Laboratorium aparatów elektrycznych

Zbigniew Pochanke, Waldemar Chmielak, Tadeusz Daszczyński

Laboratorium ma na celu konfrontację zdobytej wiedzy z doświadczeniem podstawowych i złożonych zjawisk fizycznych związanych z pracą aparatury rozdzielczej wysokiego napięcia. Uczestnicy zapoznają się z fizycznymi aparatami elektrycznymi i typowymi zagadnieniami związanymi z ich pracą. Omówione ćwiczenia dają studentom okazję doświadczenia, lub przynajmniej obserwacji, takich zjawisk jak: oddziaływanie cieplne i elektrodynamiczne prądów roboczych i zwarciowych, procesy przejściowe podczas łączenia rzeczywistych układów elektroenergetycznych, magnesowanie rdzenia i jego wpływ na dokładność pomiaru przekładnika oraz złożoność budowy aparatów elektrycznych. Stanowiska probiercze odtwarzają bądź konkretną próbę typu (próba zwarciowa, obciążalność prądowa ciągła, pomiar granicznego współczynnika dokładności przekładnika prądowego), bądź prezentują podstawowe problemy eksploatacyjne aparatury rozdzielczej (procesy łączeniowe w obwodach prądu stałego i przemiennego w kontekście prawidłowego doboru aparatury łączeniowej i zabezpieczeniowej oraz diagnostykę wyłącznika średniego napięcia, czyli próbę oceny aktualnego jego stanu).

Opis ruchu układu mechanicznego z więzami jednostronnymi

Wiesław Grzesikiewicz, Artur Zbiciak

Przedmiotem opracowania jest sformułowanie opisu ruchu układu mechanicznego z ograniczeniami jednostronnymi, wyznaczającymi dopuszczalny obszar w przestrzeni konfiguracji układu. Tego rodzaju zagadnienie służy do analizy ruchu i obciążeń powstających w maszynach i konstrukcjach inżynierskich, w których znajdują się ograniczniki przemieszczeń. Uwagę skupiono głównie na matematycznym opisie zagadnień związanych z oddziaływaniem więzów jednostronnych na ciała układu, ale zaprezentowano również więzy dwustronne potraktowane jako szczególny przypadek.   W podsumowaniu zwrócono uwagę na możliwości zastosowania sformułowanego tu opisu do zagadnień ruchu układów z więzami dwustronnymi, mającymi postać niegładkich powierzchni oraz ograniczeń opisywanych za pomocą zbiorów niewypukłych. Zasygnalizowano również potrzebę szerszego podejścia do zagadnień dynamiki układów z więzami – przy uwzględnieniu różnorodnych ograniczeń – oraz celowość opracowania monografii zawierającej kompleksową analizę układów fizycznych z ograniczeniami.

Polityka ekonomiczna w warunkach integracji europejskiej w świetle teorii Kaleckiego i Pasinettiego

Maciej Holko

Funkcjonowanie gospodarki Unii Europejskiej opiera się na zasadzie swobodnego przepływu towarów, kapitału i osób w warunkach równej konkurencji oraz regułach odnoszących się do polityki ekonomicznej – zakaz pomocy publicznej, ograniczenia polityki fiskalnej i monetarnej. W opracowaniu niniejszym oceniono instytucjonalny kształt i skutki integracji europejskiej, a bazą tej oceny jest paradygmat produkcji i podziału stworzony przez klasyków angielskich i rozwinięty przez Sraffę-Pasinettiego oraz Kaleckiego-Keynesa. Na tej podstawie przedstawiono postulaty zmian polityki społeczno-gospodarczej odnoszące się zarówno do uregulowań Unii Europejskiej, jak i do polityki realizowanej w Polsce w ramach uprawnień krajowych.

Systemy DCS i SCADA

Sebastian Plamowski, Andrzej Wojtulewicz

Skrypt jest przeznaczony dla studentów realizujących przedmiot Systemy DCS i SCADA prowadzony na wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej (pierwsza połowa zajęć odbywa się przy wykorzystaniu systemu DCS, druga – przy wykorzystaniu systemu SCADA i sterownikow PLC).   Systemy DCS (Distributed Control System) i SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition) należą do klasy systemów odpowiedzialnych za nadzorowanie pracy procesu technologicznego lub produkcyjnego. W podstawowym wydaniu systemy DCS i SCADA odpowiadają za: zbieranie aktualnych danych, wizualizację procesu, sterowanie procesem, alarmowanie, archiwizację oraz raportowanie. W branży automatyki przyjęło się stwierdzenie, że funkcjonalność wspołczesnych systemów DCS i SCADA pokrywa się i często terminy DCS i SCADA używane są zamiennie.   Systemy DCS z racji pełnej spójności sprzętowo-systemowej są lepiej zintegrowane i pozwalają na opracowanie bardzo dużych aplikacji, dlatego znajdują zastosowanie głównie w dużych instalacjach przemysłowych, gdzie liczba punktów procesowych liczona jest w tysiącach. Punkty procesowe używane w warstwie sprzętowej i w warstwie wizualizacji w przypadku systemów DCS są tymi samymi punktami i obie warstwy oparte są na wspolnej bazie danych. Dodatkowo, systemy DCS rozbudowane są o narzędzia programistyczne pozwalające na konfigurację wejść i wyjść oraz projektowanie i programowanie struktur regulacji, dzięki czemu zapewniona jest jednorodność na poziomie projektu.

Projektowanie procesów technologicznych. Od laboratorium do instalacji przemysłowej

Ludwik Synoradzki, Jerzy Wisialski

Podręcznik przeznaczony dla studentów i absolwentów wydziałów chemii, inżynierii chemicznej i procesowej oraz innych, zajmujących się projektowaniem, badaniami i przemysłowym wdrażaniem proce­sów technologicznych oraz organizacją produkcji substancji chemicznych. Może być wykorzystywany na uczelniach, w biurach projektów, jednostkach badawczo-rozwojowych oraz przedsiębiorstwach prze­mysłu chemicznego i pokrewnych.  W opracowaniu przedstawiona została metodyka opracowywania technologii chemicznych. Omówiono zagadnienia, których znajomość jest potrzebna badaczowi technologowi, takie jak: ochrona własności przemysłowej, kontrola analityczna, zagrożenia, ekonomika i dojrzałość procesu do wdrożenia.

Fundamentowanie dla inżynierów budownictwa wodnego

Stanisław Pisarczyk

Konieczność opracowania nowego podręcznika z zakresu fundamentowania wynika z wprowadzenia w Polsce nowych norm dotyczących zasad badania i klasyfikacji gruntów oraz obliczania nośności i osiadań fundamentów bezpośrednich i na palach (Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne), jak również szeroko stosowanych nowych technologii wzmacniania gruntów i wykonywania nowych typów pali. W podręczniku omówiono nową klasyfikację gruntów według PN-EN ISO 14688:2006, badania podłoża gruntowego dla celów fundamentowania, fundamenty bezpośrednie i na palach, fundamenty na studniach i kesonach, ścianki szczelne i szczelinowe oraz mury oporowe i kotwy. Wiele miejsca poświęcono fundamentom budowli hydrotechnicznych i budowli specjalnych. Opisano też wykonawstwo robót fundamentowych i fundamentów na lądzie i pod wodą. Szeroko omówiono metody wzmacniania gruntów i fundamentów.

Bezpieczeństwo elektroenergetyczne i niezawodność zasilania energią elektryczną

Józef Paska, Piotr Marchel

Autorzy niniejszego podręcznika stawiają sobie za cel przedstawienie zagadnień bezpieczeństwa elektroenergetycznego, niezawodności zasilania energią elektryczną oraz niezawodności systemów elektroenergetycznych i ich zasadniczych podsystemów, w możliwie najbardziej współczesnym kształcie. W rozdziale 1 podjęto próbę usystematyzowania pojęć z zakresu bezpieczeństwa elektroenergetycznego, jakości i niezawodności dostawy energii elektrycznej, traktowanych w warunkach rynkowych łącznie. Rozdział 2 jest poświęcony podstawowym zagadnieniom niezawodności systemów i ich elementów, strukturom i modelom niezawodnościowym. W rozdziale 3 przedstawiono metody analizy i oceny (obliczeń) niezawodności systemów i ich porównanie. W rozdziałach 4 i 5 zaprezentowano modele i komputerowe narzędzia obliczeniowe niezawodności podsystemu wytwórczego i elektroenergetycznych systemów przesyłu i rozdziału energii elektrycznej, a w rozdziale 6 także zagadnienia niezawodności stacji elektroenergetycznych – i w rezultacie – niezawodności zasilania odbiorców. Rozdział 7 dotyczy danych do obliczeń niezawodnościowych, omówiono w nim gromadzenie i obróbkę danych statystycznych o niezawodności urządzeń elektroenergetycznych, a w drugiej części zaprezentowano systemy testowe do analizy i oceny niezawodności – RTS, oraz mały uproszczony system, przeznaczony do celów edukacyjnych. Wreszcie ostatni 8 rozdział dotyczy wartościowania i optymalizacji bezpieczeństwa elektroenergetycznego i niezawodności zasilania energią elektryczną, co wymagało uwzględnienia aspektów ekonomicznych.

Ekonomiczne i użytkowe aspekty wykorzystania wybranych biopaliw

Janusz Rębiś

W pracy przedstawiono wybrane zagadnienia związane z możliwością  stosowania biopaliw w transporcie - także lotniczym. Opracowanie skierowane jest do rzeszy odbiorców którzy dysponują już podstawową wiedzą z zakresu paliw, w tym biopaliw.  Opracowanie stanowi raport-kompendium podstawowej wiedzy wskazującej m.in. na powody korzystania z paliw pochodzących ze źródeł odnawialnych. Poruszono także zagadnienia dotyczące ekonomicznych i prawnych aspektów stosowania biopaliw. Wskazano główne wady oraz zalety paliw pochodzących ze źródeł odnawialnych, a także zwrócono uwagę na trudności związane z ich użyciem w układach pierwotnie przeznaczonych do pracy z tradycyjnymi paliwami kopalnymi. Zaproponowano procedurę oceny materiału w celu określenia wpływu nowego środowiska (biopaliwa) na właściwości i strukturę polimerowych elementów elastycznych stosowanych powszechnie w konstrukcjach układów zasilania paliwem silników lotniczych. Przeprowadzono wybrane badania strukturalne z wykorzystaniem metod mikroskopowych, oznaczono parametry chropowatości, gęstość, wyznaczono właściwości wytrzymałościowe wybranych materiałów przed i po ekspozycji w środowisku paliw. Badania przeprowadzono  dla trzech, powszechnie dostępnych, materiałów polimerowych i wykazano możliwy charakter zmian ich właściwości. Na podstawie otrzymanych wyników podjęto próbę selekcji materiałów, wskazując na to, czy warto poddać je kosztownym testom normatywnym, odnoszącym się do badania kompatybilności materiałowej poprzez akredytowane laboratoria badawcze.