazeologii sytuowały się na pograniczach albo poza zasięgiem tej dziedziny. Taki stan rzeczy wymaga nowego, aktualnego spojrzenia na frazeologizację, a także uzasadnia potrzebę weryfikacji, rozszerzenia i uaktualnienia badań we współczesnej frazeologii. Ponadto, poważnym wyzwaniem we współczesnej translatoryce jest międzyjęzykowy transfer utrwalonych związków wyrazowych. Przedstawione w niniejszej monografii rezultaty badań we frazeologii ogólnej i kontrastywnej, a także w zakresie frazeotranslacji mogą okazać się w tej perspektywie bardzo pomocne.

Class and Cultural Narratives. The Upper Silesia Case

Paweł Ćwikła, Monika Gnieciak, Kazimiera Wódz

The emphasis of this book is on understanding local identities through the representations produced and disseminated by local people, residents of working class estates placed in Upper Silesia, captured in the regional literature. Presented analysis of the writings of Kazimierz Kutz and Stefan Szymutko aims to find a panoramic view of a postindustrial world, sensitivity to region’s specificity, awareness of industrial and agricultural past, a gallery of characters entangled with a difficult history of local communities. The assumption which was fundamental to the research was the fact that literature poses a reservoir of identity representations. By means of autobiographies, family stories and regional novels the story of Silesia was retold, constructed out of a variety of memories and personal narratives. Thus the analyzed novels constitute a particular type of social representations of Upper Silesia, the representations which - to a more extent than to an individual – belong to a community within which they are created. Their nature consists in ongoing reproduction, redefinition, constant creation of Upper Silesian's past and presence. Paweł Ćwikła, PhD in sociology, researcher in Department of Contemporary Culture Research, Institute of Sociology, University of Silesia. Monika Gnieciak, M.A. in sociology, University of Silesia, 2001, Katowice, M.A. in science of culture, University of Silesia, 2004, Katowice, PhD in Humanities, University of Silesia, 2007, Katowice. Researcher in Department of Contemporary Culture Research, Institute of Sociology, University of Silesia. Kazimiera Wódz, Professor of Sociology, Head of Department of Cultural Studies and Social Work Unit Institute of Sociology, University of Silesia.