Odmiany polszczyzny w szkole. Teoria i praktyka

red. Helena Synowiec, współudz. Marta Kubarek

W monograficznym tomie zbiorowym zamieszczono kilkanaście artykułów, w których autorzy językoznawcy i dydaktycy języka podejmują problemy zróżnicowania odmian współczesnej polszczyzny w kontekście edukacji polonistycznej. Uwzględniają odmiany językowe, którymi uczniowie posługują się w szkolnych i pozaszkolnych sytuacjach komunikacyjnych, analizują umiejętności dzieci i młodzieży w zakresie używania polszczyzny ogólnej (standardowej). W kręgu zainteresowań autorów znalazły się odmiany: środowiskowa (socjolekt młodzieżowy), dialektalna i medialna oraz ich wpływ na język wypowiedzi uczniowskich. Większość artykułów ma charakter badawczy – autorzy odwołują się do wyników swoich analiz, dzielą się refleksją teoretyczną i formułują konkluzje ważne dla praktyki dydaktycznej, dotyczące doceniania w szkole wiedzy o odmianach współczesnego języka polskiego oraz kształcenia umiejętności komunikacyjno-językowych uczniów. Publikacja jest adresowana do dialektologów, dydaktyków języka, pedagogów i nauczycieli polonistów. Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego”. T. 23, s. 175–184 (Autorka recenzji: Małgorzata Kita).

Wyjść poza tekst. Literatura wobec tradycji i rzeczywistości

red. Szymon Piotr Kukulak, Józef Olejniczak

Zamysłem niniejszego tomu jest przedstawienie kilku możliwych perspektyw na uchwycenie zagadnienia związków, jakie – w bardzo szerokim sensie – łączą literaturę i rzeczywistość. Książka zbiera teksty doktorantów czterech uniwersytetów: Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, dla których bazę stanowiły pomysły zaprezentowane i dyskutowane wspólnie na dwóch konferencjach literaturoznawczych – Rozrachunki, porachunki, obrachunki (w Krakowie w 2014 roku) i Wstyd za literaturę (w Katowicach w 2015 roku). Spotkania w takim formacie organizowane są rokrocznie od kilkunastu lat i wcześniej już owocowały publikacjami, z których ostatnią, jaka poprzedza tę książkę, był tom Mapy świata, mapy ciała. Geografia i cielesność w literaturze pod redakcją Aleksandry Jastrzębskiej z 2014 roku (z kolei będący pokłosiem spotkań w Warszawie i Poznaniu w latach 2012 i 2013). Tematem, który łączył ze sobą dwie przywołane powyżej konferencje – tj. krakowską i katowicką – były właśnie związki (choć odmiennego typu) literatury z rzeczywistością. Tak ukierunkowanym badaniom poświęcono zatem niniejszą książkę. (Fragment Wprowadenia)

Ludzki wymiar historii. Gustaw Herling-Grudziński, Konstanty A. Jeleński, Czesław Miłosz wobec historii, wspólnoty i sztuki

Aleksandra Dębska-Kossakowska

Książka Ludzki wymiar historii… przedstawia, w jaki sposób Gustaw Herling-Grudziński, Konstanty A. Jeleński, Czesław Miłosz w poszczególnych etapach swojego życia byli uwikłani w historię. Bohaterowie, choć  przynależą do dwóch pokoleń literackich: 1910 i 1920, reprezentują tą samą formację kulturową. Są polskimi humanistami ukształtowanymi przez wspólny paradygmat wartości ufundowany na bazie tożsamych lektur. Kolejne części pracy poświęcone zostały ich zmaganiom z doświadczeniem totalitaryzmu i moralnymi dylematami artysty. Autorka prezentuje zaangażowanie bohaterów książki w literackie życie Europy i ich pisarską aktywność na łamach zachodnich czasopism. Omówiona zostaje także problematyka metafizyczna i aksjologiczna obecna w pisarstwie Herlinga, Jeleńskiego i Miłosza. We wszystkim co robili: pisali, komentowali, wyjaśniali opinii publicznej Zachodu, zmierzali wreszcie do tego, by jak najadekwatniej wysłowić metafizyczne fundamenty sztuki i istnienia, widoczne było ich osobowe piętno i osobiste zaangażowanie. Tym samym Historia, podobnie jak ich historie zyskiwały indywidualny, a zatem ludzki wymiar.

Między książką a literaturą. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor dr hab. Teresie Wilkoń z okazji 45-lecia pracy naukowej i dydaktycznej

red. Katarzyna Tałuć, Marta Nadolna-Tłuczykont

Publikacja zawiera rozprawy sytuujące się tematycznie w obrębie problematyki bibliologicznej, literaturoznawczej i kulturoznawczej. Księgę otwierają artykuły poświęcono szeroko rozumianej kulturze książki, w tym przede wszystkim czytelnictwu w konkretnych środowiskach. W bloku tekstów literaturoznawczych znalazły się artykuły dotyczące wybranych aspektów twórczości pisarzy staropolskich, z okresu romantyzmu i epoki pozytywizmu, a także analizy poezji Adama Czerniawskiego, Anny Frajlich, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Jerzego Kronholda, Jana Lechonia. Kolejną część publikacji tworzą wypowiedzi o tematyce kulturoznawczej, poruszające problematykę: dobrych obyczajów uniwersyteckich, zwyczajów językowych, tradycji współtworzących tożsamość narodową, etyki.

Na drodze do wyjaśnienia problemów politycznych. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Markowi Barańskiemu

red. Anna Czyż, Sebastian Kubas

Niniejsza publikacja zawiera artykuły podejmujące analizę problematyki mieszczącej się w zainteresowaniach nauki o polityce. Autorzy rozważają zagadnienia odnoszące się do teorii polityki, myśli społecznej i politycznej, systemów politycznych, stosunków międzynarodowych, polityki lokalnej i regionalnej, polityki społecznej, komunikowania społecznego i politycznego oraz kwestii historycznych. Książka adresowana jest do osób zainteresowanych zgłębieniem wiedzy z zakresu funkcjonowania różnych aspektów politologicznej analizy życia publicznego.

W przestrzeniach kultury. Studia interdyscyplinarne

red. Beata Gontarz, Magdalena Kempna-Pieniążek, Anna Maj

Seria: Media i Kultura (1), ISSN 2719-9789   Złożone w monografię teksty, odmienne w założeniach, w przyjętej metodologii, w wyborze (niekiedy punktowym) materiału, który stał się podstawą do poczynionych rozpoznań, wchodzą jednakowoż we wzajemne interakcje, tworząc przestrzeń partycypacji praktyk i badawczych, i kulturowych. Zebrane w pierwszej części tomu artykuły prezentują różnorodność konceptualizacji tekstów kultury, rozpoznają modusy i efekty włączania się w jej dziedzictwo, wskazują na aspekty jej współtworzenia i korzystania z niej, eksponują i poddają krytycznej analizie rozmaitość sposobów uczestnictwa w kulturze. Drugą część tomu zdominowały refleksje dotyczące sytuacji (i transformacji) podmiotu, kultury, jej odbiorców, wreszcie: całej humanistyki we współczesnej rzeczywistości medialnej. Podstawowym kontekstem omawianych tutaj przez autorów zjawisk jest rewolucja cyfrowa, której skutki wciąż nie są dla nas w pełni uchwytne. Taka sytuacja nie tylko zmusza badaczy do wypracowywania nowych narzędzi i metodologii, lecz także prowokuje do zadawania pytań o szanse i zagrożenia, jakie stwarzają nowe technologie w zakresie budowania (post)ludzkiej tożsamości, modyfikowania zasad komunikacji społecznej i ustanawiania relacji między kulturą wysoką i niską.

The House of Vasa and The House of Austria. Correspondence from the Years 1587 to 1668. Part I: The Times of Sigismund III, 1587-1632, Volume 2

Ed. by Ryszard Skowron in collaboration with Krzysztof Pawłowski, Aleksandra Barwicka-Makula, Miguel Conde Pazos, Paweł Duda, ...

Publikowana korespondencja ukazuje wymiar współpracy i wspólnoty interesów dynastycznych, politycznych, kulturowych i religijnych pomiędzy Domem Wazów i Domem Austrii. Stanowi bazę dla analizy wzajemnych relacji pod kątem powinowactwa, emulacji i rywalizacji. Edycja listów tworzy pewnego rodzaju katalog ukazujący rolę i tożsamość Wazów w rozległym europejskim kontekście kulturowym i politycznym i może stanowić punkt wyjścia do dalszych studiów. Jednym z najważniejszych instrumentów za pomocą którego możemy obserwować i analizować te procesy są listy jakie między sobą wymieniali członkowie obu dynastii. Listy królewskie z podpisem, pieczęcią i ich treścią są trwałym świadectwem obecności i roli Polski w europejskiej kulturze w epoce nowożytnej.

Język w radiu. Antologia

red. Małgorzata Kita, Iwona Loewe

Książka, którą oddajemy Czytelnikowi, jest ogniwem cyklu antologii tekstów dotyczących badań nad językiem w mediach prowadzonych w optyce językoznawczej, co — zgodnie z teoretycznymi postulatami lingwistyki otwartej — nie wyklucza wyjścia poza granice danej dyscypliny. Jakkolwiek więc dominuje w niej podejście językoznawcze, sięgamy też do propozycji innych dziedzin wiedzy o komunikacji medialnej. (fragment wstępu)