Zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy gmin oraz podregionów i regionów w Polsce

Eugeniusz Sobczak

Autorzy rozdziałów: Jacek Sroka, Joanna Podgórska-Rykała, Leszek Jerzy Jasiński, Agnieszka Tomczak, Waldemar Kunz, Eugeniusz Sobczak, Michał Staniszewski, Aleksandra Jadach-Sepioło, Janusz Sarnowski   Prezentowana monografia jest dziesiątą kolejną publikacją na temat zrównoważonego społeczno-gospodarczego rozwoju jednostek samorządu terytorialnego wydawaną przez Oficynę Wydawniczą Politechniki Warszawskiej. Świadczy to o kształtującym się ośrodku badawczym integrującym wiele zespołów badawczych z całej Polski.

Sztuczna inteligencja dla inżynierów. Metody ogólne

Mieczysław Muraszkiewicz, Robert Nowak

Autorami poszczególnych rozdziałów są wykładowcy Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej, którzy aktywnie biorą udział w rozwoju sztucznej inteligencji. W rozdziale pierwszym znajdują się informacje o historii, charakterze i zastosowaniach sztucznej inteligencji. Rozdział drugi traktuje o podstawowym nie tylko dla sztucznej inteligencji zagadnieniu przeszukiwania przestrzeni stanów w poszukiwaniu rozwiązań zadanego problemu. Towarzyszy temu omówienie metod optymalizacji, które wskazują najlepsze rozwiązanie z punktu widzenia przyjętego kryterium. Tematem kolejnego rozdziału jest uczenie maszynowe. Rozdział czwarty został poświęcony archi-tekturom sztucznych sieci neuronowych, w tym sieciom głębokim. W rozdziale piątym znajduje się prezentacja i dyskusja dotycząca wzajemnych związków etyki i sztucznej inteligencji, ze szczególnym naciskiem na konieczność przedstawiania wyników działania systemów SI w sposób zrozumiały dla człowieka. Każdy rozdział jest opatrzony notą bibliograficzną, która podaje pozycje rozszerzające omówiony materiał. Książka może służyć jako podręcznik i wsparcie dydaktyczne wykładów z zakresu SI, a czytelnik powinien wiedzieć, jak dane są reprezentowane w postaci cyfrowej, umie czytać pseudokod i potrafi programować strukturalnie. Przedstawione metody autorzy wyjaśniają w sposób intuicyjny, ale dbają też o precyzję, wykorzystują przykłady i podają algorytmy. Kontynuacją książki jest tom prezentujący metody sztucznej inteligencji dla różnych grup zastosowań, m.in. analizy danych strukturalnych (tabelarycznych), analizy tekstów w języku naturalnym, analizy sekwencji biologicznych, widzenia maszynowego, przetwarzania mowy oraz bezpieczeństwa systemów SI.

Electric Traction - Basis

Adam Szeląg

Podręcznik zawiera wprowadzenie do zagadnień związanych z transportem zelektryfikowanym. Zakres poruszanych zagadnień dotyczy zarówno roli transportu elektrycznego jako sprawnego i ekologicznego systemu transportu na tle polityki transportowej współczesnej Europy, jak i zagadnień dotyczących ruchu i wyposażenia pojazdów z napędem elektrycznym oraz infrastruktury elektroenergetycznej transportu sieciowego. W końcowej części opracowania zestawiono przykładowe pytania sprawdzające oraz słowniczek polsko-angielski podstawowych terminów i pojęć z zakresu trakcji elektrycznej. Zakres tematyczny publikacji pokrywa się z wykładami "trakcja elektryczna" dla studentów V semestru studiów inżynierskich Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej kierunku Elektrotechnika.

Zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy jednostek samorządu terytorialnego w świetle indykatorów aktywności rozwojowej

Eugeniusz Sobczak

W opracowaniu omówiono następujące zagadnienia: stan wdrażania w Polsce środków europejskich z perspektywy finansowej 2014-2020 wspierających zrównoważony rozwój; międzyregionalne różnice ekonomiczne w Polsce i w wybranych krajach świata; wpływ aktywności sektora badawczo-rozwojowego na zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy województw; opodatkowanie instalacji OZE podatkiem od nieruchomości; wybrane teoretyczne i praktyczne aspekty zrównoważonego rozwoju Krakowa; społeczno-demograficzne uwarunkowania bezrobocia w gminach powiatu ciechanowskiego; relacje między architekturą innowacyjną a ponadczasowymi tendencjami; wpływ działalności Centrum Ekologii i Zrównoważonego Rozwoju w powiecie ostrowskim na zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy oraz znaczenie przynależności do Unii Europejskiej dla mieszkańców gminy Cekcyn.

Hipersprężystość i jej modyfikacje. Zarys teorii, pseudo-hipersprężystość i quasi liniowa lepko-sprężystość

Stanisław Jemioło, Cyprian Suchocki

Przedmiotem VII tomu cyklu wydawniczego Monografie Zakładu Wytrzymałości Materiałów, Teorii Sprężystości i Plastyczności jest hipersprężystość i jej modyfikacje. W trzech pierwszych rozdziałach zamieszczamy zarys podstawowych pojęć mechaniki ośrodków ciągłych i hipersprężystości. Wyprowadzamy relacje konstytutywne hipersprężystości materiałów ortotropowych, poprzecznie izotropowych i izotropowych. Analizujemy podstawowe modele tego typu materiałów stosowane w literaturze. Dążymy do wskazania takich relacji konstytutywnych, dla których funkcja energii sprężystości jest funkcją poliwypukłą. Kolejne trzy rozdziały dotyczą modeli hipersprężystych materiałów izotropowych, w tym materiałów nieściśliwych, m. in. elastomerów i materiałów biologicznych. Spośród 54 zestawionych sformułowań energii sprężystości wyselekcjonowano grupę funkcji spełniających podstawowe wymogi teoretyczne oraz cechujących się dobrą zgodnością z wynikami badań doświadczalnych. Cztery ostatnie rozdziały monografii dotyczą modyfikacji teorii hipersprężystości. Relacje konstytutywne pseudo-hipersprężystości, które nie są zależne od prędkości odkształceń i odkształceń trwałych, uwzględniają właściwości dyssypatywne elastomerów i opisują efekt Mullinsa I rodzaju. Zależność naprężenie nominalne - odkształcenie w trakcie procesu obciążenia jest różna od zależności otrzymanej w procesie odciążania. Omówiono także tzw. quasi-liniową lepko-sprężystość (nazywaną niekiedy lepkohipersprężystością). Przedstawiono ogólny zarys teorii, jej implementację w systemie ABAQUS (wraz z załączoną procedurą UMAT) oraz metodykę wyznaczania parametrów materiałowych.

Urbanistyka w gospodarowaniu przestrzenią

Jan Maciej Chmielewski

Tom X serii monografii naukowych Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej "Gospodarka Przestrzenna" W monografii omówiono tematy dotyczące suburbanizacji, chaosu przestrzennego oraz wpływu inwestycji publicznych związanych z gospodarką odpadami na przestrzeń współczesnego miasta. Ponadto przedstawiono zagadnienia związane z wartościami kulturowymi i urbanistycznymi okresu międzywojennego. Opracowanie stanowi przyczynek do badań w obszarze gospodarki przestrzennej i równocześnie utwierdza znaczenie w nich nauk technicznych, w tym Geodezji i Kartografii.

Wentylacja i klimatyzacja. Laboratorium

Jacek Hendiger, Marta Chludzińska, Jerzy Sowa, Leszek Targowski, ...

W skrypcie opisano techniki pomiarowe wykorzystywane do oceny poprawności funkcjonowania systemu wentylacji i klimatyzacji budynku oraz wyznaczania parametrów urządzeń stosowanych w instalacji. Omówiono różne procedury pomiarowe, dotyczące zarówno pomieszczenia, instalacji i wybranych urządzeń, jak też modelowania fizykalnego. W opisach poszczególnych ćwiczeń laboratoryjnych zwrócono uwagę na sposób interpretacji wyników oraz porównanie uzyskiwanych wartości temperatury, ciśnienia czy przepływu z wartościami projektowanymi, co jest warunkiem odbioru instalacji lub podstawą oceny efektów jej działania. Skrypt przeznaczony jest dla studentów kierunku Inżynieria Środowiska specjalności Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja i Gazownictwo, ale zaprezentowane procedury badań mogą też być przydatne specjalistom wykonującym pomiary w obiektach wyposażonych w system wentylacji i klimatyzacji.

Elektronika. Laboratorium

Adam Rosiński

Podręcznik jest przeznaczony dla studentów studiów I stopnia na kierunku Transport realizowanych na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej. Zawarto w nim opis 14 ćwiczeń laboratoryjnych z zakresu elektroniki analogowej i cyfrowej. Celem zaprezentowanych ćwiczeń jest poznanie budowy, zasad działania, właściwości i podstawowych parametrów elementów i układów analogowych (tranzystory unipolarne, wzmacniacze operacyjne, wzmacniacze mocy, układy regulacyjne stabilizatorów, filtry aktywne, obwody rezonansowe), oraz cyfrowych (bramki logiczne, generatory cyfrowe, liczniki, przetworniki A/C i C/A, zakłócenia elektromagnetyczne sygnałów TTL, rejestry, modulacje AM i FM, modulacje ASK, FSK, PSK i QAM). Opis każdego ćwiczenia składa się omówienia podstaw teoretycznych działania badanych elementów i układów, opisu rzeczywistego stanowiska pomiarowego, przedstawienia badania z wykorzystywaniem programu komputerowego do symulacji działania omawianych elementów i układów oraz zbioru zagadnień do opracowania z wykazem bibliografii. Książka jest kontynuacją podręcznika "Podstawy elektroniki. Laboratorium", w której autorzy przedstawili podstawy wiedzy z obszaru elektroniki analogowej i cyfrowej.

Zadania egzaminacyjne z mechaniki teoretycznej

Wacław Szcześniak, Magdalena Ataman

W latach 1997-2001 w Oficynie Wydawniczej Politechniki Warszawskiej ukazały się trzy obszerne "Zbiory zadań z mechaniki teoretycznej - kinematyka, statyka i dynamika" Wacława Szcześniaka. W roku 2005 i 2007 wydano kolejne dwie książki, tym razem poświęcone wykorzystaniu pakietu Wolframa MATHEMATICA w rozwiązywaniu zadań z mechaniki klasycznej i analitycznej. Niniejsza siódma pozycja z tego zakresu dotyczy również zadań i problemów mechaniki teoretycznej, zwłaszcza dynamiki. Zadania tym razem są kompletnie rozwiązane, a wyniki rozwiązań zaprogramowane w pakiecie Wolframa MATHEMATICA. Zatem pozycja ta ma podwójny cel: po pierwsze, uzupełnienie pominiętych trudniejszych zadań w wydanych wcześniej zbiorach zadań, po drugie, prawie w każdym zadaniu uzyskane wyniki rozwiązań programuje się w kodzie MATHEMATICA. Prezentowany zbiór stanowi zwieńczenie i zakończenie wydanych już wcześniej zbiorów zadań. Jest pomyślany jako praktyczne wdrożenie obszernego materiału przedmiotu mechaniki teoretycznej wyłożonego w wydanym w roku 1993 przez R. Nagórskiego i W. Szcześniaka w Oficynie Wydawniczej Politechniki Warszawskiej dwutomowym podręczniku "Mechanika Teoretyczna". Przekazując niniejszą książkę w ręce studentów, autorzy życzyliby sobie, aby zachęciła ona potencjalnych Czytelników do bardziej szczegółowych, głębszych i obszerniejszych studiów nad mechaniką klasyczną i techniczną, której metody były, są po dziś i będą w przyszłości podstawą teoretyczną inżynierii lądowej i wielu innych dyscyplin, specjalności i specjalizacji nauk technicznych. Wydanie drugie zostało znakomicie powiększone od 200 do 420 zadań zilustrowanych 635 rysunkami. Nowe zadania są również rozwiązane, a stopień ich trudności jest różny - od łatwiejszych na egzamin ustny do trudniejszych na egzamin pisemny.

Obliczenia w inżynierii bioreaktorów

Jerzy Bałdyga, Marek Henczka, Wioletta Podgórska

W skrypcie zaprezentowano metody obliczania bioreaktorów. Przyjęty sposób opisu wykorzystuje metody inżynierii chemicznej do opisu procesów biologicznych. Materiał zawarty w skrypcie obejmuje: bilanse masowe i energetyczne bioreaktorów, obliczanie bioreaktorów idealnych i nieidealnych, wymianę masy i mieszanie w bioreaktorach, powiększanie skali bioreaktorów, dynamikę bioreaktorów i opis kultur mieszanych, zastosowanie komórek i enzymów unieruchomionych, problemy komórek roślinnych i zwierzęcych w bioreaktorach, problem naprężeń ścinających itp. Skrypt przeznaczony jest dla studentów kierunków biotechnologii i inżynierii chemicznej i procesowej specjalizujących się w inżynierii bioprocesowej oraz dla studentów kierunków pokrewnych, takich jak ochrona środowiska czy chemia spożywcza. Mogą z niego korzystać pracownicy naukowo-badawczy instytutów przemysłowych, a także projektanci i konstruktorzy aparatury oraz słuchacze studiów podyplomowych.

Finanse współczesne. Wybrane problemy

Leszek Jerzy Jasiński

W pracy najwięcej miejsca poświęcono sześciu zagadnieniom. Pierwszym będzie poszerzenie pomiaru inflacji o zjawisko wzrostu cen aktywów. W analizach inflacji dominuje obserwacja cen towarów, chociaż dla oceny ogólnej sytuacji bieżącej i perspektyw na przyszłość istotne są również ceny zasobów, wśród nich instrumentów finansowych i nieruchomości. Zastanowimy się nad związkiem między dynamiką cen zasobów a wzrostem produkcji. Po drugie, zajęto się zgodnością płatności dopływających i odpływających z systemu ekonomicznego. Ogólnym kryterium oceny będzie jego zdolność wykonywania w długim okresie wytyczonych sobie funkcji. Będziemy rozpatrywać systemy dowolnego rodzaju: przedsiębiorstwa, instytucje publiczne i organizacje nonprofit. Podstawą dla tych rozważań będzie jedno z głównych, sporządzanych cyklicznie, sprawozdań finansowych: rachunek przepływów pieniężnych, znany często pod angielską nazwą cash flow. Po trzecie, przedstawiono problem skuteczności polityki pieniężnej i fiskalnej jako narzędzi oddziaływania na bieżącą koniunkturę. Powracające w gospodarce światowej zakłócenia procesów wzrostu stanowią problem ekonomiczny i równocześnie polityczny oraz społeczny. Przydaje to znaczenia skuteczności polityki makroekonomicznej. Jako zagadnienie czwarte została omówiona często dyskutowana kwestia finansyzacji gospodarki. Problem sprowadza się do pytania: czy rozmiary sektora finansowego, odnoszone do rozmiarów gospodarki en bloc, są nadmierne. Kolejnym zagadnieniem jest obecność państwa w kształtowaniu zjawisk na rynku finansowym. Powinna być ona silna, nie przekraczając określonych granic. Szóstym tematem głównym jest funkcjonowanie europejskiej unii monetarnej. Przedstawiono ten temat, odwołując się do istniejących teorii unii walutowych oraz problematyki międzynarodowego systemu walutowego. Dużo miejsca poświęcono kryteriom konwergencji, stanowiącym fundament integracji monetarnej.

Kompozyty ceramika-metal

Katarzyna Konopka, Aleksandra Miazga

W skrypcie przedstawiono podstawowy stan wiedzy dotyczącej kompozytów o osnowie ceramicznej, w szczególności kompozytów ceramika-metal. Omówiono w nim zagadnienia dotyczące zasad projektowania kompozytów, metod ich formowania i problemów technologicznych łączenia ceramiki z metalem, budowy fazowej oraz właściwości i możliwości aplikacji. Szeroki zakres układów ceramika-metal (a nie tylko połączeń ceramiki tlenkowej z metalem) oznacza konieczność uwzględnienia różnych cech fizyko-chemicznych łączonych materiałów i ich specyficznych reakcji oraz możliwych indywidualnych połączeń. Zagadnienia te omówiono na wybranych przykładach kompozytów (głównie z układu ceramika tlenkowa-metal).

Przedmioty wirtualne

Paweł Stacewicz, Bartłomiej Skowron

III tom serii wydawniczej "Informatyka a filozofia" Charakterystycznym rysem współczesności jest coraz szersza obecność w naszym życiu przedmiotów wirtualnych. Należą do nich witryny internetowe, portale społecznościowe, sklepy on-line, gry komputerowe, elektroniczne dzieła sztuki, wirtualne pieniądze, a nawet pewnego rodzaju organizacje, których naturalnym środowiskiem działania jest Internet. Owa względnie nowa sfera rzeczywistości, rzeczywistości wirtualnej, została wprawdzie wytworzona przez człowieka i ma swoją bytową podstawę w kontrolowanych przez ludzi procesach obliczeniowych, mimo wszystko jednak, na coraz większa skalę, autonomizuje się i zaczyna samodzielnie oddziaływać na otaczający nas świat. W wypełniającej monografię mozaice podejść, definicji i analiz najbardziej wyraziście rysują się trzy wątki: wątek genezy przedmiotów wirtualnych (skąd się biorą?), kwestia ich istoty (czym są?) oraz wątek ich wpływu na współczesną kulturę (jak zmieniają nasze życie?). Kolejność rozdziałów monografii odzwierciedla ten właśnie porządek pytań.

Badania laboratoryjne maszyn elektrycznych

Adam Biernat, Grzegorz Kamińśki, Włodzimierz Przyborowski, Jan Szczypior

Podręcznik obejmuje badania maszyn w stanach ustalonych, czyli wyznaczanie charakterystyk maszyn dla podstawowych stanów, do których zalicza się: stan jałowy, stan zwarcia, obciążenie i charakterystyki, określane umownie mianem charakterystyk eksploatacyjnych. Podjęto w nim próbę przedstawienia korelacji wyznaczanych charakterystyk, parametrów i wielkości fizycznych z badanymi stanami pracy maszyn, przyjętymi metodami, układami i technikami pomiarowymi.   Książka jest przeznaczona dla studentów Wydziału Elektrycznego wykonujących ćwiczenia z laboratorium maszyn elektrycznych. Przy jego opracowaniu uwzględniono merytoryczne przygotowanie studentów z ogólnej teorii oraz konstrukcji i właściwości badanych maszyn w ramach wykładów z maszyn elektrycznych. Ograniczono się zatem do podania krótkich wprowadzeń, objaśnień i interpretacji przeprowadzonych badań i uzyskanych wyników. Jednocześnie w rozdziale pierwszym omówiono szerzej podstawowe metody badań i sposoby przeprowadzania pomiarów. W przypadku niektórych problemów badawczych poszerzono wprowadzenie do tematu, przedstawiając wybrane zagadnienia z teorii maszyn elektrycznych, aby ułatwić przygotowanie do ćwiczeń i wyeksponować związek zależności teoretycznych z procedurami badawczymi tych maszyn i wynikami eksperymentalnymi.   Materiał zawarty w książce został potraktowany w sposób ogólny, niezwiązany z wyposażeniem laboratorium, co pozwala na pewną dowolność w wyborze metod pomiarowych w zależności od wyposażenia laboratorium.   Opracowanie zostało zmienione w stosunku do skryptu pt. „Laboratorium maszyn elektrycznych”, przede wszystkim przez dołączenie informacji i schematów dotyczących systemów pomiarowych ze wspomaganiem komputerowym pomiarów. Rozszerzono opis modeli matematycznych maszyn, np. silnika jednofazowego z fazą kondensatorową, silnika szeregowego komutatorowego prądu przemiennego, silnika liniowego, silnika skokowego i silnika przełączalnego prądu stałego z magnesami trwałymi, które w małym zakresie są omawiane w podręcznikach z maszyn elektrycznych. Rozszerzono także interpretacje charakterystyk i wyników pomiarów niektórych maszyn. Dołączono ponadto informacje o nowych miernikach, układach pomiarowych i urządzeniach zasilania, stosowanych w laboratoryjnych badaniach maszyn elektrycznych.

Innowacyjne systemy automatycznego transportu szynowego i ich wdrażanie w Polsce

Andrzej Kochan, Emilia Koper-Olecka

Prezentowana monografia ma na celu przedstawienie informacji na temat innowacyjnych systemów automatycznego transportu szynowego na przykładzie rozwiązań APM i monorail oraz możliwości ich implementacji w Polsce. Analizę przeprowadzono z punktu widzenia podsystemu „Sterowanie”, czyli „Sterowanie – urządzenia przytorowe” oraz „Sterowanie – urządzenia pokładowe”. Bardzo istotnym zagadnieniem jest analiza formalna, mająca na celu znalezienie odpowiedzi na pytanie − czy z punktu widzenia prawa polskiego możliwa jest implementacja rozwiązań APM oraz monorail w Polsce?   Analizę prowadzono na dwóch płaszczyznach − klasyfikacji rozwiązań APM i monorail w formach transportu (pod kątem formalnym i technicznym) oraz pełnej automatyzacji prowadzenia pociągu. W tym celu autorzy przeanalizowali wybrane akty prawne obowiązujące w Polsce, wskazali ewentualne zapisy uniemożliwiające implementację rozwiązań i zaproponowali zmiany i uzupełnienia w istniejącym stanie prawnym. Omówiono także aspekt bezpieczeństwa tego typu systemów z uwzględnieniem kompleksowego podejścia do bezpieczeństwa w ramach procesu RAMS, określonego w normie PN-EN 50126. Zaprezentowano też systemy klasy CBTC oraz poziomy automatyzacji prowadzenia pojazdów szynowych, funkcje zdefiniowane dla każdego z poziomów wraz ze wskazaniem, które z nich są realizowane przez automat (system), a które przez człowieka (personel).   Jako przykłady wykorzystano rozwiązania: Innovia APM 300 firmy Bombardier Transportation (BT) i rozwiązania kolei jednoszynowej (ang. monorail) Innovia Monorail 300 firmy Bombardier Transportation (BT). Wskazano także przykładowe lokalizacje zastosowania rozwiązań klasy APM i monorail w Polsce.

Płyty i membrany oraz skręcanie prętów pryzmatycznych

Stanisław Jemioło, Aleksander Szwed

W książce zawarto elementy teorii membran izotropowych i anizotropowych oraz swobodnego skręcania prętów pryzmatycznych. Wiodącym tematem jest teoria płyt Kirchhoffa izotropowych i anizotropowych. Omówiono podstawowe sformułowania zagadnień brzegowych i metody ich rozwiązywania. W szczególności przedstawiono zastosowanie pojedynczych i podwójnych szeregów Fouriera. Rozpatrzono także zagadnienia płyto-tarcz, płyt warstwowych i stateczności płyt. Zamieszczono liczne przykłady rozwiązań zadań z podaniem wyników w formie graficznej z ich interpretacją i potencjalnymi zastosowaniami w budownictwie. W dodatku przedstawiono podstawowe równania klasycznej teorii sprężystości materiałów izotropowych i anizotropowych. Drugie wydanie podręcznika uzupełnione jest o kilka zadań dotyczących oddziaływań termicznych w płytach.   Opracowanie dotyczy zagadnień, które są realizowane głównie na drugim semestrze wykładów z Teorii Sprężystości i Plastyczności na studiach II stopnia Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej. Teoria sprężystości i plastyczności jest jednym z podstawowych przedmiotów na studiach magisterskich wydziałów budownictwa wszystkich specjalności.