Eradykacja Helicobacter pylori - co wynika z nowych wytycznych Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii

Magdalena Przybylska-Feluś , Małgorzata Zwolińska-Wcisło

Infekcja Helicobacter pylori stanowi ogólnoświatowy problem w związku ze znaczącą chorobowością oraz śmiertelnością wtórnie do choroby wrzodowej oraz nowotworów żołądka. W 2023 r. Grupa Robocza Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii opublikowała rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia Helicobacter pylori. Dokument ten uaktualnia dotychczasowe rekomendacje z 2014 r. Rekomendacje skupiają się na praktycznych aspektach zakażenia H. pylori, określają wskazania do diagnostyki oraz leczenia, omawiają rekomendowane algorytmy leczenia.

Diagnostyka zmian ogniskowych wątroby z zastosowaniem ultrasonograficznych środków kontrastujących - strategia badania

Maciej Jędrzejczyk

Celem pracy jest przedstawienie techniki i strategii badania ultrasonograficznego z zastosowaniem ultrasonograficznych środków kontrastujących w diagnostyce zmian ogniskowych wątroby w zależności od wskazań i obrazu klinicznego.

Terapia lekiem złożonym kluczem do sukcesu, czyli lepiej razem niż osobno

Marcin Barylski

Preparaty złożone to przyszłość leczenia. Lekarze mają coraz więcej doświadczeń praktycznych w ich stosowaniu, a także są świadkami pojawiania się na rynku farmaceutycznym nowych połączeń, które istotnie poprawiają współpracę z chorym oraz ułatwiają leczenie. Niezwykle ważny jest dobór substancji wchodzących w skład leku złożonego, ponieważ współczesna terapia polega nie tylko na uzyskaniu trwałej normotensji i/lub normokardii przy zachowaniu dobrej jakości życia, ale również na korygowaniu zaburzeń hemodynamicznych i metabolicznych, a przede wszystkim - na przedłużaniu życia poprzez redukcję zachorowalności i umieralności z powodu incydentów wieńcowych, niewydolności serca oraz udarów mózgu. W niniejszej pracy omówiono funkcję, jaką może pełnić preparat złożony będący połączeniem inhibitora konwertazy angiotensyny - ramiprilu, który oprócz działania hipotensyjnego wykazuje wybitne właściwości kardio- i wazoprotekcyjne, oraz B-adrenolityku - bisoprololu, będącego liderem wśród preparatów w swojej grupie terapeutycznej i mającego ugruntowaną pozycję w terapii kardiologicznej.

NOAC w praktyce klinicznej

Marek Kuch, Piotr Pruszczyk, Tomasz Hryniewiecki

Książka NOAC w praktyce klinicznej stanowi cenną pozycję, podsumowującą dekadę rozwoju nowych doustnych antykoagulantów, grupy leków, która spowodowała rewolucyjne zmiany w podstawowych decyzjach klinicznych, oferując klinicystom bezpieczniejsze i skuteczniejsze narzędzie prewencji zakrzepicy. Redaktorzy książki, uznani eksperci w dziedzinie terapii kardiologicznej, przygotowali opracowanie niezwykle użyteczne dla każdego klinicysty, podsumowujące zasady stosowania doustnych antagonistów trombiny i czynnika Xa w aktualnej praktyce medycznej. Jest to znakomite kompendium, zawierające informacje interesujące zarówno dla Czytelnika poszukującego kluczowych referencji i chcącego poznać zręby obecnej wiedzy, jak i dla praktyka poszukującego wsparcia w rozwiązywaniu codziennych dylematów klinicznych.

Kandesartan - od początku i na lata dla ochrony serca i mózgu

Katarzyna Stolarz-Skrzypek

Kandesartan charakteryzuje się najwyższą spośród antagonistów receptora angiotensynowego selektywnością wobec receptorów AT1, wykazuje wysoką biodostępność i całodobowe działanie hipotensyjne. Skuteczność hipotensyjna kandesartanu została udowodniona u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym od łagodnego stopnia do ciężkiego nadciśnienia, zarówno dla monoterapii, jak i skojarzeń kandesartanu z antagonistą wapnia lub diuretykiem. Kandesartan zgodnie z aktualnymi wytycznymi może być stosowany do rozpoczynania terapii przeciwnadciśnieniowej, zwłaszcza wobec dostępności jego połączeń z lekami hipotensyjnymi innych klas w postaci leku złożonego. Bezpieczeństwo i bardzo dobra tolerancja kandesartanu czynią go lekiem przydatnym do stosowania przez kolejne lata terapii, a udowodnione właściwości kardio- i neuroprotekcyjne pozwalają korzystnie wpływać na rokowanie sercowo-naczyniowe pacjentów.

Kompendium leczenia bólu

Małgorzata Malec-Milewska, Jarosław Woroń

Ból jest zazwyczaj jednym z podstawowych objawów, które nakłaniają pacjenta do wizyty u lekarza, dlatego też znajomość podstawowych procesów związanych z jego powstawaniem, jego rodzajów oraz sposobów i możliwości leczenia wydaje się jedną z istotniejszych umiejętności każdego lekarza. Książkę kierujemy do klinicystów różnych specjalności, mając nadzieję, że pomoże im ona w codziennej pracy z chorymi.

Dna moczanowa

Bożena Targońska-Stępniak

Dna moczanowa to przewlekłe zapalenie stawów wywołane krystalizacją i fagocytozą moczanu sodu w płynie stawowym z zespołem objawów klinicznych, które są następstwem odkładania się kryształów moczanu sodu w tkankach i narządach. DM jest schorzeniem ogólnoustrojowym wynikającym z nadmiaru kwasu moczowego (KM) w organizmie. Klinicznie najczęściej po raz pierwszy objawia się ostrym zapaleniem stawów oraz zespołem objawów będących konsekwencją odkładania się kryształów moczanu sodu w tkankach i narządach. DM to najczęstsze przewlekłe zapalenie stawów u mężczyzn, jednak w ostatnich latach jest ona wyraźnie częściej rozpoznawana u starszych kobiet. Dnawe zapalenie stawów stanowi jedną z nielicznych form przewlekłego zapalenia stawów potencjalnie wyleczalnych.

Ból ostry i przewlekły. Optymalny wybór terapii

Małgorzata Malec-Milewska, Agnieszka Sękowska

Ból jest doznaniem zarówno zmysłowym, jak i emocjonalnym, związanym z działaniem bodźca uszkadzającego (uraz, stan zapalny, przerzuty nowotworowe) lub takiego, którego działanie grozi wystąpieniem uszkodzenia. Ból jest zazwyczaj jednym z podstawowych objawów, który skłania pacjenta do wizyty u lekarza. Z tego powodu znajomość jego rodzajów i mechanizmów powstawania wydaje się jedną z istotniejszych umiejętności każdego lekarza, mogącą znacznie wpłynąć na wybór optymalnego sposobu terapii.

Nadciśnienie tętnicze + stan po udarze ośrodkowego układu nerwowego - opis przypadku

Maria Łukasiewicz, Marta Swarowska-Skuza

Nadciśnienie tętnicze, jako bardzo rozpowszechniona choroba przewlekła, a tym samym różniąca się zarówno patomechanizmem, jak i przebiegiem u różnych pacjentów, wymaga znacznej indywidualizacji farmakoterapii. Jedną z takich szczególnych grup są chorzy w wieku podeszłym. Zarówno występujący u nich nieskoreninowy patomechanizm nadciśnienia tętniczego, jak i jego fenotyp (izolowane skurczowe nadciśnienie tętnicze) implikują konieczność wyboru innej farmakoterapii niż w wieku młodszym. Dodatkowo w grupie tej znacznie czujniej należy obserwować działania niepożądane, a liberalniej można traktować docelowe wartości ciśnienia tętniczego. Przykład terapii hipotensyjnej u pacjentki należącej do opisanej grupy przedstawiono w poniższym przypadku.

Warto dyskutować, warto wiedzieć. Etorykoksyb

Maria Rell-Bakalarska, Krzysztof Rell

W pracy omówiono skuteczność i działania niepożądane etorykoksybu. Etorykoksyb jest silnym niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym stosowanym w chorobach narządu ruchu. Skuteczność leku jest porównywalna z diklofenakiem. Tolerancja leczenia jest dobra. Etorykoksyb powoduje mniej działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego i wątroby niż diklofenak, pacjenci rzadziej odstawiają lek. Powikłania sercowo-naczyniowe występują z podobną częstością jak po diklofenaku. Etorykoksyb częściej powoduje wzrost ciśnienia tętniczego.

Połączenie diklofenaku z witaminami z grupy B - skuteczność i bezpieczeństwo w praktyce klinicznej

Marek Postuła, Pamela Czajka, Alex Fitas

Diklofenak jest jednym z najczęściej stosowanych na świecie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, chętnie wybieranym w terapii bólów kostno-stawowych czy mięśniowych. Jego zastosowanie wiąże się jednak z działaniami niepożądanymi charakterystycznymi dla całej klasy leków, w tym niekorzystnym wpływem na ryzyko sercowo-naczyniowe. Wykazano, że witaminy z grupy B biorą udział w wielu procesach istotnych dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, a także w mechanizmie tworzenia i przewodzenia bodźców bólowych. Ponadto mają one synergistyczne działanie przeciwbólowe w połączeniu z diklofenakiem. Wspólne zastosowanie obu leków w terapii przeciwbólowej nie tylko skuteczniej łagodzi dolegliwości bólowe, ale również umożliwia zmniejszenie dawek diklofenaku, co pozwala na minimalizację ryzyka wystąpienia działań niepożądanych. Połączenie witamin z grupy B ma więc korzystny wpływ na bezpieczeństwo terapii, co jest istotne zwłaszcza dla pacjentów z grup niskiego ryzyka sercowo-naczyniowego.

Zaburzenia psychiczne występujące po długotrwałej ekspozycji na alkohol i narkotyki

Bartosz Łoza, Piotr Smolaga, Maja Polikowska

Według najnowszego raportu amerykańskiego  rozpowszechnienie uzależnień znacząco narasta w ostatnich latach. Nie możemy nawet mieć komfortu, że zjawisko to jest właściwie definiowane, szczególnie w kontekście przemian cywilizacyjnych. Przed upływem wieku od powstania nowoczesnego lecznictwa odwykowego zmuszeni jesteśmy więc jeszcze raz pochylić się nad trafnością diagnostyki uzależnień. Autorzy cytowanego raportu stwierdzają, że współczene wzorce uzależnień ulegają daleko idącym zmianom. 

Kiedy wybieram nystatynę w zawiesinie - u jakich pacjentów i w jakich sytuacjach klinicznych warto po nią sięgnąć?

Ernest Kuchar

Nystatyna jest skutecznym lekiem przeciwgrzybiczym dostępnym zwykle w postaci zawiesiny, stosowanym w leczeniu zakażeń powierzchniowych wywołanych przez drożdżaki z rodzaju Candida: kandydozy skóry i błon śluzowych, w tym pleśniawek, pieluszkowego zapalenia skóry, kandydozy przełyku i drożdżycy pochwy. Badania kliniczne potwierdziły, że nystatyna przynosi rzeczywiste korzyści przewyższające placebo, a jej skuteczność zwiększa się wraz z dawką i długością terapii. W artykule omówiono, w jakich sytuacjach klinicznych warto stosować nystatynę w postaci zawiesiny, korzyści z terapii i możliwe działania niepożądane. Do najważniejszych zalet nystatyny należą: bezpieczeństwo stosowania ze względu na minimalne wchłanianie ogólnoustrojowe i działanie poprzez ergosterol nieobecny w komórkach ssaków, szeroki zakres aktywności przeciw drożdżakom, a także niskie ryzyko rozwoju oporności, co zapewnia skuteczność przy długotrwałym i wielokrotnym stosowaniu. Bezpieczeństwo terapii sprawia, że nystatyna jest lekiem pierwszego wyboru w nieinwazyjnych zakażeniach drożdżakowych dla pacjentów szczególnie wrażliwych, niemowląt, osób starszych, pacjentów w trakcie chemio- lub radioterapii, kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Zasady refundacji gliptyn - co należy wiedzieć? Pytania do konsultanta krajowego

Krzysztof Strojek

1 stycznia 2023 r. do refundacji weszły kolejne generyczne gliptyny: sitagliptyny samodzielnie, w połączeniu z metforminą oraz wildagliptyny. Przedstawiamy kilka sytuacji z codziennej praktyki lekarskiej i odpowiadamy na pytania, komu przysługuje refundacja.

Jedni na milion - nocna napadowa hemoglobinuria - rzadki interdyscyplinarny problem

Justyna Kozińska

Nocna napadowa hemoglobinuria to bardzo rzadka choroba związana z nabytą somatyczną mutacją w obrębie genu PIGA komórki macierzystej szpiku. Mutacja ta powoduje brak ochronnych białek na powierzchni leukocytów, erytrocytów oraz płytek krwi. Nadmierne działanie układu dopełniacza na erytrocyty pozbawione białek błonowych, tzw. GPI(-), prowadzi do ciągłej hemolizy z towarzyszącymi licznymi nietypowymi objawami. Jest to najcięższa trombofilia nabyta, a epizody zatorowo-zakrzepowe są najczęstszą przyczyną zgonów u pacjentów z nocną napadową hemoglobinurią. Mogą oni cierpieć z powodu objawów sercowo-naczyniowych, żołądkowo-jelitowych, neurologicznych lub hematologicznych. Bardzo często kierowani są do kilku specjalistów. Celem niniejszego artykułu jest przegląd diagnostyki i postępowania u pacjentów z nocną napadową hemoglobinurią, ze szczególnym uwzględnieniem identyfikacji grup wysokiego ryzyka.

Depresje w wieku podeszłym. Przyczyny, diagnoza, leczenie

Tadeusz Parnowski

Niniejsza książka została napisana przez lekarzy praktyków dla osób pracujących z ludźmi starszymi: internistów, geriatrów, psychiatrów, neurologów, lekarzy POZ, psychologów, socjologów, pracowników socjalnych, i zainteresowanych studentów, aby uzmysłowić złożoność mechanizmów chorób występujących w tym wieku i trudności związane z ich leczeniem. Nie tylko zawiera wiedzę podręcznikową, ale także próbuje zgłębiać obszary, w których pytań jest nadal więcej niż odpowiedzi. W monografii tej podjęto również nieporuszane dotychczas i przez to umykające naszej uwadze tematy, które mają istotne znaczenie praktyczne.